Phân tích nỗi sầu oán của người cung nữ trích cung oán ngâm của nguyễn gia thiều

Phân tích N i s u oán c a ng i cung n trích Cung oán ngâm c a Nguy n ỗ ầ ủ ườ ữ ủ ễ
Gia Thi uề

bài: Anh ch hãy phân tích N i s u oán c a ng i cung n trích Cung oán ngâm c a Đề ị ỗ ầ ủ ườ ữ ủ
Nguy n Gia Thi u.ễ ề

T c tuy n cung n là th c tr ng t i ác c a vua chúa phong ki n kéo dài hàng nghìn n m. Ngày ụ ể ữ ự ạ ộ ủ ế ă
x a, các b c vua chúa t t ra quy n c có: Ba tr m m n , sáu m i cung t n ph c v . ư ậ ựđặ ề đượ ă ĩ ữ ươ ầ ụ ụ
Hàng tr m thi u n tr p c tuy n vào cung. Ng i trúng tuy n ph i “tiêu phòng” cho ă ế ữ ẻđẹ đượ ể ườ ể ả ở
n già, o n tuy t v i gia ì nh, làng xóm, không c liên l c v i m i sinh ho t c a xã h i đế đ ạ ệ ớ đ đượ ạ ớ ọ ạ ủ ộ
bên ngoài.

S ph n b t h nh c a nh ng ng i cung n ã làm ng lòng nhi u nhà v n, nhà th nh t là ố ậ ấ ạ ủ ữ ườ ữđ độ ề ă ơ ấ
d i th i vua Lê, chúa Trnh. Có m t s tác ph m vi t v h nh ng không tác ph m nào có ướ ờ ị ộ ố ẩ ế ề ọ ư ẩ
c ti ng nói t cáo sâu s c nh Cung oán ngâm c a Nguy n Gia Thi u.đượ ế ố ắ ư ủ ễ ề

Cung oán ngâm là khúc ca ai oán, u t h n c a ng i cung n tài s c lúc u c vua yêu ấ ậ ủ ườ ữ ắ đầ đượ
chu ng, nh ng ch ng bao lâu ã b b r i gi a tu i thanh xuân. N i h n t i c theo ngày thángộ ư ẳ đ ị ỏ ơ ữ ổ ỗ ờ ủ ứ
mà dâng lên tràn ng p tâm h n, giày vò, day d t nàng khôn nguôi, trong cung c m, nàng xót ậ ồ ứ ở ấ
th ng cho thân ph n mình và oán trách nhà vua ph b c. Qua khúc ngâm, tác gi ph n ánh ươ ậ ụ ạ ả ả
tâm tr ng au kh c a ng i cung n ph i s ng trong c nh i ch n tuy t v ng; ng th i ạ đ ổ ủ ườ ữ ả ố ả đợ ờđế ệ ọ đồ ờ
th hi n quan ni m c a mình tr c cu c i b c b o, phù du.ể ệ ệ ủ ướ ộ đờ ạ ẽ

o n trích g m 36 câu (t câu 209 n câu 244), di n t tâm tr ng au kh c a ng i cung nĐ ạ ồ ừ đế ễ ả ạ đ ổ ủ ườ ữ
b th t s ng. Nàng s ng cô n gi a b n b c t ng l nh giá, xót xa cho tu i xuân trôi qua hoài ị ấ ủ ố đơ ữ ố ứ ườ ạ ổ
phí và u t c than th v nh ng b t công dành cho thân ph n mình.ấ ứ ở ề ữ ấ ậ
Có th chia o n trích làm hai o n nh :ể đ ạ đ ạ ỏ

o n 1. B n kh th u: c nh cung c m xa hoa tráng l và cu c s ng l loi, bu n t i c a Đ ạ ố ổ ơđầ ả ấ ệ ộ ố ẻ ồ ủ ủ
ng i cung n b th t s ng.ườ ữ ị ấ ủ

o n 2. N m kh th ti p theo : C nh s ng ày a kéo dài v i n i th t v ng n ng n mà cungĐ ạ ă ổ ơ ế ả ố đ đọ ớ ỗ ấ ọ ặ ề
n ph i gánh ch u.ữ ả ị

M u o n trích, hình nh cô n c a ng i cung n hi n lên r t rõ nét: Trong cung qu âm ởđầ đ ạ ả đơ ủ ườ ữ ệ ấ ế
th m chi c bóng ê m n m canh trông ngóng l n l n.ầ ế Đ ă ầ ầ
S i l p gi a khung c nh xa hoa, tráng l v i cu c s ng t i t m u u t n i cung c m làm n i ựđố ậ ữ ả ệ ớ ộ ố ố ă ấ ơ ấ ổ
b t bóng dáng nh bé n t i nghi p. Nhà th ã ch n th i gian ban êm nhân v t tr tình ậ ỏ đế ộ ệ ơđ ọ ờ đ để ậ ữ
d dàng b c l tâm s c a mình. B nhà vua b r i trong tòa nhà l ng l y, mênh mông, ng i ễ ộ ộ ự ủ ị ỏ ơ ộ ẫ ườ
cung n su t n m canh ng t i ng i s u, kh c kho i trông ngóng l n l n và ch mong vô ữ ố ă đứ ủ ồ ầ ắ ả ầ ầ ờ
v ng.ọ

Trong tình c nh y, nàng ý th c r t rõ v thân ph n mình và nh n bi t r t rõ k ã gây ra tai ả ấ ứ ấ ề ậ ậ ế ấ ẻđ
h a kh ng khi p cho i mình. Nàng là ng i ã b gi t ch t không ph i b ng g m s c mà ọ ủ ế đờ ườ đ ị ế ế ả ằ ươ ắ
b ng cách Kéo dài cu c s ng bu n bã không l i thoát trong c nh ch n g i l loi, l nh l o.ằ ộ ố ồ ố ả ă ố ẻ ạ ẽ

Qua l i th than oán trách c a ng i cung n , hình nh nhà vua hi n lên úng v i b m t c a ờ ở ủ ườ ữ ả ệ đ ớ ộ ặ ủ
k b c tình:ẻ ạ

Kho nh làm chi b y chúa xuân!ả ấ
Ch i hoa cho r a nh y d n l i thôi.ơ ữ ụ ầ ạ

Kho nh có ngh a là ch i kh m, ch i ác. N i cô n giày vò, gi ng xé tâm h n ng i cung n , ả ĩ ơ ă ơ ỗ đơ ằ ồ ườ ữ
khi n nàng ph i c t lên l i oán trách gay g t. Nàng nh l i nh ng ngày c vua s ng ái, còn ế ả ấ ờ ắ ớ ạ ữ đượ ủ
gi ây, nàng nh b nh n chìm trong s h h ng, lãng quên.ờđ ư ị ấ ự ờ ữ
nh ng kh th ti p theo, tác gi miêu t khung c nh xa hoa tráng l n i cung c m, i l p Ở ữ ổ ơ ế ả ả ả ệ ơ ấ đố ậ
v i n i cô n l loi c a ng i cung n :ớ ỗ đơ ẻ ủ ườ ữ
L u ãi nguy t / ng ng i d v ,ầ đ ệ đứ ồ ạ ũ
Gác th a l ng / th c ng thu phong.ừ ươ ứ ủ
Phòng tiêu / l nh ng t nh ông,ạ ắ ưđ
G ng loan / b n a, d i ng / xé ôi.ươ ẻ ử ả đồ đ

N i nàng s ng th t p và y ti n nghi, nh ng t t c u tr nên vô ngh a, tr trêu, chí ơ ố ậ đẹ đẽ đầ đủ ệ ư ấ ảđề ở ĩ ớ
g i thêm n i s u, n i th m trong lòng nàng mà thôi.ợ ỗ ầ ỗ ả
Ti p theo là nh ng câu th miêu t n i th t v ng n ng n c a ng i cung n , là l i th than vàế ữ ơ ả ỗ ấ ọ ặ ề ủ ườ ữ ờ ở
úng h n là ti ng kêu t ru t. Dù bu n bã hay oán trách, không m t c m xúc nào c a nàng đ ơ ế đứ ộ ồ ộ ả ủ ở
m c trung bình, v a ph i mà t t c u gay g t, mãnh li t:ứ độ ừ ả ấ ảđề ắ ệ

Chi u d t gi c mai khuya s m,ề ủ ộ ấ ớ
V bàng khuâng h n b m v n v .ẻ ồ ướ ẩ ơ
Thâm khuê v ng ng t nh t ,ắ ắ ư ờ
C a châu gió l t, rèm ngà s ng gieo.ử ọ ươ
Ng n ph ng li n chòm rêu l ch ,ấ ượ ễ ỗ ỗ
D u d ng xa ám c quanh co.ấ ươ đ ỏ
L u T n, chi u nh t v thu,ầ ầ ề ạ ẻ
G i loan tuy t óng, ch n cù giá ông.ố ế đ ă đ

N m kh th ti p theo miêu t cu c ày i kéo dài v i nh ng th t v ng n ng n trong c nh ă ổ ơ ế ả ộ đ ả ớ ữ ấ ọ ặ ề ả
ngày ngóng êm trông, au áu ch i nhà vua c a ng i cung n . N i s u có lúc lên n đ đ đ ờđợ ủ ườ ữ ỗ ầ đế
nh i m, bi n thành tâm tr ng u u t, b c b i t ng nh ngh t th :đỉ đ ể ế ạ ấ ứ ố ưở ư ẹ ở

L nh lùng thay gi c cô miên,ạ ấ
Mùi h ng tch mch, bóng èn thâm u.ươ ị ị đ

Gi c ng cô n l nh lùng áng th ng bi t m y! Nén h ng t lên cho không khí trong ấ ủ đơ ạ đ ươ ế ấ ươ đố để
tiêu phòng m áp, th m tho nh ng ch em l i cho ng i cung n c m giác v ng l ng, t ch ấ ơ ư ỉ đ ạ ườ ữ ả ắ ặ ị
m ch áng s . Bóng èn th p lên c t ánh sáng xua bóng êm nh ng chí gây cho nàng ị đ ợ đ ắ ố để đỡ đ ư
c m giác âm u, t m t i. C m giác t ch m ch, thâm u không ph i c t o ra b i mùi h ng hay ả ă ố ả ị ị ả đượ ạ ở ươ
bóng èn, mà chính là t n i bu n chán, tuy t v ng c a ng i cung n .đ ừ ỗ ồ ệ ọ ủ ườ ữ

êm nào nàng c ng ch s ng v i cái bóng c a mình:Đ ũ ỉ ố ớ ủ

Tranh bi ng ng m trong t n ,ế ắ đồ ố ữ
M t bu n trông trên c a nghiêm lâu.ặ ồ ử
M t mình ng t i ng i s u,ộ đứ ủ ồ ầ
ã than v i nguy t l i r u v i hoa!Đ ớ ệ ạ ầ ớ

o n th c nh c i nh c l i cái hình dáng cô c, bu n t i áng th ng c a ng i cung n . Đ ạ ơ ứ ắ đ ắ ạ độ ồ ủ đ ươ ủ ườ ữ
N i au n, kh c kho i khi n nàng m t m i, rã r i c thân xác l n tâm h n.ỗ đ đớ ắ ả ế ệ ỏ ờ ả ẫ ồ

Trong nôi bu n dai d ng y ch a ng s qu n qu i, t c t i:ồ ẳ ấ ứ đự ự ằ ạ ứ ố

Bu n m i n i lòng ã kh c kho i,ồ ọ ỗ đ ắ ả
Ngán tr m chi u, b c l i ng n ng .ă ề ướ ạ ẩ ơ
Hoa này b m n th ,ướ ỡ ờ ơ
g y bông th m, x nh y vàng.Để ầ ắ để ơ ụ

L i oán trách không nh nhàng nh c a ng i chinh ph trong Chinh ph ngâm:ờ ẹ ư ủ ườ ụ ụ

Trên tr ng g m th u hay ch ng nh ?ướ ấ ấ ă ẽ
mà ay nghi n, u t c, h n h c:đ ế ấ ứ ằ ọ
Gi t nhau ch ng cái L u c u,ế ẳ ư ầ
Gi t nhau b ng cái u s u, c ch a!ế ằ ầ độ ư

Cay ng tr c s th t ph phàng, ng i cung n ã ph i buông l i chì chi t: Gi t nhau b ng đắ ướ ự ậ ũ ườ ữ đ ả ờ ế ế ằ
cái u s u, c ch a!Câu th v a nh m t ti ng nghi n r ng c m gi n, v a là l i t cáo anh ầ độ ư ơ ừ ư ộ ế ế ă ă ậ ừ ờ ố đ
thép s tàn ác c a ch a thê, ch cung t n m n tàn b o th i phong ki n b i nó ã ự ủ ế độđ ế độ ầ ĩ ữ ạ ờ ế ở đ
c p i quy n s ng t do, c p i h nh phúc c a bao nhiêu cô gái tr p. Chúng không gi t ướ đ ề ố ự ướ đ ạ ủ ẻ đẹ ế
nh ng ng i cung n b ng dao, b ng ki m mà b ng cách cho n i cô n h y ho i tâm h n ữ ườ ữ ằ ằ ế ằ để ỗ đơ ủ ạ ồ
và cu c s ng c a h . Ng i x a dùng câu gi t ng i không dao chí nh ng hành ng gi t ộ ố ủ ọ ườ ư ế ườ để ữ độ ế
ng i tinh vi nh t, tàn b o nh t.ườ ấ ạ ấ

Chính nh ng thú n ch i trác táng cùng thói vô tình n tàn nh n c a vua chúa phong ki n ã ữ ă ơ đế ẫ ủ ế đ
y hàng ngàn ng i cung n t i nghi p vào bi k ch “d s ng, d ch t” ó.đẩ ườ ữ ộ ệ ị ở ố ở ế đ

Ng i ph n trong xã h i x a th ng ít khi tr c ti p th hi n tâm s , nh ng n i au xót và sườ ụ ữ ộ ư ườ ự ế ể ệ ự ư ỗ đ ự
t i h n cao ã khi n ng i cung n ph i th t ra tâm s sâu kín nh t, k c ý mu n b t phá ủ ờ độđ ế ườ ữ ả ố ự ấ ể ả ố ứ
thoát kh i c nh s ng giam hãm, a ày. ang tu i thanh xuân tràn y s c s ng mà ph i để ỏ ả ố đọ đ Đ ổ đầ ứ ố ả
ch i m i mòn trong tuy t v ng nên ng i cung n u t c c t l i than th , oán trách. T ờ đợ ỏ ệ ọ ườ ữ ấ ứ ấ ờ ở ừ
lòng xót th ng th c s , tác gi ã ng c m và s chia tâm s au n y. S c s ng d i dào,ươ ự ự ả đ đồ ả ẻ ự đ đớ ấ ứ ố ồ
khát khao h nh phúc càng mãnh li t bao nhiêu thì n i gi n h n và u t h n càng ngút cao b y ạ ệ ỗ ậ ờ ấ ậ ấ
nhiêu trong lòng ng i cung n :ườ ữ

Tay nguy t lão ch ng xe thì ch !ệ ẳ ớ
Xe th này có d dang không?ế ở
Dang tay mu n t t h ng,ố đứ ơ ồ
B c mình mu n p tiêu phòng mà ra!ự ố đạ

Ch t tr tình trong o n trích c t o nên t hai c m xúc trái ng c nhau. M t là c m xúc ấ ữ đ ạ đượ ạ ừ ả ượ ộ ả
bu n chán n ng n do b s ng lâu ngày trong c nh tù túng, ngh t th ; hai là c m xúc khao khát ồ ặ ề ị ố ả ạ ở ả
h nh phúc i th ng không nguôi thôi thúc, ám nh. N i chán n n n m c tuy t v ng và n i ạ đờ ườ ả ỗ ả đế ứ ệ ọ ỗ
khao khát cháy b ng c ng h ng t o thành nh ng làn sóng tr tình dào d t.ỏ ộ ưở ạ ữ ữ ạ

Ng i cung n d ng nh ang c v y vùng thoát kh i n i cô n, nh ng nàng càng c ườ ữ ườ ư đ ố ẫ để ỏ ỗ đơ ư ố
g ng thì càng tuy t v ng. S i dây oan nghi t ã th t ch t l y thân ph n c a ng i cung n nhắ ệ ọ ợ ệ đ ắ ặ ấ ậ ủ ườ ữ ư
m t th nh m nh khó b thoát n i.ộ ứ đị ệ ề ổ

B ng ngòi bút miêu t tâm lí s c s o, iêu luy n k t h p v i cách l a ch n t ng giàu kh ằ ả ắ ả đ ệ ế ợ ớ ự ọ ừ ữ ả
n ng g i t , g i c m, tác gi ã th hi n thành công tâm tr ng ph c t p c a ng i cung n . ă ợ ả ợ ả ả đ ể ệ ạ ứ ạ ủ ườ ữ
S ng c m chân thành c a nhà th ã t o nên gi ng i u réo r t, s u kh oán h n c a o nự đồ ả ủ ơ đ ạ ọ đệ ắ ầ ổ ờ ủ đ ạ
trích nói riêng và c tác ph m Cung oán ngâm nói chung.ả ẩ

N i s u oán c a ng i cung n ã c t lên ti ng nói t cáo ch a thê, ch cung t n m ỗ ầ ủ ườ ữ đ ấ ế ố ế độđ ế độ ầ ĩ
n tàn b o c a các vua chúa th i phong ki n. ng th i, o n trích c ng th hi n t m lòng ữ ạ ủ ờ ế Đồ ờ đ ạ ũ ể ệ ấ
nhân o cao c c a tác gi , ng i ã th u hi u và ng c m sâu s c v i s ph n oan nghi t đạ ả ủ ả ườ đ ấ ể đồ ả ắ ớ ố ậ ệ
c a nh ng cô gái y khát v ng s ng nh ng không may b bi n thành trò mua vui cho vua chúaủ ữ đầ ọ ố ư ị ế
và b t c lúc nào c ng có nguy c b v t b , b lãng quên trong cung c m thâm u. o n trích là ấ ứ ũ ơ ị ứ ỏ ị ấ Đ ạ
ti ng nói tha thi t òi quy n s ng, òi quy n c h nh ph c c a ng i ph n d i ch ế ế đ ề ố đ ề đượ ạ ủ ủ ườ ụ ữ ướ ế độ
phong ki n ngày x a.ế ư