Thực tiễn áp dụng án treo đối với tội vi phạm quy định về điều khiển phương tiện giao thông đường bộ trong mấy năm gần đây, tồn tại và hướng khắc phục

Website: Email : Tel : 0918.775.368
PHẦN I
GIỚI THIỆU CHUYÊN ĐỀ THỰC TẬP
Nhằm thực hiện nhiệm vụ bảo vệ chế độ xã hội chủ nghĩa, bảo vệ trật tự
xã hội, nhà nước đã dùng nhiều biện pháp vừa có tính thuyết phục vừa có tính
cưỡng chế để đấu tranh ngăn chặn phòng ngừa tội phạm, đặc biệt là trong thời
gian này khi mà nền kinh tế đất nước đang ngày càng phát triển. Tuy nhiên bên
cạnh sự phát triển đó là tình hình tội phạm ngày càng gia tăng, phức tạp, tinh vi,
để đấu tranh và phòng ngừa tình trạng trên nhà nước dùng nhiều biện pháp
nghiêm khác mạnh mẽ, một trong số đó là biện pháp hình sự với tinh thần chung
là xét xử đúng người, đúng tội, đúng pháp luật nhằm đáp ứng công tác đấu tranh
phòng ngừa tội phạm, đồng thời duy trì trật tự công bằng cho xã hội, mặt khác
cải tạo, giáo dục người phạm tội cũng như giáo dục ý thức pháp luật chung cho
mọi người biết tôn trọng các quy tắc cuộc sống và thực hiện theo đúng khẩu hiệu
“Sống và làm việc theo Hiến pháp và pháp luật”.
Trong giai đoạn hiện nay, một vấn đề nóng gây bức xúc trong xã hội đó là
tình hình vi phạm quy định về điều khiển phương tiện giao thông nhất là giao
thông đường bộ ngày càng gia tăng , mặc dù nhà nước và các ngành chức năng
đã có nhiều biện pháp nhằm kiềm chế nhưng tình hình vi phạm ở địa phương và
trên địa bàn cả nước vẫn không giảm, gây tâm lý lo lắng thiếu an toàn cho người
khi tham gia giao thông vì vậy cần phải có biện pháp ngăn ngừa hạn chế và xử
lý nghiêm đối với tội phạm. Bộ luật hình sự năm 1999 của nước Cộng hoà xã
hội chủ nghĩa Việt Nam cũng đã quy định rõ về vấn đề này. Áp dụng hình phạt
tù cho hưởng án treo đối với tội “Vi pham quy định về điều khiển phương tiện
giao thông đường bộ” cũng là một chế định pháp lý được áp dụng khá phổ biến
ở tội danh này, song giữa các quy định của pháp luật và thực tiễn áp dụng tại địa
phương như thế nào là vấn đề mà chúng ta phải quan tâm.
Nông Cống là một huyện nhỏ của tỉnh Thanh Hoá, có vị trí địa lý nằm dọc
theo quốc lộ 45 đây là tuyến giao thông huyết mạch, cắt ngang với nhiều tuyến
đường liên xã, đồng thời đây cũng là vị trí mà nhiều huyện đi qua nối liền với
1

Website: Email : Tel : 0918.775.368
thành phố Thanh Hoá do vậy mà tình hình vi phạm quy định về điều khiển
phương tiện giao thông diễn ra phức tạp, có chiều hướng gia tăng trong mấy
năm gần đây. Áp dụng hình phạt tù cho hưởng án treo đối với tội danh này là
khá phổ biến, tại đây thực tiễn áp dụng nó như thế nào? có phù hợp với quy định
của pháp luật hay không? còn có vấn đề gì tồn tại hạn chế để tìm hướng khắc
phục là những vấn đề cần chú ý, do vậy mà em đã quyết định tìm hiểu chuyên
đề “Thực tiễn áp dụng án treo đối với tội vi phạm quy định về điều khiển
phương tiện giao thông đường bộ trong mấy năm gần đây, tồn tại và hướng
khắc phục” trong thời gian em thực tập tại toà án nhân dân huyện Nông Cống
để làm chuyên đề báo cáo thực tập. Do thời gian thực tập nghiên cứu thu thập đề
tài không nhiều nên không thể tránh khỏi những thiếu sót, mong rằng thấy cô và
các bạn sẽ đóng góp ý kiến để em hoàn thành tốt hơn chuyên đề này.
2
Website: Email : Tel : 0918.775.368
PHẦN II
NỘI DUNG QUÁ TRÌNH TÌM HIỂU THU THẬP THÔNG TIN
1. Mục đích, nhiệm vụ, ý nghĩa nghiên cứu tìm hiểu thu thập thông tin
1.1. Mục đích nghiên cứu, tìm hiểu thu thập thông tin
Thực tiễn áp dụng án treo đối với tội vi phạm quy định điều khiển phương
tiện giao thông đường bộ là chuyên đề được nghiên cứu trên cơ sở các quy định
của pháp luật về căn cứ cho hưởng án treo, thời gian thử thách, thi hành cũng
như là vấn đề giám sát giáo dục người phạm tội với thực tiễn áp dụng tại địa
phương đã phù hợp hay chưa? Còn hạn chế gì trong việc áp dụng và mong muốn
đưa ra được những đề xuất để tạo điều kiện cho việc áp dụng và thi hành án treo
đối với tội vi phạm quy định về điều khiển phương tiện giao thông đường bộ nói
riêng và án treo nói chung trong thực tiễn được chính xác, chặt chẽ và đúng đắn,
thể hiện được tính nghiêm khắc kết hợp với tính nhân đạo của pháp luật Xã hội
chủ nghĩa.
1.2. Nhiệm vụ nghiên cứu, thu thập thông tin

Nhiệm vụ của việc nghiên cứu thực tiễn áp dụng án treo đối với tội vi
phạm quy định về điều khiển phương tiện giao thông đường bộ nhằm làm rõ tính
hợp pháp đúng đắn tại toà án địa phương, và còn hạn chế gì để từ đó đề xuất
kiến nghị để việc thực hiện có hiệu quả hơn.
1.3. Ý nghĩa nghiên cứu, thu thập thông tin
Nếu như thực tiễn áp dụng không có sự đánh giá xem xét đúng đắn
nghiêm khắc thì nhiệm vụ của luật hình sự sẽ bị ảnh hưởng, do vậy mà việc
nghiên cứu, tìm hiểu nhằm nâng cao hiệu quả trong việc áp dụng án treo tại địa
phương với tội vi phạm quy định về điều khiển phương tiện giao thông đường
bộ và góp phần đấu tranh phòng chống tội phạm.
2. Nội dung quá trình thu thập thông tin
2.1. Thời gian nghiên cứu thu thập thông tin
Em thực tập tại toà án nhân dân huyện Nông Cống từ ngày 7/01/2008 đến
ngày 18/04/2008 tuy đây là khoảng thời gian không nhiều song đó là khoảng
3
Website: Email : Tel : 0918.775.368
thời gian quý giá quan trọng đối với một sinh viên như em bởi vì lần đầu tiên em
được tiếp xúc với cách thức làm việc của một công chức toà án, được đọc các
bản án hình sự sơ thẩm, nghiên cứu hồ sơ tài liệu của một số năm và được đi
thực tế tại một số vùng trong huyện, đặc biệt là tham gia vào các phiên toà xét
xử, trong đó có các phiên toà xét xử về tội vi phạm quy định điều khiển phương
tiện giao thông đương bộ đã giúp em gắn kết giữa kiến thức lý luận tiếp thu trên
trường với thực tiễn đồng thời có cái nhìn tổng quát toàn diện hơn về công việc
ở toà án.
2.2. Phương pháp nghiên cứu thu thập thông tin
Chuyên đề được thể hiện trên cơ sở các nguyên lý của Chủ nghĩa Mác -
Lê Nin về Nhà nước và Pháp luật, sử dụng những phương pháp tư duy chủ nghĩa
duy vật biện chứng và chủ nghĩa duy vật lịch sử nghiên cứu các văn bản pháp
luật của nhà nước Toà án, văn bản hướng dẫn áp dụng pháp luật cùng các bản
án, quyết định hình sự có liên quan. Trên cơ sở các phương pháp trên, đồng thời

trên cơ sở quy định của bộ Luật hình sự 1999, đề tài đã dựa trên sự thu thập gián
tiếp qua việc đọc hồ sơ vụ án, qua báo cáo thống kê của phòng lưu trữ, và thu
thập trực tiếp bằng việc tham gia các phiên toà xét xử, đi thực tế tại một số địa
phương trong huyện nơi đang quản lý trực tiếp người hưởng án treo trên cơ sở
tổng hợp, phân tích, so sánh, đánh giá số liệu hàng năm rút ra những kết luận, đề
xuất phù hợp với nội dung của chuyên đề.
Dù thu thập bằng phương pháp nào đi chăng nữa thì thì vẫn phải đảm bảo
tính khách quan, chính xác các vụ án, các số liệu, phản ánh đúng thực tế để từ đó
có cái nhìn toàn diện hơn về thực tiễn áp dụng án treo taị địa phương và rút ra
được những hạn chế, hướng khắc phục.
2.3. Nguồn thu thập chứng cứ
Chuyên đề thực tập được thu thập chủ yếu từ các nguồn:
- Các bản án hình sự sơ thẩm, các quyết định của toà án nhân dân huyện
Nông Cống từ năm 2005 đến quý I năm 2008;
- Báo cáo thống kê hàng năm của toà án nhân dân huyện Nông Cống từ
năm 2005 đến quý I năm 2008.
4
Website: Email : Tel : 0918.775.368
2.4. Nội dung của quá trình thu thập thông tin
2.4.1. Tình hình chung của tội vi phạm quy định về điều khiển phương tiện
giao thông đường bộ ở địa phương
Vi phạm quy định về điều khiển phương tiện giao thông nhất là giao
thông đường bộ là vấn đề nhức nhối không chỉ của riêng địa phương mà nó là
vấn đề nhức nhối của toàn xã hội đặc biệt là trong mấy năm gân đây, mặc dù các
cấp chính quyền và trên các phương tiện thông tin đại chúng đang tích cực tuyên
truyền nhưng tình hình vi phạm vẫn không giảm gây bức xúc trong xã hội.
Nguyên nhân của tình trạng trên là do một bộ phận người tham gia giao thông
chưa chấp hành đúng các quy định an toàn, chủ quan khi điều khiển phương tiện
giao thông hơn nữa do vị trí của huyện nằm trên quốc lộ 45 trục đường chính có
nhiều huyện đi qua cắt ngang với các tuyến đường liên xã, mật độ tham gia giao

thông đông, hơn nữa trên địa bàn huyện có nhiều tuyến đường chưa được nâng
cấp như đường 10, đường 505 …nhỏ hẹp, nhiều ổ gà do vậy nếu không chấp
hành tốt các quy định an toàn giao thông thì dễ dẫn tới tai nạn gây hậu quả đáng
tiếc. Tai nạn không những gây thiệt hại về người, thường là những người trong
độ tuổi lao động xung sức, là người gánh vác công sức chính trong gia đình xã
hội, gây tâm lý hoang mang, thiếu an toàn cho người tham gia giao thông, đồng
thời gây thiệt hại cả về tài sản. Do vậy một yêu cầu đặt ra là tích cực hơn nữa
công tác giáo dục ý thức pháp luật cho người dân đồng thời có biện pháp xử lý
nghiêm minh hành vi vi phạm.
2.4.2. Thực tiễn áp dụng án treo tại địa phương
Nông Cống là một huyện nhỏ của tỉnh, trong cơ cấu kinh tế thì tỷ lệ nông
nghiệp ở đây chiếm 60% trong tổng số các ngành kinh tế, số án thụ lý hàng năm
không nhiều song so sánh các năm thì tình hình tội phạm đang ngày càng có xu
hướng gia tăng. Toà án nhân dân Huyện Nông Cống luôn thực hiện theo đúng
tinh thần mà bộ luật hình sự nước Cộng Hoà Xã hội chủ nghĩa Việt Nam đã đề
ra là xét xử đúng người, đúng tội, đúng pháp luật. Do vậy mà áp dụng hình phạt
tù cho hưởng án treo đối với tội vi phạm quy định về điều khiển phương tiện
giao thông đã được toà án nhân dân huyện Nông Cống tiến hành một cách hợp
5
Website: Email : Tel : 0918.775.368
lý đúng đắn, qua bản án và báo cáo thống kê hàng năm từ 2005 đến quý I năm
2008 đã thể hiện được điều này.
Theo báo cáo thống kê hàng năm của Toà án nhân dân huyện Nông Cống:
Năm 2005: Tổng thụ lý 26 vụ, 34 bị cáo trong đó:
 Đã giải quyết 25 vụ, 33 bị cáo.
 Còn lại 1 vụ, 1 bị cáo.
 Tổng số 14 án treo, không có tội vi phạm quy định về điều khiển phương
tiện giao thông đường bộ.
Năm 2006 : Tổng thụ lý 51 vụ, 84 bị cáo trong đó:
 Mới thụ lý 50 vụ 83 bị cáo.

 Cũ còn lại 1 vụ, 1 bị cáo.
 Đã quyết được 49 vụ, 78 bị cáo .
 55 bị cáo phạt tù, 38 án treo.
 Số vi phạm quy định về điều khiển phương tiện giao thông đường bộ là 1
vụ, 1 bị cáo, 1 bị cáo được hưởng án treo.
Điển hình là: Bị cáo Phan Mậu Luận sinh ngày 27/07/1981. Trú quán tại
Thôn Tân kỳ, Xã Công Liêm, Huyện Nông cống, Tỉnh Thanh Hoá.
Tại cáo trạng số 43/KSNC - TA ngày 22/11/2006 bị cáo bị Viện Kiểm Sát
nhân dân huỵên Nông Cống truy tố về hành vi phạm tội như sau:
Chiều ngày 30/9/2006 Phan Mậu Luận lấy xe mô tô biển kiểm soát 36H3-
3370 của Ông Phan Mậu Niên (bố đẻ) đi chơi, khoảng 18h 25 phút Phan Mậu
Luận một mình điều khiển xe chạy trên đường tỉnh lộ 505 theo hướng Bắc Nam,
về đến địa phận thôn Hoà Giáo - Xã Công Chính - huyện Nông Cống, theo lời
khai của Luận khi đang điều khiển xe mô tô thì bị con muỗi bay vào mắt phải,
Luận đưa tay trái dụi mắt phải, đồng thời mắt phải cũng nhắm lại, tay trái tiếp
tục điều khiển xe với tốc độ 40-45 km/h do không quan sát được đường và lệch
tay lái nên môtô của Luận điều khiển đã chạy lấn sang mép đường nhựa phía tây
(tay trái của Luận) và đâm thẳng vào đầu xe đạp của Nguyễn Trọng Vệ đang đèo
Hồ Huy Luật đi sát mép đường ngược chiều với Luật làm cho Nguyễn Trọng Vệ
sinh năm 1990 và Hồ Huy Luật đều bị ngã xuống đường và Phan Mậu Luận
6
Website: Email : Tel : 0918.775.368
cũng bị ngã nhưng bị thương nhẹ. Nguyễn Trọng Vệ bị ngã đập đầu phía bên
phải xuống lòng đường nhựa bị ngất tại chỗ, gia đình và hàng xóm đưa đi cấp
cứu nhưng do vết thương quá nặng đến ngày 01/10/2006 Nguyễn Trọng Vệ chết
trên đường đi cấp cứu.
Tại kết quả giám định pháp y số 41/2006/GĐPY ngày 02/10/2006 của tổ
chức giám định pháp y Nông Cống xác định nguyên nhân chết là do vỡ xương
hộp sọ.
Tại bản án hình sự sơ thẩm số 49 ngày 27/12/2006 của Toà án nhân dân

Huyện Nông Cống đã tuyên phạt bị cáo phạm tội “Vi phạm quy định về điều
khiển phương tiện giao thông đường bộ ” theo điểm a khoản 2 Điều 202 Bộ luật
hình sự; áp dụng điểm b, p khoản 1 Điều 46, áp dụng điều 60 Bộ luật hình sự xử
phạt bị cáo 36 tháng tù nhưng cho hưởng án treo, thời gian thử thách là 60 tháng
tính từ ngày tuyên án sơ thẩm. Giao bị cáo cho chính quyền địa phương quản lý,
giáo dục.
Bản án sơ thẩm nhận định: Phan Mậu Luận là một thanh niên còn khá trẻ,
có sức khoẻ nhưng do hoàn cảnh khó khăn không được ăn học nên không biết
chữ, mặc dù không có giấy phép lái xe nhưng vẫn điều khiển xe mô tô. Hành vi
vi pham quy định về điều khiển phương tiện giao thông của Luận là hành vi
nguy hiểm cho xã hội, không những đã xâm phạm an toàn trật tự công cộng mà
còn gây thiệt hại đến tính mạng sức khoẻ cho người khác và gây hoang mang lo
sợ cho những người tham gia giao thông do vậy cần phải trừng trị nghiêm khắc
nhằm giáo dục và phòng ngừa chung. Tuy nhiên bị cáo đã có thái độ thành khẩn
khai báo trong quá trình điều tra và tại phiên toà, bị cáo có nhân thân tốt chưa có
tiền án tiền sự, có nơi cư trú ổn định, tự giác bồi thường thiệt hại cho gia đình bị
hại và gia đình bị hại cũng đã có đơn xin miễn truy cứu trách nhiệm hình sự cho
bị cáo Phan Mậu Luận, chưa cần thiết cách ly bị cáo khỏi xã hội cũng đủ giáo
dục, cải tạo. Do vậy trong vụ án trên qua việc xét xử em thấy Toà án nhân dân
huyện Nông Cống thực hiện tốt chính sách hình sự của nhà nước ta theo phương
châm “nghiêm trị kết hợp với khoan hồng”, “trừng trị kết hợp với giáo dục cải
tạo”.
7
Website: Email : Tel : 0918.775.368
Năm 2007 Tổng số toà thụ lý 56 vụ, 105 bị cáo trong đó:
 Đã xét xử 54 vụ, 99 bị cáo
 Còn lại 2 vụ, 6 bị cáo
 53 bị cáo bị phạt tù, 28 án treo.
 Vi phạm quy định về điều khiển phương tiện giao thông đường bộ là 4 vụ,
4 bị cáo .

Điển hình là vụ án: Bị cáo Lê Vũ Mạnh, sinh ngày 19/09/1974. Trú quán
tại Thôn 4 - Xã Minh Thọ - Huyện Nông Cống - Tỉnh Thanh Hoá.
Tại bản cáo trạng số 40/KSND- NC ngày 25/11/2007 của Viện Kiểm Sát
nhân dân huyện Nông Cống đã kết luận nội dung vụ án cụ thể như sau:
Vào khoảng 13h45 phút ngày 03/10/2007 Lê Vũ Mạnh điều khiển xe mô
tô mang biển kiểm soát 36M - 8398 chạy trên quốc lộ 45 hướng đi thị trấn Nông
Cống với tốc độ 40km/h, do thời tiết mưa to gió lớn nên trong khi điều khiển xe
mô tô đã nâng kính mũ lên cho khỏi dính nước mưa, khoảng 14h cùng ngày, đi
đến đoạn đường Ngân hàng chính sách Nông cống, kính mũ bảo hiểm sập
xuống, Lê Vũ Mạnh tiếp tục dùng tay phải điều khiển xe chạy nguyên với tốc
độ, còn tay trái đưa lên nâng kính mũ. Trong khi nâng kính mũ bảo hiểm, phát
hiện phần đường phía tây có một vũng nước, không quan sát trước mặt, nhưng
Lê Vũ Mạnh vẫn dùng tay phải điều khiển xe chạy sang phần đường phía Đông
để tránh, khi qua vũng nước phát hiện thấy ở phần đường phía trước có một xe
đi ngược chiều, do khoảng cách quá gần không thể tránh kịp nên xe mô tô do Lê
Vũ Mạnh điều khiển đã đâm vào xe mô tô đi ngược chiều mang biển kiểm soát
36H5 - 8428 do Nguyễn Tất Tân điều khiển đèo Hoàng Ngọc Long ở phía sau
và đầu của Nguyễn Tất Tân đã đập vào đầu của Lê Vũ Mạnh, cả 2 xe mô tô đều
bị đổ xuống lòng đường. Nguyễn Tất Tân đã bị chết do hộp sọ vùng trán bị vỡ
lún thành nhiều mảnh, màng cứng bị rách, tổ chức não bị dập, xe bị hư hỏng
nặng.
Tại bản án hình sự sơ thẩm số 47 ngày 14/12/2007 của toà án nhân dân
huyện Nông Cống đã tuyên phạt bị cáo Lê Vũ Mạnh phạm tội “Vi phạm quy
định về điều khiển phương tiện giao thông đường bộ” theo điểm a khoản 2 điều
8