sáng kiến kinh nghiệm Thiết kế trò chơi góp phần đổi mới phương pháp dạy học trong giờ học Toán lớp 2

Phần 1: mở đầu
1. Lí do chọn đề tài
Đất nớc ta đang trong thời kì Công nghiệp hóa - Hiện đại hóa, hội nhập với các n-
ớc trong khu vực và trên thế giới. Để đáp ứng yêu cầu ngày càng cao của xã hội đối
với giáo dục, từ những năm 1990 Bộ giáo dục và Đào tạo đã bắt đầu xây dựng kế
hoạch cải cách chơng trình Tiểu học hệ 165 tuần. Năm 1995 Bộ đã khởi xớng đặt vấn
đề cho chơng trình Tiểu học năm 2000 đã tiến hành dạy trên phạm vi toàn quốc.
Nội dung chơng trình thay đổi đòi hỏi phơng pháp dạy học cũng phải đổi mới. Mục
tiêu giáo dục hiện nay là phát huy tính tích cực, chủ động và sáng tạo của học sinh
trên cơ sở khai thác triệt để các đặc điểm tâm sinh lí của học sinh Tiểu học là ph-
ơng hớng đổi mới phơng pháp dạy và học môn Toán ở bậc Tiểu học.
Một trong những biện pháp chủ yếu để đạt đợc mục đích trên là gây cho học
sinh hứng thú học tập, tạo niềm tin, niềm vui bằng cách lôi cuốn các em vào những
trò chơi Toán học hấp dẫn, phù hợp với trình độ nhận thức, đặc điểm các em trong giờ
học toán, đặc biệt là lớp 1, 2, 3.
Bản thân tôi là một cán bộ phụ trách chuyên môn Tiểu học tôi nhận thấy muốn
dạy tốt chơng trình mới nói chung và chơng trình Toán 2 nói riêng không những ngời
giáo viên phải nắm vững nội dung chơng trình mà còn phải năng động, sáng tạo để
vận dụng linh hoạt những phơng pháp, hình thức tổ chức dạy học phù hợp nhằm nâng
cao hiẹu quả dạy học.
Xuất phát từ những lí do trên tôi đã chọn đề tài: Thiết kế trò chơi góp phần đổi
mới phơng pháp dạy học trong giờ học Toán lớp 2.
2. Mục đích nghiên cứu
Tìm hiểu nội dung, phơng pháp và thực trạng dạy học Toán lớp 2 từ đó thiết kế
một số trò chơi góp phần đổi mới phơng pháp dạy học trong giờ học Toán lớp 2.
3.Đối tợng, phạm vi nghiên cứu
Đổi mới phơng pháp dạy hoc Toán: Việc thiết kế một số trò chơi học Toán lớp 2 ở
trờng Tiểu học Quảng Thọ Quảng Xơng Thanh Hóa, năm học 2007 2008.
4.Nhiệm vụ nghiên cứu.
- Nghiên cứu cơ sở lí luận của đề tài
- Tìm hiểu thực trạng dạy học Toán lớp 2: Việc thiết kế trò chơi.

- Đề xuất một số trò chơi thiết thực, khả thi góp phần đổi mới phơng pháp dạy
học Toán lớp 2.
5.Phơng pháp nghiên cứu.
- Phơng pháp nghiên cứu tài liệu
- Phơng pháp điều tra, quan sát, phỏng vấn.
- Phơng pháp thực nghiệp s pháp.
- Phơng pháp tổng kết kinh nghiệm.
1
Phần 2: nội dung
Chơng 1: Cơ sở lí luận
1. Vai trò của đổi mới phơng pháp dạy học.
1.1.Vai trò:
Xuất phát từ nhu cầu thực tiễn của công cuộc đổi mới đất nớc cần có những con
ngời năng động, sáng tạo, tự tin, linh hoạt, sẵn sàng thích ứng với điều kiện đổi mới
đang diễn ra hàng ngày. Trong khi đó cách dạy truyền thống có sự mất cân đối giữa
hoạt dộng của thầy và hoạt động của trò có những hạn chế nhất định nh tiếp thu tri
thức thụ động hạn chế phát triển t duy, không bộc lộ và phát triển năng lực cá nhân.
Vì vậy cùng với việc đổi mới nội dung chơng trình thì việc đổi mới phơng pháp dạy
học có một vị trí hết sức quan trọng và cần thiết là việc làm thiết thực góp phần thực
hiện mục tiêu giáo dục.
1.2.Một số quan điểm chỉ đạo đổi mới.
Đổi mới phơng pháp dạy học là đa phơng pháp dạy học vào nhà trờng trên cơ sở
phát huy mặt tích cực của phơng pháp truyền thống để nâng cao chất lợng dạy và
học, nâng cao hiệu quả của giáo dục.
Trong quá trình dạy học nói chung và dạy học Toán nói riêng, giáo viên là ngời tổ
chức, hớng dẫn hoạt động của học sinh, mọi học sinh đều hoạt động học tập để phát
triển năng lực cá nhân, giáo viên tổ chức hớng dẫn học sinh huy động vốn hiểu biết
và kinh nghiệm bản thân để học sinh chiếm lĩnh tri thức và vận dụng các tri thức đó
trong thực hành. Tạo cho học sinh làm việc tự giác, chủ động, không dập khuôn máy
móc biết tự đánh giá kết quả học tập của mình, của bạn. Đặc biệt là giúp học sinh có

niềm tin, niềm vui trong học tập. Đồng thời tạo điều kiện cho học sinh phát huy năng
lực sở trờng của mình, biết ứng dụng kiến thức mới trong bài học vào thực tế đời sống
xã hội.
Đổi mới phơng pháp dạy học Toán ở Tiểu học không loại bỏ phơng pháp dạy học
truyền thống mà phải vận dụng một cách hợp lí mặt tích cực của phơng pháp dạy học
cũ để tổ chức cho học sinh hoạt động học tập theo kiểu mới, tạo điều kiện cho từng
học sinh đợc tham gia giải quyết vấn đề từ đó mà thu nhận tri thức mới và rèn luyện
kĩ năng mới.
Toán lớp 2 là bộ phận không thể thiếu của chơng trình Toán Tiểu học. Định hớng
của phơng pháp dạy học Toán 2 là dạy học dựa vào các hoạt động học tập tích cực,
chủ động, sáng tạo của học sinh. Cụ thể giáo viên tổ chức hớng dẫn cho học sinh hoạt
động dới sự trợ giúp của dụng cụ, đồ dùng học tập để từng học sinh hoặc từng nhóm
học sinh phát hiện và chiếm lĩnh nội dung học tập rồi thực hành vận dụng nội dung
đó theo năng lực của từng cá nhân.
1.3.Giải pháp đổi mới.
- Đổi mới nhận thức của cán bộ quản lí giáo dục và giáo viên.
- Đổi mới nội dung giáo dục.
2
- Đổi mới hình thức tổ chức dạy học.
- Đổi mới môi trờng giáo dục.
- Đổi mới cơ sở vật chất và thiết bị giáo dục.
- Đổi mới cách kiểm tra, đánh giá kết quả học tập của học sinh.
- Đổi mới về bồi dỡng, đào tạo giáo viên.
2.Y nghĩa, tác dụng của trò chơi học Toán:
Học sinh Tiểu học luôn luôn hiếu động, ham chơi, thích cái mới lạ nhng lại chóng
chán. Đối với trẻ, trò chơi là phát hiện mới, kích thích tính tò mò, muốn tìm hiểu
khám phá. Do vậy quan điểm thông qua hoạt động vui chơi để tiến hành hoạt động
học tập phù hợp với nhà trờng Tiểu học.
Trong dạy học Toán ở Tiểu học, đặc biệt ở lớp 1, 2, 3 các trò chơi có nhiều tác
dụng nh:

- Giúp học sinh thay đổi loại hình học tập làm cho giờ học bớt căng thẳng, tạo
cảm giác thoải mái, dễ chịu. Học sinh tiếp thu kiến thức nhẹ nhàng, gây hứng thú học
tập.
- Kích thích sự tìm tòi, tạo cơ hội cho học sinh tự thể hiện mình.
- Thông qua trò chơi, học sinh vận dụng kiến thức năng nổ hoạt bát, kích thích trí
tởng tợng, trí nhớ. Từ đó phát triển t duy mềm dẻo, học tập cách xử lí thông minh
trong những tình huống phức tạp, tăng cờng khả năng vận dụng trong cuộc sống để
thích nghi với điều kiện đổi mới của xã hội.
- Ngoài ra thông qua hoạt động trò chơi còn giúp các em phát triển đợc nhiều
phẩm chất đạo đức nh tình đoán kết thân ái, lòng trung thực, tinh thần cộng đồng
trách nhiệm.
3.Nguyên tắc thiết kế trò chơi:
3.1.Nguyên tắc vừa sức, dễ thực hiện
- Mỗi trò chơi củng cố đợc một nội dung Toán học cụ thể trong chơng trình (có
thể là một bài, một chơng).
- Môn Toán lớp 2 đợc chia làm 5 mạch kiến thức: Số học và yếu tố Đại số, Đại l-
ợng và đo đại lợng, yếu tố thống kê, yếu tố hình học, các dạng giải Toán. Các trò chơi
đợc xây dựng từ các dạng bài tập có chọn lọc của các tiết học có trong 5 mạch kiến
thức trên nhng có thể mang những cái tên gợi cảm, gây hứng thú, góp phần củng cố
và hệ thống kiến thức.
- Các trò chơi phải giúp học sinh rèn luyện những kĩ năng Toán học phát huy trí
tuệ, óc phân tích t duy sáng tạo.
- Trò chơi phải phù hợp với quỹ thời gian sử dụng trong tiết học (từ 5 đến 10 phút,
thích hợp với môi trờng học tập).
- Trò chơi có sức hấp dẫn, thu hút đợc sự tham gia của học sinh, tạo không khí vui
vẻ, thoải mái.
3
- Trò chơi cần phải gần gũi, sát thực, phù hợp với tâm lí lứa tuổi học sinh lớp 2, tổ
chức trò chơi không quá cầu kì, phức tạp.
3.2. Nguyên tắc khai thác và thực hành:

- Sử dụng triệt để yêu cầu, nội dung kiến thức cơ bản cũng nh đồ dùng, phơng tiện
có sẵn của môn học (ở th viện, đồ dùng tự làm của giáo viên, học sinh ).
- Các đồ dùng tự làm đợc giáo viên khai thác từ những vật liệu gần gũi ở xung
quanh, từ các phế liệu nh vỏ hộp bánh kẹo, giấy bìa
Chơng 2: Thực trạng dạy học Toán 2
Qua dự giờ thăm lớp, trao đổi với giáo viên dạy lớp 2, qua tìm hiểu sách báo, tài
liệu, qua kinh nghiệm thực tế giảng dạy ở trờng tôi nhận thấy:
1.Về giáo viên:
Các hình thức tổ chức hoạt động học tập trong giờ học Toán còn đơn điệu, nghèo
nàn. Việc sử dụng hình thức trò chơi trong dạy học Toán cha thực sự đợc chú trọng.
Sở dĩ có tình trạng trên là do bản thân mỗi đồng chí giáo viên cha thấy hết ý nghĩa tác
dụng của trò chơi trong giờ học Toán.
Tài liệu nói về hình thức tổ chức trò chơi học tập hiếm có, một số tài liệu dự án có
đa ra các hình thức trò chơi phong phú song cha sát thực, không mang tính khả thi.
Bên cạnh đó giáo viên không đợc tập huấn về thiết kế trò chơi trong khi trình độ giáo
viên Tiểu học lại không đồng đều. Thực tế, thờng những giáo viên có năng lực
chuyên môn, khinh nghiệm s phạm ít đợc phân công dạy lớp 2, 3 (do quan điểm của
cán bộ quản lí nhà trờng cho rằng chơng trình lớp 2, 3 dễ hơn các lớp khác). Cũng có
những giáo viên dạy lớp 2 có sáng kiến kinh nghiệm hay song cha đợc tổ chức, đánh
giá tổng kết mà chỉ viết rồi gửi đi dự thi ở trờng, ở phòng Giáo dục hoặc Sở Giáo dục.
Đợc công bố giải thởng mà cha tổ chức hội thảo, cha đợc xây dựng thành quy trình,
cha đợc nhân rộng rãi để áp dụng. Do vậy Sáng kiến kinh nghiệm hay chỉ dừng lại ở
mức phong cách, trình độ riêng của mỗi cá nhân mà cha nhân đại trà.
Một bộ phận giáo viên khi dạy Toán lớp 2, cha linh hoạt lựa chọn các hình thức
dạy học phù hợp với nội dung bài mà chỉ thiên về việc học sinh ghi nhớ tri thức, nắm
phơng pháp giải quyết rồi tái hiện lại để giải quyết bài tập tơng tự một cách cứng
nhắc, không gắn liền hoạt động dạy học với ứng dụng thực tiễn, không tạo ra và duy
trì sự hứng thú, tích cực học tập của học sinh.
Một số giáo viên đã bắt đầu để ý đến việc thiết kế trò chơi trong dạy học Toán nh-
ng cha sử dụng thờng xuyên liên tục mà chỉ mang tính chất đối phó trong những giờ

thao giảng.
2.Về phía học sinh:
4
Do địa bàn nơi đây là vùng nông thôn, nền kinh tế còn gặp nhiều khó khăn, đa số
học sinh đến trờng gia đình chỉ quan tâm nhiều khi các em vào lớp 1, từ lớp 2 giao
cho nhà trờng. Thời gian học ở trờng của các em còn ít. Mặc dù mục tiêu chơng trình
2000 quan tâm đúng mức đến việc rèn luyện khả năng diễn đạt, ứng xử, giải quyết
các tình huống có vấn đề, song bản thân các em ít đợc giao tiếp nên còn thiếu tự tin,
khả năng diễn đạt mạch lạc yếu. Các em cha có nhiều sân chơi lành mạnh cho lứa
tuổi Tiểu học để đợc bộc lộ, đợc thể hiện mình. Từ đó dẫn đến trình độ đại trà các em
có phần hạn chế so với các bạn cùng độ tuổi ở Thành phố, Thị xã.
Trò chơi trong giờ học Toán tạo hứng thú cho các em, giúp các em yêu thích, say
mê môn học nhng nếu không đợc sử dụng thích hợp, thờng xuyên thì thao tác của các
em bỡ ngỡ, lúng túng.
Từ nhu cầu thực tế đặt ra tôi nhận thấy việc thiết kế trò chơi góp phần đổi mới ph-
ơng pháp dạy học, nâng cao chất lợng dạy học môn Toán nói chung và Toán 2 nói
riêng là rất cần thiết.
Chơng 3: Thiết kế một số trò chơi học Toán lớp 2.
1.Trò chơi thứ nhất Máy tính:
*Mục đích: Luyện kĩ năng tính nhẩm cộng trừ trong bảng (hoặc tròn chục hay
nhân chia trong bảng).
*Thời gian chơi: Từ 3 đến 5 phút.
*Cách chơi: Đối với trò chơi này hình thức tổ chức chơi đồng loạt.
Giáo viên hoặc lớp trởng làm ngời quản trò.
Ngời quản trò hô: Máy tính đâu?
Học sinh đồng thanh đáp: Máy tính đây
Quản trò tiếp: Máy tính nhấp nháy, nhấp nháy.
Học sinh hai tay bấm bấm hô: Máy tính nhấp nháy nhấp nháy.
Quản trò lại hô tiếp: Máy tính thực hiện phép tính 5 + 7 = ?
Máy tính nào có tín hiệu trả lời thì giơ tay, quản trò gọi máy tính đó trả lời,

nhận xét.
Đối với các phép tính khác nh 8 : 2; 20 = 30; 6 = 7; tiếp tục làm nh vậy. Hết thời
gian chơi, máy tính nào thực hiện nhanh, đúng và đợc nhiều pháp tính thì đợc thởng.
Trò chơi này đợc thực hiện ở rất nhiều các bài tập tính nhẩm để thực hiện và chơi
đồng loạt ở cả lớp và ở tất cả các lớp 1, 2, 3.
2.Trò chơi thứ 2 Xếp hàng theo thứ tự
*Mục đích:
- Giúp học sinh củng cố cách so sánh và sắp xếp các số theo thứ tự từ bé đến lớn
và ngợc lại.
- Luyện khả năng linh hoạt, nhanh nhẹn.
*Thời gian chơi: Từ 3 đến 5 phút
5
*Chuẩn bị:
- Hai lá cờ hiệu có màu khác nhau
- Mỗi đội 5 mảnh bìa (10 x 15cm) có ghi các số
Ví dụ: Tiết 2: Ôn tập các số đến 100, bài tập 4, trang 4 SGK
Sắp xếp các số: 33, 54, 45, 28, 22 theo thứ tự từ bé đến lớn và ngợc lại
*Chọn đội chơi: Mỗi đội 5 em, các em tự đặt tên cho đội mình.
*Cách chơi: Hai đội trởng nhận và phát tấm bìa cho mỗi bạn ở đội mình. Hai đội
quan sát tự so sánh các số vừa nhận đợc của nhóm trong vòng 1 đến 2 phút.
*Quy ớc: Khi giáo viên hô lệnh và giơ lá cờ trên 2 tay về hai phía (sang ngang)
yêu cầu các em nghe, giơ biển lên cao và xếp hàng ngang, điểm mốc bắt đầu từ cô
giáo. Khi giáo viên đa 2 lá cờ song song về phía trớc thì các em tập hợp hàng dọc.
Giáo viên bắt đầu hô các cách khác nhau nh: Tập hợp theo thứ tự từ bé đến lớn
hoặc Tập hợp theo thứ tự từ lớn đến bé.
Bạn th kí ghi kết quả và tổng hợp điểm. Mỗi lần xếp hàng đúng thứ tự: xếp nhanh,
không ồn ào ghi 10 điểm. Xếp chậm, ồn ào, không thẳng hàng, không cho diểm tối
đa, đội nào xếp sai không ghi điểm. Sau 5 phút kết thúc trò chơi đội nào nhiều điểm
sẽ thắng cuộc.
Sau hai ba lần xếp hàng có thể đổi tấm bìa của các em trong đội hoặc cho các em

khác thay thế rồi tiếp tục chơi.
*Trò chơi có thể sử dụng tơng tự ở tiết 135 bài tập 4 (trang 143), tiết 139 BT4
(trang 149), tiết 153 BT2 (trang 166), tiết 156 BT3 (trang 169), tiết 167 BT2 (trang
180).
3. Trò chơi thứ ba Điểm số báo cáo kết quả.
*Mục đích: Củng cố và luyện kĩ năng tính nhẩm đối với các phép tính cộng, trừ,
nhân, chia trong bảng.
*Cách chơi: Chia lớp thành tổ theo dãy bàn, học sinh điểm số theo dãy bàn từ 1
đến hết. Học sinh ghi nhớ số thứ tự của mình.
Giáo viên nêu pháp tính: Ví dụ 2 x3 = ? thì những học sinh có số thứ tự ứng với
kết quả đúng (6) đứng dậy và nêu số thứ tự của mình là 6. Nếu sai phải thực hiện lại
phép tính.
Hoặc giáo viên nêu phép tính 15 = 9 + ? thì học sinh có số thứ tự là (6) đứng dạy
và nêu số thứ tự của mình là 6.
Cứ tiếp tục nh vậy cho đến hết bảng nhân hoặc bảng cộng, trừ, chia. Cuối cùng tổ
nào ít ngời phạm quy thì tổ đó thắng.
4.Trò chơi thứ t Bác mặt nạ thông thái
*Mục đích: Giúp học sinh củng cố lại thứ tự thực hiện các phép tính trong biểu
thức. Rèn luyện kĩ năng quan sát, diễn dạt.
*Chuẩn bị: 4 biển mặt nạ (một bên có hình mặt cời, một bên có hình mặt mếu),
bảng con.
6
Chọn 3 đội chơi: mỗi đội 3 đến 4 em, chọn ban th kí, ban giám khảo, các em còn
lại là cổ động viên.
*Cách chơi: Chơi thi đua giữa các đội
Giáo viên lần lợt xuất hiện bảng con, trên mỗi bảng con có ghi cách thực hiện một
biểu thức:
Ví dụ: BT2 (trang 136)

43x

+8

54 +
x 2 0 :

64 +


2:2
x 0
= 12 + 8 = 9 x 2 = 0 : 10 = 1 x 0
= 20 = 18 = 0 = 0
Mỗi lần giáo viên xuất hiện một bảng con để các đội quan sát một nội dung. Khi
giáo viên có tín hiệu, đội nào có tín hiệu đúng thì giơ mặt cời, nếu cho là thực hiện
sai thì giơ mặt mếu. Giáo viên có thể đa câu hỏi chất vấn thêm để các em nhớ lại thứ
tự nh:
- Vì sao đội em cho là đúng?
- Căn cứ vào đâu mà đội em cho là sai?
Giáo viên cũng đa ra đáp án bằng cách quay mặt nạ.
Ban th kí tổng hợp điểm sau cuộc chơi (mỗi lần trả lời đúng, quay mặt nạ đúng thì
ghi 10 điểm). Nếu quay mặt nạ đúng song cha trả lời đợc câu hỏi phụ của giáo viên
thì bị trừ đi 1 đến 2 điểm. Đội nào điểm nhiều nhất sẽ thắng cuộc, sẽ đợc thởng bút,
vở.
5.Trò chơi thứ 5 Giải đáp nhanh
*Mục đích: Luyện kĩ năng tính nhẩm các phép tính cộng, trừ (tròn chục), nhân
chia trong bảng.
*Thời gian chơi: Từ 5 đến 7 phút.
*Chuẩn bị: - Chọn 2 đội chơi, mỗi đội tự đặt tên cho mình (chẳng hạn Thỏ Trắng,
Thỏ Nâu).
- Cử Ban giám khảo, th kí, các em còn lại cổ vũ cho đội mình.

*Cách chơi: Chơi thi đua giữa 2 nhóm. Đại diện 2 nhóm oản tù tì xem bên nào ra
đề trớc. Nhóm thứ nhất nêu tên một phép nhân hoặc phép chia, phép cộng, phép trừ,
nhóm thứ 2 trả lời kết quả. Nếu nói sai thì khán giả (các em ở dới) đợc quyền trả lời.
Sau khi trả lời, nhóm thứ hai nêu nhanh phép tính khác yêu cầu nhóm thứ nhất trả lời.
Tiến hành tơng tự sau khoảng 5 đến 10 phút thì dừng lại.
Ban th kí tổng hợp xem hai nhóm có bao nhiêu kết quả đúng. Mỗi kết quả đúng
ghi 10 điểm, nhóm nào có nhiều điểm sẽ thắng cuộc. Nếu hai nhóm bằng điểm nhau
thì đọc đề, trả lời đúng, nhanh, rõ ràng, mạch lạc hơn sẽ thắng cuộc.
6.Trò chơi thứ sáu Hái hoa Toán học
7
*Mục đích: Củng cố cách tính chu vi hình tam giác, tứ giác. Từ đó vận dụng tính
nhẩm chu vi các hình có kích thớc đơn giản nhằm phát triển khả năng diễn đạt rõ
ràng, mạch lạc.
*Chuẩn bị: Một cây cảnh đặt trên bàn, trên cây có gắn các bông hoa đợc cắt bằng
giấy màu có ghi nội dung câu hỏi.
Tùy theo nội dung bài học giáo viên ghi nội dung trong hoa.
Ví dụ khi dạy bài ôn tập hình học cuối, giáo viên có thể chọn nội dung câu hỏi nh
sau:.
Câu 1: Chu vi tam giác là gì?
Tính tổng ba cạnh tức thì có ngay.
Bạn hãy cho biết câu thơ đúng hay sai?
Hãy tính nhẩm, nhanh chu vi tam giác có cạnh 3cm, 4cm, 5cm?
Câu 2: Một tam giác có 3 cạnh là 3cm, 4cm, 5cm.
Bạn A nói: Chu vi tam giác là 12cm.
Bạn B nói: Chu vi tam giác là 15cm.
Theo bạn ai đúng, ai sai, vì sao?
Câu 3: Chu vi tứ giác dễ thay
Bốn cạnh cộng lại ra ngay tức thì.
Bạn hãy cho biết câu thơ đúng hay sai?
Hãy tính nhẩm nhanh chu vi hình tứ giác có các cạnh là 2cm, 3cm, 4cm và 5cm?

Câu 4: 2cm
Hình bên có tên gọi là gì?
Chu vi hình đó em thì tính mau. 3cm

5cm
Câu 5: Khoanh vào chữ đặt trớc kết quả đúng số hình tam giác có trong hình vẽ
là:
A. Có hai hình tam giác
B. Có ba hình tam giác.
C. Có bốn hình tam giác
D. Có năm hình tam giác
*Cách chơi: Chơi thi đua giữa các cá nhân
Học sinh xung phong lên hái hoa. Khi hái hoa phải đọc to, rõ ràng nội dung
câu hỏi cho lớp cùng nghe sau đó mới trả lời kết quả. Nếu bạn hái hoa trả lời chính
xác, diễn đạt trôi chảy, gọn gàng, các bạn ở dới lớp vỗ tay thật to để cổ vũ các bạn.
Nếu bạn trả lời đúng kết quả nhng diễn đạt cha mạch lạc thì lớp vẫn vỗ tay khuyến
khích bạn song vỗ tay nhỏ hơn. Nếu bạn trả lời sai, cô giáo gợi ý vẫn không trả lời đ-
ợc thì lặc cò về chỗ, bạn khác có quyền trả lời.
8
Giáo viên đánh giá, nhận xét có phần thởng cho những bạn xuất sắc trong những
cuộc chơi.
7.Trò chơi thứ 7 Nhận diện hình
- Học sinh chuẩn bị phấn màu hoặc bút dạ.
- Giáo viên chuẩn bị hai bảng phụ hoặc hai tờ giấy to có vẽ các hình học nh hình
tam giác, hình tứ giác ở nhiều t thế, vị trí khác nhau và một số hình khác có hình
dạng vẽ lẫn lộn với hình tam giác hoặc hình tứ giác.
Ví dụ: Hãy tô màu xanh vào các hình tam giác và màu đỏ vào hình tứ giác
*Cách chơi:
- Chia lớp thành hai nhóm. Mỗi nhóm cử 6 bạn đại diện, các bạn còn lại làm cổ
động viên cho đội mình.

- Khi giáo viên hô: Bắt đầu thì bạn thứ nhất của nhóm lên nhận diện chọn và tô
màu hình tam giác, hoặc tứ giác sau đó chạy xuống chuyền phấn hoặc bỏ vào tay bạn
thứ hai, bạn thứ hai lên tiếp tục tô màu vào hình thứ hai sau 5 phút thì dừng lại.
Học sinh ở dới và giáo viên đánh giá thống kê điểm. Chọn và tô màu đúng 1 hình
thì đợc 10 điểm. Nếu đội nào tô màu cha đẹp thì trừ đi 1 điểm. Đội có số điểm nhiều
hơn sẽ thắng cuộc.
8.Trò chơi Tìm đờng đi đúng
*Mục đích: Củng cố kĩ năng xem đồng hồ.
*Chuẩn bị: Phiếu học tập có vẽ mô hình đồng hồ, công việc và thời gian tơng
ứng.
Ví dụ: Tiết 121 BT2 (trang 126) nối theo mẫu
An vào học lúc 13 giờ 30 phút
An ra chơi lúc 15 giờ
An vào học tiếp lúc 15 giờ 15 phút
An tan học lúc 16 giờ 30 phút
9
An tới rau lúc 15 giờ 30 phút
An ăn cơm lúc 7 giờ tối
- Bảng phụ có nội dung giống nh phiếu học tập
*Cách chơi: Chia lớp thành các nhóm nhỏ (có thể mỗi bàn thành một nhóm). Các
nhóm tự thảo luận, bàn bạc và nối theo mẫu. Các nhóm thi đua xem nhóm nào nối
đúng và nhanh nhất. Sau 3 phút yêu cầu các nhóm dừng bút. Các nhóm đổi chéo bài
và chấm điểm dựa vào kết quả giáo viên chữa bài trên bảng phụ. Mỗi đờng đi đúng
(nối đúng) đợc tính 10 điểm. Nhóm nào đợc nhiều điểm nhất thì thắng cuộc. Nếu các
đội cùng tìm và nối đúng thì đội nào nối nhanh hơn, đẹp hơn thì sẽ thắng.
*Trò chơi này có thể áp dụng ở tiết 74 BT2 (trang 77), tiết 75 BT1 (trang 78), tiết 120
BT2 (trang 122), tiết 165 BT4 (trang 179), tiết 122 BT1 (trang 127).
9. Trò chơi thứ chín Vợt chớng ngại vật chinh phục đỉnh cao
*Mục đích: Rèn luyện kĩ năng giải các bài Toán với các mối quan hệ trực tiếp và đơn
giản.

*Chuẩn bị:
- Giáo viên chuẩn bị một tờ giấy to hoặc bảng phụ có vẽ hoặc cắt dán hình tợng
trng, gắn hoa hoặc túi đựng đề Toán mà các đội cần giải nh:
Đội Sóc Nâu Đội Thỏ Trắng
Ví dụ: Ôn tập về giải Toán
Đề 1: Năm nay An 4 tuổi, tuổi chị hơn An 5 tuổi. Hỏi năm nay chị bao nhiêu tuổi?
Đề 2: Hà hái đợc 6 quả cam, kém số cam của anh Hải 3 quả. Hãy tính số cam của
anh Hải hái đợc.
Đề 3: Mỗi con gà có 2 chân. Hỏi 6 con gà có bao nhiêu chân?
Cách chơi: Chia lớp thành 2 đội, mỗi đội 3 đến 4 em, số còn lại là cổ động
viên. Khi giáo viên có hiệu lệnh Bắt đầu chơi, mỗi đội lần lợt rút đề đọc, hội ý
giải và ghi nhanh vào giấy. Các đội bắt đầu giải từ đề 1. Xong đề 1 thì gắn lên
đỉnh núi số 1. Sau đó tiếp tục rút đề 2 và đọc giải đề 2. Nếu đội nào giải nhanh
hơn thì có quyền rút đề 3 để giải. Trờng hợp hai đội cùng giải đề 1 và đề 2 xong
cùng một lúc thì giáo viên cùng cả lớp kiểm tra xem hai đội đã giải đúng cha. Nếu
đội nào giải cha đúng thì không đợc quyền giải đề 3. Nếu cả hai đội giải đúng đề
1 và đề 2 thì cả hai đội cùng đọc và giải đề 3 (giáo viên đọc đề cho cả hai đội).
10
Đội nào giải đúng cả 3 đề, xong trớc thì sẽ là đội chinh phục đợc đỉnh cao, thắng
cuộc sẽ đợc nhận phần thởng khích lệ nh: bút chì, thớc kẻ
Phần 3: kết luận
1.Kết luận chung của đề tài:
Qua quá trình tìm hiểu, nghiên cứu đề tài, bản thân tôi nhận thấy việc đa hình
thức trò chơi vào dạy học Toán ở Tiểu học nói chung và dạy học Toán 2 nói riêng là
rất cần thiết. Bởi vì sử dụng trò chơi không chỉ giúp học sinh nắm đợc, củng cố đợc
nội dung kiến thức Toán một cách nhẹ nhàng mà còn giúp học sinh phát triển năng
lực t duy, trí tởng tợng, khả năng diễn đạt mạch lạc và nhất là tạo hứng thú học tập,
tạo niềm vui, lòng say mê học Toán. Từ đó rèn luyện đức tính chăm chỉ, tự tin, năng
động, sáng tạo, góp phần rèn luyện cho học sinh đức tính, phẩm chất và phong cách
làm việc của ngời lao động mới.

Mặc dù rất cố gắng nhng do thời gian nghiên cứu cha nhiều, kinh nghiệm và
trình độ bản thân còn hạn chế nên trong phạm vi đề tài này tôi chỉ mới xây dựng đợc
một số trò chơi nhằm góp phần đổi mới phơng pháp, nâng cao hiệu quả dạy học dựa
trên tâm sinh lí lứa tuổi học sinh lớp 2 dựa vào nội dung chơng trình cũng nh điều
kiện thực tế của địa phơng tôi công tác. Song đây đã là việc làm thiết thực giúp tôi
nâng cao nghiệp vụ cho bản thân để tham gia công tác giảng dạy tốt hơn. Bớc đầu tập
dợt giúp tôi chuẩn bị tâm thế tiếp tục tìm hiểu, nghiên cứu nội dung, phơng pháp,
hình thức tổ chức dạy học Toán trong chơng trình ở các lớp khác.
2.Y kiến đề xuất:
Đổi mới hình thức tổ chức dạy học là một trong những giải pháp quan trọng để
đổi mới phơng pháp dạy học. Trò chơi dạy học là một hình thức dạy học hữu ích đối
với trẻ Tiểu học. Song hiện nay đa số giáo viên Tiểu học còn thờ ơ hoặc mơ hồ với
việc sử dụng trò chơi trong giờ dạy học Toán. Vì vậy để góp phần phong phú hình
thức tổ chức dạy học thì bản thân ngời giáo viên cần tự học, tự bồi dỡng nâng cao
trình độ của mình; Nghiên cứu nắm vững nội dung chơng trình trên cơ sở đó tìm tòi,
vận dụng sáng tạo phơng pháp hình thức tổ chức dạy học nhằm nâng cao hiệu quả
dạy học. Không những thế ngời giáo viên cần cần yêu nghề, tâm huyết với nghề để
có thể khắc phục những khó khăn về cơ sở vật chất, phơng tiện thiết bị dạy học, năng
động linh hoạt phát huy vốn có ở địa phơng, sử dụng vật liệu đơn giản để tự tạo ra
các đồ dùng trực quan đạo cụ thích hợp sử dụng trong các trò chơi học tập tạo hứng
thú học tập cho học sinh
Đề nghị Ban soạn thảo chơng trình Tiểu học cần biên soạn các tài liệu hớng dẫn,
thiết kế trò chơi trong giờ học phổ biến rộng rãi để giáo viên tham khảo.
Đề nghị các cấp lãnh đạo cần có kế hoạch mở các lớp tập huấn triển khai các
chuyên đề, dự án hoặc tổ chức hội thảo để giáo viên Tiểu học có thể tiếp cận học hỏi
11
cách thức kinh nghiệm, sáng kiến về thiết kế và sử dụng trò chơi học tập góp phần
đổi mới phơng pháp.
Tài liệu tham khảo
1. SGK Toán lớp 2 NXBGD 2003

2. Sách GV Toán lớp 2 NXBGD 2003
3. Ngô Thúc Lanh Giúp em học Toán 1, 2, 3.
4. Trần Ngọc Lan Hệ thống trò chơi củng cố 5 mạch kiến thức Toán ở Tiểu
học.
5. Đỗ Trung Hiệu - Đỗ Đình Hoan Vũ Dơng Thụy Vũ Quốc Trung: PPDH
Toán ở Tiểu học.
6. Phó Đức Hòa GD Tiểu học.
7. Chuyên san báo Giáo dục Tiểu học Vụ Tiểu học.
8. Hỏi đáp về đổi mới PPDH ở Tiểu học NXBGH - 1997.
9. Tài liệu tập huấn thay SGK của Bộ Giáo dục đào tạo 2002.
12
đánh giá bài tập nghiên cứu khoa học
Giáo viên hớng dẫn nhận xét và đánh giá bài tập NCKH qua các mặt sau:
- Vấn đề trong bái tập NCKH đã phù hợp với tình hình hiện nay ở trờng phổ
thông cha? Kết quả nghiên cứu cớ đạt đợc mục đích, nhiệm vụ đã đề ra không?
- Cách lập luận giải quyết vấn đề trong bài tập NCKH có hợp lí, thỏa đáng
không?
- Y nghĩa thực tiễn của bài tập nghiên cứu.
- Hình thức trình bày.

Điểm bài tập NCKH chấm theo thang điểm 10:
Ngày tháng năm 2008
Ban chỉ đạo Giáo viên hớng dẫn
13
(Kí tên, đóng dấu)
Thạc sĩ Nguyễn Văn Hà
Mục lục
Bài tập nghiên cứu khoa học Trang
Phần 1: Phần mở đầu 1
1. Lí do chọn đề tài 1
2.Mục đích nghiên cứu 1
3.Đối tợng, phạm vi nghiên cứu 1
4.Nhiệm vụ nghiên cứu 1
5.Phơng pháp nghiên cứu 2
Phần 2: Nội dung 2
Chơng 1: Cơ sở lí luận của đề tài 2
Chơng 2: Thực trạng dạy học Toán lớp 2 5
Chơng 3: Thiết kế một số trò chơi học Toán lớp 2 6
Phần 3: Kết luận 12
Tài liệu tham khảo 14
14
Bộ giáo dục và đào tạo
Trờng đại học s phạm hà nội 2
********&*******
Bài tập nghiên cứu khoa học
thiết kế một số trò chơi góp phần đổi mới
phơng pháp dạy học trong giờ học toán lớp 2

Thanh Hóa, tháng 3 năm 2008

15
16