Tiểu Luận Giá vàng Việt Nam năm 2012 thực trạng, nguyên nhân và những giải pháp của Chính Phủ đối với thị trường

Đại học Luật Hà Nội

Lớp 3709

MỞ BÀI

Năm 2012, là một năm mà giá cả ở thị trường Việt Nam có sự
biến đổi khá lớn: từ những sản phẩm tiêu dùng hàng ngày cho
đến những sản phẩm mang tính chất trọng yếu của nền kinh tế
như xăng, điện, gas… Đặc biệt sự biến đổi thất thường của giá
vàng khiến thị trường này trở thành nối quan tâm hàng đầu của
nhiều nhà đầu tư và người dân.
Trước tình hình đó, việc nghiên cứu những vấn đề lý luận, cũng
như kinh nghiệm thực tế để nghiên cứu thị trường vàng đưa ra
các giải pháp phát triển và ổn định thị trường vàng ở Việt Nam
theo hướng sử dụng hợp lý nhất nguồn lực “vàng” cho mục tiêu
tăng trưởng kinh tế của đất nước. Đề tài nghiên cứu “Giá vàng
Việt Nam năm 2012: thực trạng, nguyên nhân và những giải

1


Đại học Luật Hà Nội

Lớp 3709

pháp của Chính Phủ đối với thị trường này” nhằm đáp ứng
những yêu cầu đó.

NỘI DUNG
I. Một số lý luận về “Vàng”

Vàng là hàng hóa đa dạng với chức năng là tiền tệ, công cụ tài
chính và hàng hóa thơng thường. Mặc dù thực tế chức năng tiền
tệ của vàng khơng cịn quan trọng như trong thời kỳ bản vị vàng,
Chính phủ một số nước vẫn giữ một lượng vàng đáng kể trong dự
trữ. Vàng vẫn cịn chứng tỏ vai trị quan trọng của mình như một
cơng cụ tài chính bên cạnh các cơng cụ tài chính khác như chứng
khốn và trái phiếu. Đặc biệt là đối với các nước đang phát triển,
nền kinh tế chưa thực sự vững chắc, giá trị đồng bản tệ chưa thực
sự ổn định. Cũng vì lý do đó một số nước vẫn duy trì chính sách
quản lý vàng một cách chặt chẽ.

2


Đại học Luật Hà Nội

Lớp 3709

Ở Việt Nam, cùng với q trình đổi mới nền kinh tế vai trị của
vàng cũng gắn liền với bước thăng trầm của nền kinh tế. Vai trò
tiền tệ của vàng đã phát huy rõ nét trong giai đoạn nền kinh tế suy
thoái, lạm phát với tốc độ phi mã, vàng được coi là công cụ dự
trữ, phương tiện thanh tốn, đơn vị tính tốn đối với tài sản có giá
trị. Nhà nước sử dụng vàng làm công cụ ổn định giá trị đồng Việt
Nam, góp phần chống lạm phát.
Trong bối cảnh hiện nay, khi nền kinh tế nước ta đã qua thời kỳ
khủng hoảng và đang có bước phát triển ổn định, lạm phát được
duy trì ở mức thấp, xu hướng hội nhập tồn cầu hóa ngày càng
tăng, tuy nhiên thì giá vàng trong năm 2012 có nhiều biến động
đáng kể đơi lúc cịn vượt mức xa so với thị trường vàng của thế

giới và gây khơng ít khó khăn cho các nhà đầu tư trong và ngoài
nước.
II. Thị trường vàng ở Việt Nam năm 2012
1. Thực trạng
3


Đại học Luật Hà Nội

Lớp 3709

Ở Việt Nam hiện nay, các nhân tố chính trên thị trường Vàng
bao gồm: Cơng ty vàng bạc đá quý SJC, PNJ, SACOM, SCB,
ACB, Nông nghiệp… Đây là các cơng ty lớn và có khả năng chi
phối giá vàng trên thị trường. Bên cạnh đó cịn có hệ thống các
ngân hàng thương mại và hàng trăm tiệm vàng trải dài khắp từ
Bắc tới Nam, dù tham gia với mục đích như: mua vàng để kinh
doanh, tích trữ, sản xuất, trang sức, thanh tốn hay làm đẹp … tất
cả nhân tố trên hợp lại hình thành nên cung cầu để thị trường có
thể hoạt động.
Năm 2012 là năm mà thị trường vàng có nhiều biến động, giá
vàng lên xuống thất thường.
Giá vàng lên xuống thất thường diễn ra trong các tháng như
sau:
Vào

tháng

1/2012:

Giá

vàng

trong

nước

đạt

giá

42.680.000đ/lượng (mua vào) – 42.880.000đ/lượng (bán ra), tăng
lần lượt 430.000 và 330.000đ/lượng so với trước đợt nghỉ Tết
4


Đại học Luật Hà Nội

Lớp 3709

dương lịch. Theo đánh giá thì giá vàng đầu năm 2012 ít biến
động so với cuối năm 2012. Giá vàng trên thị trường vẫn giữ
được mức ổn định trong vịng chín tháng đầu năm.

Sau đây là biểu đồ giá vàng 9999 của Công ty Bảo Tín Minh
Châu:

5

Đại học Luật Hà Nội

Lớp 3709

Biểu đồ giá vàng 9999 quý II năm 2012 tại Hà Nội
Như vậy, thị trường vàng trong nước chin tháng đầu năm 2012
từng có thời gian ổn định khá dài từ trung tuần tháng 3 cho đến
cuối tháng 8. Sự ổn định này xảy ra do các quy định quản lý thị
trường vàng được Ngân hàng Nà nước ban hành, trong đó, có hai
điểm đáng chú ý là việc cho SJC là thương hiệu vàng miếng quốc
gia và hạn chế hoạt động huy động và cho vay vàng tại các ngân
hành thương mại.
6


Đại học Luật Hà Nội

Lớp 3709

Tuy nhiên, sang tháng 9/2012, giá vàng trong nước đã tăng
mạnh cùng với xu hướng tăng mạnh của giá vàng thế giới khi
kinh tế toàn cầu cho thấy những dấu hiệu tăng trưởng chậm và
các nền kinh tế lớn trên thế giới đã đồng loạt tung ra gói kích
thích kinh tế. Trước diễn biến tăng mạnh của giá vàng trong nước
cuối tháng 9/2012, Ngân hàng Nhà nước đã cho phép SJC dập lại
350 nghìn lượng vàng móp mép SJC và phi SJC để nhằm tăng
nguồn cung vàng trên thị trường. Mặc dù vậy, giá vàng ba tháng
cuối năm 2012 vẫn duy trì ở mức cao khoảng từ 47 – 48 triệu
đồng/ lượng.

Năm nay, thị trường vàng trong nước tiếp tục chứng kiến
những mức chênh lệch phi lí giữa giá vàng trong nước và thế
giới. Có lúc, giá vàng trong nước cao hơn thế giới 4 triệu
đồng/lượng, trong khi Thống đốc ngân hàng Nhà nước Nguyễn
Văn Bình đã có lần chỉ rõ, giá vàng trong nước cao hơn thế giới
quá 400.000đồng/lượng đã có giấu hiệu của đầu cơ làm giá.
7


Đại học Luật Hà Nội

Lớp 3709

Thị trường vàng Việt Nam trong năm 2012 vừa qua là năm mà
thị trường vàng đầy biến động và đứng sau đó là nhiều nguyên
nhân làm ảnh hưởng tới thị trường này.
2. Nguyên nhân
Giá vàng trong nước thời gian qua có nhiều bất ổn chủ yếu do
các nguyên nhân sau:
Thứ nhất, giá vàng trên thế giới liên tục theo chiều hướng tăng
cao, điều này khiến người có vàng khơng muốn bán ra, người
chưa có vàng thì có nhu cầu mua. Từ đây cung ít đi, cầu nhiều
lên, tạo ra giá mới so với giá trước đó. Đồng thời làm tăng tình
trạng đầu cơ, tích trữ vàng của người dân và doanh nghiệp.
Thứ hai, tình hình kinh tế vi mô chưa ổn định, lạm phát cao đẫ
làm cho niềm tin của người dân vào giá trị đồng tiền Việt Nam
giảm sút, tâm lí mua, nắm giữ vàng gia tăng. Bên cạnh đó có một
số doanh nghiệp lợi dụng chức năng kinh doanh vàng trong giấy
phép để mô giới, tổ chức các sàn giao dịch nhỏ làm chân rết cho
8

Đại học Luật Hà Nội

Lớp 3709

các sàn vàng lớn, liên kết với nhau làm giá, đầu cơ trên thị
trường, hoạt động mua bán ngoại tệ trái phép, tung tin thất thiệt
ảnh hưởng tân lí của người dân về giá vàng và ngoại tệ để đầu cơ
trục lợi.
Thứ ba, việc vàng miếng SJC chiếm thị phần lớn (trên 90%)
củng tạo lợi thế độc quyền tự nhiên, dẫn đến mỗi khi giá vàng
biến động, tình trạng khan hiếm vàng SJC làm cho thị trường
biến động mạnh hơn.
Thứ tư, do sự thiếu thống nhất trong các quy định về chức năng
quản lý Nhà nước đối với hoạt động kinh doanh vàng.
Thứ năm, do những bất cập trong quy định về huy động và cho
vay vốn bằng vàng.
3. Giải pháp của Chính phủ đối với thị trường vàng
Trước những bất cập về thị trường vàng trong nước, Ngân hàng
nhà nước và Chính phủ cần đưa ra một số giải pháp để khắc phục
và ổn định thị trường này.
9


Đại học Luật Hà Nội

Lớp 3709

Theo Ngân Hàng Nhà nước, các biện pháp đưa ra dựa trên quan

điểm chỉ đạo của Chính phủ là “kiểm sốt chặt chẽ hoạt động
kinh doanh vàng”, ban hành Nghị định về quản lý hoạt động kinh
doanh vàng theo hướng tập trung đầu mối nhập khẩu vàng, tiến
tới xóa bỏ kinh doanh vàng miếng trên thị trường tự do; ngăn
chặn hiệu quả các hoạt động buôn lậu vàng qua biên giới”. Đồng
thời bảo đảm lợi ích hợp pháp cho người nắm giữ vàng, quan tâm
đúng mức đến nhu cầu của người dân và doanh nghiệp để ổn định
tâm lý, tránh gây biến động cho thị trường, tổ chức lại thị trường
vàng” như Bộ Chính trị đã lãnh đạo.
Để khắc phục các bất cập trong quản lý hoạt động kinh doanh
vàng, “dẹp loạn” thị trường, Nghị định mới về quản lý hoạt động
kinh doanh vàng do Ngân hàng Nhà nước soạn thảo đã đưa ra 7
biện pháp mạnh tay để trình Chính phủ.
- Thứ nhất, Ngân hàng Nhà nước quản lý chặt chẽ hoạt động
sản xuất vàng miếng. Do hoạt động sản xuất vàng miếng có tác
10


Đại học Luật Hà Nội

Lớp 3709

động rất lớn tới nguồn cung vàng miếng trong nước, nên để bình
ổn thị trường vàng, hoạt động sản xuất vàng miếng cần được
quản lý, kiểm soát chặt chẽ.
- Thứ hai, thu hẹp đối tượng được khép kín kinh doanh mua
bán vàng miếng, khơng khuyến khích hoạt động mua bán vàng
miếng. Khắc phục bất cập trong quản lý hoạt động kinh doanh
mua bán vàng miếng hiện nay (hoạt động mua bán vàng miếng
được thực hiện khá tự do tại hầu hết 12.000 doanh nghiệp kinh

doanh vàng, gây khó khăn cho cơng tác quản lý và tăng nguy cơ
vàng hóa). Coi hoạt động kinh doanh vàng miếng là hoạt động
kinh doanh có điều kiện, có cấp giấy chứng nhận đủ điều kiện
kinh doanh. Đồng thời dự thảo Nghị định củng bổ sung quy định
về điều kiện chặt chẽ đối với hoạt động kinh doanh mua bán vàng
miếng.
- Thứ ba, Ngân hàng Nhà nước quản lý chặt chẽ hoạt động xuất
nhập khẩu vàng nguyên liệu, là cơ quan tổ chức cấp phép hoạt
11


Đại học Luật Hà Nội

Lớp 3709

động xuất nhập khẩu vàng nguyên liệu. Quy định này nhằm tạo
điều kiện quản lý, kiểm soát lựơng vàng nguyên liệu xuất khẩu,
nhập khẩu, cũng như điều tiết thị trường cung cầu trên thị trường,
hạn chế tình trạng xuất nhập lậu vàng, đầu cơ, lũng đoạn thị
trường.
- Thứ tư, Ngân hàng Nhà nước thực hiện quản lý chặt chẽ hoạt
động sản xuất, mua bán vàng trang sức, mỹ nghệ. Theo quy định
thì hoạt động sản xuất vàng trang sức, mỹ nghệ phải được cơ
quan này cấp giấy đủ điều kiện kinh doanh.
- Thứ năm, quản lý chặt chẽ các hoạt động kinh doanh vàng
khác.
- Thứ sáu, tạo cơ chế cho phép Ngân hàng Nhà nước thực hiện
các biện pháp can thiệp bình ổn thị trường vàng khi có diễn biến
bất thường. Để tạo cơ sở pháp lý cho hoạt động can thiệp của
Ngân hàng Nhà nước nhằm bình ổn thị trường vàng khi có diễn

biến bất thường thông qua các hoạt động: cấp phép sản xuất vàng
12


Đại học Luật Hà Nội

Lớp 3709

miếng; tổ chức mua bán vàng miếng trên thị trường trong nước;
tổ chức xuất, nhập khẩu vàng nguyên liệu, tổ chức huy động
vàng.
- Thứ 7, Nhà nước thực hiện điều tiết thị trường vàng thông
qua các chính sách thuế. Dự thảo Nghị định quy định Bộ Tài
Chính, phối hợp với Ngân hàng Nhà nước trình cơ quan có thẩm
quyền ban hành hoặc ban hành theo thẩm quyền, chính sách thuế
xuất khẩu, nhập khẩu vàng, thuế giá trị gia tăng, thuế tiêu thụ đặc
biệt và thuế thu nhập đối với hoạt động kinh doanh vàng phù hợp
trong tưng thời kỳ.

KẾT BÀI

Cùng với sự phát triển của nền kinh tế, chính sách hoạt động
kinh doanh vàng của nước ta đã từng bước được hoàn thiện. Tạo
điều kiện thuận lợi cho thị trường vàng phát triển, đáp ứng đầy đủ
13


Đại học Luật Hà Nội

Lớp 3709

nhu cầu về vàng cho mọi đối tượng trong nền kinh tế. Tạo ra một
thị trường vàng phong phú, đa dạng gồm các thành phần kinh tế
cùng kinh doanh, cạnh tranh cùng phát triển, góp phần ổn định
giá cả thị trường, hỗ trợ tích cực cho việc thực thi chính sách tiền
tệ quốc gia của Ngân hàng Nhà nước. Và để ổn định thị trường
vàng Chính phủ cần có những chính sách phù hợp tạo điều kiện
thuận lợi cho ngành sản xuất vàng ngày càng phát triển.

14