tiểu luận Thay đổi nhận thức về vấn đề hiến xác trong người dân hiện nay.

I. LỜI NÓI ĐẦU
Hiện nay, ở Việt Nam nhu cầu tình trạng xác thực cho các sinh viên y
khoa tại các trường Đại học thực tập ngày càng trở nên cấp thiết. Việc các
sinh viên thiếu môi trường thực tập thực tế đã làm giảm đi tính chính xác của
khoa học làm cho khả năng thích ứng với môi trường thực tế của sinh viên khi
ra trường. Đồng thời, việc thiếu mô ghép đã làm cho nhiều người không thể
chống chọi lại bện tật để tiếp tục cuộc sống của mình. Trong khi đó, vấn đề
này lại có thể giải quyết được bằng việc vận động người dân thực hiện nghĩa
cử hiến xác, thực hiện “ cái chết phục vụ cho sự sống.
Tuy nhiên, hiến mô, tạng, giác mạc là một việc làm không chỉ thuần tuý
về y học mà còn là một vấn đề xã hội, chịu tác động của nhiều yếu tố như:
tâm linh, văn hoá, đạo đức, pháp luật, tâm lý… Bởi vậy, cho đến nay hành
động này chưa mang tính phổ biến, được ít người chấp nhận.
Xuất phát từ việc thiếu nhận thức được tầm quan trọng của việc hiến
xác trong nhân dân hiện nay, xuất phát từ truyền thống ngàn năm nay của
nhân dân ta : "Bầu ơi thương lấy bí cùng. Tuy rằng khác giống nhưng chung
một giàn « .Việc hiến xác giúp các sinh viên y khoa có giáo cụ để thực hành
mổ xẻ, giúp ngành Y rèn luyện tay nghề cho hàng trăm bác sỹ, từ đó có thể
cứu được hàng ngàn người. Hơn thế nữa, đức hy sinh và lòng nhân ái của
người hiến xác sẽ giúp các bác sĩ tương lai phục vụ bệnh nhân một cách vô tư
và trong sáng. Trên thế giới phong trào hiến xác đã phát huy ở nhiều nước
tiên tiến gián tiếp giúp cứu sống rất nhiều bệnh nhân.
Chính vì những lí do này mà nhóm chúng em chọn đề tài:
Thay đổi nhận thức về vấn đề hiến xác trong người dân hiện nay.
Để nhằm thay đổi nhận thức của người dân về vấn đế hiến xác cho nghiên cứu
khoa học và cứu giúp người bệnh nhằm tạo nên những tác động tới xã hội.
1
II. PHÂN ĐOẠN CÔNG CHÚNG MỤC TIÊU
Ở Mỹ cứ 2-3 sinh viên được học trên xác ướp nhưng ở Việt Nam thì có
tới gần 120 sinh viên, ngoài ra còn phải chuyên chở xác ướp từ bên Pháp để
cho sinh viên hoc. Vấn đề hiến xác tại Việt Nam thực sự vẫn còn rất nhiều rào

cản khác nhau về tâm linh, nét văn hoá và điều đăc biệt là chưa thực sự hiểu
rõ về việc hiến xác, nội tạng của mình để làm gì? Ai sử dụng? Sử dụng như
thế nào?
“ Chúng ta cần một chiến dịch truyền thông để mọi người hiểu và
nhận thức được tầm quan trọng của hiến xác như một hành động nhân
đạo trong xã hội. Khi mọi người đều hiểu như thế, sự "nặng nề" trong văn
hóa Á Đông (rất coi trọng "đời sống" tinh thần sau khi chết) sẽ "nhẹ" đi thôi”
PGS - TS Nguyễn Lân Cường
Nhiều người hiểu, họ mất đi nhưng một bộ phận cơ thể họ có thể rất tác
dụng với một người khác, như đôi mắt có thể hiến cho một người mù. Chưa
kể, để thật sự có tay nghề, các sinh viên y khoa rất cần được thực tập thật sự
trên "người" trước khi "động dao động kéo" chữa trị cho người sống. Không
lẽ sinh viên chỉ thực tập "mổ" trên lý thuyết? Hậu quả của "học chay" thế
nào, chắc ai cũng hiểu? Cứ tưởng tượng, hiến một quả tim sẽ cứu một
người, còn "xác" dành cho thực tập sẽ rèn luyện tay nghề cho hàng trăm
bác sỹ, từ đó cứu được hàng ngàn người, cần lắm chứ!
Dù là Marketing kinh doanh hay trong Marketing xã hội thì người làm
Marketing luôn luôn hiểu rằng không thể thu hút mọi khách hàng bằng cùng
một cách thức. Đặc biệt là trong vần đề về hiền tạng với sự hiểu biết về hiến
tạng còn rất ít của người dân, theo thống kê thì sự hiểu biết về vấn đề hiến
tạng ở Hà nội 7,1%, TP.HCM 4,5%, Đà Nẵng 1,7%.
Xác định để thay đổi được nhận thức của xã hội là rất khó khăn, chúng
em xác định tác động sẽ diễn ra trong thời gian dài và bắt đầu tập trung vào
nhóm những người ở độ tuổi 18-60. Lý do chọn nhóm công chúng mục tiêu
này bởi vì :
2
Đây là nhóm người đã được xã hội và pháp luật công nhận về các quyết
định của bản thân.
Có số lượng đông đảo nhất trong xã hội
Có khả năng nhận biết những tác động từ bên ngoài.

Có khả năng tác động tới các nhóm đối tượng khác.
Dễ tiếp xúc và tạo sự tác động.
Có sức khỏe.
Bắt đầu từ việc tác động tới nhóm công chúng mục tiêu này để rồi sau
đó tiếp tục tác động gián tiếp các nhóm công chúng khác.để rồi có thể tạo ra
sự thay đổi lớn lao về nhận thức trong toàn xã hội.
Nhưng đồng thời ta thấy mức độ cần thiết phải đặt sự ưu tiên lên một vài
nhóm khách hàng để có thể tạo dựng những sự tác động có ảnh hưởng tốt
nhất. Và ở đây trong đề tài hiến tạng này chúng tôi đã chọn nhóm công chúng
mục tiêu là tầng lớp trí thức- những người đã có thành công trong cuộc sống
Tầng lớp trí thức ở đây là nhóm công chúng ảnh hưởng mà nhóm
chúng tôi muốn đề cập tới để nhằm tác động đến công chúng mục tiêu, họ là
tầng lớp có một sự nắm bắt các vấn đề trong xã hội khá nhanh và nhạy cảm.
Đối với các vấn đề mới như hiến nội tạng, hiến xác thì tầng lớp này luôn có
những thái độ có thể nói là tích cực nhất trong xã hội với đặc điểm thuộc
nhiều nhóm tuổi, nhiều ngành nghề, tôn giáo khác nhau, phần đông đang sống
trong những gia đình chỉ có 2 thế hệ, quy mô gia đình nhỏ và vừa với mức
sống trung bình. Đây chính là ưu thế để chúng ta chọn tầng lớp này là công
chúng mục tiêu.
Phân đoạn dựa trên một vài tiêu chí( lý do lựa chọn)
Hiện tại trong các thành phần đã tham gia hiến tạng hoặc có hoạt động
tích cực là các thành phần chính trong tầng lớp trí thức đặc biệt là những
người có trình độ học vấn càng cao, tỷ lệ biết về việc ghép mô, tạng, giác mạc
3
càng lớn: 91,1% và 85,9% trong nhóm có trình độ đại học và trên đại học so
với 46,5% và 48,7% trong nhóm tiểu học; 26,7% và 45% trong nhóm không
biết chữ. Trong đó thì tầng lớp trí thức chiếm phần lớn.
Với sự hiểu biết của mình-tầng lớp trí thức có mức độ sẵn sàng tham
gia các chương trình về công tác xã hội hay chấp nhận những cái mới khá
nhanh nhạy, vì họ có sự hiểu biết và sự hiểu biết này giúp họ hiểu biết và

nhận thức được lợi ích của việc hiến tạng không chỉ lợi ích cho bản thân mà
còn cả lợi ích cho xã hội.
Đây cũng là vấn đề mà tầng lớp trí thức hiểu rõ nhất về việc hiến tạng.
Với sự hiểu biết của mình tàng lớp trí thức cảm nhận được rõ những chi phí
mà họ bỏ ra khi tham gia hiến tạng nhưng đồng thời họ cũng là người hiểu rõ
nhất những lợi ích mà họ có được khi tham gia chương trình.
Tầng lớp trí thức là tầng lớp có đặc điểm nhân khẩu học khá là đơn
giản và không chịu sự ảnh hưởng của các thành viên khác trong gia đình quá
lớn. Vì họ sống trong các gia đình hạt nhân thường có 1 đến 2 thế hệ là chủ
yếu. Chính vì thế họ có sự tự quyết định trong các vấn đề của mình và ít chịu
sự ảnh hưởng của các thành viên khác trong gia đình.
Qua những vấn đề trên ta có thể thấy tầng lớp trí thức-công chúng ảnh
hưởng của chúng ta trong chương trình có sự hiểu biết về vấn đề xã hội cũng
như vấn đề hiến tạng khá lớn, và họ cũng sẽ là những người đi đầu việc hiến
tạng, đồng thời qua tầng lớp này khi có sự hiểu biết và tham gia chương trình
thì họ cũng có sự tác động đến các tầng lớp khác trong xã hội, đặc biệt là
những người trí thức có thành phần văn nghệ sĩ-đây là những người có sức
gây ảnh hưởng đến công chúng xã hội rất lớn. Chính vì thế nên nhóm chúng
tôi đã chọn công chúng ảnh hưởng là tầng lớp trí thức trong đề tài hiến tạng
giúp cho quá trình tiếp cận với nhóm công chúng mục tiêu dễ dàng và giúp
thay đổi nhận thức thuận lợi hơn do sự va cạm và mối quan hệ công chúng
của tầng lớp này rất tốt
4
III. TÌM HIỂU CÁC PHÂN ĐOẠN
Với mục tiêu đề tài là thay đổi nhận thức của người dân với vấn đề hiến
nội tạng và cho đây là một cử chỉ cao đẹp đáng để những người khác học tập.
Vấn đề hiến nội tạng là một vấn đề tương đối mới mẻ đối với suy nghĩ của
người phương Đông nói chung và người Việt Nam nói riêng. Người phương
Đông có quan niệm cho rằng khi chết phải toàn thây chính vì điều này đã là
một rào cản với việc tuyên truyền thay đổi cái nhìn của người dân. Nhóm đã

chọn đối tượng công chúng mục tiêu là đối tượng trí thức và các doanh nhân
thành đạt, tầng lớp tiên phong đối với việc tiếp thu với những trào lưu mới
tiến bộ, hơn nữa tầng lớp này có ảnh hưởng sâu rộng đối với các tầng lớp
khác trong xã hội. Ngày nay nhu cầu được cấy ghép nội tạng tăng nhanh, theo
nhật báo Le Temps, tại Thụy Sĩ, danh sách các bệnh nhân chờ đợi được cấy
ghép nội tạng luôn ở số 1.000 và trong năm 2004, có khoảng 40 người đã chết
trước khi lên bàn mổ để nhận cơ quan nội tạng mới. Tại Pháp. số người chờ
ghép thận là 10.000 người và chỉ 1/3 trong số đó tìm được người hiến tặng.
Tại Anh, tình trạng khan hiếm cơ quan nội tạng là nguyên nhân tử vong sớm
của 400 người/ năm. Ở Mỹ, cứ mỗi ngày trôi qua có 17 qua đời vì suy tim,
gan thận,… Còn tại Israel, thời gian đợi trung bình của một người để được
ghép thận là 4 năm. Vì vậy sẽ không khó hiểu khi “thị trường đen” cơ quan
nội tạng bùng nổ. Với thị trường đen này đã gây cho xã hội một hệ lụy rất lớn,
để hạn chế tình trạng này và cũng là tận dụng những phần cơ thể sống của
những người không may qua đời vì những lý do khác nhau, cần thay đổi nhận
thức, thái độ, và hành vi của các đối tượng công chúng.
1. Với công chúng ảnh hưởng
1.1. Nhận thức của công chúng gây ảnh hưởng
 Với đối tượng tri thức họ luôn có tư tưởng tiến bộ trong việc tiếp thu
với những cái mới, với những cái tiến bộ. Đây là những điều kiện tiên quyết
để tiến hành các hoạt động truyền thông tác động vào trong suy nghĩ của họ.
5
 Đối tượng công chúng này đã có trình độ hiểu biết nhất định về các
lĩnh vực họ phụ trách, từ đó đã có tầm ảnh hưởng đối với các tầng lớp khác
trong xã hội
 Rất nhiều người trong số họ có tư tưởng tiến bộ, sẵn sàng tham gia
vào các hoạt động này. Họ sẵn sàng kí vào giấy tự nguyện hiến tạng sau khi
họ qua đời, tất cả các hành động như trên vì một mục đích cao đẹp là “ khi
một cánh cửa hạnh phúc này đóng lại, một cánh cửa khác sẽ mở ra ”.
 Đối tượng này có tầm hiểu biết sâu rộng về các vấn đề trong xã hội vì

vậy họ sẽ có cách nhìn mang tính chất bao quát
 Đối tượng thường tiếp xúc với các phương tiện hiện đại do cuộc sống
năng động của họ, họ có nhu cầu tìm thông tin từ các phương tiện hiện đại
như : internet, các chương trình PR, các chương trình truyền thông trên tivi
đài, media….
 Mặc dù đối tượng nhận tin mục tiêu đã có những hiểu biết nhất định
về vấn đề này tuy nhiên sự hiểu biết này còn chưa đầy đủ, vì vậy cần tác động
vào để họ hiểu biết sâu hơn về vấn đề.
 Việc đưa ra các ý tưởng về hiến tạng sẽ không được sự ủng hộ của
một số người có suy nghĩ xưa cũ, họ cho rằng khi chết đi là họ đã về với thế
giới bên kia và họ không thể chấp nhận tình trạng cơ thể con người không còn
nguyên vẹn sau khi họ qua đời cũng như là những người thân của họ, để dần
thay đổi nếp nghĩ của những đối tượng này không thật sự đơn giản.
 Các chương trình đưa tới công chúng về chủ đề hiến tạng chưa nhiều,
mặc dù y học thế giới nói chung và ngành y nước ta nói riêng đang rất cần
những nghĩa cử cao đẹp để phục vụ cho những bệnh nhân cần ghép nội tạng
và công tác nghiên cứu khoa học. Hiện nay ở thành phố Hồ Chí Minh có hai
cơ sở nhận nội tạng và xác là : đại học Y dược thành phố Hồ Chí Minh và
trung tâm đào tạo và bồi dưỡng cán bộ y tế của thành phố.
6
1.2. Thái độ và niềm tin của công chúng ảnh hưởng
 Tầng lớp này có những hiểu biết nhất định, tuy nhiên để biến những
nhận thức của họ thành những hành vi mà chúng ta mong muốn thì cần phải
xem xét thái độ và niềm tin của họ đối với vần đề để từ đó có các kế hoạch
hành động cho thích hợp
 Hiện nay có rất nhiều người tham gia vào hiến tạng và hiến xác cho
khoa học và cho những người chờ được hiến tạng, đây có thể coi như là các
lực lượng sử dụng để trưyền thông tới các đối tượng công chúng.
 Chủ đề này cũng đã được các tầng lớp trong xã hội quan tâm và được
đem ra thảo luận trong kì họp Quốc hội, các đại biểu tán thành với ý kiến cho

rằng đây là một vấn đề mang tính nhân đạo, cần có sự quy định quyền về hiến
các bộ phận cơ thể và quy định quyền nhận các bộ phận như là một quyền
nhân thân
1.3. Hành vi của đối tượng công chúng gây ảnh hưởng
 Các đối tượng công chúng có sự nhận thức nhất định, họ đã có những
thái độ tương đối tốt về chủ đề này, tuy nhiên họ chưa có những ứng xử tốt
với tình huống này
 Đã có nhiều người trong giới văn nghệ sĩ đã tự nguyện tham gia vào
chương trình, đây là đối tượng có sự ảnh hưởng sâu rộng tới đại bộ phận công
chúng . Để hành động này được mọi người học tập theo thì phải tác động tới
các đối tượng họ hiểu,dẫn đến thái độ và hành vi như mong muốn
2. Với công chúng mục tiêu
Công chúng mục tiêu được lựa chọn là tất cả những người có độ tuổi từ
18-65 tuổi, với mục đích chương trình của nhóm là thay đổi nhận thức của
nhóm công chúng mục tiêu với quan niệm về “ hiến tạng ”
2.1 Nhận thức của công chúng mục tiêu
Như đã nói ở trên, chủ đề hiến tạng là một chủ đề tương đối mới mẻ của
đại đa số công chúng mục tiêu. Do các quan niêm của người phương Đông là
7
khi chúng ta qua đời là chúng ta đã trở về với thế giới bên kia vì vậy sẽ khó
có thể chấp nhận được nếu như khi chúng ta chết đi một số bộ phận cơ thể
không còn lành lặn.
 Có một số người có tư tưởng tiến bộ cho rằng hiến nội tạng một việc
làm thể hiện một nghĩa cử cao đẹp để “ sự sống còn mãi với thời gian ”. Tuy
nhiên những người có tư tưởng tiến bộ này không nhiều, và chỉ chiếm một bộ
phận rất nhỏ trong công chúng mục tiêu mà chúng ta muốn tác động tới.
 Công chúng mục tiêu chỉ có một số ít người có những hiểu biết sâu
sắc về chủ đề hiến nội tạng. Có rất nhiều người có các suy nghĩ cực đoan, họ
không muốn để phần cơ thể của mình hoặc những người thân trong gia đình
mình có những cống hiến cho xã hội, cộng đồng. Đôi khi họ còn có thái độ

coi thường, không những không ủng hộ những cử chỉ cao đẹp này mà còn bài
trừ, nói xấu cho rằng như thế là không cần thiết, dở hơi….
 Có rất nhiều đối tượng này có thái độ sợ sệt đối với vấn đề này. Họ sẽ
rất sợ khi phải chia cắt một phần thân thể mình, đôi khi cũng là sự ích kỷ của
bản thân.
 Mặc dù có đã có một số người có những nhận thức tiến bộ về chủ đề
hiến tạng, họ cũng muốn thể hiện những nghĩa cử cao đẹp này, tuy nhiên do
sự ảnh hưởng của gia đình, bạn bè và đồng nghiệp…. đã khiến họ dừng lại.
 Pháp luật chưa có các quy định đầy đủ về quyền lợi và nghĩa vụ của
những người tham gia hiến tạng. Đây cũng là một trong những rào cản chủ đề
này đã không được sự phổ biến sâu rộng.
 Hiện nay các kênh truyền thông về chủ đề này chưa được đầu tư và
quan tâm nhiều. Phương tiện mà công chúng mục tiêu sử dụng nhiều nhất là
internet. Tuy nhiên không phải đối tượng nào cũng có thể tiếp cận thông tin
này. Chính vì sự chưa được quan tâm xây dựng đây là một lối sống tích cực
nên nhiều người vẫn chưa biết, chưa hiêu, có hiểu thì cũng là sự hiểu biết rất
sơ sài, có rất ít người có sự hiểu biết đầy đủ về vấn đề để từ đó đưa thành các
hành động cụ thể.
8
2.2.Thái độ và niềm tin của công chúng mục tiêu
Hầu hết các đối tượng công chúng chưa hiểu rõ được tầm quan trọng của
chủ đề này. Phần lớn là do thiếu thông tin tác động, chưa tạo thành một phong
trào, một trào lưu của xã hội…. Họ chưa nghĩ rằng mình có thể kéo dài sự
sống cho những người khác, hay là họ có thể cống hiến cho khoa học cho
nghiên cứu. Hay có thể nói chưa có những ưu ái nhất định dành cho họ cả về
vật chất và tinh thần nếu như họ là những người tình nguyện thực hiện
chương trình. Thêm vào đó là do sự ích kỉ cá nhân của mỗi người và không
muốn dành cho người khác.
Chính vì các lý do trên nên hầu hết các đối tượng công chúng không
đánh giá cao sự quan trọng của chủ đề này, họ cho là không cần thiết, hay sợ

hãi khi nghĩ đến nó. Chưa có một động lực nhất định có thể thay đổi được
hành vi và thái độ của họ
Với mục tiêu là thay đổi nhận thức thái độ của công chúng mục tiêu để
họ có những tích cực hơn trong suy nghĩ của họ, để hướng họ đến những cử
chỉ cao đẹp thể hiện tính nhân văn “ khi một cánh cửa này khép lại thì một
cánh cửa khác được mở ra ”. nên chương trình luôn hướng đến nhiệm vụ cao
cả : khơi dậy những phẩm chất hướng thiện, cái tinh thần cộng đồng. Tuy
nhiên, trong thời đại hiện nay,rất nhiều người có xu hướng sống cho bản thân
mình, không nghĩ đến những điều tốt đẹp mà mình có thể làm cho người
khác, chính vì lý do đấy khiến cho chương trình có thể không được sự hưởng
ứng tích cực của các đối tượng công chúng mục tiêu.
Do sự chưa được quan tâm nhiều của luật pháp, của nhà nước nên thái độ
của công chúng mục tiêu quan tâm đến chương trình chưa đạt được những kết
quả như mong đợi.
2.3. Hành vi của công chúng mục tiêu
• Đã có một số người đã cống hiến cho y học, hay có rất nhiều người
hiến các bộ phận của mình cho người khác sau khi họ qua đời. Tuy nhiên với
số lượng không nhiều.
9
• Có những người đang sống đã hiến những phần cơ thể mình cho người
thân của họ : cấy ghép gan. hiến 1 qủa thận. Tuy nhiên sẽ là rất khó đối với
thể làm việc này nếu như những người nhận phần được hiến không phải là
người thân của họ.
• Trong thực tế đã có những tù nhân họ sẵn sàng hiến các bộ phận nội
tạng của mình cho người khác khi bị tuyên án tử hình để chuộc lại phần nào
những lỗi lầm mà họ đã gây ra.
• Đã có nhiều người tự nguyện hiến những phần cơ thể nào đó của họ sau
khi họ qua đời, sở dĩ họ làm vậy vì họ đã có những quan điểm tiến bộ, có
những nhận thức, thái độ, hành vi mang đầy tình nhân văn, họ còn xuất phát
vì tinh thần vì con người vì sự sống của con người…

3. Với công chúng là bên nhận
 Với các đối tượng nhận xác thì đây là các trường y, các trung tâm y
tế. Họ nhận xác để thực hiện các nghiên cứu để cống hiến cho khoa học
 Với các đối tượng nhận cơ quan nội tạng là những người bệnh. Họ
hiểu tầm quan trọng của việc hiến nội tạng quan trọng đối với họ như thế nào.
Họ chờ đợi và chờ đợi để có thể tiếp tục được sống
 Nhiều người trong số các đối tượng nhận cơ quan nội tạng này, do
cần phải duy trì sự sống của họ, họ sẵn sàng làm mọi cách để có thể sống, có
thể tồn tại vì vậy họ sẵn sàng tham gia vào “ thị trường đen ” bất chấp sự ngăn
cấm của luật pháp.
 Vì các đối tượng là bên nhân nên họ mong muốn tinh thần này được
đông đảo mọi người quan tâm, hưởng ứng.
 Tuy nhiên nhóm đối tượng này sẽ chú ý rất nhiều về nguồn của những
nội tạng mà họ được nhận. Cần xây dựng bản cam kết giữa cả bên cho và bên
nhận để tạo sự đồng thuận cho cả hai .
10
IV. MỤC TIÊU VỀ HÀNH VI ĐỐI VỚI TỪNG GIAI ĐOẠN DỰ ÁN
Sự nhận thức của công chúng mục tiêu của chúng ta về vấn để hiến nội
tạng còn hạn hẹp và nhiều người còn có nhận thức tiêu cực về vấn đề này.
Mục tiêu thực tế mà dự án muốn đạt được:
• Giai đoạn đầu cuả dự án 2007-2008
 Với những công chúng mục tiêu là những người đi hiến tạng:
Sẽ thay đổi công chúng mục tiêu từ những người chưa biết, hoặc biết
nhưng có nhận thức tiêu cực thì sẽ có nhận thức tích cực hơn, họ không kì thị
về vấn đề này nữa.
Cụ thể trước kia khi xem một chương trình trên truyền hình, trên internet
từ hành động không quan tâm để ý, chuyển kênh, chuyển trang web khi
được tiếp nhận với thông tin về hiến nội tạng này, thì sau giai đoạn đầu của
dự án khi những đối tượng này được truyền thông giáo dục bằng các biện
pháp khác nhau như truyền hình nêu gương, tờ rơi họ sẽ thay đổi hành vi của

mình. Khi tiếp cận một tờ báo, một chương trình truyền hình nêu gương về
hành động cao đẹp hiến xác, hiến nội tạng cho người khác và cho các cơ sở
nghiên cứu khoa học, họ sẽ đọc nghiên cứu về vấn về này, họ sẽ ngồi xem
hoặc đọc về những thông tin đó. tìm hiểu về các tổ chức hiến tạng.
 Với công chúng mục tiêu là những người nhận nội tạng:
Giai đoạn đầu này sẽ thay đổi công chúng mục tiêu nhận nội tạng từ sợ
hãi khi nhận nội tạng của người khác, mang phộ phận cơ thể của người khác
trên mình. Khi được truyền thông, giáo dục trong giai đoạn này thay đổi từ
việc sợ hãi khi nhận nội tạng của người khác, kiên quyết không chấp nhận
việc mang trong mình một bộ phận của người khác. Khi được truyền thông và
giáo dục sẽ chuyển thành thái độ bình thường với vấn đề này, họ sẽ chấp nhận
việc mang trong mình một bộ phận nào đó của người khác. Nhưng giai đoạn
này họ vẫn còn hoài nghi về vấn đề sức khoẻ của mình sau khi mang trên
mình bộ phận nội tạng của người khác trên mình.
11
• Giai đoạn thứ 2 của dự án 2008-2009
 Với công chúng mục tiêu là những người đi hiến nội tạng:
Mục tiêu mà sự án hướng tới đó là từ những hành động không kì thị, tiếp
nhận thông tin một cách thụ động thì giai đoạn sau này khi được chúng ta
tuyên truyền giáo dục qua nhiều kênh thông tin thì họ sẽ chuyển thái độ, sẽ
chủ động hơn khi đón nhận thông tin từ truyền hình báo đài, internet và họ sẽ
chủ động tìm kiếm thêm thông tin về vấn đề đó một cách cụ thể hơn, nguyên
nhân lý do mà những người đi hiến tạng có những hành động cao đẹp đó.
Với công chúng mục tiêu là những người nhận nội tạng:
Giai đoạn này từ những hoài nghi về sức khoẻ của mình khi mang bộ
phận cơ thể của người khác, từ tiếp nhận bộ phận của người khác khi nguy
khịch thì sau khi được marketing xã hội tác động bằng việc tuyên truyền nêu
gương những người mang bộ phận người khác nhưng vẫn sống tốt và khoẻ
mạnh họ sẽ thay đổi nhận thức của mình và sẽ sẵng sàng tiếp nhận khi có cơ
hội cho mình, và sẽ có thái độ tốt về việc nhận nội tạng. tuyên truyền với bạn

bè và người xung quanh sự may mắn của mình khi được nhận nội tạng của
người khác đã giúp cuộc sống của mình tốt hơn xưa.
• Giai đoạn cuối của dự án 2009-2010.
 Với công chúng mục tiêu là những người hiến nội tạng:
Giai đoạn cuối của dự án mục tiêu đạt được của ta là từ hành động tìm
kiếm thông tin về hiến tạng, tìm hiểu các cơ quan tổ chức hiến tạng họ sẽ có
suy nghĩ tích cực hơn và sẵn sàng hiến nội tạng khi có cơ hội. Họ sẽ tuyên
truyền với người thân bạn bè, cơ quan làm viêc của họ. Và mục đích cuối
cùng là họ sẽ tình nguyện đến các cơ sở hiến nội tạng ký cam kết sẽ hiến xác
hoặc nội tạng khi mất đi.
 với công chúng mục tiêu là những người nhận nội tạng
từ tuyên truyền tốt với người xung quanh về may mắn của mình khi được
nhận nội tạng của người khác ở giai đoạn trước, đến giai đoạn này sau khi
12
được Marketing xã hộ tác động họ sẽ sẵn sang đi làm truyền thông làm ví dụ
về người được nhận nội tạng vẫn sống rất khoẻ mạnh và đây là điều may mắn
với những người được nhân.
Các nghiên cứu đánh giá trong các giai đoạn của dự án.
Giai đoạn đầu: 2007-2008
Ta tiến hành điều tra phỏng phấn nhóm công chúng mục tiêu xem nhận
thức của họ về vấn để này đã thay đổi bao nhiêu%, thu hút thêm bao nhiêu
người quan tâm về vấn đề này, v à những người được nhận nội tạng sẽ thay
đổi thái độ như thế nào về việc nhận . với các câu hỏi như:
1. Bạn thấy việc hiến nội tạng là hành động như thế nào?
A, rất tốt B, tốt C, bình thường D, không tốt E, rất không tốt
2. Bạn có sẵng sàng cho nội tạng của mình không khi có cơ hội?
A rất sẵn sàng B, sẵn sàng C Bình thường D không sẵn sàng
E rất không sẵn sàng
3. Bạn đã ngồi xem bao nhiêu lần về vấn đề hiến nội tạng trên các
phương tiện truyền thông?

A 0- 5 lần B 5-10 lần C > 10 lần
4. bạn có đồng ý nhận nội tạng của người khác trong trường hợp khẩn
cấp không?
A , rất đồng ý B đồng ý C bình thường D không đồng ý E rất không
đồng ý
Giai đoạn thứ hai: 2008-2009
sẽ tiến hành đánh giá theo dựa vào các câu hỏi như sau:
với những câu hỏi tương tự như vậy ta sẽ thu được một số thông tin về
số người đón nhận thông tin trong giai đoạn này và suy nghĩ của những người
được nhận nội tạng họ đã thay đổi ra sao?
Trong giai đoạn này ta đề ra thêm các câu hỏi điều tra như sau:
5. Bạn đã bao nhiêu lần tìm kiếm thông tin về vấn đề hiến nội tạng
13
A 0-3 lần B 3-5 lần C > 5 lần
6. Bạn đ ã kể đựơc bao nhiêu câu truyện về tấm gương tốt trong hiến nội
tạng cho bạn bè và người thân khi bạn đọc được?
(câu hỏi mở)
7. Bạn có sẵn sàng nhận nội tạng của ng ười khác hến khi cần không?
A có B, không
8. Bạn đã từng nhận của ai chưa?
A rồi B chưa
9. Sức khoẻ của bạn như thế nào sau khi được nhận nội tạng?
A tốt B bình thường C xấu
Giai đoạn cuối: 2009-2010
Chúng ta sẽ đánh giá thành công của dự án, và tỷ lệ thành công là bao
nhiêu với các câu hỏi đề ra như sau
10. Bạn có thấy hiến nội tạng là nghĩa cử cao đẹp không?
A, có B, không
11. Bạn đã truyền đạt được bao nhiêu người rằng việc hiến nội tạng là
hành động cao đẹp?

(câu hỏi mở)
12. Bạn có sẵn sang đi đến các trung tâm để đăng ký sẽ hiến nội tạng khi
có sự cố gì đó với bạn ?
A, có B, không
13. Khi nhận nội tạng của người khác bạn có thấy điều đó là may mắn
đối với mình hay không?
A, có B, không
14. Bạn có sẵn sàng tuyên truyền về lợi ích của mình khi được nhận nội
tạng của người khác?
A, có B, không
……………….
14
Từ những số liệu có được chúng ta sẽ đánh giá được sự thành công của
dự án qua các giai đoạn và sự thành công của cả dự án.
V. ĐỊNH HƯỚNG CHIẾN LƯỢC MARKETING – MIX
1. Sản phẩm
Thay đổi nhận thức và cách nhìn nhận về vấn đề hiến xác, hiến tạng. Đây
là một vấn đề khá mới mẻ tại Việt Nam. Và hành vi này có thể gặp phải một
số rào cản về sự lo ngại và yếu tố về văn hóa cũng như thói quen của người
Việt Nam. Tuy nhiên thì đây là một hành động cao đẹp, có ích cho xã hội và
cộng đồng.
Sản phẩm ở đây cần phải tác động được tới cả 2 đối tượng: người có thể
hiến xác, hiến tạng và người nhận.
Vì sản phẩm ở đây là tìm cách thây đổi về nhận thức để có thể đi tới
những hành vi ứng xử cụ thể do đó cần phải tác động tới cả 3 mặt:
- Cảm nhận: Đây là yếu tố chịu ảnh hưởng bởi yếu tố cá nhân kết hợp
với môi trường về văn hoá, xã hội, phong tục tập quán, nơi họ sống. Tại Việt
Nam đay là vấn đề mới mẻ và còn nhiều kì thị, do đó cần phải thay đổi cảm
nhận của đối tượng về vấn đề này.
Cụ thể: Khiến họ không cảm thấy đây là vấn đề không có gì phải sợ hãi

hay lo lắng.
Nhận thấy đây là vấn đề có ý nghĩa và cần thiết với xã hội
Nhận thấy đây là vấn đề cần giải quyết trên cơ sở cộng đồng
Với người bị bệnh: sẽ nhận thấy vấn đề của họ có thể được giải quyết
một cách tốt đẹp hơn với chính bản thân họ và gia đình khi họ nhận tạng của
người khác.
- Sự hiểu biết: Tác động tới những đối tượng mục tiêu là những người
thành đạt, có địa vị trong xã hội – là đối tượng có thể hiểu biết về vấn đề một
cách nhanh chóng và chủ động hơn, từ đó đối tượng này sẽ ảnh hưởng tới cảm
15
nhận và sự hiểu biết của các đối tượng khác trong xã hội. Với đối tượng là
người cần nhận tạng, giác mạc, thì sự hiểu biết có thể tác động thông qua sự
ảnh hưởng của bệnh viện, các bác sĩ.
Cụ thể: Cung cấp các thông tin về vấn đề cần thiết của việc hiến xác hiến
tạng như: Các số liệu cho thấy sự cần thiết của vấn đề như: số người cần có
tạng để thay thế hàng năm, tỉ lệ người được thay thế, sự thiếu hụt về xác
người cho các công trình nghiên cứu khoa học, cho việc học tập của ngành y.
Cung cấp thông tin về việc hiến xác, hiến tạng và nhận tạng: Quy trình
thực hiện như thế nào, thủ tục ra sao, những chế độ của nhà nước với những
người có hành vi này.
Cung câp thông tin về các cơ sở chuyên trách về vấn đề, các địa chỉ,
phương tiện, số điện thoại, để họ có thể tìm hiểu vào bất cứ lúc nào.
- Thay đổi về thái độ: Cần phải tạo ra động cơ mang tính lâu dài và xoá
bỏ được thói quen trong cách nghĩ và hành động về vấn đề hiến xác và hiến
tạng. Nghĩa là: Xã hội sẽ quan tâm hơn tới vấn đề này. Không có thái độ kì thị
với cả người đi hiến xác, hiến tạng và với cả người nhận. Thay vào đó là sự
chân trọng và cảm kích với những hành động này, coi nó như một nghĩa cử
cao đẹp vì xã hội và vì các thế hệ sau. Với người được hiến tạng sẽ cảm thấy
cuộc sống mới của mình ý nghĩa hơn.
Cụ thể: Ban đầu sẽ phải xoá bỏ đi những thái độ tiêu cực cũ như: Sự thờ

ơ, kì thị, sợ hãi,
Tiếp theo sẽ tạo ra những thái độ tích cực: Quan tâm tới vấn đề, tự tìm hiểu
về vấn đề, có cái nhìn thiện cảm và kính trọng hơn với những người thực hiện 2
hành vi này, không còn sự lo lắng, sợ hãi với cả 2 đối tượng cho và nhận.
- Cuối cùng là tạo ra những ứng xử mới: Đó là sự tự tuyên truyền trong
công chúng về ý nghĩa và sự cần thiết của vấn đề. Bên cạnh đó cần có biện
pháp mang tính luật lệ để đảm bảo quyền lợi cho những người hiến xác, hiến
tạng, ngăn ngừa những hành vi có tính bất lợi như việc buôn bán trái phép
16
tạng người, và bên cạnh đó chứng tỏ sự quan tâm của nhà nước, coi đây là
vấn đề mang tính toàn xã hội.
Cụ thể: Tự nguyện và sẵn sàng hiến xác, hiến tạng
Cảm thấy thoái mái và ý nghĩa khi được nhận tạng
Tuyên truyền tới những người khác chưa hiểu hết về vấn đề
Nhà nước sẽ thể hiện sự quan tâm thông qua việc hoàn thiện luật
và có các chính sách cụ thể với vấn đề này.
2. Giá
Trước tiên cần xem xét là chi phí mà đối tượng công chúng mục tiêu phải
bỏ ra khi thay đổi nhận thức và cách nhìn về vấn đề hiến xác, hiến tạng. Cụ
thể ở đây chính là chi phí về thời gian và công sức họ phải bỏ ra để lắng nghe
và tìm hiểu về vấn đề này.
Với đối tượng là những người có tri thức và vị trí trong xã hội thì đây sẽ
là một chí phí khá lớn bởi vì họ thường là những người bận rộn. Tuy nhiên
việc bỏ ra chi phí này có thể giúp họ đổi lại: Sự tôn trọng của xã hội, cảm giác
mái thoái khi làm được 1 việc có ý nghĩa – với đối tượng đang hướng tới thì
sự trao đổi này cũng khá hấp dẫn, vì họ là người có tri thức và nhu cầu cao
nhất của họ là được tôn trọng và hoàn thiện bản thân mình.
Bên cạnh đó một số yếu tố như:
Sự kì thị của mọi người đối với những người hiến xác, hiến tạng và nhận
tạng. Điều này cũng là do sự hiểu biết của cộng đồng về vấn đề này chưa

được rộng rãi và đầy đủ. Đây là một trong những rào cản khiến cho những
người có định hiến tạng, hiến xác và nhận tạng có thể băn khoăn và không đi
tới hành vi mong muốn của mình.
Lo lắng của mọi người sau khi hiến 1 phần cơ thể. Đây có thể coi là rào
cản lớn nhất bởi sức khỏe luôn là mối quan tâm hàng đầu của mọi người. Sự
thiếu thông tin sẽ khiến họ lo lắng hơn do không hiểu hết được vấn đề.
17
Việc băn khoăn về người được hiến tạng sẽ có cuốc sống như thế nào.
Bởi lẽ tỉ lệ người được hiến tạng được cấy ghép thành công có cuộc sống
khỏe mạnh như những người bình thường là không cao. Đây là điều khiến họ
không thấy hết hết được ý nghĩa và tầm quan trọng của vấn đề.
Với người nhận: Họ cũng có lo lắng về việc sau khi mính cấy ghép sẽ
như thế nào? cuộc sống sau đó sẽ ra sao? Có thực sự tốt đẹp không? Chi phí
về tài chính phải chi trả là bao nhiêu? ,
Tuy nhiên có thể làm giảm những chi phí này bằng những cách phân
phối, xây dựng thông điệp và truyền thông hợp lý. Như: các thông điệp, thông
tin luôn đầy đủ và đảm bảo một cách dễ dàng nhất cho người muốn tìm hiểu.
Làm được như vậy sẽ tạo sự hấp dẫn và thu hút hơn với công chúng mục tiêu
đang hướng tới.Từ chỗ thu hút sẽ khiến họ quan tâm và hiểu rõ vấn đề. Bên
cạnh đó là các chính sách của nhà nước và xã hội trong việc bảo đảm quyền
lợi và nguyện vọng của người đi hiến xác, hiến tạng và sự hỗ trợ về tài chính
với cả đối tượng này và với người được nhận tạng. Để làm được điều này cần
có thời gian và sự quan tâm, đồng thuận của cả xã hội.
3. Phân phối
Với sản phẩm là nỗ lực để thay đổi nhận thức của công chúng mục tiêu
thì việc tiếp nhận sẩn phẩm này có thể thực hiện ở mọi địa điểm mà công
chúng mục tiêu có thời gian và cơ hội tiếp xúc. Để giảm được chi phí cho đối
tượng đang hướng tới thì phân phối phải làm sao luôn: sẵn có, dễ tìm, dễ tiếp
cận, phù hợp và đúng lúc. Do việc tuyên truyền ở đây chủ yếu là việc cung
cấp thông tin về vấn đề hiến xác do đó hoạt động phân phối sẽ gắn liền và

đồng nhất với hoạt động truyền thông.
Các hoạt động này sẽ được thưc hiện tập chung ở các thành phố lớn như:
Hà Nội, Tp HCM, Đà Nẵng, nơi mà tỉ lệ đối tượng mục tiêu tập chung đông.
Tại các cơ sở y tế, bệnh viện cũng cần được truyền thông để bệnh nhân
và người nhà có thể tìm hiểu thông tin về vấn đề này.
18
4. Truyền thông
Việc xây dựng thông điệp có ý nghĩa rất quan trọng nó cần đảm bảo yếu
tố: ngắn ngọn, xúc tích và ý nghĩa. Làm sao để công chúng mục tiêu không
phải mất quá nhiều thời gian và công sức để tìm hiểu về vấn đề hiến xác. Mặt
khác đây cũng là một vấn đề mới tại Việt Nam, nó khá nhạy cảm do cản trở
về yếu tố văn hóa. Do đó thông điệp cần thể hiện một cách rõ nét ý nghĩa và
cần thiết của vấn đề. Cần hướng xây dựng thông điệp sao cho có thể xóa bỏ
rào cản về văn hóa này và hướng tới 1 yếu tố văn hóa khác mà người Việt
Nam cũng tâm niệm và đề cao đó là: những hàng động mang tính nhân đạo,
cứu giúp người khác để tạo phúc đức. Bên cạnh đó cũng cần nhấn mạnh tới
lợi ích đó là hành vi này mang lại cho đối tượng mục tiêu đó là sự tôn trọng
và cảm giác thoái mái, nhẹ nhõm. Từ đó khuyến khích mọi người quan tâm
tới vấn đề hiến xác, hiến tạng và thay đổi quan niệm về nó.
Việc lựa chon loại thông điệp nên đánh vào lòng trắc ẩn và hướng thiện
của mỗi con người bởi mỗi hành động hiến xác là một nghĩa cử cao đẹp giúp
người khác kéo dài được sự sống. Theo quan niệm của phương đông nói
chung thì đây là một hành động tạo phúc đức. Ví dụ một thông điệp như: Để
sự sống mãi trường tồn.
Có thể sử dụng một hỗn hớp các công cụ:
- Quảng cáo: Đây có thể coi là một công cụ hiệu quả tạo ra việc truyền
thông trên phạm vi rộng lớn, tuy nhiên chi phí sẽ khá cao. Do đó để việc
quảng cáo có hiệu quả cao nhất cần phải lựa chon những phương tiện và thời
gian thật hợp lý phù hợp với đối tượng là tri thức có địa vi cao trong xã hội.
+ Quảng cáo trên tivi: Có thể nói với đối tượng là tri thức có địa vị cao

thì họ thường có ít thời gian xem tivi. Do đó ta phải lựa chọn những chương
trình mà họ quan tâm tới như: Thời sự, các chương trình về kinh tế, xã hội và
thời gian phát sóng sẽ là buổi tối. Yêu cầu: quảng cáo ngắn ngon, xúc tích chỉ
nên thể hiện ý nghĩa của vấn đề
19
+ Báo, tạp chí: Đây là phương tiện có thể giúp giải thích vấn đề một cách
căn kẽ hơn cũng như giúp người tiếp nhận có thể chủ động hơn trong việc tiếp
cần và có thể xem xét lại khi cần thiết. Do đó đây là 1 phương tiện truyền
thông có tính quan trọng. Tuy nhiên cần phải lựa chọn những báo, tạp trí phù
hợp với đối tượng mục tiêu: Các báo, tạp trí về kinh tế và một số tạp trí
chuyên ngành như: Tạp trí doanh nghiệp, tạp trí marketing,
- Sự kiện: Có thể lựa chọn để lập ra 1 ngày dành riêng cho vấn đề hiến
xác và trong ngày này ta có thể tổ chức những chương trình giao lưu, gặp gỡ
giữa những người đã được hiến tạng với gia đình những người đã tham gia
hiến xác. Trong chương trình này sẽ mời một số công chúng mục tiêu tiềm
năng và có đại vị cũng như sự ảnh hưởng lớn tới tham dự. Chương trình này
sẽ nhằm tôn vinh những người đã có hành động hiến xác và đã giúp những
người khác kéo dài được sự sống và hành động đó của họ được ghi nhớ, trân
trọng và biết ơn của những người xung quanh. Qua những tâm sự, chia sẻ một
phần sẽ giúp xóa đi quan niệm cũ và những rào cản khác từ phía gia đình,
người thân,
- Đường dây nóng : Có thể thiết lập một đường dây nóng để giải đáp mọi
thắc mắc về vấn đề hiến xác cũng như chỉ dẫn nếu người hỏi có mong muốn
thực hiện hành vi này. Đây cũng là cách để đánh giá mức độ quan tâm của
công chúng mục tiêu và hiệu quả hoạt động của chương trình.
- Internet: Có thể có những webside hoặc quảng cáo trên một số webside
khác về vấn đề này. Đây là công cụ có thể cung cấp được rất nhiều thông và
phạm vị truyền thông cũng rất rộng lớn đặc biệt khi mà ngày nay internet
càng trở nên phổ biến và với những tri thức thành đạt thì đây là công cụ thu
thập thông tin một cách phổ biến và không thể thiếu với họ. Bên cạnh đó có

thể gửi thư – email trực tiếp tới một số đối tượng tiềm năng. Và khuyến khích
sự phản hồi của họ, để qua đó đánh giá được hiệu quả và nhận biết được cách
nhìn nhận của họ về vấn đề này.
20
Để thực hiện được chiến lược truyên thông một cách hiệu quả thì từ việc
thiết kế các thông điệp cho tới việc sử dụng các công cụ và phương tiện
truyền thông đều phải có giai đoạn nhất định. Mục tiêu tuy giống nhau nhưng
trong từng giai đoạn khác nhau có thể thiết kế thông điệp và sử dụng các công
cụ khác nhau. Có thể chia thành 3 giai đoạn:
- Giai đoạn 1: Tạo sự nhận biết ban đầu về vấn đề hiến xác. Giai đoạn
này chỉ cần đưa ra thông điệp ngắn ngọn về ý nghĩa cao đẹp của việc hiến
xác. Công cụ: Kết hợp giữa quảng cáo trên tivi, báo chí và internet nhưng tất
cả chỉ tập chung vào mục tiêu duy nhất là: tạo ra thiện cảm, cái nhìn tốt đẹp
về hành vi hiến xác.
- Giai đoạn 2: giúp công chúng mục tiêu hiểu hơn về vấn đề hiến xác.
Trả lời cho câu hỏi: Thế nào là hiến xác, tại sao đó lại là một hành động cao
đẹp, tính cần thiết cảu vấn đề đối với xã hội và muốn thực hiện hành vi này sẽ
phải làm như thế nào. Do đó thông điệp ở giai đoạn này phải rõ ràng và bao
hàm nhiều nội dung hơn. Công cụ sử dung: Quảng cáo trên tivi co thể vẫn giữ
nguyên do yêu cầu về sự ngắn ngọn tuy nhiên có thể đưa thêm một vài hình
ảnh đề cập tính cần thiết của hành vi này; trên báo chí và internet giai đoạn
này cần có những thông tin chi tiết hơn để cung cấp cho đối tượng quan tâm;
bắt đầu sử dụng các sự kiện và đường dây nóng vì lúc này phạm vi ảnh hưởng
tới công chúng đã đủ lớn để thực hiện các chương trình này.
- Giai đoạn 3: Thúc đẩy họ thực hiện hành vi: Mục tiêu giai đoạn này là
khiến họ quan tâm một cách thực sự để đi đến hành động cụ thể. Do đó thông
điệp cần nhấn mạnh vào tính cấp thiết của vấn đề, đánh vào tính nhân văn của
con người để có thể hối thúc họ thực hiện. Công cụ: Vẫn sử dụng các công cụ
như trên nhưng có thể tổ chức nhiều hơn các event, sự kiện và gửi thư trực
tiếp vì tới giai đoàn này ta đã có thể sàng lọc và lựa chon được một nhóm các

đối tượng thực sự quan tâm và có nhiều khả năng nhất sẽ thực hiện hành vi
21
hiến xác thông qua việc đánh giá ở những giai đoạn trên. Cần phải đặc biệt
quan tâm tới đối tượng này để họ đi đến hành động thực sự và từ chính họ sẽ
là người ảnh hưởng và tuyên truyền tới các đối tượng khác xung quanh.
Bên cạnh đó cần có một số chương trình truyền thông riêng đối với
những người đang mang bệnh cần được cấy ghép tạng.
Mục tiêu: Giúp họ không còn cảm thấy lo lắng và sẵn sàng tiếp nhận cấy
ghép. Trong thông điệp thiết kế để gửi tới họ cần nhấn mạnh tới ý nghĩa cuộc
sống của họ với những người xung quanh họ. Các chương trình truyền thông
sẽ được thực hiện tại các cơ sở y tế, bệnh viện và người tham gia vào vấn đề
truyền tải thông điệp chính là các bác sĩ. Họ là người có được sự tin tưởng
nhất của bệnh nhân và người nhà, lời nói của họ sẽ vô cùng trọng lượng và
hiểu quả. Bên cạnh đó cần tác động tới những người thân: gia định, bạn bè,
con cái, để họ gián tiếp tác động tới người bệnh, giúp họ lấy lại niềm tin, có
mong muốn được sống hơn và tin tưởng vào cuộc sống tốt đẹp sau đó. Vấn đề
này cần phải có sự liên kết chặt chẽ với các bệnh viện để có thể lấy được
thông tin về những đối tượng này. Có thể tuyên truyền song song qua 2 cách:
thứ nhất: các bác sĩ sẽ trực tiếp tư vấn, truyền tải thông điệp tới bệnh nhân và
người nhà của mình. Thứ 2: tổ chức các buổi nói chuyện tới tất cả các đối
tượng tại bệnh viện; để cáctờ rơi, tài liệu về vấn đề này tại các khu vực dành
cho đối tượng cần hiến tạng trong bệnh viện – làm sao để cả họ và người nhà
đều có thể dễ dàng tiếp cận và tìm hiểu.
VI. CÁC MỐI QUAN HỆ
1. Công chúng
Vấn đề công chúng trong việc hiến xác là một trong những đối tượng hết
sức quan trọng, vì họ là người giúp cho công việc đạt được hiệu quả tốt hơn,
là những người tham gia vào tất cả các quá trình làm việc, trong công chúng
mục tiêu phải kể đến hai nhóm cá nhân tham gia đó là công chúng nội bộ và
công chúng bên ngoài, trong đó:

22
Công chúng mục tiêu nội bộ họ là những người theo sát chương trình từ
lúc khai sinh cho đến lúc kết thúc công trình nghiên cứu, họ là ai? Họ là ban
lãnh đạo của tổ chức thực hiện chương trình, là những nhân viên gắn kết từng
bộ phận từ lên kế hoạch, thiết kế, cho đến chạy chương trình và khảo sát
chương trình, ngoài ra cũng không thể quên một nhóm cá nhân hết sức quan
trọng đó là những tình nguyện viên tham gia vào quá trình thực hiện chưong
trình với những nhiệm vụ phong phú như: dịch tài liệu, làm phiên dịch, đi
thực hiện chiến dịch tại các vùng, tham gia tuyên truyền cổ động tinh thần….
Và đối với công chúng nội bộ họ là những người hơn ai hết phải nắm vững
được các ý tuởng, nội dung, kế hoặch thực hiện chương tình trước khi nó
được đưa ra giới thiệu với công chúng bên ngoài và đây là một lực lượng
không thể thiếu của của bất cứ một tổ chức nào, đó là xương sống của mọi dự
án, một chuơng trình và một tổ chức.
Cuộc sống là một bản giao thoa hai chiều giữa người bán và người mua,
người cho và người nhận, giữa con người với con người, chính vì vậy không
thể chỉ có công chúng bên trong thực hiện mà không có đối tượng tiếp nhận
những gì mà họ nói, đối với chương trình hiến xác thì đó là công chúng mục
tiêu – là những người có dộ tuổi từ 18 trở lên không phân biệt giới tính,
nhưng không chỉ một con người quyết định vì đối với người Á Đông việc ảnh
huởng của văn hoá, của phong tục tập quán và những quan niệm về người
chết khác nhau như: sự ra di phải toàn thây, là nguyên vẹn để không bị ảnh
huởng đến cuộc sống dưới thế giới bên kia. Chính vì thế mà công chúng ảnh
hưởng là một trong những nhóm công chúng hết sức quan trọng, họ giúp cho
chúng ta thu hẹp được khoảng không gian và thời gian, giới trí thức là nhóm
gây ảnh hưởng trong việc tuyên truyền trong vấn đề hiến xác và họ là những
người có sức thuyết phục bởi những gì họ đã làm và được công nhận trong xã
hội hiện tại, họ cũng có thể là những người đang được rất nhiều người thần
tượng và học tập, và một điều đặc biệt hơn họ là những người có cái nhìn
23

khách quan về những vấn đề nhạy cảm cũng như hiểu và thông cảm cũng như
nắm bắt những cái mới mẻ.
Ngoài ra không thể thiếu trong công chúng bên ngoài tham gia đó là
những cơ quan truyền thông để giúp cho việc tiếp cận đối tượng mục tiêu
cũng như ảnh hưởng dễ dàng hơn như: truyền hình, tạp chí, công ty truyền
thông giúp tổ chức chương trình ( hội thảo, event,…)hay các công ty quảng
cáo và đặc biệt hơn đó là chính quyền địa phương và chính phủ, vì một
chương trình xã hội được triển khai và thực hiện nghiêm túc phải thực sự đảm
bảo được lợi ích xã hội cho xã hội đó, đảm bảo theo chuẩn mực và nằm trong
khuôn khổ của pháp luật của quốc gia
Sự ảnh huởng của nhóm công chúng bên ngoài là sự tác động rất mạnh
mẽ tới thành công của tổ chức khi thực hiện chương trình vì tổng hoà trong
nhóm cấu thành nên một môi trường có thể tác động hỗ trợ trong công cuộc
thay đổi nhận thức, tác động tới công chúng mục tiêu của chúng ta hay cũng
có thể ngược lại nếu chúng ta không đi đúng hướng và sai lệch với những tiêu
chí, ham lợi ích. Suy cho cùng mọi công trình, kiến trúc hay một công ty để
thành công và tạo ấn tượng ban đầu thì cần phải mang được thông điệp của
mình đến được với các đối tượng mục tiêu, hiến xác mà không giải thích việc
đó sẽ được thực hiện làm gì hay ảnh hưởng như thế nào tới chất lượng cuộc
sống cũng như tinh thần tương thân tương ái cao cả. Chính vì vậy thông điệp
trong quá trình thực hiện cũng phân biệt rõ ràng như: đối với toàn thể công
chúng mục tiêu với phương châm dễ hiểu, ngắn gọn nhưng cần có cái nhìn
khái quát nhẹ nhàng dễ chấp nhận từ những số phận đến cái chết, từ cuộc
sống tinh thần cho đến cả cuộc sống vật chất. Nhưng với công chúng ảnh
hưởng thì họ cũng là một trong công chúng mục tiêu, nhưng họ lai là những
người cần phải trainning sâu sắc hơn về việc hiến xác để họ hiểu hơn, họ tác
động tốt hơn giúp quá trình thực hiện đạt được kết quả như mong muốn
Trong phần công chúng, không chỉ có những công chúng nội bộ, công
chúng ảnh hưởng là những người cần tác động trong cuộc vận động này mà
24

đó còn là sự nhận thức của cả những người nhận các tạng cũng như những
người thân của những người hiến xác. Bởi người Việt Nam luôn lo lắng về “
của biếu là của lo, của cho là của nợ” chính vì vậy họ luôn tự tạo cho mình
một cảm giác ngại nhận sự giúp đỡ của người khá. Mặt khác người Việt Nam
luôn có những suy nghĩ rất mông lung: họ nghĩ nếu như trên cơ thể mình đang
sở hữu một bộ phận cơ thể của ai đó, họ sẽ rất lo và mê tín. Nói chung không
chỉ vận động thay đổi nhận thức của người cho, mà trong phần công chúng
này thì nhận thức của người nhận cũng là một trong những trở ngại đối với dự
án, và cần phải có chương trình xen kẽ thay đổi nhận thức của cả người nhận
Việc mở rộng quy mô, gây dựng ảnh hưởng không chỉ riêng việc xúc
tiến tiếp xúc với công chúng ảnh hưởng mà tổ chức còn phải rất chú trọng tới
các đối tác xã hội trong phạm vi quốc gia cũng như ngoài quốc gia.
Đối với những đối tác từ nước ngoài, họ giúp chúng ta về công nghệ và
giúp về những vấn đề lập kế hoạch cũng như cố vấn về phương thức làm việc
nếu mình thực sự chưa quen hay họ có thể giúp chúng ta tăng độ uy tín từ
những đối tác có tiếng tăm vượt lãnh thổ. Những cũng không thể phủ nhận từ
những công trình hay tổ chức hoạt động bền bỉ và có một uy tín mạnh mẽ tới
công chúng ở trong nước, ta sẽ học hỏi được ở họ làm thế nào để tiếp cận và
len lỏi để thấu hiểu được văn hoá và phong tục tập quán, họ là: các công ty
nghiên cứu thị trường về hành vi, các tổ chức hoạt động xã hội, chính quyền
địa phương nơi thực hiện chương trình.
Mối quan hệ giúp chúng ta tiến tới việc tiếp cận dễ dàng hơn cũng như
giúp chúng ta trong việc khai thác được con người nơi bản địa, biết cách thức
tiếp cận với họ từ nền kinh tế, từ cách thức sinh hoạt cho đến những quan
niệm, một mối quan hê tốt, một đối tác tốt là điều hết sức quan trọng nhưng
đó là mối quan hệ hai chiều, những tổ chức trường học và tình nguyện sẽ giúp
chúng ta có những nhân lực nhiệt tình và giỏi giang, những công ty truyền
thông sẽ giúp cho chúng ta có những thông điệp ngắn gọn để hướng tới công
25