Giáo án bài 38 hoàn chỉnh

Ngày soạn : 07/03/2015
Người soạn : Phạm Thị Thảo
Giáo viên hướng dẫn: Cô Nông Thị Tố Như
Tiết dạy : 2 Lớp dạy: 11D1
BÀI 38: CÁC NHÂN TỐ ẢNH HƯỞNG ĐẾN SINH TRƯỞNG VÀ
PHÁT TRIỂN Ở ĐỘNG VẬT
I. Mục tiêu bài học
Sau khi học xong bài này, học sinh cần phải:
1. Kiến thức:
- Nêu được vai trò của nhân tố di truyền đối với sinh trưởng và phát triển
của động vật.
- Kể tên được các hoocmôn ảnh hưởng đến sinh trưởng đến sinh trưởng và
phát triển ở động vật có xương sống và không xương sống; nêu được vai trò
của từng hoocmôn.
- Nêu được nguyên nhân gây một số bệnh do rối loạn nội tiết phổ biến ở
người và cách khắc phục.
2. Kỹ năng:
- Kĩ năng tư duy : phân tích, so sánh, nhận xét.
- Kĩ năng học tập : tự học, làm việc với SGK, hoạt động nhóm.
- Kĩ năng thực hành : Quan sát
3. Thái độ :
- Có ý thức trong việc ăn uống và chế độ dinh dưỡng, biết bảo vệ sức khỏe
cho bản thân và gia đình.
II. Phương tiện dạy học
- Tranh , hình 38.1
- Phiếu học tập.
III. Phương pháp dạy học
- Vấn đáp tìm tòi
- Trực quan
- Làm việc với SGK
- Hoạt động nhóm , hoạt động cá nhân

IV. Tiến trình dạy học
1. Ổn định tổ chức lớp(1 phút)
2. Kiểm tra bài cũ( 10 phút)
- Phát triển là gì? Biến thái là gì?
- Dựa vào biến thái người ta chia thành mấy kiểu phát triển ở động vật? Cho ví
dụ? Phát triển của ếch thuộc kiểu biến thái hoàn toàn hay không hoàn toàn? Tại
sao?
3. Dạy bài mới (34 phút)
a. Đặt vấn đề (1 phút)
Người đàn ông cao nhất thế giới cao 2m51
Người đàn ông thấp nhất thế giới cao 55cm.
Tại sao lại có sự chênh lệch về chiều cao lớn như vậy? Để giải thích được điều đó
chúng ta sẽ học
Bài 38 : CÁC NHÂN TỐ ẢNH HƯỞNG ĐẾN SINH TRƯỞNG VÀ PHÁT
TRIỂN Ở ĐỘNG VẬT
b. Dạy bài mới
Hoạt động 1 : Tìm hiểu về yếu tố di truyền (7 phút)
Hoạt động của GV Hoạt động của HS Nội dung
(?) Có những yếu tố nào
ảnh hưởng đến sinh
trưởng và phát triển ở
động vật?
- Nhận xét câu trả lời của
HS.
(?) Yêu cầu HS so sánh gà
ri và gà công nghiệp?
(?) Yêu cầu HS so sánh
người Châu Âu và người
Châu Á về chiều cao, cân
nặng?

-Nhận xét câu trả lời đưa
ra kết luận:
- TL: thức ăn, nhiệt độ,
giới tính, hoocmon, yếu tố
di truyền
- TL: gà ri nhỏ hơn nhưng
thịt ngon hơn.
- TL : người Châu Âu cao
hơn, lớn hơn người Châu
Á.
I. Nhân tố bên trong
1. Nhân tố di truyền
- Là nhân tố quan trọng
quyết định tốc độ và giới
hạn sinh trưởng, phát triển
của mỗi cá thể và của mỗi
loài.

Hoạt động 2 : Tìm hiểu yếu tố giới tính( 3 phút)
Hoạt động của GV Hoạt động của HS Nội dung
- Yêu cầu HS so sánh kích
thước của gà trống và gà
mái.
So sánh kích thước của
ong chúa và ong thợ?
(?) Lấy một số ví dụ minh
họa về sự khác nhau giữa
kích thước của con đực và
con cái?
- Từ các ví dụ trên rút ra

kết luận gì?
- Gà trống to, khỏe hơn gà
mái.
- Ong chúa to hơn ong
thợ.
- Mối chúa lớn hơn mối
thợ.
- Nam cao, khỏe hơn nữ.
- Mỗi loài khác nhau thì
kích thước giữa giới đực
và cái là khác nhau.
2.Yếu tố giới tính
Tùy từng loài mà giới đực
và cái có tốc độ lớn và
giới hạn lớn khác nhau.

Hoạt động 3: Tìm hiểu các hoocmon ảnh hưởng đến sinh trưởng và phát triển
của động vật có xương sống (15 phút)
Hoạt động của GV Hoạt động của HS Nội dung
- Yêu cầu HS quan sát
hình 38.1 SGK trang 152,
kể tên các hoocmon ảnh
hưởng đến sinh trưởng và
phát triển ở động vật có
xương sống?
- Nhận xét câu TL.
- Phát phiếu học tập, yêu
cầu HS hoàn thành PHT
sau đó gọi 1 số nhóm lên
trình bày, các nhóm khác

nhận xét.
- Quan sát hình 38.1 trả
lời:
Hoocmon sinh trưởng,
Tiroxin, ơstrogen,
Testosteron.
- Chia nhóm theo yêu cầu
của giáo viên, nghiên cứu
SGK, thảo luận, hoàn
thành PHT, 1 số nhóm
3.Các hoocmôn ảnh
hưởng đến ST và PT của
động vật có xương sống
a. Hoocmôn sinh trưởng
-Tuyến tiết: Tuyến yên
-Vai trò:
•Kích thích phân chia tế
bào
•Tăng kích thước tế bào
•Kích thích phát triển
xương
- Thừa -> người khổng lồ
- Nhận xét câu trả lời, đưa
ra đáp án đúng, chốt kiến
thức.
- Yêu cầu HS quan sát
hình 38.2 trả lời câu hỏi
trong SGK.
(?) Tại sao trong thức ăn
và nước uống thiếu Iot thì

trẻ em sẽ chậm lớn hoặc
ngừng lớn, chịu lạnh kém,
não ít nếp nhăn, trí tuệ
kém phát triển?
- Nguyên nhân gây bệnh
bướu cổ là gì?
- Làm thế nào để phòng
bệnh bướu cổ do thiếu
iot?
- Những thực phẩm nào
chứa nhiều Iot?
- Tại sao gà trống con sau
khi cắt bỏ tinh hoàn thì
phát triển không bình
thường : mào nhỏ, không
có cựa, không biết gáy và
trình bày các nhóm khác
nhận xét.
- Khi lượng hoocmôn
được tiết ra quá nhiều vào
giai đoạn trẻ em dần đến
tăng cường quá trình phân
chia tế bào, tăng số lượng
tế bào và tăng kích thước
tế bào (qua tăng tổng hợp
prôtêin và tăng cường
phát triển xương).
- Iot là 1 trong những
thành phần cấu tạo nên
Tiroxin. Thiếu Iot dẫn đến

thiếu Tiroxin -> làm giảm
quá trình chuyển hóa và
giảm sinh nhiệt ở TB đv
nên chịu lạnh kém, thiếu
tiroxin làm giảm quá trình
phân chia và lớn lên của
tb hậu quả là trẻ em chậm
hoặc ngùng lớn, não ít
nếp nhăn, trí tuệ thấp.
- Do thiếu iot
- ăn thức ăn chứa nhiều
iot.
- Muối chứa iot, rau cải
soong, hải sản
- Vì khi cắt bỏ tinh hoàn
sẽ thiếu hoocmon
testosteron -> không kích
thích được quá trình sinh
trưởng và hình thành các
- Thiếu ->người bé nhỏ
b. Tirôxin
- Tuyến tiết: Tuyến giáp
- Vai trò:
•Kích thích chuyển hóa ở
tế bào.
•Kích thích ST& PT bình
thường của cơ thể.
- Tiroxin riêng đối với
lưỡng cư gây biến thái từ
nòng nọc -> ếch.

- Iôt (thành phần của
tirôxin):
Thiếu gây bướu cổ; trẻ
chậm lớn hoặc ngưng lớn,
chịu lạnh kém, não ít nếp
nhăn, trí tuệ thấp.
c. Hoocmôn sinh dục
(Testostêron và Ơstrôgen)
- Tuyến tiết:
•Tinh hoàn (tiết
testôstêron)
•Buồng trứng (tiết
ơstrôgen)
- Vai trò:
+ Kích thích sinh trưởng
và phát triển mạnh ở tuổi
dậy thì nhờ:
•Tăng phát triển xương.
•Kích thích phân hóa tế
bào hình thành đặc điểm
sinh dục phụ thứ cấp.
+ Testôsterôn làm tăng
mạnh tổng hợp protein,
phát triển mạnh cơ bắp.
Nếu thiếu cơ thể phát
triển không bình thường,
đặc điểm sinh dục thứ cấp
bị hạn chế hoặc mất hẳn
mất bản năng sinh dục?
- Khi đến tuổi dậy thì ở

nữ và nam có những biểu
hiện như thế nào?
đặc điểm sinh dục sơ cấp,
thứ cấp( mào, cựa, thanh
quản )
- Các bộ phận trên cơ thể
phát triển hoàn thiện, ở nữ
da dẻ trở nên hồng hào,
chú ý đến bề ngoài hơn, ở
nam thì mọc râu, giọng
nói ồm ồm, cao, cơ bắp
phát triển

Hoạt động 4: Tìm hiểu các hoocmon ảnh hưởng đến sinh trưởng và phát triển
của động vật không xương sống ( 7 phút)
Hoạt động của GV Hoạt động của HS Nội dung
Yêu cầu HS nghiên cứu
SGK, đặt câu hỏi:
Những hoocmôn nào ảnh
hưởng đến sinh trưởng và
phát triển của côn trùng?
- Yêu cầu HS quan sát
hình 38.2 trong SGK, trả
lời câu hỏi:
- Tác dụng sinh lí của
ecđixơn là gì?
GV dẫn: sâu bướm trải
qua rất nhiều lần lột xác,
nhưng chỉ qua 1 lần biến
đổi thành nhộng và 1 lần

biến đổi thành bướm.
trong quá trình lột xác
không chỉ nhờ tác dụng
của ecđixơn mà còn do
tác dụng của juvenin.
- Tác dụng sinh lí của
- Quan sát hình, nghiên
cứu và trả lời:
- Ecđixơn gây lột xác và
biến sâu thành nhộng và
bướm.
- Juvenin ức chế quá trình
2. Các hoocmôn ảnh
hưởng đến sinh trưởng
và phát triển ở động vật
không xương sống.
- Ecđixơn gây lột xác và
biến sâu thành nhộng và
bướm.
- Juvenin ức chế quá trình
biến đổi sâu thành nhộng
và bướm, phối hợp với
ecđixơn gây lột xác ở
bướm.
juvenin là gì?
- GV yêu cầu HS:
Dựa vào hình 38.2, trình
bày sự tác động hỗ trợ của
2 hoocmôn đó.
biến đổi sâu ànhộng và

bướm, phối hợp với
ecđixơn gây lột xác ở
bướm
V. Củng cố (3 phút)
- Những hoocmôn nào ảnh hưởng đến sinh trưởng và phát triển ở động vật có
xương sống?
- Người lớn tiêm hoocmôn sinh trưởng có cao lớn thêm không? Vì sao?
VI. Dặn dò( 1 phút)
- Về nhà học bài và trả lời câu hỏi trong SGK trang154
- Chuẩn bị bài 39: các nhân tố ảnh hưởng đến sinh trưởng và phát triển ở động
vật (tiếp theo)