Đổi mới phuơng pháp giáo dục môn Sinh

Đổi mới phơng pháp giáo dục với
môn sinh học lớp 6
GV:Quách Văn Sum
Trờng THCS Đại An- S.Trăng
1. Nhng thay i c bn trong môn sinh hc 6.
a. Thay i v ni dung v hình th c ca sách giáo khoa mi.
So vi chng trình sinh 6 trc ây, chng trình sinh 6 hin nay thay i khá nhiu
v cu trúc v n i dung.
- SGK mi c biên son theo tinh thn cung cp các tình hung, các thông tin ó
c la chn giáo viên có th t chc hng dn hc sinh tp phân tích, tng hp
v x lý thông tin, to iu kin thun li cho hc sinh trong quá trình hc tp, va
tip nhn c nhiu kin thc, va rèn luyn k nng v n m c phng pháp hc
tp.
- SGK sinh hc 6 mi ã c gng th hin ni dung chng trình bng nhiu con
ng ó l th hin mt cách ng b trên c hai kênh: kênh hình v kênh ch rõ
m u s c p b i h c chính, b i c thêm mc Em có bit, b i th c h nh v
các b i t p trong ó có mt s câu hi ánh du (*). Các câu hi cui b i th c cht l
câu hi cng c các kin thc ã hc.
b. i mi phng pháp ging dy.
i mi phng pháp ging dy môn sinh hc 6 cn quán trit tt c các khâu: thit
k b i h c, son giáo án, dy hc trên lp, kim tra ánh giá.
- i mi thit k b i d y: Trong khi thit k b i d y cn tp trung l m rõ các n i
dung sau:
+ Mc tiêu cn t ca b i h c l gì?
+ Nhng loi thit k, dùng dy hc n o c n phi có chuyn ti ni dung b i
hc.
+ Cn có bao nhiêu hot ng thc hin mc tiêu ca b i h c, thi gian cho mi
hot ng?
+ Ni dung n o cho h c sinh l m vi c cá nhân theo nhóm hoc c lp.
+ Nên chia nhóm nh th n o? Ch ngi?
+ Vi ni dung n o c n cho hc sinh ngo i tr ng.

- i mi vic son giáo án.
+ Mc tiêu: kin thc, k nng, thái .
+ dùng dy hc (ca GV, ca HS).
+ Các hot ng: th hin rõ các hot ng ca thy, các hot ng ca trò.
- i mi dy hc trên lp:
+ Dy hc thông qua t chc hot ng ca hc sinh bng cách t chc cho hc sinh
thu thp, x lý trình b y thông tin.
+ a dng v hình thc dy hc cá nhân, nhóm.
1
- Đổi mới kiểm tra, đ¸nh gi¸: cần chó trọng hướng dẫn học sinh ph¸t triển kỹ năng và
thãi quen tự đ¸nh gi¸, đ¸nh gi¸ lẫn nhau nhất l khi thà ảo luận nhãm.
2. Một số phiếu b i tà ập để minh họa phương ph¸p thảo luận nhãm.
+ Phiếu thảo luận nhãm: c¸c loại rễ, c¸c miền của rễ.
H§ 1: C¸c loại rễ.
Gi¸o viªn yªu cầu học sinh kẻ phiếu theo mẫu v l m vià à ệc theo nhãm (4 người/01
nhãm)
Phiếu mẫu
BÀI TẬP
Nhãm
A B
1 Tªn c©y
2
Đặc điểm chung của rễ
3
Đặt tªn rễ

H§GV H§HS
- GV yªu cầu HS chia rễ c©y th nh 2à
nhãm c¸c c©y mẫu sau đ©y (c©y bÌo, c©y
đậu xanh, c©y c , c©y mÝt, c©y cau, c©yà

dừa, c©y ng«, c©y h nh, c©y cà ải xanh) lưu ý
những c©y n o cã rà ễ giống nhau để riªng
01 nhãm trªn b n.à
- GV hướng dẫn HS ghi nội dung phiếu
học tập ở b i tà ập 1 (tªn c©y).
- GV tiếp tục yªu cầu HS quan s¸t c©y của
nhãm đ· chọn ở cột A  ghi lại nhận xÐt
về đặc điểm của rễ (kÝch thước rễ c¸i) c¸ch
mọc rễ trong đất  ghi v o phià ếu ở nội
dung mục 2 (điểm chung của rễ)  tương
tự như vậy h·y l m và ới cột B. Gi¸o viªn
yªu cầu học sinh nhãm 1 v 2 lªn bà ảng
điền nội dung b i tà ập 1 v b i tà à ập 2 
nhãm 3 nhận xÐt nhãm 1 v nhãm 4à
nhận xÐt nhãm 2.
- GV đưa đ¸p ¸n b i tà ập 1 v b i tà à ập 1
cho cả lớp (nhãm n o sai th× tà ự sửa)
- GV yªu cầu HS l m b i tà à ập 3  đạt tªn
cho rễ  nhãm 3 đặt cho cột A  nhãm 4
đặt tªn cho cột B.
- GV cho HS ghi b i theo mà ẫu chuẩn x¸c
đóng với nội dung sau đ©y.
- HS đặt tất cả c¸c rễ c©y của m×nh
lªn b n à  quan s¸t v là ựa chọn
những c©y cã rễ giống nhau  xếp
riªng th nh 2 nhãm.à
- HS trao đổi thống nhất tªn những
c©y cã rễ giống nhau điền v o hai cà ột
A v B.à
- B i tà ập 2: HS quan s¸t kỹ rễ của

những c©y đã chọn ở cột A ghi lại
nhận xÐt của nhãm v o b i tà à ập 2 lưu
ý kÝch thước của rễ c¸i v c¸ch mà ọc
của rễ trong đất. L m xong cà ột A 
l m tià ếp cột B.
- HS nhãm 1, 2 cử hai đại diện lªn
bảng l m b i tà à ập 1 v b i tà à ập 2.
- Đại diện nhãm 5 nhận xÐt nhãm 1.
- Đại diện nhãm 4 nhận xÐt nhãm 2.
- HS cả lớp theo dâi đ¸p ¸n của gi¸o
viªn đưa ra.
- Nhãm 3 cử đại diện trả lời  rễ cọc
(cột A)
- Nhãm 4 cử đại diện trả lời  rễ
chïm (cột B)
- HS kẻ bảng kết luận v o và ở ghi
2
b i hà ọc.
* Phiếu đ· điền đủ nội dung  l phà ần kết luận của hoạt động 1
BT
NHãM
CỘT A CỘT B
1 Tªn c©y
C©y cải xanh, c©y mÝt,
c©y đậu xanh, c©y c .à
C©y lóa, c©y ng«, c©y
dừa, c©y cau, c©y h nh.à
2
Đặc điểm chung
của rễ

Cã 1 rễ c¸i to khỏe
đ©m thẳng nhiều rễ con
mọc xiªn, từ rễ con
mọc nhiều rễ kh¸c nhỏ
hơn.
Gồm nhiều rễ to, d ià
gần bằng nhau mọc tỏa
ra từ gốc th©n th nh 1à
chïm.
3
Đặt tªn rễ Rễ cọc Rễ chïm
H§ 2: T×m hiểu đặc điểm thÝch nghi v c¸ch ph¸t t¸n cà ủa quả v hà ạt, gi¸o viªn yªu
cầu học sinh cả lớp kẻ mẫu phiếu v o và ở ghi b i hà ọc v o bà ảng sau:
BT1 C¸c c¸ch ph¸t
t¸n
A/ Ph¸t t¸n nhờ
gốc
B/ Ph¸t t¸n nhờ
động vật
C/ Tự ph¸t t¸n
BT2
Tªn quả v hà ạt Quả trß, quả trăm
bầu, hạt hoa sữa
Quả sim, quả ổi,
quả kÕ, quả dưa
hấu
Quả đậu, xà
cừ, bằng lăng
BT3
Đặc điểm thÝch

nghi
A/ Quả cã cµnh
hoặc tóm l«ng nhẹ
B/Quả cã mïi
thơm ngọt, hạt
cã vỏ cứng quả
cã nhiều gai,gãc
b¸m
C/ Vỏ quả khi
chÝn kh« v tà ự
nứt để tung hạt
ra ngo ià
H§GV H§HS
- GV yªu cầu HS hoạt động nhãm l m b ià à
tập 3 trong phiếu.
- GV bao qu¸t HS trong c¸c nhãm gợi ý
c¸c em yếu kÐm t×m đặc điểm thÝch nghi
cho từng h×nh thức ph¸t t¸n: (c¸nh của quả,
chïm l«ng, mïi, vị của quả, đường nứt của
quả đậu )…
- GV yªu cầu c¸c nhãm th«ng b¸o đ¸p ¸n
của nhãm m×nh ghi nhanh kết quả lên
bảng yªu cầu HS nhãm kh¸c bổ sung 
GV chốt lại những kiến thức đóng cho
những đặc điểm thÝch nghi với mỗi c¸ch
ph¸t t¸n.
- Em h·y giải thÝch hiện tượng quả dưa
hấu trªn đảo quả Mai An Tiªm?
- HS trao đổi nhãm v chia c¸c loà ại quả
v hà ạt mẫu th nh 3 nhãm theo c¸chà

ph¸t t¸n.
- Từng HS của mỗi nhãm quan s¸t đặc
điểm bªn ngo i cà ủa quả v hà ạt.
- Suy nghĩ trao đổi nhãm  t×m ra đặc
điểm phï hợp với c¸ch ph¸t t¸n của quả
v hà ạt.
- Cử đại diện nhãm tr×nh b y à  nhãm
kh¸c nhận xÐt bổ sung.
- HS suy nghĩ  trả lời yªu cầu c¸ch
ph¸t t¸n kh¸c đã l con ngà ười gióp ph¸t
3
Vậy ngo i 3 c¸ch ph©n t¸n nà ªu trªn cßn
c¸ch ph¸t t¸n n o khà ¸c kh«ng?
- GV mở rộng: ng y nay con ngà ười trồng
được nhiều loại c©y kh¸c nhau  nhờ v oà
việc đem c©y từ nơi n y à đến nơi kh¸c
trồng.
- GV cho HS ghi đ¸p ¸n của b i tà ập 3 v oà
vở.
t¸n (đem quả hạt từ nơi n y à đến nơi
kh¸c trồng)
- HS ghi b i tà ập 3 v o và ở
Trong thực tế phương ph¸p dạy học thảo luËn nhãm đã gióp c¸c th nh viªn trongà
nhãm học sinh chia sẽ c¸c kinh nghiệm cũng như những thắc mắc của bản th©n học
sinh để từ đã c¸c em x©y dựng cho m×nh phương ph¸p nhận thức míi. B i hà ọc v buà ổi
học sẽ trở th nh qóa tr×nh hà ọc hỏi lẫn nhau, tư duy tÝch cực của học sinh được ph¸t
huy, rÌn luyện năng lực v tÝnh hà ợp t¸c giữa c¸c th nh viªn trong nhãm.Vià ệc tổ chức
hoạt động nhãm chÝnh l nhà ững dấu hiệu nhất của đæỉ mới phương ph¸p gi¸o dục theo
yªu cầu míi.

4