Slide bài giảng ô nghiễm không khí

¤ nhiÔm kh«ng khÝ
Ths. Lª ThÞ Thanh H¬ng
Bé m«n Søc kháe m«i trêng
Trêng §¹i häc Y tÕ c«ng céng
Mục tiêu bài học

Mô tả đợc các thành phần của không khí

Nêu và phân biệt đợc các chất gây ô nhiễm không
khí (ONKK)

Trình bày đợc khía cạnh lịch sử của ONKK

Trình bày đợc các nguồn gây ONKK và mô tả đ
ợc các phơng pháp kiểm soát các chất ONKK

Mô tả đợc một số hiện tợng ONKK

Liệt kê và mô tả đợc các bệnh có liên quan tới
ONKK
Thµnh phÇn cña kh«ng khÝ
Thµnh phÇn cña kh«ng khÝ
•
1% kh¸c:
–
argon (0.93%)
–
CO
2
(0.032%)

–
D¹ng vÕt c¸c khÝ:
•
Neon, Heli, Ozon, Xenon, Hydro, Metan, Krypton,
h¬i níc
Ô nhiễm không khí là gì?

Khi thành phần của không khí bị thay đổi
==> ONKK
Hoặc:

ONKK là kết quả của quá trình thải các chất
độc hại vào không khí với một tốc độ vợt
quá khả năng chuyển đổi, hoà tan, l ng
ng các chất độc đó của các quá trình tự
nhiên trong khí quyển
Lợc sử phát triển ONKK

Xuất hiện từ khi có loài ngời trên trái đất
(đốt lửa, đốt rừng)

Từ khi con ngời sử dụng nhiên liệu làm
chất đốt cho động cơ hơi nớc trong công
nghiệp ==> ONKK đã trở thành vấn đề.

Trầm trọng thêm sau cách mạng công
nghiệp, trong quá trình phát triển kinh tế,
đặc biệt ở các nớc phát triển
Mét sè th¶m ho¹ ONKK
•

London, 1952: 4.000 ngêi chÕt
•
London, 1956: 1.000 ngêi chÕt
•
New York, 1963: 200 - 400 ngêi chÕt
H×nh: Lîng th¶i c¸c chÊt ONKK vµo m«i trêng do
c¸c ho¹t ®éng cña con ngêi
1980
1970
1990
1990
1980
1970
1990
1980
1970
1970
1980
1990
Lîng th¶i (triÖu tÊn/n¨m)
(Nguån: UNEP, 1992)
Trong năm 1990, toàn thế giới đã
thải vào không khí:

100 triệu tấn SO
x
(40% của các nớc OCED)

68 tr. tấn NO
x

(52% của OCED)

57 tr. tấn các hạt lơ lửng (23% của OCED)

177 tr. tấn CO (71% của OCED)
C¸c nguån g©y ONKK
•
C«ng nghiÖp:
–
LuyÖn kim: SO
2
, CO, HCN, phenol, v.v
–
X©y dùng: bôi, SO
2
, CO, NO
x
, v.v
–
NhiÖt ®iÖn: bôi than, khÝ SO
2
, CO, CO
2
, NO
x
, v.v
–
Ho¸ chÊt luyÖn kim mµu: VOCs, florua, xyanua, v.v
–
Xö lý chÊt th¶i b»ng ph¬ng ph¸p ®èt: còng g©y ONKK

–
Tõ c¸c tai n¹n, sù cè c«ng nghiÖp: Chernobyl (1986),
Bhopal (Ên ®é)
Bhopal, 2/12/1984

Liên hiệp sản xuất cacbua

đám mây khí metylisocyanua (MIC) đợc giải phóng (cho
nớc vào thùng MIC dẫn tới phản ứng hoá học: nhiệt độ
tăng nhanh, MIC và một số sản phẩm phân huỷ khác đợc
giải phóng ra ngoài dới dạng khí

380 ngời thiệt mạng

200.000 ngời bị phơi nhiễm và sau 1 tuần: hơn 2.000 ng
ời chết

Đến 1990: 361.966 ngời phơi nhiễm (theo số liệu của
BGĐ Bhopal)

173.382 chấn thơng cấp tính

18.922 chấn thơng để lại di chứng vĩnh viễn

3.828 ngời tử vong
Bài học từ Bhopal

Ban hành và áp dụng các luật lệ môi trờng

Thực hiện chiến lợc bảo dỡng phòng ngừa

Tổ chức các chơng trình đào tạo cho công nhân

Chơng trình giáo dục môi trờng

Nghiên cứu các sản phẩm trung gian

Xây dựng mô hình đánh giá yếu tố nguy cơ một cách có hệ
thống

Lập kế hoạch cho trờng hợp khẩn cấp, và

Chuẩn bị sẵn sàng ứng phó với thảm hoạ
ONKK do giao th«ng
•
50% ONKK lµ do giao th«ng
•
Gåm:
–
CO
–
CO
2
–
NO
x
–
Hydro carbon
–

v.v
ONKK do nông nghiệp

Quá trình sử dụng hoá chất bảo vệ thực vật

Quá trình phân huỷ các chất thải nông
nghiệp trong đồng ruộng, ao hồ (CH
4
, H
2
S)
ONKK do các hoạt động trong nhà

Quá trình đun nấu:

củi, than, rơm, rạ

đun nấu

lỗ thông hơi, ống khói từ các gia đình

khí từ các bể phốt

Khói thuốc lá

Các thiết bị, đồ dùng trong nhà, văn phòng, v.v (radon, formaldehyt,
sợi amiăng, v.v )

Có thể làm tăng nguy cơ ung th

Gây đau đầu

Kích thích mắt, mũi, họng

Mệt mỏi thần kinh, buồn ngủ, uể oải

Tình trạng hôn mê, ngủ lịm

Tử vong
§Æc trng cña mét sè chÊt ONKK
Nh÷ng ¶nh hëng cña NO
2
tíi
søc khoÎ con ngêi
ảnh hởng của ONKK

Tác hại phổ biến nhất: gây ra những triệu
chứng về đờng hô hấp

ho (có thể có đờm)

ngứa mũi, cổ họng

hơi khó thở