Nhập môn kinh tế Vĩ mô

Nhập môn kinh tế Vĩ
mô

Bài 1

Giảng viên : Lâm Thanh Hà
Copyright © 2004 South-Western/Thomson Learning


Kinh tế học
• Từ “Kinh tế học” xuất phát từ gốc chữ Latin
“oikonomikos” do Aristotle đặt có nghĩa là “kỹ năng
quản lý gia đình”. Mặc dù từ này rất cổ, nhưng những
nguyên tắc của kinh tế học lại chỉ mới được phát triển
gần đây. Học thuyết kinh tế hiện đại bắt đầu từ thế kỷ
17 và 18 khi thế giới phương Tây bắt đầu chuyển tiếp
từ sản xuất Nông nghiệp sang sản xuất Cơng nghiệp.

Copyright © 2004 South-Western/Thomson Learning


Kinh tế học
• Kinh tế học nhằm giải quyết vấn đề trung tâm
của nền kinh tế là: Làm thế nào để dung hoà
mâu thuẫn giữa sự ham muốn gần như vơ hạn
của con người đối với hàng hố, dịch vụ và sự
khan hiếm của các nguồn lực cần thiết để sản
xuất ra các hàng hố, dịch vụ đó

Copyright © 2004 South-Western/Thomson Learning

Kinh tế học
• Kinh tế học là "khoa học của sự lựa chọn".

Người ta khơng thể có mọi thứ mình muốn và mình
cần người ta phải đối mặt với sự khan hiếm
Khan hiếm nghĩa là có sự giới hạn về nguồn lực
khi thỏa mãn nhu cầu vơ hạn
Copyright © 2004 South-Western/Thomson Learning


Nhu cầu
• Nhu cầu là những điều người ta cần (needs) là
những địi hỏi từ vơ thức. Khi nhu cầu chuyển
lên ý thức nó trở thành ước muốn (wants);
người ta muốn có cái này hay cái khác.
• Nhu cầu có thể thanh tốn (demand)là động lực
để phát triển

Copyright © 2004 South-Western/Thomson Learning


Kinh tế học
• Kinh tế học giúp chúng ta. . . .
• Suy nghĩ, đánh giá những sự lựa chọn khác nhau .
• Đánh giá chi phí cho các lựa chọn cá nhân và xã
hội.
• Nghiên cứu và hiểu được các sự vật hiện tượng liên
quan với nhau như thế nào.

Copyright © 2004 South-Western/Thomson Learning


Nhà kinh tế - nhà khoa học
• Tư duy kinh tế . . .. . .
• Tư duy phân tích khách quan .
• Sử dụng phương pháp khoa học .

Copyright © 2004 South-Western/Thomson Learning


Phương pháp khoa học
• Sử dụng các mơ hình trừu tượng nhằm giải
thích các sự vật hiện tượng phức tạp vận hành
như thế nào .
• Phát triển lý thuyết, thu thập và phân tích dữ
liệu để kiểm định lý thuyết .

Copyright © 2004 South-Western/Thomson Learning


Phương pháp khoa học
•
•
•
•
•
•

Quan sát

Giải thích
Khái qt thành lý thuyết quy luật
Kiểm chứng bằng thực tiễn
Dự đốn
Chính sách
Các nhà kinh tế thường sử dụng các mơ hình và giả
thuyết để làm đơn giản hóa thế giới thực tế phức tạp,
giúp chúng ta hiểu được thực tế rõ ràng và dễ hơn.
Copyright © 2004 South-Western/Thomson Learning


Vai trị của giả thuyết
• Nhà kinh tế đưa ra giả thuyết, đơn giản hoá
thếgiới khách quan cho dễ hiểu hơn
• Nghệ thuật trong tư duy khoa học: Đưa ra giả
thuyết hợp lý.
• Nhà kinh tế sử dụng các giả thuyết khác nhau
để trả lời các vấn đề “kinh tế” khác nhau.

Copyright © 2004 South-Western/Thomson Learning


Mơ hình kinh tế
• Nhà kinh tế sử dụng mơ hình kinh tế nhằm đơn
giản hố thực tế, giúp hiểu rõ hơn về thế giới
khách quan
• Các mơ hình kinh tế cơ bản nhất :
+Biểu đồ Luồng chu chuyển
+Đường giới hạn khả năng sản xuất
+Mơ hình cung cầu

Copyright © 2004 South-Western/Thomson Learning


Biểu đồ 1: Luồng chu chuyển tiền và hàng hoá
Doanh thu
Hàng hóa
và dịch vụ
được bán

THỊ TRƯỜNG
HÀNG HĨA VÀ DỊCH VỤ
•Hãng bán
•Hộ gia đình mua

Chi tiêu =GDP
Hàng hóa và
dịch vụ
được mua

DOANH NGHIỆP

HỘ GIA ĐÌNH

•Sản xuất và bán
Hàng hóa và dịch vụ
•Thuế sử dụng các yếu
tố sản xuất

•Mua và tiêu dùng

Hàng hóa và dịch vụ
•Sở hữu và bán các yếu
tố sản xuất

Lao động
Các yếu tố
Sản xuất

THỊ TRƯỜNG

đất đai, vốn

CÁC YẾU TỐ SẢN XUẤT
Lương, địa tơ, lãi suất
Lợi nhuận = GDP

•Hộ gia đình bán
•Hãng mua

Thu nhập
= Chu chuyển đầu
vào và đầu ra
= Chu chuyển tiền

Copyright © 2004 South-Western/Thomson Learning


Biểu đồ 2 Giới hạn khả năng sản xuất
Gạo (tấn)

B: Thể hiện các nguồn lực chưa được sử dụng
hết hay tình trạng khơng hiệu quả.
D: Thể hiện sự gia tăng của các nguồn lực và
công nghệ tiên tiến.

3,000

D
C

2,200
2,000

A
Đường giới hạn
khả năng sản xuất

B

1,000

0

300

600 700

1,000

Ơ tơ (chiếc)

Copyright©2003 Southwestern/Thomson Learning


Figure 3 A Shift in the Production Possibilities Frontier

Gạo (tấn)

Nguyên nhân dịch chuyển

4,000

Vốn tăng
Lực lượng lao động tăng
Số lượng, chất lượng
Tiến bộ cơng nghệ

3,000

2,100
2,000

0

E
A

700 750

1,000

Ơ tơ (chiếc)
Copyright © 2004 South-Western


Price

Đây là mơ hình nổi tiếng nhất
trong kinh tế học.Nó mô tả quan
hệ giữa người mua và người
bán trên thị trường.Điểm giao
Supply nhau giữu hai đường được gọi
là điểm cân bằng.

P*
Demand
Q * Quantity
Copyright © 2004 South-Western/Thomson Learning


Mơ hình cung cầu
• Cầu thay đổi

P

D

P´
P*
ge
a

t
r
Sho

D´

• Cung thay đổi

P

S

S S'

B
A

Q* Q´

Q

D
Q
Copyright © 2004 South-Western/Thomson Learning


Microeconomics and Macroeconomics
• Kinh tế vi mơ - Microeconomics tập trung nghiên cứu
những cá thể riêng lẻ của nền kinh tế.
• Các hộ gia đình và doanh nghiệp ra quyết định và

tương tác với nhau trên thị trường như thế nào
• Kinh tế vĩ mơ - Macroeconomics nghiên cứu tổng thể
nền kinh tế .
• Những hiện tượng kinh tế như lạm phát, thất
nghiệp, tăng trưởng.

Copyright © 2004 South-Western/Thomson Learning


• Kinh tế vi mô
• Nghiên cứu sự lựa chọn của
hộ gia đình và doanh nghiệp
và sự tương tác giữa họ trên
các thị trường cụ thể.
• Các đại lượng đo lường kinh
tế vi mơ:
•
•
•
•
•
•

Sản lượng, giá của HH
Doanh thu
Chi phí
Lợi nhuận
Lỗ lã của doanh nghiệp
….

• Kinh tế vĩ mơ
• Nghiên cứu các hiện tượng
của toàn bộ nền kinh tế - Hệ
thống.
• Các đại lượng đo lường kinh
tế vĩ mơ:
•
•
•
•
•
•
•

GDP, GNP
Thu nhập quốc dân (NI)
Đầu tư
Lạm phát
Thất nghiệp
Tiêu dùng
……..
Copyright © 2004 South-Western/Thomson Learning


Sử dụng kinh tế Vi mơ trong phân tích kinh tế Vĩ mô

Kinh tế vi mô nghiên cứu các hộ gia đình và doanh nghiệp ra quyết
định như thế nào, và mối quan hệ tương tác giữa họ với nhau trên thị
.
trường. Một cá nhân ra quyết nhân ra quyết định nhằm tối đa lợi ích

của mình với ngân sách hạn chế

Các sự kiện kinh tế vĩ mô nảy sinh từ tương tác giữa nhiều người
cùng cố gắng tối đa lợi ích của mình.Do đó khi nghiên cứu kinh tế vĩ
. tảng vi mơ của nó.
mơ, chúng ta phải xem xét những nền

Copyright © 2004 South-Western/Thomson Learning


Hữu hạn

Vô hạn

Nguồn lực:
- Lao động
- Vốn
- KH-CN
- TNTN

Nhu cầu
tồn tại & phát
triển xã hội

CUNG

Kinh tế học

Kinh tế học vi mơ

CẦU

Kinh tế học vĩ mơ
Copyright © 2004 South-Western/Thomson Learning