Tiết 99:
(tiếp theo)
Kiểm tra bài cũ
1. Thế nào là câu chủ động? Thế nào là câu bị động?
- Câu chủ động: có chủ ngữ chỉ chủ thể của hoạt động
- Câu bị động: có chủ ngữ chỉ đối t ợng của hoạt động
2. Xác định câu chủ động và câu bị động trong những ví dụ sau:
a. Ng ời ta đã hạ cánh màn điều treo ở đầu bàn thờ ông vải xuống từ hôm hoá vàng.
CN VN
b. Cánh màn điều treo ở đầu bàn thờ ông vải đã đ ợc hạ xuống từ hôm hoá vàng.
CN VN
c. Cánh màn điều treo ở đầu bàn thờ ông vải đã hạ xuống từ hôm hoá vàng. (Vũ Bằng)
CN VN
Tiết 99. chuyển đổi câu chủ động thành câu bị động
(tiếp theo)
I- Cách chuyển đổi câu chủ động
thành câu bị động
1. Ví dụ
a. Ng ời ta đã hạ cánh màn điều treo ở đầu bàn
thờ ông vải xuống từ hôm hoá vàng.
(Câu chủ động)
b. Cánh màn điều treo ở đầu bàn thờ ông vải đã
đợc hạ xuống từ hôm hoá vàng. (Câu bị động)
c. Cánh màn điều treo ở đầu bàn thờ ông vải đã hạ
xuống từ hôm hoá vàng. (Câu bị động)
Tiết 99. chuyển đổi câu chủ động thành câu bị động
(tiếp theo)
I- Cách chuyển đổi câu chủ động
thành câu bị động
1. Ví dụ
2. Nhận xét
a. Ng ời ta đã hạ cánh màn điều treo ở đầu bàn
(Chủ thể) (HĐ) (Đối t ợng của hoạt động)
thờ ông vải xuống từ hôm hoá vàng.
(Câu chủ động)
b. Cánh màn điều treo ở đầu bàn thờ ông vải đã
đợc hạ xuống từ hôm hoá vàng. (Câu bị động)
c. Cánh màn điều treo ở đầu bàn thờ ông vải đã hạ
xuống từ hôm hoá vàng. (Câu bị động)
* So sánh câu b, c:
Giống nhau Khác nhau
- Cùng là câu bị động
-
Cùng nội dung miêu tả
- Cùng vắng mặt chủ
thể của hành động
- Câu b: có dùng từ
đ ợc (bị)
- Câu c: không dùng
từ đ ợc (bị)
Tiết 99. chuyển đổi câu chủ động thành câu bị động
(tiếp theo)
I- Cách chuyển đổi câu chủ động
thành câu bị động
1. Ví dụ
2. Nhận xét
a. Ng ời ta đã hạ cánh màn điều treo ở đầu bàn
(Chủ thể) (HĐ) (Đối t ợng của hoạt động)
thờ ông vải xuống từ hôm hoá vàng.
(Câu chủ động)
b. Cánh màn điều treo ở đầu bàn thờ ông vải đã
(Đối t ợng của hoạt động)
đợc hạ xuống từ hôm hoá vàng. (Câu bị động)
(HĐ)
c. Cánh màn điều treo ở đầu bàn thờ ông vải đã hạ
xuống từ hôm hoá vàng. (Câu bị động)
Tiết 99. chuyển đổi câu chủ động thành câu bị động
(tiếp theo)
I- Cách chuyển đổi câu chủ động
thành câu bị động
1. Ví dụ
2. Nhận xét
a. Ng ời ta đã hạ cánh màn điều treo ở đầu bàn
(Chủ thể) (HĐ) (Đối t ợng của hoạt động)
thờ ông vải xuống từ hôm hoá vàng.
(Câu chủ động)
b. Cánh màn điều treo ở đầu bàn thờ ông vải đã
(Đối t ợng của hoạt động)
đợc (ng ời ta) hạ xuống từ hôm hoá vàng.
(Chủ thể) (HĐ)
c. Cánh màn điều treo ở đầu bàn thờ ông vải đã hạ
(Đối t ợng của hoạt động) (HĐ)
xuống từ hôm hoá vàng. (Câu bị động)
Tiết 99. chuyển đổi câu chủ động thành câu bị động
(tiếp theo)
I- Cách chuyển đổi câu chủ động
thành câu bị động
1. Ví dụ
2. Nhận xét
* Chuyển câu chủ động thành câu
bị động:
- Chuyển từ (cụm từ) chỉ đối
t ợng của hoạt động lên đầu câu
- Thêm hoặc không thêm từ
bị (đ ợc) vào sau từ (cụm từ) chỉ
đối t ợng
- Có thể l ợc bỏ hoặc biến chủ thể
của hoạt động thành một bộ phận
không bắt buộc trong câu
a. Ng ời ta đã hạ cánh màn điều treo ở đầu bàn
(Chủ thể) (HĐ) (Đối t ợng của hoạt động)
thờ ông vải xuống từ hôm hoá vàng.
(Câu chủ động)
b. Cánh màn điều treo ở đầu bàn thờ ông vải đã
(Đối t ợng của hoạt động)
đợc (ng ời ta) hạ xuống từ hôm hoá vàng.
(HĐ)
c. Cánh màn điều treo ở đầu bàn thờ ông vải đã hạ
(Đối t ợng của hoạt động) (HĐ)
xuống từ hôm hoá vàng. (Câu bị động)
Tiết 99. chuyển đổi câu chủ động thành câu bị động
(tiếp theo)
I- Cách chuyển đổi câu chủ động
thành câu bị động
1. Ví dụ
2. Nhận xét
* Chuyển câu chủ động thành câu
bị động:
- Chuyển từ (cụm từ) chỉ đối
t ợng của hoạt động lên đầu câu
- Thêm hoặc không thêm từ
bị (đ ợc) vào sau từ (cụm từ) chỉ
đối t ợng
- Có thể l ợc bỏ hoặc biến chủ thể
của hoạt động thành một bộ phận
không bắt buộc trong câu
*Chuyểnđổimỗicâuchủđộngdớiđâythành
haicâubịđộngtheohaikiểukhácnhau.
a. Một nhà s vô danh đã xây ngôi chùa ấy từ thế
(Chủ thể) (HĐ) (Đối t ợng của HĐ)
kỉ XIII.
- Ngôi chùa ấy đợc (một nhà s vô danh) xây từ
thế kỉ XIII.
- Ngôi chùa ấy xây từ thế kỉ XIII.
b. Ng ời ta dựng một lá cờ đại ở giữa sân.
(Chủ thể) (HĐ) (Đối t ợng của hoạt động)
- Một lá cờ đại đợc (ng ời ta) dựng ở giữa sân.
-Một lá cờ đại dựng ở giữa sân.
Tiết 99. chuyển đổi câu chủ động thành câu bị động
(tiếp theo)
I- Cách chuyển đổi câu chủ động
thành câu bị động
1. Ví dụ
2. Nhận xét
* Chuyển câu chủ động thành câu
bị động:
- Chuyển từ (cụm từ) chỉ đối
t ợng của hoạt động lên đầu câu
- Thêm hoặc không thêm từ
bị (đ ợc) vào sau từ (cụm từ) chỉ
đối t ợng
- Có thể l ợc bỏ hoặc biến chủ thể
của hoạt động thành một bộ phận
không bắt buộc trong câu
Một con trâu đi qua giẫm bẹp nó.
Nó bị một con trâu đi qua giẫm bẹp.
Nó bị giẫm bẹp.
Tiết 99. chuyển đổi câu chủ động thành câu bị động
(tiếp theo)
I- Cách chuyển đổi câu chủ động
thành câu bị động
1. Ví dụ
2. Nhận xét
* Chuyển câu chủ động thành câu
bị động:
- Chuyển từ (cụm từ) chỉ đối
t ợng của hoạt động lên đầu câu
- Thêm hoặc không thêm từ
bị (đ ợc) vào sau từ (cụm từ) chỉ
đối t ợng
- Có thể l ợc bỏ hoặc biến chủ thể
của hoạt động thành một bộ phận
không bắt buộc trong câu
- Cánh màn điều treo ở đầu bàn thờ ông vải đã
đợc hạ xuống từ hôm hoá vàng.
( Có hàm ý đánh giá tích cực, thể hiện điều mong muốn.)
- Cánh màn điều treo ở đầu bàn thờ ông vải đã
bị hạ xuống từ hôm hoá vàng.
(Có hàm ý đánh giá tiêu cực, thể hiện điều không mong
muốn.)
* Chuyển đổi mỗi câu chủ động thành hai câu bị
động- một câu dùng từ đợc, một câu dùng từ bị.
Cho biết sắc thái của mỗi câu ấy có gì khác nhau?
a.Thầygiáophêbìnhem.
- Em bị thầy giáo phê bình.
- Em đ ợc thầy giáo phê bình.
b.Ngờitađãphángôinhàấyđi.
- Ngôi nhà ấy đã bị ng ời ta phá đi.
- Ngôi nhà ấy đã đ ợc ng ời ta phá đi.
Tiết 99. chuyển đổi câu chủ động thành câu bị động
(tiếp theo)
I- Cách chuyển đổi câu chủ động
thành câu bị động
1. Ví dụ
2. Nhận xét
* Chuyển câu chủ động thành câu
bị động:
- Chuyển từ (cụm từ) chỉ đối
t ợng của hoạt động lên đầu câu
- Thêm hoặc không thêm từ
bị (đ ợc) vào sau từ (cụm từ) chỉ
đối t ợng
- Có thể l ợc bỏ hoặc biến chủ thể
của hoạt động thành một bộ phận
không bắt buộc trong câu
* Không phải câu nào có các từ
bị, đợc cũng là câu bị động.
3. Ghi nhớ (SGK)
* Những câu sau có phải là câu bị động không?
Vì sao?
a) Bạn em đợc giải nhất trong kì thi học sinh giỏi.
CN VN
b) Tay em bị đau.
CN VN
Tiết 99. chuyển đổi câu chủ động thành câu bị động
(tiếp theo)
I- Cách chuyển đổi câu chủ động
thành câu bị động
1. Ví dụ
2. Nhận xét
* Chuyển câu chủ động thành câu
bị động:
- Chuyển từ (cụm từ) chỉ đối
t ợng của hoạt động lên đầu câu
- Thêm hoặc không thêm từ
bị (đ ợc) vào sau từ (cụm từ) chỉ
đối t ợng
- Có thể l ợc bỏ hoặc biến chủ thể
của hoạt động thành một bộ phận
không bắt buộc trong câu
- Không phải câu nào có các từ
bị, đợc cũng là câu bị động.
3. Ghi nhớ (SGK)
II- Luyện tập
Bài1: Chuyển đổi câu chủ động thành hai câu bị
động theo hai kiểu khác nhau.
a/ Một nhà s vô danh đã xây ngôi chùa ấy từ thế kỉ XIII.
b/ Ng ời ta làm tất cả cánh cửa chùa bằng gỗ lim.
c/ Chàng kị sĩ buộc con ngựa bạch bên gốc đào.
d/ ng ời ta dựng một lá cờ đại ở giữa sân.
Ngôi chùa ấy đ ợc ( một nhà s vô danh ) xây từ thế
kỉ XIII.
=> Ngôi chùa ấy đ ợc xây dựng từ thế kỉ XIII.
=> Tất cả cánh cửa chùa đ ợc ( ng ời ta ) làm bằng gỗ
lim.
=> Tất cả cánh cửa chùa làm bằng gỗ lim.
=> Con ngựa bạch ( chàng kị sĩ ) buộc bên gốc đào.
=> Con ngựa bạch buộc bên gốc đào.
=> Một lá cờ đại đ ợc ( ng ời ta ) dựng ở góc sân.
=> Một lá cờ đại dựng ở giữa sân.
Tiết 99. chuyển đổi câu chủ động thành câu bị động
(tiếp theo)
I- Cách chuyển đổi câu chủ động
thành câu bị động
1. Ví dụ
2. Nhận xét
* Chuyển câu chủ động thành câu
bị động:
- Chuyển từ (cụm từ) chỉ đối
t ợng của hoạt động lên đầu câu
- Thêm hoặc không thêm từ
bị (đ ợc) vào sau từ (cụm từ) chỉ
đối t ợng
- Có thể l ợc bỏ hoặc biến chủ thể
của hoạt động thành một bộ phận
không bắt buộc trong câu
- Không phải câu nào có các từ
bị, đợc cũng là câu bị động.
3. Ghi nhớ (SGK)
II- Luyện tập
Bàitập3
Em rất yêu văn học. Những tác phẩm văn
học có giá trị đ ợc em nâng niu, trân trọng và
giữ gìn cẩn thận. Chính những câu chuyện, bài
thơ hay đã bồi đắp thêm cho em nhiều tình
cảm tốt đẹp: đó là tình yêu quê h ơng đất n ớc,
tình cảm gia đình,Em nghĩ chúng ta không
thể có một cuộc sống tinh thần phong phú nếu
ta ch a bao giờ biết đến một tác phẩm văn học.
Bài tập về nhà
-Học thuộc cách chuyển đổi câu chủ động thành
câu bị động
Làm lại các bài tập vào vở bài tập
Xem tr ớc bài: Dùng cụm chủ- vị để mở rộng câu
xinchânthànhcảmơn
cácthầycôvàcácemhọcsinh
đãchúýlắngnghe!