Tiền đề ra đời chủ nghĩa mác

BÀI 1
KHÁI QUÁT VỀ SỰ HÌNH THÀNH VÀ
PHÁT TRIỂN CỦA CHỦ NGHĨA MÁC - LÊNIN
Tiền đề kinh tế - xã hội
1.1
Những tiền đề về lý luận và khoa học
1.2
Vai trò nhân tố chủ quan của C.Mác và
Ph. Ănghen
1.3
Các tiền đề hình thành
1
I. C. MÁC, PH. ĂNGHEN SÁNG LẬP HỌC THUYẾT
Tiền đề kinh tế - xã hội
1.1

Từ nửa sau thế kỷ XVIII đến giữa thế kỷ XIX nền
đại công nghiệp TBCN hình thành và phát triển
mạnh mẽ ở nhiều nước châu Âu.

Giai cấp công nhân ra đời và phát triển nhưng đời
sống vô cùng khổ cực.

Mâu thuẫn giữa giai cấp công nhân và giai cấp tư
sản ngày càng gay gắt và dẫn đến các cuộc đấu
tranh. Thực tiễn cách mạng trở thành tiền đề cho
sự ra đời của chủ nghĩa Mác.
Năm 1765 Giêm Hagrivơ đã chế tạo ra máy kéo sợi, kéo được
8 cọc sợi một lúc. Ông lấy tên con gái mình là Jenny để đặt tên

cho máy đó.
Máy kéo sợi Jenny
Năm 1785, Edmund Cartwright đã sáng chế ra máy dệt.
Tăng năng suất dệt lên tới 40 lần.
Máy dệt vải
Mô hình động cơ hơi nước của James Watt
Nước Anh trở thành “ Phân xưởng của thế giới”
Năm 1804, chiếc đầu máy xe lửa đầu tiên chạy
bằng hơi nước đã ra đời.
Năm 1807, Robert Fulton đã chế ra tàu thủy chạy bằng hơi
nước thay cho những mái chèo hay những cánh buồm.
Lao động trong các nhà máy dệt ở Anh
- Công nhân trong các xí nghiệp dệt phải
lao động từ 14-15 giờ, thậm chí có nơi
16-18 giờ.
- Điều kiện làm việc tồi tệ bởi môi trường
ẩm thấp, nóng nực, bụi bông phủ đầy
những căn phòng chật hẹp.
- Tiền lương thấp, lương của phụ nữ, trẻ
em còn rẻ mạt hơn
Ở Anh, trẻ em lao động cực nhọc trong các hầm mỏ
nhưng được trả lương rất thấp.
Trong xã hội tư bản chủ nghĩa, quần chúng
lao động phải chịu nhiều áp bức và bóc lột
Năm Nơi diễn ra Lực lượng
đấu tranh
Hình
thức đấu
tranh
Mục tiêu đấu tranh

1831-
1834
Thành phố
Lyon
(Pháp)
Công nhân
dệt
Khởi
nghĩa vũ
trang
Tăng lương, giảm giờ
làm. Đòi thiết lập chế
độ Cộng hòa.
1844 Thành phố
Xilêdi
( Đức)
Công nhân
dệt
Khởi
nghĩa vũ
trang
Chống sự hà khắc của
chủ xưởng và điều kiện
lao động tồi tệ
1838
đến
1848
Nước Anh Công nhân
và các tầng
lớp lao động

khác
Mít tinh,
biểu tình
có quy
mô, có tổ
chức
Đòi quyền phổ thông
bầu cử. Tăng lương
giảm giờ làm.
Công nhân Anh đưa Hiến chương đến Quốc hội
Nhận xét: Giai cấp vô sản đã trở thành một lực lượng
chính trị độc lập, và cần có lý luận cách mạng dẫn đường
Tiền đề lý luận:
- Triết học cổ điển Đức: Đại biểu tiêu biểu là
Hêghen, Phơbách.
- Kinh tế chính trị cổ điển Anh: Đại biểu tiêu
biểu là Ađam Xmit, Đavit Ricacđô.
- Chủ nghĩa xã hội không tưởng Pháp: Đại
biểu tiêu biểu là H. Xanhximông, C. Phuriê,
R.Owen.
Những tiền đề về lý luận và khoa học
1.2
Friedrich Hêghen (1770-1831)
Các đại biểu tiêu biểu của triết học cổ điển Đức
C. Mác và Ph. Ănghen đã kế thừa tư tưởng của
triết học cổ điển Đức:

Hêghen đã diễn đạt phép biện chứng dưới dạng lý
luận chặt chẽ thông qua một hệ thống các quy luật,
phạm trù. C. Mác và Ph. Ăngghen đã kế thừa phép

biện chứng của Hêghen để xây dựng nên phép biện
chứng duy vật.

Phơbách: Tư tưởng tiến bộ là chủ nghĩa duy vật, vô
thần chống chủ nghĩa duy tâm, tôn giáo, khẳng định
giới tự nhiên là tính thứ nhất, tồn tại vĩnh viễn,
không phụ thuộc vào ý thức của con người.
Các đại biểu tiêu biểu của kinh tế chính trị cổ điển Anh
Adam Smit (1723- 1790) David Ricardo (1772 -1823)

Adam Smith và David Ricardo đã xây dựng học
thuyết về giá trị lao động. Đưa ra những kết luận
quan trọng về giá trị và nguồn gốc của lợi nhuận, về
quá trình sản xuất vật chất, và những quy luật kinh
tế khách quan.

C. Mác và Ph.Ănghen đã xây dựng lý luận về giá trị
thặng dư, về bản chất bóc lột của chủ nghĩa tư bản
và nguồn gốc kinh tế dẫn đến sự diệt vong tất yếu
của chủ nghĩa tư bản, cũng như sự ra đời tất nhiên
của chủ nghĩa xã hội.
Tư tưởng tiến bộ của kinh tế chính trị cổ điển Anh
Các đại biểu tiêu biểu của chủ nghĩa xã hội không
tưởng phê phán Pháp
Sáclơ Phuriê (1772 - 1837) Saint Simon (1760 - 1825)

CNXH không tưởng thể hiện tinh thần nhân đạo
sâu sắc, phê phán CNTB và đưa ra nhiều quan
điểm sâu sắc về quá trình phát triển của lịch sử,
và dự đoán thiên tài về xã hội tương lai.


Chưa thấy được vai trò, sứ mệnh của giai cấp
công nhân, là lực lượng xã hội có khả năng xóa
bỏ chủ nghĩa tư bản để xây dựng một xã hội bình
đẳng, không có áp bức bóc lột.
Tư tưởng của chủ nghĩa xã hội không tưởng phê
phán Pháp
Tiền đề về khoa học:
- Định luật bảo toàn và chuyển hóa năng
lượng của Lômôlôxốp.
- Học thuyết về sự tiến hóa các loài của
Đácuyn.
- Học thuyết về sự phát triển của tế bào của
Svác và Slâyđen.
Những tiền đề về lý luận và khoa học
1.2

Định luật bảo toàn và chuyển hóa năng lượng đã chứng minh
khoa học về sự không tách rời nhau, sự chuyển hóa lẫn nhau và
được bảo toàn của các hình thức vận động của vật chất

Học thuyết tiến hóa chỉ ra rằng, con người có nguồn gốc từ
động vật bậc cao. Sự sống của tự nhiên là một quá trình tiến
hoá sinh học, đã xảy ra hàng triệu năm, và bây giờ vẫn tiếp tục
phát triển.

Định luật bảo toàn và chuyển hóa năng lượng, thuyết tiến hóa
và thuyết tế bào đã bác bỏ tư duy siêu hình và về vai trò của
Đấng Sáng tạo; khẳng định tính đúng đắn quan điểm về vật
chất vô cùng, vô tận, tự vận động, tự tồn tại, tự chuyển hóa của

thế giới quan duy vật biện chứng.
Những tiền đề về lý luận và khoa học
1.2