SKKN Thiết kế trò chơi góp phần đổi mới phương pháp dạy học trong giờ học toán lớp 3

Phần mở đầu
I- Lý do chọn đề tài:
Đất nớc ta đang trong thời kỳ công nghiệp hóa, hiện đại hóa, hội nhập
với các nớc trong khu vực và trên thế giới. Đếp đáp ứng yêu cầu ngày càng
cao của xã hội đối với giáo dục, từ những năm 1999- Bộ giáo dục và đào tạo
đã bắt đầu xây dựng kế hoạch cải cách chơng trình tiểu học hệ 165 tuần.
Năm 1995 Bộ đã khởi xởng đặt vấn đề cho chơng trình tiểu học năm 2000.
Sau 5 năm thực hiện, theo quyết định của Chính phủ năm 2002.
Chơng trình 2000 đã đợc tiến hành dạy trên phạm vi toàn quốc.
Nội dung chơng trình thay đổi đòi hỏi phơng pháp dạy học cũng phải
đổi mới Phát huy tính tích cực, chủ động và sáng tạo của học sinh trên cơ
sở khait hác triệt để các đặc điểm tâm sinh lý của học sinh tiểu học là ph-
ơng hớng đổi mới phơng pháp dạy và học môn Toán ở bậc tiểu học. Một
trong những biện phpá chủ yếu để đạt đợc mục đích trên là gây cho học sinh
hứng thú học tập. Tạo niềm tin, niềm vui bằng cách lôi cuốn các em vào
những trò chơi toán học hấp dẫn, phù hợp với trình độ nhận thức, đặc điểm
lứa tuổi các em trong giờ học táon, đặc biệt là ở các lớp đầu cấp.
Là một giáo viên tiểu học (hiện đang đợc phân công dạy lớp 3) bản thân
tôi nhận thấy rằng. Muốn dạy tốt chơng trình mới nói chung và chơng trình
toán 3 nói riêng không những ngời giáo viên phải nắm vững nội dung chơng
trình mà còn phải năng động, sáng tạo để vận dụng linh hoạt những phơng
pháp, hình thức tổ chức dạy học phù hợp nhằm nâng cao hiệu quả dạy học.
Xuất phát từ những lý do trên tôi đã chọn đề tài.
Thit k trũ chi gúp phn i mi phng phỏp dy hc trong
gi hc toỏn lp 3.
II- Mục đích nghiên cứu:
1- Tìm hiểu hệ thống nội dung, phơng pháp, hình thức tổ chức dạy học
toán 3.
2- Tìm hiểu những thuận lợi, khó khăn của giáo viên và học sinh khi
thiết kế, sử dụng trò chơi trong giớ học toán.
3- Nâng cao trình độ chuyên môn, nghiệp vụ s phạm của bản thân, bớc

đầu tập dợt nghiên cứu khoa học, làm cơ sở cho việc học tập và nghiên cứu
trong quá trình công tác sau này.
III- Nhiệm vụ nghiên cứu:
Đết đạt đợc mục đích trên tôi cần thực hiện những nhiệm vụ sau
1- Tìm hiểu tầm quan trọng của đổi mới phơng pháp dạy học
2- Tìm hiểu các quan điểm chỉ đạo đổi mới phơng pháp dạy họ nói
chung và dạy học Toán nói riêng.
3- Tìm hiểu các giải pháp đổi mới
4- Tìm hiểu ý nghĩa, tác dụng của trò chơi học toán
5- Tìm hiểu thực trạng dạy học, nhng thuận lợi và khó khăn của giáo
viên cùng học sinh khi sử dụng, thiết kế trò chơi học tập.
IV- Phơng pháp nghiên cứu:
1- Phơng pháp nghiên cứu tài liệu
2- Phơng pháp điều tra, quan sát
3- Phơng pháp tổng kết kinh nghiệm
Phần nội dung
Chơng I - Cơ sở lý luận và thực tiễn
I- Vai trò của đổi mới phơng pháp dạy học
1- Xuất phát từ nhu cầu thực tiễn của công cuộc đổi mới đất nớc vần có
những con ngời lao động năng động, tự tin, linh hoạt, sáng tạo, sẵn sàng
thích ứng với điều kiện đổi mới đang diễn ra hàng ngày. Trong khi đó cách
dạy truyền thống có sự mất cân đối giữa họat động dạy của thầy và hoạt
động học của trò, có những hạn chế nhất định nh tiếp thu tri thức thụ động,
hạn chế phát triển t duy, không bộc lộ và phát triển năng lực cá nhân. Vì vậy
cùng với việc đổi mới nội dung chơng trình chỉ đổi mới phơng háp dạy học
có một vị trí hết sức quan trọng và cần thiết góp phần thực hiện mục tiêu
giáo dục, quyết định chất lợng dạy học.
2- Một số quan điểm chỉ đạo mới:
Đổi mới phơng pháp dạy học là đa phơng pháp dạy học mới vào nhà tr-
ờng trên cở phát huy mặt tích cực của phơng pháp truyền thống để nâng cao

chất lợng dạy học, nâng cao hiệu quả đào tạo của giáo dục.
Trong quá trình dạy học nói chung và dạy học toán nói riêng giáo viên
là ngời tổ chức, hớng dẫn hoạt động học của học sinh, mọi học sinh đều hoạt
động học tập để phát triển nâng lực cá nhân. Giáo viên tổ chức, hớng dẫn
học sinh huy động vốn hiểu biết và kinh nghiệm bản thân để học sinh chiếm
lĩnh tri thức rôi vận dụng các tri thc đó trong thực hành. Tạo cho học sinh
thói quen làm việc tự giác, chủ động, không rập khuôn, máy móc, biết tự
đánh giá và đánh giá kết quả học tập của mình, của bạn. Đặc biệt là giúp học
sinh có niềm tin, niềm vui trong học tập. Đồng thời tạo điều kiện để học sinh
phát huy năng lực số trờng của mình, biết vận dụng kiến thức mới trong bài
học vào thực tế đời sống xã hội.
Đổi mới phơng pháp dạy học toán ở tiểu học không loại bỏ phơng pháp
dạy học truyền thống mà phải vận dụng một cách hợp lý mặt tích cực của
phơng pháp dạy học cũ để tổ chức cho học sinh hoạt động học tập theo kiểm
mới, tạo điều kiện cho từng học sinh đợc tham gia giải quyết vấn đề từ đó
mà thu nhận tri thức mời và rèn luyện kỹ năng mới.
Toán lớp 3 là một phận không thể thiếu của chơng trình toán tiểu học.
Định hớng của phơng pháp dạy học toán 3 là dạy học dựa vào các hoạt động
học tập tích cực, chủ động, sáng tạo của học sinh. Cụ thể, giáo viên phải tổ
chức hớng dẫn cho học sinh hoạt động dới sự trợ giúp của dụng cụ, đồ dùng
học tập để từng học sinh hoặc từng nhóm học sinh phát hiện và chiếm lĩnh
nội dung học tập rồi thực hành vận dụng nội dung đó theo năng lực của từng
cá nhân.
3- Giải pháp đổi mới:
3.1 Đổi mới nhận thức của cán bộ quản lý giáo dục và giáo viên:
Coi việc đổi mới phơng pháp dạy học nh điều kiện tiên quyết đảm bảo
thắng lợi của đổi mới giáo dục hiện nay. Khẳng định quyết tâm và trách
nhiệm của các cấp thuộc ngành giáo dục - đào tạo trong đổi mới cách dạy,
cách học ở tiểu học. Xác định đổi mới phơng pháp dạy học là một qúa trình
lâu dài, phải rất kiên trì, phải ủng hộ và khuyến khích, sự chi động, sáng tạo

của giáo viên và học sinh. Tránh bảo thủ, áp đặt
3.2 Đổi mới nội dung giáo dục
Lựa chọn các nội dung cơ bản, thiết thực, tính giản song mang tính tích
hợp trong từng bài, từng chủ đề, tăng các hoạt động thực hành, vận dụng
theo điều kiện của địa phơng và của đối tợng học sinh.
3.3 Đổi mới hình thức tổ chức dạy học
Phối hợp hợp lý các hình thức dạy học cá nhâ, dạy học theo nhóm, dạy
học cả lớp, dạy học ở hiện trờng (ở cơ sở sản xuất, bảo tàng địa phơng, ở v-
ờng trờng ) dạy học có sử dụng trò chơi học tập.
các lớp 1,2,3 việc sử dụng trò chơi học tập rất phù hợp với đặc điểm lứa
tuổi các em vì với các em Học mà chơi, chơi mà học. Giáo viên không nên
sử dụng một phơng pháp, hình thức dạy học duy nhất trong các giờ lên lớp
mà phải biết kết hợp đan xen các phơng pháp, hình thức dạy học khác nhau
nhằm giúp học sinh tập trung chú ý cao, tạo hứng thú học tập.
Tuy nhiên việc kết hợp các hình thức dạyhọc trong giờ lên lớp còn phụ
thuộc vào nội dung tiế học, đối tợnghọc sinh để giờ dạy học sinh đạt kết quả
cao thì ngời giáo viên cần lựa chọn một cách linh hoạt, sáng tạo phơng pháp,
hình thức tổ chức dạy học.
3.4 Đổi mới môi trờng giáo dục:
Muốn đổi mới phơng pháp dạy học thì cần đến môi trờng lớp học
(phòng học)xây dựng mỗi phòng là một môi trờng giáo dục (Sử dụng lực l-
ợng và không gian lớp học để tổ chức các hoạt động giáo dục gắn với các t
liệu, phơng tiện
3.5 Đổi mới cơ sở vật chất và thiết bị giáo dục:
- Khuyến khích sử dụng hợp lý các đồ dùng dạy học, đồ dùng học tập,
sử dụng các phiểu học tập, vởi thựchành
- Động viên tạo điều kiện cho giáo viên và cha mạ học sinh tự làm lấy
một số đồ dùng học tập.
- Tăng dần việc sử dụng các băng tiếng, băng hình, đĩa CD trong dạy
học.

- Từng bớc tổ chức các phòng chuyên dụng.
- Từng bớc tổ chức các phòng chuyên dụng phục vụ cho các đồ dùng
dạy học tự chọn ở tiểu học.
3.6) Đổi mới cách kiểm tra, đánh giá kết quả học tập của học sinh:
Phối hợp nhiều hình thức kiểm tra , đánh giá kết quả học tập nh kiểm
tra thờng xuyên, kiểm tra định kỳ, kiểm tra viết. Phối hợp các hình thức tự
luận và trắc nghiệm.
3.7) Phối hợp về đào tạo bồi dỡng giáo viên.
Xuất phát từ nhu cầu phát triển của xã hội đòi hỏi nội dung chơng trình
thay đổi dẫn đến phơng pháp , phơng tiện dạy học phải đổi mới. Vì vậy giáo
viên phải có trình độ ngang tầm với sự phát triển chung của xã hội.
- Đồi với giáo viên cha có trình độ chuẩn cần cho đi đào tạo, bồi dỡng
để đảm bảo dạy đúng, dạy đủ các môn học theo chơng trình quy định.
- Đào tạo chuẩn, nâng cao trình độ tuyển sinh sát thực , có chính sách,
có chính sách thu hút ngời tài vào ngành nghề s phạmvì Thầy có giỏi, thị
trò mới giỏi.
- ậy nội dung, phơng pháp dạy học theo chơng trìnhvichs giáo khoa mới
ở tiêu học vào trớng phạm, đổi mới nội dung, phơng pháp trong trờng s
phạm.
II - ý nghĩa tác dụng của trò chơi học toán:
Học sinh tiểu học luôn luôn hiếu động, ham chơi, thích cái mới lạ nhng
lại chóng chán. Đối với trẻ trò chơi là phát hiện mới, kích thích tính tò mò,
muốn tìm hiểu khám phá. Do vậy quan điểm Thông qua hoạt động vui chơi
để tiến hành hoạt động học tập.
Phù hợp với nhà trờng tiểu học. Trong quá trìnhdạy học toán ở tiểu học
sử dụng trò chơi học tập có nhiều tác dụng, trò chơi học tập có nhiều tác
dụng nh: Giúp học sinh thay đổi hoạt động trong giờ học, làm cho giờ học
bớt cang thẳng, tạo cảm giác thoải mái, dễ chịu học sinh tiếp thu kiến thức
nhẹ nhàng, gây hứng thú học tập.
- Kích thích sự tìm tòi, tạo cơ hội để học sinh tự thể hiện mình.

- Thông qua trò chơi, học sinh vận dụng kiến thức năng nổ hoạt bát,
kích thích trí tởng tợng, trí nhớ. Từ đó phát triển t duy mềm dẻo, học tập
cách xửlý thông minh trong những tình huống phức tạp.
Tăng cờng khả năng vận dụng trong cuộc sống dễ dàng thích hợp điều
kiện đổi mới của xã hội.
- Ngoài ra,Thông qua hoạt động trò chơi giúp các em phát triển đợc
nhiều phẩm chất đạo đức nh tình Đoàn kết thân ái, long trug thực, tinh thần
cộng đông trách nhiệm.
III - Thức trạng dạy và học:
Qua dự giờ thăm lớp, trao đổi với giáo viên lớp 3, qua tìm hiểu sáh, tài
liệu, qua kinh nghiệm thực tế giảng dạy ở trởng tôi nhận thấy:
Các hình thứctổ chức hoạt động học tập trong giờ học toán còn đơn
điệu, nghèo nàn. Việc sử dụng hình thức trò chơi trong dạy học toán cha thật
sự đợc chú trọng. Sở dĩ có tình trạng trên là do mỗi đồng chí giáo viên cha
thấy hết ý nghĩa, tác dụng của trò chơi trong dạy học toán. Tài liệu nói về
hình thức tổ chức học tập là hiếm có một số tài liệu, dự án đ ra các hình thức
trò chơi ch phong phú, cha sát thực, không mang tính khả thi.
Bên cạnh đó giáo viên không đợc tập huấn về thiết kế trò chơi khi trình
độ giáo viên không đồng đều.
Thực tế thờng những đồng chí giáo viên có năng lực chuyên môn , kinh
nghiệm s phạm ítđợc phân công dạy lớp 2,3 (Do quan điểm của cán bộ quản
lý nhà trờng cho rằng chơng trình lớp 2,3 dễ hơn so với các lớp khác).Cũng
có những đồng chí giáo viên dạy lớp 3 có sáng kiến kinh nghiệm hay song
cha đợc tổ chức đánh giá tổng kết màchỉ viết rổi gửi đi thi ở trờng, phòng,
hoặc sở giáo dục. Đợc công bốgiải thởng mà cha tổ chức hội thảo, ch đợc
xây dựng thàh quy trình. Do vậy sáng kiến hay chỉ dừng lại ở mức phong
cách, trình độ riêng của mỗi giáo viên mà cha nhân đợc đại trà.
Một bộ phận giáo viên khi dạy chơng trình toàn 3 cha linh hoạt lựa
chọn hình thức dạy học phù hợp với nội dung và đặc điểm tâm sinh lý lứa
tuổi học sinh chỉ thiên về yêu cầu học học sinh ghi nhớ tri thức, nắm phơng

pháp giải quyết rồi tái hiện để giải quyết bài tập tơng tự một cách cứng nhắc
không tạo ra và duy trì sự hứng thú, tích cực học tập của học sinh.
Một số giáo viên đã bắt đầu chú ý đến việc thiết kế trò chơi trong việc
dạy học toán những cha sử dụng thờng xuyên mà chỉ mang tính chất đoíu
phó trong giờ thao giảng.
Về phía học sinh: Do địa bàn miền núi vùng cao kinh tế còn nhiều khó
khăn. Đa số học sinh đến trờng gia đình chỉ quan tâm khi các em vào lớp 1
từ lớ 2,3 trờ lên phó mặcnhà trờng. Số học sinh tích cực học tập tự giác cha
nhiều. Mặc dù chơng trình2000 có quan tâm dứng mức tới việc rèn luyện
khả năngdiễn đạt, ứng xử, giải quyết các tình huống có vấn đề song bản
thân các emít đợc giao tiếp nên thờng thiếu tự tin, khả năng diễn đạt mạch
lạc yếu. Các em không có sân chơi lành mạnh cho la tuổi tiểu hcọ để đợc
bộc lộ, để đợc thể hiện mình.
Trò chơiđợc sử dụng trong học tập tạo hững thú cho các em, giúp các
em yêu thích say mê môn học nhng nếu không dùng thờng xuyên thích hợp
thì thao táccủa các em bỡ ngỡ,lúng túng.
Từ nhu cầu thực tế đặt ra, tôi nhận thaays việc thiết kế trò chơi góp
phần đổi mới phơng pháp dạy học, nâng caochats lợng, hiệu quả dạy học
môn toán nói chung và môn toán lớp 3 nói riêng.
Chơng II: Thiết kế trò chơi học toán lớp 3
I -Nguyên tắc thiết kế:
1. Nguyên tắc vừa sức, dễ thực hiện:
- Mỗi trò chơi phải củng cố đợc một nội dung toán học cụ thể trong ch-
ơng trình (Có thể là kiến thức kiểm tra bài cũ, kiến thức bài mới, kiến thức
thực hành luyện tập )
Toán 3 chơng trình 2000 đợc chia thành 5 mạch kiến thức: Số học và
yếu tố đại số, đại lợng và đo đại lợng, yếu tố hình học và yếu tố thống kê,
các dạng toán giải. Các trò chơi đợc xây dựng từ dạng bài tập có chọn lọc
của các tiết trong 5 mạch kiến thức nhng có thể mạng những cái tên gọi cảm,
gâyhứng thú góp phần hình thành, củng cố hoặc hệ thống kiến thức.

- Các trò chơi phải giúp học sinh rèn luyện kỹ năng toán học phát triển
t duy trí tuệ, óc phântích t duy sáng tạo.
- Trò chơi phải phù hợp với quỹ thời gian( sử dụng trong giò học từ 5 -
10 phút) thích hợp với mô trờng học tập.
- trò chơi có sức hấp dẫn, thu hút đợc sự tham gia của học sinh tạo
không khí vui vẻthoai mái.
- trò chơi cần phải gần gũi, sát thực phù hợp với tâm lý tuổi học sinh lớp
3Tổ chức trò chơi không quá cầu kỳ phức tạm.
2. Nguyên tắc khai thác và thực hành:
- Sử dụng triệt để yêu cầu, nội dung kiến thức cơ bảncũng nh đồ dùng,
phơng tiện có sẵn của môn học ( nh ở viện, đồ dùng của giáo viên, học
sinh )
- Cácđồ dùng tự làm đợc giáo viênkhai tháctừ những vật liệu gần gũi
xung quanh (Từ các nguyên liệu sẵn có nh hộp bánh, đầu gỗ, đầu nứa, nắp
chai, giấy
bía )sao cho đồ dùng vứa đảm bảo tính khoa học, tính thẩm mĩ nh ng ít
tốn kém.
II- Các trò chơi học toán:
A- Trò chơi có nội dung số học và các yếu tố đại số:
1 trò chơi thứ nhất: Xếp hàng thứ tự
*Mục đích tròchơi: Giúp học sinh củng cố cách so sánh và sắp xếp các
số theo theo thứ tự từ bé đến lớn và ngợc lại:
* Thời gian chơi:5phút
* Chuẩn bị chơi: Giáo viên chuẩn bị hai lá cờ hiệu( cờ giấy nhỏ, hai lá
có mày khác nhau)
- Mỗi đội 5 mảnh bía có kích thớc 10 x15 cm trong mỗi mảnh bìa có
ghi các số:
Ví dụ: Tiết 1: Dọc viết và so sánh các số có 3 chữ số bài tập 5 trang
3( sách giáo khoa phần 1)
Sắp xếp các số theo thứ tự:

Khi tổ chức trò chơi giáo viên có thể chuẩn bị nội dung ghi trong bìa:
537, 162, 573,621, 126
Chọn đội chơi: Mỗi đội 5 em; các em tự đặt tên cho đội chơi của mình
(Ví dụ tên gọi tơng ứng với màu sắc của cờ hiệu nh: Đội xanh- đội đỏ)
* Cách chơi: Hai đội trởng lên nhận và phát triển cho mỗi bạn ở đội
mình. Giáo viên yêu cầu hai đội quan sát, tự so sánh các số vừa nhận đợc
trong nhóm với nhay (1-2 phút)
- Quy ớc, khi có hô lệnh và giờ 2 lá cừ trên 2 tay có về 2 phía (sang
ngang) yêu cầu các con nghe, giơ biển lên cao và xếp mỗi đội một hàng
ngang, điểm mốc bắt đầu từ cô giáo. Khi cô đa 2 lá cờ song song về phía tr-
ớc các con tập hợp hàng dọc.
- Giáo viên bắt đầu hô các cách khác nhau nh Tập hợp theo thứ tự từ
bé đến lớn, Tập hợp theo thứ tự từ lớn đến bé Sau 3,4 lần xếp hàng có thể
đổi biến của các em trong đội rồi tiếp tục chơi.
Ban th ký ghi kết quả và tổng kết điểm
Mỗi lần xếp hàng đúng thứ tự, xếp nhanh,không ồn ào lộn xộn ghi10
điểm. Xếp chậm, không thẳng hàng, mất trật tự trừ 2 điểm. Đội nào xếp sai
không ghi điểm.
Sau 5 phút kết thức trò chơi đội nào nhiều điểm sẽ thắng cuộc
* Trò chơi có thể sử dụng tơng tự ở tiết 94 (bài tập 2 trang 12, sách giáo
khóa 1), tiết 130 (bài tập 3- trang 58 sách giáo khoa tập 2).
2- Trò chơi thứ 2: Nhanh tay kéo tay
- Phát triển năng lực t duy (trí tởng tợng, tính cẩn thận
* Chuẩn bị: Tùy từng bài cụ thể giáo viên chuẩn bị nội dung ghi trong
phiếu học tập.
Ví dụ: Tiết 9 (trang 11 sách giáo khoa tập 1)
Giáo viên chuẩn bị một số phiếu có hình vẽ sau để học sinh chơi trò
chơi:
- Học sinh, bút màu
* Cách chơi: chơi thi đua giữa các nhóm

Chia lớp thành các nhón nhỏ, mỗi nhóm khoảng 5 em. Giáo viên phát
phiếu và yêu cầu các nhóm quan sát kỹ nội dung hình vẽ giáo viên đọc lệnh.
Hãy tô màu 1/3 số hình tam giác trong hình vẻ bằng các cách khác nhau.
Các nhóm thảo luận, phân công nhau tô màu, sau 5 phút yêu cầu các nhóm
dừng bút. Nhóm nào tô nhiều cách, tô đẹp thì thắng cuộc( nếu trong cùng
một nhóm một cách tô đợc lặp lại từ hai lần trở lên thì vẫn chỉ tính là một):
Nhóm thắng sẽ đợc tặng bút chì, bút màu ( trò chơi có thể thay thế cho bài
tập 4 - tiết 9 hay tiến hành tơng tự với bài tập3 tiết 13, bài tập 4 tiết 31, bài 4
tiết 23)
3. Trò chơi thứ 3: Kết Bạn
* Mục đích chơi: Rèn luyện cũng cố khả năng tính nhẫm nhanh các
phép tính cộng, trừ ( số tròn trục tròn trăm ) hoặc nhân chia.
- Luyện tác phong nhanh nhẹn, luyện tinh mắt.
* Chuẩn bị chơi: Giáo viên chuẩn bị 10 đến 15 tấm thẻ hình nhữ nhật có
kích thớc10 x15cm, có dây đeo mỗi tấm thẻ đều ghi một phép tính hoặc kết
quả tơng ứng với phép tính
Ví dụ: Tiết 2: Cộng trừ các số có 3 chữ số không nhớ.
(trang 4- sách giao khoa tập 1)- Bài tập 1
Giáo viên chuẩn bị nội dung ghi trong thẻ nh sau
* Thời gian chơi: Trừ 5 đến 7 phút
* Cách chơi: Học sinh xung phong lên rút thẻ của mình sau đó tất cả
đội chơi thành vòng tròn, các em đeo thẻ trớc ngực, mỗi em tự quan sát nội
dung ghi trong thẻ của mình, của bạn. Tính nhầm kết quả hoặc tìm phép tính
tơng ứng với kết quả ghi trên thẻ của mình.
Yêu cầu cả đội vừa lặc lò cò, vừa hát và vỗ tay cùng cả lớp Lặc lò cò
cho cái gió nó khỏe đi xen kẽ cho nó khỏe cái gió. Khi giáo viên bất ngờ hô
Tìm bạn ! Tìm bạn các em phải nhanh chóng tìm và chạy về với bạn đeo
thẻ có kết quả hoặc phép tính tơng ứng với kếtquả, phép tính ghi trên thẻ
mình đeo. Những ai tìm đúng, tìm nhanh bạn mình nhất trí thì đợc ghi điểm
10. Bạn nào tìm sai thì phải tự nhẩm lại để tìm đúng bạn mình.

Sau một lợt, giáo viên có thể đổi biển lẫn lộn để các em tiếp tục chơi
hoặc nhóm khác chơi.
(Trò chơi có thể sử dụng tơng tự ở tiết 128)
4- Trò chơi thứ 4: Giành cờ chiến thắng
* Mục đích chơi: Củng cố khái niệm giảm đi một số lần và gấp lên một
số lần.
- Luyện cách xử lý linh hoạt
* Chuẩn bị chơi:
Giáo viên chuẩn bị một số phiếu học tập có thể có nội dung nh sau:
Phiếu này ứng với trờng hợp mỗi dãy bàn có 5 bàn học sinh)
* Cách chơi: Giáo viên phát cho các học sinh ngồi đầu dãy, mỗi em một
phiếu. Em ngồi đầu dãy làm phép tính đầu tiên rồi viết kết quả vào hình tròn
sau đó chuyểng ngay phiếu cho bạn thứ hai trong dãy để tính tiếp. Cứ nh vậy
cho đến học sinh cuối vùng của dãy.
Nếu nhóm nào về đích trớc (làm nhanh và đúng nhất, thì thắng cuộc,
giành đợc cờ chiến thắng đợc phần thởng bút chì, thớc kẻ.
Trong trờng hợp các đội cùng làm xong một lúc thì đội nào kết quả
đúng, trật tự khi chơi sẽ thắng cuộc.
(Trò chơi có thể sử dụng trong tiết 33- trang 37, tiết 29 trang 33, sách
giáo khoa phần 1) .
5- Trò chơi thứ 5: (Su tầm trong Hệ thống trò chơi củng cố 5 mạch
kiến thức toán tiểu học của tác giả Trần Ngọc Lan)
* Mục đích chơi: Giúp học sinh nắm vững cấu tạo số tự nhiên có 4 chữ
số.
* Chuẩn bị chơi: Giáo viên chuẩn bị 4 con xúc sắc bằng gỗ hình lập ph-
ơng trên các mặt có ghi các số trong khoảng 0-0
Học sinh chuẩn bị giấy nháp, bút và quan sát sẵn sàng.
* Cách chơi: Chơi theo kiểu đồng đội, mỗi đội 3 em (2 đội thi đua) cả
lớp quan sát, khuyến khích, cổ vũ. Hai đỗi xếp thành 2 hàng, giáo viên đứng
giữa và gieo đồng chơi 4 con súc sắc. Các em ở 2 đội sẽ bàn nhau (hoặc

phân công) viết tất cả các con số có 4 chữ số đó và góp kết quả lại. Su 2 phút
thì tất cả dừng bút và nộp kết quả viết cho cô giáo.
Trong một đội nếu kết quả bằng nhau thì chỉ tính điểm một lần, giáo
viên thống kê kết quả, mỗi kết quả đúng ghi 10 điểm. Nếu có đội nộp kết
quả khi cha hết giờ và đầy đủ thì đợc cộng thêm một điểm ( trò chơi đợc sử
dụng tiết 87 )
6. Trò chơi thứ 6
* Mục đích chơi: giúp HS cũng cố phân tích số có 4 chữ số thành tổng
của của các nghìn, trăm trục, đơn vị và ngợc lại.
- Phát triển năng lực phân tích, tổng hợp, rèn luyện tác phong nhanh
nhẹn
* Chuẩn bị chơi
Giáo viên chuẩn bị hai bản phụ hoặc hai tờ giấy rô ki và có nội dung
giống nhau, một số mảnh giấy ghi chép kết quả tơng ứng với nội dung đó.
Học sinh chuẩn bị phấn
Thời gian chơi 3 - 5 phút
* Cách chơi: chơi theo kiểu đồng đội, chia lớp thành 2 nhóm, mỗi nhóm
chọn đội chơi.( 5 - 10 em ) các em còn lại cổ vũ cho đội mình.
Hai đội xếp thành 2 hàng dọc, đội trởng lên nhận và phát cho mỗi bạn
trong đội mình một mãnh giấy ghi kết quả tơng ứng nộ dung ghi trên bảng.
Các em đọc, so sánh tìm vị trí số mình cần đứng.
Khi giáo viên có hiệu lệnh phất cờ chơi, yêu cầu lần lợt từng bạn trong
đội lên điền kết quả trong giấy của mình bảng phụ treo trên lớp. Bạn thứ nhất
điền xong quay xuống nhanh chóng và vỗ tay cho bạn thứ 2 bạn thứ 2 lên
điền cứ thế tiếp tục cho đến hết.
Học sinh dới lớp và giáo viên đámh giá, thống kê điểm, đội nào nhiều
điểm xẽ thắng.
7. Trò chơi thứ 7: Giải đáp nhanh
* Mục đích chơi:
- Luyện kĩ năng tính nhẫm các phép tính : cộng trừ nhân chia trong bản.

* Thời gian chơi ( 5 - 7 phút )
* Chuẩn bị: Chọn hai đội chơi, mỗi đội tự đặt tên cho mình.
Từ Ban giám khảo, th ký, các emcònlại cổ vũ cho đội mình.
* Cách chơi: Chơi thi đua giữa hai nhóm, đại diện 2 em ỏa tù tì xem bên
nào ra đề trớc. Nhóm trứ nhất nêu tên một phép nhân, chia, đã học hay phép
tính cộng đã học các số tròn trục, tròn trăm. Nhóm thứ 2 trả lờikết quả, nếu
nói sai thì khán giả đợc trả lời
Sau khi trả lời, nhóm thứ 2 nêu nhanh một phép tính khác yêu cầu nhóm
thứ nhất trả lời, Tiến hành tơng tự sau 5 phút thì dừng lại, bạn th ký tổng hợp
xem 2 nhóm có bao nhiêu kết quả đúng, mỗi kết quả đúng ghi 10 điểm,
nhóm nào đợcnhiều điểm thì xẽ thắng.
8. Trò chơi 8: Lắp hình
* Mục đích yêu cầu: Giúp HS rèn luyện kĩ năng nhân phẩm với số tròn
chục, tròn trăm, nhân số có 2 chữ số với số có 1 chữ số.
- Phát triển năng lực t duy, giúp các em có tinh thần Đoàn kết
* Cách chuẩn bị: Giáo viên chuâne bị một số tấm bìa nhỏ hình vuông
nh sau :
* Cách chơi: Chơithi đua giữa các nhóm, chia lớp thành các nhóm nhỏ
giáo viên phát cho mỗi nhóm 9 tấm bìa.Các nhóm thi đua ghép các phép tính
với kết quả để tạo thành 1 hình vuông lớn, mhóm nào ghép xong trớc xẽ đợc
phần thởng ( trò chơi có thể sử dụng trong tiết 7 ) tùy theo trình độ đối tợng
HS, giáo viên có thể thay đổi nội dung đã ghi trong các tấm bìa.
9. Trò chơi 9: Bác mặt nạ thông thái
* Mục đích chơi: Giúp HS cũn cố lại thứ tự thực hiện phép tính trong
biểu thức
- Rèn luyện kĩ năng quan sát, khả năng diễn đạt mạch lạc, tự tin
* Chuẩn bị chơi: Giáo viên chuẩn bị 4 hình mặt nạ, một bên có hình
mặt cời, một bên có hình mặt mếu, 4 bảng con.
* - Chọn 3 đội chơi mỗi đội khoảng 3 em, chọn bạn th] ký, Ban giám
khảo, các em còn lại là cổ động viên.

* Cách chơi: Chơi thi đua giữa các đội chơi- Giáo viên lần lợt xuất hiện
bảng con. Mỗi lần giáo viên xuất hiện một bảng con, các đội quan sát nội
dung khi giáo viên có tín hiệu đội nào thấy thực hiện đúng thì giơ mặt cời,
nếu cho là thực hiện sai thì giơ mặt mếu. Giáo viên có thể nêu câu hỏi chất
vấn thêm để các em nhớ lại thứ tự thực hiện các phép tính trong một biểu
thức nh:Vì sao đội em cho là đúng? hoặc căn cứ vào đâu mà đội cho là sai?
- Giáo viên cũng đa đáp án bằng cách quay mặt nạ.
Ban th ký tổng hợp sau cuộc chơi, mỗi lần trả đúng quay mặt nạ đúng
thì xẽ đợc 10 điểm, đội nào đợcnhiều điểm thì sẽ thắng cuộc, đợc phần th-
ởng.
10. Trò chơi10 Tìm ngôi sao sáng.
* Mục đích chơi: Cũng cố về nhận biết, giá trị các số la mã.
- Tạo hứng thú học tập, rèn luyện và phát triển năng lực t duy.
* HS chuẩn bị mỗi em 5 que tính
* Thời gian chơi: 3 - 5 phút.
* Cách chơi: Chơi thi đua giữa các cá nhân
Các em đặt que tính lên bàn, khi giáo viên nêu lên lịch học thi nhau xếp
xem ai làm nhanh nhất, đúng nhất.
- Giáo viên nêu lên, hãy dùng 5 que tính để xếp thành số 14.
HS thi xếp Giáo viên nêu tiếp, nhấc 1 que diêm để xếp lại để đợc số
16.
HS xếp, tiến hành tơng tự: Xếp 5 que diêm thành số 19, nhấc 1 que
diêm và xếp lại để đợc số hai mốt.
Em nào làm xong trớc sau mỗi lần giáo viên yêu cầu thì có tín hiệu,
giáo viên quan sát nhận xét và tổng hợp kết quả, nếu em nào làm nhanh,
sạch đẹp thì sẽ đợc phần thởng
B. Trò chơi có nội dung về đại lơng, đo đại lợng.
* Yếu tố thống kê.
- 1. Trò chơi thứ nhất: Tìm đờng đi đúng.
* Mục đích chơi: Cũng cố biểu tợng về thời gian

* Chuẩn bị: Học tập có vẽ mô hình đồng hồ và thời gian tơng ứng
- Giáo viên chuẩn bị phiếu có nội dung nh hình vẽ.
- Bảng phụ có nội dung giống phiếu học tập.
* Cách chơi: Chia lớp thành các nhóm nhỏ, các nhóm tự bàn bạc, thảo
luận và nối theo mẫu. Các nhóm thi đua xem nhóm nào xếp đúng, nhanh
nhất sau 3 - 4 phút yêu cầu các nhóm dừng bút, giáo viên chữa bài trên bảng
phụ.
Các nhóm đổi chéo bài và chấm điểm, mỗi đờng đi đúng sẽ đợc 10
điểm, nhóm nào nhiều điểm nhất sẽ thắng cuộc.
2. Trò chơi 2: Su tầm cũng cố trò chơi 5 mặt kiến thức ở tiểu học tác
giả Trần Ngọc Lan
* Yêu cầu: Ngời chơi biết cách xem giờ, nắm vững nguyên tắc quay của
đồng hồ, có tinh thần hợp tác, ý thức tổ chức, tác phong nhanh nhẹn.
* Thời gian chơi: 5 - 10 phút
* Chuẩn bị: Giáo viên chuẩn bị 2 đội chơi, mỗi đội 18 em yêu cầu mỗi
em tự chuận bị cho mình một cái mũ trên đó ghi số từ 1 đến 12. Năm em
mang mũ có hình mũi tên, một em mang mũ hình bông hoa ( đứng làm trụ
quay của 2 kim giờ - phút ) chẳng hạn nh hình vẽ.
* Luật chơi: Hai đội xếp thành vòng tròn nh hình vẽ bông, trớc khi bắt
đầu, nếu thấy cần thiết giáo viên có thể gợi ý bởi các câu hỏi. Khi đồng hồ
chạy thì kim đồng hồ chỉ gì? kim ngắn chỉ gì?, kim dài chỉ gì?cô giáo hô hai
đội chủ ýbây giừ là 12 giờ 15 phút hãy mau thể hiện , hãy mau thể hiện Cô
và hai bạn đợc chọn làm th ký quan sát kết quả thể hiện của hai đội (các chữ
số ngồi im, trự kim ngồi im, thực chất có 5 bạn gồm kim ngắn và kim dài 3
bạn là di chuyển. Khi nghe cô hô chú ý thì năm bạn đứng dậy, khi nghe hô
xong thì nhẹ nhàng di chuyển sao cho tời vị trí cần thiết rồi ngồi xuống. Cứ
nh vậy sau 3 - 4 phút lần chơi có cùng các bạn th ký tổng kết xem đội nào
duy chuyển nhanh, gọn, mỗi lần thì đợc 10 điểm, nếu quay đúng giờ nhng
lộn xộn, lúng túng trừ 2 điểm, đội nhiều điểm hơn sẽ thắng, đội thua sẽ phải
đọc 3 lần bài.

Chơng III: Hớng dẫn sử dụng các trò chơi
1. Các trò chơi có sử dụng bìa giấy: Giáo viên su tầm vỏ hộp, bánh
kẹo, vỏ bìa hộp giấy đựng hàng sau đó cắt theo kích th ớc phù hợp. Rồi
dán giấy trắng hoặc giấy màu để ghi số, có thể giỡ sử dụng lâu dài mà chỉ
cần thay lợt giấy đã viết số.
2. Trò chơi 8: Giáo viên có thể tạo nên những tấm bìa nhỏ bằng cách
sau.
Trên tấm bìa to hình vuông, giáo viên kẻ từng các ô và viết các số, phép
tính nh hình vẽ dới đây, sau đó cắt thành 9 hình vuông nhỏ.
3- Trò chơi 4: Làm suca sắc bằng gỗ có thể khó khăn do dụng cụ tiện
gọt còn thiếu, Có thể làm súc sắc bằng bìa cứng theo hình vẽ sau và dán lại.
Viết các chữ số vào các mặt.
Học sinh mỗi nhóm chuẩn bị 3 tờ giấy ô li, bút, keo dán.
- Giáo viên chia lớp thành 2 đội, 2 đội tự chọn tên đặt cho đội mình, ví
dụ. Vành Anh, Vành khuyên, mỗi đội cử 3 em đại diện lên chơi số còn lại
làm cổ động viên cho đội nhà.
* Cách chơi: Khi giáo viên có hiệu lệnh bắt đầu chơi, mỗi đội chơi lần
lợt rút để đọc, hội ý, giải và ghi nhanh vào giấy, Các đội bắt đầu giải từ đề 1
(từ dễ đến khó) giải xong đề 1 thì dán lên Đỉnh núi số 1, sau đó tiếp tục
rút, đọc và giải đề 2. Nếu đội nào giải nhanh hơn có quyền rút đề 3 giải để
giải. Trờng hợp hai đội giải đề 1 và 2 xong cùng thời gian thì giáo viên cùng
cả lớp kiểm tra xem hai đội ngũ giải đúng cha, nếu đội nào giải cha đúng thì
không đợc quyền giải đề 3. Nếu cả 2 đội giải đúng đề 1 và 2 thì cả hai cùng
đọc và giải đề 3 (giáo viên đọc để cho hai đội giải). Đội nào giải đúng cả 3
đề, xong trớc thì sẽ là đội Chinh phục đợc đỉnh cao, thắng cuộc sẽ đợc
nhận phần thởng khích lệ nh bút chì, thớc kẻ.
Phần kết luận
I- Kết luận chung về đề tài:
Qua quá trình tìm hiểu, nghiên cứu đề tài, bản thân tôi nhận thấy việc đ-
a hình thức trò chơi vào trong giờ học toán ở tiểu học nói chung và giờ học

toán lớp 3 nói riêng là rất cần thiết. Bởi vì sử dụng trò chơi học tập không chỉ
giúp học sinh nắm đợc, củng cố đợc nội dung kiến thức toán một cách nhẹ
nhàng mà còn giúp học sinh phát triển năng lực t duy, phát triển trí tởng t-
ợng, khả năng diễn đạt mạch lạc và nhất là tạo hứng thú học tập, tạo niềm
vui, lòng say mê học tập. Từ đó rèn luyện đức tính chăm chỉ, tự tin, năng
động sáng tạo góp phần rèn luyện cho học sinh có những đức tính, phẩm
chất và phong cách làm việc của ngời lao động mới. Mặc dù đã rất cố gắng
nhng do thời gian nghiên cứu cha nhiều, kinh nghiệm và trình độ của bản
thân còn hạn chế nên trong phạm vi đề tài này tôi mới xây dựng đợc một số
trò chơi nhằm góp phần đổi mới phơng pháp, nâng cao hiệu quả dạy học sự
trên đặc điểm tâm sinh lý lứa tuổi học sinh lớp ba, dựa vào nội dung chơng
trình cũng nh điều kiện thực tế ở địa phơng tôi công tác. Tuy vậy đây cũng là
việc làm thiết thực giúp nâng cao nghiệp vụ s phạm cho bản thân đã tham gia
công tac giảng dạy tốt hơn. Bớc đầu tập dợt giúp tôi chuẩn bị tâm thế tiếp tục
tìm hiểu, nghiên cứu nội dung, phơng pháp, hình thức tổ chức dạy học toán
trong chơng trình tiểu học ở cá lớp khác.
II- ý kiến đề xuất
Đổi mới hình thức tổ chức dạy học là một trong các giải pháp quan
trọng để đổi mới phơng pháp dạy học. Trò chơi học tập là một hình thức dạy
hữu ích đối với trẻ tiểu học. Song hiện nay đa số giáo viên tiểu học còn thờ ơ
hoặc mơ hồ với việc sử dụng trò chơi trong giờ học toán. Vì vậy để góp phần
làm phong phú hình thức tổ chức dạy học thì bản thân ngời giáo viên cần
yêu nghề, tâm huyết với nghề để có thể khắc phục những khó khăn về cơ sở
vật chất, tâm huyết với nghề để có thể khắc phục những khó khăn về cơ sở
vật chất, phơng tiện dạy học, năng động, linh họat phát huy vốn có ở địa ph-
ơng sử dụng vật liệu đơn giản để tự tạo ra các đồ dùng trực quan, Đạo cụ
thích hợp sử dụng trong các trò chơi học tập tạo hứng thú học tập cho học
sinh.
+ Đề nghị Ban soạn thảo chơng trình tiểu học cần biên soạn các tài liệu
hớng dẫn, thiết kế trò chơi trong giờ học phổ biến rộng rãi để giáo viên tham

khảo.
+ Đề nghị các cấp lãnh đạo cần có kế hoạch triển khai các chuyên đề,
dự án hoặc tổ chức hội thảo để giáo viên tiểu học có thể tiếp cận, trao đổi,
học hỏi cách thức, kinh nghiệm, sáng kiến về thiết kế và sử dụng trò chơi
học tập góp phần đổi mới phơng pháp dạy học.