Phân tích hình ảnh người phụ nữ trong ca dao xưa
Đề bài: Anh chị hãy phân tích và nêu cảm nghĩ về hình ảnh người phụ nữ trong ca
dao xưa của người dân Việt Nam.
Chúng ta ai cũng lớn lên bởi những câu ca dao, những câu hát à ơi của bà, của mẹ. tiếng
hát qua những câu ca dao như đi qua lũy tre làng, thấm được trong từng ngõ nhỏ của cuộc
sống, những cánh cò bay lả lơi, nơi nuôi ta khôn lớn qua từng năm tháng. Và có lẽ, ca
dao đã trở thành những điều không thể thiếu trong cuộc sống của những đứa trẻ lớn lên
bởi tình thương yêu nơi nông thôn. Có lẽ ai cũng sẽ nhớ tới hình ảnh của những người
phụ nữ đã xuất hiện trong những câu thơ, câu ca dao. Đó là hình ảnh của những người
phụ nữ, ngày ngày vất vả, chịu đựng hi sinh miếng cơm manh áo cho chồng cho con
những luôn mang trong mình những đức tính trong sáng, thiện tâm, giàu đức hi sinh. Nơi
đó, ta không thể quên được hình ảnh những con cò thân gầy ngày ngày lặn lội.
Trong nền văn học nói chung và trong những bài ca dao xưa, hình ảnh của những người
phụ nữ có lẽ đã là những hình ảnh không thể quên và tiêu biểu cho một kiếp người trong
xã hội. Trong xã hôi phong kiến, người phụ nữ có địa vị thấp nhất trong xã hội, họ phải
chịu những định kiến hà khắc trong xã hội, những tư tưởng mà tưởng chừng đơn giản
nhưng chúng lại giam hãm cả cuộc đời của người phụ nữ.
Thân em như hạt mưa sa
Hạt vào đài các hạt ra ruộng cày
Hay
Thân em như tấm lụa đào
Phất phơ ngoài chợ biết vào tay ai
Người phụ nữ khi ấy phải theo quan niệm|” tại gia tòng phụ, xuất giá tòng phu, phu tử
tòng tử”. bởi vậy, họ không có quyền quyết định cuộc sống cho chính bản thân mình. Khi
chưa đi xuất giá, họ phải nghe theo tất cả sự chỉ đạo của người làm cha. Người cha ấy mà
có yêu thương, bảo vệ họ hay không còn tùy theo từng hoàn cảnh. Có những khi những
người con gái cũng chỉ có thể là công cụ cho những người làm cha, làm chú trao đổi lợi
ích của chính mình. Khi xuất giá, theo quan điểm” cha mẹ đặt đâu con nằm đó” có những
lúc chính những người con gái ấy lại không thể biết ai mới là người mà mình sẽ chung
sống suốt đời. thời kì phong kiến, không hiếm những người con gái không hề biết mặt
chồng của mình như thế nào chứ không nói đến được tìm hiểu về nhân phẩm, tính cánh.
Thế mới nói, đó chính là cái bi ai của những người phụ nữ. bởi vì thế, họ luôn khóc thầm
cho cuộc sống vợ chồng mà không tình yêu của mình. Ai may mắn, gặp được người
chồng yêu mình tha thiết, họ được sống như một “ tiểu thư đài các”, được yêu thương,
che chở. Thế nhưng nếu như không may mắn, cuộc đời của họ như bước vào những góc
tối mà chính bản thân họ cũng không thể phản kháng lại được. bởi vậy thời kì này, không
thiếu những câu ca dao nói về sự đau đớn, tủi nhục của người phụ nữ. họ luôn ngóng
trông ngày trở về quê mẹ:
Chiều chiều ra đứng bờ sông
Muốn về với mẹ mà không có đò
Hay chiều chiều ra đứng ngõ sau
Trông về quê mẹ ruột đau chín chiều
Mỗi khi nhớ nhà, nhớ mẹ mà không thể làm như thế nào. Những người làm con phải đi
lấy chồng có khi phải xuất giá từ lúc còn rất nhỏ. Có lẽ chính các nàng cũng không biết,
lấy chồng là như thế nào. ấy vậy mà nàng phải chịu đựng sự khắt khe của mẹ chồng và cả
gia đình của chồng. Mỗi bước đi đầy chông gai, khó khăn. Bởi vậy mà đã có những câu
thơ” bưng bát nhà giàu nước mắt chứa chan”. trong chế độ cũ, người mẹ chồng thường là
“nỗi sợ” của những người con gái mới về làm dâu trong gia đình bởi quan niệm họ đã
“mua “ những người con dâu về để phụ giúp gia đình nhà chồng cũng như người làm
trong gia đình họ chứ đó đâu có phải là tình yêu thương của con người với con người với
nhau. Đây cũng không còn là tình yêu đôi lứa được chấp nhận nữa mà chỉ là sự mua bán,
trao đổi của hai bên mà thôi. Và người phải chịu thiệt thòi, không ai khác chính là những
người phụ nữ đáng thương không về có sức phản kháng ấy.
Con cò lặn lội bờ sông
Tối tăm mù mịt ai đưa cò về
Hay ông ơi ông vớt tôi nào
Tôi có lòng nào ông hãy xáo măng
Có xáo thì xáo nước trong
Chớ xáo nước đục đau lòng cò con
Hình ảnh của con cò có lẽ là hình ảnh phản ánh rõ nét nhất hình ảnh của những người
phụ nữ. những con cò luôn mang tấm thân gầy guộc, phải đi kiếm ăn trong những đêm
lạnh vắng mà không có ai ở bên cạnh. Có những khi, họ phải tất bận với công việc, vì
chồng, vì con. Thế nhưng dù có phải chịu cuộc sống đau khổ như thế nào thì những con
người ấy vẫn luôn giữ được tấm lòng son sắt. “có xáo thì xáo nước trong”. Tấm lòng của
họ như lay động cả những người đọc như chúng ta. Dù có phải chịu cuộc sống khắc
nghiệt tới đâu, thế nhưng người phụ nữ vẫn kiên quyết giữ trọn phẩm giá của mình. Đó
là một trong những đặc tính tốt đẹp nhất của người phụ nữ việt nam. Đẻ rồi, khi có con,
họ lại cố gắng vun đắp cho con cái có được cái ăn, cái chữ dù cuộc sống của mình có vất
cả tới đâu đi chẳng nữa.
Công cha như núi thái sơn
Nghĩa mẹ như nước trong nguồn chảy ra
Thật khó để có thể đong được tình cha nghĩa mẹ và những đứa hi sinh của cha mẹ đã
dành cho chúng ta
Gió mùa thu mẹ ru con ngủ
Năm canh chày thức đủ năm canh
Hình ảnh người mẹ có lẽ cũng đã ghi sâu vào lòng người như vậy. những câu ca dao như
khắc họa lại cuộc đời của những người phụ nữ từ khi còn ở nhà tới lúc đi lấy chồng và
có con. Tuy vất cả nhưng không ai có thể phủ định tình yêu thương, sự nhẫn nại và cam
chịu của những người con, người vợ, người mẹ. Bởi vậy, hình ảnh của người phụ nữ là
hình ảnh đẹp nhất trong suy nghĩ của mỗi con người bây giờ và mãi mãi về sau.