Sáng kiến kinh nghiệm Một số biện pháp nâng cao hứng thú cho trẻ Mẫu giáo 4-5 tuổi trong hoạt động nặn

PHẦN MỞ ĐẦU
1. Lý do chọn đề tài:
Hoạt động tạo hình của trẻ là một hoạt động tổng hợp khá phức tạp, qua
hoạt động tạo hình trẻ bộc lộ các đặc điểm của nhân cách phát triển tâm lý của trẻ.
Hoạt động tạo hình của trẻ có nguồn gốc xã hội, mang bản chất xã hội và đặc điểm
lứa tuổi trẻ mầm non, là quá trình sinh lý tâm lý đang trong giai đoạn phát triển
hồn thiện.
Vì vậy việc chăm sóc giáo dục trẻ ngay từ những năm đầu tiên của cuộc
đời có ý nghĩa rất quan trọng là đặt những nền tảng đầu tiên cho sự hình thành và
phát triển nhân cách toàn diện, đây là trách nhiệm của ngành học Mầm Non.
Trong chương trình Giáo dục mầm Non mới hiện nay, rất chú trọng khơi
gợi hoạt động khám phá nơi trẻ, điều này chúng ta dễ nhận thấy đặc điểm rõ nét
trong hoạt động tạo hình của trẻ mang tính duy kỷ, khơng chủ định, trẻ chỉ quan
tâm trong quá trình tạo hình là “làm cái gì?” thể hiện biểu cảm cố gắng truyền đạt
cho người xem hiểu được những suy nghĩ, thái độ tình cảm để phản ánh thế giới
xung quanh trẻ.
Như vậy, hoạt động tạo hình là phương tiện thích hợp là ngơn ngữ phong
phú giúp trẻ khơng chỉ tiếp cận thế giới mà cịn phản ánh thế giới thơng qua nhận
thức thể hiện tình cảm yêu thích, ghét, ước mơ,...
Bằng kỹ năng vẽ, xé dán, nặn được thực hiện theo chương trình giáo dục
Mầm Non mới cùng với sự tác động của sư phạm của giáo viên Mâm Non(từ nhà
trẻ đến mẫu giáo) giúp trẻ khả năng cảm thụ, đánh giá cái đẹp hình thành cảm xúc
thẩm mỹ.
Giống như hoạt động vẽ, xé dán, hoạt động nặn trẻ được rèn luyện điều
chỉnh hoạt động của mắt, não, các kỹ năng khéo léo, linh hoạt của đôi bàn tay như
kỹ năng thể hiện các đường nét phối màu, bố cục, trang trí tác phẩm, đặc biệt
chương trình hoạt động nặn là một trong những chương trình dạy trẻ thể hiện cấu

1

trúc nặn đẹp của hình khối của mọi vật và thể hiện phương thức sắp đặt nghệ thuật
trong không gian ba chiều, điều này ảnh hưởng đến trí tưởng tượng sáng tạo của trẻ
sau này.
Bằng phương pháp “chơi mà học, học bằng chơi” là phương pháp chủ đạo
trong quá trình giáo dục trẻ, giáo viên mầm non cần biết khai thác các trị chơi dân
gian (“tị he”, “đập niêu”) kích thích trẻ chơi với đất như 1 loại đồ chơi.
Trong thời kỳ tiền tạo hình ở hoạt động nặn của trẻ thường đi qua nhanh
hơn so với hoạt động vẽ do đặc điểm của vật liệu nặn có hình khối, dễ nặn, trẻ dễ
dàng nhanh chóng tạo ra sản phẩm mong muốn. Vì vậy việc cần tiếp tục gây hứng
thú tạo niềm say mê đối với hoạt động nặn là do vai trị tác động khéo léo của giáo
viên.
Lơi cuốn sự hứng thú của trẻ đối với hoạt động nặn, thu hút trẻ thích tham
gia hoạt động, giúp trẻ nhận ra mối liên hệ giữa các thao tác nặn của giáo viên với
sự xuất hiện và biến đổi lý thú của các hình nặn, kích thích trẻ chơi với đất như
một loại đồ chơi.
Hiện nay ở các trường Mầm Non, lớp dạy năng khiếu chỉ chú trọng về việc
rèn kỹ năng vẽ cho trẻ, giáo viên lúng túng khi thực hiện mơn Tạo hình trong
chương trình Giáo dục Mầm Non mới. Kỹ năng dạy trẻ nặn chưa được giáo viên
quan tâm, mặt khác do nguyên vật liệu đất nặn giá thành tương đối cao việc đầu tư
phát triển hoạt động nặn ở trẻ chưa được các nhà trường đầu tư đúng mức.
Xác định mục đích u cầu chăm sóc giáo dục trẻ trước xu thế phát triển
của xã hội việc tăng cường yếu tố vui chơi vào các hoạt động dạy học làm chủ đạo
là rất quan trọng thông qua hoạt động vui chơi, qua hoạt động tạo hình(nặn) giúp
trẻ thấy được sự hấp dẫn của hoạt động nặn, trẻ được thể hiện điều trẻ cảm nhận,
trẻ được sáng tạo được rèn luyện các kỹ năng khéo léo của đôi bàn tay.
Như vậy việc tìm kiếm “Một số biện pháp nâng cao hứng thú cho trẻ Mẫu
giáo 4-5 tuổi trong hoạt động nặn” là lý do chọn đề tài khóa luận của chúng tơi.
2. Mục đích nghiên cứu:

2

Tìm hiểu thực trạng và một số biện pháp nhằm nâng cao hứng thú cho trẻ
Mẫu giáo 4-5 tuổi trong hoạt động nặn, rèn luyện sự khéo léo của đôi bàn tay và
phát triển trí sáng tạo của trẻ bước đầu chuẩn bị cho trẻ học chữ, học viết ở trường
phổ thông.
3. Khách thể nghiên cứu và đối tượng nghiên cứu:
3.1. Khách thể nghiên cứu:
Nghiên cứu việc tổ chức hoạt động tạo hình cho trẻ Mầm Non.
3.2. Đối tượng nghiên cứu:
Nghiên cứu tìm một số biện pháp nâng cao hứng thú cho trẻ Mẫu giáo 4-5
tuổi trong hoạt động nặn.
4. Giả thuyết khoa học:
Việc tìm một số biện pháp kích thích nâng cao sự hứng thú giúp trẻ phát
triển khả năng tập trung chú ý cao, giúp trẻ tăng cường khả năng phối hợp điều
chỉnh hoạt động của mắt, tay, rèn luyện sự khéo léo linh hoạt của đôi bàn tay, tạo
điều kiện tốt để trẻ học tốt ở trường phổ thơng.
5. Nhiệm vụ nghiên cứu:
-Phân tích và hệ thống hóa một số vấn đề lí luận về hoạt động tạo hình, kỹ
năng nặn của trẻ Mẫu giáo 4-5 tuổi để xây dựng cơ sở lý luận cho việc nghiên cứu
đề tài.
-Tìm hiểu thực trạng việc tổ chức hoạt động nặn cho trẻ Mẫu giáo 4-5 tuổi,
cách thức biện pháp tổ chức hoạt động tạo hình nhằm khơi gợi nâng cao hứng thú,
kỹ năng nặn cho trẻ 4-5 tuổi.
6. Phương pháp nghiên cứu:
6.1. Phương pháp nghiên cứu lý luận:
Đọc, thu thập, phân tích, tổng hợp, hệ thống hóa các tài liệu lý luận có liên
quan đến đề tài nghiên cứu.

3

6.2. Phương pháp nghiên cứu thực tiễn. Bao gồm:
-Phương pháp quan sát: Quan sát hoạt động của cô và trong quá trình tổ
chức hoạt động tạo hình.
-Phương pháp điều tra: Điều tra giáo viên Mầm Non bằng hệ thống câu hỏi
nhằm nắm được thực trạng việc sử dụng một số biện pháp nâng cao hứng thú cho
trẻ trong hoạt động nặn của giáo viên Mầm Non.
-Phương pháp thực nghiệm sư phạm: Thực nghiệm các biện pháp được đề
xuất để kiểm chứng tính đúng đắn của giả thuyết.
-Phương pháp thống kê toán học: Xử lý kết quả nghiên cứu bằng các cơng
thức tốn học thống kê.
7. Cấu trúc của đề tài:
Lời cảm ơn.
Mục lục.
Phần 1: Phần mở đầu
Phần 2: Nội dung nghiên cứu
Chương I: Cơ sở lý luận của đề tài.
Chương II: Nghiên cứu thực trạng
Chương III: Một số biện pháp nâng cao hứng thú cho trẻ mẫu giáo 4-5 tuổi
trong hoạt động nặn.
Phần 3: Kết luận chung và kiến nghị sư phạm.
Phần 4:Tài liệu tham khảo.

4


NỘI DUNG NGHIÊN CỨU
CHƯƠNG I: CƠ SỞ LÝ LUẬN CỦA ĐỀ TÀI
1. Sơ lược về lịch sử nghiên cứu vấn đề:

Hoạt động tạo hình là một trong những hoạt động hấp dẫn nhất đối với trẻ
Mầm Non, trong đó có hoạt động nặn, là hoạt động có đủ điều kiện tác động đồng
bộ lên mọi mặt phát triển của trẻ em về đạo đức, trí tuệ, thẩm mỹ, thể chất và hình
thành các phẩm chất kỹ năng ban đầu của con người: Thành viên xã hội biết lao
động tích cực sáng tạo và biện pháp trò chơi đã được các nhà nghiên cứu quan tâm,
lồng ghép trong quá trình tổ chức HĐTH.
Nhưng do đặc thù của hoạt động “nặn” thời kỳ tiền tạo hình ở hoạt động
nặn thường qua nhanh, vật liệu nạn có đặc điểm là hình khối trẻ dễ hình dung ra
sản phẩm của các hình nặn, trẻ rất dễ mau chán khơng cịn hứng thú hoạt động và
kỹ năng tạo hình cũng như việc sử dụng hoạt động tạo hình nhằm phát triển cho trẻ
ở giáo viên MN cịn hạn chế. Vì vậy “Tìm những biện pháp nâng cao hứng thú cho
trẻ Mẫu giáo 4-5 tuổi trong hoạt động nặn” là đề tài chúng tôi chọn để nghiên cứu.
2. Cơ sở lý luận cho việc thiết kế và tìm một số biện pháp nhằm nâng
cao hứng thú cho trẻ 4-5 tuổi trong hoạt động nặn.
2.1. Một số vấn đề về hoạt động nặn cho trẻ MN
-Mục đích của hoạt động nặn.
-Nhiệm vụ của việc tổ chức hoạt động nặn cho trẻ Mầm Non.
-Nội dung cơ bản của hoạt động nặn cho trẻ Mầm Non.
-Cách thức tổ chức hoạt động nặn cho trẻ Mầm Non.
+Tạo động cơ cho hoạt động nặn.
+Các phương pháp tổ chức hoạt động nặn cho trẻ Mầm Non.
+Các hình thức tổ chức hoạt động nặn cho trẻ Mầm Non.
2.2. Một số biện pháp nâng cao khả năng hứng thú cho trẻ mẫu giáo 4-5
tuổi trong hoạt động nặn.
5


a) Kích hoạt hứng thú bằng biện pháp trị chơi: “Trị chơi hóa”.
-Vai trị của trị chơi trong q trình giáo dục trẻ.
-Vai trò của trò chơi trong hoạt động tạo hình(nặn)

b) Kích hoạt hứng thú trẻ trong các cuộc dạo chơi ngồi trời, vào đầu giờ
học tạo hình, vào những câu chuyện, tác phẩm văn học.
c) Kích hoạt hứng thú của trẻ qua các sản phẩm tham quan mang tính nghệ
thuật dược bố trí trong khơng gian 2 chiều... thơng qua ơn luyện, chơi,...
d) Kích hoạt hứng thú đối với trẻ qua những sự vật hiện tượng có ấn tượng
mạnh đối với trẻ bằng phương pháp thông tin tiếp nhận.
3.Kết luận chương 1.
Dựa trên cơ sở lý luận của việc sử dụng biện pháp gây hứng thú cho trẻ
trong hoạt động nặn thơng qua các TC.chúng tơi thấy đó là nhu cầu cần thiết để
phát triển tính tích cực hoạt động của trẻ nhiều nhất.

6


CHƯƠNG II: NGHIÊN CỨU THỰC TRẠNG
1. Nội dung nghiên cứu:
-Nghiên cứu chương trình, giáo án của hoạt động nặn dành cho trẻ độ tuổi
4-5 tuổi ở trường Mầm Non.
-Nhận thức của giáo viên mầm non về việc tìm “Một số biện pháp nâng cao
hứng thú cho trẻ Mẫu giáo 4-5 tuổi trong hoạt động nặn”.
-Nghiên cứu thực trạng việc tìm và sử dụng các biện pháp gây hứng thú
cho trẻ 4-5 tuổi trong hoạt động nặn.
-Xác định mức độ hứng thú nặn của trẻ.
2. Phương pháp nghiên cứu:
2.1. Phương pháp quan sát tự nhiên:
-Dự các giờ hoạt động tạo hình nói chung và hoạt động nặn nói riêng.
-Quan sát ghi chép để tìm hiểu những phương pháp, biện pháp giáo viên
thường sử dụng trong quá trình tổ chức hoạt động tạo hình cho trẻ cũng như những
cách thức giáo viên thường sử dụng để gây hứng thú cho trẻ nặn trong hoạt động
nặn.

2.2. Phương pháp đàm thoại:
-Đàm thoại trực tiếp với giáo viên về phương pháp, hình thức tổ chức hoạt
động tạo hình nói chung và hoạt động nặn nói riêng mà giáo viên thường tiến hành.
-Đàm thoại với giáo viên về những khó khăn mà giáo viên thường gặp
trong q trình thiết kế và sử dụng trị chơi tạo hình trong hoạt động tạo hình tạo
sản phẩm nặn.
-Trao đổi với giáo viên về cách thức giáo viên thường tiến hành để gây
hứng thú nặn cho trẻ.
2.3. Phương pháp điều tra bằng phiếu câu hỏi:
Câu hỏi điều tra tập trung vào các vấn đề sau:

7


-Nội dung giáo viên thường chú trọng trong quá trình tổ chức hoạt động
nặn của trẻ.
-Kỹ năng nặn của trẻ Mầm Non.
-Nhận thức của giáo viên về việc tìm một số biện pháp nhằm nâng cao
hứng thú cho trẻ nặn và mức độ sử dụng chúng.
2.4. Phương pháp phân tích sản phẩm tạo hình:
Phân tích tất cả các sản phẩm tạo hình của trẻ đã tạo nên trên các giờ đã dự
để đánh giá kỹ năng nặn của trẻ.
2.5. Phương pháp thông tin tiếp nhận:
Để phát triển khả năng khái qt hóa cụ thể hóa dùng vận động thơ để thể
hiện vật, dùng vận động tinh để tạo ra đường nét đặc trưng của các sự vật với
những đặc điểm cụ thể đặc trưng.
2.6. Phương pháp chỉ dẫn:
Đây là phương pháp sử dụng tích cực vì trẻ Mẫu giáo 4-5 tuổi nặn bằng
cách chắp ghép.
3. Tiêu chí và thang đánh giá.

3.1. Tiêu chí:
Để đánh giá kỹ năng nặn của trẻ Mẫu giáo 4-5 tuổi trong hoạt động nặn có
sử dụng biện pháp gây hứng thú, chúng tôi dựa vào những tiêu chí và thang đánh
giá sau:
-Mức độ hứng thú của trẻ đối với các đối tượng.
-Khả năng nắm bắt hình khối, đặc điểm của vật.
-Khả năng ứng dụng những hiểu biết của trẻ vào hoạt động nặn
3.2. Thang đánh giá:
-Loại tốt: Trẻ hứng thú, tích cực trao đổi ý kiến của bản thân, thê rhieenj
cảm nhận về vẻ đẹp, nhận ra được nhịp sắp xếp đặc điểm đặc trưng của các đối

8


tượng trong thế giới xung quanh, đồng thời trẻ rất linh hoạt bắt chước tái tạo lại
các hình dạng của đối tượng để tạo nên những sản phẩm đẹp(9-10 điểm).
-Loại khá: Trẻ tích cực thể hiện ý kiến của bản thân về đặc điểm của đối
tượng qua các trò chơi để tự mình bắt chước tái tạo ứng dụng vào hoạt động để tạo
nên sản phẩm có tính thẩm mỹ (7-8 điểm)
-Loại trung bình: Trẻ ít tham gia trao đổi ý kiến của bản thân chỉ có thể
nhận ra đặc điểm của sự vật hiện tượng qua sản phẩm và bắt chước kiểu dáng
nguyên vẹn để tạo ra sản phẩm dưới sự hướng dẫn trực tiếp của giáo viên. Sản
phẩm ít có tính thẩm mỹ (4-6 điểm)
-Loại yếu: Trẻ khơng tham gia trao đổi ý kiến của bản thân khi trả lời các
câu hỏi của cơ khơng có khả năng bắt chước tái tạo lại ngay cả khi dưới sự hướng
dẫn trực tiếp của giáo viên. Sản phẩm khơng có tính thẩm mỹ (1-3 điểm).
4. Kết quả nghiên cứu thực trạng:
*Mức độ nội dung GV thường chú trọng khi tổ chức các hoạt động nặn
cho trẻ.
Rất chú trọng

Chú trọng

Ít chú trọng

SL

TL%

SL TL% SL

hút trẻ vào hoạt động nặn. 23
Làm nảy sinh nhu cầu nặn

76,6

7

23,3

Không chú
trọng

TL%

SL

TL%

0

0

0

0

Chú trọng gây hứng thú, thu

cho trẻ.
Hình thành và phát triển kỹ
năng nặn cho trẻ.

5

16,7

25

83,3

0

0

0

0

Quan tâm giúp trẻ đạt kết quả

0

0

22

73,3

8

26,7

0

0

sau hoạt động.

9


Qua kết quả trên cho thấy hiện nay ở các trường Mầm Non, giáo viên đã rất
chú trọng tới việc gây hứng thú, thu hút trẻ vào hoạt động nặn làm nảy sinh nhu
cầu hoạt động nặn của trẻ.
*Mức độ sử dụng các phương pháp biện pháp của GV trong quá trình tổ
chức hoạt động nặn cho trẻ Mầm Non.
Thường
xuyên sử
dụng

Các phương pháp

Ít sử dụng

Khơng sử
dụng

SL TL(%) SL TL(%) SL TL(%)
Cho trẻ quan sát các sự vật hiện
tượng tự nhiên.
Cho trẻ quan sát những sản phẩm
Quan sát
do cô làm ra
Cho trẻ quan sát những sản phẩm
của bạn.
Sử dụng Sử dụng bộ sưu tập tranh phục
đồ dùng vụ cho giờ học.
trực quan Sử dụng vật thật.
Dùng hệ thống câu hỏi.
Chỉ dẫn trực quan.
Dùng lời
Dùng bài thơ, câu đố nhằm kích
thích hứng thú của trẻ.
Trò chơi
Các trò chơi “sắm vai” (miêu tả
theo chủ đề, miêu tả theo các tình
huống chơi,...)
Các biện pháp vui chơi tìm hiểu
thế giới xung quanh.

Các trị chơi sáng tạo (sử dụng
các sản phẩm tạo hình đã hồn
thiện)

30

100

0

6,7

0

0

4

93,3

2

86,7

0

0

25

13,3

26

16,7

0

0

2

83,3

5

93,3

0

0

30
30
25
9

6,7
100
100

83,3

28
0
0
5

0
0
16,7
70

0
0
0
0

0
0
0
0

30

30

21

0

0

0

3

100

0

90

0

0

100

27

0

0

Kết quả trên cho thấy giáo viên đã sử dụng khá phong phú các biện pháp
dạy học khác nhau trong quá trình tổ chức hoạt dộng tạo hình cho trẻ mẫu giáo.
Tuy nhiên mức dộ sử dụng thường xuyên các phương pháp, biện pháp có sự chênh
lệch. Đa số giáo viên sử dụng phương pháp quan sát, dùng lời và sử dụng vật mẫu
của cơ. Phương pháp trị chơi chưa được giáo viên sử dụng thường xuyên. Giáo
viên gặp khó khăn khi gây hứng thú cho trẻ vì vậy việc tìm biện pháp gây hứng thú

cho trẻ còn hạn chế.
10


*Nhận thức của GV trong việc tìm kiếm “biện pháp nâng cao sự hứng thú
cho trẻ mẫu giáo 4-5 tuổi” nhằm phát triển kỹ năng nặn cho trẻ.
Mức độ
Thường xuyên

Thỉnh thoảng

Không bao giờ

SL

TL(%)

SL

TL(%)

SL

TL(%)

19

63,3

11

36,7

0

0

Kết quả cho thấy đa số giáo viên đã thường xuyên gây hứng thú cho trẻ
trong hoạt động nặn. Tuy nhiên vẫn cịn một số ít ý kiến giáo viên cho rằng chỉ nên
gây hứng thú cho trẻ trong hoạt động tạo hình (nặn) ở từng thời điểm và nội dung
cụ thể. Bởi vậy việc tìm kiếm được một biện pháp phù hợp với nội dung bài học,
trình độ của trẻ, kích thích hứng thú của trẻ khơng phải đơn giản.
*Những khó khăn GV thường gặp khi thực hiện hoạt động nặn cho trẻ Mẫu
giáo 4-5 tuổi.
STT

Trò chơi lồng ghép khó thực hiện trong hoạt động tạo

Số

Tỉ lệ

lượng
1

Những khó khăn

(%)

17

56,7

hình.
2

Tài liệu tham khảo về hoạt động nặn ít.

20

66,7

3

Thời gian eo hẹp.

26

86,7

4

Hạn chế về khả năng kích hoạt hứng thú.

14

46,7

Kết quả cho thấy khó khăn mà giáo viên gặp phải đó là việc phải thực hiện
các trị chơi theo chương trình giáo dục cần mang nội dung giáo dục, kích thích

hứng thú phù hợp tâm sinh lý trẻ, bên cạnh đó do có q ít thời gian dành cho việc
tự học tự nghiên cứu. Vì vậy làm ảnh hưởng đến chất lượng tổ chức hoạt động tạo
hình cho trẻ.
*Các nguồn kích hoạt nâng cao hứng thú của trẻ mẫu giáo 4-5 tuổi đối với
hoạt động nặn.
11


+Nguồn trị chơi: trị chơi hóa (chơi với đất).
+Nguồn kỹ năng gợi mở, lồng ghép của giáo viên: qua kể chuyện, câu đố,
bài thơ,... (còn hạn chế)
+Nguồn sản phẩm từ hiệu ứng máy vi tính(sử dụng nhiều).
*Những điều kiện để nâng cao hứng thú nặn cho trẻ.
Đồng ý
STT

Các điều kiện
SL

1

Chuẩn bị về vốn kiến thức kinh nghiệm, kỹ năng 30

TL
(%)
100

Không
đồng ý
TL

SL
(%)
0
0

hoạt động, sự hứng thú trước khi bước vào hoạt
2
3

động.
Thường xuyên tổ chức các hoạt động nặn cho trẻ.
25
Tăng cường cho trẻ tham gia hoạt động nặn dưới 30

83,3
100

5
0

16,7
0

4

nhiều hình thức phong phú.
Sưu tầm giải pháp gây hứng thú cho trẻ bằng trò 28

93,3

2

6,7

5

chơi.
Tăng cường cho trẻ quan sát thế giới tự nhiên.

100

0

0

30

Kết quả cho thấy bên cạnh việc dùng biện pháp gây hứng thú bằng trị chơi
thì giáo viên các trường Mâm Non đã sử dụng rất nhiều cách thức để nâng cao
hứng thú, phát triển kỹ năng nặn cho trẻ. Đây là những điều kiện cần thiết để bồi
dưỡng năng lực tạo hình trong quá trình tổ chức hoạt động tạo hình.
5 Kết luận chương 2.
Sau khi chọn đề tài cũng như đề ra các biện pháp kích thích hứng thú cho
trẻ chúng tơi đã tiến hành qua các TC để tổ chức cho trẻ khám phá hình dáng của
đói tượng qua các hình khối của đất nặn.Qua đó nhằm phát huy tính tích cực ,khả
năng quan sát,dự đoán,rèn khả năng chú ý cho trẻ,đồng thời giúp trẻ nhận biết sâu
hơn mối quan hệ giữa các sự vật hiện tượng.

12

CHƯƠNG III: MỘT SỐ BIỆN PHÁP NÂNG CAO HỨNG THÚ CHO
TRẺ.
1. Cơ sở định hướng.
1.1. Quan điểm tiếp cận tích hợp trong q trình chăm sóc giáo dục trẻ
tuổi Mầm Non.
-Sự phát triển của trẻ lứa tuổi Mầm Non bao gồm nhiều lĩnh vực, các lĩnh
vực phát triển của trẻ có liên quan chặt chẽ với nhau. Sự phát triển của lĩnh vực
13


này có ảnh hưởng đến lĩnh vực khác và tất cả các lĩnh vực cần phải được tác động
phát triển một cách đồng thời theo quan điểm sư phạm tích hợp. Theo quan điểm
này, các quá trình giáo dục được xâm nhập đan xen vào nhau tạo thành một thể
thống nhất tác động đồng bộ đến trẻ trong một chỉnh thể tồn vẹn. Một trong
những mơ hình giáo dục theo quan điểm sư phạm tích hợp kết hợp với cách tiếp
cận phát triển lấy trẻ làm trung tâm đó là mơ hình giáo dục dựa vào chủ đề.
Cách tiếp cận này được hiểu là cách thức cung cấp sự định hướng mở linh
hoạt cho phép giáo viên tổ chức các hoạt động xoay quanh chủ đề bằng nhiều hình
thức phối hợp một cách tự nhiên qua hoạt động chơi, trải nghiệm, khám phá,...
cách tiếp cận này cho phép giáo viên có thể điều chỉnh các hoạt động giáo dục dạy
trẻ một cách linh hoạt hơn trên cơ sở kết hợp dạy trẻ theo kế hoạch với các tình
huống xảy ra tình cờ, ngẫu nhiên trong cuộc sống hằng ngày mà trẻ hứng thú quan
tâm sẽ làm cho khơng khí lớp học trở nên sinh động.
-Đối với trẻ 4-5 tuổi độ tuổi trẻ có một chút ít vốn kinh nghiệm sống của
trẻ. Vì vậy giáo dục mầm non cần tận dụng vốn kinh nghiệm sống làm “mảnh đất”
ươm trồng, nhận thức toàn diện trẻ bằng cách gắn với các chủ đề, chương trình
giáo dục Mầm Non mới tạo các tình huống chơi giúp trẻ tích cực hóa các hoạt
động phối hợp các sản phẩm vẽ, xếp, xé dán với sản phẩm nặn.
-Trẻ 4-5 tuổi nặn bằng cách chắp ghép, vì vậy phương pháp chỉ dẫn cần

phối hợp với phương pháp thông tin tiếp nhận. Bên cạnh đó giáo viên cần dùng
biện pjhaps so sánh giữa vật thật với vật mô phỏng xem mối quan hệ chính phụ của
sự vật trong sắp xếp cấu trúc hình tượng và dùng biện pháp “trị chơi hóa” sản
phẩm tạo hình để giúp trẻ quan sát miêu tả một số tư thế vận động đơn giản của
hình tượng sự vật.
1.2. Quan điểm của lý thuyết hoạt động:
Hoạt động của bản thân đứa trẻ chính là động lực để phát triển tâm sinh lý
cũng như khả năng và năng lực ở trẻ. Vì vậy việc tạo một số biện pháp nâng cao
hứng thú nhằm phát triển kỹ năng nặn cho trẻ 4-5 tuổi thơng qua trị chơi hóa câu
đố, câu chuyện, kích hoạt hứng thú trẻ theo tình huống qua giao tiếp, trẻ được huy
14


động vận dụng kinh nghiệm, vốn sống, kiến thức, kỹ năng tích lũy trong 4 năm đầu
đời để giải quyết vấn đề: các bài tập cô yêu cầu.
1.3. Quan điểm của tâm lý học duy vật biện chứng:
Khẳng định: hoạt động tạo hình của trẻ là một hoạt động tổng hợp khá
phức tạp, qua hoạt động đó trẻ bộc lộ các đặc điểm của một nhân cách đang được
hình thành và mang bản chất xã hội rõ rệt.
1.4. Yêu cầu của giáo dục Mâm Non hiện nay:
Đáp ứng yêu cầu xã hội việc đổi mới hình thức phương pháp dạy học hiện
nay là cấp thiết trong đó “học bằng chơi” “chơi mà học” là hoạt động chủ đạo.
Việc đưa chương trình giáo dục Mầm Non mới hiện nay đang thực hiện đại trà là
điều kiện tạo nhiều thuận lợi cho giáo viên linh hoạt trong việc lựa chọn nội dung
dạy học nhằm tích cực hóa đưa trẻ, địi hỏi sự tích cực nâng cao kiến thức ở giáo
viên.

2. Một số biện pháp nâng cao hứng thú cho trẻ Mẫu giáo 4-5 tuổi trong
hoạt động nặn.
2.1. Nguyên tắc và yêu cầu:

-Đảm bảo tính mục đích.
-Đảm bảo tính chất HĐ vui chơi.
-Đảm bảo tính hấp dẫn.
-Đảm bảo tính hệ thống.
-Đảm bảo tính đa dạng.
2.2. Các bước thực hiện:
-Xác định mục tiêu hình thành và phát triển kỹ năng nặn cho trẻ Mẫu giáo
4-5 tuổi.

15


-Gắn nội dung phát triển kỹ năng vẽ cho trẻ vào nội dung chơi, kích hoạt sự
hướng thú của trẻ theo tình huống giao tiếp, tình huống sư phạm, trị chơi hóa phù
hợp với nội dung tạo hình “nặn”, theo dõi, đánh giá.
2.3. Một số biện pháp nâng cao hứng thú cho trẻ:
2.3.1. Nhóm biện pháp “trị chơi hóa”.
-Đây là biện pháp được sử dụng khi đã có sản phẩm hoàn thiện giúp trẻ
phát triển khả năng tưởng tượng và sáng tạo của trẻ, động cơ chơi gắn liền với
hứng thú của trẻ, hành động chơi được thực hiện ở dạng tưởng tượng từ đó dễ nảy
sinh ý tưởng mới.
-Sử dụng biện pháp này giáo viên dùng các sản phẩm tạo hình vào các tình
huống, việc vận động thực sẽ giúp trẻ nhận xét, thưởng thức các giá trị(thẩm mỹ),
kỹ thuật của sản phẩm hồn thiện dễ dàng.
2.3.2. Nhóm biện pháp kích hoạt hứng thú đối với những sự vật có ấn
tượng mạnh bằng phương pháp thơng tin tiếp nhận.
Đối với nhóm biện pháp này giáo viên cần khơi gợi sự hứng thú của trẻ dựa
trên kinh nghiệm sống và vốn xúc cảm tình cảm của trẻ.
2.3.3. Nhóm biện pháp kích hoạt hứng thú của trẻ qua cách cách chia sẻ
kinh nghiệm sống, giao tiếp với thế giới xung quanh.

Nhóm này bao gồm các tình huống các loại trị chơi nhằm tổ chức cho trẻ
tìm hiểu củng cố hiểu biết các sự vật hiện tượng xung quanh trẻ giúp trẻ hệ thống
hóa các chuẩn cảm giác sơ đẳng.
2.3.4. Nhóm biện pháp kích hoạt hứng thú của trẻ qua tham quan sản
phẩm.
Giáo viên sẽ hướng dẫn trẻ nặn, trên cơ sở gợi mở tạo cho trẻ ý tưởng dự
định tạo hình qua yêu thích sản phẩm mẫu, giúp trẻ “làm sống lại” các biểu tượng
hình tượng trong trí nhớ và thể hiện lại bằng con đường trẻ tưởng tượng ra.

16


*Trong q trình sử dụng nhóm biện pháp kích hoạt hứng thú cho trẻ nặn,
giáo viên cần gợi mở hướng dẫn trẻ nặn rèn luyện trẻ có những kỹ năng thể hiện
hình khối đi từ đơn giản đến phức tạp để giúp trẻ tạo ra nhiều sản phẩm sáng tạo.
3. Tổ chức thực nghiệm:
3.1. Mục đích.
Giúp chúng tơi kiểm nghiệm một số biện pháp gây hứng thú cho trẻ Mẫu
giáo 4-5 tuổi trong hoạt động “nặn”. Kết quả của quả trình thực nghiệm sẽ phản
ánh nội dung đề tài là có căn cứ khoa học mà chúng tơi đưa ra hoặc ngược lại.
3.2. Nội dung.
Đơn vị chúng tôi chọn làm cơ sở thực nghiệm: Trường Mầm Non Long
Hòa (Cần Đước-Long An). Thời gian thực nghiệm HKI.
-Địa chỉ: ấp 5-Chợ cũ xã Long Hòa.
-Lớp chọn thực nghiệm: Lớp Chồi 2-Sĩ số lớp: 40 cháu. Các cháu đều là trẻ
độ tuổi 4 tuổi.
-Được chia làm 2 nhóm:
*Nhóm đối chứng (ĐC): 20 cháu
*Nhóm thực nghiệm (TN): 20 cháu
-Chương trình thực nghiệm được tiến hành qua 3 giai đoạn:

-Giai đoạn 1: Tiến hành thực nghiệm khảo sát.
-Giai đoạn 2: Tổ chức thực nghiệm hình thành.
-Giai đoạn 3: Tiến hành thực nghiệm kiểm chứng.
4. Kết quả thực nghiệm:
Thực hiện với hệ thống 10 bài tập tạo hình về nặn.
-Đối với trẻ nhóm đối chứng: các cháu tiếp nhận hứng thú bình thường như
các hoạt động khác.

17


-Đối với trẻ thực nghiệm: lúc đầu còn lúng túng khi giáo viên đặt câu hỏi
gợi mở về tên đề tài, nội dung, bố cục sản phẩm nhưng sau đó cá cháu nảy sinh ý
tưởng, động cơ tạo hình. Các cháu rất phấn khởi chơi với đất như là chơi với đồ
chơi.
Quá trình trẻ thực hiện sản phẩm trẻ đạt khá phong phú về đề tai năng lực
tạo hình của trẻ phát triển tốt.
4.1. Kết quả thực nghiệm khảo sát.
Chúng tôi khảo sát kỹ năng nặn của trẻ 4 tuổi qua giờ học tạo hình nặn
“nặn quả” ở cả 2 nhóm ĐC và TN mỗi nhóm 20 trẻ sau khi tổng hợp kết quả đạt
được của mỗi nhóm, chúng tơi thu được kết quả thông qua biểu đồ sau:

Biểu đồ trên cho thấy với bài tập này kết quả đạt được ở 2 nhóm ĐC-TN là tương
đương nhau.
4.2. Kết quả thực nghiệm hình thành.
Được tiến hành với 10 bài tập đã được đề xuất ở trên.
Đối chiếu quá trình hoạt động của 2 nhóm trẻ: một nhóm được chơi những
trị chơi sáng tạo, thú vị cịn một nhóm tham gia vào những trị chơi thơng thường.
Kết quả cho thấy khả năng tích cực hoạt động của trẻ nhóm TN cao hơn. Các sản
phẩm mà trẻ tạo ra có tính thẩm mỹ cao, trong khi đó ở nhóm ĐC số trẻ khơng

hồn thành nhiệm vụ vẫn cịn nhiều do trẻ khơng hứng thú.Chẳng hạn Ở trò chơi
18


“Đốn tên nhân vật”. Hình thức trị chơi được lồng ghép vào câu chuyện “Cáo, thỏ
và gà trống”. Đây là câu chuyện mà trẻ đã được nghe cô kể. Quan sát q trình trẻ
nặn, chúng tơi thấy trẻ đã liên hệ được hình ảnh nhân vật với câu chuyện. Khi nặn
chú gà trống, trẻ cố gắng thể hiện vẻ đẹp oai vệ của chú gà trống trong câu chuyện.
Trẻ còn biết liên tưởng rộng hơn là cuộc sống hằng ngày của chú gà trống đấy.
Buổi sáng, chú nhảy lên đống rơm gáy vang chào ơng mặt trời. Buổi trưa thì chú đi
kiếm ăn ở vườn… Trẻ đã thể hiện sinh động hình ảnh của chú gà trống, biết tưởng
tượng tới câu chuyện. Điều này làm cho trẻ “nặn” thêm sinh động hơn. Ở nhóm
ĐC, một số trẻ đã thể hiện được chú gà trống với những hoạt động riêng dưới sự
gợi ý, hướng dẫn của cơ. Nhiều trẻ cịn lại thì thực hiện chú gà trống với hình
dáng, hoạt động gần giống như mẫu cô đã nặn. Tuy nhiên chú gà trống đó khơng
thể hiện được nét oai vệ cũng như là bộ lông không được sặc sỡ như chú gà của trẻ
ở nhóm TN.
4.3. Kết quả thực nghiệm kiểm chứng.
Chúng tôi tiến hành TN kiểm chứng trên cả 2 nhóm ĐC và TN với đề tài
“nặn con vật bé thích” qua trị chơi “Khu trại chăn ni.”
Kết quả được thể hiện qua bảng sau:

Nhóm

Kết quả hoạt động
SL

Yếu (%) Trung bình (%) Khá (%)

Tốt (%)

ĐC

20

0

25

40

35

TN

20

0

15

30

55

Kết quả trên cho thấy: Sau khi tiến hành TN kỹ năng nặn của trẻ nhóm TN
cao hơn trẻ ở nhóm ĐC

Biểu đồ so sánh

19


Kết quả của q trình gây hứng thú bằng trị chơi còn được thể hiện qua sự
chênh lệch giữa kết quả đạt được của nhóm TN và ĐC ở giai đoạn trước và sau
TN.
Kết quả trên được thể hiện qua bảng và biểu đồ sau.
Nhóm

Kết quả

Nhóm ĐC
Nhóm TN
Trước TN
Sau TN
Trước TN
Sau TN
Loại Loại Loại Loại Loại Loại Loại Loại Loại Loại Loại Loại
tốt
khá TB tốt
khá TB tốt
khá TB tốt
khá TB

SL

6

7

7

7

8

5

5

7

8

11

6

3

TL (%)

30

35

35

35

40

25

25

35

40

55

30

15

χ

6,55

6,85

6,4

7,55

δ

1,65

1,56

1,59

1,46

T

0,29

1,93

Từ số liệu trên, chúng tôi lập biểu đồ so sánh kết quả của nhóm ĐC (trước
và sau TN).
Biểu đồ 3: So sánh kỹ năng vẽ của trẻ ở nhóm ĐC (trước và sau TN):

20


Biểu đồ 4: So sánh kỹ năng vẽ của trẻ ở nhóm TN(trước và sau TN):

5 Kết luận chương 3.

21


Đất là vật liệu có sẳn trong tự nhiên, có hình dáng màu sắc và đặc điểm riêng của
nó với các cơng dụng khác nhau mà ít được mọi người quan tâm tận dụng cho trẻ
chơi, khám phá.
Qua việc cho trẻ thử nghiệm một số TC bằng các biện pháp kích hoạt gây hứng thú

giúp trẻ dể nhận biết đặc điểm,tính chất, và lợi ích của đất.
Trong q trình thực hiện TN giúp trẻ phát huy tính chủ động itch cực tính phối
hợp cao giữa HĐ cá nhân và HĐ nhóm.Khi trẻ được tham gia bàn luận trong tập
thể quan niệm của mỗi trẻ được điều chỉnh vốn hiểu biết và kinh nghiệm của trẻ
đều được vận dụng vào trong hoạt động chứ không phải chỉ dựa vào vốn kinh
nghiệm và hiểu biết của cơ giáo.Đồng thời ,tính cách ,năng lực của mỗi trẻ được
bộc lộ,nhờ đócơ giáo có điều kiện điều chỉnh cách hướng dẫn cho phù hợp.

KẾT LUẬN
22


1. Kết luận chung:
Trẻ em là những chủ nhân tương lai của đất nước, chính vì vậy việc chăm
sóc giáo dục trẻ là vô cùng quan trọng. Cùng với xu thế hội nhập, bên cạnh việc
cung cấp, làm giàu vốn hiểu biết cho trẻ thông qua các hoạt động khác nhau ở
trường mầm non thì giáo viên cần quan tâm hơn tới việc rèn luyện, phát triển các
kỹ năng, kỹ xảo cho trẻ, trong đó có kỹ năng nặn nhằm đáp ứng yêu cầu về con
người trong xu thế hội nhập hiện nay.
Là một bộ phận HĐTH, hoạt động nặn là hoạt động mà được trẻ rất thích
vì hoạt động này tạo cho trẻ cơ hội thể hiện những xúc cảm, tình cảm, suy nghĩ của
trẻ về các sự vật hiện tượng xung quanh, mong muốn thể hiện chúng thông qua các
phương tiện tạo hình. Vì vậy, đây là cơ hội tốt để rèn luyện, bồi dưỡng các năng
lực tạo hình cho trẻ.
Qua q trình tìm hiểu thực tế cơng tác giáo dục hiện nay, chúng tôi nhận
thấy vấn đề về phát triển kỹ năng nặn cho trẻ mầm non đã được các giáo viên quan
tâm nhưng chưa được triệt để. Các phương pháp, biện pháp, hình thức tổ chức hoạt
động nặn cịn mang tính rập khn, cứng nhắc, các biện pháp mang tính vui chơi
khơng được giáo viên sử dụng thường xuyên. Việc thiết kế các TCTH của giáo
viên cịn hạn chế nên nguồn TCTH trong q trình tổ chức hoạt động nặn cho trẻ

còn chưa chủ động.
Trong quá trình tổ chức chương trình TN, để chứng minh tính khả thi của
đề tài nghiên cứu, chùng tôi đã đề xuất một số trò chơi bằng biện pháp gây hứng
thú qua đó phát triển kỹ năng nặn cho trẻ mẫu giáo 4-5 tuổi.
Sau quá trình TN áp dụng một số biện pháp đã được đề xuất, chúng tôi đã
thu được các kết quả phân tích cả về mặt định tính và định lượng. Kết quả TN cho
thấy khi được tác động bằng một số TCTH được đề xuất, bước đầu đã có sự chênh
lệch giữa 2 nhóm trẻ mà sự tiến bộ thuộc về nhóm TN. Điều này khẳng định tính
khả thi và hiệu quả giáo dục của việc sử dụng các biện pháp gây hứng thú thơng
qua trị chơi đã thiết kế trong đề tài nghiên cứu.
23


2. Một số kiến nghị sư phạm:
Để thực hiện tốt việc gây hứng thú nâng cao khả năng nặn cho trẻ 4-5 tuổi,
chúng tơi có một số kiến nghị sau:
*Đối với giáo viên Mầm Non:
-Tăng cường trao dồi kiến thức kỹ năng sư phạm, chủ động tìm hiểu và áp
dụng những hình thức biện pháp mới vào trong HĐTH nói chung và hoạt động nặn
nói riêng.
-Nâng cao trình độ và khả năng ứng dụng vi tính, vi tính đồ họa để tạo
nguồn gợi hứng thú tốt cho trẻ học hoạt động tạo hình(đặc biệt là hoạt động nặn).
*Đối với ngành GDMN:
-Quan tâm hơn tới vấn đề số lượng trẻ trong một lớp, cơ sở vật chất điều
kiện cho giáo viên.
-Tạo điều kiện cho giáo viên có cơ hội học hỏi trao dồi kiến thức kinh
nghiệm trong quá trình tổ chức HĐTH nói chung và hoạt động nặn nói riêng nhằm
nâng cao hứng thú cho trẻ.
-Hiện nay các trường sư phạm đều có lớp chun họa(tạo hình), nhạc,… vì
vậy việc tổ chức bố trí giáo viên chuyên về các trường Mầm Non, có phịng chức

năng dạy chun sẽ giúp trẻ phát triển tốt khả năng nhận thức về cảm xúc thẩm
mỹ, kỹ năng tạo hình.

MỘT SỐ HÌNH ẢNH

24


TÀI LIỆU THAM KHẢO.
A.Tài liệu tiếng việt.
25