PHẦN MỞ ĐẦU
1.Lý do chọn đề tài
Đạo đức là cái gốc của mỗi con người .Khi sinh thời Bác Hồ căn dặn : Người
có đức mà không có tài thì làm việc gì cũng khó, người có tài mà không có đức thì
chỉ là đồ vô dụng. Đạo đức con người được hình thành trong quá trình hoạt động.
Nghị quyết hội nghị lần thứ hai Ban chấp hành trung ương đảng khoá VIII chỉ
rõ:”muốn tiến hành công nghiệp hoá ,hiện đại hoá thắng lợi phải phát triển mạnh
giáo dục - đào tạo, phát huy nguồn lực con người, yếu tố cơ bản của sự phát triển
nhanh và bền vững”. Điều 2, luật giáo dục nước cộng hoà XHCN Việt nam năm
2005 cũng xác định : ”Mục tiêu giáo dục là đào tạo con người Việt nam phát triển
toàn diện có đạo đức, tri thức, sức khoẻ , thẩm mỹ và nghề nghiệp, trung thành với
lý tưởng độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội ; hình thành và bồi dưỡng nhân cách,
phẩm chất và năng lực của công dân, đáp ứng yêu cầu của sự nghiệp xây dựng và
bảo vệ tổ quốc”.
Sau hơn hai mươi năm đổi mới , đất nước ta đã thu được nhiều thành tựu to lớn
rất đáng tự hào.Nhưng mặt khác, do ảnh hưởng của cơ chế thị trường và một phần
do chất lượng giáo dục toàn diện của nhà trường chưa được đảm bảo, nên trong
thực tế các trường học hiện nay, còn một bộ phận học sinh có nhiều biểu hiện vi
phạm lối sống đạo đức truyền thống, có những trò giỏi về tri thức xã hội nhưng lại
tự mãn vô lễ với Ông bà, cha mẹ và thầy cô giáo. Thậm chí có em còn sa vào tệ nạn
xã hội, phạm pháp. Trước tình hình đó, vấn đề đặt ra và mang tính cấp thiết là phải
tăng cường giáo dục đạo đức cho học sinh bằng nhiều con đường, đặc biệt trong
bối cảnh hiện nay , nước ta đã gia nhập WTO và hội nhập quốc tế, tham gia và chịu
sự tác động ngày càng sâu rộng của việc toàn cầu hoá, thì càng cần thiết phải nhanh
chóng giáo dục nhân cách toàn diện cho học sinh. Theo tâm lý học thì nhân cách
chỉ hình thành và phát triển thông qua hoạt động và giao lưu. Nguyên lý giáo dục
1
của nước ta cũng khẳng định rõ: ”Học đi đôi với hành, giáo dục kết hợp với lao
động và sản xuất, nhà trường gắn liền với xã hội”.
Mặt khác, đặc điểm của học sinh THPT là hiếu động, đang tập làm người lớn và
ham hiểu biết, bắt đầu muốn tự khẳng định mình trước bạn bè ,trước người lớn,các
em không chỉ có nhu cầu ăn mặc, học hành mà còn có nhu cầu vui chơi giải trí, tìm
hiểu đời sống xã hội để hoà nhập tốt hơn với môi trường xã hội.Vì vậy , trong một
tiết học 45 phút ở trên lớp không thể đủ truyền tải một cách đầy đủ, những kiến
thức văn hóa xã hội và giáo dục nhân cách học trò. Chính vì lẽ đó mà nhà trường
cần phải giáo dục đạo đức học sinh thông qua các hoạt động giáo dục ngoài giờ lên
lớp. Qua đó hình thành, củng cố và phát triển kiến thức văn hoá cũng như phẩm
chất đạo đức, năng lực cá nhân, đáp ứng mục tiêu đào tạo nhân lực trong thời kỳ
mới, thời kỳ của mở cửa hội nhập quốc tế, góp phần giáo dục toàn diện cho các em.
Các kiến thực trong quá trình hoạt động thực tiễn ngoài giờ lên lớp, sẽ là môi
trường thuận lợi để học sinh hoàn thiện chính mình và góp phần quan trọng trong
việc hình thành nhân cách cho các em.
Xuất phát từ những đòi hỏi cấp bách của công cuộc đổi mới đất nước ,đổi mới sự
nghiệp giáo dục, trải qua kinh nghiệm dạy học trong 24 năm qua và những kiến
thức được trang bị ở học viện quản lý và giáo dục , nhận thức rõ ý nghĩa ,tầm quan
trọng của công tác giáo dục đạo đức cho học sinh trong nhà trường đã thôi thúc tôi
lựa chọn đề tài :" Hiệu trưởng chỉ đạo nâng cao chất lượng giáo dục đạo đức
cho học sinh Trường THPT Cù Chính Lan - Kim Bôi - Hoà Bình thông qua
hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp".
2.Mục đích nghiên cứu:
Nghiên cứu, đề xuất một số biện pháp chỉ đạo thích hợp và khả thi về công tác
giáo dục đạo đức học sinh trường THPT Cù Chính Lan thông qua HĐGD NGLL
nhằm nâng cao chất lượng giáo dục toàn diện cho học sinh, đáp ứng mục tiêu giáo
dục của cấp THPT và nghành GD-ĐT hiện nay.
3.Nhiệm vụ nghiên cứu
2
3.1.Nghiên cứu một số vấn đề lý luận có liên quan đến đề tài .
3.2.Điều tra, khảo sát và đánh giá thực trạng công tác giáo dục đạo đức HS
thông qua HĐGD NGLL ở trường THPT Cù Chính Lan - Kim Bôi - Hoà Bình
3.3.Đề xuất những biện pháp khả thi nhằm nâng cao chất lượng GD đạo đức
HS thông qua HĐGD NGLL ở trường THPT Cù Chính Lan - Kim Bôi - Hoà Bình.
4.Khách thể và đối tượng nghiên cứu
4.1.Khách thể nghiên cứu : các hoạt động giáo dục đạo đức học sinh thông qua
các HĐGD NGLL ở trường THPT Cù Chính Lan - Kim Bôi - Hoà Bình.
4.2.Đối tượng nghiên cứu : Các biện pháp chỉ đạo nâng cao chất lượng giáo dục
đạo đức học sinh thông qua các HĐGD NGLL.
5.Phương pháp nghiên cứu
5.1.Nhóm phương pháp nghiên cứu lý thuyết : sưu tầm và nghiên cứu các văn
kiện ,văn bản pháp qui,tài liệu khoa học có liên quan đến đề tài.
5.2.Nhóm phương pháp nghiên cứu thực tiễn : Quan sát , điều tra, phỏng vấn,
phân tích thực trạng, tổng kết kinh nghiệm.
5.3.Nhóm phương pháp bổ trợ : Thống kê , phân tích số liệu.
6.Giới hạn và phạm vi nghiên cứu
6.1 Giới hạn nghiên cứu : Giáo dục đạo đức HS thông qua HĐGD NGLL ở
trường THPT .
6.2.Phạm vi nghiên cứu : Công tác chỉ đạo các HĐGD NGLLtại trường THPT
Cù Chính Lan - Kim Bôi - Hoà Bình .
3
PHẦN NỘI DUNG
Chương 1
CƠ SỞ LÝ LUẬN CỦA VIỆC GIÁO DỤC ĐẠO ĐỨC HỌC SINH THÔNG
QUA HOẠT ĐỘNG GIÁO DỤC NGOÀI GIỜ LÊN LỚP
1.1.Một số vấn đề cơ bản của giáo dục đạo đức
1.1.1.Đạo đức là những biểu hiện tư tưởng , tình cảm của con người .Đồng thời.
đạo đức còn là những nguyên tắc ,chuẩn mực để con người hướng theo và điều
chỉnh hành vi của mình trong các mối quan hệ giữa người với người , giữa con
người với cộng đồng xã hội.
1.1.2.Giáo dục đạo đức là một bộ phận quan trọng của quá trình giáo
dục.GDĐĐ hướng vào việc hình thành những phẩm chất mà từ chúng , xác định giá
trị khách quan của con người . Nó có tác dụng điều chỉnh ,định hướng thái độ ,hành
vi của con người .Quá trình giáo dục đạo đức bao gồm cả quá trình tự GD và GD
lại :
- Tù GD là quá trình hoạt động có mục đích ,có ý thức của người được giáo
dục ,tự mình hướng vào việc hoàn thiện nhân cách của bản thân theo những chuẩn
mực của kiểu nhân cách mà xã hội mong muốn.
- GD lại : là quá trình dan xen với quá trình tự giáo dục, nhằm thay đổi những
phẩm chất nhân cách không phù hợp ,do ảnh hưởng xấu của môi trường đã hình
thành ở HS và xây dựng những phẩm chất đúng đắn của con người. Nói cách khác ,
GD lại là sự cải tạo những khiếm khuyết về đạo đức , lối sống ,bồi bổ những giá trị
mới và phát triển nhân cách toàn diên.
1.1.3.Giáo dục học sinh có khó khăn trong rèn luyện đạo đức :
Học sinh có khó khăn trong rèn luyện đạo đức là những học sinh còn chưa
4
ngoan ,chậm tiến bộ về đạo đức . Trong nhà trường , những học sinh có khó khăn
trong rèn luyện đạo đức có nhận thức về mặt đạo đức và pháp luật còn dưới mức
trung bình so với HS cùng lứa tuổi ,hay có những biểu hiện vi phạm chuẩn mực của
đạo đức,nề nếp ,nội qui qui chế của nhà trường ,gia đình hay xã hội.
1.1.4.Những nguyên tắc lựa chọn nội dung, hình thức tổ chức GDĐĐ :
- Chó ý đến đặc điểm lứa tuổi :
Đặc điểm tâm sinh lý lứa tuổi HS THPT luôn có những sung đột ,đột biến về
mặt tính cách, dang từng bước hoàn thiện dần thành người lớn.Các em dang đứng
trước nhiều lựa chọn đôi khi là trái ngược nhau buộc các em phải tự quyết định lấy.
Do vậy nhà trường và các tổ chức đoàn thể cần quan tâm giúp các em lựa chọn,
định hướng cho các em vươn theo những giá trị đúng đắn .
- Nội dung, hình thức GD đạo đức cho HS không tách rời các hoạt động giáo dục
toàn diện của nhà trường , gắn với đời sống xã hội và tiếp cận những vấn đề có tính
thời đại hiện nay.
- Kế thừa và gìn giữ những giá trị tinh hoa bản sắc của dân tộc, đạo lý của người
Việt nam .
1.2.Một số vấn đề cơ bản của hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp
1.2.1.Hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp là những hoạt động được tổ chức
ngoài giờ học của các môn học ở trên lớp .Hoạt động giáo dục NGLL là sự tiếp nối
hoặc xen kẽ với hoạt động dạy-học trên lớp,là con đường gắn lý thuyết với thực
tiễn ,tạo nên sự thống nhất giữa nhận thức và hành động của học sinh .
1.2.2.Chức năng của HĐGD NGLL
a, Củng cố ,bổ xung kiến thức các môn văn hoá ,khoa học
Trong khuôn khổ thời gian qui định của một tiết học , việc mở rộng , khác sâu kiến
thức gặp nhiều khó khăn.Những hoạt động ngoài giờ nh sinh hoạt tổ nhóm học tập,
hội thảo, câu lạc bộ sẽ góp phần củng cố,nâng cao những kiến thức đã học.
b,HĐGD NGLL trực tiếp rèn luyện phẩm chất , nhân cách,tài năng và thiên hướng
nghề nghiệp cá nhân,hình thành các mối quan hệ giữa con người với đời sống xã
5
hội ,với thiên nhiên và môi trường sống.
c, Thông qua các hoạt đọng tập thể ,hoạt động xã hội ,tạo điều kiện cho HS hoà
nhập vào đời sống xã hội.
d, Phát huy tác dụng của nhà trường đối với đời sống xã hội ,tạo điều kiện để cộng
đồng tham gia vào công tác giáo dục.
1.2.3.Nhiệm vụ của HĐGD NGLL
a, Nhiệm vụ GD về nhận thức
- Giúp HS điều chỉnh hành vi, lối sống cho phù hợp. Biết vận dụng những tri thức
đã học để giải quyết những vấn đề do thực tiễn đời sống đặt ra .
- Có hiểu biết nhất định về đời sống đất nước ,dân tộc về đảng,đoàn từ đó có thái
độ đúng đắn về việc thực hiện nghĩa vụ của người học sinh , của người đoàn viên
thanh niên.
- Giúp HS mở rộng hiểu biết về thế giới xung quanh và cộng đồng xã hội .
- Giúp HS có những hiểu biết tối thiểu về các vấn đề có tính thời đại nh hợp tác
,hoà bình và hữu nghị ,vấn đề môi trường,dân số và pháp luật
b, Nhiệm vụ GD về thái độ
- Bồi dưỡng cho các em những tình cảm đạo đức trong sáng về quê hương đất nước
, gia đình,thầy cô , bạn bè. biết tôn trọng cái tốt , cái đẹp , ghét cái xấu, cái lỗi thời
không phù hợp.
- HĐGD NGLL phải tạo cho học sinh sự hứng thú và lòng ham muốn tham gia .
- Bồi dưỡng cho HS tính tích cực, năng động sáng tạo sẵn sàng tham gia những
hoạt động xã hội ,hoạt động tập thể của trường,của lớp vì lợi Ých chung , vì sự
trưởng thành và tiến bộ của bản thân.
- GD tình đoàn kết và hữu nghị với các bạn quốc tế, với các dân tộc trên thế giới.
c, Nhiệm vụ rèn luyện kỹ năng
- Rèn luyện cho HS kỹ năng tự điều chỉnh , kỹ năng hoà nhập để thực hiện tốt các
nhiệm vụ mà tập thể và thầy cô giao cho.
6
- HĐGD NGLL rèn luyện cho HS những kỹ năng giao tiếp,ứng xử có văn hoá ,
những thói quen tốt trong học tập , lao động và các hoạt động khác .
- Rèn luyện cho học sinh các kỹ năng tự quản , tự tổ chức , điều khiển . Kỹ năng
nhận xét đánh giá kết quả hoạt động.
Từ chức năng ,nhiệm vụ, chúng ta thấy vai trò quan trọng và cần thiết của HĐGD
NGLL đối với việc giáo dục đạo đức cho học sinh. Muốn nề nếp, kỷ cương của nhà
trường được thực hiện tốt thì cần phải coi trọng HĐGD NGLL.
1.3.Đặc điểm tâm lý của học sinh THPT nói chung và những học sinh có khó
khăn trong rèn luyện đạo đức nói riêng.
- Học sinh THPT có độ tuổi từ 15 đến 19 . Đây là giai đoạn phát triển nhanh về
thể lực và tâm sinh lý, HS đã bắt đầu có sự trưởng thành về nhận thức văn hoá ,xã
hội đang tập làm người lớn ,song tâm lý chưa ổn định còn có những biểu hiện tiêu
cực :
- Ý thức tổ chức kỷ luật và trách nhiệm công dân chưa hoàn thiện . định hướng
chính trị mờ nhạt ,Thường hay đua đòi , chạy theo cái mới, dễ bị kích động ,sa ngã
vào những biểu hiện tiêu cực, phản giá trị đạo đức xã hội.
- Đối với những học sinh có khó khăn trong rèn luyện , tu dưỡng đạo đức thường
có những biểu hiện bằng thái độ coi thường giáo dục ,lười học ,lười lao động , cư
sử không lịch sự, thường xuyên vi phạm nội qui , nề nếp của nhà trường của gia
đình và xã hội các phản ứng của các em thường mang tính cực đoan. Nói dối trở
thành nét tính cách thường xuyên mà các em cho là có lợi . Những học sinh này
thường làm cho gia đình và xã hội phải lo lắng .
Bên cạnh những mặt chưa tốt , những học sinh này cũng có những nét tâm lý
dáng quí . Các em thường nhanh nhẹn ,hoạt bát ,thể hiện tính nhạy cảm ,hiếu
động ,trí tưởng tượng phong phú. Nhiều em có năng khiếu nhạc , hoạ ,cờ vua , thể
thao và thường Èn với vẻ bên ngoài bất cần ,các em vẫn ước ao được chia xẻ, an
ủi và động viên.
7
Những đặc điểm trên của HS có khó khăn về tu dưỡng đạo đức không phải chỉ là
cố hữu với chúng , có khi nó cũng biểu hiện ở những HS khác (HS bình thường)
trong những tình huống xung đột hoặc trong những phút khó khăn của cuộc sống.
1.4. Vai trò của Hiệu trưởng trong việc chỉ đạo giáo dục đạo đức học sinh và
hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp.
Hiệu trưởng là người đứng đầu một cơ quan giáo dục , chịu trách nhiêm quản lý
toàn bộ hoạt động của nhà trường ,là người trụ cột sư phạm . Vì vậy hiệu trưởng là
người quyết định đến chất lượng GD học sinh.
Trong nhà trường ,hiệu trưởng là người tổ chức , chỉ đạo các hoạt động dạy học
và giáo dục . Nói riêng về giáo dục đạo đức HS, đây là nhiệm vụ cơ bản của các
nhà trường , muốn thực hiện có hiệu quả cần phải có người đứng đầu cơ quan năng
động sáng tạo, biết lựa chọn nội dung ,hình thức khoa học và luôn đổi mới nã cho
phù hợp với điều kiện hoàn cảnh . Biết kết hợp thường xuyên giữa dạy học trên lớp
và HĐGD NGLL ,tránh quan niệm coi HĐGD NGLL là hoạt động "phụ khoá",biết
phát huy những ảnh hưởng tích cực của nó nhằm tạo sự định hướng thống nhất giữa
các lực lượng xã hội.
Những vấn đề lý luận trên đây có tác dụng soi sáng cho quá trình tìm hiểu , phân
tích thực trạng mà tôi đã thực hiện ở trường THPT CCL -KB-HB và được trình bày
trong phần kế tiếp.
8
Chương 2
THỰC TRẠNG CHỈ ĐẠO GIÁO DỤC ĐẠO ĐỨC THÔNG QUA HOẠT
ĐỘNG GIÁO DỤC NGOÀI GIỜ LÊN LỚP Ở TRƯỜNG TRUNG HỌC PHỔ
THÔNG CÙ CHÍNH LAN HUYỆN KIM BÔI TỈNH HOÀ BÌNH.
2.1.Đặcđiểm tình hình địa phương và công tác giáo dục ở địa phương
Trường THPT CCL-KB-HB thuộc địa phận huyện Kim Bôi tỉnh Hoà Bình là
vùng miền núi, vùng an toàn khu , cạnh đường 21B ,là vùng giáp danh giữa tỉnh
Hoà Bình và tỉnh Hà Tây. Nhân dân ở địa phương chiếm tới 85% là người thuộc
dân tộc Mường, người dân nơi đây sống thuần nông và luôn có tinh thần cách mạng
cao, đời sống kinh tế còn gặp nhiều khó khăn.
Các cấp chính quyền nơi đây rất quan tâm tới việc đóng góp và phát triển sự
nghiệp giáo duc. Nơi đây là vùng an toàn khu, căn cứ của đảng và nhà nước qua
các thời kỳ cách mạng .Vì vậy,rất cần những con người có tinh thần, đạo đức cách
mạng cao.Nhưng hiện nay,do một số tác động trái của nền kinh tế thị trường và
việc giầu lên nhanh chóng của một số gia đình mà gần đây có những tác động
không tốt tới việc giáo dục đạo đức của học sinh .Nhiều em có khuynh hướng thích
9
hưởng thụ , sống thực dụng, thiếu quan tâm tới mọi người , thiếu hoài bão lý tưởng
cách mạng .
2.2. Vài nét về tình hình nhà trường
Trường THPT CCL-KB-HB được thành lập năm 1964 đây là một trong hai trường
đầu tiên của tinh hoà bình, trường đã có nhiều thành tích đóng góp vào sự nghiệp
giáo dục của tỉnh . Hiện nay trường có 30 lớp với 1364 học sinh ; số giáo viên là
46 trong đó có một hiệu trưởng và hai hiệu phó , số cán bộ công nhân viên là 7 , so
với biên chế thì đội ngũ của trường còn thiếu 17 giáo viên và cơ cấu bộ môn còn bị
lệch nhiều:các môn văn ,sử, anh thì thừa giáo viên còn các môn toán , lý , hoá , tin ,
lại thiếu nhiều giáo viên . Về cơ sở vật chất trường mới có 24 phòng học kiên cố và
hiện đang xây thêm 12 phòng học nữa.Hiện tại trường còn thiếu phòng học nên
phải học hai ca .Trường còn thiếu 4 phòng học bộ môn , trường có một phòng thí
nghiệm và thư viện nhưng thiết bị,tài liệu còn thiếu nhiều và chất lượng còn thấp,
có một phòng tin học với 26 máy, một phòng nối mạng nội bộ và nối mạng với sở
giáo dục và đào tạo . Trường thực hiện tốt việc gửi công văn thư tín qua mạng từ
2002 .
2.3. Thực trạng chỉ đạo giáo dục đạo đức học sinh thông qua HĐGD NGLL ở
trường THPT CLL-KB-HB
2.3.1. Thực trạng đạo đức của học sinh ở trường THPT CCL-KB-HB
- Qua điều tra tổng hợp trong vài năm lại đây số học sinh được xếp loại hạnh kiểm
tốt, khá đạt tỉ lệ cao và có xu hướng giảm dần . Các em có chí hướng phấn đấu hơn
tuy nhiên vẫn còn có một bộ phận nhỏ học sinh có những biểu hiện hành vi yếu về
đạo đức , kết quả xếp loại hạnh kiểu được tổng hợp trong bảng sau:
Năm Tổng sè Tốt Khá TB Yếu
Học SL %` SL % SL % SL %
2004-2005 1188 562 47% 523 44% 89 7,5% 14 1,5%
2005-2006 1255 799 63% 327 26,9% 99 7,8% 30 2,3%
Qua khảo sát cho thấy, biểu hiện rõ nhất ở những học sinh bị xếp loại hạnh kiểm
yếu, có khó khăn về rèn luyện đạo đức là sự trây lười học tập , thái độ thiếu
10
nghiêm túc trong thi cử, vi phạm nội quy ( nói tục , chửi bậy, trốn học, thậm chí
uống rượu , ăn cắp, đánh nhau ) những biểu hiện như vậy, tất nhiên được coi là
biểu hiện không tốt và thường bị xếp loại yếu về đạo đức . Song có những trường
hợp học sinh trong giờ học yên lặng , không quậy phá , suốt ngày chỉ lúi húi một
mình, thờ ơ với các hoạt động tập thể, không bộc lộ tình cảm, dường như co mình
lại, chậm chạp, buồn bã và kéo theo là điểm học rất kém. Đặc biệt có học sinh tuy
học giỏi , thông minh nhưng tỏ ra rất Ých kỷ , thiếu lòng nhân hậu, kiêu căng tự
phụ Những học sinh có các biểu hiện như vậy cũng thuộc nhóm học sinh có khó
khăn trong tu dưỡng đạo đức nhưng không xếp loại hạnh kiểm yếu . Những học
sinh này cần được nhà trường đặc biệt quân tâm và có những biện pháp tích cực
giúp các em tiến bộ .
Đi tìm nguyên nhân của những vi phạm và biểu hiện đa dạng ở những học sinh
còn khó khăn về đạo đức , tôi thấy có rất nhiều . Trong đó có các nguyên nhân từ
phía gia đình , nhà trường, xã hội và bản thân các em . Khảo sát ý kiến của các thầy
cô bộ môn và các thầy cô giáo chủ nhiệm tôi thấy nổi lên những yếu tố ảnh hưởng
xấu đến quá trình rèn luyện đạo đức của học sinh là do :
- Thiếu sự quan tâm của gia đình
- Chưa có biện pháp giáo dục phù hợp
- Tác động của kinh tế thị trường
- Người lớn chưa gương mẫu
- Những biến đổi tâm sinh lý của học sinh
- Ảnh hưởng của tiêu cực xã hội
- Một bộ phận thầy cô giáo chưa quan tâm tới việc giáo dục đạo đức học sinh
- Bản thân học sinh Ýt rèn luyện tu dưỡng
- Do khuyết tật bẩm sinh
- Hoàn cảnh kinh tế gia đình còn gặp nhiều khó khăn
- Nội dung giáo dục còn chưa phù hợp
- Do bạn bè lôi kéo
11
2.3.2. Thực trạng chỉ đạo giáo dục đạo đức học sinh qua HĐGD NGLL
Qua tìm hiểu thực trạng chỉ đạo công tác giáo dục đào đức cho học sinh ở trường
THPT CCL cho thấy hiệu trưởng và ban giám hiệu đã có những chỉ đạo nh sau:
Về ưu điểm:
- Phân công hợp lý giáo viên chủ nhiệm lớp . Phối kết hợp với các tổ chức đoàn
thể khác trong và ngoài trường để thực hiện mục tiêu giáo dục đạo đức. Phương
thức phân công giáo viên chủ nhiêm luân phiên liền trong 3 năm mang lại hiệu quả
giáo dục đạo đức cao hơn vì qua mật quá trình làm việc cùng nhau thầy và trò gắn
bó sâu sắc hơn giúp giáo viên chủ nhiệm có biện pháp giáo duc thích hợp và có
hiệu quả hơn.
- Giáo dục đạo đức cho học sinh được nhà trường tiến hành theo hai con đường cơ
bản là thông qua hoạt động dạy học trên lớp và thông qua HĐ ngoài giờ lên lớp:
- Chỉ đạo giáo viên dựa vào ưu thế môn học để giáo dục đạo đức cho học sinh
- Chỉ đạo giáo dục đạo đức học sinh thông qua HĐGD NGLL : HĐGD NGLL góp
phần không nhỏ đến sự thành công của giáo dục đạo đức . Giúp học sinh tham gia
vào các hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp chính là hình thức trau rồi, tiếp thu ,
làm giàu tri thức một cách dễ dàng nhật và tạo điều kiện cho các hành vi đạo đức
trở thành thói quen đạo đức một cách tự nhiên nhất .
Về nhược điểm:
- Hội trường chưa có nên khi trời mưa,nắng là không hoạt động được.
- Kinh phí còn hạn hẹp nên không có sức thu hót HS và GV.
- Một bộ phận GV có nhận thức còn chưa đúng về HĐGD NGLL.
- Một bộ phận không nhỏ trong học sinh và phụ huynh HS cũng chưa quan tâm
đến hoạt động này và thường coi HĐGD NGLL nh là "phụ khoá".
Từ thực trạng nêu trên kết hợp với các lý luận quản lý trường học và thực tế công
tác trong nhiều năm ở trường THPT ,tôi thấy cần thiết tìm ra một số biện pháp,
nhằm nâng cao chất lượng giáo dục đạo đức cho học sinh ,thông qua các hoạt động
giáo dục ngoài giờ lên lớp ở trường THPT CCL - KB - HB .
12
Chương 3
MỘT SỐ BIỆN PHÁP CHỈ ĐẠO NHẰM NÂNG CAO CHẤT LƯƠNG GIÁO
DỤC ĐẠO ĐỨC CHO HỌC SINH THÔNG QUA HOẠT ĐỘNG GIÁO DỤC
NGOÀI GIỜ LÊN LỚP Ở TRƯỜNG THPT CCL-KH-HB
3.1. Nâng cao nhận thức về vị trí, vai trò, tầm quan trọng của HĐGD NGLL
trong việc GDĐĐ cho HS.
3.1.1. Làm tốt công tác tư tưởng chính trị, tuyên truyền giáo dục bằng nhiều
hình thức năng cao nhận thức cho đội ngũ cán bộ giáo viên về việc chỉ đạo hoạt
động giáo dục ngoài giờ lên lớp.
Để giúp mọi người có nhận thức đúng về HĐGD NGLL, Hiệu trưởng phải có kế
hoạch cụ thể nâng cao nhận thức cho đội ngũ cán bộ giáo viên , phụ huynh học sinh
và các lực lượng tham gia giáo dục. Để mọi thành viên thấy được tầm quan trọng ,
tính cấp thiết phải giáo dục đạo đức thông qua hoạt động giáo dục ngoài gìơ lên
lớp ; thấy được hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp là một phương tiện hữu hiệu
để giáo dục học sinh đặc biệt là giáo dục đạo đức .
13
Để làm tốt được điều đó, hiệu trưởng tổ chức các buổi hội thảo nói truyện chuyên
đề , nghe báo cáo nh :
- Tổ chức các buổi đọc báo để giáo viên có những thông tin về các lĩnh vực xã
hội .
- Tổ chức khai thác mạng internet về thông tin quản lý giáo dục
- Mời chuyên gia của huyện, tỉnh về trường nói truyện về chuyên đề giáo dục đạo
đức học sinh , về hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp.
- Trích ngân quỹ của nhà trường, mua thêm tài liệu , sách báo , tạp chí, những
thông tin khoa học giáo dục có liên quan đến hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp .
Mặt khác ban giam hiệu cần kết hợp với công đoàn nhà trường tổ chức có hiệu
quả cho các thành viên trong nhà trường được tham gia học hỏi kinh nghiệm, cách
làm của trường bạn đã có phong trào hoạt động tốt . Có thể tổ chức cho ban chỉ đạo
đi tham quan về tập huấn giáo viên, tổ chuác cho họ xem băng hình minh hoạ cách
thức tổ chức hoạt động ngoài giờ lên lớp nhằm giáo dục đạo đức cho học sinh .
3.1.2. Tuyên truyền rộng rãi trong chính quyền nhân dân địa phương và đặc biệt
là cha mẹ học sinh để họ hiểu và ủng hộ nhà trường trong việc chỉ đạo hoạt động
giáo dục ngoài giờ lên lớp :
- Thành lập ban chỉ đạo giáo dục ngoài giờ lên lớp . trong đó có sự tham gia của
đại diện chính quyền địa phương hoặc cha mẹ học sinh .
- Tổ chức và tham mưu để tổ chức hội nghị các cấp, có sự tham gia của chính
quyền địa phương , ban đại diện cha mẹ học sinh Thông qua đó mọi người nhận
thức được tầm quan trọng của hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp trong việc giáo
dục đạo đức học sinh , hình thành và phát triển nhân cách cho các em .
- Tuyên truyền để mọi người nhận thức sự cần thiết phải giáo dục đạo đức cho
học sinh.
3.2. Chỉ đạo thực hiện các hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp nhằm giáo
dục đạo đức cho học sinh
3.2.1. Một số biện pháp tổ chức thực hiện
14
a, Hoạt động 15 phút trước mỗi buổi học
Quy định duy trì hàng ngày sinh hoạt 15 phút đầu giờ ở các lớp. Nội dung sinh
hoạt theo quy định chung:
- Thứ 2,4,6 : chữa bài tập .
- Thứ 3,5 : đọc báo.
- Thứ 7 : tập hát.
Để duy trì các hoạt động, mỗi lớp đặt mua một số loại báo, đội cờ đỏ thường
xuyên đi kiểm tra , đánh giá thi đua giữa các lớp .
Tuy nhiên, phương pháp , hình thức thực hiện các nội dung trên có thể linh hoạt
(thảo luận , hội thảo, cán sự bộ môn gợi ý cách giải bài tập khó ,văn nghệ , đọc thơ
chơi trò chơi ). Chính vì thế, cách đánh giá cũng linh hoạt, lấy hiệu quả hoạt động
làm thước đo cuối cùng.
Hoạt động 15 phút đầu giờ chuẩn bị tâm thế cho học sinh trước khi vào buổi học .
Thực tế cho thấy lớp nào tự quản tốt , duy trì được hoạt động này thường là lớp có
nền nếp tốt, HS thu được nhiều thông tin, cả về kiến thức trong nhà trường và đời
sống XH. Hoạt động này có tác dụng giáo dục tác phong, nền nếp còng nh ý thức
kỷ luật, trách nhiệm của cá nhân học sinh trước tập thể.
b, Hoạt động chào cờ đầu tuần và HĐ sinh hoạt lớp cuối tuần
Đây là những HĐ NGLL có vai trò quan trọng , có tính chất thường xuyên để
GDĐĐ cho học sinh . Tiết sinh hoạt dưới cờ đầu tuần được tổ chức theo quy mô
toàn trường với sự tham gia điều khiển của GV và HS.
Công việc chủ yếu của các giờ chào cờ là :
- Phát động thi đua (nếu đang đầu đợt thi đua).
- Nhận xét đánh giá xếp loại thi đua tuần trước ( sơ kết thi đua.)
- Triển khai kế hoạch hoạt động trong tuần.
Ngoài ra trong buổi chào cờ đầu tuần thường được kết hợp với các thông báo chủ
trương chính sách mới, thông báo thời sự , sinh hoạt thơ ca, văn nghệ , nói chuyện
về lịch sử
15
Sinh hoạt dưới cờ đầu tuần là một dạng hoạt động giáo dục NGLL có tính chất
tổng hợp , nhằm giáo dục cho học sinh lòng yêu quê hương đất nước ; khắc sâu ý
thức phục vụ Tổ quốc , phục vụ nhân dân; xác định được trách nhiệm của mình là
học vì bản thân và vì đất nước; định hướng những yêu cầu trọng tâm của nhà
trường trong từng thời điểm , tạo nên khí thế mới thúc đẩy học sinh hăng say ren
luyện ; mở rộng mối liên hệ giữa các tập thể lớp , tăng cường sự hiểu biết lÉn
nhau , khắc phục xu hướng hẹp hòi , cục bộ trong đời sống tập thể hằng ngày ở nhà
trường.
Tiết sinh hoạt lớp cuối tuần do học sinh tự tổ chức dưới sự giúp đỡ , cố vấn của
giáo viên chủ nhiệm. Sinh hoạt lớp phải xây dựng được có các nội dung:
- Tổng kết đánh giá tuần thi đua giữa các tổ trong líp
- Tuyên dương - phê bình
- Phương hướng thi đua tuần tới
- Xen kẽ văn nghệ , trò chơi
Nội dung hoạt động của tiết chào cờ đầu tuần và tiết sinh hoạt lớp cuối tuần gắn
với nội dung hoạt động của chủ đề giáo dục tháng , phù hợp với nhu cầu và hứng
thú của học sinh . Thực hiện tốt hoạt động chào cờ tuần đầu và hoạt động sinh hoạt
lớp cuối tuần sẽ góp phần tích cực vào nhiệm vụ GDĐĐ cho học sinh của nhà
trường . Muốn vậy , các số liệu về thi đua trong tuần của các lớp cần được cung cấp
kịp thời và chính xác , tin cậy (nền nếp , học tập, thể dục giữa giờ, HS bỏ học, vi
phạm ). Trên cơ sở đó, tuyên dương hoặc phê bình góp ý kịp thời, đúng đối
tượng .
Các hoạt động nàycó tác dụng động viên rất nhiều những tập thể và HS tích cực
rèn luyện tốt . Đồng thời qua đó uốn nắn những thái độ hành vi đi ngược lại với đạo
đức tác phong của người học sinh . Thực tế cho thấy có những HS cá biệt, ngổ
ngáo, sau một số lần đứng trước cờ bị nêu tên, đưa ra kiểm điểm trong giê sinh hoạt
lớp (kết hợp với một số hình thức GD khác) đã không còn dám vị phạm nữa.
c, Tổ chức hoạt động giáo dục NGLL theo chủ đề góp phần GDĐĐ cho học sinh
16
- Tổ chức đợt thi đua theo chủ đề :
Chương trình HĐGD NGLL ở trường THPT được cấu trúc thành 10 chủ đề hoạt
động bao gồm 9 tháng của năm học và thời gian hoạt động hè . Để chỉ đạo thực
hiện tốt "chương trình bắt buộc" này, ngay từ đầu năm học , hiệu trưởng lập kế
hoạch (Kế hoạch hoạt động ngoài giờ lên lớp không những có trong kế hoạch năm
học mà phải lập thành kế hoạch riêng , khoa học, hợp lý).
Có thể làm nh sau:
Thời gian Tên
HĐ
Mục
tiêu
Nội
dung
HĐ
Hình
thức
HĐ
Lực
lượng
tham gia
Nguồn
lực
Địa
Điểm
Người
phụ
trách
Tháng 9
Tháng 10
Tháng 11
. . .
Tăng cường các loại hình sinh hoạt theo chủ đề nhằm tạo diều kiện cho mỗi học
sinh phát huy khẳ năng tư duy sáng tạo, làm giàu thêm vốn tri thức để phát triển
nhân cách.
Hiệu trưởng chỉ đạo một số hiệu phó phụ trách mảng HĐGD NGLL, lên kế
hoạch cụ thể, xác định rõ nội dung GD đạo đức. Từ đó có kế hoạch lồng ghép ND
này vào chương trình hoạt động ngoài giờ lên lớp của cẳ năm học . Nội dung
GDĐĐ cho HS không tách rời những vấn đề nóng bỏng của XH, đất nước, những
vấn đề có tính thời đại hiện nay. Các hình thức HĐ diễn ra hàng ngày, kế tiếp nhau,
HĐ này tạo thế cho HĐ kia. Tất cả các HĐ đều hướng tới sự hình thành ở HS
những tư tưởng tình cảm, hành động đã được xác định trong ND từng chủ đề.
Trường THPT CCL-KB-HB đã cập nhập kịp thời các văn bản, chỉ thị và đã có
hướng chỉ đạo HĐGD NGLL năm học 2006-2007 : Thực hiện theo 6 nội dung giáo
dục (Bộ GD-ĐT quy định cho các trường phổ thông)
(1). Giáo dục truyền thống
(2). Giáo dục ý thức học tập
17
(3). GD ý thức tình cảm với Tổ Quốc, với Đảng CSVN, với Đoàn TNCSHCM
(4). GD tình bạn, tình yêu và gia đình .
(5). GD hoà bình, hữu nghị và hợp tác.
(6). Mùa he vui khoẻ và bổ Ých
Căn cứ theo hướng dẫn cụ thể mà bộ GD-ĐT chỉ đạo, các chủ đề có tác dụng
định hướng cho việc tổ chức các HĐGD NGLL, Góp phần hoàn thành 6 nội dung
GD nêu trên. Từ đó , hướng học sinh vào mục tiêu GDĐĐ, phát huy khẳ năng tư
duy sáng tạo, làm giàu thêm vốn tri thức để phát triển nhân cách của chính các em.
Song hiệu quả GD từ các HĐ này đến học sinh nh thế nào còn tuỳ thuộc vào
phương pháp tiến hành , cách thức rhực hiện của nhà trường. Nếu rập khuôn , máy
móc hoặc chạy theo thành tích , theo bề nổi sẽ rất khó thu hút sự tự nguyện tham
gia của HS . Kết quả là chương trình có thể hoàn thành nhưng hiệu quả GD nói
chung và GDĐĐ nói riêng sẽ thấp. có trường khoán trắng chương trình cho giáo
viên chủ nhiệm, chỉ cần ghi đủ tên hoạt động vào "sổ theo dõi" coi như là song.
Thậm chí có trường coi thường văn bản pháp quy, vẫn làm theo kinh nghiệm chủ
nghĩa, " người trước làm sao , người sau làm vậy". Tất cả những cung cách chỉ đạo
Êy phần nào thể hiện nghiệp vụ quản lý non kém và thái độ thiếu trách nhiệm về
một HĐ đặc thù, có vai trò quan trọng trong việc hoàn thành mục tiêu GD trong đó
có GDĐĐ trong các trường học.
Muốn thực hiện tốt mục tiêu nêu trên , cán bộ quản lý các trường phải chấp hành
nghiêm mọi chỉ thị , hướng dẫn của cấp trên. Nhưng do đặc thù của HĐGD NGLL
nên trong quá trình thực hiện , biết vận dụng mềm dẻo, sáng tạo vào tình hình thực
tế của trường mình cho phù hợp đối tượng HS, với điều kiện hoàn cảnh của nhà
trường và địa phương. Có nh vậy, HĐ của HS mới gắn được với thực tiễn cuộc
sống và HĐGD NGLL mới mang lại hiệu quả GD thiết thực.
Tham khảo bảng biểu sau (Mục đích yêu cầu tăng dần, phù hợp theo từng khối -lớp
căn cứ chương trình HĐGD NGLL THPT , cần bắt buộc - Bộ GD-ĐT):
18
- Năm học 2006-2007 với khối 10 thực hiện theo quyết định số 16/2006/QĐ-
BG&ĐT ngày 5/5/2006 nên có thể kẻ theo bảng :(Có đủ 10 chủ đề cho hoạt động)
- Riêng khối 11,12 thì vẫn thực hiện theo công văn số 7641/2001/BG&ĐT( Cũng
kẻ theo mẫu ) :
3.2.2. Chỉ đạo thực hiện linh hoạt các hoạt động trong mỗi chủ đề thuộc "chương
trình bắt buộc" trên cơ sở quy trình một HĐGD NGLL.
Để tránh chỉ đạo theo kinh nghiệm chủ nghĩa, "người trước làm sao, người sau
làm vậy", hiệu trưởng cần xác định những bước đi khoa học hơn trong úa trình chỉ
đạo. Mỗi chủ đề thường có một số hoạt động. Mỗi hoạt động nên chỉ đạo đi theo
quy trình sau đây:
Bước 1: Tên HĐ
Bước 2: Mục tiêu HĐ
Bước 3: Công tác chuẩn bị cho HĐ
Bước 4: Triển khai hoạt động
Bước 5: Kết thúc hoạt động
Ví dụ: Chủ đề tháng 11 - hoạt động 3:
(1) Tên hoạt động: Tổ chức kỷ niệm ngày 20-11
(2) Múc tiêu HĐ (Chú ý mục tiêu GDĐĐ cho HS)
- Hiểu được công lao to lớn của thầy có giáo, xác định trách nhiệm và bổn phận
của người học sinh đối với thầy cô giáo.
Tháng Chủ đề Các HĐ Thời gian
thực hiện
Nội dung GD
9 Thanh
niên học
tập vì
- từ ngày6
đến 31/9
- xây dựng ý thức học tập
-
10
11
12
19
- Có thái độ biết ơn và kính trọng thầy cô giáo.
- Rèn luyện hành vi và kỹ năng ứng sử có văn hoá trong giao tiếp với thầy cô
giáo .
(3) Chuẩn bị cho HĐ ( Có thể tóm tắt trên đầu việc chính nh sau):
- Chuẩn bị về tổ chức:
+ Nhiệm vụ của giáo viên chủ nhiệm: Phối kết hợp cùng ban đại diện cha mẹ HS,
họp phổ biến, giao nhiệm vụ, phân công, nhắc nhở, dặn dò
+ Nhiệm vụ của cán sự tổ, lớp: hội ý, phân công, phổ biến, giao nhiệm vụ chuẩn
bị
+ Nhiệm vụ của mỗi cá nhân mỗi tổ : Có mặt đầy đủ, thực hiện tốt các nhiệm vụ
được giao.
- Chuẩn bị về nội dung, hình thức HĐ
- Chuẩn bị về cơ sở vật chất, kinh phí
- Chuẩn bị về thời gian, địa điểm
(4) Triển khai hoạt động:
- HĐ mở đầu ( Hát tập thể, tuyên bố lý do, giới thiệu khách mời, giới thiệu
chương trình của tiết HĐ)
- Hoạt động 1: Chúc mừng thầy cô giáo
- Hoạt động 2: Văn nghệ chào mừng 20-11
- HĐ1 và HĐ2 cũng có thể thực hiện xen kẽ , HĐ1 triển khai cô đọng, hàm súc,
tránh gây căng thẳng cho không khí buổi lễ.
(5) Kết thúc hoạt động ( lời cảm ơn , chúc sức khoẻ )
Căn cứ vào đặc điểm lứa tuổi học sinh THPT, căn cứ vào tình hình cụ thể từng
trường, từng lớp, từng địa phương mà lựa chọn, sử dụng kết hợp các phương pháp
và hình thức hoạt động hợp lý, đúng mức. Nhưng cho dù là phương pháp , hình
thức nào thì chỉ đạo vẫn phải coi trọng nguyên tắc tôn trọng và bình đẳng, tránh
gây căng thẳng không có lợi cho việc giáo dục học sinh. Làm sao để học sinh thực
20
sự trở thành chủ thể tÝch cực , sáng tạo nhằm phát triển hết tiềm năng của các em,
tiếp tục rèn luyện những kỹ năng cơ bản có được từ cấp THCS .
Trên cơ sở đó tiếp tục các năng lực chủ yếu , thích ứng với thời kỳ mới hiện nay
như năng lực giao tiếp, năng lực thuyết trình, năng lực hợp tác. Phát huy năng lực
cảm thụ, đánh giá cái đẹp trong cuộc sống, góp phần nâng cao chất lượng GD đạo
đức cho các em.
3.2.3. Chỉ đạo thực hiện một số hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp tự chọn tác
động đến nhân cách học sinh.
Một số hình thức hoạt động :
a, Nghe nói truyện giao lưu văn hoá giữa các lớp.
b, Sinh hoạt văn nghệ
c, Vui chơi giải trí
d, Hoạt động thể dục thể thao
e, Sinh hoạt các câu lạc bộ
g, Các hoạt động xã hội với các nội dung về giáo dục.
Các hình thức tổ chức hoạt động luôn đan xen, không tach rời hỗ trợ lẫn nhau.
Chủ đề tháng 3 có thời gian thực hiện từ ngày 1 đến ngày 31-3 . Ngày hoạt động
cao điểm là ngày thành lập đoàn 26-3 các hình thức hoạt động chủ yếu phải đáp
ứng mục tiêu giáo dục của nhà trường và XH :
- Thi tìm hiểu về truyền thống của đoàn
- Sưu tầm các bài hát bài thơ, mẩu truyện, tranh ảnh ca ngợi phụ nữ nhân ngày
8-3, ca ngợi những tấm gương đoàn viên thanh niên tài năng vượt khó vươn lên
- Tổ chức chúc mừng các cô giáo và các bạn nữ nhân ngày 8-3
- Làm báo tường "Tiến bước lên đoàn"
- Mít tinh chào mừng tham quan cắm trại
- Tổ chức các cuộc thi vẻ đẹp đoàn viên học sinh thanh lịch, nét đẹp tuổi thanh
niên
- Sơ kết chủ điểm tháng.
21
Cho dù tổ chức theo hình thức nào cũng phải đảm bảo tính giáo dục. Như chủ đề
tháng 3 nêu trên cần GD ý thức hướng lên Đoàn , Đảng phát huy truyền thống tốt
đẹp của đoàn THCS HCM, phấn đấu học tập tốt , rèn luyện tu dưỡng tốt, tích cực
góp phần tham gia các công tác xã hội của trường, của địa phương, nâng cao trách
nhiệm của người đoàn viên ( hoặc người đoàn viên tương lai).
Một điều lưu ý là nội dung giáo duc không nên lý thuyết chính trị quá nhiều,
giáo huấn trực tiếp bằng ngôn từ bác học khó hiểu và khô khan sẽ Ýt tác dụng ,
nhất là với lứa tuổi đang ham thích hoạt động này. Vì thế ngoài những giờ học trên
lớp , cần đưa học sinh đến với thực tế cuộc sống, đua các em vào môi trường thích
ứng với lứa tuổi để học tập, vui chơi và rèn luyện. Thông qua những câu truyện của
đời thực, những tình huống , những nhân vật cùng suy nghĩ, đối đáp, những số phận
và kết cục thực có khi sẽ nâng cao hiểu biết và có tác dụng giáo dục gấp nhiều lần
trong môi trường :"bốn bức tường với mớ lý thuyến suông" .
Trường THPT CCL-KB-HB tổ chức hoạt động văn nghệ , thi hái hoa dân chủ -
một hình thức ngoại khoá thường là do các chi đoàn dưới sự chỉ đạo của Đoàn
trường chủ trì . Đây là hình thức ngoại khoá đã thấy rõ tác dụng trong việc làm
chuyển đổi nếp nghĩ , cách sống của một bộ phận HS "cá biệt", thiếu hoà nhập với
tập thể.
Mỗi hoạt động nếu được tổ chức thực hiện tốt sẽ có tác dụng GD rất thiết thực
với học trò. Một trong những hoạt động đáng ghi nhận ở trường THPT CCL-KB-
HB là luôn đổi mới đa dạng hoá các hình thức tổ chức HĐ, tạo điều kiện cho HS
quen dần và biết tự quản toàn bộ quá trình HĐ. Có thể những HĐ diễn ra bên ngoài
trường học . Khi Êy hoạt động cần nhấn mạnh tới sự bảo vệ an toàn cho HS , xử lý
linh hoạt nếu sự cố xảy ra. Trong quá trình tham gia, chẳng may HS gặp phải
những rủi ro, hậu quả của sự chuẩn bị không chu đáo ( dù trong hay ngoài trường )
thì ở lứa tuổi THPT các em thường có phản ứng bột phát, tiêu cực, quay lưng với
phong trào tập thể . Và nh vậy tất nhiên hoạt động đó sẽ không còn tác dụng GD,
kÕ hoạch quản lý thất bại.
22
Thực tế cũng cho thấy HĐGD NGLL đã góp phần rất lớn trong giáo dục lối sống,
sự gắn bó, cách đối nhân sử thế cho học trò. Em Nguyễn Thị Hoà học sinh líp 11K
học giỏi nhưng hoàn cảnh gia đình hết sức khó khăn. Bố mất sớm, nhà có ba mẹ
con , Hoà là chị cả. Năm Hoà lên lớp 11 thì mẹ bị ung thư rồi qua đời. Nắm được
hoàn cảnh của Hoà và một số học sinh có hoàn cảnh tương tự, nhà trường đã tiến
hành cuộc vận động "Giúp HS nghèo vượt khó". vận động GV và HS trong trường
(giao về từng lớp) quyên góp vật lực, tài lực giúp Hoà và các bạn vượt lên khó
khăn,tiếp tục học tập.
Qua các cuộc vận động này , HS trong trường học được những nghĩa cử cao dẹp
của nhau, thấy gần gũi , thông cảm với nhau hơn.Từ đó ,GD tình cảm bạn bè ,tinh
thần trách nhiệm cộng đồng ,đoàn kết, tương trợ nhau khi gặp hoạn nạn.
3.3.Phối kết hợp với các lực lượng xã hội để tiến hành giáo dục ngoài giờ lên
lớp nhằm giáo dục đạo đức cho học sinh.
Ban giám hiệu nhà trường chỉ đạo GV chủ nhiệm làm tốt nhiệm vụ phối kết hợp
cùng gia đình học sinh trong việc tổ chức tốt các HĐGD NGLL,hình thành và phát
triển nhân cách toàn diện cho con em họ .
Kết hợp các hình thức tuyên truyền để gia đình (tiêu biểu là cha mẹ HS) hiểu hơn
về công tác tổ chức các HĐGD NGLL và phải có trách nhiệm cộng tác với nhà
trường (thông qua GVCN ) để giáo dục con em của họ .Không khoán trắng cho
nhà trường "trăm sự nhờ thầy". Cụ thể là :
+ Chủ động thường xuyên liên hệ với nhà trường ,với GVCN.
+ Thống nhất quan điểm mục tiêu ,nội dung GD đạo đức với nhà trường và GVCN.
+ Tạo điều kiện cho học sinh hoạt động NGLL ,hỗ trợ giúp đỡ nhà trường tổ
chức ngoại khoá cho học sinh.Tự trang bị một số kiến thức về HĐGD NGLL
+Thường xuyên gặp gỡ trao đổi với GVCN và giáo viên bộ môn về kết quả rèn
luyện và biến động tâm sinh lý của con em mình .
+ Hỗ trợ , động viên các thầy cô giáo cả về vật chất lẫn tinh thần ,đồng thời phải
tạo điều kiện thích đáng cho con em mình học tập , vui chơi.
23
+ Phối hợp với cac lực lượng xã hội khác ,tăng cường sự hỗ trợ của họ để hoàn
thành tốt hơn mục tiêu GDĐĐ thông qua con đường ngoại khoá.
HĐGD NGLL ngày càng được khẳng định vị trí của mình trong kế hoạch GD của
nhà trường nói chung và trường THPT nói riêng . Điều này cũng phù hợp với nhu
cầu , mong muốn của học sinh, dáp ứng mục tiêu của cấp học.Từ vị trí ,vai trò đó
,cần thông qua các hoạt động ngoài giờ ,hình thành cho zHS các kỹ năng giao
tiếp ,ứng xử,kỹ năng tổ chức xử lý các tình huống Để từng bước thích nghi
,khẳng định mình trong xu thế phát triển chung của toàn cầu.
Nhà trường cần tăng cường sự hỗ trợ giúp đỡ của chính quyền địa phương .Biến
các chủ trương , nội dung GD trở thành những vấn đề qui chế ,có cơ sở pháp lý
Người cán bộ quản lý trường học cũng cần phải biết huy động tiềm năng to lớn
của các tổ chức chính trị ,xã hội , các cơ quan , doanh nghiệp đóng trên địa bàn .
Kết hợp tốt công tác xã hội hoá giáo dục vào việc tranh thủ sự giúp đỡ về tài
chính ,cơ sở vật chất để đưa các HĐGD NGLL hoạt động có hiệu quả hơn.
3.4.Phát huy vai trò của Hiệu trưởng và ban giám hiệu trong việc tổ chức ,chỉ
đạo công tác giáo dục đạo đức cho HS thông qua các HĐGD NGLL.
Trong trường học ,Hiệu trưởng giống nh người nhạc trưởng chỉ huy dàn nhạc .
Vì thế cần nắm vững các chức năng quản lý (KẾ-TỔ-ĐẠO-KIỂM) ,hướng dẫn mọi
người thực hiện đạt mục tiêu đề ra.Trong công tác giáo dục đạo đức học sinh nói
chung và công tác GDĐĐ cho học sinh thông qua HĐGD NGLL cũng thế ,vai trò
của người Hiệu trưởng vô cùng quan trọng , quyết định đến sự thành bại của công
việc.Trong công tác này người Hệu trưởng cần :
- thống nhất mục tiêu cần đạt trong công tác giáo dục đạo đức cho HS thông qua
HĐGD NGLL và triển khai cụ thể qua phân công nhiệm vụ.
- Bồi dưỡng nâng cao kiến thức về HĐGD NGLL và tuyên truyền tác dụng của nó
trong nhiệm vụ giáo dục đạo đức cho học sinh.
Ban giám hiệu nhà trường đóng vai trò rất quan trọng trong công tác giáo dục
đạo đức HS thông qua HĐGD NGLL vì Ban giám hiệu cùng hiệu trưởng chọn
24
phương án thực hiện, phương pháp tổ chức các hoạt động giáo dục cho cán bộ giáo
viên, giáo viên chủ nhiệm và tổng phụ trách đoàn.
Nhà trường cần khuyến khích, tạo mọi điều kiện nâng cao nghiệp vụ về tổ chức
HĐGD NGLL cho các thành viên trong ban chỉ đạo HĐGD NGLL bằng nhiều hình
thức như tự học, tự bồi dưỡng, học hỏi kinh nghiệm, cử đi học tập huấn các lớp do
sở GD tổ chức Từ đó đáp ứng tốt công tác GDĐĐ cho học sinh.
Hiệu trưởng và Ban Giám Hiệu nhà trường cũng có vai trò quan trọng trong việc
hỗ trợ về vật chất, tinh thần cho giáo viên va học sinh. Tăng cường vai trò kiểm tra
đôn đốc và kịp thời rút kinh nghiệm để có điều chỉnh , bổ sung giúp cho công việc
cân đối hài hoà, có hiệu quả.
3.5. Cải tiến công tác đánh giá kết quả hoạt động nhằm tổng kết thi đua, khen
thưởng công bằng kịp thời.
Trong việc tổ chức, triển khai các HĐGD, người CBQL trường học luôn bám
sát, theo dõi chặt chẽ mọi hoạt động ngoài giờ nhằm giáo dục đạo đức cho học
sinh, cần có tổng kết đánh giá khách quan công bằng, có phần thưởng kịp thời với
những tập thể, cá nhân có thành tích. Đồng thời nghiêm khắc với những biểu hiện
không tốt ảnh hưởng đến mục tiêu giáo dục của nhà trường.
a, Nội dung đánh giá:
- Đánh giá quá trình rèn luyện của cá nhân mỗi họi sinh về ý thức, thái độ và sự
đóng góp của mỗi em trong việc tham gia hoạt động chung của tập thể. Đó là ý
thức tổ chức kỷ luật, là thái độ tích cực hay thờ ơ đối với hoạt động. Bên cạnh đó
cần đánh giá cả những tiêu chí đánh giá mới, được hình thành qua các hoạt động.
Líp 11A trường THPT CCL-KB-HB có em Nguyễn Văn An không may bị ngã
gãy chân tại lớp. Thầy cô và các bạn trong lớp chứng kiến hai thái độ: Một số em
thường ngày rất nghịch, thậm chí xếp vào loại học sinh "cá biệt", hạnh kiểm TB,Y
ở lớp nhưng khi thấy bạn An bị ngã, các em sẵn sàng xé áo may ô băng bó cho
bạn , gọi xích lô tới bệnh viện chăm sóc bạn chu đáo. Mỗi người một việc đâu vào
đấy .
25