SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
HIỆU TRƯỞNG “VẬN DỤNG NGUYÊN TẮC
TẬP TRUNG DÂN CHỦ TRONG QUẢN LÝ
TRƯỜNG TIỂU HỌC NHẰM NÂNG CAO CHẤT
LƯỢNG ĐỘI NGŨ GIÁO VIÊN VÀ HIỆU QUẢ
GIÁO DỤC ĐÀO TẠO ”
PHẦN A. ĐẶT VẤN ĐỀ
I.Lý do chọn đề tài.
Giáo dục và đào tạo là vấn đề đặc biệt quan tâm, là quốc sách hàng đầu, là
động lực phát triển kinh tế - xã hội. Với sự lãnh đạo, chỉ đạo sát sao của Đảng,
Nhà nước, sự quan tâm của toàn xã hội, sự nỗ lực của đội ngũ nhà giáo, sự
nghiêp giáo dục và đào tạo đã đạt được những thành tựu quan trọng về quy mô,
chất lượng giáo dục các cấp: công tác quản lý; đội ngũ nhà giáo; học sinh giỏi-
học sinh năng khiếu; hợp tác quốc tế vv.
Thực hiện quy chế dân chủ ở cơ sở đã được thực tế khẳng định là một chủ
trương đúng đắn cần thiết trực tiếp thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội, củng cố
hệ thống chính trị, làm trong sạch và lành mạnh hoá các quan hệ xã hội. Quán
triệt sâu sắc các quan điểm của Đảng, đổi mới cách nghĩ, cách làm để cho việc
thực hiện quy chế dân chủ trở thành động lực thúc đẩy phong trào thi đua yêu
nước của các tầng lớp nhân dân, thực hiện thắng lợi nhiệm vụ xây dựng và bảo
vệ Tổ quổc trong thời kì đẩy mạnh CNH - HĐH đất nước. Lê nin đã từng nói: “
Không có dân chủ, không có tiến bộ xã hội”. Bác Hồ của chúng ta cho rằng:
“Trong bầu trời không gì quý bằng nhân dân, dân chủ là của quý báu nhất trên
đời của nhân dân, thực hành dân chủ rộng rãi là chiếc chìa khoá vạn năng để
giải quyết những khó khăn".
Nhân dân ta rất coi trọng vai trò của thầy cô giáo. Câu ca dao “Muốn sang thì
bắc cầu kiều, muốn con hay chữ thì yêu lấy thầy". Bác Hồ rất quan tâm đến sự
nghiệp giáo dục và đội ngũ thầy, cô giáo. Về sự nghiệp giáo dục, Người đã từng
nói:
“Vì lợi ích mười năm trồng cây,
vì lợi ích trăm năm trồng người”.
Nghị quyết Hội nghị Ban chấp hành Trung ương 2 khóa VIII về những giải
pháp chủ yếu để thực hiện mục tiêu GD-ĐT từ nay đến năm 2010 và tầm nhìn
®Õn n¨m 2020 đã nêu: “ Giáo viên là nhân tố quyết định chất lượng giáo dục và
được xã hội tôn vinh, giáo viên phải đủ đức, đủ tài.". “Xây dựng đội ngũ giáo
viên, tạo động lực cho người dạy, người học, giáo viên là nhân tố quyết định, là
lực lượng cốt cán để biến mục tiêu giáo dục thành hiện thực, có vai trò quyết
định về chất lượng và hiệu quả giáo dục”. Cố Thủ tướng Phạm Văn Đồng đã
nói: "Nghề dạy học là nghề cao quý nhất trong các nghề cao quý." và “ Nghề
dạy học là nghề sáng tạo bậc nhất vì nó sáng tạo ra những con người sáng tạo”.
Trong lịch sử nước ta, "tôn sư trọng đạo" là truyền thống quý báu của dân
tộc, nhà giáo bao giờ cũng được nhân dân yêu mến, kính trọng. Những năm
qua, chúng ta đã xây dựng được đội ngũ nhà giáo và cán bộ quản lý giáo dục
ngày càng đông đảo, phần lớn có phẩm chất đạo đức và ý thức chính trị tốt,
trình độ chuyên môn, nghiệp vụ ngày càng được nâng cao. Đội ngũ này đã đáp
ứng quan trọng yêu cầu nâng cao dân trí, đào tạo nhân lực, bồi dưỡng nhân tài,
góp phần vào thắng lợi của sự nghiệp CNH-HĐH của đất nước.
Tình hình trên đòi hỏi phải tăng cường xây dựng đội ngũ nhà giáo và cán bộ
quản lý giáo dục một cách toàn diện. Đây là nhiệm vụ vừa đáp ứng yêu cầu
trước mắt, vừa mang tính chiến lược lâu dài, nhằm thực hiện thành công Chiến
lược phát triển giáo dục từ 2010-2020 và chấn hưng đất nước”.
Xuất phát từ những lý do khách quan và chủ quan như đã phân tích ở trên,
tôi lựa chọn đề tài: Hiệu trưởng "VËn dông nguyªn t¾c tËp trung d©n chủ
trong quản lý trường tiểu học, nhằm xây dựng và phát triển đội ngũ giáo
viên, nâng cao hiệu quả giáo dục và đào tạo."
Xuất phát từ nhiệm vụ, vai trò, vị trí của đội ngũ giáo viên; xuất phát từ thực
trạng của đội ngũ giáo viên nói riêng và giáo dục đào tạo nói chung hiện nay;
trước sự đòi hỏi, phát triển của đất nước trong thời kỳ CNH- HĐH đất nước.
Bản thân mạnh dạn đề xuất một số biện pháp, giải pháp quản lý nhằm xây dựng
và phát triển đội ngũ giáo viên trường tiểu học, đặc biệt là trường tiểu học đạt
chuẩn quốc gia trong tình hình mới.
Sáng kiến kinh nghiệm có điểm mới trong công tác quản lý giáo dục hiện
nay, trong khi toàn §ảng đang thực hiện Nghị quyết Trung ương 4- khóa XI và
các Kết luận của Đảng về. " Đổi mới căn bản và toàn diện về giáo dục đào tạo
"
Sáng kiến kinh nghiệm này nghiên cứu trong lĩnh vực quản lý giáo dục phổ
thông nói chung và quản lý trường tiểu học nói riêng. Với tư cách là Hiệu
trưởng tôi nghiên cứu và áp dụng vào công tác quản lý tại một trường tiểu học
đạt chuẩn quốc gia.
* Vi nhng nhim v c th sau:
- Qun lý nhm xõy dng v phỏt trin i ng giỏo viờn cỏc trng tiu hc
t trỡnh cao v nng lc nõng cao cht lng v hiu qu giỏo dc v
o to. To iu kin i ng giỏo viờn va cụng tỏc tt va i hc để nâng
cao trình độ chuyên môn ỏp ng yờu cu ngy cng cao i vi s nghip giỏo
dc.
- Xõy dng v phỏt trin i ng giỏo viờn trng tiu hc, cú trỡnh chuyờn
mụn cao, phm cht chớnh tr vng vng nng lc cụng tỏc giỏo dc tt. Xây
dựng đội ngũ đáp ứng yêu yêu của trờng tiểu học đạt chuẩn quốc gia, trờng
tiểu học có kết quả giáo dục- đào tạo tốt.
Ngi cỏn b qun lý phi bit vn dng sc mnh tng hp, vn dng
"Nguyờn tc dõn ch trong qun lý trng hc " nhm nõng cao cht lng i
ng v hiu qu o to th h tr tng lai lm ch quờ hng t nc.
II. im mi ca ti:
- Ngi qun lý xut mt s Bin phỏp v gii phỏp trong vic thc hin
nguyờn tc tp trung dõn ch nhm nõng cao cht lng v hiu qu o to ti
trng tiu hc trong tỡnh hỡnh mi hin nay. Nhm ỏp ng yờu cu ca giỏo
dc i mi cn bn v ton din trong thi k CNH- HH t nc v hi
nhp kinh t quc t.
- Thc hin Ngh quyt Trung ng 4 khúa XI; Trong giai on hin nay c
nc ang hc tp gúp ý cho sa i Hin phỏp 1992 v ton Đng ang hc
tp v kim kim theo Ngh quyt Trung ng 4. Vic thc hin Nguyờn tc tp
trung dõn ch trng hc gúp phn quan trng nõng cao cht lng v hiu
qu cụng tỏc mt n v trng hc l iu ht sc quan trng, gúp phn nõng
cao cht lng v hiu qu o to th h tr tng lai.
- ti khụng nhng ra cỏc cỏc gii phỏp v bin phỏp tớch cc m cũn ch
ra nhng vic lm c th cho ngi cỏn b qun lý thc hin tt hn nhim v
nm hc v mang li hiu qu thit thc trong quỏ trỡnh giỏo dc.
- ti cũn gúp phn thc hin Kt lun Ngh quyt ln th VI ca BCH Trung
ơng ng khúa XI: "V i mi cn bn, ton din giỏo dc v o to, ỏp
ng yờu cu CNH- HH trong iu kin kinh t th trng nh hng xó hi
ch ngha v hi nhp quc t." Hc tp v lm theo tm gng o c H Chớ
Minh về phong cách quần chúng, dân chủ, nêu gương; nêu cao trách nhiệm
gương mẫu của cán bộ, đảng viên, nhất là cán bộ lãnh đạo chủ chốt các cấp.
- Đây là một đề tài mới lần đầu tiên được áp dụng tại trường tiểu học đạt chuẩn
quốc gia và có thể áp dụng rộng rãi trong bậc giáo dục tiểu học trên địa bàn của
huyện, của tỉnh. Đề tài được áp dụng trong giai đoạn toàn ngành giáo dục áp
dụng thực hiện các cuộc vận động, các Thông tư và Nghị quyết của Đàng, Nhà
nước và của ngành giáo dục đào tạo. Hưởng ứng các cuộc vận động và các chủ
trương như: Thực hiện Chỉ thị số 03-CT/TW của Bộ Chính trị về" Tiếp tục đẩy
mạnh việc học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh"; Thực hiện
các cuộc vận động chống tiêu cực và bệnh thành tích trong giáo dục, cuộc vận
động "Mỗi thầy cô giáo là một tấm gương đạo đức, tự học và sáng tạo". Thực
hiện phong trào " Xây dựng trường học thân thiện học sinh tích cực'. Huy đéng
mọi nguồn lực để đẩy mạnh xây dựng trường, lớp, xanh, sạch, đẹp, an
toàn trong thời kỳ xây dựng CNH-HĐH đất nước Việt Nam xã hội chủ nghĩa.
Bác Hồ nói: " Tập thể lãnh đạo là dân chủ. Cá nhận phụ trách, tức là tập trung.
Tập thể lãnh đạo cá nhân phụ trách, tức là dân chủ tập trung."
" Dễ mười lần không dân cũng chịu,
Khó vạn lần dân liệu cũng xong. "
Thực hiện nguyên tắc tập trung dân chủ tốt là tiền đề, là điều kiện để huy
động mọi nguồn lực trong xã hội, cùng nhà trường chăm lo thực hiện thắng lợi
nhiệm vụ giáo dục qua từng năm học đề ra. ( của BGD; SGD-ĐT; PGD- ĐT
huyện và kế hoạch của nhà trường và địa phương.)
Đề tài: Nhằm xây dựng một đội ngũ giáo viên đủ đức đủ tài, là nguồn nhân lực
góp phần quan trọng để " nâng cao dân trí, đào tạo nhân lực, bồi dưỡng nhân tài
" trước mắt và lâu dài cho quê hương đất nước; tiến đến hội nhập kinh tế, quốc
tế trong thời kỳ CNH-HĐH đất nước.
PHN B. NI DUNG:
Nguyờn tc tp trung dõn ch l nguyờn tc c bn trong hot ng chớnh tr
xó hi nc ta, ng thi cng l mt nguyờn tc quan trng trong t chc v
hot ng ca b mỏy nh nc, ca cỏc ngnh cỏc cp mang li hiu qu giỏo
dc cao.
- Tp trung dõn ch l s kt hp hi ho gia s lónh o, ch o tp trung,
thng nht ca cỏc c quan, ca cp trờn, nhm tng cng tớnh ch ng, sỏng
to v khai thỏc mi tim nng ca cỏc a phng, ca cp di, ng thi
m bo phỏt huy quyn lm ch ca nhõn dõn trong vic tham gia qun lý nh
nc.
- Nguyờn tc tp trung dõn ch ũi hi phi cú s qui nh rừ rng v cỏc chc
nng, nhim v, thm quyn ca các c quan nh nc, ca tng chc danh cụng
chc, cỏn b, tp th lónh o v cỏ nhõn phc trỏch.
Ni dung c bn ca nguyờn tc tp trung dõn ch õy l phỏt huy quyn
ch ng ca Hiu trng v cỏc t chc on th trong qun lý trng tiu
hc, nhm thc hin mc tiờu giỏo dc, t cht lng v hiu qu o to
cao. C th l:
"Mc tiờu ca giỏo dc ph thụng l giỳp hc sinh phỏt trin ton din v o
c, trớ tu, th cht, thm m v cỏc k nng c bn, phỏt trin nng lc cỏ
nhõn, tớnh nng ng v sỏng to, hỡnh thnh nhõn cỏch con ngi Vit Nam xó
hi ch ngha, xõy dng t cỏch v trỏch nhim cụng dõn. Giỏo dc tiu hc
nhm giỳp hc sinh hỡnh thnh nhng c s ban u cho s phỏt trin ỳng n
v lõu di v o c, trớ tu, th cht, thm m v cỏc k nng c bn hc
sinh tip tc hc trung hc c s."
* Thực hiện Nguyên tắc tập trung dân chủ là ngời Hiệu trởng phải biết phối
hợp và phát huy các tổ chức đoàn thể trong nhà trờng cùng hoạt động tốt mang
lại hiệu quả công tác giỏo dc cao.
- Hiệu trởng với Chi bộ: ng Cng sn Vit Nam trong nh trng tiu hc
c t chc thnh Chi b - Chi b lónh o nh trng hot ng theo iu l
ng trong khuụn kh Hin phỏp v Phỏp lut; với nhiệm vụ là chăm lo sự
nghiệp giáo dục đào tạo tại đơn vị trờng học sm t c mc tiờu giỏo dc
nêu ở trên.
- Hiệu trưởng phối hợp với Công đoàn: Hiệu trưởng và Công đoàn trong trường
Tiểu học là sự vận dụng mềm dẻo, có tính nguyên tắc về quyền, trách nhiệm của tổ
chức công đoàn với thủ trưởng đơn vị. Xây dựng chương trình kế hoạch năm
học. Tổ chức thi đua.
- Hiệu trưởng phối hợp với Chi Đoàn: Đoàn, Đội TNTP HCM trong trường tiểu
học là tổ chức gần Đảng nhất, là lực lượng trẻ trực tiếp thực hiện nhiệm vụ
chính trị của nhà trường. Đoàn TNCS HCM có vị trí, vai trò đã được khẳng
định trong Hiến pháp. Đoàn thanh niên giữ vai trò chính trong các hoạt động,
vui chơi giải trí, thể dục thể thao, sinh hoạt câu lạc bộ, phong trào xã hội tình
nguyện vì trẻ em đặc biệt khó khăn".
- HiÖu trëng víi tập thể sư phạm: Tập thể sư phạm trong trường tiểu học là tổ
chức của tập thể lao động sư phạm, đứng đầu là Hiệu trưởng. Tập thể sư phạm
liên kết các giáo viên, cán bộ, nhân viên thành một cộng đồng giáo dục có tổ
chức, có mục đích giáo dục thống nhất, có phương thức hoạt động nhằm thực
hiện mục tiêu giáo dục của nhà trường. Đội ngũ giáo viên là lực lượng chủ yếu,
quan trọng nhất. Giáo viên nhà trường tiểu học được tổ chức thành các tổ
chuyên môn, theo môn học, hoặc khối lớp học, có tổ trưởng, tổ phó, do hiệu
trưởng chỉ định và giao nhiệm vụ. Đặc điểm về lao động sư phạm, sản phẩm
của lao động sư phạm là những nhân cách phát triển toàn diện con người, đạt
được mục tiêu giáo dục của nhà trường.
Ban giám hiệu, Chi bộ Đảng, Ban chấp hành Công đoàn, Ban chấp hành Đoàn
trường bao giờ cũng có tác động thúc đẩy các quá trình tâm lý xã hội của tập thể
sư phạm. Các thuộc tính này được khơi dậy và phát huy thì sẽ trở thành động
lực và sức mạnh tinh thần của tập thể. Tập thể sư phạm nhà trường góp phần
quan trọng vào sự nghiệp đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao cho công cuộc
công nghiệp hoá, hiện đại hoá đất nước, họ xứng đáng được xã hội tôn vinh.
- Nghị quyết BCH Trung ương 2 khoá VIII đã nêu: "Xây dựng đội ngũ giáo
viên, tạo động lực cho người dạy, người học, giáo viên là nhân tố quyết định, là
lực lượng cốt cán để biến mục tiêu giáo dục thành hiện thực, có vai trò quyết
định về chất lượng, quyết định về hiệu quả giáo dục". “Xây dựng đội ngũ nhà
giáo và cán bộ quản lý giáo dục theo hướng chuẩn hoá, nâng cao chất lượng,
bảo đảm đủ về số lượng, đồng bộ về cơ cấu, đặc biệt chú trọng nâng cao bản
lĩnh chính trị, phẩm chất đạo đức, lối sống, lương tâm nghề nghiệp và trình độ
chuyên môn của nhà giáo, đáp ứng đòi hỏi ngày càng cao của sự nghiệp giáo
dục trong công cuộc đẩy mạnh công nghiệp hoá, hiện đại hoá đất nước”.
Nghị quyết BCH Trung ương 2 khóa VIII của Đảng CSVN về giáo dục và
đào tạo đã có nhiều biện pháp để nâng cao chất lượng đội ngũ giáo viên. Trong
những năm qua, đội ngũ giáo viên phổ thông nói chung, giáo viên Tiểu học nói
riêng không những lớn mạnh về số lượng cũng như về chất lượng, trình độ
chuyên môn trên chuẩn ngày một được nâng cao.
I: THỰC TRẠNG CỦA VIỆC QUẢN LÝ GI¸O DôC NHẰM NÂNG
CAO CHẤT LƯỢNG ĐỘI NGŨ GIÁO VIÊN TRƯỜNG TIỂU HỌC.
1. Thµnh tùu ®¹t ®îc.
Sau 15 năm thực hiện Nghị quyết Trung ương 2 khóa VIII về định hướng
Chiến lược phát triển giáo dục và đào tạo trong thời kỳ công nghiệp hóa, hiện
đại hóa và nhiệm vụ đến năm 2020, trong điều kiện đất nước có nhiều khó khăn,
nguồn lực còn hạn hẹp, được sự quan tâm của Đảng, Nhà nước và toàn xã hội,
với sự nỗ lực của đội ngũ nhà giáo, sự nghiệp giáo dục và đào tạo đã đạt những
thành tựu rất có ý nghĩa.
a.Về tổ chức. Quy mô giáo dục và mạng lưới cơ sở giáo dục và dào tạo có bước
phát triển nhanh; hệ thống giáo dục tương đối hoàn chỉnh từ mầm non đến đại
học và sau đại học. Cơ sở trường lớp từng bước được chuẩn hóa, hiện đại hóa.
Đội ngũ nhà giáo và cán bộ quản lý giáo dục tăng về số lượng, từng bước
nâng cao về chất lượng. Trình độ chuyên môn ngày càng được chuẩn hóa và
nâng cao. ( Tỷ lệ giáo viên tiểu học có trình độ CĐ- ĐH đạt trên 85%; Tỷ lệ
Đảng viên GVTH toàn ngành là 445/665đ/c đạt 66.0% từ nguồn tin TCCB/
PGD huyÖn )
b.Về nội dung chương trình, công tác quản lý. Chất lượng giáo dục ở các cấp
học và trình độ đào tạo có tiến bộ. Công tác quản lý có chuyển biến tích cực;
hợp tác quốc tế về giáo dục được mở rộng.
c. Về vai trò kinh tế- xã hội của giáo dục, đào tạo. Việc thực hiện công bằng xã
hội trong giáo dục ngày càng tốt hơn, tạo điều kiện cho nhiều người có cơ hội
tiếp cận các chương trình giáo dục. Lực lượng lao động qua đào tạo tăng nhanh,
góp phần quan trọng đưa đất nước Việt Nam thoát khỏi nước nghèo.
Đội ngũ này đã đáp ứng quan trọng yêu cầu nâng cao dân trí, đào tạo nhân
lực, bồi dưỡng nhân tài, góp phần vào thắng lợi của sự nghiệp cách mạng của
đất nước."
2. Những tồn tại và bất cập.
Đến nay, giáo dục nước ta vẫn chưa thực sự là quốc sách hành đầu, động lực
quan trọng nhất cho phát triển. Nhiều hạn chế, yếu kém của giáo dục và đào tạo
đã được nêu từ Nghị quyết Trung ương 2 khóa VIII vẫn chưa được khắc phục
cơ bản, có mặt còn nặng nề hơn.
- Về nội dung, chương trình, chất lượng.
Chất lượng giáo dục và đào tạo chưa đáp ứng yêu cầu phát triển kinh tế-xã
hội, chưa giải quyết tốt mối quan hệ giũa tăng trưởng quy mô và nâng cao chất
lượng đào tạo, giữa dạy chữ, dạy người và dạy nghề.
Nội dung giáo dục còn nặng nề về lý thuyết, có mặt xa rời thực tế, chạy theo
thành tích, chưa chú trọng giáo dục đạo đức, ý thức và trách nhiệm công dân.
Chương trình giáo dục phổ thông còn quá tải đối với học sinh tiểu học
Phương pháp dạy và học chậm đổi mới, chưa thực sự phát huy được tính chủ
động, tính tích cưc và sáng tạo của học sinh, sinh viên. Phương pháp và hình
thức đánh giá kết quả học tập còn chậm đổi mới, phương tiện giảng dạy còn
thiếu thốn nhất là lĩnh vực CNTT.
- Về công tác quản lý. Quản lý giáo dục và đào tạo còn nhiều bất cập, thiếu dự
báo nhu cầu nguồn nhân lực cho quá trình công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất
nứớc. Quản lý chất lượng giáo dục- đào tạo còn nhiều lúng túng. Những biểu
hiện tiêu cực trong tuyển sinh, thi cử, cấp bằng và tuyển dụng, dạy thêm học
thêm chậm khắc phục, gây bức xúc trong xã hội. Công tác quy hoạch phát triển
đội ngũ nhà giáo và cán bộ quản lý giáo dục chưa thực sự được quan tâm.(
Quốc hội chất vấn Bộ trưởng GD-ĐT học sinh giỏi ít đi vào ngành sư phạm và
nhiều vấn đề khác như đạo đức ). Chất lượng đào tạo của các trường sư phạm
còn hạn chế, đào tạo giáo viên chưa gắn với nhu cầu của các điạ phương.(
Trường đại học Dân lập mở ra nhiều, học sinh học lực yếu vẫn được vào học
đại học trong khi không thi đỗ vào các trường trung học hoặc cao đẳng chính
quy.)
- Về số lượng và cơ cấu. Hiện nay vẫn còn thiếu nhiều giáo viên, đặc biệt là ở
các vùng sâu, vùng xa, vùng đồng bào dân tộc thiểu số và giáo viên các môn
c thự nh th dc, m thut, õm nhc, giỏo dc quc phũng, giỏo dc cụng
dõn, tin hc vv.
3. Nguyên nhân.
a.V mt ch quan: T duy v giỏo dc chm i mi, khụng theo kp s phỏt
trin ca t nc trong bi cnh kinh t th trng nh hng xó hi ch
ngha v hi nhp quc t. Chớnh sỏch giỏo dc, o to cha to c ng lc,
huy ng s tham gia rng rói ca ton xó hi.
Qun lý giỏo dc, o to cũn nng n v hnh chớnh, cha phỏt huy tớnh t ch
v t chu trỏch nhim ca cỏc c s giỏo dc v o to, cha to c ng lc
i mi t bờn trong ca ngnh giỏo dc. Cỏc ch trng v i mi v phỏt trin
giỏo dc chm c c th húa v trin khai cú h thng, ng b. Nhiu cp y
ng, chớnh quyn v c quan chc nng cha nhn thc sõu sc v thc hin y
quan im" Giỏo dc v o to l s nghip ca ton ng, ca Nh nc v
ca ton dõn ", "Phỏt trin giỏo dc l quc sỏch hng u" v " u t cho giỏo
dc- o to l u t phỏt trin."
b. V mt khỏch quan, mõu thun ln gia yờu cu m rng quy mụ trng lp,
ng thi vi nõng cao cht lng giỏo dc v s hn ch v kh nng, iu
kin ỏp ng vn cha c gii quyt. Ngõn sỏch nh nc cho giỏo dc mc
dự ó tng trong nhng nm gn õy, song vn khụng ỏp ng nhu cu o to,
bi dng NG&CBQLGD. Nhng yu t tiờu cc thuc mt trỏi ca c ch th
trng ó cú tỏc ng khụng nh n tõm t, np ngh, li sng ca mt b
phn NG&CBQLGD.
Tỡnh hỡnh trờn ũi hi phi tng cng xõy dng i ng NG & CBQLGD
mt cỏch ton din. õy l nhim v va ỏp ng yờu cu trc mt, va mang
tớnh chin lc lõu di, nhm thc hin thnh cụng Chin lc phỏt trin giỏo
dc 2011-2020 v chn hng t nc lõu di.
Vic ỏp dng Nguyờn tc tp trung dõn ch cha c thc hin trit , vic
vn dng ụi lỳc ụi khi cũn hn ch v thiu sỏng to, hiu qu mang li khụng
cao; cht lng giỏo dc v hiu qu o to cha ỏp ng vi yờu cu thi k
CNH-HH v hi nhp kinh t quc t.
Từ thực trạng nêu trên bản thân đề ra một số biện pháp và giải pháp cơ bản sau
đây:
II: MỘT SỐ BIỆN PHÁP VẬN DỤNG NGUYÊN TẮC TẬP TRUNG DÂN
CHỦ TRONG QUẢN LÝ TRƯỜNG TIỂU HỌC NHẰM NÂNG CAO
CHẤT LƯỢNG ĐỘI NGŨ GIÁO VIÊN VÀ HIỆU QUẢ GIÁO DỤC-
ĐÀO TẠO
Mục đích của việc vận dụng nguyên tắc tập trung dân chủ trong quản lý
trường tiểu học nhằm nâng cao chất lượng đội ngũ giáo viên, phát huy sức
mạnh tổng hợp của tập thể, nâng cao chất lượng đội ngũ để thực hiện tốt nhất
mục tiêu của nhà trường. Hiệu trưởng cần thực hiện tốt các biện pháp, giải
pháp cơ bản sau đây:
Giải pháp1. Thực hiện tốt vai trò quản lý nhà trường của Hiệu trưởng, kết
hợp chặt chẽ việc phát huy quyền tự chủ nhằm nâng cao chất lượng đội ngũ
giáo viên.
a. Vai trò Hiệu trưởng quản lý nhà trường.
Nhà trường tổ chức và hoạt động theo Nguyên tắc tập trung dân chủ, phát huy
vai trò tập thể, đề cao trách nhiệm cá nhân và tinh thần chủ động, sáng tạo của
Hiệu trưởng, Phó Hiệu trưởng nhằm nâng cao chất lượng đội ngũ giáo viên
Hiệu trưởng đại diện cho nhà trường về mặt pháp lý, có trách nhiệm và thẩm
quyền cao nhất về hành chính và chuyên môn trong nhà trường. Vì vậy, Hiệu
trưởng có vai trò quan trọng trong việc quyết định kết quả phấn đấu của toàn
trường, nhiệm vụ của nhà trường, chất lượng giáo dục của nhà trường, sự đoàn
kết của tập thể sư phạm; các mặt đó tuỳ thuộc vào năng lực và phẩm chất cá
nhân của Hiệu trưởng.
+ Hiệu trưởng cần thực hiện tốt vai trò quản lý nhà trường của mình và kết hợp
đúng đắn chế độ thủ trưởng và chế độ tập thể thông qua việc thực hiện Nguyên
tắc tập trung dân chủ trong nhà trường.
+ Hiệu trưởng thực hiện quản lý tập trung theo chế độ thủ trưởng, đề cao trách
nhiệm cá nhân của Hiệu trưởng, nhưng phải trên cơ sở phát huy dân chủ, mặt
khác dân chủ phải gắn liền với tập trung nghĩa là phải kết hợp giữa quyền quản
lý tập trung của Hiệu trưởng với phát huy dân chủ, đảm bảo cho đội ngũ giáo
viên và nhân viên tham gia quản lý nhà trường.
b. Kết hợp nhuần nhuyễn việc phát huy quyền tự chủ với thực hiện dân
chủ trong quản lý nhà trường.
- Trên cơ sở Nghị định số 43/2006/NĐ-CP của Chính phủ, ngày 25 tháng 4 năm
2006, nhà trường thực hiện quyền tự chủ, tự chịu trách nhiệm về thực hiện
nhiệm vụ chuyên môn, tổ chức bộ máy, biên chế và tài chính. Người Hiệu
trưởng cần thực hiện nghiêm túc Quy chế dân chủ trong hoạt động của nhà
trường, theo phương châm "dân biết, dân bàn, dân làm, dân kiểm tra ".
Hình thức dân chủ trực tiếp trong nhà trường được thực hiện thông qua Đại
hội cán bộ viên chức, thông qua việc Hiệu trưởng tổ chức các cuộc đối thoại
trực tiếp giữa Hiệu trưởng, lãnh đạo nhà trường với tập thể cán bộ, giáo viên,
học sinh.
Nhà trường phát huy quyền tự chủ và thực hiện chế độ dân chủ trong việc xây
dựng kế hoạch, tổ chức thực hiện kế hoạch và nhiệm vụ năm học. Phát huy
quyền tự chủ và thực hiện chế độ dân chủ trong việc xây dựng, quản lý đội ngũ
cán bộ, giáo viên; đây là yếu tố tiên quyết góp phần tạo ra động lực của sự phát
triển nhà trường. Đội ngũ giáo viên, nhân viên trong trường học phổ thông là
lực lượng chủ chốt, quyết định chất lượng giáo dục của nhà trường.
Muốn nâng cao chất lượng giáo dục trước hết phải nâng cao chất lượng đội
ngũ; muốn vậy, Hiệu trưởng phải tạo ra được động lực để phát huy năng lực, sở
trường của từng cán bộ, giáo viên thông qua hoạt động cải thiện đời sống vật
chất, tinh thần của đội ngũ, nhân viên; việc thực hiện đầy đủ, kịp thời các chế
độ, chính sách đãi ngộ của Nhà nước đối với cán bộ, giáo viên.
c. Để xây dựng và quản lý tốt đội ngũ cán bộ giáo viên, Hiệu trưởng cần
phải có một số biện pháp quản lý cụ thể như:
Hiệu trưởng cần quan tâm đầu tư giáo viên chủ nhiệm lớp, giáo viên dạy
chuyên biệt; giáo viên dạy các môn chuyên biệt; thực hiện nghiêm túc các
Thông tư 35 và Thông tư 28 về chế độ làm việc của cán bộ giáo viên, nhằm
phát huy tính năng, sáng tạo của đội ngũ này để nâng cao chất lượng và hiệu
quả đào tạo.
+ Xây dựng một bộ máy nhà trường hợp lý, đủ cơ cấu, đồng bộ, gọn nhẹ, hoạt
động có hiệu lực, hiệu quả; quy định rõ chức năng, nhiệm vụ của từng bộ phận,
từng cá nhân trong nhà trường.
+ Thiết lập ra mối quan hệ phân công và phối hợp chặt chẽ giữa các bộ phận, cá
nhân trong việc thực hiện các nhiệm vụ, quyền hạn của từng bộ phận, cá nhân
đó.
+ Tổ chức tốt công tác giám sát, kiểm tra, đánh giá kết quả công tác của từng bộ
phận, từng cá nhân. Phát huy quyền tự chủ và thực hiện dân chủ trong quản lý
tài chính, cơ sở vật chất, thiết bị của nhà trường:
+ Về quản lý cơ sở vật chất, Hiệu trưởng phải tổ chức sử dụng có hiệu quả và
bảo quản tốt hệ thống cơ sở vật chất, thiết bị nhà trường. Để thực hiện được
nhiệm vụ đó, Hiệu trưởng phải sử dụng một số biện pháp cụ thể. Xây dựng nội
quy, quy định chế độ sử dụng, bảo quản, bảo vệ hệ thống cơ sở vật chất thiết bị
nhà trường. Huy động các nguồn lực từ cha mẹ học sinh, các tổ chức kinh tế, tổ
chức xã hội, để tái mở rộng hệ thống cơ sở vật chất, thiết bị trường học.
Giải pháp 2. Nâng cao nhận thức, ý thức trách nhiệm cho đội ngũ cán bộ
quản lý, giáo viên, nhân viên trong vận dụng nguyên tắc tập trung dân chủ
trong quản lý trường tiểu học nhằm nâng cao chất lượng đội ngũ giáo viên
Một vấn đề mang tính quy luật đối với bất cứ quá trình hoạt động nào cũng
xuất phát từ nhận thức rồi mới dẫn đến hành động, vì nhận thức định hướng cho
hành động, nhận thức đúng thì mới tạo điều kiện cho hành động đúng.
Nâng cao nhận thức, ý thức trách nhiệm cho đội ngũ cán bộ quản lý, giáo viên,
nhân viên nhằm nâng cao nhận thức, ý thức trách nhiệm cho đội ngũ cán bộ
quản lý, giáo viên chủ nhiệm, giáo viên bộ môn, nhân viên trong nhà trường
trong công tác giáo dục pháp luật nhằm làm cho người thấy rõ tầm quan trọng
và sự cần thiết của công tác giáo dục pháp luật cho học sinh.
Tuyên truyền, vận động học sinh nâng cao ý thức pháp luật và ý thức chấp
hành pháp luật thông qua các buổi học tập về Nghị quyết của chi bộ Đảng, pháp
luật của Nhà nước, các buổi nghe báo cáo thời sự, báo cáo về các văn bản pháp
luật mới ban hành.
Nhân các ngày lễ lớn trong năm học, Chi bộ Đảng phối hợp với nhà trường,
các tổ chức chính trị xã hội như: Đoàn Thanh niên Cộng sản HCM, Công đoàn,
Ban thanh tra nhân dân, phụ nữ tổ chức các phong trào thi đua, các cuộc vận
động: "Dân chủ - Kỉ cương – Tình thương – Trách nhiệm”, Hãy nói: Không với
gian lận trong thi cử, Cán bộ, Giáo viên và Học sinh hãy sống và làm việc theo
Hiến pháp và pháp luật với nhiều hình thức truyên truyền nhân các ngày lễ và
các Hội nghị
Giải pháp 3. Cán bộ quản lý các trường gương mẫu trong việc vận dụng
nguyên tắc tập trung dân chủ trong quản lý trường tiểu học nhằm nâng cao
chất lượng đội ngũ giáo viên.
Hiệu trưởng “Tăng cường pháp chế XHCN, xây dựng Nhà nước pháp quyền
Việt Nam, " Người cán bộ quản lý nhà trường cần được tham dự các lớp bồi
dưỡng lý luận và nghiệp vụ quản lý giáo dục và đào tạo, trong đó có bồi dưỡng
kiến thức và kỹ năng quản lý hành chính nhà nước, kiến thức pháp lý, hệ thống
thể chế nhà nước về giáo dục và đào tạo. Người cán bộ quản lý nhà trường phải
biết nghiên cứu và xử lý các văn bản quản lý nhà nước theo trình tự:
+ Nghiên cứu các loại hình văn bản, nội dung văn bản.
+ Xác định đối tượng điều chỉnh, phạm vi điều chỉnh, hiệu lực pháp lý của
từng loại văn bản quản lý nhà nước về giáo dục và đào tạo.
+ Lập kế hoạch, tổ chức chỉ đạo thực hiện.
+ Kiểm tra, đánh giá kết quả thực hiện.
Mọi kế hoạch đề ra đều được công khai dân chủ bàn bạc và đi đến thống nhất
thực hiện như: Kế hoạch hoạt động ( năm, kỳ, tháng, tuần ) công tác Tổ chức;
Tài chính; công tác Thi đua và kết quả hoạt động )
Người cán bộ quản lý cần phải toàn tâm, toàn lực cho hoạt động giáo dục của
nhà trường, nói đi đôi với làm, làm việc thực sự mang lại hiệu quả cao. Hiệu
trưởng là người trụ cột là con chim đầu đàn của đơn vị, là gương sáng cho đội
ngũ noi theo. Kết quả hoạt động giáo dục là sự sống còn là uy tính của nhà
trường là uy tính tính của hiệu trưởng là điểm nhấn cho học sinh, phụ huynh và
địa phương ghi nhận.
Giải pháp 4. Tăng cường vai trò lãnh đạo của Chi bộ Đảng đối với nhà
trường trong việc vận dụng nguyên tắc tập trung dân chủ trong quản lý
trường tiểu học nhằm nâng cao chất lượng đội ngũ giáo viên.
Tăng cường vai trò lãnh đạo của Đảng đối với chính quyền là một nguyên tắc
tổ chức và hoạt động của mọi cơ quan nhà nước, tổ chức, đoàn thể ở Việt Nam.
Trong trường học phổ thông, Chi bộ Đảng là hạt nhân chính trị lãnh đạo việc
thực hiện nhiệm vụ chính trị và thực hiện chức năng kiểm tra theo quy định của
Điều lệ Đảng.
Chi bộ Đảng phải thường xuyên kiểm tra, nắm vững tình hình để tiến hành sơ
kết, tổng kết kịp thời đối với các hoạt động của nhà trường, từ đó rút kinh
nghiệm trong công tác, nâng cao năng lực lãnh đạo và sức chiến đấu của tổ
chức Đảng. Chi bộ Đảng ở trường học phát hiện, bồi dưỡng, lựa chọn những
người ưu tú nhất trong quần chúng giáo viên, cán bộ có đủ tiêu chuẩn để kết nạp
vào Đảng. Để thực hiện được vai trò quan trọng đó, Chi bộ Đảng ở trường học
phải làm tốt những nhiệm vụ sau:
Nghị quyết do Chi bộ nhà trường ban hành phải ghi nhận được các biện pháp
hữu hiệu để nâng cao hiệu lực thực hiện Luật Giáo dục, Điều lệ nhà trường;
nâng cao chất lượng công tác giáo dục pháp luật trong nhà trường.
Trong công tác tổ chức chỉ đạo thực hiện Nghị quyết của Chi bộ nhà trường
cũng như chỉ đạo thực hiện các quy định pháp luật. Chi bộ Đảng và mọi đảng
viên luôn luôn gương mẫu đi đầu, các đảng viên, nhất là đảng viên giữ chức vụ
lãnh đạo, phải gương mẫu trong việc chấp hành Hiến pháp và pháp luật.
Công tác tuyên truyền, vận động, thuyết phục bằng sự đúng đắn, hiệu quả của
các chủ trương, Nghị quyết của Chi bộ Đảng và hành động gương mẫu của cán
bộ, đảng viên. Mọi đảng viên phải chấp hành nghiêm chỉnh Hiến pháp và pháp
luật, đồng thời phải vận động quần chúng chấp hành nghiêm Hiến pháp và pháp
luật.
Mở rộng và phát huy dân chủ nhằm tạo ra tính tự giác, chủ động, sáng tạo
của cán bộ, giáo viên, học sinh trong việc thực hiện đường lối của Đảng, pháp
luật của Nhà nước. Chi bộ Đảng phải lãnh đạo các hoạt động chính trị của nhà
trường nhằm nâng cao chất lượng các cuộc sinh hoạt dân chủ trong nhà trường,
coi trọng lãnh đạo các cuộc họp, hội nghị lớn ở trong trường như: sơ kết học kỳ,
tổng kết năm học, hội nghị cán bộ, viên chức, đại hội của các đoàn thể như:
Công đoàn, Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ chí Minh
Chăm lo củng cố và phát huy vai trò của chính quyền nhà trường, lãnh đạo
chính quyền phát huy quyền làm chủ của cán bộ, giáo viên, nhân viên, nâng cao
trách nhiệm của cán bộ giáo viên, nhân viên trong việc thực hiện Điều lệ trường
học, tham gia xây dựng và thực biện kế hoạch năm học, nội quy nhà trường.
Giải pháp 5. Phối hợp các hoạt động của chính quyền với các tổ chức chính
trị - xã hội trong việc vận dụng nguyên tắc tập trung dân chủ trong quản lý
trường tiểuhọc nhằm nâng cao chất lượng đội ngũ giáo viên
Dưới sự lãnh đạo của Đảng, tổ chức chính quyền, các tổ chức chính trị - xã
hội trong nhà trường với các chức năng, nhiệm vụ do luật định cần phát huy vai
trò của mình trong việc thực hiện các hoạt động giáo dục trong nhà trường.
Hiệu trưởng, Phó Hiệu trưởng phải phối hợp hoạt động với các hội đồng của
nhà trường, với các tổ chức chính trị - xã hội (Công đoàn, Đoàn, phụ nữ Việt
Nam ) trong trường, nhằm thực hiện kế hoạch năm học.
+ Hiệu trưởng thực hiện tốt các nhiệm vụ quyền hạn của mình, Hiệu trưởng
phân công cho các Phó Hiệu trưởng điều hành một số hoạt động của nhà
trường. Việc Hiệu trưởng phân công nhiệm vụ quyền hạn cho Phó Hiệu trưởng
phải được quy định bằng văn bản cụ thể .
+ Phó Hiệu trưởng thực hiện và chịu trách nhiệm trước Hiệu trưởng về nhiệm
vụ được Hiệu trưởng phân công; Cùng với Hiệu trưởng chịu trách nhiệm trước
cấp trên về phần việc được giao; Thay mặt Hiệu trưởng điều hành hoạt động
của nhà trường khi được uỷ quyền.
+ Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh là tổ chức chính trị - xã hội trong
nhà trường, thông qua tổ chức Đoàn, học sinh có thể bầy tỏ nguyện vọng, đóng
góp ý kiến nhằm hoàn thiện quá trình giáo dục.
Công đoàn nhà trường là tổ chức chính trị- xã hội, nhằm tập hợp các cán bộ,
nhân viên, giáo viên trong trường, hoạt động theo Điều lệ Công đoàn và đặt
dưới sự lãnh đạo của Đảng. Công đoàn nhà trường là tổ chức đại diện và bảo vệ
quyền lợi chính đáng, hợp pháp của cán bộ, nhân viên, giáo viên vừa là người tổ
chức cho cán bộ, nhân viên, giáo viên trong trường tham gia quản lý nhà
trường, quản lý hoạt động giáo dục trong nhà trường.
Nếu Hiệu trưởng phối hợp tốt các hoạt động, các tổ chức chính trị - xã hội
trong trường thì sẽ tạo điều kiện thuận lợi cho việc thực hiện kế hoạch năm học,
nâng cao chất lượng công tác giáo dục.
Giải pháp 6. Lập quy hoạch hoàn thiện về cơ cấu nhân sự trong đội ngũ giáo
viên
a Lập qui hoạch nhân sự. Lập qui hoạch nhân sự là việc xác định nhu cầu số
lượng, chất lượng, cơ cấu về cán bộ quản lý, giáo viên, cán bộ nhân viên trong nhà
trường nhằm đáp ứng mục tiêu nhiệm vụ của nhà trường.
b. Tuyển chọn bổ sung nhân sự. Tuyển chọn bổ sung nhân sự nhằm đảm bảo đủ
số lượng giáo viên, nhân viên như bản qui hoạch đã đề ra. Việc tuyển chọn bổ
sung nhân sự cần tuân thủ các nguyên tắc sau:
+ Xuất phát từ yêu cầu thực tế của nhà trường.
+ Căn cứ vào tiêu chuẩn giáo viên, nhân viên mà Bộ qui định.
+ Dựa vào kết quả nghiên cứu thận trọng và toàn diện.
c. Phân công bố trí cán bộ, giáo viên, nhân viên. Phân công, bố trí giáo viên,
nhân viên trong nhà trường là quyền hạn của người Hiệu trưởng. Đó chính là việc
sắp xếp bố trí giáo viên chủ nhiệm, giáo viên bộ môn các lớp. Nếu phân công hợp
lý sẽ phát huy tối đa tiềm năng của nguồn nhân lực.
+ Tuân thủ định mức lao động của Nhà nước và của ngành giáo dục.
+ Phù hợp với trình độ, năng lực của từng người.
+ Đảm bảo tính kế thừa để có sự ổn định trong một thời gian nhất định
d. Đề bạt thuyên chuyển giáo viên, nhân viên. Đề bạt cán bộ là sự bổ nhiệm các
giáo viên vào các cương vị lãnh đạo như: Thư ký Hội đồng, tổ trưởng chuyên
môn, phụ trách các phòng ban khác trong nhà trường.
e. Khen thưởng và kỷ luật. Mỗi tổ chức đều có những qui định, chuẩn mực
riêng để duy trì nền nếp trật tự và kỷ cương của tổ chức mình. Mục đích của
khen thưởng là động viên, khuyến khích mọi người làm việc tốt hơn.
g. Bồi dưỡng đội ngũ GV, cán bộ nhân viên trong tập thể sư phạm. Bồi dưỡng
và phát triển đội ngũ giáo viên, cán bộ nhân viên nhằm nâng cao, hoàn thiện
nhân cách và nhất là trình độ nghiệp vụ sư phạm của người giao viên, trình độ
chuyên môn của nhân viên trong nhà trường.
h. Nội dung bồi dưỡng giáo viên: Hiệu trưởng cần hiệu rõ đặc điểm lao động sư
phạm đặc thù của giáo viên : vừa là nhà Sư phạm, vừa là nhà tổ chức, vừa tham
gia các hoạt động chính trị, xã hội. Do đó, nội dung bồi dưỡng giáo viên, phải
toàn diện như yêu cầu giáo viên, phải có “đủ đức, đủ tài ”.
+ Trước hết cần bồi dưỡng tư tưởng chính trị, đạo đức và lý tưởng nghề nghiệp
cho giáo viên.
+ Bồi dưỡng lòng nhân ái Sư phạm cho đội ngũ GV là nội dung quan trọng
trong công tác bồi dưỡng GV. Bồi dưỡng đội ngũ giáo viên theo chuẩn Nghề
nghiệp giáo viên tiểu học.( theo QĐ14/BGD-ĐT với ba lĩnh vực, 15 yêu cầu và
60 minh chứng.)
+ Xây dựng và phát huy truyền thống tập thể: Truyền thống của tập thể là
những giá trị tinh thần của tập thể, được kết tinh lại qua nhiều giai đoạn phát
triển. Nó phản ánh những giá trị đặc trưng truyền thống của dân tộc, của địa
phương, của nghề nghiệp, đồng thời cũng chứa đựng những nét riêng biệt về giá
trị tinh thần của tập thể đó, tạo cho tập thể đó có một phong thái riêng, một vẻ
đẹp riêng và một sức mạnh riêng. Vì vậy, việc xây dựng và phát huy truyền thống
của tập thể giáo viên trong nhà trường là một trong những biện pháp tâm lý trong
quản lý của người Hiệu trưởng Nó không những có tác dụng đoàn kết tập thể mà
còn là phương tiện giáo dục các thế hệ häc sinh.
* Hiệu trưởng cần quan tâm xây dựng và phát huy các truyền thống:
- Truyền thống tôn sư, trọng đạo, kính trọng thầy cô giáo có nhiều công lao đối
với với sự nghiệp giáo dục của địa phương.( gương người tốt việc tốt, gương
những người đạt thành tích cao qua nhiều năm học.)
- Truyền thống dạy tốt, học tốt và gương những học sinh thành đạt của trường
qua bao thế hệ.( có sổ vàng ghi danh học sinh giỏi đạt kết quả cao qua các kỳ thi
huyện, tỉnh, quốc gia.)
- Truyền thống “Dân chủ, kỷ cương, tình thương, trách nhiệm”; thành tích đạt
được của trường.( trường xây dựng phòng truyền thống ghi thành tích tập
thể )
Các hoạt động đó cần được thường xuyên củng cố, duy trì và phát huy qua
các hoạt động và giao lưu, qua các phong trào thi đua, đặc biệt là phong trào
“Kỷ cương, tình thương, trách nhiệm”, “Giỏi việc trường, đảm việc nhà”, “Gia
đình nhà giáo văn hoá”,
qua việc tổ chức long trọng các ngày lễ lớn, nhất là ngày Nhà giáo Việt Nam
20/11.
Giải pháp 7. Đa dạng hóa các hình thức, nội dung bồi dưỡng đội ngũ giáo
viên:
Bồi dưỡng tâm hồn, kiến thức, phương pháp sư phạm và năng lực sư phạm.
Tâm hồn người thầy được xây dựng trên cơ sở lòng yêu thương vô hạn, lòng
quý mến và tôn trọng con người. Chính lòng yêu thương đó là cội nguồn của
mọi tình cảm cao đẹp, của đạo đức. Đối với thầy giáo, lòng yêu thương con
người trước hết thể hiện ở lòng yêu thương học sinh và đồng nghiệp.
Phương pháp sư phạm của người thầy đóng vai trò quan trọng. Phương pháp tốt
giảng dạy đem lại hiệu quả giáo dục và ngược lạị. Phương pháp sư phạm bao
gồm những vấn đề mà trước hết là cách khơi dậy ở học sinh sự say mê học tập,
sự khát theo hướng về cái thiện và làm cho học sinh hứng thú trong việc tìm tòi,
khám phá cái mới, cái đẹp.( học sinh tích cực hoạt động)
Kiến thức, phương pháp sư phạm và nhiệt tình trong giảng dạy, nghiêm túc,
sáng suốt, công bằng trong đánh giá là nhân tố cơ bản tạo nên uy tín của thầy cô
giáo.
*Bồi dưỡng năng lực sư phạm:
Bồi dưỡng năng lực sư phạm cho giáo viên là một nội dung cơ bản, quan
trọng trong công tác bồi dưỡng. Năng lực sư phạm bao gồm năng lực tổ chức
quá trình dạy học và năng lực tổ chức quá trình giáo dục. Do vậy cần tập trung
bồi dưỡng cho những nội dung cơ bản sau:
Thường xuyên cung cấp cho giáo viên những điều chỉnh hoặc đổi mới trong
nội dung và phương pháp giáo dục.
Bồi dưỡng cho giáo viên năng lực thiết kế giáo án môn học, năng lực ra đề
kiểm tra, đề thi, năng lực chấm thi, trả bài. Bồi dưỡng đánh giá xếp loại học
sinh theo Thông tư 32/2009/BGD-ĐT.( nhất là các môn định tính và các môn
chuyên biệt có liên quan đến xếp loại học lực học sinh cuối năm.)
Đối với giáo viên làm công tác chủ nhiệm lớp cần bồi dưỡng năng lực tổ chức
các hoạt động tập thể, năng lực thuyết phục, cảm hóa học sinh.
Bồi dưỡng năng lực chuyên môn trong trường tiểu học. Hiệu trưởng yêu cầu
các tổ chuyên môn thảo luận, giao nhiệm vụ để mỗi tổ có kế hoạch bồi dưỡng
cá nhân, coi đó là mục tiêu phấn đấu và chương trình hành động của mình. Hiệu
trưởng cần thường xuyên đôn đốc việc thực hiện kế hoạch bồi dưỡng của từng
tổ chuyên môn và từng giáo viên.( kế hoạch bồi dưỡng tổ - cá nhân được xây
dựng từ đầu năm học )
+ Tổ chức hội giảng, tổ chức các cuộc thi nghiệp vụ sư phạm để khích lệ giáo
viên tình yêu nghề và say sưa bồi dưỡng tay nghề.
+ Tổ chức học tập theo chuyên đề, cung cấp cho giáo viên những kiến thức cập
nhật và giải quyết những băn khoăn, thắc mắc của giáo viên trong khi giảng
những chương khó, bài khó.
+ Đầu tư xây dựng thư viện và tổ chức hoạt động thư viện nhà trường cũng góp
phần không nhỏ trong công tác bồi dưỡng giáo viên. Thư viện phải đầy đủ các
loại sách giáo khoa, sách hướng dẫn, sách tham khảo, các loại báo và tạp chí,
đặc biệt là báo và tập san chuyên ngành. Xây dựng phòng đọc đáp ứng nhu cầu
của giáo viên và học sinh. Nhân viên thư viện phải được đào tạo đủ khả năng để
phục vụ.( Thư viện XS)
Tổ chức giáo viên nghiên cứu và ứng dụng khoa học – khuyến khích, động viên
và yêu cầu giáo viên tham gia nghiên cứu khoa học theo các đề tài phục vụ thiết
thực cho việc nâng cao chất lượng giáo dục và dạy học.( mọi người đều tham
gia )
Bồi dưỡng năng lực sử dụng ngoại ngữ và tay nghề sử dụng công nghệ thông
tin:
Để đáp ứng yêu cầu trong thời kỳ công nghiệp hóa – hiện đại hóa, thời kỳ khoa
học trong khu vực, trên thế giới phát triển như vũ bão. Đội ngũ giáo viên phải
tự học, để biết và nâng cao ngoại ngữ và sử dụng công nghệ thông tin trong nhà
trường.
Sơ đồ: ( Đa dạng hóa các hình thức bồi dưỡng đội ngũ giáo viên,
theo QĐ 14/BGD-ĐT về Chuẩn nghề nghiệp giáo viên tiểu học )
§a d¹ng
hãa néi
dung båi
dìng gi¸o
viªn
Båi dìng
n¨ng lùc s
ph¹m
Båi dìng
n¨ng lùc
chuyªn
m«n
Båi dìng
n¨ng lùc
ngo¹i ng÷
Båi dìng
n¨ng lùc sö
dông tin
häc
Båi dìng
n¨ng lùc x·
héi hãa
gi¸o dôc
Giải pháp 8. Đẩy mạnh công tác thi đua, khen thưởng nhằm nâng cao chất
lượng đội ngũ.
Nội dung thi đua khen thưởng: Trong quá trình hoạt động để thực hiện mục
tiêu nhiệm vụ của mình, nếu các thành viên làm tốt, xuất sắc thì được khen
thưởng và nếu vi phạm kỉ luật thì bị xử phạt. Mục đích khen thưởng là động
viên, khuyến khích mọi người không những làm tốt mà còn làm tốt hơn, mang
lại lợi ích cho cá nhân và tập thể sư phạm.
Hình thức khen thưởng là động viên, kích thích các thành viên trong tập thể
sư phạm làm tốt hơn. Khen thưởng là ghi nhận công lao và kết quả phấn đấu đạt
được của mỗi GBGV. Nếu công tác khen thưởng thực sự là tốt, kịp thời, đúng
người, đúng việc, bảo đảm khoa học thì có tác động tích cực và có ý nghĩa to
lớn đến việc hoàn thành mục tiêu, nhiệm vụ, thực hiện tốt kế hoạch của nhà
trường. “Thi đua dạy tốt, học tốt”.
Huy động mọi nguồn lực: nhà hảo tâm; công ty; hội khuyến học cùng khen
thưởng.
9. Kết quả đạt được sau ba năm thực hiện Nguyên tắc tập trung dân chủ
trong quản lý chỉ đạo tại trường tiểu học.
a.Về nhận thức, kết quả định tính.
Trao dồi cho toàn thể cán bộ giáo viên và nhân viên, học tâp và thấm nhuần
mọi chủ trương đường lối, chính sách của Đảng, Nhà nước và ngành giáo dục
đề ra.
Tổ chức cho đội ngũ học tập về phong cách làm việc của Chủ tịch Hồ Chí
Minh; để cho bản thân mỗi cán bộ giáo viên có nhận thức đúng đắn về yêu cầu
phải giữ gìn, không ngừng tu dưỡng, rèn luyện đạo đức cách mạng, đề cao tinh
thần đoàn kết, tương thân tương ái, tính kỹ luật, dân chủ trong tập thể, tinh thần
đó được thể hiện là hoàn thành mọi công việc được giao. "dạy tốt - học tốt."
b.Về hiệu quả công tác và chất lượng giáo dục đào tạo theo kết quả định
lượng.
Uy tính của nhà trường, Hiệu trưởng, của đội ngũ được phát huy và ngày
được nâng cao. Mọi công việc và kế hoạch được thảo luận, bàn bạc,đề ra nhiều
biện pháp tốt nhờ vận dụng tốt Nguyên tắc tập trung dân chủ với phương châm
"Ba công khai -Bốn kiểm tra."
* Năm 2008-2009: ( số liệu khi tôi về nhận công tác quản lý 01.9. 2008 )
Trường có 18 lớp với 32 CBGV-NV và 02đ/c dạy học môn tự chọn ( Anh - Tin)
- Trình độ chuyên môn:
+ ĐH: 05 đ/c/ 32 = 15.0 %;
+ CĐ: 13 đ/c/ 32 = 40.0 %;
+ TC: 14 đ/c/ 32 = 45.0 %. So với yêu cầu CBGV có trình độ trên chuẩn
thấp.
- Trình độ Anh văn; Tin học chưa đáp ứng yêu cầu của công việc.
* Đến năm học 2012-2013: ( sau ba năm nghiên cứu và thực hiện )
Trường có 21 lớp với 43 CBGV-NV ( kể cả GV biên chế và hợp đồng NH )
Nhà trường tạo điều kiện để CBGV đi học nâng cao trình độ trên chuẩn.
- Trình độ chuyên môn:
+ ĐH: có 24đ/c/43 chiếm tỷ lệ: 55.0% ( chưa kể có 04 đ/c đang học ĐH )
+ CĐ: có 17đ/c/43 chiếm tỷ lệ: 41.0% ( có 04đ/c đang học ĐH )
+ TC: có 02đ/c/43 chiểm tỷ lệ: 04% (Trong đó 1đ/c TCYT và 1đ/c gần về hưu
).
So với yêu cầu trình độ CBGV trên chuẩn cao.( 96.0%)
- Về trình độ Anh văn và Tin học:
+ Trình độ Tin học: có 40/ 43 đ/c = 93.0%
+ Trình độ Anh văn: có 34/ 43 đ/c = 79.0%
- Chất lượng giáo dục đào tạo: HSG - HSNK, đạt được qua các năm:
* Năm học 2008-2009: Chất lượng văn hóa: 95.5% TB trở lên; Khá giỏi:
72.10%
Trường tham gia đầy đủ các hội thi và cuối năm đạt được: 21 giải cá nhân; 2
giải đồng đội; trong đó có 18 giải huyện và 03 giải tỉnh. Tổng sắp các hội thi
xếp thứ 5/36 trường TH-THCS
* Năm học 2009-2010: Chất lượng văn hóa: 95.7% TB trở lên; Khá giỏi:
75.10%
Trường tham gia đầy đủ các hội thi và cuối năm đạt được: 36 giải cá nhân; 3
giải đồng đội; trong đó có 31giải huyện và 05 giải tỉnh. Tổng sắp các Hội thi
xếp thứ 7/36 trường TH-THCS toàn huyện.(có 3 giải đồng đội được PGD tặng
cờ L lưu )
* Năm học 2010-2011: Chất lượng văn hóa: 96.5% TB trở lên; Khá giỏi:
77.30%
Trường tham gia đầy đủ các hội thi và cuối năm đạt được: 31 giải cá nhân; 3
giải đồng đội; trong đó có 24 giải huyện và 07 giải tỉnh. Tổng sắp các Hội thi
xếp thứ 1/37 trường TH-THCS toàn huyện.( có 3 giải đồng đội được PGD
tặng cờ .)
* Năm học 2011-2012: Chất lượng văn hóa: 97.7% TB trở lên; Khá giỏi:
83.15%
Trường tham gia đầy đủ các hội thi và cuối năm đạt được: 24 giải; trong đó có
18 giải huyện và 06 giải tỉnh;( có 3 giải đồng đội được PGD tặng cờ luân lưu)
Tổng sắp các Hội thi xếp thứ 13/37 trường TH-THCS toàn huyện.
* Năm học 2012-2013: Chất lượng văn hóa: 99.9% TB trở lên; Khá giỏi:
90.0%. Trường tham gia đầy đủ các hội thi và cuối năm đạt được: 24 giải cá
nhân; trong đó có 18 giải huyện và 06 giải tỉnh. Tổng sắp các Hội thi xếp thứ
09/37 trường TH-THCS toàn huyện.(có 3 giải đồng đội được PGD tặng cờ luân
lưu ) Ngoài các hội thi của ngành trường còn tham gia đầy đủ các hội thi của địa
phương đạt giải cao như cắm trại 26.3; thi bóng chuyền nam, nữ; kéo co chạy
việt dã. Trường có nhiều cán bộ giáo viên viết tin, bài đăng trên trang mạng của
ngành và của trường. Trường có Tổng phụ trách đội giỏi dự Hội nghị điễn hình
tiên tiến tại tỉnh Quảng Bình.( 1/34 người ). Trường có 01 em học sinh dự thi
chỉ huy đội giỏi đạt giải 2 và được Ban tổ chức chọn đi dự Hội nghị nghìn việc
tốt tại Bắc Ninh trong tháng 5. 2013. ( 1/72 em cả nước).
Tham gia thi tìm hiểu về Phong Nha-Kẻ Bàng nhân 10 năm kỷ niệm với 21.449
người tham gia dự thi trường đạt một giải cá nhân.( 1/18 người đạt giải ) Tham
gia thi vẽ tranh ý tưởng trẻ thơ do Công ty Hon Da tổ chức trường tham gia với
số lượng nhiều, chất lượng cao.( ba thành tích đạt được nêu trên không có
trường nào đạt được.)
c. Công tác thi đua cá nhân và tập thể.
* Trước năm học 2007-2008 trường đạt tập thể lao động khá.( tổng sắp xếp thứ
24/36 trường TH và THCS ) Chi bộ được xếp loại hoàn thành nhiệm vụ. Đây là
năm chuyển giao công tác quản lý Hiệu trưởng mới.
* Năm học 2008- 2009: Tập thể lao động Tiên tiến; có 6 đ/c đạt GVDG cấp
huyện.
( Trường đạt thành tích cao nhưng do hiệu trưởng mới và không đăng ký Tập
thể lao động xuất sắc). Chi bộ được Đảng ủy xếp loại hoàn thành tốt nhiệm vụ
Công đoàn trường được Công đoàn ngành giáo dục huyện khen thưởng.
* Năm học 2009-2010: Tập thể lao động xuất sắc- có 4đ/c đạt danh hiệu:
CSTĐCS và có 9đ/c đạt GVDG cấp huyện. Trường được công nhận cơ quan
văn hoá. Trường được công nhận Trường tiểu học đạt chuẩn quốc gia mức I sau
5/ năm kiểm tra lại chi bộ được Đảng ủy khen thưởng Chi bộ Trong sạch vững
mạnh tiểu biểu; đ/c Bí thư Chi bộ được khen thưởng: Học tập và làm theo tấm
gương đạo đức Hồ Chí Minh.
* Năm học 2010-2011: Tập thể lao động xuất sắc- có 4đ/c đạt danh hiệu:
CSTĐCS và duy trì tốt số GVDG cấp huyện. Chi bộ- Công đoàn- Chi đoàn
được cấp trên khen thưởng.
* Năm học 2011-2012: Tập thể lao động xuất sắc- có 6đ/c đạt danh hiệu:
CSTĐCS; duy trì tốt GVDG cấp huyện; thi CBQL giỏi trường tham gia 3đ/c có
02đ/c đạt giải huyện và đ/c Hiệu trưởng dự thi tỉnh đạt giải Ba. Trường được
UBND tỉnh Quảng Bình tặng Bằng khen. Chi bộ trong sạch vững mạnh tiêu
biểu và được khen thưởng.
* Năm học 2012-2013: Tập thể lao động xuất sắc- có 3đ/c đạt danh hiệu:
CSTĐCS và có1đ/c thi đạt GVDG cấp huyện. Trường được đề nghị Thủ tướng
Chính phủ khen thưởng 4 năm liên tục đạt tập thể lao động xuất sắc. Ban nữ
công của trường được Công đoàn PGD- Công đoàn huyện khen thưởng nhiều
năm liên tục đạt thành tích cao. Trường được PGD-ĐT và UBND huyện đề nghị
Thủ tường Chính phủ khen thưởng.( 1/2 trường toàn huyện)
Để có kết quả và thành tích nêu trên là nhờ Hiệu trưởng biết vận dung
"Nguyên tắc tâp trung dân chủ; biết phát huy vai trò các tổ chức đoàn thể và đội
ngũ CBGV-NV trong nhà trường. Đội ngũ đoàn kết nhất trí, làm việc với tinh
thần trách nhiệm cao, hiệu quả công tác tốt, mang lại lòng tin cho nhân dân và
phụ huynh tin tưởng khi gửi con em đến trường để học hành.
PHN C: KT LUN
1. í ngha ca sỏng kin kinh nghim:
Xut phỏt t thc trng nh trng, da trờn c s lý lun, c s phỏp lý, mt
s bin phỏp qun lý ó c a ra nhm nõng cao cht lng i ng giỏo
viờn trng tiu hc v giỏo viờn cỏc PGD, tnh Qung Bỡnh. Nõng cao cht
lng giỏo dc l mt ch trng, ng li, mt t tng giỏo dc ln ca
ng v Nh nc nhm nõng cao dõn trớ, o to nhõn lc v bi dng nhõn
ti, to ra lp ngi lao ng mi, lm ch nc nh xõy dng nc Vit
Nam XHCN, cụng nghip húa hin i húa vo nm 2020, vỡ mc tiờu dõn
giu, nc mnh, xó hi cụng bng, dõn ch, vn minh nh Ngh quyt i hi
ng ton quc ln th XI ra. Mun l c iu ny thỡ vic nõng cao cht
lng i ng giỏo viờn l vic l cn thit.
Qua quỏ trỡnh trin khai thc hin Nguyên tắc tập trung dân chủ c s ó
giỳp cho CB-GV nhn thc sõu sc hn v quyn lm ch v vai trũ ca CB-
GV trong s nghip giỏo dc núi riờng v s nghip xõy dng t nc núi
chung. Nh trng v t chc on thể ó m rng dõn ch tc tip, bu khụng
khớ dõn ch trong trng hc c nõng lờn rừ rt, khi dy c tinh thn
on kt, trỏch nhim ca CBGV, CBQL õy l c hi ngi lao đng t
giỏc tham gia xõy dng trờng học, tham gia qun lớ nh nc, qun lớ xó hi .
Thc hin Nguyên tắc tập trung dân chủ c s l mt ch trng ỳng n,
hp vi lũng dõn, c mi ngi nhit tỡnh hng ng v c vn dng sỏng
to trong quỏ trỡnh thc hin nhim v chớnh tr ca ngnh.
Thc hin Nguyên tắc tập trung dân chủ là phát huy trớ tu, kinh nghim v
tp hp sc mnh tp th ó bn bc thỏo g nhng khú khn, vng mc,
khụng ngng i mi phng phỏp hot ng ca nh trng v cỏc on th,
phỏt huy tinh thn lao ng sỏng to, xõy dng cỏc quy c, quy ch phi hp
gia nh trng v cụng on, xõy dng c mụi trng s phm lnh mnh,
phong cỏch vn minh lch s trong c quan, gúp phn gi gỡn v phỏt huy nn
vn hoỏ tiờn tin, m d bn sc dõn tc.
Thc hin Nguyên tắc tập trung dân chủ ó cõn nhc la chn nhng ngi cú
uy tớn, nng lc, trỡnh , m nhn cỏc chc v ch cht cng nh thc