Sáng tại trò troi âm nhạc phù hợp với điều kiện cơ sở vật chất , không gian của lớp học

Sở giáo dục & đào tạo Hà Tĩnh
*********
Sáng tạo
Các trò chơi âm nhạc phù hợp với Điều kiện cơ sở
vật chất, không gian, thời gian của lớp học
Năm học 2010- 2011
I.T VN
1. Lý do chn ti
Mục đích giáo dục hiện nay của chúng ta là đào tạo những con ngời phát triển
toàn diện, những con ngời có đủ năng lực cần thiết, đáp ứng sự đòi hỏi của cuộc sống
hiện đại. Việc giáo dục một con ngời toàn diện không chỉ giáo dục cho họ có đạo đức
tốt, có trình độ hiểu biết, nắm chắc các kiến thức khoa học và xã hội, có sức khoẻ,
biết lao động, sẵn sàng lao động mà còn phải giáo dục cho họ biết nhìn nhận, phân
biệt, biết thởng thức cái đẹp và biết làm đẹp cho cuộc sống nói chung, cuộc sống của
mình nói riêng. Vì vậy, có thể nói rằng giáo dục thẩm mỹ cho con ngời là không thể
thiếu đợc.
Một trong những con đờng giáo dục thẩm mỹ nhanh và hiệu quả nhất là giáo dục
thông qua các môn học nghệ thuật. Trong đó Âm nhạc có vị trí rất quan trọng. Trong
những năm gần đây, nắm bắt tình hình thực tế những đòi hỏi của sự phát triển xã hội,
Bộ giáo dục và đào tạo đã điều chỉnh nội dung giáo dục nghệ thuật trong nhà trờng
và coi đây là môn học bắt buộc. Âm nhạc là phơng tiện hiệu quả nhất trong giáo dục
thẩm mỹ. Trong nhà trờng phổ thông, đặc biệt là ở bậc tiểu học, Âm nhạc tuy không
đào tạo các em thành ca sĩ, nghệ sĩ, nhạc sĩ, nhng thông qua môn học này đã hình
thành cho các em những kiến thức ban đầu, đặc biệt là trang bị cho các em có một
thế giới tinh thần thoải mái hơn, giúp các em phát triển hài hoà, toàn diện hơn, từ đó
giúp các em học tốt các môn học khác.
Phân môn Âm nhạc cùng với các môn học khác trong nhà trờng, có nhiệm vụ
quan trọng trong hình thành ở ngời học những nhân cách sống của con ngời lao động
mới, trong thời đại mới, mà mục tiêu giáo dục của Đảng ta là đào tạo con ngời: Tự
chủ năng động sáng tạo, có năng lực giải quyết vấn đề thực tiễn đặt ra, tự do đ-
ợc việc làm, lập nghiệp và thăng tiến trong cuộc sống. Qua đó góp phần xây xựng đất

nớc giàu mạnh, xã hội công bằng, dân chủ, văn minh. Không những thế, giáo dục
Âm nhạc cho thế hệ trẻ là một mặt của nền giáo dục tiến bộ, là nhu cầu tất yếu khách
quan của sự tồn tại và phát triển của một xã hội văn minh nói chung và của công
cuộc xây dựng XHCN, bảo tồn các bản sắc văn hoá. Phân môn Âm nhạc còn mang
lại cho thế hệ trẻ cuộc sống vui tơi, lành mạnh và tác động mạnh mẽ đến các mặt
giáo dục nh: Giáo dục đạo đức, giáo dục trí tuệ, lao động thẩm mỹ nhằm góp phần
đào tạo thế hệ trẻ Việt Nam thành những ngời phát triển cao về trí tuệ, vẻ đẹp về thể
chất, phong phú về tinh thần, trong sáng về đạo đức.
Trong mục tiêu chung của của chơng trình tiểu học năm 2000, phân môn
Âm nhạc đã giảm nhẹ phần kiến thức mà tăng cờng các hoạt động và trò chơi Âm
nhạc. Điều đó đã tạo cho các tiết học thêm vui tơi, sinh động đáp ứng đợc tính chất
đặc thù của phân môn Học mà vui, vui mà học. Vỡ vy trong chơng trình Âm nhạc
tiểu học, dạy học sinh học bài hát phải kết hợp với các hoạt động nh: gõ đệm, vận
động phụ hoạ, một vài động tác múa, các trò chơi Âm nhạc. Trò chơi âm nhạc là
một hoạt động rất cần thiết trong giờ học Âm nhạc. Qua nhiều năm thực hiện chơng
trình thay sách, qua thăm lớp dự giờ, tham khảo các tài liệu, và trao đổi với các đồng
nghiệp tôi nhận thấy rằng chúng ta có thể làm mới giờ dạy của mình bằng nhiều
hình thức phong phú, hấp dẫn. Trong số đó Trò chơi Âm nhạc là cách làm đang đ-
ợc giáo viên chúng ta khai thác nhiều. Đây là cách giúp giáo viên có thể trình bày
vấn đề một cách sinh động, thu hút, dễ lôi cuốn học sinh tham gia giao tiếp một cách
tự nhiên, hứng thú..
- Sách H ớng dẫn tổ chức Trò chơi Âm nhạc hớng dẫn nhiều trò chơi hay. Tuy
nhiên có một số trò chơi đòi hỏi phải có thời gian thoải mái, không gian rộng rãi để
ngời tham gia có thể đổi chổ, di chuyển. Nhng các phòng học của chúng ta không thể
làm đợc điều đó. Hơn nữa sự chuyển dời, đổi chổ trong giờ học sẽ không tránh khỏi
ồn ào, mất trật tự làm ảnh hởng đến các lớp xung quanh, không đáp ứng đợc với thời
gian quy định của mỗi tiết học.Chính vì lẽ đó mà nhiều ngời trong chúng ta thay vì
phải áp dụng thờng xuyên thì chỉ thỉnh thoảng mới làm, còn thì vẫn dạy chay, cha
thoát khỏi phơng pháp cũ. Qua quỏ trỡnh nghiờn cu v thc hin trờn lp tụi ó la
chn v sỏng to thờm một số trò chơi tiêu biểu mà tôi đã đã áp dụng cho hầu hết

các tiết dạy Âm nhạc.Tôi thấy các trò chơi này có những điểm khá thuận tiện nh sau:
- Dễ dàng chuẩn bị, không đòi hỏi giáo viên phải đầu t quá nhiều thời gian,
công sức.
- Có thể kéo dài hay rút ngắn tuỳ thời gian mà mình có mà không ảnh hởng
đến nội dung.
- Học sinh có thể ngồi tại chổ của minh để tham gia, nếu có phải di chuyển thì
chỉ một vài em mà thôi.
- Không cần vật dụng cồng kềnh.
Và trên hết, nó vẫn đảm bảo đợc tính khoa học, giáo dục và bám sát nội dung
bài học.
Vì vậy tôi mnh dn trình bày SKKN: Sáng tạo các Trò chơi Âm nhạc phù
hợp với điều kiện cơ sở vật chất, không gian, thời gian của lớp học của mình để
các đồng nghiệp cùng đọc và giúp đỡ tôi hoàn thiện nó.
2.C s lý lun
Xuất phát từ thực trạng giảng dạy Âm nhạc cho học sinh ở lứa tuổi Tiểu học ở n-
ớc ta còn hết sức mới mẻ. Vấn đề học và kết quả học tập của các em là rất quan
trọng, điều đó không chỉ phụ thuộc vào chơng trình giảng dạy phù hợp mang tính vừa
sức mà còn phụ thuộc vào phơng pháp truyền thụ của ngời thầy. Hơn nữa còn phụ
thuộc vào ý thức học tập của các em cùng với sự quan tâm chăm sóc, tạo điều kiện
của gia đình và toàn xã hội.
Nh chúng ta đã biết, Âm nhạc là một môn học mang tính nghệ thuật cao, nó
khác rất nhiều so với các môn học khác, tuy nó không đòi hỏi sự chính xác một cách
tuyệt đối nhng lại đòi hỏi ngời học phải có sự yêu thích, sự đam mê thậm chí là một
chút cái gọi là năng khiếu, điều này không phải học sinh nào cũng có đợc. Học
Âm nhạc mang đến cho học sinh những phút giây th giãn, thoải mái. Thông qua
những câu hát, những lời ca, những cử chỉ, những điệu bộ, múa vận động phụ hoạ và
đặc biệt là các trò chơi âm nhạc giúp các em thêm yêu thớch Âm nhạc và ớc mong đ-
ợc học âm nhạc. Trang bị cho học sinh tri thức, kĩ năng, kỹ xảo vận động cần thiết
cho các hoạt động khác nhau trong cuộc sống, rèn luyện nếp sống văn minh, lành
mạnh, phát triển hứng thú, hình thành thói quen tự tập luyện và tự tổ chức các trò

chơi âm nhạc. Góp phần tích cực vào việc hình thành thói quen đạo đức, phát triển trí
tuệ, thẩm mĩ, phát hiện và bồi dỡng những hạt nhân năng khiếu. Trong quá trình học
tập còn giúp các em biết cách ứng dụng những trò chơi âm nhạc dân gian vào hoạt
động học tập và sinh hoạt ở trong và ngoài nhà trờng.
Từ đó, để học sinh có thể lĩnh hội, khám phá và chiếm lĩnh kiến thức thì ngời
giáo viên phải thờng xuyên có những biện pháp kích thích học sinh hứng thú, tự giác,
tích cực trong giờ học nhằm giúp học sinh lĩnh hội tối đa kiến thức.
Tóm lại: Ngời giáo viên cần phải đổi mới phơng pháp dạy học, tìm những trò
chơi âm nhạc phù hợp với nội dung tiết dạy để giúp học sinh học tập, tích cực hoạt
động, tự giác tri thức phát huy t duy sáng tạo và các tố chất cho học sinh.
3. C s thc tin
3.1. Thuận lợi:
- Trờng Tiểu học Thạch Quý là một trờng có phong trào văn hoá văn nghệ khá tốt.
Các hoạt động văn hoá văn nghệ diễn ra rất sôi nổi trong suốt năm học qua các đợt
thi đua. Các hoạt động đó đợc tác động nhiều bởi bộ môn Âm nhạc. Do vậy để các
em học tốt và có hứng thú học tập bộ môn này, đòi hỏi ngời thầy giáo phải có một
phơng pháp truyền đạt, phơng pháp thu hút, tạo sự hứng thú cho các em với môn học.
- Cùng với việc đổi mới nội dung chơng trình sách giáo khoa, phân môn Âm
nhạc là môn học đợc thay đổi nhiều về nội dung và cấu trúc SGK vì nó đợc xây dựng
theo hớng tích cực, giảm thời lợng hc lý thuyt tăng tích cực hoá hoạt động cho học
sinh.
- Giáo viên đợc chuyên đề thay sách, đợc hớng dẫn xây dựng thiết kế bài học theo
hớng mới, phân chia hoạt động cụ thể, rõ ràng, có chỉ dẫn các phơng pháp dạy học
theo từng chủ đề.
- la tui ny tr hiu ng, ham hiu bit, thớch c tham gia cỏc hot ng vỡ
vy t chc trũ chi õm nhc gõy c nhiu hng thỳ cho cỏc em.
3.2. Khó khăn:
- Trong trờng Tiểu học hiện nay, mặc dù thời gian biểu cũng nh phân lợng thời gian
số tiết cho các môn học rất rõ ràng nhng ở môn Âm nhạc nhiều khi vẫn mang tính
chất là môn phụ. Bởi vì khối lợng kiến thức Toán và Tiếng Việt rất nhiều nên phân

môn Âm nhạc bị lấn lớt và bị cắt giảm thời lợng.
- Mt s gia ỡnh ph huynh quan nim v mụn hỏt nhc l mụn ph nờn ớt quan
tõm n s thớch v nng khiu ca cỏc em.
* Mt khỏc mụn hỏt nhc l mụn ớt tit nờn mi nh trng ch cú mt n hai
giỏo viờn. Vic hc hi trao i kinh nghim qua cỏc tit dy c trng ca mụn
hc thỡ hu nh khụng cú nờn hn ch n vic hc hi v phỏt huy sỏng to ca
cụ v trũ.
Chính vì vậy, vấn đề đổi mới phơng pháp dạy học theo hớng tích cực hoá hoạt
động của học sinh trong phân môn Âm nhạc là vấn đề nóng bỏng, bức xúc, cần thiết
giúp học sinh chủ động trong các hoạt động, tự chiếm lĩnh, tự tìm kiếm kiến thức
mới tốt hơn, trở thành những ngời năng động, sáng tạo, làm bớc đà để học sinh thích
ứng với sự phát triển nhanh chóng của xã hội.