chẩn đoán bệnh thú y

Chương I
Chương I
CÔNG TÁC KHÁM BỆNH VÀ
CÔNG TÁC KHÁM BỆNH VÀ
CHẨN ĐOÁN.
CHẨN ĐOÁN.
I. Tầm quan trọng của công tác khám bệnh và chẩn
I. Tầm quan trọng của công tác khám bệnh và chẩn
đoán
đoán

Khám bệnh là một khâu quan trọng:
Khám bệnh là một khâu quan trọng:
–
quyết định khá nhiều cho sự thành công hay thất bại
quyết định khá nhiều cho sự thành công hay thất bại
của công tác điều trị:
của công tác điều trị:
–
Phát hiện được đúng và đầy đủ các triệu chứng
Phát hiện được đúng và đầy đủ các triệu chứng
–
Chẩn đoán thật chính xác và đầy đủ,
Chẩn đoán thật chính xác và đầy đủ,
–
Định được tiên lượng, cách điều trị và phòng bệnh
Định được tiên lượng, cách điều trị và phòng bệnh
đúng đắn.
đúng đắn.

Đây là một công tác:

Đây là một công tác:
–
Khoa học:
Khoa học:

Phải hiểu cơ thể là một khối thống nhất trong đó mỗi bộ
Phải hiểu cơ thể là một khối thống nhất trong đó mỗi bộ
phận đều có liên quan hữu cơ với nhau,
phận đều có liên quan hữu cơ với nhau,



Vì thế, không chỉ khám đơn độc bộ phận có bệnh mà luôn
Vì thế, không chỉ khám đơn độc bộ phận có bệnh mà luôn
luôn phải khám toàn bộ cơ thể.
luôn phải khám toàn bộ cơ thể.
–
Kỹ thuật:
Kỹ thuật:

Phải theo đúng quy tắc khám và kỹ thuật khám mới phát
Phải theo đúng quy tắc khám và kỹ thuật khám mới phát
hiện được đúng triệu chứng.
hiện được đúng triệu chứng.

Đây còn là một công tác:
Đây còn là một công tác:
–
Chính trị:
Chính trị:


Cách khám bệnh kỹ lưỡng tỉ mỉ
Cách khám bệnh kỹ lưỡng tỉ mỉ

phát hiện đúng bệnh còn
phát hiện đúng bệnh còn

củng cố lòng tin
củng cố lòng tin

giữ được uy tín cho bản thân.
giữ được uy tín cho bản thân.

Mặc dù các phương pháp cận lâm sàng tiến bộ
Mặc dù các phương pháp cận lâm sàng tiến bộ
và phát triển rất mạnh
và phát triển rất mạnh

Tuy nhiên vai trò của khám bệnh lâm sàng vẫn
Tuy nhiên vai trò của khám bệnh lâm sàng vẫn
quan trọng vì
quan trọng vì

Cho hướng chẩn đoán
Cho hướng chẩn đoán

Tránh tình trạng làm xét nghiệm tràn lan,
Tránh tình trạng làm xét nghiệm tràn lan,
Vậy công tác khám bệnh nên tiến hành như thế
Vậy công tác khám bệnh nên tiến hành như thế

nào?
nào?
II. Tiến hành công tác khám bệnh
II. Tiến hành công tác khám bệnh
1.
1.
Nơi khám
Nơi khám
Cần phải:
Cần phải:
–
Sạch sẽ, thoáng khí nhưng tránh gió
Sạch sẽ, thoáng khí nhưng tránh gió
lùa.
lùa.
–
Ấm áp, nhất là về mùa rét.
Ấm áp, nhất là về mùa rét.
–
Có đủ ánh sáng.
Có đủ ánh sáng.
–
Kín đáo, tránh ồn ào
Kín đáo, tránh ồn ào
2. Phương tiện
2. Phương tiện
cần được trang bị một số phương tiện tối thiểu là:
cần được trang bị một số phương tiện tối thiểu là:
–
Bàn ghế

Bàn ghế
–
Giường thăm bệnh
Giường thăm bệnh
–
Ống nghe bệnh.
Ống nghe bệnh.
–
Máy đo huyết áp.
Máy đo huyết áp.
–
Nhiệt kế
Nhiệt kế
–
Búa gõ
Búa gõ
–
Búa phản xạ và kim: để khám về thần kinh.
Búa phản xạ và kim: để khám về thần kinh.
–
Găng tay hoặc bao ngón tay cao su:
Găng tay hoặc bao ngón tay cao su:
3.Thầy thuốc
3.Thầy thuốc
–
Cần lưu ý đến cách ăn mặc:
Cần lưu ý đến cách ăn mặc:
–
Thái độ cần phải thân mật,
Thái độ cần phải thân mật,

–
Tránh dùng những danh từ y học mà người thường
Tránh dùng những danh từ y học mà người thường
khó biết
khó biết
–
Khi khám bệnh cần phải có tác phong nhẹ nhàng, tỉ
Khi khám bệnh cần phải có tác phong nhẹ nhàng, tỉ
mỉ, tránh thô bạo
mỉ, tránh thô bạo
–
Khi nhận định các triệu chứng cần khách quan và
Khi nhận định các triệu chứng cần khách quan và
thận trọng:
thận trọng:
3.Thầy thuốc
3.Thầy thuốc
–
Phải thận trọng khi nói với gia chủ về tình
Phải thận trọng khi nói với gia chủ về tình
trạng của bệnh súc;
trạng của bệnh súc;
–
phải giải thích để nâng đỡ tinh thần, ổn định
phải giải thích để nâng đỡ tinh thần, ổn định
tư tưởng cho họ yên tâm.
tư tưởng cho họ yên tâm.
–
Thầy thuốc cũng không nên khoe khoang, nói
Thầy thuốc cũng không nên khoe khoang, nói

quá khả năng của mình.
quá khả năng của mình.
4. Bệnh súc
4. Bệnh súc
–
Cần được khám ở một tư thế thoải mái.
Cần được khám ở một tư thế thoải mái.
–
Nên khám bệnh súc cả cách đi.
Nên khám bệnh súc cả cách đi.
–
Cần được cố định hoặc chủ nắm giữ
Cần được cố định hoặc chủ nắm giữ
–
Phải bộc lộ các vùng cần phải khám đối với con vật
Phải bộc lộ các vùng cần phải khám đối với con vật
nhiều lông che phủ.
nhiều lông che phủ.
III- Nội dung khám bệnh
III- Nội dung khám bệnh
Sau khi hỏi kỹ phần bệnh sử, việc khám bệnh
Sau khi hỏi kỹ phần bệnh sử, việc khám bệnh
thường tiến hành:
thường tiến hành:

Khám toàn thân.
Khám toàn thân.

Khám từng bộ phận.
Khám từng bộ phận.


Kiểm tra chất thải tiết.
Kiểm tra chất thải tiết.
IV – Từ khám bệnh sang chẩn đoán
IV – Từ khám bệnh sang chẩn đoán
Cần tôn trọng một số nguyên tắc sau đây :
Cần tôn trọng một số nguyên tắc sau đây :


–
Phải dựa vào những triệu chứng của bệnh súc thật cụ
Phải dựa vào những triệu chứng của bệnh súc thật cụ
thể, thật rõ ràng không ai có thể chối cãi được
thể, thật rõ ràng không ai có thể chối cãi được
–
Nên nghĩ trước hết đến những bệnh thường có nhất
Nên nghĩ trước hết đến những bệnh thường có nhất
–
Nên cố gắng tìm một chẩn đoán bệnh có thể bao gồm
Nên cố gắng tìm một chẩn đoán bệnh có thể bao gồm
được tất cả các hội chứng và triệu chứng
được tất cả các hội chứng và triệu chứng
–
Nếu không thể được thì mới được coi như bệnh súc
Nếu không thể được thì mới được coi như bệnh súc
bị 2 hay 3 bệnh cùng một lúc.
bị 2 hay 3 bệnh cùng một lúc.
V. KẾT LUẬN
V. KẾT LUẬN
Chẩn đoán bệnh là một công tác rất khó. Người thầy thuốc

Chẩn đoán bệnh là một công tác rất khó. Người thầy thuốc
cần phải có:
cần phải có:
–
Kiến thức thú y học đầy đủ toàn diện.
Kiến thức thú y học đầy đủ toàn diện.
–
Tác phong khám bệnh kỹ lưỡng, tỉ mỉ.
Tác phong khám bệnh kỹ lưỡng, tỉ mỉ.
–
Phương pháp suy luận khoa học và biện chứng.
Phương pháp suy luận khoa học và biện chứng.
–
Tinh thần yêu thương, coi bệnh súc như con vật của mình.
Tinh thần yêu thương, coi bệnh súc như con vật của mình.

Đây cũng là 4 yêu cầu chính mà mỗi sinh viên phải tự
Đây cũng là 4 yêu cầu chính mà mỗi sinh viên phải tự
rèn luyện cho mình trong quá trình thực tập ở lâm sàng
rèn luyện cho mình trong quá trình thực tập ở lâm sàng
CHƯƠNG II
CHƯƠNG II
BỆNH ÁN VÀ BỆNH LỊCH
BỆNH ÁN VÀ BỆNH LỊCH
Hồ sơ bệnh là gì?
Hồ sơ bệnh là gì?

Bệnh án
Bệnh án
là văn bản do thầy thuốc làm ngay khi bệnh

là văn bản do thầy thuốc làm ngay khi bệnh
súc vào bệnh viện
súc vào bệnh viện
–
ghi chép lại tên, tuổi, địa chỉ, mục đích sử dụng
ghi chép lại tên, tuổi, địa chỉ, mục đích sử dụng
–


tình trạng phát sinh, tiến triển
tình trạng phát sinh, tiến triển
–
các biểu hiện bình thường và không bình thường
các biểu hiện bình thường và không bình thường

Bệnh lịch
Bệnh lịch
là văn bản kế tiếp bệnh án
là văn bản kế tiếp bệnh án
–
ghi chép lại các diễn biến của bệnh súc
ghi chép lại các diễn biến của bệnh súc
–
kết quả các xét nghiệm và các phương pháp điều trị.
kết quả các xét nghiệm và các phương pháp điều trị.
I. Tác dụng của bệnh án và bệnh lịch
I. Tác dụng của bệnh án và bệnh lịch
1. Tác dụng về chuyên môn
1. Tác dụng về chuyên môn
–

Chẩn đoán bệnh được đúng,
Chẩn đoán bệnh được đúng,
–
Theo dõi bệnh được tốt và do đó
Theo dõi bệnh được tốt và do đó
–
Áp dụng được kịp thời các phương thức điều trị
Áp dụng được kịp thời các phương thức điều trị
đúng đắn,
đúng đắn,
–
Ngăn chặn được các biến chứng, chóng trả bệnh
Ngăn chặn được các biến chứng, chóng trả bệnh
súc về với gia chủ.
súc về với gia chủ.
–
Theo dõi bệnh ngoại trú
Theo dõi bệnh ngoại trú
1. Tác dụng hành chính, pháp lý
1. Tác dụng hành chính, pháp lý
–
Về phương diện hành chính
Về phương diện hành chính
: giúp theo dõi tình hình
: giúp theo dõi tình hình
khỏi bệnh, không khỏi hoặc chết nhiều hay ít để đặt
khỏi bệnh, không khỏi hoặc chết nhiều hay ít để đặt
dự trù về thuốc men.
dự trù về thuốc men.
–

Về phương diện pháp lý:
Về phương diện pháp lý:
cần thiết cho việc mổ
cần thiết cho việc mổ
khám, xác minh .
khám, xác minh .
Yêu cầu của bệnh án và bệnh lịch
Yêu cầu của bệnh án và bệnh lịch

Làm kịp thời:
Làm kịp thời:
–
Bệnh án phải được làm ngay khi bệnh súc vào viện.
Bệnh án phải được làm ngay khi bệnh súc vào viện.
–
Bệnh lịch cần phải được ghi chép hằng ngày những diễn
Bệnh lịch cần phải được ghi chép hằng ngày những diễn
biến của bệnh.
biến của bệnh.

Chính xác và trung thực:
Chính xác và trung thực:

Đầy đủ và chi tiết:
Đầy đủ và chi tiết:
–
Ghi chép được những nhận xét thu được
Ghi chép được những nhận xét thu được
–
Từng thời kỳ cho làm lại các xét nghiệm,

Từng thời kỳ cho làm lại các xét nghiệm,

Được lưu trữ lại:
Được lưu trữ lại:
II. Nội dung của bệnh án và bệnh lịch
II. Nội dung của bệnh án và bệnh lịch
1. Nội dung bệnh án
1. Nội dung bệnh án

Hỏi bệnh
Hỏi bệnh
(xem phần khám chung)
(xem phần khám chung)

Khám bệnh
Khám bệnh
–
Xác định chẩn đoán (∆ +).
Xác định chẩn đoán (∆ +).
–
Loại trừ một số bệnh (∆#)
Loại trừ một số bệnh (∆#)
–
Xác định nguyên nhân.
Xác định nguyên nhân.
–
Đánh giá tương lai của bệnh (P).
Đánh giá tương lai của bệnh (P).
2. Nội dung bệnh lịch
2. Nội dung bệnh lịch


Ghi chép mệnh lệnh điều trị
Ghi chép mệnh lệnh điều trị
–
Rõ ràng và chính xác:
Rõ ràng và chính xác:

Không được viết tắt hoặc viết ký hiệu hoá học.
Không được viết tắt hoặc viết ký hiệu hoá học.

Trong lượng của đơn vị và số đơn vị
Trong lượng của đơn vị và số đơn vị

Đường dùng thuốc: uống; tiêm bắp, dưới da hay tĩnh mạch…
Đường dùng thuốc: uống; tiêm bắp, dưới da hay tĩnh mạch…

Cách dùng:
Cách dùng:
–
Ghi hằng ngày:
Ghi hằng ngày:

Theo dõi diễn biến của bệnh trong quá trình điều trị
Theo dõi diễn biến của bệnh trong quá trình điều trị

Theo dõi các xét nghiệm cận lâm sàng
Theo dõi các xét nghiệm cận lâm sàng

Diễn biến các triệu chứng cũ.
Diễn biến các triệu chứng cũ.


Các triệu chứng mới xuất hiện thêm.
Các triệu chứng mới xuất hiện thêm.

Kết quả các thủ thuật thăm dò đã làm tại giường bệnh.
Kết quả các thủ thuật thăm dò đã làm tại giường bệnh.


III. Tổng kết hồ sơ bệnh
III. Tổng kết hồ sơ bệnh

Các nét chính về triệu chứng lâm sàng và cận
Các nét chính về triệu chứng lâm sàng và cận
lâm sàng.
lâm sàng.

Các phương pháp điều trị chủ yếu.
Các phương pháp điều trị chủ yếu.

Các diễn biến chủ yếu của bệnh trong quá trình
Các diễn biến chủ yếu của bệnh trong quá trình
theo dõi tại bệnh viện.
theo dõi tại bệnh viện.

Kết quả điều trị: tình trạng bệnh súc khi ra viện
Kết quả điều trị: tình trạng bệnh súc khi ra viện
(hoặc chết) về lâm sàng và cận lâm sàng.
(hoặc chết) về lâm sàng và cận lâm sàng.
IV. Lưu trữ hồ sơ bệnh
IV. Lưu trữ hồ sơ bệnh


Là một công tác quan trọng, yêu cầu:
Là một công tác quan trọng, yêu cầu:
–
Đảm bảo việc sưu tầm hồ sơ được nhanh chóng khi
Đảm bảo việc sưu tầm hồ sơ được nhanh chóng khi
cần đến, không phải tìm tòi quá nhiều sổ sách.
cần đến, không phải tìm tòi quá nhiều sổ sách.
–
Sắp xếp được theo từng loại bệnh để việc làm thống
Sắp xếp được theo từng loại bệnh để việc làm thống
kê bệnh tật được dễ dàng.
kê bệnh tật được dễ dàng.
Tài liệu tham khảo
Tài liệu tham khảo
- Website:
- Website:


- Dick, RS and Steen, EB: The Computer-Based Patient Record: An Essential
- Dick, RS and Steen, EB: The Computer-Based Patient Record: An Essential
Technology for Health Care. National Academy Press. Washington, DC. 1991
Technology for Health Care. National Academy Press. Washington, DC. 1991
- Kohane, IS et al: Building National Electronic Medical Record Systems via the
- Kohane, IS et al: Building National Electronic Medical Record Systems via the
World Wide Web. JAMIA. 1996:3:191-207.
World Wide Web. JAMIA. 1996:3:191-207.
- Kohane, IS et al: Exploring the Functions of World Wide Web-Based Electronic
- Kohane, IS et al: Exploring the Functions of World Wide Web-Based Electronic
Medical Record Systems. MD Computing. 1996;4:339-346.

Medical Record Systems. MD Computing. 1996;4:339-346.
- Electronic Medical Record System Demonstrations on the Web.
- Electronic Medical Record System Demonstrations on the Web.
/> />- Szolovits, P: A Revolution in Electronic Medica Record Systems via the World
- Szolovits, P: A Revolution in Electronic Medica Record Systems via the World
Wide Web. />Wide Web. />Chương III
Chương III
Một số khái niệm thường dùng
Một số khái niệm thường dùng
trong chẩn đoán
trong chẩn đoán
C
C
hẩn đoán
hẩn đoán
là gì?, Khái niệm thứ nhất
là gì?, Khái niệm thứ nhất
/> />Diagnosis (from the Greek words dia = by and gnosis =
Diagnosis (from the Greek words dia = by and gnosis =
knowledge) is the process of identifying a disease by its signs,
knowledge) is the process of identifying a disease by its signs,
symptoms and results of various diagnostic procedures. The
symptoms and results of various diagnostic procedures. The
conclusion reached through that process is also called a
conclusion reached through that process is also called a
diagnosis.
diagnosis.
Chẩn đoán (bằng + kiến thức) là tiến trình kiểm tra bệnh bằng
Chẩn đoán (bằng + kiến thức) là tiến trình kiểm tra bệnh bằng
cách xem xét dấu hiệu, triệu chứng và kết quả của nhiều bước

cách xem xét dấu hiệu, triệu chứng và kết quả của nhiều bước
chẩn đoán.
chẩn đoán.
Kết luận
Kết luận
chẩn đoán thông qua tiến trình đó cũng
chẩn đoán thông qua tiến trình đó cũng
được gọi là
được gọi là
chẩn đoán
chẩn đoán