ĐẠI HỌC AN GIANG
KHOA KINH TẾ - QUẢN TRỊ KINH DOANH
HỌ VÀ TÊN SINH VIÊN
NGUYỄN TRỌNG HIẾU
Đề Tài
MỘT SỐ GIẢI PHÁP NÂNG CAO HIỆU
QUẢ HOẠT ĐỘNG KINH DOANH CỦA
NHÀ MÁY XI MĂNG AN GIANG
Chuyên ngành: Quản Trị Kinh Doanh Nông Nghiệp
KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP ĐẠI HỌC
Long xuyên, tháng 5 năm 2006
ĐẠI HỌC AN GIANG
KHOA KINH TẾ - QUẢN TRỊ KINH DOANH
KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP ĐẠI HỌC
Đề tài:
MỘT SỐ GIẢI PHÁP NÂNG CAO HIỆU
QUẢ HOẠT ĐỘNG KINH DOANH CỦA
NHÀ MÁY XI MĂNG AN GIANG
Chuyên ngành: Quản Trị Kinh Doanh Nông Nghiệp
Sinh viên thực hiện: NGUYỄN TRỌNG HIẾU
Lớp: ĐH3KN2 Mã Số SV: DKN021203
Giáo viên hướng dẫn: TRẦN MINH HẢI
Long xuyên, tháng 5 năm 2006
LỜI CẢM TẠ
– –
Con người sống phải biết ước mơ và phải phấn đấu hết sức mình để thực hiện
cho được ước mơ đó - lời dạy của thấy - người đã nâng cánh cho tôi trong suốt những
năm phổ thông đã khắc sâu vào tâm trí tôi. Đó cũng chính là hành trang vô cùng quí giá
mà tôi mang theo khi bước vào giảng đường Đại học để thực hiện ước mơ của mình.
Sau bốn năm ngồi trên ghế giảng đường, miệt mài phấn đấu cùng với sự nhiệt
tình giúp đỡ, lòng nhiệt huyết của quí thầy cô và biết bao người, tôi đã đi được một
chặng đường vô cùng quan trọng để rèn luyện và ngày càng hoàn thiện bản thân – góp
phần xây dựng quê hương và tổ quốc - tiến gần hơn ước mơ của mình. Cái mốc quan
trọng để đánh dấu một chặng đường mới đó chình là luận văn tốt nghiệp. Sau ba tháng
thực tập tại nhà máy xi măng An Giang Giang, tôi có điều kiện vận dụng những kiến
thức mà mình đã học cọ sát, thâm nhập vào thực tế để có thể củng cố, mở rộng hiểu biết
của mình. Đến nay khóa luận đã hoàn thành, tôi xin chân thành cảm ơn.
- Gia đình, người thân và bạn bè trước hết là ba, mẹ tôi nguồn cổ vũ tinh thần
lớn nhất đã tạo mọi điều kiện, An Giang ủi tôi phấn đấu.
- Ban Giám Hiệu nhà trường.
- Các phòng khoa trước hết là khoa Kinh Tế - QTKD.
- Giáo viên chủ nhiệm là cô Nguyễn Vũ Thùy Chi và cô Nguyễn Thị Ngọc Lan
và quí thầy cô trong bộ môn.
- Ban Giám Đốc, công nhân viên nhà máy xi măng An Giang đã tạo mọi điều
kiện thuận lợi để có thể hoàn thành tốt nghĩa vụ của mình.
- Đặc biệt cuối cùng tôi không biết nói gì hơn ngoài lời chân thành cảm ơn thầy
Trần Minh Hải - Giảng viên khoa Kinh Tế - QTKD người đã trực tiếp hường
dẫn, giúp đỡ tôi hoàn thành khóa luận.
Xin chân thành cảm ơn !
Long Xuên, tháng 5 năm 2006
Nguyễn Trọng Hiếu
NHẬN XÉT CỦA GIÁO VIÊN HƯỚNG DẪN
.......................................................................................................................................
............................................................................................................................................
............................................................................................................................................
............................................................................................................................................
............................................................................................................................................
............................................................................................................................................
............................................................................................................................................
............................................................................................................................................
............................................................................................................................................
............................................................................................................................................
............................................................................................................................................
............................................................................................................................................
............................................................................................................................................
............................................................................................................................................
............................................................................................................................................
............................................................................................................................................
............................................................................................................................................
............................................................................................................................................
............................................................................................................................................
............................................................................................................................................
............................................................................................................................................
............................................................................................................................................
............................................................................................................................................
............................................................................................................................................
............................................................................................................................................
............................................................................................................................................
Long xuyên, ngày……tháng…..năm 2006
NHẬN XÉT CỦA GIÁO VIÊN PHẢN BIỆN
.......................................................................................................................................
............................................................................................................................................
............................................................................................................................................
............................................................................................................................................
............................................................................................................................................
............................................................................................................................................
............................................................................................................................................
............................................................................................................................................
............................................................................................................................................
............................................................................................................................................
............................................................................................................................................
............................................................................................................................................
............................................................................................................................................
............................................................................................................................................
............................................................................................................................................
............................................................................................................................................
............................................................................................................................................
............................................................................................................................................
............................................................................................................................................
............................................................................................................................................
............................................................................................................................................
............................................................................................................................................
............................................................................................................................................
............................................................................................................................................
............................................................................................................................................
............................................................................................................................................
Long xuyên, ngày…...tháng……năm 2006
MỤC LỤC
MỤC LỤC
DANH MỤC CÁC BIỂU BẢNG
DANH MỤC CÁC BIỂU ĐỒ VÀ SƠ ĐỒ
DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT
CHƯƠNG I: MỞ ĐẦU................................................................................................... 1
1.1. Lý do chọn đề tài.................................................................................................. 1
1.2. Mục tiêu nghiên cứu............................................................................................ 2
1.3. Nội dung nghiên cứu............................................................................................ 2
1.4. Phương pháp nghiên cứu...................................................................................... 3
1.5. Phạm vi nghiên cứu.............................................................................................. 3
CHƯƠNG II: LÝ LUẬN CHUNG- KHÁI QUÁT CHUNG VỀ HOẠT ĐỘNG
KINH DOANH.................................................................................................................4
2.1. Khái niệm và vai trò của việc phân tích hoạt động kinh doanh............................4
2.1.1. Khái niệm.................................................................................................... 4
2.1.2. Ý nghĩa và vai trò....................................................................................... 4
2.1.3. Nhiệm vụ của việc phân tích hoạt động kinh doanh....................................5
2.2. Nội dung của việc phân tích hoạt động kinh doanh............................................. 6
2.2.1. Phân tích tình hình tiêu thụ sản phẩm hàng hoá của nhà máy....................7
2.2.2. Phân tích tình hình cung ứng sản phẩm hàng hoá của nhà máy..................7
2.2.3. Phân tích tình hình tài chính của nhà máy...................................................8
2.3. Các tỷ số tài chính................................................................................................ 8
2.3.1. Khả năng thanh toán nhanh........................................................................ 8
2.3.2. Khả năng thanh toán hiện thời.....................................................................9
2.3.3. Tỷ số nợ....................................................................................................... 9
2.3.4. Kỳ thu tiền bình quân................................................................................ 10
2.3.5. Hiệu quả sử dụng tài sản cố định...............................................................10
2.3.6. Doanh lợi tiêu thụ...................................................................................... 11
2.3.7. Vòng quay tồn kho.................................................................................... 11
2.3.8. Vòng quay tổng tài sản.............................................................................. 12
2.3.9. Doanh lợi tài sản........................................................................................12
2.3.10. Tỷ lệ lãi gộp.............................................................................................12
CHƯƠNG III: GIỚI THIỆU SƠ LƯỢC VỀ QUÁ TRÌNH HÌNH THÀNH VÀ
PHÁT TRIỂN CỦA NHÀ MÁY XI MĂNG AN GIANG.........................................14
3.1. Khái quát quá trình hình thành và phát tiển của nhà máy.................................. 14
3.2. Cơ cấu tổ chức bộ máy của nhà máy..................................................................16
3.2.1. Cơ cấu tổ chức........................................................................................... 16
3.2.2. Tình hình cơ cấu nhân sự của nhà máy..................................................... 19
3.2.3. Tình hình trả lương cho người lao động....................................................20
3.3. Chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn và mục tiêu hoạt động của nhà máy..............21
3.3.1. Chức năng..................................................................................................21
3.3.2. Nhiệm vụ................................................................................................... 21
3.3.3. Quyền hạn..................................................................................................22
3.3.4. Mục tiêu hoạt động....................................................................................22
3.4. Thuận lợi, khó khăn, nguy cơ và cơ hội của nhà máy........................................ 22
3.4.1. Thuận lợi................................................................................................... 22
3.4.2. Khó khăn................................................................................................... 22
3.4.3. Cơ hội........................................................................................................ 23
3.4.4. Nguy cơ..................................................................................................... 23
i
3.5. Thị trường tiêu thụ và phương thức kinh doanh.................................................23
3.6. Kết quả kinh doanh của nhà máy trong 3 năm................................................... 24
CHƯƠNG IV: PHÂN TÍCH TÌNH HÌNH HOẠT ĐỘNG KINH DOANH CỦA
NHÀ MÁY XI MĂNG AN GIANG............................................................................. 26
4.1. Phân tích tình hình tiêu thụ của nhà máy xi măng An Giang.............................26
4.2. Phân tích tình hình cung ứng của nhà máy xi măng An Giang.......................... 29
4.2.1. Phân tích tình hình mua vào của nhà máy xi măng An Giang.................. 29
4.2.2. Phân tích tình hình dự trữ của nhà máy xi măng An Giang...................... 29
4.3. Phân tích tình hình biến động tài sản của nhà máy xi măng An Giang..............31
4.3.1. Phân tích tình hình biến động tài sản của nhà máy................................... 31
4.3.2. Phân tích tình hình biến động nguồn vốn của nhà máy.............................32
4.4. Phân tích tình hình và khả năng thanh toán của nhà máy..................................34
4.4.1. Phân tích các khoản phải thu..................................................................... 34
4.4.2. Phân tích các khoản phải trả..................................................................... 35
4.4.3. Phân tích các tỷ số tài chính...................................................................... 37
4.5. Phân tích kết quả và hiệu quả kinh doanh của nhà máy..................................... 39
CHƯƠNG V: CÁC GIẢI PHÁP NÂNG CAO HIỆU QUẢ HOẠT ĐỘNG KINH
DOANH.......................................................................................................................... 44
5.1. Giải pháp về marketing......................................................................................46
5.1.1. Giải pháp về chiến lược sản phẩm.............................................................46
5.1.2. Giải pháp về chiến lược giá...................................................................... 46
5.1.3. Giải pháp về chiến lược phân phối............................................................ 47
5.1.4. Giải pháp về chiến lược chiêu thị.............................................................. 47
5.1.5. Giải pháp về con người..............................................................................47
5.2. Giải pháp về nhân sự.......................................................................................... 48
5.3. Giải pháp về vốn và thanh toán......................................................................... 48
5.4. Giải pháp về công nghệ...................................................................................... 48
CHƯƠNG VI: KẾT LUẬN - KIẾN NGHỊ................................................................. 49
6.1. Kết luận.............................................................................................................. 49
6.2. Kiến nghị............................................................................................................ 49
6.2.1. Về phía nhà nước.......................................................................................49
6.2.2. Về phía nhà máy........................................................................................50
PHỤ LỤC....................................................................................................................... 52
TÀI LIỆU THAM KHẢO
ii
DANH MỤC CÁC BẢNG
Bảng 1: Bảng tình hình lao động của nhà máy xi măng An Giang............................... 19
Bảng 2: Bảng tình hình thu nhập của cán bộ công nhân viên của nhà máy xi măng An
Giang............................................................................................................................... 20
Bảng 3: Bảng doanh thu và lợi nhuận qua 3 năm (2003 – 2005)................................... 24
Bảng 4: Bảng phân tích các tỷ số tài chính của nhà máy xi măng An Giang................. 37
Bảng 5: Bảng đánh giá thời gian giao hàng của khách hàng.......................................... 39
Bảng 6: Bảng đánh giá phong cách phục vụ của nhân viên............................................40
Bảng 7: Bảng thực hiện các chương trình thu hút khách hàng....................................... 41
Bảng 8: Bảng phân tích ma trận SWOT......................................................................... 44
DANH MỤC CÁC BIỂU ĐỒ VÀ SƠ ĐỒ
Biểu đồ 1: Biểu đồ doanh thu từ năm 2003 – 2005........................................................ 25
Biểu đồ 2: Biểu đồ lợi nhuận sau thuế từ năm 2003 – 2005...........................................25
Biểu đồ 3: Biểu đồ biểu hiện tình hình tiêu thụ của nhà máy xi măng An Giang từ năm
2003 – 2005..................................................................................................................... 28
Biểu đồ 4:Biểu đồ biểu hiện tình hình gia công của nhà máy xi măng An Giang từ năm
2003 – 2005..................................................................................................................... 28
Biểu đồ 5: Biểu đố thỏa mãn về thời gian giao hàng từ năm 2002 – 2004.....................40
Biểu đồ 6: Biểu đồ góp ý của khách hàng về phong cách phục vụ của nhân viên......... 41
Biểu đồ 7: Biểu đồ thực hiện các chương trình.............................................................. 42
Sơ đồ 1: Sơ đồ cơ cấu tổ chức của nhà máy xi măng An Giang.....................................16
Sơ đồ 2: Sơ đồ bộ máy kế toán....................................................................................... 18
PHỤ LỤC
Phụ luc 1: Bảng kết quả hoạt động kinh doanh của nhà máy xi măng An Giang từ năm
2003 - 2005........................................................................................................................ a
Phụ lục 2: Bảng cân đối kế toán của nhà máy xi măng An Giang .................................. c
Phụ lục 3: Bảng phân tích tình hình tiêu thụ cảu nhà máy xi măng An Giang từ năm
2003- 2005.........................................................................................................................f
Phụ lục 4: Bảng phân tích tình hình mua nguyên liệu đầu vào của nhà máy xi măng An
Giang từ năm 2003 - 2005.................................................................................................g
Phụ lục 5: Bảng phân tích tình hình dự trữ của nhà máy xi măng An Giang từ năm 2003
– 2005 ............................................................................................................................... h
Phụ lục 6: Bảng phân tích tình hình biến động tài sản của nhà máy xi măng An Giang
từ năm 2003 - 2005.............................................................................................................i
Phụ lục 7: Bảng phân tích tình hình biến động nguồn vốn của nhà máy xi măng An
Giang từ năm 2003 – 2005 ................................................................................................ j
Phụ lục 8: Bảng phân tích các khoản phải thu của nhà máy xi măng An Giang từ năm
200 -2005...........................................................................................................................k
Phụ lục 9: Bảng phân tích các khoản phải trả của nhà máy xi măng An Giang từ năm
2003 - 2005.........................................................................................................................l
Phụ lục 10: Bảng phân tích hiệu quả và kết quả kinh doanh của nhà máy xi măng An
Giang từ năm 2003 - 2005................................................................................................m
iii
CHƯƠNG I
MỞ ĐẦU
1.1. Lý do chọn đề tài
Trên cơ sở phân tích xu thế phát triển chung của nền kinh tế thế giới và tình
hình, đặc điểm của nền kinh tế Việt Nam, từ sau Đại Hội Đảng lần VI Đảng và nhà
nước ta đã kiên trì đổi mới nền kinh tế theo cơ chế thị trường có sự quản lý của nhà
nước. Do đó, muốn tồn tại và phát triển đòi hỏi các cơ sở sản xuất kinh doanh, các công
ty và các xí nghiệp phải hết sức năng động, mạnh dạn cải tiến bộ máy hoạt động để phù
hợp với đường lối chính sách của Đảng; đồng thời bắt kịp xu hướng chung của thời đại
– xu hướng toàn cầu hóa.
Chính xu thế toàn cầu hóa làm cho việc hội nhập kinh tế khu vực và quốc tế (đặc
biệt là việc gia nhập tổ chức Thương Mại Thế Giới WTO và Khu Mậu Dịch Tự do
Thương Mại AFTA) trở thành xu hướng tất yếu trong nền kinh tế của mỗi quốc gia.
Nếu không muốn tụt hậu so với các nước khác, tất nhiên Việt Nam cũng không ngoại lệ
việc mở cửa thị trường trong nước và tham gia vào thị trường thế giới tạo nhiều cơ hội
cho nền kinh tế các nước phát triển đặc biệt là các nước đang phát triển như nước ta; thị
trường tiêu thụ được mở rộng, thu hút vốn đầu tư của nước ngoài, tiếp thu công nghệ
mới; hiện đại; kinh nghiệm quản lý tiên tiến… Cơ chế thị trường này tạo nhiều yếu tố
tích cực thúc đẩy quá trình phát triển kinh tế ngày càng mạnh mẽ nhưng đồng thời cũng
mang lại không ít những thách thức buộc các nền kinh tế phải đương đầu. Đảng và nhà
nước ta đã thấy được những thuận lợi nêu trên đồng thời cũng dự báo những nguy cơ ta
có thể gặp phải đó là: tụt hậu xa về kinh tế so với các nước khác trong khu vực và trên
thế giới. Từ đó đưa ra những chủ trương, chính sách phát triển cho phù hợp đó là phát
triển nền kinh tế hàng hóa nhiều thành phần vận hành theo cơ chế thị trường có sự quản
lý của nhà nước, theo định hướng XHCN.
Mặt khác, xu thế chung của nền kinh tế thế giới, việc mở cửa hội nhập làm cho
sự cạnh tranh giữa các nền kinh tế nói chung và của các doanh nghiệp nói riêng ngày
càng gay gắt. Do đó, để đạt hiệu quả cao nhất trong sản xuất kinh doanh các doanh
nghiệp phải nắm bắt kịp thời chủ trương, chính sách của Đảng và nhà nước, xác định
đúng phương hướng, mục tiêu trong đầu tư kinh doanh, có biện pháp sử dụng hợp lý,
tận dụng các điều kiện thuận lợi, tranh thủ nguồn lực và vật lực sẵn có đồng thời hạn
chế tối đa những rủi ro do mặt trái của cơ chế thị trường mạng lại, có như thế mới có thể
đứng vững trên thị trường trong giai đoạn hiện nay. Vì vậy, việc đánh giá thường xuyên,
phân tích hoạt động sản xuất kinh doanh một cách toàn diện, khả năng khai thác tiềm
năng sẵn có của mình như thế nào, hiệu quả của hoạt động đó ra sao là rất là cần thiết,
từ đó thấy được mình đã đạt được gì và chưa đạt được gì, đang ở trong cung đoạn nào
của quá trình phát triển và đang ở vị trí nào trong quá trình thi đua cạnh tranh với các
doanh nghiệp khác để có biện pháp phù hợp với điều kiện cụ thể của doanh nghiệp mình
nhằm đạt hiệu quả sản xuất cao nhất.
Trong tình hình chung như thế và trong suốt quá trình thực tập tại nhà máy xi
măng An Giang, tôi nhận thấy làm thế nào để đạt hiệu quả cao trong sản xuất kinh
doanh, để có thể đứng vững trên thị trường là một vấn đề sinh động và rất cần thiết đối
với nhà máy xi măng An Giang nói riêng và của các doanh nghiệp nói chung. Từ việc
nắm bắt tình hình hoạt động sản xuất của nhà máy xi măng An Giang, tôi quyết định
chọn đề tài “MỘT SỐ GIẢI PHÁP NÂNG CAO HIỆU QUẢ HOẠT ĐỘNG KINH
1
DOANH CỦA NHÀ MÁY XI MĂNG AN GIANG” coi đây là mục đích quan trọng
để phân tích các vấn đề gặp phải tại nhà máy xi măng An Giang. Qua đó, đề xuất một số
biện pháp thiết thực góp phần nâng cao hiệu quả hoạt động kinh doanh của nhà máy để
có thể tận dụng lợi thế sẵn có của nhà máy, hạn chế tối đa những ảnh hưởng tiêu cực,
khắc phục những hạn chế đồng thời phù hợp với chủ trương chính sách của Đảng và
nhà nước.
1.2. Mục tiêu nghiên cứu
Phân tích hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp để từ đó đưa ra giải pháp nâng
cao hiệu quả hoạt động kinh doanh là rất cần thiết, nhằm hỗ trợ cho doanh nghiệp định
hướng và quản lý hoạt động kinh doanh một cách hiệu quả nhằm đạt được mục tiêu đề
ra. Ngoài ra, việc phân tích hoạt động kinh doanh nhằm nhận ra những nguy cơ và cơ
hội ảnh hưởng đến quá trình tiêu thụ sản phẩm hàng hoá, cũng như phát hiện ra những
điểm mạnh và điểm yếu của doanh nghiệp và có biện pháp khắc phục.
Mặt khác, việc phân tích tình hình hoạt động kinh doanh nhằm: tìm hiểu tình
hình tài chính và hiệu quả sử dụng vốn của nhà máy để biết rõ hơn nguồn tài chính của
nhà máy như thế nào cũng như việc sử dụng nguồn vốn vào quá trình hoạt động kinh
doanh của nhà máy trong những năm gần đây ra sao.
Đồng thời, việc đánh giá hiệu quả hoạt động kinh doanh của nhà máy để biết
được trong thời gian qua nhà máy đã đạt được những gì và chưa đạt được những gì.
Trên cơ sở tìm hiểu, phân tích và đánh giá tình hình hoạt động kinh doanh đó của nhà
máy nhằm cùng với nhà máy đề ra biện pháp nâng cao hiệu quả hoạt động kinh doanh
cũng như nâng cao chất lượng, đồng thời hạn chế các rủi ro có thể xảy ra trong quá trình
hoạt động kinh doanh.
1.3. Nội dung nghiên cứu
Ngoài chương mở đầu và chương kiến nghị - kết luận, nội dung của đề tài gồm 4
chương:
Chương II: Lý luận chung- khái quát chunh về hoạt động kinh doanh
Nội dung chủ yếu của chương này nhằm nêu lên khái niệm và ý nghĩa vai trò
của việc phân tích hoạt động kinh doanh cũng như nhiệm vụ của việc phân tích hoạt
động kinh doanh.
Chương III: Giới thiệu sơ lược về nhà máy xi măng An Giang
Nội dung của chương này nhằm giới thiệu sơ lược về quá trình hình thành và
phát triển của nhà máy xi măng An Giang, tìm hiểu tình hình nhân sự cũng như tình
hình trả lương của nhà máy, chức năng nhiệm vụ của nhà máy. Đồng thời nêu lên những
thuận lợi, khó khăn cũng như cơ hội và nguy cơ và kết quả hoạt động kinh mà nhà máy
đạt được trong 3 năm qua (năm 2003- 2005).
Chương IV: Phân tích tình hình hoạt động kinh doanh của nhà máy xi
măng An Giang.
Chương này nhằm đi sâu để tìm hiểu chính xác hơn những nhân tố nào ảnh
hưởng đến tình hình tiêu thụ sản phẩm hàng hoá, tình hình cung ứng sản phẩm hàng
hoá, tình hình biến động tài sản và nguồn vốn của nhà máy, cũng như tìm hiểu tình hình
và khả năng thanh toán của nhà máy, nêu lên những nhân tố tác động đến kết quả hoạt
động kinh doanh của nhà máy.
Chương V: Các giải pháp nâng cao hiệu quả hoạt động kinh doanh
2
Trên cơ sở tìm hiểu và phân tích các nhân tố tác động đến quá trình hoạt động
kinh doanh của nhà máy từ đó đưa một số giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả hoạt động
kinh doanh như: marrketing, nguồn vốn và nhân sự.
1.4. Phương pháp nghiên cứu
Phương pháp thu thập số liệu
Các loại dữ liệu sơ cấp bao gồm các báo cáo tài chính (bảng báo cáo kết quả
hoạt động kinh doanh, bảng cân đối kế toán) để phân tích tình hình hoạt động kinh
doanh. Dữ liệu chủ yếu được thu thập từ phòng kế hoạch kinh doanh và phòng kế toán.
Các dữ liệu thứ cấp bao gồm: báo, tạp chí, Internet và các thông tin có liên quan
đến lĩnh vực xi măng…
Phỏng vấn: phỏng vấn trực tiếp cán bộ quản lý và nhân viên tại nhà máy để
nắm bắt tình hình hoạt động của nhà máy cũng như quá trình hình thành và phát triển
của nhà máy.
Phương pháp xử lý số liệu: từ số liệu thu thập được, dùng phương pháp so sánh
để đánh giá tinh hình hoạt động của nhà máy qua từng năm; dùng phương pháp diễn
dịch, quy nạp để đưa ra những nhận xét; dùng phương đồ thị, biểu đồ … để xử lý số
liệu.
1.5. Phạm vi nghiên cứu
Đề tài nghiên cứu về tình hình hoạt động kinh doanh của nhà máy xi măng An
Giang trong phạm vi các tỉnh ĐBSCL, miền Đông Nam Bộ và thị trường Campuchia từ
2003 đến 2005 có chiều hướng phát triển như thế nào, có những thuận lợi và khó khăn
ra sao dựa trên bảng cân đối kế toán và bảng báo cáo kết quả hoạt động kinh doanh.
Mặt khác, do thời gian thực tập có hạn và sự hạn chế của tôi về tình hình thực tế
kinh doanh ngoài thị trường của nhà máy như thế nào. Chính vì vậy, bài viết của tôi
không đi sâu vào phân tích chi tiết, không phân tích tất cả các nhân tố mà chỉ đánh giá
và phân tích một vài nhân tố có ảnh hưởng quan trọng đến tình hình hoạt động kinh
doanh của nhà máy dựa trên các số liệu thu thập được từ nhà máy và những thông tin
liên quan đến lĩnh vực xi măng. Từ đó, đưa ra một số giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả
họat động kinh doanh cho nhà máy.
Số liệu phân tích được giới hạn trong 3 năm từ 2003 đến 2005
3
CHƯƠNG II
LÝ LUẬN CHUNG- KHÁI QUÁT CHUNG VỀ HOẠT ĐỘNG KINH DOANH
2.1. Khái niệm và vai trò của việc phân tích hoạt động kinh doanh
2.1.1. Khái niệm
Phân tích hoạt động kinh doanh mang nhiều tính chất khác nhau và phụ thuộc
vào đối tượng cũng như các giải pháp quản lý mà ta áp dụng. Có nhiều loại hình phân
tích kinh tế nhưng chúng đều có một cơ sở chung và phụ thuộc vào đối tượng phân tích.
Vậy phân tích hoạt động kinh doanh là gì ?
Theo phó tiến sĩ Phạm Văn Được – Phân tích hoạt động kinh doanh – NXB
Thống Kê năm 1996
“Phân tích hoạt động kinh doanh là quá trình nghiên cứu để đánh giá toàn bộ
quá trình và kết quả hoạt động kinh doanh ở một doanh nghiệp nhằm làm rỏ chất lượng
hoạt động kinh doanh và các nguồn tiềm năng cần được khai thác, trên cơ sở đó đề ra
các phương án và giải pháp nâng cao hiệu quả hoạt động sản xuất kinh doanh ở một
doanh nghiệp”.
Người ta phân biệt hoạt động kinh doanh như một hoạt động thực tiễn, vì phân
tích hoạt động kinh doanh luôn đi trước quyết định và là cơ sở cho việc ra các quyết
định kinh doanh. Phân tích hoạt động kinh doanh như một ngành khoa học, nó nghiên
cứu các phương pháp phân tích có hệ thống và tìm ra những giải pháp áp dụng chúng ở
mỗi doanh nghiệp.
Như vậy phân tích hoạt động kinh doanh là quá trình nhận thức và cải tạo hoạt
động kinh doanh, một cách tự giác và có ý thức, phù hợp với điều kiện cụ thể và phù
hợp với các yêu cầu của quy luật kinh tế khách quan, nhằm đem lại hiệu quả cao hơn
cho doanh nghiệp.
2.1.2. Ý nghĩa và vai trò
Để kinh doanh đạt hiệu quả như mong muốn và hạn chế rủi ro xảy ra thì đòi hỏi
doanh nghiệp phải biết tiến hành phân tích hoạt động kinh doanh của mình, đồng thời
dự đoán các hoạt động kinh doanh trong thời gian tới, để vạch ra chiến lược kinh doanh
cho phù hợp. Ngoài việc phân tích các điều kiện bên trong doanh nghiệp về tài chính,
lao động, vật tư…. Doanh nghiệp còn phải quan tâm xem xét các điều kiện tác động ở
bên ngoài như thị trường, khách hàng, đối thủ cạnh tranh… Trên cơ sở phân tích đó,
doanh nghiệp có thể xác định được các rủi ro có thể xảy ra và có kế hoạch phòng ngừa
trước khi xảy ra.
Do đó việc phân tích hoạt động kinh doanh nó mang nhiều ý nghĩa và vai trò
quan trọng như sau:
- Phân tích hoạt động kinh doanh không những là công cụ để phát hiện những
khả năng tiềm tàng trong hoạt động kinh doanh mà còn là công cụ để cải tiến cơ chế
quản lý trong kinh doanh.
- Phân tích hoạt động kinh doanh cho phép các nhà doanh nghiệp nhìn nhận
đúng đắn về khả năng, sức mạnh cũng như những hạn chế trong doanh nghiệp của
mình. Chính trên cơ sở này doanh nghiệp sẽ xác định đúng đắn mục tiêu cùng các chiến
lược kinh doanh có hiệu quả.
4
- Phân tích hoạt động kinh doanh là cơ sở quan trọng để ra các quyết định kinh
doanh.
Phân tích quá trình nhận thức hoạt động kinh doanh là cơ sở cho việc ra quyết
định đúng đắn trong chức năng quản lý, nhất là các chức năng kiểm tra đánh giá và điều
hành hoạt động kinh doanh để đạt các mục tiêu kinh doanh.
- Phân tích hoạt động kinh doanh là biện pháp quan trọng để phòng ngừa rủi ro.
Vì vậy, tài liệu phân tích hoạt động kinh doanh không chỉ cần thiết cho các nhà
quản trị ở bên trong doanh nghiệp mà còn cần thiết cho các đối tượng bên ngoài khác,
khi họ có mối quan hệ về nguồn lợi với doanh nghiệp, vì thông qua phân tích họ mới có
thể quyết định đúng đắn trong việc hợp tác đầu tư với doanh nghiệp nữa hay không và
tiếp tục cho doanh nghiệp vay hay không.
2.1.3. Nhiệm vụ của việc phân tích hoạt động kinh doanh
Để trở thành một công cụ quan trọng của quá trình nhận thức, hoạt động kinh
doanh ở một doanh nghiệp và là cơ sở cho việc ra các quyết định kinh doanh đúng đắn,
phân tích hoạt động kinh doanh có những nhiệm vụ như sau:
a) Kiểm tra và đánh giá kết quả hoạt động kinh doanh thông qua các chỉ tiêu
kinh tế đã xây dựng:
Nhiệm vụ trước tiên của phân tích là đánh giá và kiểm tra khái quát giữa kết quả
đạt được so với các mục tiêu kế hoạch, dự đoán, định mức… đã đặt ra để khẳng định
tính đúng đắn và khoa học của chỉ tiêu đã xây dựng trên một số mặt chủ yếu của quá
trình hoạt động kinh doanh.
Ngoài quá trình đánh giá trên phân tích, cần xem xét đánh giá tình hình chấp
hành các qui định, các thể lệ thanh toán trên cơ sở tôn trọng pháp luật của nhà nước ban
hành và luật trong kinh doanh quốc tế.
Thông qua quá trình kiểm tra đánh giá, người ta có được cơ sở là cơ sở định
hướng để nghiên cứu sâu hơn ở các bước sau, nhằm làm rỏ các vấn đề mà nhà doanh
nghiệp cần quan tâm.
b) Xác định các nhân tố ảnh hưởng của các chỉ tiêu và tìm nguyên nhân gây nên
các mức độ ảnh hưởng đó.
Biến động của các chỉ tiêu là do ảnh hưởng trực tiếp của các nhân tố gây nên, do
đó ta phải xác định trị số của các nhân tố và tìm ra nguyên nhân gây nên biến động của
trị số nhân tố đó.
Ví dụ: Khi căn cứ vào các khoản mục chi phí, xác định số của khoản mục nào là
chủ yếu: nguyên liệu, lao động hay chi phí sản xuất chung ? Nếu là chi phí nguyên vật
liệu trực tiếp, thì do lượng của nguyên liệu hay giá của nguyên liệu. Nếu là lượng
nguyên liệu tăng lên thì là do khâu quản lý, do thiết bị cũ hay do tình hình định mức
chưa hợp lý.
c) Đề xuất các giải pháp nhằm khai thác tiềm năng và khắc phục những tồn tại
yếu kém của quá trình hoạt động kinh doanh.
Phân tích hoạt động kinh doanh không chỉ đánh giá kết quả chung chung, mà
cũng không chỉ dừng lại ở việc xác định nhân tố và tìm nguyên nhân, mà phải từ cơ sở
đó phát hiện các tiềm năng cần phải khai thác, những chổ còn tồn tại yếu kém nhằm đề
xuất các giải pháp phát huy thế mạnh và khắc phục tồn tại ở doanh nghiệp của mình.
5
d) Xây dựng phương án kinh doanh căn cứ vào mục tiêu đã định.
Quá trình kiểm tra và đánh giá kết quả hoạt động kinh doanh là để nhận biết tiến
độ thực hiện và những nguyên nhân sai lệch xảy ra, ngoài ra còn giúp cho doanh nghiệp
phát hiện những thay đổi có thể xảy ra tiếp theo. Nếu như kiểm tra và đánh giá đúng
đắn, nó có tác dụng giúp cho doanh nghiệp điều chỉnh kế hoạch và đề ra các giải pháp
tiến hành trong tương lai.
Định kỳ doanh nghiệp phải tiến hành kiểm tra và đánh giá trên mọi khía cạnh
hoạt động, đồng thời căn cứ vào các điều kiện tác động ở bên ngoài như môi trường
kinh doanh hiện đại và tương lai để xác định vị trí của doanh nghiệp đang đứng ở đâu
và hướng đi đâu, các phương án xây dựng chiến lược kinh doanh có còn thích hợp nữa
hay không ? nếu không phù hợp sẽ điều chỉnh kịp thời.
2.2. Nội dung của việc phân tích hoạt động kinh doanh
Phân tích hoạt động kinh doanh là công cụ để cung cấp thông tin cho các nhà
quản trị doanh nghiệp để điều hành hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp. Những
thông tin này thường không có sẵn trong các báo cáo kế toán tài chính hoặc trong bất cứ
tài liệu nào ở doanh nghiệp. Do đó, để có những thông tin này ta phải thông qua quá
trình phân tích.
Nội dung của phân tích hoạt động kinh doanh là đánh giá hướng đến kết quả
hoạt động kinh doanh, với sự tác động của các yếu tố ảnh hưởng và được biểu hiện
thông qua các chỉ tiêu kinh tế. Kết quả hoạt động kinh doanh có thể là kết quả kinh
doanh đã đạt được hoặc kết quả của các mục tiêu trong tương lai cần phải đạt được. Kết
quả hoạt động kinh doanh bao gồm tổng hợp của cả quá trình hình thành, do đó kết quả
phải là riêng biệt và trong từng thời gian nhất định chứ không thể là kết quả chung
chung. Các quá trình hoạt động kinh doanh nhất là hoạt động theo cơ chế thị trường cần
phải định hướng theo mục tiêu dự toán. Quá trình định hướng trong hoạt đông kinh
doanh được định lượng cụ thể thành các chỉ tiêu kinh tế và phân tích cần hướng đến các
kết quả của các chỉ tiêu để đánh giá.
Ví dụ: nghiên cứu chỉ tiêu doanh thu tiêu thụ sản phẩm của toàn bộ doanh
nghiệp hay của một bộ phận doanh nghiệp, tiêu thụ năm qua hay kế hoạch dự toán năm
tới, tiêu thụ của một loại sản phẩm hay bao gồm nhiều loại sản phẩm. Hoặc nói đến lợi
tức, là lợi tức trước khi trừ thuế hay sau khi trừ thuế, lợi tức của sáu tháng hay cả năm,
lợi tức của tất cả các mặt hoạt động ở doanh nghiệp hay chỉ là hoạt động kinh doanh
chính.
Phân tích hoạt động kinh doanh không chỉ dừng lại ở đánh giá biến động của kết
quả kinh doanh thông qua các chỉ tiêu kinh tế mà còn đi sâu xem xét các nhân tố ảnh
hưởng tác động đến sự biến động của chỉ tiêu.
Quá trình phân tích hoạt động kinh doanh cần định lượng tất cả các chỉ tiêu là
biểu hiện kết quả hoạt động kinh doanh và các nhân tố ở những trị số xác định cùng với
độ biến động xác định.
Vậy muốn phân tích hoạt động kinh doanh trước hết phải xây dựng các chỉ tiêu
kinh tế, cùng với việc xác định mối quan hệ phụ thuộc của các nhân tố tác động đến chỉ
tiêu, xây dựng mối liên hệ giữa các chỉ tiêu khác nhau để phản ánh được tính phức tạp
đa dạng của nội dung phân tích.
Và nội dung chủ yếu của phân tích hoạt động kinh doanh bao gồm:
6
- Phân tích các chỉ tiêu về kết quả kinh doanh như sau: sản lượng, doanh thu, tài
chính, lợi nhuận…
- Các chỉ tiêu kết quả kinh doanh được phân tích trong mối quan hệ với các chỉ
tiêu về điều kiện của quá trình sản xuất kinh doanh như: lao động, tiền vốn, vật tư, đất
đai…
2.2.1. Phân tích tình hình tiêu thụ sản phẩm hàng hoá của nhà máy
Tiêu thụ là giai đoạn cuối cùng của vòng chu chuyển vốn ở doanh nghiệp. Sản
phẩm hàng hoá chỉ được coi là tiêu thụ khi doanh nghiệp đã nhận được tiền bán hàng.
Trong nền kinh tế thị trường, khi sản xuất đã phát triển thì vấn đề quan trọng
trước hết không phải là sản xuất mà là tiêu thụ sản phẩm hàng hoá, bởi vì:
- Có tiêu thụ được sản phẩm hàng hoá, doanh nghiệp mới thu hồi được vốn, mới
có quá trình sản xuất kinh doanh tiếp theo và như vậy sản xuất mới có thể ổn định và
phát triển.
- Sản phẩm hàng hoá có tiêu thụ được, mới xác định được kết quả tài chính cuối
cùng của doanh nghiệp là lãi hay lỗ và lãi lỗ ở mức độ nào.
- Phân tích tình hình tiêu thụ sản phẩm hàng hoá xác định được đúng đắn những
nguyên nhân, tìm ra những biện pháp tích cực nhằm đưa quá trình tiêu thụ sản phẩm
hàng hoá của doanh nghiệp đạt được mục tiêu là: tiêu thụ với khối lượng lớn sản phẩm
hàng hoá, giá bán cao, thị trường ổn định và thu được lợi nhuận cao trong kinh doanh.
- Doanh thu bán hàng, lợi nhuận của doanh nghiệp là cơ sở để tính ra các chỉ
tiêu chất lượng, nhằm đánh giá hiệu quả sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp trong
từng thời kỳ hoạt động kinh doanh.
Phân tích tình hình tiêu thụ sản phẩm hàng hoá của doanh nghiệp có những yêu
cầu và nhiệm vụ sau:
+ Phân tích tình hình tiêu thụ sản phẩm hàng hoá của doanh nghiệp về khối
lượng, mặt hàng, giá bán.
+ Phân tích những nguyên nhân ảnh hưởng đến tình hình tiêu thụ sản phẩm hàng
hoá của doanh nghiệp.
+ Phân tích điểm hoà vốn trong tiêu thụ.
+ Phân tích những nguyên nhân ảnh hưởng đến tình hình lợi nhuận.
+ Phân tích các chỉ tiêu về tỷ suất lợi nhuận.
2.2.2. Phân tích tình hình cung ứng sản phẩm hàng hoá của nhà máy
Hoạt động sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp đòi hỏi phải có sức lao động,
vật tư và tiền vốn, bởi vậy muốn cho hoạt động sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp
được tiến hành đều đặn và liên tục, phải thường xuyên đảm bảo cho nó các loại vật tư
(đối với doanh nghiệp sản xuất) và tiền vốn để mua sản phẩm hàng hoá (đối với doanh
ngiệp kinh doanh thương mại) về số lượng, kịp về thời gian, đúng về quy cách phẩm
chất. Đó là điều bắt buộc đối với tất cả các doanh nghiệp, mà nếu thiếu thì không thể có
quá trình kinh doanh được.
Để đáp ứng được yêu cầu trên, nhiệm vụ của việc phân tích tình hình cung ứng
sản phẩm hàng hoá ở doanh nghiệp bao gồm: kiểm tra tình hình thực hiện cung ứng đầu
7
vào của hàng hoá, đối chiếu với tình hình sản xuất kinh doanh và tình hình kho tàng để
kịp thời báo cáo cho bộ phận thu mua có biện pháp khắc phục kịp thời.
2.2.3. Phân tích tình hình tài chính của nhà máy
Hoạt động tài chính trong doanh nghiệp bao gồm những nội dung cơ bản là: xác
định nhu cầu về vốn kinh doanh của doanh nghiệp, tìm kiếm và huy động nguồn vốn để
đáp ứng tốt nhất nhu cầu và sử dụng vốn hợp lý, đạt hiệu quả cao nhất. Hoạt động tài
chính đóng vai trò quan trọng trong hoạt động sản xuất kinh doanh của mỗi doanh
nghiệp và có ý nghĩa quyết định trong việc hình thành, tồn tại và phát triển của doanh
nghiệp. Vai trò đó thể hiện ngay từ khi thành lập doanh nghiệp, trong việc thiết lập các
dự án đầu tư ban đầu, dự kiến hoạt động, gọi vốn đầu tư…
Bởi vậy để tiến hành sản xuất kinh doanh, các doanh nghiệp cần phải có một
lượng vốn nhất định bao gồm: vốn cố định, vốn lưu động và các vốn chuyên dùng khác.
Nhiệm vụ của doanh nghiệp là phải tổ chức huy động và sử dụng vốn sao cho có hiệu
quả nhất trên cơ sở tôn trọng các nguyên tắc tài chính, tín dụng và chấp hành luật pháp.
Việc thường xuyên tiến hành phân tích tình hình tài chính sẽ giúp cho các nhà quản lý
doanh nghiệp và các cơ quan chủ quản cấp trên thấy rõ thực trạng hoạt động tài chính
của doanh nghiệp, xác định đầy đủ và đúng đắn những nguyên nhân, mức độ ảnh hưởng
của từng nhân tố đến tình hình tài chính của doanh nghiệp, từ đó có những giải pháp
hữu hiệu nhằm ổn định và tăng cường tình hình tài chính của doanh nghiệp.
Để đạt được các mục tiêu chủ yếu trên, nhiệm vụ cơ bản của việc phân tích tình
hình tài chính ở doanh nghiệp là:
+ Phân tích khái quát tình hình tài chính của doanh nghiệp
+ Phân tích mức độ đảm bảo nguồn vốn lưu động cho việc dự trữ tài sản lưu
động thực tế doanh nghiệp.
+ Phản ánh tình hình và khả năng thanh toán của doanh nghiệp
+ Phân tích hiệu quả sử dụng vốn của doanh nghiệp
+ Phân tích khả năng sinh lời của doanh nghiệp
Do đó việc phân tích tình hình tài chính của doanh nghiệp là mối quan tâm của
nhiều nhóm khác nhau, đối với các chủ doanh nghiệp và các nhà quản trị doanh nghiệp,
mối quan tâm hàng đầu của họ là tìm kiếm lợi nhuận và khả năng trả nợ.
Đối với các nhà đầu tư, mối quan tâm của họ là hướng vào các yếu tố như: sự rủi
ro, thời gian hoàn vốn, mức sinh lãi, khả năng thanh toán vốn… Vì vậy họ cần thông tin
về điều kiện tài chính, tình hình hoạt động và kết quả kinh doanh và các tiềm năng tăng
trưởng của doanh nghiệp.
Như vậy có thể nói, mục đích tối cao và quan trọng nhất của phân tích tình hình
tài chính là giúp những người ra quyết định lựa chọn phương án kinh daonh tối ưu và
đánh giá chính xác thực trạng, tiềm năng của doanh nghiệp.
2.3. Các tỷ số tài chính
2.3.1. Khả năng thanh toán nhanh
Đây là chỉ tiêu đo lường khả năng trả nợ ngắn hạn bằng các tài khoản có tính
thanh khoản cao.
Tỷ số thanh toán nhanh tốt nhất trung bình là: 1 lần.
8
Được xác định bởi công thức sau:
Tài sản lưu động – Hàng tồn kho
Tỷ số thanh toán nhanh =
Nợ ngắn hạn
Đó là tỷ lệ của những tài sản lưu động có thể nhanh chóng chuyển đổi thành tiền
mặt, bao gồm tất cả tài sản lưu động trừ hàng tồn kho bởi vì hàng tồn kho là tài sản cần
phải có thời gian bán chúng và có khả năng mất giá cao- nghĩa là nó có khả năng thanh
toán kém nhất.
2.3.2. Khả năng thanh toán hiện thời
Chỉ tiêu này cho thấy khả năng trả nợ ngắn hạn của doanh nghiệp bằng chính tài
sản ngắn hạn của mình. Tỷ số này của doanh nghiệp tốt nhất nằm trong khoảng 1,5 lần
đến 2,5 lần.
Được xác định bởi công thức sau:
Tài sản lưu động và đầu tư ngắn hạn
Tỷ số thanh toán hiện thời =
Nợ ngắn hạn
- Nếu tỷ số này giảm cho thấy khả năng thanh toán giảm cũng là dấu hiệu báo
trước những khó khăn về tài chính sẽ xảy ra.
- Nếu tỷ số thanh toán hiện thời cao điều đó có nghĩa là doanh nghiệp luôn sẵn
sàng thanh toán các khoản nợ. Tuy nhiên, nếu tỷ số thanh toán hiện thời quá cao sẽ làm
giảm hiệu quả sử dụng vốn vì doanh nghiệp đã đầu tư quá nhiều vào tài sản lưu động
hay nói cách khác là việc quản lý tài sản lưu động không hiệu quả. Ngoài ra, một doanh
nghiệp nếu dự trữ nhiều hàng tồn kho thì sẽ có tỷ số thanh toán hiện thời cao, mà hàng
tồn kho là hàng ứ đọng, hàng có phẩm chất kém.
Vì vậy trong nhiều trường hợp tỷ số thanh toán hiện thời không phản ánh chính
xác khả năng thanh toán của doanh nghiệp.
2.3.3. Tỷ số nợ
Chỉ tiêu này cho thấy tài sản của doanh nghiệp được tài trợ bao nhiêu từ nợ và
qua đó đánh giá tình hình nợ vay của doanh nghiệp có hiệu quả không. Đây cũng là căn
cứ để nhà đầu tư quyết định có đầu tư vào doanh nghiệp hay không.
Tỷ số nợ tốt nhất trung bình là: 33 %
Được xác định bởi công thức sau:
Tổng nợ
Tỷ số nợ =
Tổng tài sản
Các nhân tố ảnh hưởng đến công thức được xác định như sau:
- Tổng nợ bao gồm toàn bộ các khoản nợ ngắn hạn và dài hạn của doanh nghiệp
cho đến thời hạn lập báo cáo. Nợ ngắn hạn như: các khoản phải trả, các khoản nợ tích
lũy, các khoản vay ngắn hạn và các khoản nợ khác. Nợ dài hạn: các khoản nợ vay dài
hạn của ngân hàng, nợ do phát hành trái phiếu, do mua trả chậm.
- Tổng tài sản là toàn bộ tài sản hiện cho đến thời điểm lập báo cáo, gồm tài sản
lưu động và tài sản cố định.
9
Các chủ nợ thường thích một tỷ số nợ vừa phải, tỷ số nợ càng thấp thì món nợ
càng được đảm bảo. Doanh nghiệp sẽ dễ dàng huy động thêm vốn bằng cách đi vay.
Nhưng doanh nghiệp lại muốn tỷ số nợ cao, vì việc tăng lợi nhuận bằng cách
tăng vốn tự có để đáp ứng nhu cầu hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp sẽ làm giảm
quyền kiểm soát của doanh nghiệp; còn việc tăng lợi nhuận bằng cách đi vay nợ để đáp
ứng nhu cầu kinh doanh của doanh nghiệp sẽ không ảnh hưởng đến quyền kiểm soát
của doanh nghiệp. Và điều này làm hạn chế khả năng huy động thêm vốn cho doanh
nghiệp một khi tỷ số nợ của doanh nghiệp quá cao.
2.3.4. Kỳ thu tiền bình quân
Chỉ tiêu này phản ánh số ngày thu tiền bình quân từ khi ghi nhận doanh thu.
Kỳ thu tiền bình quân tốt nhất trung bình là: 20 ngày.
Được xác định bởi công thức sau:
Các khoản phải thu * 360
Kỳ thu tiền bình quân =
Doanh thu thuần
Các nhân tố ở công thức trên được xác định như sau:
- Các khoản phải thu là những hoá đơn bán hàng chưa thu tiền về do doanh
nghiệp thực hiện chính sách bán chịu và các khoản tạm ứng chưa thanh toán, khoản trả
trước cho người bán.
- Doanh thu thuần là doanh số bán ra của doanh nghiệp trong năm sau khi trừ đi
các khoản giảm trừ trong năm như: chiết khấu, giảm giá, hàng bị trả lại và thuế doanh
thu…
Kỳ thu tiền bình quân cao hay thấp tuỳ thuộc vào chính sách bán chịu của doanh
nghiệp. Về nguyên tắc, tỷ số này càng thấp càng tốt, nếu kỳ thu tiền bình quân của
doanh nghiệp thấp thì hiệu quả sử dụng vốn của doanh nghiệp đó cao do vốn ít bị chiếm
dụng trong khâu thanh toán. Nếu kỳ thu tiền bình quân của doanh nghiệp quá cao thì
sức cạnh tranh của doanh nghiệp sẽ giảm do các khoản phải thu quá lớn, điều đó có
nghĩa chính sách bán chịu của doanh nghiệp là quá nhiều- điều mà thông thường chỉ
doanh nghiệp có sức cạnh tranh kém mới thực hiện chính sách này để tiêu thụ hàng hoá.
Tuy nhiên, không thể chỉ dựa vào chỉ số kỳ thu tiền trong kỳ mà kết luận tính hiệu quả
về khả năng thu hồi vốn mà cần phải xem xét thêm các yếu tố khác như: đặc điểm
ngành nghề kinh doanh, chiến lược phát triển, chính sách bán hàng của doanh nghiệp.
2.3.5. Hiệu quả sử dụng tài sản cố định
Hiệu quả sử dụng vốn là chỉ tiêu được sử dụng để đo lường tính hiệu quả của
việc sử dụng tài sản cố định trong kỳ của doanh nghiệp như thế nào.
Hiệu quả sử dụng vốn cố định tốt nhất trung bình là: 3 - 4 lần
Được xác định bởi công thức sau:
Doanh thu thuần
Hiệu quả sử dụng tài sản cố định =
Tài sản cố định
10
Tài sản cố định được xác định trên cơ sở giá trị còn lại của tài sản cố định( tài
sản cố định thuần) đến thời lập báo cáo. Nó được xác định căn cứ vào nguyên giá của
tài sản cố định sau khi khấu trừ phần khấu hao tích luỹ đến thời điểm lập báo cáo.
Tỷ số này càng cao thì càng tốt. Vì khi đó hiệu suất sử dụng tài sản cố định cao
cho thấy công sử dụng tài sản cố định cao.
Nếu hiệu suất sử dụng tài sản cố định của doanh nghiệp không cao thì doanh
nghiệp cần xem lại nguyên nhân của việc sử dụng tài sản cố định không hiệu quả,
thường là: đầu tư tài sản cố định quá mức cần thiết, tài sản cố định không sử dụng
chiếm tỷ trọng lớn, tài sản cố định được sử dụng với công suất thấp hơn công suất thiết
kế.
2.3.6. Doanh lợi tiêu thụ
Chỉ tiêu này phản ánh mức sinh lời trên doanh thu, chúng ta nên kết hợp chỉ tiêu
nà với mức sinh lợi tức sau thuế của năm trước để so sánh.
Doanh lợi tiêu thụ tốt nhất trung bình là: 5 %
Được xác định bởi công thức sau:
Lợi tức sau thuế
Doanh lợi tiêu thụ = x 100
Doanh thu thuần
Lợi tức sau thuế là phần lợi nhuận còn lại của doanh thu thuần sau khi đã khấu
trừ phần chi phí và thuế thu nhập.
Chỉ tiêu này cho thấy một đồng doanh thu tạo ra được bao nhiêu đồng lợi nhuận.
Vì vậy, chỉ tiêu này càng cao chứng tỏ doanh nghiệp càng hoạt động hiệu quả. Đây
cũng là yếu tố để nhà đầu tư quyết định đầu tư vào doanh nghiệp hay không.
Nếu chỉ tiêu này không cao có nghĩa là chi phí hoạt động của doanh nghiệp
không hợp lý so với các doanh nghiệp cùng ngành. Do đó, doanh nghiệp cần có biện
pháp quản lý các loại chi phí nhằm giảm thấp nhất chi phí để gia tăng mức sinh lời.
2.3.7. Vòng quay tồn kho
Chỉ số này đo lường mức doanh số bán liên quan đến mức độ tồn kho của các
loại hàng hóa, thành phẩm, nguyên vật liệu…
Đây là chỉ tiêu kinh doanh khá quan trọng vì dự trữ nguyên vật liệu là để sản
xuất, sản xuất hàng hóa là để tiêu thụ nhằm đạt mức doanh thu và lợi nhuận cao trên cơ
sở đáp ứng nhu cầu thị trường.
Quy mô tồn kho của một doanh nghiệp có thể lớn nhưng cũng có thể nhỏ, điều
đó phụ thuộc vào ngành nghề kinh doanh của doanh nghiệp và thời gian kinh doanh
trong năm.
Vòng quay tồn kho tốt nhất trung bình là: 9 lần
Được xác định bởi công thức sau:
Doanh thu thuần
Vòng quay tồn kho =
Tồn kho
Tồn kho là toàn bộ các loại tài sản như: nguyên vật liệu trong khâu dự trữ, chi
phí sản xuất dở dang trong khâu sản xuất và thành phẩm trong khâu lưu thông.
11
2.3.8. Vòng quay tổng tài sản
Chỉ tiêu này phản ánh hiệu suất sử dụng toàn bộ tài sản của doanh nghiệp, nghĩa
là trong một năm tài sản của doanh nghiệp quay được bao nhiêu lần.
Vòng quay tổng tài sản tốt nhất trung bình là: 2 lần
Được xác định bởi công thức sau:
Doanh thu thuần
Vòng quay tổng tài sản =
Tổng tài sản
Tổng tài sản được xác định bao gồm tài sản cố định và tài sản lưu động của
doanh nghiệp đến thời điểm lập báo cáo.
Chỉ tiêu này của doanh nghiệp càng cao chứng tỏ doanh nghiệp sử dụng tài sản
này rất hiệu quả trong một kỳ kinh doanh.
Nếu chỉ tiêu này rất thấp, doanh nghiệp phải xem xét việc sử dụng tài sản cố
định và tài sản lưu động có hiệu quả không, bằng cách kết hợp các chỉ tiêu: tỷ số thanh
toán nhanh, tỷ số thanh toán hiện thời và hiệu suất sử dụng tài sản cố định.
2.3.9. Doanh lợi tài sản
Chỉ tiêu này phản ánh kết quả hoạt động sản xuất kinh doanh, phản ánh hiệu quả
của các tài sản được đầu tư hay còn gọi là khả năng sinh lời của đầu tư.
Doanh lợi tài sản tốt nhất trung bình là: 10 %
Được xác định bởi công thức sau:
Lợi nhuận sau thuế
Doanh lợi tài sản = x 100
Tổng tài sản
Doanh lợi tài sản của doanh nghiệp cao thể hiện sự sắp xếp, phân bổ và quản lý
tài sản hợp lý và hiệu quả; cho thấy mức độ hiệu quả mà tổng tài sản của doanh nghiệp
mang lại. Đồng thời, cũng cho ta thấy hiệu quả của việc sử dụng các khoản lãi vay trong
doanh nghiệp đang rất tốt, nó không làm giảm lợi tức sau thuế quá nhiều.
Ngược lại, nếu chỉ tiêu này thấp có nghĩa là việc sử dụng tài sản của doanh
nghiệp không tốt, tài sản của doanh nghiệp quá lớn trong khi lợi tức sau thuế không đổi,
doanh nghiệp cần giảm lượng tài sản không cần thiết sử dụng và nâng cao năng suất sử
dụng tài sản trong kỳ của doanh nghiệp. Ngoài ra, chi phí lãi vay cũng là nguyên nhân
làm giảm lợi tức sau thuế, dẫn đến làm giảm doanh lợi tài sản.
2.3.10. Tỷ lệ lãi gộp
Chỉ tiêu này phản ánh mức sinh lời trước khi trừ chi phí chung, chi phí trả lãi
vay, thuế thu nhập của doanh nghiệp trên doanh thu.
Tỷ lệ lãi gộp tốt nhất trung bình là: 20 %
Được xác định bởi công thức sau:
Lãi gộp
Tỷ lệ lãi gộp = x 100
Doanh thu thuần
12
Lãi gộp được xác định là phần doanh thu thuần của doanh nghiệp còn lại sau khi
trừ đi giá vốn hàng bán của doanh nghiệp.
Chỉ tiêu này của doanh nghiệp cao cho thấy doanh nghiệp đang có chi phí sản
xuất sản phẩm ở mức hiệu quả nhất, không ảnh hưởng đến lãi gộp của doanh nghiệp.
Nếu tỷ số lãi gộp của doanh nghiệp thấp thì doanh nghiệp phải xem lại chi phí
sản xuất ra sản phẩm của doanh nghiệp có hiệu quả không so với các doanh nghiệp khác
trong cùng ngành.
13
CHƯƠNG III
GIỚI THIỆU SƠ LƯỢC VỀ QUÁ TRÌNH HÌNH THÀNH VÀ PHÁT TRIỂN
CỦA NHÀ MÁY XI MĂNG AN GIANG
♥♥♥☺♥♥♥
3.1. Khái quát quá trình hình thành và phát tiển của nhà máy
Nhà máy xi măng An Giang là một trong những nhà máy thuộc doanh nghiệp
nhà nước được thành lập sau ngày miền Nam giải phóng, được khởi công xây dựng từ
tháng 11 năm 1978 và đưa vào sử dụng năm 1979. Nhà máy xi măng An Giang được
đặt tại khu vực ấp Đông Thạnh, Xã Mỹ Thạnh, Thành Phố Long Xuyên, Tỉnh An
Giang, với diện tích mặt bằng chiếm 9 ha nằm cạnh quốc lộ 91, cách trung tâm thành
phố Long Xuyên khoảng 6 Km. Hàng năm nhà máy đã góp phần rất lớn trong nền kinh
tế quốc dân, cung cấp xi măng cho các công trình dân dụng và công nghiệp, xây dựng
cơ bản trong tỉnh và các tỉnh Đồng Bằng Sông Cửu Long. Sự ra đời của nhà máy xi
măng là cần thiết để cung cấp nguyên vật liệu cho công trình xây dựng, khắc phục hậu
quả chiến tranh gây ra, đồng thời phát triển kinh tế theo hướng công nghiệp hóa- hiện
đại hóa.
Từ khi thành lập nhà máy xi măng An Giang hoạt động sản xuất theo chỉ tiêu kế
hoạch của tỉnh. Từ nguồn tích lũy qua nhiều năm đến tháng 4 năm 1995, nhà máy có 4
máy nghiền( loại công suất 2 tấn/ giờ), ba dãy nhà kho chứa nguyên liệu và thành phẩm,
mọt kho chứa phế liệu và sân phơi. Tuy nhiên, đây cũng chỉ là loại máy móc cũ kỹ, hầu
hết dây chuyền sản xuất thủ công là chính, chất lượng sản phẩm không đồng đều, hiệu
quả kinh tế không cao. Hằng năm, nhà máy nhận chỉ tiêu sản xuất xi măng ở trên giao,
nguyên liệu tự do và chỉ sản xuất trên dưới 5.000 tấn xi măng loại mác thấp P 300(
tương đương PC 20) tiêu thụ rất khó khăn. Sản lượng tiêu thụ trong giai đoạn này chiếm
15% nhu cầu xây dựng cơ bản của tỉnh An Giang.
Năm 1986, nhà máy hoạt động khá vất vả, khó khăn lớn nhất trong giai đoạn này
là nhà máy nằm trong bối cảnh cả nước tiến tới xóa bao cấp, sản xuất theo cơ chế thị
trường có sự quản lý của nhà nước, sản xuất mang tính độc lập, tự chủ nên hoạtđộng
của nhà máy rất bấp bênh. Năm 1995, nền công nghiệp xi măng của tỉnh An Giang nằm
trong tình trạng lạc hậu về công nghệ.
Tháng 4 năm 1995, nhà máy xi măng được sáp nhập vào Công Ty Xây Lắp An
Giang. Trước yêu cầu của sự công nghiệp hóa- hiện đại hóa cùng với sự phát triển của
nền kinh tế thị trường, thay đổi cách nhìn và cung cách làm ăn mới, lãnh đạo Công Ty
Xây Lắp xin ý kiến tỉnh Ủy- thường trực Ủy Ban Nhân Dân tỉnh và được sự đồng ý, chỉ
đạo cho nhà máy tiến hành lập dự án đầu tư xây dựng- lắp đặt dây chuyền nghiền hiện
đại đầu tiên hoàn thành vào tháng 5 năm 1997 có công suất 100.000 tấn/năm, nhập thiết
bị Trung Quốc, tổng vốn đầu tư 7.300 triệu đồng. Với công nghệ kỹ thuật cao, tự động
hóa và định lượng hoàn toàn điều khiển bằng máy vi tính. Cùng với sự nhiệt tình năng
nổ của tập thể cán bộ công nhân viên, nghiên cứu cải tiến kỹ thuật, áp dụng nhiều sáng
kiến, thay đổi mẫu mã mới, tiết kiệm trong xây dựng, giảm chi phí đầu tư, hạ giá thành
sản phẩm, quảng cáo thương hiệu,… Sau hơn 3 năm hoạt động sản xuất kinh doanh đạt
hiệu quả cao, nhà máy đã hoàn vốn đầu tư, đồng thời đã được Trung Tâm 3 cấp giấy
chứng nhận phù hợp tiêu chuẩn quốc gia vào cuối năm 1998.
Nhà máy hoạt động hết công suất thiết kế nhưng cũng không đáp ứng đủ nhu
cầu tiêu thụ của xã hội, nên đầu năm 2000 lãnh đạo Công Ty Xây Lắp đồng ý cho nhà
máy tiếp tục đầu tư thêm dây chuyền thứ hai (công suất 100.000 tấn/năm), về thiết bị
14
chỉ mua máy nghiền bi, máy phân li của Trung Quốc, một số thiết bị còn lại như gầu
nâng, sàn quay, máy đóng bao vít tải, cân băng điện tử… nhà máy tự chế tạo và lắp đặt.
Rút kinh nghiệm từ dây chuyền trước có cải tiến máy phân ly, silô xi măng, bố trí dây
chuyền hợp lý, nên giảm chi phí đầu tư công trình gần 2.000 triệu đồng, hoàn thành đưa
vào sử dụng trước thời hạn một tháng (ngày 15/ 11/ 2000).
Phát huy hiệu quả sản xuất kinh doanh của hai dây chuyền, tháng 3 năm 2001
được sự chỉ đạo của Công Ty Xây Lắp, nhà máy tiếp tục đầu tư dây chuyền thứ 3 và thứ
tư với công nghệ thiết bị như hai dây chuyền nêu trên, cũng chỉ mua ống nghiền và máy
phân ly còn các thiết bị khác do các cán bộ công nhân viên nhà máy tự chế tạo. Nhờ có
kinh nghiệm trong chế tạo và lắp đặt nên tiến độ xây dựng nhanh hơn, chi phí đầu tư
giảm chỉ còn 4.500 triệu đồng (giảm 2.800 triệu đồng so với dây chuyền thứ nhất và
giảm 500 triệu đồng so với dây chuyền thứ hai). Công trình đã đưa vào sử dụng tháng 2
và thánh 12 năm 2002. Nâng tổng công suất của nhà máy lên 400.000 tấn/năm.
Từ tháng 7/2003 nhà máy có tung ra thị trường sản phảm xi măng chất lượng
cao PCB 40, tháng 12/2003 nhà máy được Trung Tâm Chứng Nhận Phù Hợp Tiêu
Chuẩn- QUACERT cấp dấu chứng nhận phù hợp tiêu chuẩn TCVN 6260: 1997 số SP
314.03.16 ngày 23/12/2003 cho sản phẩm xi măng Pooclăng hỗn hợp PCB 40.
Đến nay, sau hơn 3 năm áp dụng hệ thống quản lý chất lượng theo ISO
9001:2000 tại nhà máy. Nhà máy đã được Trung Tâm Chứng Nhận Phù Hợp Tiêu
Chuẩn – QUACERT cấp quyết định duy trì hiệu lực của giấy chứng nhận số: HT
280/1.05.16 ngày 22/2/2005 Chứng Nhận Hệ thống Quản Lý Chất Lượng của Nhà Máy
Xi Măng An Giang phù hợp theo tiêu chuẩn TCVN ISO 9001:2000, GCN: SP
154/01.05.16 cho sản phẩm PCB 30 và GCN: SP 314/1.05.16 cho sản phẩm PCB 40.
* Những thông tin chung về nhà máy xi măng An Giang
TÊN: NHÀ MÁY XI MĂNG AN GIANG
ĐỊA CHỈ: QUỐC LỘ 91 P. MỸ THẠNH -TP LONG XUYÊN- TỈNH AN GIANG
ĐIỆN THOẠI: 076.834328-834496; FAX: 076.835982
E- MAIL:
WEBSITE: www.xaylapag.com
THÀNH LẬP: THEO QĐ SỐ: 01/QĐ.TC NGÀY 08/05/1995
TRỰC THUỘC CÔNG TY XÂY LẮP AN GIANG
SẢN PHẨM: XI MĂNG POOCLĂNG HỖN HỢP PCB
LOẠI HÌNH KINH DOANH: SẢN XUẤT VÀ CUNG ỨNG CÁC LOẠI XI MĂNG
POOCLĂNG HỖN HỢP PCB
LOẠI HÌNH DOANH NGHIỆP: DOANH NGHIỆP NHÀ NƯỚC
THỊ TRƯỜNG TIÊU THỤ: CÁC TỈNH ĐBSCL VÀ MIỀN ĐÔNG NAM BỘ VÀ
CAMPUCHIA
15