tiểu luận Vấn đề khủng bố ở Đông Nam á (thực trạng và phương hướng)

Mục Lục: Trang
I. Mở đầu 1
II. Chủ nghĩa khủng bố ở ĐNA 2
1. Chóng ta hiểu nghư thế nào về chủ nghĩa khủng bố hiện nay 2
2. Thực trạng và phương hướng giải quyết vấn đề chủ nghĩa khủng bố ở
ĐNA với vấn đề an ninh quốc phòng trong hu vực 6
2.1. Tình hình chủ nghĩa khủng bố ở ĐNA 6
2.2. Phương hướng giải quyết ván đề chủ nghĩa kủng bố ở ĐNA 9
III. Kết Luận 11
1
VẤN ĐỀ KHỦNG BỐ Ở ĐÔNG Nam Á
(thực trạng và phương hướng)
Mở đầu.
Sau khi chiến tranh lạnh kết thúc, tình hình thế giới mới có nhiều thay đổi
quan trọng. Xu thế quốc tế hoá, toàn cầu hoá ngày càng diễn ra mạnh mẽ, mặt
khác sự phát triển của thế giới là lấy hợp tác phát triển kinh tế làm trọng tâm.
Hoà bình thế giới được củng cố nguy cơ của một cuộc nhiến tranh thế giới thứ
ba trước mắt là không thể có. Song hoà bình nhiều khu vực bị đe doạ, thậm chí
có nơi xung đột diễn ra liên miên, chiến tranh tôn giáo sắc téc xảy ra nhiều nơi…
Nhưng đặc biệt vào ngày 11-9-2001, mét sự kiện lớn chưa từng có đã xảy ra
trong lịch sử hơn 200 năm cuả Hiệp chủng quốc Hoa Kú: trung tâm thương mại
quốc tế ở New York và lầu năm góc, hai biểu tượng về sức mạnh kinh tế và
quân sù của Mỹ đã bị những kẻ khủng bè quốc tế tấn công. Lúc này cả thế giới
mới kêu gào lên về chủ nghĩa khủng bố, khủng bố đã trở thành vấn đề được quan
tâm hàng đầu của thế giới, nã không còn là vấn đề nội bộ của từng nước nào mà
đã trở thành vấn đề toàn cầu. Nã đã chi phối mạnh mẽ đến quan hệ quốc tế hiện
nay.
Đông Nam Á (ĐNA), mà hiện nay được coi là khu vực phát triển năng
động vào bậc nhất của thế giới. Nhưng đây cũng là khu vực mà an ninh được đặt
vào tình trạng báo động bởi vấn đề khủng bố ở đây. Đáng chú ý hơn, đây lại là
khu vực mà người hồi giáo chiếm tỷ lệ 1/5 của thế giới. Thực tế thời gian qua ở

ĐNA đã liên tiếp xảy ra các vụ khủng bố đẫm máu gắn liền với mạng lưới chủ
nghĩa khủng bố quốc tế. Đây cũng là hồi chuông cảnh báo cho khu vực và quốc
tế về vấn đề khủng bố ở đây, và giải quyết nh thế nào vấn để này để đảm bảo an
ninh cho khu vực và trên thế giới.
II. Chủ nghĩa khủng bố ở ĐNA.
1. Chóng ta hiểu thế nào là chủ nghĩa khủng bố hiện nay?
2
Hiện nay chủ nghĩa khủng bố đang bao trùm toàn nhân loại, nhiệm vụ
chống khủng bố thuộc về tất cả các nước chứ không phải thuộc về một cá nhân,
tổ chức, hay một quốc gia nào. Từ sau vô 11/9/2001 ở Mỹ thì người ta mới đổ sô
vào tìm hiểu nghiên cứu về khủng bố và chủ nghĩa khủng bố. Vậy chủ nghĩa
khủng bố là gì? về vấn đề này, nhận định và quan điểm của các học giả, của
quần chúng nhân dân và của các quan chức nhà nước đều khác nhau. Bên cạnh
đó, mọi người thường nhầm lẫn giữa “chủ nghĩa khủng bố” và “khủng bè” nên
đã làm cho “chủ nghĩa khủng bố” mất đi nghĩa gốc vốn có của nó. Thuật ngữ
“chủ nghĩa khủng bố” bắt nguồn từ thời kỳ cách mạng Pháp. Ở thời kỳ này “chủ
nghĩa khủng bố” được giải thích là “sử dụng có hệ thống những cá nhân có thủ
đoạn áp bức, cưỡng chế nhằm mục đích truyền niềm tin của bản thân và buộc
lực lượng bên ngoài coi trọng hơn niềm tin đó”
(1)
.
Từ đó có thể thấy rằng định nghĩa này vẫn chưa bao hàm và thể hiện rõ
động cơ, thủ đoạn của chủ nghĩa khủng bố. Vì thế, Marthe Crenshaw- chuyên
gia nghiên cứu chủ nghĩa khủng bố hiện nay cho rằng “việc phân định giới hạn
một cách quy phạm khó tránh khỏi bị đạo đức và tình cảm chi phối, do đó cần
lợi dụng chỉ tiêu về hành vi, mục tiêu, hiệu suất thành công về chính trị của chủ
nghĩa khủng bố”. Ông cho rằng, chủ nghĩa khủng bố phải tạo ra hiệu quả tâm lý
để lùa chọn mục tiêu vô tội mang tính tượng trưng rồi tiến hành công kích. Vì
thế cần phân tích các hành động khủng bố cùng với sự hỗ trợ phép nghiên cứu
thực chứng mới giúp Ých cho việc tìm hiểu hành vi thực tế của chủ nghĩa khủng

bố, từ đó mới đưa ra được khái niệm cụ thể
(2)
.
Cho đến nay, chóng ta chưa có một định nghĩa nào thật chính xác và đầy
đủ về chủ nghĩa khủng bố. Nhưng thực tế thì chủ nghĩa khủng bố do các lực
lượng hồi giáo cực đoan tiến hành đã có từ lâu. Năm 1981 Anwar Sadat, tổng
thống Ai Cập bị các lực lượng hồi giáo cực đoan trong tổ chức gọi là “anh em
hồi giáo” giết chết ngay giữa ban ngày trong cuộc duyệt binh nhân ngày quốc
khánh vì bị các lực lượng này xem là đã phản bội lại lợi Ých của nhân dân ARập
(1)

(2)
Lý VÜnh Long- Cè Trêng Vinh- VÒ chñ nghÜa khñng bè ë §«ng Nam ¸. Nghiªn Cøu §«ng Nam ¸
1/2004.
3
và hồi giáo khi ông ta ký kết hiệp ước với Israel. Các lực lượng hồi giáo cực
đoan này khi tiến hành ám sát Sadat đã có tinh thần liều chết vì họ biết thế nào
cũng không chạy thoát. Trong cuộc khủng hoảng Afganistan, các lực lượng hồi
giáo cực đoan đã được Mỹ, Pakistan và các nược khác bảo trợ và khuyến khích
trong cái gọi là phong trào Nujahidin nhằm tiến hành các cuộc thánh chiến
(Jihad) chống lại các lực lượng Liên Xô ở Afganistan và nhất là sau khi Liên Xô
tan rã (1991), Mỹ trở thành kẻ thù chính của những người hồi giáo cực đoan.
Nhiều vụ đánh bom đã diễn ra rên thế giới, đánh vào các trung tâm lợi Ých và
quyền lợi của Mỹ nh sứ quan Mỹ ở Konxa và Tanzania, tầu chiến Sscole đậu ở
vịnh Yemen. Tuy nhiên, chỉ đến ngày 11/9/2001, khi trong một lúc các mục tiêu
tượng trưng cho quyền lực và sức mạnh của Mỹ ngay trên đất Mỹ là toà tháp đôi
của trung tâm thương mại quốc tế ở New York, Bé quốc phòng Mỹ và suýt là
nhà trắng thì Mỹ và sau đó là toàn thế giới mới la ã lên về chủ nghĩa khủng bố
quốc tế. Tuy phần lớn các nước đều chia sẻ sù mất mát của Mỹ qua sự kiện ngày
11/9/2001, nhưng cho đến nay chóng ta chưa có một định nghĩa rõ ràng nào về

chủ nghĩa khủng bố quốc tế. Qua sự kiện 11/9, chóng ta thấy được những vấn đề
sau: Trước hết, mục tiêu tấn công của chủ nghĩa khủng bố nà Al Qaeda được
xem là tổ chức đầu sỏ chỉ nhằm vào lợi Ých của Mỹ và các nước ủng hộ Mỹ tích
cực nhất. Hai là, những người tiến hành các cuộc khủng bố là người Hồi giáo
cuồng nhiệt nhất. Nhiều nước Hồi giáo vẫn xem Mỹ là bạn nhưng một số trung
tâm quyền lợi của Mỹ và đồng minh ở các khu vực này vẫn bị đánh bom (Thổ
nhĩ kỳ, Arập Xê ut, Indonesia…). Ba là, ngày nay báo chí phương tây có xu
hướng quy kết tất cả những phong trào nổi dậy vò trang chống lại chính phủ
đương quyền của các nước đều là khủng bố, bất kể cuộc nổi dậy đó là chính
đáng hay không chính đáng. Điểm lấn cấn khi đi đến một định nghĩa thống nhất
về chủ nghĩa khủng bố quốc tế là việc Mỹ tù cho phép mình cái quyền liệt bất cứ
nước nào mà mình thích vào danh sách của “trục ma quỷ” hay là những “nhà
nước nuôi dưỡng bọn khủng bố” trong lúc Mỹ vẫn âm thầm nuôi dưỡng mét số
phần tử phản động lưu vong trên đất Mỹ hoặc ở các nước Phương tây đồng minh
4
vi M, hun luyn v v trang cho chỳng ri tung v tin hnh cỏc hot ng
khng b phỏ hoi chng li chớnh nc m ca chỳng. Nm l, cựng mt v
khng b xy ra thỡ mi nc li cú ý kin khỏc nhau, ngi thỡ cho ú l hot
ng khng b, ngi thỡ cho ú l hot ng cỏch mng. Ngay NA,
Indonesia v Malaysia l hai nc theo ch ngha Hi giỏo ụn ho, nhng
Malaysia thỡ ng h M trong cuc chin Irag, cũn Indonesia thỡ phn i
(1)
.
iu ny cũn gõy nhiu tranh cói trờn th gii bi vỡ chỳng ta cú c
nhng khỏi nim chớnh xỏc liờn quan n ch ngha khng b t nhng nghiờn
cu thc chng hay khụng, cũn phi ch s ỏnh giỏ phõn tớch. tp hp
thng nht khỏi nim ch ngha khng b , hc gi Alex P.Schmid ó tng lm
bi iu tra i vi 100 hc gi trờn th gii chuyờn nghiờn cu v ch ngha
khng b vi mc ớch tỡm ra gii nh chung ca ch ngha khng b. Kt qu
cú 81% hc gi chp nhn gii nh nh sau: ch ngha khng b l th on do

cỏ nhõn, on th hoc hnh ng ca nh nc s dng hnh ng bo lc
gõy s s hói, lo õu, mt n nh. Cỏc phn t khng b thụng thng chn i
tng trc tip b hi m khụng cú mc tiờu hoc tỡm i tng trong qun
chỳng mt cỏch cú lựa chn, ngi trc tip b hi rong hnh ng khng b
khụng phi l mc tiờu hnh ng chớnh m l trung gian truyn tin; mc ớch
cn t ti ca ch ngha khng b s quyt nh phng thc hot ng khng
b m on th ú s dng.
(2)
Ngoi ra, Paul Wilkinson mt hc gi nghiờn cu v ch ngha khng b
phỏt hin ra mt iu l, thụng thng cỏc nh ghiờn cu u cho rng: ch
ngha khng b l hỡnh thc c thự ca bo lc chớnh tr, l v khớ v cỏch thc
m cỏc quc gia hoc cỏc t chc di quc gai s dng nhm t c mc
ớch chớnh tr, xó hi. Nh vy, ch ngha khng b cú nhng tớnh di õy:
Mt l, ch ngha khng b cú s mu tớnh trc, v mc ớch l to ra khụng
khớ khng b hoc hong s; Hai l, mc tiờu khng b khụng phi nhm vo
ngi b hi trong hnh ng bo lc m l mhm vo ụng o qun chỳng
(1)
Phan Doãn Nam- Thế Giới năm 2004- một số dự báo, Nghiên cứu Châu Âu số 2- 2004.
(2)
Lý Vĩnh Long- Cố Tờng Vĩnh- Về chủ nghĩa khủng bố ĐNA, Nghiên cứu ĐNA 1/2004.
5
đứng phía sau; Ba là, đối tượng mà chủ nghĩa khủng bố đã chọn là sù lùa chọn
theo thời cơ và mang tính tượng trưng; Bèn là, trong nhận thức chung của xã hội,
hành động bạo lực mà chủ nghĩa khủng bố sử dụng đều vượt xa so với lẽ thường,
trái với đạo đức xã hội gây căm phẫn cho nhân dân; Năm là, mục đích của chủ
nghĩa khủng bố là công khai tuyên truyền chủ trương và nguyện vọng chính trị
của mình, đồng thời có ý đồ sử dụng phương thức bạo lực khủng bố để gây ảnh
hưởng đến hành vi chính trị của mục tiêu, buộc mục tiêu phải nhượng bộ hoặc
chấp nhận yêu cầu
(1)

.
2. Thực trạng và phương hướng giải quyết vấn đề chủ nghĩa khủng bè ở ĐNA
với vấn đề an ninh quèc phòng trong khu vực.
2.1. Tình hình chủ nghĩa khủng bố ở ĐNA
Mấy năm gần đây, ở các nước nh Indonesia, Phippin liên tiếp xẩy ra các
vụ tấn công khủng bố nghiêm trọng thu hót sự quan tâm chú ý của các tổ chức
quốc tế. Các nước Phương Tây và một số nhà phân tích nói rằng khu vùc ĐNA
đã trở thành mắt trận chống khủng bố thứ hai sau chiến tranh Afganixtan. Bởi vì,
trong khu vực ĐNA có nhiều nhóm Hồi giáo phân tán, trong khi đó sự hợp tác
trong khu vực lại kém hiệu quả khiến cho nhiều tổ chức cực đoan lợi dụng điều
này để bồi dưỡng giáo dục nguồn lực cho tổ chức khủng bố. Ví dụ, các khu vực
sinh sống của các dân téc thiểu số theo đạo Hồi đÒu là những khu vực nghèo đói
nhất, thu nhập thấp nhất, tỷ lệ tử vong và tỷ lệ mù chữ cao. Hoàn cảnh sống
khiến cho khu vực này rất rễ bị các thế lực cực đoan và phần tử khủng bố gây
ảnh hưởng sâu sắc. Thêm vào đó là sự thiếu kiện toàn tổ chức nhà nước và hợp
tác khu vực có hiệu quả. Ví dụ: các tổ chức khủng bố xuyên quốc gia như tổ
chức những người theo đạo Ixlam, tổ chức những người tham gia thánh chiến ở
Malaysia lợi dụng sự lỏng lẻo trong quản lý xuất nhập cảnh của một số quốc gia
và mạng lưới thông tin tiên tiến để tính kế hành động khủng bố
(2)
.
(1)(2)
Lý vÜnh Long- Cè Têng VÜnh- §D…
6
Mng li khng b NA ó tng tn ti t nhiu nm trc. Ni lờn
l nhng v tn sỏt dõn lnh, bt cúc con tin ngi nc ngoi thng xuyờn xy
ra Philippnes m k ch mu l t chc hi giỏo cc oan Abusayyaf. Sau
ngy 11/9/2001, d lun th gii cú phn lo ngi cho khu vc NA, ni sinh
sng ca 1/5 s tớn Hi giỏo trờn th gii, ni m tỡnh hỡnh chớnh tr luụn xao
ng bi nhng cuc li dy ũi ly khai v mõu thun sc tộc, tụn giỏo dai

dng
(*)
. ó cú nhiu bng c v mi liờn h gia t chc khng b Al Qaeda vi
nhúm Abusayyaf Philippines, nhúm Jemaah Islamiyah (JI) Indonesia cựng
mng li Hi giỏo cc oan ti mt s nc trong khu vc ny
(1)
.
Vn ni lờn l ch yu ba nc thng xuyờn cú nhng v khng b
l Indonesia, Malaysia v Philippines. Indonesia vo ngy 12/10/2002, ti o
Bali ó xy ra v n ln lm 200 ngi b cht v b thng
(2)
. Vụ khng b ny
ó cho thy mi lo ngi trờn l cú c s, cng bc lộ mc nghiờm trng ca
tỡnh hỡnh v tớnh cp thit ca cỏc cuc u tranh chng khng b. Cú ngi gi
õy l s kin 11/9 ca Chõu , ỏnh giỏ thm ho Bali ngy 12/10 cho thy
rng sau Trung ụng, NA ó tr thnh sn din th hai ca cỏc hot ng do
Binladen ch o v ti tr hoc gi ý
(3)
. Tip ú, vo ngy 24/10 li xy ra mt
v n khỏc. Ngi ta nghi ng th phm ca hai v n ny u l thnh viờn ca
t chc Hi giỏo
(4)
. Indonesia, hin cú hn 40 t chc khng b cc oan ang
tn ti. Cỏc t chc khng b ny a s c thnh lp vo nm 1998 do s cnh
tranh gia cỏc t chc ng thi mang danh ngha l quõn thỏnh chin, cú rt
nhiu thnh viờn ca t chc ny ó c hun luyn Afganixtan v Pakixtan.
Bờn cnh ú s kin ngy 11/9, Indonesia b coi l mt xớch yếu nht trong xõu
chui chng khng b ca M NA, hn nỏ sau sự kin 11/9 tng thng
Indonesia Megawati vn cha cú nhng hot ng tớch cc i phú vi ch
ngha khng b trong nc nờn ó b kớch mnh m. Tt c cỏc nhõn t ny

*(*)
Trong 11 tháng năm 2004 vừa qua bạo động ở 3 tỉnh miền Nam Thái Lan- nơi tập chung chủ yếu
những ngời Hồi giáo đang sinh sống ở Thái Lan đã có 500 ngời bị chết.
(1)

(3)
Vũ Dơng Ninh- ASEAN- Những thách thức đầu thế kỷ mới- Đông á Đông Nam á những vấn đề lịch
sử và hiện tại, Nxb Thế Giới, HN 2004.
(2)(4)

(5)-
Lý Vĩnh Long- Cố Tờng Vĩnh- ĐD
7
làm cho Mỹ cảm thấy rằng Indonesia là nơi gây nhiều áp lực và bất lợi cho Mỹ
trong cuộc chiến chống khủng bố, đồng thời hiệu quả tức thì của cuộc hành động
chông khủng bố
(5)
.
Ở Malaysia, tổ chức nhóm Hồi giáo trong lãnh thổ Indonesia và Malaysia
có quan hệ với tổ chứ hồi giáo lớn nhất ở Philippines (mặt trận giải phóng
Moro)
(1)
. Nhưng ở Malaysia thì hoạt động của tổ chức khủng bố không cao vả lại
Malaysia cùng Singapore tích cực hợp tác trong công cuộc chống khủng bố nên
mức độ hoạt động khủmg bố giảm dần đã tạo được sự ổn định an ninh ở cả hai
nước này. Chóng ta đều biết rằng, sù kiện 11/9, Malaysia trở thành nước chốmg
khủng bố hiệu quả cao ở trong khu vực.
Còn Philippines, khủng bố có phần căng thẳng hơn Malaysia. Ở đây, các
tổ chức khủng bố được chia làm hai loại: loại thứ nhất là “quân đội nhân dân
mới- chủ trương chống Mỹ đi theo chủ nghĩa cộng sản”; loại thứ hai là mặt trận

Hồi giáo tự do giáo Moro. Ngoài ra còn một nhóm phần tử Hồi giáo cực đoan
với tên gọi “nhóm Aba Sayyaf ” tách từ mặt trận giải phóng hồi giáo Moro từ
1991, hiện có khoảng 200 thành viên
(2)
. Tất cả các nhóm kể trên đều có liên quan
đến tổ chức OSama Binladen thậm chí còn là chi nhánh của chúng. Tuy nhiên,
do các tổ chức khủng bố bên trong lãnh thổ Philippinse có phạm vi hoạt động
rộng lại có tổ chức nên ở đây thường xuyên xảy ra các vụ đánh bom, bắt cóc ví
dụ như vụ đánh bom ngày 17/10/2002 ở thành phè Tam Bảo miền nam
Philippines, đồng thời xảy ra liên tiếp những vụ nổ lớn có liên quan tại những
địa phương khác hoặc những vụ bắt cóc tống tiền
(3)
.
Chóng ta biết rằng từ sau sự kiện 11/9, tấn công khủng bố dã mở rộng
trên phạm vi toàn cầu dưới nhiều hình thức khác nhau và chủ yếu nhằm vào các
mục tiêu mềm, mục tiêu kinh tế và dân sự, nhằm tạo những tác động tiêu cực to
lớn lên chính trị, kinh tế, xã hội ở mọi cấp độ như đã chứng kiến ở Bali, Jakacta
và Madrid. Nguy cơ khủng bố không chỉ từ trên không, trên đường sắt, đường
bộ, trên mạng, các mục tiêu kinh tế, dân sự như nhà máy điện nguyên tử, các khu
(1)(2)(3)
Lý VÜnh Long- Cè Têng VÜnh- §D…
8
du lch, khỏch sn, sõn vn ng nh chỳng ta chng kin nhiu ni trờn th
gii m chỳng cũn n t cỏc vựng bin v i dng, ni tip giỏp cú tm quan
trng v a chin lc, a kinh t i vi cỏc nc trong khu vc Chõu ỏ Thỏi
Bỡnh Dng v NA chung. NA vn l khu vc ch yu l o v bỏn o,
ni cú nhng yt hu cng quỏ cnh quan trng nh eo Malaca. Cho nờn khng bố
trờn bin cng l mt vn v thc trng khu vc ny. ú cú cỏc mc tiờu
tn cụng ngy cng a dng ca bn khng b t cỏc gin khoan, n cỏc cng
bin, tu ch Container, tu ch cỏc loi v khớ hu dit hng lot, an ninh ca

eo bin Malaca cú ý ngha sng cũn i vi an ninh v phỏt trin kinh t khụng
ch ca cỏc nc tip giỏp nh Singapore, Malaysia, Indonesia m cũn ca cỏc
trung tõm kinh t ln khu vc Chõu Thỏi Bỡnh Dng v th gii núi chung.
Khu vc NA ó tng chng kin cỏc t chc chõn rt ca Al Qaeda nh
AbuSayyaf v Jemaah Islamiyah (JI) tn cụng khng b tu thuyn trong khu
vc nh v dựng bom ỏnh m ph vnh Manila ngy 26/1, lm thit mng
116 ngi, Singapore cũng phỏt hin ra õm mu ca JI hi thỏng 12 nm 2001
tn cụng cỏc tu chin ca M ghộ thm Singapore
(1)
. Eo Malaca NA cú tm
quan trng rỏt ln i vi thng mi khu vc v ton cu, ni lin cng bin
Chõu u, Trung ụng v Chõu . Eo ny rng 600 dm, nm gia Indonesia,
Malaysia v Singapore, l tuyn ng hng hi chin lc chuyờn ch 1/4 hng
hoỏ v 1/2 lng du m vn chuyn bng ng bin trờn th gii. Hng ngy
cú khong t 150 n 900 tu qua li eo ny v c bit cng Singapore l cng
quỏ cnh bn nht th gii
(2)
. Cho nờn, ngn chn v chng hi tc khng b
õy khụng nhng i vi khu vc m cũn i vi c th gii.
Cú th núi, khu vc NA hin nay vn khng b vn c coi l vn
núng bng trờn th gii. Gii quyt vn khng b õy c t lờn
nhim v hng u v ph thuc vo quan h hp tỏc ca cỏc nc trong khu
vc v cng ng th gii gii quyt vn an ninh õy.
(1)(2)
Vũ Lê Thái Hoàng- Ngăn chặn khủng bố trên biển ở khu vực ĐNA: thách thức và triển vọng, Nghiên
cứu quốc tế, số 57.
9
2.2. Phương hướng giải quyết vấn đề chủ nghĩa khủng bố ở ĐNA.
Đang trong mối lo lắng của vấn đề khủng bố ở ĐNA, thì hội nghị ngoại
trưởng ASEAN lần 33 (7/2002) đã thảo luận biện pháp chống khủng bố. Bản

hiệp định hợp tác chống khủng bố đã được ký kết giữa ba nước Indonesia,
Malaysia và Philippines bao gồm kế hoạch theo dõi và phong toả tài sản của các
nhóm khủng bố, trao đổi thông tin nhằm ngăn chặn tội phạm xuyên quốc gia như
cướp biển, buôn lậu, ma tuý, nhập cư bất hợp pháp, buôn bán phụ nữ và trẻ
em… Tiếp đó, hội nghị cấp cao ASEAN VII (Phnom Penh 11/2002) đã ra tuyên
bố chống khủng bố. Các nhà lãnh đạo ASEAN lên án mạnh mẽ những hành
động khủng bố, khẳng định quyết tâm tăng cường hợp tác chống khủng bố và
kêu gọi cộng đồng quốc tế ủng hộ ASEAN trong cuộc đấu tranh này nhằm khôi
phục lòng tin của giới kinh doanh đầu tư vào khu vực cũng như giữ vững sức
hấp dẫn đối với khách du lịch quốc tế. Gần đây, các nước Campuchia, Thái Lan
phối hợp với Indonesia, Malaysia và Singapore đã bắt giữ nhiều phần tử JI là
những kẻ chủ mưu vụ tán công Bali thể hiện những cố gắng mới trong cuộc đấu
tranh chung
(1)
.
Tại hội nghị bộ trưởng ngoại giao ASEAN- 35, ASEAN+3, ARF-9/PMC
tổ chức tại Brunei từ 28/7 đến 1/8/2002 đã tập chung giải quyết vấn đề chống
khủng bố ở đây. Chống khủng bố là vấn đề nổi cộm trong họp ASEAN, ARF và
giữa ASEAN và các nước đối thoại. Trong khi khẳng định xu thế hoà bình hợp
tác để phát triển vẫn là xu thế chủ đạo, các nước đều coi vấn đề khủng bố là vấn
đề an ninh truyền thống đe doạ trực tiếp và lâu dài đối với hoà bình và ổn định ,
đòi hỏi phải hợp tác song phương, đa phương khu vực và liên khu vực. Nhiều
nước nhất là ASEAN nhấn mạnh: để chống khủng bố mét cách có hiệu quả thì
càn phải giải quyết tận gốc các vấn đề như đói nghèo, bất bình đẳng, phân biệt
chủng téc, không được gắn vấn đề khủng bố với vấn đề dân téc và tôn giáo;
không thi hành chính sách hai mặt, lợi dụng ván đề chống khủng bố để phục vô ý
đồ chính trị của các nước lớn, nhất là Mỹ; đề nghị tăng cường chia sẻ thông tin
(1)
Vò D¬ng Ninh- §D…
10

v cỏc nc ngoi ASEAN phi giỳp cỏc nc ASEAN nõng cao nng lc
v hip nh trao i thụng tin gia Indonesia, Malaysia v Philippines, cỏc nc
ASEAN nhỡn chung hoan nghờnh, Campuchia chớnh thc ra nhp ngy
30/7/2002, Thỏi Lan v Brunei thụng bỏo cũng ra nhp. ỏng chỳ ý l hu ht
cỏc nc ASEAN u nhanh chúng ỏp ng cỏc yờu cu ca M v tng cng
hp tỏc chng khng b, ng h vic ký tuyờn b ASEAN- M v chng khng
b. Cỏc nc Myanmar, Indonesia, Laos ngi hp tỏc vi M trờn một s lmh
vc nhy cm nhng khụng mun i u vi M nờn sn sng ng h tuyờn bố
trong khi cỏc nc cũn li ng h M ngay t u. Tuy nhiờn, M núi rừ tuyờn
b ASEAN- M l vn kin nhm by tỏ quyt tõm chớnh tr v M khụng li
dng tuyờn b ny tng cng s cú mt ca quõn M khu vc; vic hp
tỏc chng khng b theo tuyờn b s dựa trờn mc quan h song phng vi
tng nc ASEAN
(1)
.
V cng trờn tinh thn ho bỡnh v an ninh, Trung Quc cựng cỏc nc
ASEAN ó thụng qua tuyờn b v cỏc vn an ninh phi truyn thng nhm
khuyn khớch cỏc l lc hnh ng chung chng khng b, ASEAN v M ó ký
kt k hoch 5 im chng khng b, theo ú, M s giỳp tng cng canh gỏc
eo bin Malaca v trao i thụng tin tỡnh bỏo. Nga v ASEAN ký kt tuyờn b
chung v quan h i tỏc vỡ ho bỡnh v an ninh thnh vng v phỏt trin
Chõu ỏ- Thỏi Bỡnh Dng
(2)
. Trc vic M tng cng hp tỏc chng khng b
vi ASEAN, Trung Quc v cụng khai hoan nghờnh tuyờn b ASEAN- M
nhng bờn trong lo ngi khụng mun M thao tỳng vn chng khng b
khu vc. i li, Trung Quc cao vai trũ ca t chc hp tỏc Thng Hi
v chng khng bố v ngh lp c ch b trng ASEAN+3 v ti phm
xuyờn quc gia.
Nh vy l vic chng khng b õy khụng cũn ch l vn cỏc nc

trong khu vc m ú tr thnh vn ca quc t. Cho nờn, khụng ch ũi hỏi s
(1)
Nguyễn Ngọc Đào- Lộ trình ASEAN+3: thực trạng và dự báo. Đông á Đông Nam á những vấn đề
lịch sử và hiện tại, Nxb Thế Giới, HN 2004.
(2)
Vũ Dơng Ninh- ĐD
11
hợp tác chân thành lỗ lực của mỗi nước trong khu vực mà còn đối với cả thế giới
vì khủng bố là vấn đề toàn cầu nó không phân định biên giới lãnh thổ quốc gia.
III. Kết Luận.
Vấn đề khủng bố ở ĐNA đã trở thành vấn đề quan trọng hàng đầu trong
hợp tác khu vực và quốc tế. Vấn đề bất ổn trong một nước trong khu vực không
chỉ còn là vấn đề riêng của nước đó mà nó đã trở thành vấn đề lo ngại chung cho
cả ĐNA và xa hơn nữa là cả thế giới, đòi hỏi phải có sự hợp tác đoàn kết của các
nước trong khu vực và khu vực với thế giới.
Quan điểm của Việt Nam về vấn đề hợp tác chống khủng bố quốc tế như
sau: cùng với việc khẳng định lập trường nhất quán chống chủ nghĩa khủng bố
dưới mọi hình thức, sẵn sàng hợp tác quốc tế chống khủng bố trên cơ sở song
phương và đa phương; nhưng nhấn mạnh các hoạt động chống khủng bố cần phù
hợp với luật pháp quốc tế. Việt Nam đề nghị ASEAN, ARF, ASEAN+3 cần tăng
cường những biện pháp hợp tác cụ thể, nhất là tăng cường thông tin/ thông tin
tình báo; các nước ARF ngoài ASEAN, các nước +3 giúp các nước ASEAN về
kinh nghiệm, phương tiện, đào tạo huấn luyện… Theo đó, Việt Nam đồng ý việc
ARF thông qua tuyên bố của chính phủ ARF về các biện pháp tài chính chống
khủng bố; hoan nghênh hiệp định trao đổi thông tin và thiết lập các thủ tục thông
tin liên lạc giữá Indonesia, Malaysia, Philippines và Việt Nam đang tích cực
nghiên cứu để có thể sớm tiến tới tham gia hiệp định
(1)
.

(1)
NguyÔn Ngäc §µo- §D…
12
Tài liệu tham khảo:
1. Phan Doãn Nam- Thế giới năm 2004- một số dự báo, Nghiên Cứu Châu Âu,
sè 2- 2004.
2. Lý Vĩnh Long- Cố Tường Vĩnh- Về chủ nghĩa khủng bố ở Đông Nam Á,
Nghiên cứu ĐNA, số 1-2004.
3. Vũ Lê Thái Hoàng- Ngăn chặn Chủ nghĩa khủng bố ở khu vực Đông Nam Á:
thách thức và triển vọng, Nghiên Cứu quốc tế số 57.
4. Nguyễn Duy Quý- Những biến đổi trong quan hệ giữa các nước lớn sau sự
kiện 11/9, Nghiên cứu ĐNA số 5-2004.
5. Vũ Dương Ninh- ASEAN- những thách thức đầu thế kỷ mới. Đông Á Đông
Nam Á những vấn đề lịch sử truyền thống và hiện tại, Nxb Thế Giới, Hà Nội
2004.
6. Nguyễn Ngọc Đào- Lé trình “ASEAN+3”: Thực trạng và dự báo. Đông Á
Đông Nam Á những vấn đề lịch sử truyền thống và hiện tại, Nxb Thế Giới, Hà
Nội 2004.
7. Vò Dương Ninh (chủ biên)- Một số chuyên đề lịch sử văn minh thÕ giới, Nxb
ĐHQGHN-2001.
8. Hoàng Anh Tuấn- An ninh ĐNA một năm sau vụ khủng bè 11/9/2001, Nghiên
cứu quốc tế, số 5 (48)-10/2002.
13