Phương pháp phân tích tiết học theo hướng dạy học tích cực- Lê Hùng

1
PHÒNG GIÁO D C VÀ ĐÀO T O L C NAMỤ Ạ Ụ
H I TH OỘ Ả
DỰ GiỜ VÀ PHÂN TÍCH TIẾT HỌC
THEO HƯỚNG DHTC
Lục Nam, tháng 8 năm 2010
2
Mục tiêu:
-
Trình bày đ ợc DHTC là gì và mục tiêu của tiết học
theo h ớng DHTC.
- Chỉ ra đ ợc những thành tố cơ bản của tiết học và t
ơng tác giữa các thành tố.
- Phân tích đ ợc vì sao cần thay đổi cách dự giờ và
phân tích tiết học
-
Xây dựng đ ợc cách dự giờ và phân tích tiết học
theo h ớng DHTC và áp dụng phân tích đ ợc tiết học
theo h ớng DHTC.
-

3
1. PPDH tích cực là gì?
2. MĐ của tiết học là gì? Các thành tố tiết học?
Tương tác giữa các thành tố trong tiết học như thế
nào?
3. Cách dự giờ và phân tích tiết học theo kiểu truyền
thống có hạn chế gì?
4. Chúng ta cần phải thay đổi quan điểm dự giờ và
phân tích tiết học như thế nào?
5. Thực hành phân tích tiết học theo hướng DHTC?

NỘI DUNG
4
HĐ1: Dạy học tích cực là gì?
5
HAI MÔ HÌNH CỦA VIỆC DẠY VÀ HỌC
Dạy học thụ động Dạy học tích cực
Học sinh là trung tâm
HS học tập chủ động
§©u lµ sù kh¸c biÖt ?
6
DẠY HỌC TÍCH CỰC
Dạy học tích cực hướng tới hoạt động học tập
chủ động, chống lại thói quen học tập thụ động,
quan tâm nhiều tới hứng thú và kinh nghiệm đã
có hàng ngày của học sinh, nhấn mạnh hơn tới
sự tham gia tích cực của từng cá nhân học sinh
để hiểu sâu hơn những kiến thức mới.
3 KHÍA CẠNH CỦA MỘT GIỜ HỌC
1. Hứng thú của HS.
2. Kinh nghiệm hằng ngày của học sinh.
3. Từng cá nhân học sinh được học tập thực sự.
7
1. Hứng thú của học sinh: (Hứng thú sâu)
- Sự hứng thú là căn nguyên cho mọi hành vi của học sinh và
tiếp sức cho chúng tiến hành các hoạt động học tập một cách hiệu quả
nhất.
- Khi mà học sinh hứng thú học tập thì chúng sẽ rất đam mê và
nỗ lực hết mình. Thái độ lúc này sẽ tích cực và chủ động
- Biểu hiện hứng thú rõ nhất là trên nét mặt và hành động học
tập: tự nhiên, thoải mái, tự tin và luôn tập trung lắng nghe.

- Biểu hiện không hứng thú của học sinh chúng ta có thể dễ
dàng nhận ra điều này khi quan sát học sinh trong một giờ học theo
kiểu truyền thống. Hầu hết các em học sinh trong lớp trông không
được tự nhiên ngồi khoanh tay, ko thoải mái mà lo lắng và chán nản,
thậm chí nhiều em trông cứ mơ màng. Không có học sinh nào có biểu
lộ trên khuôn mặt giống như lúc chúng vui chơi cùng bạn bè ở bên
ngoài giờ học.
3 khía cạnh của dạy học tích cực
Sự hứng thú giúp gì cho HS khi tham gia học tập ? Chúng ta
nhận thấy sự hứng thú của HS qua những dấu hiệu nào ?
8
“Hứng thú” không chỉ là sự thích thú, vui vẻ mà còn
có nghĩa là là động cơ thúc đẩy học tập. Câu “học
sinh trở nên hứng thú với bài học” có nghĩa là học
sinh trở nên háo hức học tập tiếp thu kiến thức mới.
Do đó, “hứng thú” không chỉ là cuốn hút mà là nguồn
động lực thúc đẩy học sinh suy nghĩ và khiến các em
phải đào sâu suy nghĩ. “Hứng thú” khiến cho học sinh
trở nên tò mò muốn biết. Những học sinh có hứng thú
thường hỏi “tại sao?”, “như thế nào?” hoặc “sao lại
như vậy?”. Đây mới là ý nghĩa thực sự của từ “hứng
thú” trong DHTC. “Hứng thú” ở đây biểu thị mức độ
cao của bản thân khái niệm này chứ không phải ở
mức thấp của khái niệm, như sự hấp dẫn và tính giải
trí….
9
Xem một số hình ảnh
Tiết học Bài xương (20’)
– Bài TN Đoàn kết
( Phút 17-21)

10
2. Kinh nghiệm có hằng ngày của học sinh: (Kinh
nghiệm?)
- Học sinh của chúng ta có rất nhiều kinh nghiệm trong
cuộc sống, nhưng cơ bản những kinh nghiệm đó rất rời rạc và
không được sắp xếp có hệ thống, vai trò của nhà trường là sắp
xếp lại có hệ thống các hoạt động phân tán và không được tổ
chức trong cuộc sống hàng ngày của trẻ và cung cấp cho trẻ ý
nghĩa của những kinh nghiệm ấy.
- Trong dạy học tích cực người ta chú trọng đến việc đưa
kinh nghiệm hằng ngày của trẻ vào bài học. Chỉ khi ấy trẻ mới
thực sự mong muốn giải quyết các vấn đề học tập một cách thực
sự.
( Xem 1 trích đoạn về việc đưa KN hàng ngày của HS vào tiết học – Bài : Em sinh ra ntn )
3 khía cạnh của dạy học tích cực
11
- Trong DHTC tất cả các em học sinh đều tham gia học
tập và học tập thực sự (Học sâu).
- HS có hứng thú, quan tâm đến vấn đề, thắc mắc vấn đề.
Tham khảo các nguồn thông tin khác nhau và liên hệ với
những kinh nghiệm đã có để giải quyết vấn đề;
- Lắng nghe, xem xét ý kiến, cách làm của bạn cùng lớp;
Tư duy và đưa ra nhận xét.
- Như vậy HS học tập thực sự không giới hạn ở việc HS
chỉ trả lời các câu hỏi của GV và ghi nhớ kiến thức.
- Để nhận biết tiết học có biểu hiện tích cực hay không
chúng ta hãy tập trung vào quan sát kĩ lưỡng từng học
sinh học tập như thế nào? Em nào học? Em nào chưa
học? Khi nào HS học? Khi nào HS không học?
3.Biểu hiện của sự tham gia tích cực của từng cá nhân HS ?

12
Hãy quan tâm nhiều đến hứng
thú, kinh nghiệm và sự tham gia tích
cực của từng cá nhân.
13
•
Mục tiêu của tiết học là gì?
•
Các thành tố cơ bản của 1 tiết học là gì?
•
Mối quan hệ giữa các thành tố đó như thế nào?
( Trao đổi nhóm đôi , trình bày trên giấy A4)
TIẾT HỌC
HĐ2:
14
Mục tiêu của tiết học:

HS thực hiện những tương tác với các nội dung
của bài học theo cách GV tổ chức và
qua đó, HS chiếm lĩnh được kiến thức và
kĩ năng mà bài học hướng tới.
15
* Các thành tố cơ bản của
một tiết học.
Ba thành tố này luôn vận động bởi sự tác
động lẫn nhau mà ở đó HS là trung tâm
GV
GV
GV
HS

ND
GV
HS
ND
HS
Quy v 3 thành tề ố
16
So sánh sự khác biệt giữa hai hoạt động này?
17
Quan hệ chủ thể - khách thể trong lao động
Khách thể
Đối tượng lao
động
Chủ thể
Người lao
động
Chủ đích: Làm thay đổi đối tượng lao động
Tác động vào
18
Mối quan hệ GV-HS-ND
trong 1 tiết hoc?
(Tri thức và kỹ
năng xã hội)
Chủ thể
HỌC SINH
Lĩnh hội
Chủ đích: Thay đổi chủ thể học tập
Quá trình lĩnh hội các tri thức của hoc sinh để làm thay đổi chính mình diễn
ra rất phức tạp và khó khăn, chỉ khi nào các em được học và học thực sự thì
các em mới mau tiến bộ và trưởng thành.

GV tổ chức
HĐ, giúp HS
Khách thể
NỘI DUNG
19
-
Kĩ năng giáo tiếp: cử chỉ, ánh mắt, hành động, ngôn ngữ cơ
thể, ngôn ngữ nói.
-
Vị trí quan sát: Đứng quan sát?
- Lắng nghe của GV
- Kĩ năng nhạy bén xử lí tình huống.
- Cách giúp đỡ học sinh.
-
Cách đưa đồ dùng, Ptiện DH, giao bài tập, đặt câu hỏi (ND)
-
NDHT: Quá dễ hoặc quá khó, không gắn với thực tế và
KN sống của HS.
-

Những yếu tố làm ảnh hưởng đến
sự tương tác của học sinh ?
Các kĩ năng của GV; NDHT: MQH giữa HS với HS
20
1.Theo Đ/c cách đánh giá tiết dạy theo phương
pháp truyền thống thiên về thành tố nào?

HĐ3: NHÌN LẠI CÁCH DG VÀ ĐÁNH GIÁ MỘT
TIẾT HỌC.QUAN ĐIỂM CỦA CHÚNG TA.
21

Tiêu chí
KN sư
phạm
- PPDH phù hợp với từng môn học và chủ
đề
- Có các KN hỗ trợ để HS tự phát huy khả
năng học tập
- Lời nói rõ ràng, mạch lạc, truyền cảm,
chữ viết đúng đẹp, trình bày bảng hợp lý,
sử dụng TBDH, phân bổ thời gian hợp lý
Thái
độ SP
- Giữ tác phong sư phạm, gần gũi với HS
- Đối xử bình đẳng với HS

GV
GV
Các tiêu chí đánh giá dự giờ sau thiên về đối
tượng nào?
22
Tiêu chí (tiếp)
Hiệu
quả
- HS học nghiêm túc, thoải mái, không áp đặt.
- HS nắm được KT và KN cơ bản.
- HS có thể vận dụng và thực hành những KT
và KN đã học
- Đánh giá HS dựa trên những tiêu chuẩn
Kiến
thức

- Đảm bảo KT phù hợp với sự p/triển của HS
- Đảm bảo các KT và KN chính được gắn với
bài học
- Gắn bài học với các kinh nghiệm thực tế của
HS.
- Cách xử lý thích hợp đối với các đối tượng
HS khác nhau
HS
GV
23
Các tiêu chí đánh giá này đã được quy định
chủ yếu dựa vào hành vi của giáo viên. Về cơ
bản, hành động của giáo viên là chuẩn mực.
Một điều chắc chắn rằng nếu một giáo viên
đạt được tất cả các tiêu chí đó, thì người ấy sẽ
cảm thấy rằng mình đã tiến hành được giờ
học tốt nhất.
24
1. Đ/c có nhất trí cách đánh giá thiên về
thành tố GV như vậy không? Tại sao?
2. Nếu không, theo Đ/c trọng tâm của dự giờ
và phân tích tiết học thiên về thành tố nào?
Tại sao?
( Trình bày trên giấy Ao )
25
1. Đ/c có nhất trí cách đánh giá thiên về thành tố
GV như vậy không? Tại sao?
Nếu chú ý vào giáo viên - không thể chú ý đến HS -
sẽ khó nhận ra học sinh học như thế nào? Các em có
học tập không? kết quả của tiết học NTN?- đánh giá

giờ học trên cơ sở lấy giáo viên làm trung tâm.
(Ví dụ: Tiết toán lớp 4-BGD: Từ 6 phút 56-13)