Bài giảng Lịch sử Việt Nam 12 cơ bản

Sở GD – ĐT TP Cần Thơ BÀI GIẢNG LỊCH SỬ 12 CƠ BẢN
Trường THPT Thuận Hưng ( Phần Lịch sử VN hiện đại )
CHƯƠNG 1 VIỆT NAM TỪ NĂM 1919 ĐẾN NĂM 1930
BÀI 12 PHONG TRÀO DÂN TỘC DÂN CHỦ Ở VIỆT NAM
TỪ NĂM 1919 ĐẾN NĂM 1925
( TIẾT 16 – 17 )
< I >. NHỮNG CHUYỂN BIẾN MỚI VỀ KINH TẾ , CHÍNH TRỊ , VĂN HÓA , XÃ
HỘI Ở VIỆT NAM SAU CHIẾN TRANH THẾ GIỚI LẦN THỨ NHẤT
1/. Chính sách khai thác thuộc địa lần thư hai của thực dân Pháp
( a) Nguyên nhân và mục đích
- Sau chiến tranh thế giới lần thứ nhất , tuy là nước thắng trận nhưng nền kinh tế Pháp
bị tổn thất nặng nê:
. 1,4 triệu người chết , thiệt hại khoản 200 triệu phrăng
. Để bù đắp những tổn thất do Chiến tranh gây ra, Pháp đã tăng cường bóc lột lao động trong
nước, và đẩy mạnh khai thác thuộc địa.
- Ở Đông Dương Thực dân Pháp tiến hành chương trình khai thác thuộc địa lần 2
từ sau 1919 đến trước cuộc khủng hỏang KT ( 1929 – 1933 )
( b ) Nội dung cơ bản của chương trình khai thác thuộc địa lần 2 :
- Tăng cường đầu tư vào Đông Dương trên quy mô lớn, tốc độ mạnh.
- Công nghiệp phát triển thêm ngành dệt , muối , xay xát , tập trung khai thác
mỏ, chủ yếu là than.
- Nông nghiệp, tập trung khai thác điỊn, chủ yếu là đồn điền cao su.
- Thương mại : ngành ngọai thương ; nội thương phát triển
- Phát triển mạnh GTVT để phục vụ việc khai thác và đàn áp phong trào đấu tranh của
nhân dân ta.
- Tăng thu và đặt ra nhiều loại thuế mới : thu rượu , thuế muối , thuế thuốc phiện…
- Ngân hàng Đông Dương chi phối nền kinh tế Đông Dương
2/. Chính sách chính trị , văn hóa , giáo dục của thực dân Pháp
- Chính trị : tăng cường bộ máy cai trị , nô dịch về chính trị
. Xây dựng lực lượng quân sự , cảnh sát , mật thám , nhà tù .
. Tiến hành một số cải cách về chính trị – hành chính : tuyển thêm công chức người việt ,

lập viện dân biểu Bắc kỳ và Trung kỳ
- Văn hóa , giáo dục : hệ thống giáo dục Pháp – Việt được mở rộng với các cấp
học

TỔ SỬ - ĐỊA Giáo viên : HÀ KIÊN VINH
1
Sở GD – ĐT TP Cần Thơ BÀI GIẢNG LỊCH SỬ 12 CƠ BẢN
Trường THPT Thuận Hưng ( Phần Lịch sử VN hiện đại )
- Các trào lưu tư tưởng , khoa học – kỹ thuật , văn hóa , nghệ thuật có điều kiện du nhập vào Việt
Nam
3/. Những chuyển biến mới về kinh tế và giai cấp xã hội Việt Nam
( a ) Về kinh tế :
- Do sự du nhập của phương thức sx TBCN vào nước ta, quan hệ kinh tế nông thôn
nước ta bắt đầu bị phá vỡ nhưng không thể phát triển lên CNTB một cách bình thường
được. Nền kinh tế Việt Nam của VN là một nền Kinh tế nông nghiệp lạc hậu, què
quặt và phụ thuộc nặng nề vào nền Kinh tế Pháp.
( b ) Về xã hội:
- Giai cấp Việt Nam có những chuyển biến mới
. Giai cấp địa chủ phong kiến : một bộ phận địa chủ vừa và nhỏ có tinh thần yêu nước ,
tham gia các phong trào dân tộc dân chủ
. Giai cấp nông dân : bị đế quốc , phong kiến thống trị và bần cùng hóa , mâu thuẩn
gay gắt với đế quốc và phong kiến , là lực lượng đông đảo của cách mạng
. Giai cấp tiểu tư sản : phát triển nhanh về số lượng , gồm học sinh, sinh viên, trí thức
 nhạy cảm, dễ dàng tiếp thu những tư tưởng tiến bộ có tinh thần chống ĐQ và chống
PK cao. Đây là một lực lượng cm rất quan trọng.
. Giai cấp tư sản : ra đời sau chiến tranh thế giới thứ nhất , ra đời trong điều kiện bị tư
bản Pháp chèn ép, cạnh tranh rất gay gắt nên số lượng tư sản VN không nhiều, thực lực
kinh tế nhỏ bé, thực lực chính trị yếu đuối. , phân hóa thành hai bộ phận : tư sản mại bản ,
tư sản dân tộc
. Giai cấp công nhân : ra đời trước Chiến tranh thế giới I , là sản phẩm trực tiếp của các

chương trình khai thác thuộc địa của Đế quốc Pháp. Đến năm 1929 , số lượng là 22 vạn .
Họ phải chịu áp bức của đế quốc , Tư sản , có quan hệ gần gũi với nông dân , sớm tiếp
thu được truyền thống yêu nước của dân tộc , chịu ảnh hưởng của trào lưu cách mạng vô
sản . Giai cấp công nhân Việt Nam nhanh chóng trở thành một động lực của phong trào
dân tộc dân chủ theo khuynh hướng cách mạng tiên tiến của thời đại
< II > PHONG TRÀO DÂN TỘC DÂN CHỦ Ở VIỆT NAM TỪ NĂM 1919 ĐẾN
NĂM 1925
1 /. Họat động của Phan Bội Châu , Phan Châu Trinh và một số người Việt Nam sống
ở nước ngòai
- Sau những năm họat động ở Nhật Bản và Trung Quốc , Phan Bội Châu bị Nhật bắt tại
Quảng Đông ( Trung Quốc ) ( 1913 – 1917 )
- Cách mạng Tháng Mười và sự ra đi của nước Nga Xô Viết đã ảnh hưởng lớn đến tư
tưởng của Phan Bội Châu . Nhưng đến tháng 6/1925 ông lại bị Pháp bắt tại Thượng Hải
( Trung Quốc ) , bị kết án tù rồi bị đưa về an trí tại Huế
Năm 1922 , Phan Châu Trinh viết “Thất điều thư” vạch trần tội ác của vua Khải Định, tổ
chức diễn thuyết , hô hào “Khai dân trí , chấn dân khí, hậu dân sinh”.Tháng 6/1925 Phan
Châu Trinh về nước tiếp tục tuyên truyền đề cao dân quyền , gây ảnh hưởng lớn trong các
tầng lớp nhân dân …
TỔ SỬ - ĐỊA Giáo viên : HÀ KIÊN VINH
2
Sở GD – ĐT TP Cần Thơ BÀI GIẢNG LỊCH SỬ 12 CƠ BẢN
Trường THPT Thuận Hưng ( Phần Lịch sử VN hiện đại )
- Họat động của tổ chức Tâm Tâm xã ( 1923 ) tại Quảng Châu ( Trung Quốc ) với Tiếng
bom Sa Diện của Phạm Hồng Thái đã gây tiếng vang lớn cho phong trào yêu nước Việt
Nam
2/. Hat động của Tư sản , Tiểu tư sản và công nhân Việt Nam
( a ) Phong trào của Tư sản
- Phong trào “chân hưng nội hóa” , “Bài trừ ngọai hóa”, chống độc quyền cảng
Sàigòn, chống độc quyền mua bán lúa gạo Nam kỳ
- Thành lập Đảng Lập Hiến , nhóm Nam Phong , nhóm Trung Bắc Tân văn…

- Dễ thỏa hiệp với chính quyền thực dân
( b ) Phong trào Trí thức Tiểu tư sản
- Thành lập các tổ chức chính trị như : Việt Nam nghĩa đòan , Hội Phục việt , hội
Hưng Nam , đảng Thanh niên…phong trào họat động dưới nhiều hình thức mít tinh ,
biểu tình , bãi khóa , lập nhà xuất bản , phát hành báo chí…Tiêu biểu là phong trào đấu
tranh đòi thả cụ Phan Bội Châu ( 1925 ) , đám tang cụ Phan Châu Trinh ( 1926 ) …
( c ) Phong trào công nhân
- Phong trào công nhân mang tính chất lẻ tẻ và tự phát .Tổ chức Công Hội Đỏ thành
lập tại Sàigòn – Chợ Lớn
- Tháng 6/1925 cuộc bãi công của công nhân Ba Son đã đánh dấu bước tiến mới của
phong trào công nhânViệt Nam
<III >.HỌAT ĐỘNG CỦA NGUYỄN ÁI QUỐC
- Ngày 5/6/1911 đánh dấu sự bắt đầu quá trình ra đi tìm đường cứu nước của Nguyễn Tất
Thành
- 1911 - 1916: Người bôn ba khắp các Châu lục trên thế giới và trở về Pháp cuối
năm 1917 , tham gia Đảng Xã hội Pháp ( 1919 ).
- 18/6/1919 : các nước thắng trận sau Chiến Tranh thế giới I , họp bàn tại Vec xây nhằm
chia lại thị trường Thế giới. NAQ đã gửi Bản yêu sách của Nhân dân An Nam , đòi tự
do, dân chủ , quyền bình đẳng và quyền tự quyết của dân tộc VN.
- Giữa năm 1920 Nguyễn Ái Quốc đọc bản Sơ thảo lần thứ nhất Luận cương về
vấn đề dân tộc và thuộc địa của LêNin
- 25/12/1920 Đại hội XVIII Đảng Nguyễn Ái Quốc bỏ phiếu tán thành gia nhập Quốc tế
Cộng sản và thành lập Đảng Cộng sản Pháp
- Năm 1921 sáng lập Hội Liên hiệp thuộc địa , ra báo Người Cùng Khổ ( Le
Paria ) . Người đã tham gia viết bài cho các báo như: báo Nhân đạo của Đảng XH Pháp ,
báo Đời sống công nhân và cho ra đời "Bản án Chế độ thực dân Pháp"( 1925 )
- Cuối 1923, Nguyễn ái Quốc đã sang Liên Xô dự Đại hội IV của Quốc Tế Cộng
sản ( 1924 )
- 11/11/1924 Nguyễn ái Quốc trở về Quảng Châu - TQ , để trực tiếp tuyên truyền , giáo
dục lý luận , xây dựng tổ chức cách mạng giải phóng dân tộc cho nhân dân Việt Nam

TỔ SỬ - ĐỊA Giáo viên : HÀ KIÊN VINH
3
Sở GD – ĐT TP Cần Thơ BÀI GIẢNG LỊCH SỬ 12 CƠ BẢN
Trường THPT Thuận Hưng ( Phần Lịch sử VN hiện đại )
SƠ KẾT BÀI HỌC
- Hệ thống lại kiến thức đã học
- Nhấn mạnh trọng tâm :
. Chính sách khai thác thuộc địa lần thứ hai của thực dân Pháp
. Phong trào dân tộc dân chủ 1919 – 1925
. Họat động của lãnh tụ Nguyễn Ái Quó6c
- Câu hỏi
1/. Cuộc khai thac thuộc địa lần thứ hai của thực dân Pháp đã tác động đến tình hình kinh
tế , giai cấp xã hội Việt Nam như thế nào ?
2/. Những họat động của lãnh tụ Nguyễn Ái Quốc từ 1911 – 1924
3/. Hãy trình bày nhận xét về phong trào dân tộc dân chủ ở Việt Nam trong những năm
1919 – 1925
- Nhắc nhở học sinh chuẩn bị câu hỏi
- Xem trước BÀI 13 PHONG TRÀO DÂN TỘC DÂN CHỦ Ở VIỆT NAM
TỪ NĂM 1925 ĐẾN NĂM 1930
♣
♣ ♣
BÀI 13 PHONG TRÀO DÂN TỘC DÂN CHỦ Ở VIỆT NAM
TỪ NĂM 1925 ĐẾN NĂM 1930
( TIẾT 18 – 19 – 20 )
< I > SỰ RA ĐỜI VÀ HỌAT ĐỘNG CỦA BA TỔ CHỨC CÁCH MẠNG
1. Hội Việt Nam Cách mạng thanh niên
- Tháng 11 / 1924 Nguyễn ái Quốc trở về Quảng Châu – TQ tiếp xúc với các nhóm
thanh niên VN yêu nước ở Quảng Châu., mở các lớp huấn luyện cán bộ cách mạng .
Nguyễn ái Quốc đã gửi người sang họat động ở trường Phương Đông của Liên Xô và
trường Quân Sự Hoàng Phố ở Trung Quốc.

- Người thu hút các thanh niên yêu nước trong Tâm Tâm xã (1923): vào tổ chức Cộng
Sản đầu tiên : cộng sản đoàn. ( 2 / 1925 )
- 6/1925: ra đời tổ chức Việt nam CM thanh niên bao gồm các thanh niên Việt Nam
yêu nước, theo khuynh hướng CS thông qua việc lập ra tuần báo thanh niên, tổ chức các
lớp huấn luyện cán bộ (75 người).
- 1927: cuốn sách "Đường cách mệnh" xuất bản, đây là cuốn sách tập hợp các bài
giảng của Nguyễn ái Quốc ở Q.Châu và đã trở thành một cuốn sách lý luận của CM thuộc
địa.
- 9 / 7 / 1925 Nguyễn Ái Quốc cùng những nhà yêu nước Triêu Tiên , Inđônêsia … thành
lập Hội liên hiệp các dân tộc bị áp bức ở Á Đông
TỔ SỬ - ĐỊA Giáo viên : HÀ KIÊN VINH
4
Sở GD – ĐT TP Cần Thơ BÀI GIẢNG LỊCH SỬ 12 CƠ BẢN
Trường THPT Thuận Hưng ( Phần Lịch sử VN hiện đại )
- Cuối năm 1928 Hội Việt nam cách mạng thanh niên thực hiện chủ trương “vô
sản hóa” đưa cán bộ thâm nhập vào phong trào công nhân để tuyên truyền chủ nghĩa
Mác Lênin . Phong trào công nhân có những chuyển biến quan trọng Giai cấp công
nhân đã trở thành một lực lượng chính trị độc lập
2. Tân Việt Cách mạng đảng
- Dưới ảnh hưởng của Hội Việt Nam Cách mạng thanh niên , một số tù chính trị Trung
kỳ và nhóm sinh viên trường Cao đẳng sư phạm Hà Nội thành lập hội Phục Việt
( 14 / 7 / 1925 ) , sau đổi là hội Hưng Nam . Tháng 7 / 1928 lấy tên là Tân Việt Cách
mạng đảng
- Chủ trương : đánh đổ đế quốc , thành lập xã hội bình đẳng – bác ái.
- Họat động của Hội Việt Nam cách mạng thanh niên và tư tưởng cách mạng của
Nguyễn Ái Quốc đã ảnh hưởng mạnh mẽ đến các đảng viên tiên tiến của Tân Việt cách
mạng đảng
3. Việt Nam Quốc Dân đảng
- 25/12/1927: VNQD Đảng được thành lập trên cơ sở nhóm Nam Đồng thư xã ,theo
khuynh hướng dân chủ tư sản.

- Lãnh tụ của VNQDĐ: Nguyễn Thái Học , Phạm Tuấn Tài, Phó Đức Chính
- Mặc dù có hệ thống tổ chức khá rộng rãi nhưng quá trình kết nạp Đảng viên khá lỏng
lẻo đã để cho mật thám P chui vào và những kế hoạch hành động bị bại lộ. Thực dân
Pháp đã ra sức đàn áp VNQDĐ và trước tình thế đó các lãnh tụ của VNQDĐ đã chủ
trương phát động một cuộc khởi nghĩa với tư tưởng "không thành công cũng thành nhân
".
- Đêm 9/2/1930: cuộc khởi nghĩa Yên Bái nổ ra chủ yếu ở Yên Bái, Phú Thọ, Hải
Dương, Vĩnh Phúc, Thái Bình Thực chất đây là một cuộc khởi nghĩa "non" vì chưa có
sự chuẩn bị về lực lượng 1 cách chu đáo và nổ ra khi chưa có thời cơ, vì thế nhanh chóng
bị thực dân Pháp dìm trong biển máu. Các lãnh tụ hàng nghìn chiến sĩ của VNQD Đ bị
bắt và bị kết án tử hình.
- Khởi nghĩa Yên Bái thất bại chứng tỏ sự non kém về mặt tư tưởng; chính trị và tổ chức
của VNQDĐ , dẫn đến sự chấm dứt vai trò lãnh đạo, dẫn đường của GCTS VN đối với
phong trào yêu nước đầu thế kỷ.
< II > ĐẢNG CỘNG SẢN VIỆT NAM RA ĐỜI
1. Sự xuất hiện các tổ chức Cộng sản năm 1929
- Cuối 1928 đầu 1929 phong trào dân tộc dân chủ trong nước phát triển mạnh , đòi hỏi
phải có một chính đảng để lãnh đạo cách mạng
- Cuối tháng 3 / 1929 chi bộ cộng sản đầu tiên gồm 7 người được thành lập.
- Sự phân hóa của hội Việt Nam cách mạng thanh niên sau Đại hội I ( tù ngày 1/5 –
9/5/1929 đã dẫn đến sự ra đời của Đông Dương Cộng sản Đảng ( 6/1929 ) ở miền Bắc ,
An Nam Cộng sản Đảng ( 8/1929 ) ở miền Nam . Một bộ phận tiên tiến của Đảng Tân
Việt thành lập Đông Dương Cộng sản liên đòan ( 9 / 1929 )
TỔ SỬ - ĐỊA Giáo viên : HÀ KIÊN VINH
5
Sở GD – ĐT TP Cần Thơ BÀI GIẢNG LỊCH SỬ 12 CƠ BẢN
Trường THPT Thuận Hưng ( Phần Lịch sử VN hiện đại )
- Sự xuất hiện ba tổ chức Cộng sản là một xu thế tất yêu khách quan của lịch sử Tuy
nhiên sự ra đời của ba tổ chức Cộng sản vừa có tác dụng tích cực vừa ảnh hưởng
không tốt đến phong trào : nguy cơ chia rẽ lớn làm ảnh hưởng lớn đến phong trào

cách mạng trong nước sẽ xảy ra
2. Hội nghị thành lập Đảng Cộng sảnViệt Nam
- Được sự ủy nhiệm của Quốc tế Cộng sản , Nguyễn Ái Quốc đã triệu tập hội nghị
hợp nhất các tổ chức Cộng sản tại Cửu Long ( Hương Cảng ) từ ngày 6 / 1 đến 8 /
2 / 1930 .
. Hội nghị tán thành việc hợp nhất đảng , lấy tên là Đảng Cộng sản Việt Nam ,
thông qua chính cương vắn tắt , sách lược vắn tắt của đảng…
+ Nội dung chính cương vắn tắt , sách lược vắn tắt ( Xem SGK )
Làm cách mạng tư sản dân quyền và cách mạng thổ địa để tiến lên chủ nghĩa cộng sản
Đánh đổ đế quốc , vua quan phong kiến , tư sản phản cách mạng làm cho nước Việt
Nam được độc lập tự do , lập chính phủ công – nông binh và tổ chức quân đội công nông
Tịch thu ruộng đất của đế quốc việt gian chia cho dân cày nghèo , tiến hành cách mạng
ruộng đất
Lực lượng cách mạng là công – nông , tiểu tư sản , trí thức , lợi dụng hoặc trung lập phú
nông , trung , tiểu địa chủ
Bảo đảm quyền lãnh đạo của Đảng , đội tiên phong của giai cấp vô sản
Đòan kết chặc chẽ với các dân tộc bị áp bức và giai cấp vô sản thế giới
.+ Ý nghĩa :
Là cương lĩnh chính trị đầu tiên của Đảng Cộng sản Việt Nam
Là cương lĩnh giải phóng dân tộc sáng tao , kết hợp đúng đắn vấn đề dân tộc và vấn đề
giai cấp , tư tưởng cốt lõi là độc lập và tự do
. Hội nghị bầu BCH trung ương lâm thời gồm 7 ủy viên
. 24 / 2 / 1930 Đông dương cộng sản liên đòan được gia nhập vào Đảng Cộng sản Việt
Nam
. Đại hội đại biểu tòan quốc lần thứ III của Đảng ( 9 / 1960 ) quyết định lấy ngày 3 / 2
hàng năm là ngày kỷ niệm thành lập Đảng
- Ý nghĩa của việc thành lập Đảng Cộng sản Việt Nam
. Là sản phẩm của cuộc đấu tranh dân tộc và đấu tranh giai cấp ở Việt Nam
. Là sản phẩm của sự kết hợp giữa chủ nghĩa Mác Lênin với phong trào công
nhân và phong trào yêu nước Việt Nam trong thời dại mới

. Từ đây , cách mạng Việt Nam đã có sự lãnh đạo duy nhất của Đảng Cộng sản Việt
Nam , với đường lối cách mạng khoa học , sáng tạo đựợc tổ chức chặc chẽ , đội ngũ
đảng viên kiên trung , sẵn sang hy sinh cho sự nghiệp cách mạng
. Là sự chuẩn bị tất yếu có tính quyết định đến sự phát triển nhảy vọt của lịch sử
dân tộc
TỔ SỬ - ĐỊA Giáo viên : HÀ KIÊN VINH
6
Sở GD – ĐT TP Cần Thơ BÀI GIẢNG LỊCH SỬ 12 CƠ BẢN
Trường THPT Thuận Hưng ( Phần Lịch sử VN hiện đại )
SƠ KẾT BÀI HỌC
1. Củng cố :
- Nhấn mạnh trọng tâm :
. Sự ra đời của các tổ chức cách mạng trong những năm 1925 – 1930
. Sự ra đời của Đảng Cộng sản Việt Nam
. Nội dung của chính cương vắn tắt , sách lược vắn tắt
2 . Câu hỏi :
1/. Hội Việt Nam Cách mạng thanh niên , Tân Việt cách mạng đảng , Việt Nam Quốc
dân Đảng đã ra đời và họat động như thế nào ?
2/. Nêu vai trò của Nguyễn Ái Quốc đối với quá trình vận động thành lập Đảng cộng sản
Việt Nam
3/. Trình bày hòan cảnh lịch sử và diễn biến của hội nghị thành lập Đảng Cộng sản Việt
Nam
4/. Nêu nội dung chính cương vắn tắt , sách lược vắn tắt
3. Nhắc nhỡ học sinh
- Chuẩn bị các câu hỏi
- Xem trước CHƯƠNG III VIỆT NAM TỪ NĂM 1930 ĐẾN NĂM 1945
BÀI 14 PHONG TRÀO CÁCH MẠNG 1930 - 1935
♣
♣ ♣
CHƯƠNG II VỊÊT NAM TỪ NĂM 1930 ĐẾN NĂM 1945

BÀI 14 PHONG TRÀO CÁCH MẠNG 1930 – 1935
( TIẾT 21 – 22 )
< I > VIỆT NAM TRONG NHỮNG NĂM 1929 - 1933
1. Tình hình kinh tế
- Những năm 1929 - 1933, Thế giới tư bản lâm vào một cuộc khủng hoảng trầm trọng,
trên quy mô lớn ở tất cả các nước tư bản và thuộc địa
- Thực dân Pháp lại tăng cường vơ vét bóc lột để bù đắp những tổn thất do khủng hoảng
gây ra ở chính quốc Từ năm 1930 nền Kinh tế Việt Nam khủng hỏang nặng nề so với
các thuộc địa khác của Pháp
2. Tình hình xã hội
- Tinh trạng khốn cùng của các tầng lớp nhân dân lao động.làm các mâu thuẫn xã hội
ngày càng sâu sắc ( Dân tộc Việt Nam >< thực dân Pháp , nông dân >< địa chủ phong
kiến …). Chính sách khủng bố trắng của thực dân Pháp sau khởi nghĩa Yên Bái càng làm
tăng thêm những mâu thuẫn và tình trạng bất ổn của xã hội. và tất yếu dẫn đến phong trào
TỔ SỬ - ĐỊA Giáo viên : HÀ KIÊN VINH
7
Sở GD – ĐT TP Cần Thơ BÀI GIẢNG LỊCH SỬ 12 CƠ BẢN
Trường THPT Thuận Hưng ( Phần Lịch sử VN hiện đại )
đấu tranh của quần chúng. Đây là nguyên nhân sâu xa và trực tiếp của Phong trào
cách mạng.
- Những năm cuối của thập kỷ 20 , phong trào công nhân và phong trào yêu nước phát
triển mạnh mẽ. Đầu năm 1930, Đảng Cộng Sản Việt Nam ra đời , kịp thời lãnh đạo
nhân dân ta bước vào một thời kỳ đấu tranh mới. Đây là nguyên nhân chủ yếu và có ý
nghĩa quyết định đến sự bùng nổ và phát triển của phong trào .
< II > PHONG TRÀO CÁCH MẠNG 1930 – 1931 VỚI ĐỈNH CAO XÔ VIẾT
NGHỆ - TĨNH
1. Phong trào cách mạng 1930 - 1931
( a ) phong trào Nửa đầu năm 1930
- Từ Tháng 2 đến Tháng 4 - 1930
. Khởi đầu của phong trào công nhân đòi cải thiện đời sống , đòi tăng lương , giảm giờ

làm , …với 3 cuộc bãi công tiêu biểu trong cả nước.
+ 3000 công nhân đồn điền cao su Phú Riềng.
+ 4000 công nhân nhà máy cưa và nhà máy diêm Bến Thuỷ
+ 4000 công nhân nhà máy sợi Nam Định.
. Phong trào nông dân đòi giảm sưu – thuế cũng nổ ra ở một số địa phương như
Kiến An, Hải Phòng, Hà Nam, Thái Bình, Nghệ An, Hà Tĩnh.
- Từ Tháng 5 - 1930 phong trào phát triển thành cao trào.
. Ngày 1/5/1930 lần đầu tiên giai cấp Công nhân và nông dân Việt Nam kỷ niệm
ngày quốc tế lao động khắp nơi diễn ra các hình thức đấu tranh như: bãi công của công
nhân, biểu tình của nông dân, bãi khóa của học sinh , sinh viên, bãi thị của tiểu thương.
Ngoài ra còn có các hình thức: mít tinh, theo cờ đỏ búa liềm, giải truyền đơn, căng khẩu
hiệu.
( b ) Phong trào nửa sau 1930
- Trong tháng 6 , 7 , 8 Phong trào đấu tranh của công nông diễn ra liên tục và sôi
nổi trên phạm vi cả nước.
- Sang tháng 9 / 1930 Phong trào nông dân lên cao chưa từng thấy nhất là ở 2
tỉnh Nghệ An và Hà Tĩnh
- Phong trào có sự liên kết công - nông ngày càng chặt chẽ.
- Tính chung 1930, đã nổ ra 98 cuộc bãi công của công nhân và 400 cuộc đấu tranh của
công nông dân.
2. Xô Viết - Nghệ Tĩnh
- Tại Nghệ An trong tháng 9 và tháng 10 - 1930, bộ máy chính quyền địch ở nhiều
vùng nông thôn tan rã. Dưới sự lãnh đạo của các chi bộ Đảng, ban chấp hành nông hội
ở thôn, xã. , các Xô Viết đã đứng ra quản lý mọi mặt đời sống xã hội ở nông thôn
. Về chính trị:
TỔ SỬ - ĐỊA Giáo viên : HÀ KIÊN VINH
8
Sở GD – ĐT TP Cần Thơ BÀI GIẢNG LỊCH SỬ 12 CƠ BẢN
Trường THPT Thuận Hưng ( Phần Lịch sử VN hiện đại )
+ Thực hiện rộng rãi quyền tự do - dân chủ, quần chúng Lao động được tham gia các

tổ chức đòan thể cách mạng, thành lập các đội tự vệ đỏ và tòa án nhân dân, thẳng tay
trừng trị những phần tử phản động, ngoan cố, tổ chức tuần tra, can gác, bảo vệ trật tự trị
an.
. Về kinh tế :
+ Tổ chức cứu đói, chia ruộng đất của đế quốc việt gian cho dân nghèo, xóa bỏ các
lọai thuế không phù hợp , tu sửa các công trình giao thông …
. Về Văn hóa – Xã hội:
+ Tổ chức dạy chữ quốc ngữ, xây dựng nếp sống văn hóa mới, bài trừ mê tín dị
đoan và các tệ nạn xã hội.
- Thực dân Pháp vừa đàn áp , khủng bố vừa chia rẽ , mua chuộc đến giữa 1931 phong
trào tạm lắng xuống . Lực lượng cm bị tổn thất nặng nề và bước vào một thời kỳ đấu
tranh cực kỳ gian khổ trong những naưm 1932 – 1935
3. Hội nghị lần thứ nhất Ban chấp hành Trung ương lâm thời Đảng cộng sản Việt
Nam ( 10 / 1930 )
( a ) Bối cảnh lịch sử
- Phong trào cách mạng của quần chúng diễn ra quyết liệt trên phạm vi cả nước
( b ) Diễn biến
- Tháng 10 / 1930 Hội nghị Ban chấp hành Trung ương lâm thời Đảng Cộng sản Việt
Nam họp hội nghị lần thứ nhất tại Hương cảng ( TQ )
( c ) Nội dung
- Đổi tên đảng thành Đảng Cộng sản Đông dương
- Cử Ban chấp hành Trung ương chính thức do Trần Phú làm Tổng bí thư
- Thông qua Luận cương chính trị của đảng
. Luận cương đã nêu tính chất và nhiệm vụ của cách mạng Đông dương ( tiến hành cách
mạng tư sản dân quyền đánh đổ đế quốc và phong kiến và phát triển thành cách mạng
XHCH bỏ qua thời kỳ TBCN )
. Lãnh đạo cách mạng là Đảng Cộng sản Đông dương , động lực cách mạng là Công –
Nông .
4. Ý nghĩa lịch sử và bài học kinh nghiệm của phong trào cách mạng 1930 – 1931
( a ) Ý nghĩa lịch sử

- Khẳng định đường lối đúng đắn của Đảng và quyền lãnh đạo của giai cấp công
nhân đối với cách mạng Đông dương
- Nói lên sức mạnh to lớn của liên minh Công – Nông
- Đảng Cộng sản Đông dương là một bộ phận độc lập , trực thuộc của quốc tế
Cộng sản
- Là cuộc tập dợt đầu tiên cho cuộc Tổng khởi nghĩa Tháng Tám
TỔ SỬ - ĐỊA Giáo viên : HÀ KIÊN VINH
9
Sở GD – ĐT TP Cần Thơ BÀI GIẢNG LỊCH SỬ 12 CƠ BẢN
Trường THPT Thuận Hưng ( Phần Lịch sử VN hiện đại )
( b ) Bài học kinh nghiệm
- Phong trào cách mạng 1930 – 1931 đã để lại nhiều bài học quí báu về công tác tư
tưởng , về xây dựng khối liên minh Công – Nông và mặt trận dân tộc thống nhất , về tổ
chức và lãnh đạo quần chúng đấu tranh
< III > . PHONG TRÀO CÁCH MẠNG TRONG NHỮNG NĂM 1932 – 1935
1. Cuộc đấu tranh phục hồi phong trào cách mạng
- Thực dân Pháp tiến hành chiến dịch khủng bố trắng . Do bị đàn áp, lực lượng cm
tổn thất nặng nề. Toàn bộ ban chấp hành TW Đảng bị bắt Tổng bí thư Trần Phú bị cầm tù
(4/1931). Nguyễn ái Quốc cũng bị nhà cầm quyền Anh bắt giam tại Hương Cảng (6-
1931). Các xứ uỷ và tỉnh uỷ đều bị phá vỡ, tổ chức cơ sở Đảng bị tan rã ở nhiều nơi.
Hàng vạn cán bộ Đảng viên và quần chúng yêu nước bị bắt, bị kết án từ hình, khổ sai
chung thân hoặc lưu đầy biệt xứ.
- Cùng với những thủ đoạn bạo lực, kẻ thù còn sử dụng những thủ đoạn lừa bịp về chính
trị như: cưỡng bức dân cày ra đầu thú, tổ chức rước cờ vàng; nhận thẻ quy thuận (trở về
với chính nghĩa).
- Ở trong nhà tù tế quốc, cuộc chiến đấu vẫn tiếp diễn. Các chiến sĩ cộng sản thành
lập chi bộ nhà tù để lãnh đạo đấu tranh, trực diện đấu tranh với kẻ thù trong những lúc bị
hỏi cung, bị tra tấn và cả lúc bị đưa ra pháp trường. Họ mở ra các lớp huấn luyện chính trị
dài ngày và ngắn ngày để nâng cao trình độ cho lý luận cho đangr viên; mở các lớp học
văn hóa cho anh em tù nhân; tổ chức dịch một số tác phẩm lý luận của CM Mác-Lênin; ra

báo chí trong tù
- Ở bên ngoài, những đảng viên không bị bắt và những người tù ngắn hạn ra bí
mật hoạt động, chắp nối lại cơ sở Đảng và cơ sở quần chúng.
- Trong hoàn cảnh gian khổ 6/1932, Đảng đưa ra "Chương trình hành động" tiếp tục
những nhiệm vụ của cách mạng tư sản dần quyền, đề ra mục tiêu đấu tranh trước mắt là
chống "khủng bố trắng" đòi các quyền dân sinh, dân chủ, khôi phục hệ thống tổ chức của
Đảng và lực lượng cách mạng quần chúng.
- Tiếp đó, ban chỉ huy ở ngoài của Đảng được thành lập, do Lê Hồng Phong đứng đầu
làm nhiệm vụ như một ban chấp hành TW lâm thời.
- Nhờ những nỗ lực trên đây, phong trào quần chúng từng bước phục hồi, hệ thống tổ
chức của Đảng được xây dựng lại và phát triển ở một số nơi.
2. Đại hội đại biểu lần thứ nhất Đảng Cộng sản Đông Dương ( 3 – 1935 )
- Từ ngày 27 đến ngày 31- 3-1935: đại hội lần thứ nhất của Đảng họp tại Ma Cao -
Trung Quốc.
. Tổng kết những hoạt động của Đảng từ khi ra đời, tiếp tục nhiệm vụ chiến lược CM:
chống ĐQ và chống PK.
. Đề ra nhiệm vụ đấu tranh trước mắt: củng cố và phát triển tổ chức của Đảng, cơ sở
chính trị quần chúng; lãnh đạo quần chúng đấu tranh chống chiến tranh đế quốc.
. Đại hội đã thông qua nghị quyết chính trị , điều lệ Đảng , các nghị quyết về công tác
quần chúng , công tác dân tộc , về các đội tự vệ và cứu tế đỏ
TỔ SỬ - ĐỊA Giáo viên : HÀ KIÊN VINH
10
Sở GD – ĐT TP Cần Thơ BÀI GIẢNG LỊCH SỬ 12 CƠ BẢN
Trường THPT Thuận Hưng ( Phần Lịch sử VN hiện đại )
. Bầu ra BCH TW gồm 13 đồng chí do Lê Hồng Phong làm tổng bí thư , cử Nguyễn Ái
Quốc làm đại diện của Đảng tại Quốc tế Cộng sản.
- Đại hội lần I của đảng đánh dấu sự phục hồi tổ chức của Đảng, là điều kiện tiếp tục đưa
cm tiến lên.
SƠ KẾT BÀI HỌC
1. Nhấn mạnh trọng tâm

- Phong trào cách mạng 1930 – 1931 và Xô Viết Nghệ - Tĩnh
- Hội nghị lần thứ nhất Ban chấp hành Trung ương lâm thời Đảng cộng sản Việt Nam
( 10 / 1930 ) và Đại hội đại biểu lần thứ nhất Đảng Cộng sản Đông Dương ( 3 – 1935 )
- Cuộc đấu tranh phuc hồi phong trào cách mạng
2. Câu hỏi
1/.Hãy nêu thực trạng kinh tế - xã hội Việt Nam trong những năm khủng hỏang kinh tế
thế giới 1929 – 1933
2/. Trình bày diễn biến đã ra đời và họat động như thế nào ?
4/. Nêu ý nghĩa lịch sử và bài học kinh nghiệm của phong trào cách mạng 1930 - 1931
vớI đỉnh cao là Xô Viết Nghệ - Tĩnh
5/. Hãy nêu nhận xét về phong trào cách mạng 1930 - 1931
6/. Nêu nội dung cơ bản của Luận cương chính trị ( 10 – 1930 ) của Đảng Cộng sản Đông
Dương
7/. Trong những năm 1932 – 1935 , phong trào cách mạng nước ta phục hồi như thế nào ?
8/. Nêu nội dung và ý nghĩa Đại hội đại biểu lần thứ nhất Đảng Cộng sản Đông Dương
( 3 – 1935 )
3. Nhắc nhỡ học sinh
- Chuẩn bị các câu hỏi
- Xem trước BÀI 15 PHONG TRÀO DÂN CHỦ 1936 - 1939
♣
♣ ♣
BÀI 15 PHONG TRÀO DÂN CHỦ 1936 – 1939
( TIẾT 23 )
< I > .TÌNH HÌNH THẾ GIỚI VÀ TRONG NƯỚC
1. Tinh hình thế giới
- Nguy cơ Chủ nghĩa phát xít và Chiến Tranh Thế giới đe dọa nghiêm trọng
hòa bình va an ninh quốc tế. §ã lµ mét nguy c¬ ®èi víi toµn thÓ loµi ngêi.
TỔ SỬ - ĐỊA Giáo viên : HÀ KIÊN VINH
11
S GD T TP Cn Th BI GING LCH S 12 C BN

Trng THPT Thun Hng ( Phn Lch s VN hin i )
- i hi 7 ca Quc T Cng Sn (7/1935) hp đề ra chủ trơng điều chỉnh chiến
lợc ca Cỏch mng Th gii.
. Xỏc nh k thự l ch ngha phỏt xớt ,chỉ rõ nguy cơ e da ca Ch ngha phỏt xớt và
Chin Tranh Th gii
. ra nhim v trc mt l chng ch ngha phỏt xớt v chin tranh quc
. Nờu mc tiờu u tranh l ginh dõn ch , bo v hũa bỡnh .
. Chủ trơng thành lập mặt trận nhân dân nhằm đoàn kết rộng rãi tất cả các lực lợng dân
chủ và tiến bộ.
- Thỏng 6 1936 Chớnh ph nhõn dõn lờn cm quyn Phỏp đã ban hành
nhiều chính sách tin b cho thuộc địa
2. Tinh hỡnh trong nc
- i vi ụng Dng Chớnh ph Phỏp c phỏi viờn sang iu tra tỡnh hỡnh ,
iu chnh nhng chớnh sỏch i vi thuc a.
- Cỏc t chc chớnh tr ó tn dng thi c tranh ginh nh hng qun chỳng
- Thc dõn Phỏp tng cng u t khai thỏc thuc a bự p s thiu ht
do cuc khng hang kinh t 1929 1933 gõy ra
- Nn kinh t Vit Nam cú phc hi v phỏt trin nhng vn l thuc vo kinh t
Phỏp . i sng i b phn nhõn dõn vn khú khn v kh cc
< II > . PHONG TRO DN CH 1936 1939
1. Hi ngh Ban chp hnh Trung ng ng Cng sn ụng Dng thỏng 7 - 1936
- Thỏng 7/1936 BCH TW ng hp hi ngh, do ng chớ Lờ Hng Phong ch trỡ
phân tích tình hình quốc tế và trong nớc đề ra chủ trơng chuyển hớng chiến lợc cỏch mng
của Đảng cho phù hợp với tình hình mới . Nội dung cơ bản nh sau:
. Xỏc nh nhim v chin lc ca cỏch mng t sn dõn quyn ụng Dng l
chng chin tranh quc v phong kin
. Nhim v trc tip trc mt l u tranh chng ch phn ng thuc a ,
chng phỏt xớt , chng chin tranh , ũi t do , dõn sinh , dõn ch , cm ỏo v hũa bỡnh
. Phng phỏp u tranh l kt hp cỏc hỡnh thc cụng khai v bớ mt , hp phỏp v
bt hp phỏp

. Ch trng thnh lp "Mt trn nhõn dõn phn ụng Dng". Sau ú ti
Hi ngh Ban chp hnh Trung ng thỏng 3 1938 đổi thành "Mặt trận dân chủ Đông
Dơng"
2. Nhng phong tro u tranh tiờu biu
( a ) u tranh ũi cỏc quyn t do , dõn sinh , dõn ch
- Mở đầu là phong tro "ụng Dng i hi nhằm tập hợp ý kiến nguyện vọng
của quần chúng thông qua các đại họi từ cơ sở dến toàn Đông Dơng, để gửi cho đoàn đại
biểu chính phủ Pháp sắp sang điều tra tình hình Đông Dơng.
- T chc cỏc cuc "ún rc" gụ a v Brờviờ, là những quan chức thực dân, đ-
ợc cử sang làm nhiệm vụ ở Đông Dơng.
T S - A Giỏo viờn : H KIấN VINH
12
S GD T TP Cn Th BI GING LCH S 12 C BN
Trng THPT Thun Hng ( Phn Lch s VN hin i )
- Tổ chức nhiều cuộc miting, tiêu biểu nhất là cuộc mít tinh ngày 1/5/1938 tại Hà Nội với
hàng vạn ngời tham gia.
( b ) u tranh ngh trng
+ Phong trào đấu tranh ngh trờng "cũng đợc tận dụng. Lợi dung quyền tự do bầu cử và
ứng cử, đảng đa ngời của mặt trận dân chủ ra tranh cử vào nghị trờng thực dân (các viện
dân biểu, hội đồng quản hạt, hội đồng thành phố). Thắng lợi tiêu biểu nhất là trong cuộc
bầu cử vào viện dẫn biểu trung kỳ 1938. Hầu hết các ứng cử viên của mặt trận dân chủ
đều trúng cử.
( c ) u tranh trờn lnh vc bỏo chớ
- Sử dụng quyền tự do báo chí, xuất bản hàng trăm tờ báo bằng tiếng việt và tiếng Pháp ra
đời tiêu biểu là các tờ : "Dân chúng", "Lao động", "Tiền Phong", "Tiến lên", "Tập hợp";
"Tiếng nói của chúng ta", "Nhành lúa", "Thời thế", "Tin tức, đời mới", "Dân", "Bạn dân"
báo chí của Đảng và mặt trận dân chủ là nguồn tuyên truyền, cổ động & tổ chức tập thể h-
ớng dẫn quần chúng đấu tranh theo phơng hớng cm của Đảng. Đặc biệt trong thời gian
này, Đảng cho ra mắt bạn đọc tác phẩm: "Vấn đề dân cày" của Qua Ninh (Trờng Chinh)
và Vân Đình (Võ Nguyên Giáp)

3 . í ngha lch s v bi hc kinh nghim ca phong tro dõn ch 1936 1939
( a ) í Ngha
- Cuc vn ng dõn ch 1936 1939 l phong tro qun chỳng rng ln buc
chớnh quyn thc dõn phi nhng b thc hin cỏc quyn dõn sinh , dõn ch thuc a
- Hỡnh thnh o quõn chớnh tr ca qun chỳng
- i ng cỏn b ng viờn c rốn luyn v trng thnh
- Nõng cao uy tớn v nh hng ca ng
- L cuc din tp chun b cho Tng khi ngha Thỏng Tỏm
( b ) Bi hc kinh nghim
- Kinh nghim trong vic xõy dng mt trn dõn tc thng nht , trong t chc lónh o
qun chỳng u tranh cụng khai , hp phỏp
- Khc phc nhng hn ch trong cụng tỏc mt trõn , vn dõn tc
S KT BI HC
1. Nhn mnh trng tõm
- S chuyn bin ca tỡnh hỡnh chớnh tr , kinh t , xó hi Vit Nam . Nguyờn nhõn ca
nhng chuyn bin y
- S chuyn hng u tranh ca ng v nhng phong tro theo nhng hỡnh thc c v
mi .
2. Cõu hi
1/. Phong tro dõn ch 1936 1939 ó din ra trong bi cnh lch s no ?
2/. Nờu ý ngha lch s v bi hc kinh nghim ca phong tro dõn ch 1936 1939
3/. Trỡnh by nhn xột vố qui mụ , lc lng tham gia v hỡnh thc u tranh trong phong
tro dõn ch 1936 - 1939
T S - A Giỏo viờn : H KIấN VINH
13
Sở GD – ĐT TP Cần Thơ BÀI GIẢNG LỊCH SỬ 12 CƠ BẢN
Trường THPT Thuận Hưng ( Phần Lịch sử VN hiện đại )
3. Nhắc nhỡ học sinh
- Chuẩn bị các câu hỏi
- Xem trước BÀI 16 PHONG TRÀO GIẢI PHÓNG DAN TỘC

VÀ TỔNG KHỞI NGHĨA THÁNG TÁM ( 1939 – 1945 )
NƯỚC VIỆT NAM DÂN CHỦ CỘNG HÒA RA ĐỜI
♣
♣ ♣
BÀI 16 PHONG TRÀO GIẢI PHÓNG DÂN TỘC
VÀ TỔNG KHỞI NGHĨA THÁNG TÁM ( 1939 – 1945 )
NƯỚC VIỆT NAM DÂN CHỦ CỘNG HÒA RA ĐỜI
( Tiết 24-25-26 )
< I > TÌNH HÌNH VIỆT NAM TRONG NHỮNG NĂM 1939 - 1945
1. Tinh hình chính trị
( a ) Quốc tế :
- Tháng 9 – 1939 cuộc Chiến Tranh thế giới lần thứ hai bïng næ vµ ngµy cµng lan réng.
Pháp đầu hàng Đức ( 6/1940 ) . Ở Viễn Đông Phát Xít Nhật đánh chiến Trung Quân
- Đến 1945 Phát xít Đức , Nhật liên tiếp thất bại trên chiến trường Châu Âu và Châu Á –
Thái Bình Dương
( b ) Đông Dương
- Tháng 9 / 1940 Phát xít Nhật đưa quân tiến vào nước ta
- Thực dân Pháp ở Đông Dương đã thỏa hiệp với Nhật vừa đàn áp phong trào cách
mạng , vừa đẩy mạnh vơ vét kinh tế
- Những phần tử cơ hội đẩy mạnh tuyên truyền Thuyết ”Đại Đông Á” , chuẩn bị hất cẳng
Pháp khỏi Đông Dương
- Đến 1945 chiến tranh thế giới lần thứ hai bước vào giai đọan kết thúc với thắng lợi
nghiêng về phê đồng minh chống phát xít , thời cơ cách mạng đến gần , các tổ chức chính
trị trong nước đẩy mạnh họat động , khí thế giành chính quyền dâng cao trong cả nước.
2. Tinh hình kinh tê – xã hội
- Pháp : ra lệnh tổng động viên ( 9/1939 ) , thi hành chính sách “Kinh tế chỉ huy” ,
- Nhật : Nhật ép Pháp phải nhượng bộ về kinh tế và cung cấp nộp một khỏan tiền lớn , bắt
nông dân phải nhổ lúa trồng đay và thầu dầu
- Đời sống nhân dân rất cực khổ dưới ách thống trị của Pháp – Nhật
TỔ SỬ - ĐỊA Giáo viên : HÀ KIÊN VINH

14
Sở GD – ĐT TP Cần Thơ BÀI GIẢNG LỊCH SỬ 12 CƠ BẢN
Trường THPT Thuận Hưng ( Phần Lịch sử VN hiện đại )
< II > PHONG TRÀO GIẢI PHÓNG DÂN TỘC TỪ THÁNG 9 / 1939 ĐẾN
THÁNG 3 / 1945
1. Hội nghị Ban Chấp hành Trung ương Đảng Cộng sản Đông Dương tháng 11 /
1939
- Nội dung :
+ Xác định nhiệm vụ , mục tiêu trước mắt của cách mạng Đông Dương là đánh đổ đế
quốc và tay sai , làm cho Đông Dương hòan tòan độc lập , đặt nhiệm vụ giải phóng dân
tộc lên hàng đầu
+ Tạm gát khẩu hiệu cách mạng ruộng đất , thay bằng các khẩu hiệu chống địa tô , chống
cho vay nặng lãi , tịch thu ruộng đất của thực dân đế quốc và bọn địa chủ tay sai , tạm gát
khẩu hiệu thành lập chính quyền công – nông thay bằng khẩu hiệu lập chính phủ cộng
hòa dân chủ
+ Chủ trương thành lập mặt trận dân tộc thống nhất phản đế Đông Dương, nhằm tập hợp
rộng rãi mọi lực lượng có tinh thần chống đế quốc bao gồm các Đảng phái chính trị các
đoàn thể, tầng lớp xã hội và cả các cá nhân. Đây là mặt trận thực hiện sự đoàn kết dân
tộc, tập hợp lực lượng cách mạng nhằm thực hiện nhiệm vụ hàng đầu của cách mạng lúc
đó là giải phóng dân tộc.
+ Về phương pháp đấu tranh : hội nghị chủ trương sử dụng bạo lực cách mạng, tiến hành
khởi nghĩa vũ trang, giành chính quyền. Hội nghị khẳng định "Nhất định các dân tộc
Đông Dương sẽ tiến tới chở vũ trang, bạo động, giành chính quyền.
+ Hội nghị 6 của Đảng đánh dấu sự chuyển hướng mạnh mẽ về chiến lược cách mạng
đưa nhân dân ta bươcs vào một thời kỳ đấu tranh mới , trực tiếp vận động cứu nước.
2. Nh ững cuộc đấu tranh mở đầu thời kỳ mới
( a ) Khởi nghĩa Bắc Sơn ( 27 / 9 / 1940 )
- Ngày 22/9/1940 Nhật cho quân đổ bộ lên Đồ Sơn - Hải Phòng và tràn qua biên giới Việt
- Trung tiến công quân Pháp ở Lạng Sơn. Tàn binh Pháp thua chạy qua châu Bắc Sơn.
- Ngày 27/9/1940, Đảng bộ Bắc Sơn lãnh đạo nhân dân nổi dậy khỉ nghĩa tước vũ khí của

quân đội Pháp, giải tán chính quyền địch ở địa phương, thiết lập quyền làm chủ. Đội du
kích Bắc Sơn được thành lập và hỗ trợ quần chúng đấu tranh. Quân khởi nghĩa còn tiến
công một số đồn binh Pháp như Mã Nhai, Bình Gia
- Nhật cấu kết với Pháp để đối phó cuộc khởi nghĩa . Thực dân Pháp tập trung lực lượng
tiến hành khủng bố phong trào cỏch mạng ở Bắc Sơn . Một bộ phận lực lượng vũ trang
khởi nghĩa rút vào rừng núi để hoạt động du kích về sau phát triển thành cứu quốc quân.
( b ) Cuộc khởi nghĩa Nam Kỳ:
- Thỏng 11 / 1940 xảy ra xung đột giữa thực dân Pháp và Thái Lan ở vùng biên giới với
Lào và Campuchia. Thực dân Pháp định điều anh em binh sĩ Việt Nam sang vùng biên
giới nói trên để bảo vệ quyền lợi của chúng. Việc đó không gây bất bình trong anh em
binh sĩ người Việt.
- Xứ ủy Nam Kỳ chuẩn bị phát động khởi nghĩa , cử người ra Bắc xin chỉ thị của Trung
ương
TỔ SỬ - ĐỊA Giáo viên : HÀ KIÊN VINH
15
Sở GD – ĐT TP Cần Thơ BÀI GIẢNG LỊCH SỬ 12 CƠ BẢN
Trường THPT Thuận Hưng ( Phần Lịch sử VN hiện đại )
- Trung ương Đảng chủ trương hoãn cuộc khởi nghĩa Nam Kỳ , nhưng chỉ thị không
được triển khai đến nơi. Cuộc khởi nghĩa vấn được phát động theo dự kiến.
- Đờm 22 rạng 23/11/1940 khởi nghĩa Nam Kỳ bùng nổ ở hầu khắp các tỉnh Nam Bộ,
quyết liệt nhất là ở tỉnh Mỹ Tho. Lần đầu tiên lá cờ đỏ sao vàng xuất hiện trong cuộc khởi
nghĩa này.
- Thực dân Pháp đã tập trung lực lượng đàn áp bằng những thủ đoạn tàn bạo. Lực lượng
cách mạng Nam kỳ bị tổn thất nặng nề, một số cán bộ của Đảng bị bắt và anh dũng hy
sinh như Phan Đăng Lưu, Nguyễn Thị Minh Khai Phong trào cách mạng Nam kỳ gặp
nhiều khó khăn trong một thời gian dài về sau.
( c ) Cuộc binh biến Đô Lương (1/1941)
- Binh lính việt nam trong quân đội Pháp đó làm binh biến phản đối việc bị đưa sang Lào
đánh nhau với Thái Lan .
- 13/1/1941: anh em binh sĩ đồn Chợ Rạng (Đông Lương - Nghệ An) do Đội Cung (tức

Nguyễn Văn Cung) chỉ huy, nổi dậy chiếm đồn rồi dùng xe ô tô tiến vào TP Vinh nhằm
phối hợp với anh em binh sĩ ở đây nổi dâỵ chiếm thành nhưng thực dân Pháp đã nhanh
chóng tập trung lực lượng đàn áp. Cuộc binh biến Đô Lương thất bại.
( d ) Ý nghĩa lịch sử
- Các cuộc nổi dậy trên đây là những đòn tiến công trực diện vào nền thống trị của ĐQ
Pháp, đồng thời cũng là những đòn cảnh cáo đanh thép đối với phát xít Nhật ngay khi
chúng vừa đặt chân lên đất nước ta. Nó chứng tỏ mâu thuẫn giữa mọi tầng lớp nhân dân
ta với bọn ĐQ phát xít đã phát triển vô cùng gay gắt. Cả dân tộc ta đều kiên quyết đứng
lên chống lại kẻ thù ngoại xâm, bất kể chúng là da trắng hay da vàng.
- Đây là những phát súng đầu tiên báo hiệu thời kỳ đấu tranh vũ trang của các dân tộc
Đông Dương, báo hiệu một thời kỳ bão táp cm sắp bắt đầu. Đây cũng là những cuộc tập
dượt của nhân dân ta trên con đường tiến lên vũ trang khởi nghĩa giành chính quyền.
- Để lại nhiều bài học kinh nghiệm quý báu về xd và sử dụng lực lượng. Về khởi nghĩa
vũ trang và thời cơ c m.
+ Lực lượng vũ trang Bắc Sơn được hội nghị 7 của TW Đảng quyết định duy trì để làm
vốn quân sự cho CN về sau phát triển thành cứu quốc quân. Lá cờ đỏ sao vàng 5 cánh
xuất hiện trong cuộc khởi nghĩa Nam Kỳ được hội nghị 8 của TW Đảng chọn làm lá cờ
toàn quốc.
3. Nguyễn Ái Quốc về nước trực tiếp lãnh đạo cách mạng .Hội nghị lần thứ 8 Ban
Chấp hành Trung ương Đảng Cộng sản Đông Dương ( 5 / 1941 )
- Ngày 28 / 1 / 1941 Nguyễn Ái Quốc về nước trực tiếp lãnh đạo cách mạng
- Từ ngày 10 đến 19 / 5 / 1941 Nguyễn Ái Quốc chủ trì Hội nghị lần thứ 8 Ban Chấp
hành Trung ương Đảng tại Pắc Pó ( Hà Quảng – Cao Bằng ) , nội dung :
+ Hội nghị xác định nhiệm vụ chủ yếu trước mắt là cách mạng giải phóng dân tộc chủ
trương tiếp tục tạm gác khẩu hiệu cách mạng ruộng đất, nờu khẩu hiệu giảm tô, giảm tức
(tiền cho vay lãi); chia lại ruộng công, tiến tới thực hiện khẩu hiệu người cày có ruộng.
TỔ SỬ - ĐỊA Giáo viên : HÀ KIÊN VINH
16
Sở GD – ĐT TP Cần Thơ BÀI GIẢNG LỊCH SỬ 12 CƠ BẢN
Trường THPT Thuận Hưng ( Phần Lịch sử VN hiện đại )

+ Hội nghị chủ trương thành lập Mặt trận. "Việt Nam độc lập đồng minh"và giúp đỡ việc
thành lập mặt trận ở Lào , Campuchia
+ Hội nghị xác định hình thái khởi nghĩa là đi từ khởi nghĩa từng phần tiến lên Tổng khởi
nghĩa
+ Ý nghĩa : Hội nghị 8 của TW Đảng đã hoàn chỉnh sự chuyển hướng chiến lược CM
được đề ra từ hội nghị 6, giương cao ngọn cờ GPDT, đồng thời đề ra chủ trương khởi
nghĩa vũ trang. Đó là sự chuẩn bị về đường lối và phương pháp cách mạng cho cuộc tổng
khởi nghĩa Tháng 8 - 1945.
+ Sau hội nghị 8 của BCH TW Đảng (5- 1941) , Mặt trận Việt Minh chính thức ra đời
( 19 / 5 / 1941 ) .Tuyên ngôn , Chương trình , Điều lệ của Việt Minh cũng được công bố .
Mặt trận Việt Minh là mặt trận đoàn kết dân tộc Việt Nam với các đoàn thể quần chúng
mang tên cưú quốc. Quá trình xây dựng và hoạt động ở Việt Minh là quá trình đẩy mạnh,
chuẩn bị lực lượng chính trị cho CMT8.
4. Chuẩn bị tiến tới khởi nghĩa giành chính quyền
( a ) Xây dựng lực lượng cho cuộc khởi nghĩa vũ trang
- Xây dựng lực lượng chính trị :
+ Cao Bằng là nơi xd thí điểm Việt Minh từ đầu 1941 do NAQ chỉ đạo, đến cuối 1942 ở
cả 9 châu đều có các tổ chức cứu quốc của Việt Minh, trong đó có 3 châu "hoàn toàn" là :
Hòa An, Hà Quảng và Nguyên Bình. ở đây mọi người đều vào Việt Minh, xã nào cũng có
uỷ ban Việt minh. Trên cơ sở đó uỷ ban Việt Minh tỉnh Cao Bằng và uỷ ban việt minh
lâm thời liên tỉnh Cao - Bắc - Lạng được thành lập.
+ Trong khi ra sức phát triển lực lượng chính trị ở nông thôn, Đảng vẫn luôn coi trọng
phong trào thành thị. Tháng 2/1943, ban thường vụ TW Đảng họp hội nghị tại (Võng La -
Đông Anh) chủ trương phát triển lực lượng ở thành thị xây dựng các tổ chức cứu quốc
trong học sinh, sinh viên; tiểu thương và các tầng lớp nhân dân thành thị.
+ Năm 1943, Đảng đưa ra bản đề cương văn hóa VN .
+ Tháng 6/1944 , thành lập Đảng dân chủ Việt Nam .và Hội Văn húa cứu quốc Việt Nam.
- Xây dựng lực lượng vũ trang :
+ Trên cơ sở xd lực lượng chính trị, Đảng từng bước chỉ đạo xd lực lượng vũ trang nd và
căn cứ địa cm.

+ Sau cuộc khởi nghĩa Bắc Sơn (9/1940) đội du kích Băc Sơn ra đời. là lực lượng nòng
cốt để xây dựng căn cứ địa Bắc Sơn - Võ Nhai , phỏt triển thành Trung đội Cứu quốc
quân I (14 / 2 / 1941 ) , Trung đội Cứu quốc quõn II (15 / 9 / 1941 ) , Trung đội Cứu quốc
quân III (25 / 2 / 1944 )
- Xây dựng căn cứ địa :
+ Hội nghị Ban Chấp hành Trung ương tháng 11 / 1940 chủ trương xây dựng căn cứ địa
Bắc Sơn - Võ Nhai . Năm 1941 sau khi về nước , Nguyễn Ái Quốc đó chọn Cao Bằng
làm căn cứ địa thứ hai
( b ) Gấp rút chuẩn bị khởi nghĩa vũ trang giành chính quyền
TỔ SỬ - ĐỊA Giáo viên : HÀ KIÊN VINH
17
Sở GD – ĐT TP Cần Thơ BÀI GIẢNG LỊCH SỬ 12 CƠ BẢN
Trường THPT Thuận Hưng ( Phần Lịch sử VN hiện đại )
- Từ đầu 1943 , Hồng quân Liên Xô chuyển sang phản công , cục diện chiến tranh thế
giới chuyển biến theo chiều hướng có lợi cho phong trào cách mạng nước ta
- Từ 25 đến 28 / 2 / 1943 Ban Thường vụ Trung ương họp tại Vừng La ( Đông Anh –
Phúc Yên ) vạch kế họach chuẩn bị tòan diện cho cuộc khởi nghĩa vũ trang
- Tại căn cứ Bắc Sơn – Vũ Nhai lực lượng Cứu quốc quân đẩy mạnh họat động , tuyên
truyền vũ trang , gây dựng cơ sở chính trị , mở rộng khu căn cứ . Tại căn cứ Cao Bằng
Ban Việt Minh liên tỉnh Cao – Bắc – Lạng lập ra các ban “Xung phong Nam tiến” để liên
lạc với căn cứ Bắc Sơn – Vũ Nhai và phát triển lực lượng xuống miền xuôi
- 7 / 5 / 1944 Tổng bộ Việt Minh ra chỉ thị “:Sửa sọan khởi nghĩa”
- 10 / 8 / 1944 Trung ương Đảng ra lời kêu gọi “sắm sửa vũ khi đuổi thù chung”
- Ngày 22 / 12 / 1944 Đội Việt Nam Tuyên truyền Giải Phúng Quân được thành lập
< III >.KHỞI NGHĨA VŨ TRANG GIÀNH CHÍNH QUYỀN
1 . Khởi nghĩa từng phần ( từ tháng 3 đến giữa tháng 8 / 1945 )
- Đầu 1945, cuộc CTTG2 bước vào giai đoạn kết thúc. Hồng quân Liên Xô đang phản
công mạnh phát xít Đức trên chiến trường châu Âu. ở mặt trận Viễn Đông, quân Anh, Mỹ
cũng phản công phát xít Nhật.
- Ở Đông Dương mâu thuẫn Nhật – Pháp ngày càng gay gắt

- Ngày 9/3/1945, Nhật nhanh tay đảo chính, hất cẳng Pháp, Dựng ra chính phủ bù nhìn do
Trần Trọng Kim làm thủ tướng; , Bảo Đại làm “Quốc trưởng”
- Ngày 12/3/1945 ban thường vụ TW Đảng họp hội nghị tại Từ Sơn, Bắc Ninh ra bản chỉ
thị "Nhật - Pháp bán nhau và hành động của chúng ta” Xác định kẻ thù cụ thể, kẻ thù
trước mắt, kẻ thù duy là phát xít Nhật; quyết định phát động một cao trào kháng Nhật cứu
nước để làm tiền đề tiến lên tổng khởi nghĩa đồng thơì sẵn sàng chuyển lên tổng khởi
nghĩa khi có đủ điều kiện.
- Sau khi có bản chỉ thị "Nhật - Pháp bắn nhau và hành động của chúng ta", Ở Cao - Bắc
- Lạng, lực lượng vũ trang đó giải hàng lọat xã , châu , huyện thành lập chính quyền cách
mạng
+ Ở Đồng bằng Bắc bộ & Bắc trung bộ; phong trào kho thóc của Nhật để giải quyết
nạn đói lôi cuốn hàng triệu quần chúng tham gia, ở những nơi quần chúng tạ vũ trang,
xung đột với chính quyền và binh lính Nhật, biến thành những cuộc khởi nghĩa từng
phần, giành chính quyền bộ phận.
- 3/1945 tù chính trị nhà lao Ba Tơ lãnh đạo khởi nghĩa thắng lợi. Đội du kích Ba Tơ ra
đời và xây dựng căn cứ Ba Tơ. Đây là lực lượng vũ trang cm đầu tiên ở Trung Bộ.
- Ở Nam Bộ, phong trào Việt Minh phát triển mạnh ở Mỹ Tho và Hậu Giang
2. S ự chuẩn bị cuối cùng trước ngày Tổng khởi nghĩa
- Từ 15 đến 20 / 4 / 1945 Ban Thường vụ Trung ương Đảng triệu tâp Hội nghị quân sự
cách mạng Bắc Kỳ , thành lập Ủy ban quân sự cách mạng Bắc Kỳ
- 16 / 4 / 1945 Tổng bộ Việt Minh ra chỉ thị thành lập Ủy ban Dân tộc giải phúng Việt
Nam
TỔ SỬ - ĐỊA Giáo viên : HÀ KIÊN VINH
18
Sở GD – ĐT TP Cần Thơ BÀI GIẢNG LỊCH SỬ 12 CƠ BẢN
Trường THPT Thuận Hưng ( Phần Lịch sử VN hiện đại )
- 15 / 5 / 1945 Việt Nam Cứu quốc quân và Việt Nam Tuyên truyền giải phóng quân
thống nhất thành Việt Nam giải phóng quân
- 4 / 6 / 1945 khu giải phóng Việt Bắc thành lập , lấy Tân Trào làm thủ đô , Ủy ban lâm
thời khu giải phóng được thành lập

3. Tổng khởi nghĩa tháng 8 - 1945
( a ) Nhật đầu hàng đồng minh , lệnh Tổng khởi nghĩa được ban bố
- Điều kiện khách quan
- Cuộc Chiến Tranh thế giới lần II kết thúc 5/1945, phát xít Đức đầu hàng Đồng Minh
không điều kiện.
- Phát xít Nhật cũng đầu hàng đồng minh không điều kiện 15 / 8/ 1945 .Quân Phiệt Nhật
ở Đông Dương hoang man
- Điều kiện chủ quan
- Đến Tháng 8-1945, toàn Đảng toàn dân ta đều sẵn sàng hành động, kiên quyết hi sinh,
phấn đấu giành độc lập - tự do.
- 13 / 8 / 1945 Trung ương Đảng và Tổng bộ Việt Minh thành lập Ủy ban khởi nghĩa tòan
quốc và ra “Quân lệnh số 1”
- Hội nghị toàn quốc của Đảng họp tại Tân Trào (từ 14 - 15/8/1945) thông qua kế họach
tổng khởi nghĩa , quyết định những chính sách đối nội , đối ngọai sau khi giành được
chính quyền
- Ngày 16 đến 17 / 8 / 1945 Đại hội quốc dân Tân Trào tán thành chủ trương Tổng khởi
nghĩa của Đảng , thông qua 10 chính sách của Việt Minh , cử ra Ủy ban dân tộc giải
phóng Việt Nam do Hồ Chớ Minh làm chủ tịch
( b ) Diễn biến Tổng khởi nghĩa :
- Đến giữa tháng 8 / 1945 khí thế cách mạng sôi sục trong cả nước . Ở một số địa
phương, tuy chưa nhận được lệnh Tổng khởi nghĩa căn cứ vào các nghị quyết của Đảng
trước đó nhất là bản chỉ thị "Nhật - Pháp bắn nhau và hoạt động của ta Đảng bộ địa
phương chủ động lãnh đạo nhân dân tổng khởi nghĩa và mau chóng giành thắng lợi ở một
số địa phương thuộc châu thổ sông Hồng , bắc Trung bộ , Thừa Thiờn Huế , Quảng
Ngãi , Khánh Hòa…
- Chiều 16/8/1945, giải phóng quân Việt Nam (5/1945) từ Tân Trào tiến về giải phúng thị
xã Thái Nguyên, mở đầu cho cuộc khởi nghĩa toàn quốc.
Ngày 18 / 8 / 1945 ta giải phóng Bắc Giang , Hải Dương , Hà Tĩnh , Quảng Nam
- Chiều 17/8, nhân dân Hà Nội tổ chức cuộc mít tinh ủng hộ Việt Minh. Ngày 18 / 8 cờ
đỏ sao vàng xuất hiện trên đường phố chính ở Hà Nội

- Ngày 19/8 khởi nghĩa thắng lợi ở Hà Nội.
- Ngày 23/8 tổng KN thành công ở Huế.
- Ngày 25/8, giành được chính quyền ở SàiGòn.
TỔ SỬ - ĐỊA Giáo viên : HÀ KIÊN VINH
19
Sở GD – ĐT TP Cần Thơ BÀI GIẢNG LỊCH SỬ 12 CƠ BẢN
Trường THPT Thuận Hưng ( Phần Lịch sử VN hiện đại )
- Thắng lợi của các cuộc khởi nghĩa ở Hà Nội – Huế - Sài gòn có tác động mạnh đến các
địa phương trong cả nước . Đến cuối tháng 8 / 1945 khởi nghĩa đó giành thắng lợi trên cả
nước
- Ngày 30/8.1945, vua Bảo Đại thoái vị.
< IV > NƯỚC VIỆT NAM DÂN CHỦ CỘNG HÒA ĐƯỢC THÀNH LẬP ( 2 / 9 /
1945 )
- Ngày 25 / 8 / 1945 , chủ tịch Hồ Chí Minh cùng Trung ương Đảng và Ủy ban Dân tộc
giải phóng Việt Nam từ Tân Trào về đến Hà Nội
- Ngày 2/9/1945 tại quảng trường Ba Đình. Chính phủ lâm thời ra mắt quốc dân. Thay
mặt chính phủ lâm thời, HCM đọc tuyên ngôn độc lập, khai sinh ra nước VNDCCH, nhà
nước dân chủ nhân dân đầu tiên ở Đông Nam á.
< V > NGUYÊN NHÂN THẮNG LỢI , Ý NGHĨA LỊCH SỬ , BÀI HỌC KINH
NGHIỆM CỦA CÁCH MẠNG THÁNG TÁM NĂM 1945
1. Nguy ê n nhân thắng lợi
( a ) Nguyên nhân chủ quan
- Truyền thống yêu nước nồng nàn , ý chí đấu tranh kiên cường bất khuất của dân tộc
- Đảng Cộng sản Đông Dương đứng đầu là chủ tịch Hồ Chí Minh đó đề ra đường lối
đúng đắn và sang tạo cho cách mạng Việt Nam
- Đảng Cộng sản Đông Dương đó trãi qua 15 năm chuẩn bị từ phong trào cách mạng
1930 – 1931 , 1936 – 1939
- Tũan Đảng , tòan dân một lòng không ngại gian khổ hy sinh , quyết tâm giành độc lập
tự do . Sự thống nhất hành động của các cấp Đảng bộ và Việt Minh trong chỉ đạo khởi
nghĩa , chớp thời cơ giành chính quyền

( b ) Nguyên nhân khách quan
- Thắng lợi của Liên Xô và Đồng Minh trong Chiến Tranh thế giới lần II đã tiêu diệt chủ
nghĩa phát xít đú cổ vũ tinh thần , củng cố niềm tin cho nhân dân ta trong sự nghiệp giải
phóng dân tộc , tạo ra thời cơ vô cùng thuận lợi để nhân dân ta nổi dậy Tổng khởi nghĩa
giành chính quyền.
2. ý nghĩa lịch sử
- Trước hết CMT8 thành công đã lật đổ ách thống trị của Chủ nghĩa Đế quốc gần 1 thế kỷ
trên đất nước ta, xóa bỏ chế độ quân chủ chuyên chế hàng ngàn năm trong lịch sử dân
tộc, lập nên nước VNDCCH, giải quyết thành công vấn đề cơ bản của mọi cuộc cách
mạng là vấn đề chính quyền.
- Mở ra kỷ nguyên mới trong lịch sử dân tộc; kỷ nguyên độc lập - tự do và hướng tới
CNXH.
- Với thắng lợi của CMT8, nước VN từ chỗ là một nước thuộc địa trở thành 1 quốc gia
độc lập, có chủ quyền, nhân dân lao động VN từ địa vị nô lệ bước lên địa vị làm chủ đất
nước. Dân tộc VN tiến lên ngang hàng các dân tộc tiên phong của thời đại, đấu tranh cho
TỔ SỬ - ĐỊA Giáo viên : HÀ KIÊN VINH
20
Sở GD – ĐT TP Cần Thơ BÀI GIẢNG LỊCH SỬ 12 CƠ BẢN
Trường THPT Thuận Hưng ( Phần Lịch sử VN hiện đại )
những mục tiêu cao cả là hòa bình, độc lập dân tộc, dân chủ và CNXH; ĐCS từ chỗ phải
hoạt động bí mật bất hợp pháp, trở thành một Đảng cầm quyền và công kai.
- CMT8 đã đột phá một mắt xích trọng yếu trong hệ thống thuộc địa của CNĐQ, Nó có
sức cổ vũ mạnh mẽ PTGPDT trên thế giới.
2, Bài học kinh nghiệm
- Đảng phải có đường lối đúng đắn , vận dụng sáng tạo chủ nghĩa Mác – Lênin vào thực
tiễn cách mạng Việt Nam , nắm bắt tình hình thế giới và trong nước để đề ra những chủ
trương , biện pháp phù hợp
- Đánh giá đúng và biết tập hợp tổ chức lực lượng các giai cấp cách mạng , trên cơ sở
liên minh Công – Nông
- Linh họat kết hợp đấu tranh chính trị với đấu tranh vũ trang , từ khởi nghĩa từng phần

tiến tới Tổng khởi nghĩa
IV . SƠ KẾT BÀI HỌC
1. Nhấn mạnh trọng tâm
- Hội nghị Trung ương lần 6 và 8
- Các cuộc khởi nghĩa Bắc Sơn , Nam Kỳ , binh biến Đô Lương
- Cách mạng Tháng Tám .
2. Câu hỏi
1/. Quá trình xâm lược Đông Dương của phát xít Nhật và chính sách của Pháp – Nhật ở
Đông Dương từ 1940 - 1945 ?
2/. Hòan cảnh lịch sử và nội dung của 2 Hội nghị của BCH Trung ương lần 6 và 8 . So
sánh giữa Hội nghị Trung ương 6 và Hội nghi Trung ương 8 , điểm mới của Hội nghị
Trung ương 8 là gì ?
3 /. Tóm tắt diễn biến của Các cuộc khởi nghĩa Bắc Sơn , Nam Kỳ , binh biến Đô
Lương ?
4/. Mặt trận Việt Minh ra đời và tác động như thế nào đến cao trào kháng Nhật cứu
nước ?
5 /. Sự lãnh đạo đúng đắn của Đảng Cộng sản Đông Dương và Hồ Chí Minh trong cách
mạng Tháng 8 / 1945 thể hiện như thế nào ?
6/. Nêu ý nghĩa lịch sử và bài học kinh nghiệm của cách mạng tháng 8 / 1945
3. Nhắc nhỡ học sinh
- Chuẩn bị các câu hỏi
- Xem trước CHƯƠNG III VIỆT NAM TỪ 1945 ĐẾN NĂM 1954
BÀI 17 NƯỚC VIỆT NAM DÂN CHỦ CỘNG HÒA
TỪ SAU NGÀY 2 – 9 – 1945 ĐẾN TRƯỚC NGÀY 19 – 12 - 1946
TỔ SỬ - ĐỊA Giáo viên : HÀ KIÊN VINH
21
Sở GD – ĐT TP Cần Thơ BÀI GIẢNG LỊCH SỬ 12 CƠ BẢN
Trường THPT Thuận Hưng ( Phần Lịch sử VN hiện đại )
CHƯƠNG III VIỆT NAM TỪ 1945 ĐẾN 1954.
Bài 17 NƯỚC VIỆT NAM DÂN CHỦ CỘNG HOÀ

TỪ 2/ 9/ 1945 ĐẾN TRƯỚC 19/ 12/ 1946.
( TIẾT 27 – 28 )
< I > TÌNH HÌNH NƯỚC TA SAU CÁCH MẠNG THÁNG TÁM
1/ Khó khăn to lớn.
- Thù trong giặc ngoài
+ Phía Bắc : 20 vạn quân Tưởng và tay sai (núp dước danh nghĩa quân Đồng Minh) âm
mưu phá hoại cách mạng
+ Phía Nam từ vĩ tuyến 16 trở vào : quân Anh (hơn 1 vạn quân) giúp cho Pháp quay lại
xâm lược nước ta cùng với bọn tay sai phản động (Nguyễn văn Thinh, Lê văn Hoạch với
nhóm giáo phái phản động kịch liệt chống phá cách mạng cùng với 6 vạn quân Nhật
chờ giải giáp
- Chính quyền cách mạng mới thành lập, còn non yếu và chưa có nhiều kinh nghiệm, lực
lượng vũ trang cách mạng còn nhỏ bé trang bị thô sơ và thiếu kinh nghiệm.
- Hậu quả của chế độ cũ
+ trên các lĩnh vực kinh tế – tài chính, văn hoá – xã hội (nạn đói, dốt, tài chính khô kiệt,
tệ nạn xã hội …)Tình hình nước ta như “Ngàn cân treo sợi tóc”
2/ Thuận lợi cơ bản.
- Trong nước
+ Sự lãnh đạo của Đảng và Hồ chủ tịch (có uy tín tuyệt đối với nhân dân, dày dặn kinh
nghiệm trong đấu tranh cách mạng)
+ Nhân dân phấn khởi, gắn bó với chế độ. Quyết tâm bảo vệ chính quyền cách mạng và
độc lập dân tộc
- Thế giới
+ Hệ thống XHCN đang hình thành
+ Phong trào GPDT phát triển mạnh mẽ
+ Phong trào hoà bình, dân chủ phát triển
< II > B Ư ỚC ĐẦU XÂY DỰNG CHÍNH QUYỀN CÁCH MẠNG , GIẢI QUYẾT
NẠN ĐÓI , NẠN DỐT VÀ KHÓ KHĂN VỀ TÀI CHÍNH
TỔ SỬ - ĐỊA Giáo viên : HÀ KIÊN VINH
22

Sở GD – ĐT TP Cần Thơ BÀI GIẢNG LỊCH SỬ 12 CƠ BẢN
Trường THPT Thuận Hưng ( Phần Lịch sử VN hiện đại )
1/ Xây dựng chính quyền cách mạng
- 6/ 1/ 1946, tổng tuyển cử trong cả nướcBầu quốc hội khoá đầu tiên (Bầu cử hội đồng
nhân dân các cấp ở Bắc và Trung Bộ), cả nước có trên 90% cử trị đi bầu cử (Bác Hồ đạt
số phiếu 98,4%)
- ngày 2/ 3/ 1946, kỳ họp thứ nhất quốc hội khoá I bầu chính phủ cách mạng do chủ tịch
Hồ Chí Minh đứng đầu
- 9/ 11/ 1946 quốc hội thông qua hiến pháp đầu tiên của nước Việt Nam Dân chủ cộng
hoà
- Ý nghĩa : Giáng một đòn mạnh vào âm mưu chống phá của kẻ thù, tạo cơ sở vững chắc
cho nhà nước Việt Nam dân chủ cộng hoà
2/ Giải quyết những khó khăn về kinh tế – tài chính và văn hoá – giáo dục.
( a ) Nạn đói :
-Biện pháp cấp thời trước mắt
+Tổ chức quyên góp, nhường cơm sẻ áo …
+Điều hoà hoà thóc gạo giữa các địa phương
+Nghiêm trị những người đầu cơ tích trữ gạo, dùng gạo ngô khoai… để nấu rượu
- Biện pháp lâu dài
+ Tăng gia sản xuất
+ Bãi bỏ thuế thân và các thứ thuế vô lý, giảm tô 25%, chia lại ruộng đất cho nhân dân
( b ) Nạn dốt
- Biện pháp trước mắt
+ 8/ 1945 lập “Nha bình dân học vụ” mở các lớp bình dân học vụ xoa nạn mù chữ cho
dân tộcTrong một năm có 76.000 lớp học xoá mù chữ cho 2,5 triệu người
- Biện pháp lâu dài
+ Sớm khai giảng các trường phổ thông và đại học, bước đầu đổi mới nội dung và
phương pháp giáo dục
( c ) Giải quyết khó khăn về tài chính
- trước mắt : ku gọi đóng góp vào “Quỹ độc lập” và “Tuần lễ vàng”, thu được 370 kg

vàng và 20 triệu đồng
- Lâu dài : phát hình tiền Việt Nam trong cả nước thay cho tiền Đông Dươngta đã khắc
phục được tình trạng trống rỗng về tài chính và ổn định nền tài chính trong nước.
< III >.ĐẤU TRANH CHỐNG NGỌAI XÂM , NỘI PHẢN BẢO VỆ CHÍNH
QUYỀN CÁCH MANG
1/ Kháng chiến chống Pháp quay trở lại xâm lược ở Miền Nam.
- 23/ 9/ 1945, Pháp gây ra cuộc chiến tranh xâm lược lần 2
- Nhân dân miền Nam nhất tề đứng lên chống Pháp bằng mọi hình thức – mọi vũ khí
TỔ SỬ - ĐỊA Giáo viên : HÀ KIÊN VINH
23
Sở GD – ĐT TP Cần Thơ BÀI GIẢNG LỊCH SỬ 12 CƠ BẢN
Trường THPT Thuận Hưng ( Phần Lịch sử VN hiện đại )
- Nhân dân miền Bắc chi viện cho miền Nam – tổ chức các đoàn quân Nam tiến
Ý nghĩa : Ngăn chặn bước tiến công của địch, hạn chế âm mưu “đánh nhanh, thắng
nhanh”. Thể hiện tinh thần yêu nước, ý chí bất khuất của nhân dân miền Nam
- Tạo điều kiện cho cả nước chuẩn bị cho cuộc kháng chiến lâu dài chống bọn xâm lược.
2/ Đấu tranh với quốc dân Đảng và bọn phản cách mạng ở miền Bắc.
- Chủ trương của Đảng : hoà hoãn, tránh xung đột với quốc dân Đảng (để tập trung đánh
Pháp ở miền Nam)
- Ta nhân nhượng một số quyền lo về chính trị, kinh tế … cho quốc dân Đảng.
- Kiên quyết vạch trần âm mưu chia rẽ phá hoại của các tổ chức tay sai phản cách mạng –
trừng trị trấn áp theo pháp luật
3/ Hoà hoãn với Pháp nhằm gạt quân quốc dân Đảng ra khỏi nước ta.
( a ) Nguyên nhân :
- Ngày 28/ 2/ 1946, Pháp – Tưởng kí kết hiệp ước Hoa – Pháp (Tại Trùng Khánh) câu kết
với nhau, với hiệp ước này Tưởng đã dọn đường cho Pháp xâm lược miền Bắc nước ta
( b ) Hiệp định sơ bộ 6/ 3/ 1946.
- được ký kết tại 38 Lý Thái Tổ – Hà nội giữa Hồ Chủ Tịch và Sainteny
- Nội dung : sgk
+ Pháp công nhân VN là 1 quốc gia tự do, có chính phủ, nghị viện, quân đội và tài chính

riêng.
+ Ta đồng ý cho 15 ngàn quân Pháp thế chân tưởng ở MB và rút quân sau 5 năm.
+ Hai bên ngừng bắn ở Nam Bộ
- Ý nghĩa : Ta tránh được cuộc chiến đấu bất lợi, đẩy được 20 vạn quân Tưởng về nước
cùng bọn tay sai. Ta có thêm thời gian hoà bình để chuẩn bị cho cuộc kháng chiến.
- Sau khi kí hiệp định sơ bộ ta đấu tranh với Pháp để ký hiệp định chính thức. Tuy nhiên
cuộc đàm phán giữa ta và Pháp tại Phongtenơblô (Pháp) bị thất bại do phía Pháp ngoan
cố.
14/ 9 /1946 ta kí với Pháp tạm ước, tiếp tục nhân nhượng Pháp. Tạm thời đẩy lùi nguy
cơ bùng nổ chiến tranh ở Đông Dương.
* Chủ trương của Đảng , chính phủ và chủ tịch HCM thể hiện sự sáng suốt, tài tình và
khôn khéo đưa con thuyền cách mạng vượt qua thử thách to lớn trong thời điểm đó và sẵn
sàng bước vào cuộc chiến đấu mới mà chắc chắn không thể tránh khỏi.
SƠ KẾT BI HỌC
1/ Nhấn mạnh trọng tâm
- Tình hình nước ta sau cách mạng tháng Tám (khó khăn to lớn và thuận lợi cơ bản)
TỔ SỬ - ĐỊA Giáo viên : HÀ KIÊN VINH
24
Sở GD – ĐT TP Cần Thơ BÀI GIẢNG LỊCH SỬ 12 CƠ BẢN
Trường THPT Thuận Hưng ( Phần Lịch sử VN hiện đại )
- Chủ trương sách lược đấu tranh chống ngoại xâm, nội phản và bảo vệ chính quyền cách
mạng
2/ Câu hỏi :
1. Những khó khăn của nước ta sau cách mạng Tháng tám năm 1945 đã được Đảng và
chính phủ cách mạng giải quyết như thế nào ? Nêu kết quả và ý nghĩa
2. Đảng và chính phủ cách mạng đã thực hiện chủ trương , sách lược như thế nào đối với
Pháp trong thời gian trước ngày 6-3 và từ ngày 6 – 3 – 1946 ?
3/. Nhắc nhỡ :
- Học sinh chuẩn bị các câu hỏi
- Xem trước BÀI 18 NHỮNG NĂM ĐẦU

CỦA CUỘC KHÁNG CHIẾN TÒAN QUỐC
CHỐNG THỰC DÂN PHÁP
( 1946 – 1950 )
♣
♣ ♣
Bài 18 NHỮNG NĂM ĐẦU
CỦA CUỘC KHÁNG CHIẾN CHỐNG PHÁP
(1946 – 1950)
( TIẾT 29 – 30 – 31 )
< I > . KHÁNG CHIẾN TOÀN QUỐC CHỐNG THỰC DÂN PHÁP BÙNG NỔ.
1/ Thực dân Pháp bội ước và tiến công ta
- Sau khi ký hiệp định sơ bộ và tạm ước, Pháp có những hành động bội ước và khiêu
khích ta. Ở Nam bộ, nam trung bộ, Hải Phòng, Lạng Sơn
- 18/ 12/ 1946, Pháp gửi tối hậu thư đòi ta giải tán lực lượng tự vệ chiến đấu và giao
quyền kiểm soát thủ đô cho Pháp  hành động của Pháp ta chỉ có 1 con đường cầm vũ
khí đứng lên k/c
2/ Đường lối kháng chiến chống Pháp của Đảng.
-Ngày 12-12-1946 ban thường vụ TW Đảng ra chỉ thị “Toàn dân kháng chiến”
- Hội nghị bất thường của ban thường vụ TW Đảng từ 18 – 19/12/1946 tại Vạn Phúc (Hà
Đông) quyết định phát động kháng chiến toàn quốc
- 19/ 12/ 1946 Thay mặt TW Đảng và chính phủ chủ tịch Hồ Chí Minh ra lời kêu gọi”
toàn quốc kháng chiến “.
- Ngày 21-12-1946 Bác Hồ gửi thư đến nhân dân VN, nhân dân Pháp và nhân dân các
nước Đồng minh.
TỔ SỬ - ĐỊA Giáo viên : HÀ KIÊN VINH
25