Bài 30
TẬP TÍNH LÀ GÌ ?
PHÂN LOẠI TẬP TÍNH
CƠ SỞ THẦN KINH CỦA TẬP TÍNH
I. TẬP TÍNH LÀ GÌ ?
1. Hiện tượng
Quan sát
I. TẬP TÍNH LÀ GÌ ?
Nhện giăng tơ
I. TẬP TÍNH LÀ GÌ ?
Chó làm xiếc………….và chơi thể thao
I. TẬP TÍNH LÀ GÌ?
Tập tính động vật là chuỗi phản ứng trả
lời các kích thích của môi trường
1. Định nghĩa
I. TẬP TÍNH LÀ GÌ ?
Tập tính có ý nghĩa
gì đối với động
vật?
2. Ý nghĩa
Giúp động vật thích
nghi với môi trường
sống và tồn tại ,
phát triển
II. CÁC LOẠI TẬP TÍNH
Tập tính bẩm sinh
Tập tính học được
Tập tính
gồm những
loại nào?
(Tập tính thứ sinh)
II. CÁC LOẠI TẬP TÍNH
Hoàn thành phiếu
học tập sau
Loại tập
tính
Khái niệm Tính chất Ví dụ
Tập tính
bẩm sinh
Tập tính
học được
Là hoạt
động cơ
bản sinh
ra đã có
Bẩm sinh, di
truyền, đặc
trưng cho
loài do gen
quy định
Là tập tính được
hình thành trong
quá trình sống
thông qua học tập
và rút kinh nghiệm
Không bền
vững, dễ
thay đổi
- Nhện
giăng tơ
- Ong
làm tổ
- Khỉ
dùng que
bắt mồi
- Beo
rình mồi
Bẩm sinh
Khỉ dùng que bắt mối -> tập tính học được
Vừa do bẩm sinh,vừa do học được
Các bạn hãy trả lời câu hỏi SGK/125
Tò vò cái con lớn lên tự đào hố và đẻ trứng
là
Chuồn chuồn bay thấp thì mưa,bay cao
thì nắng,bay vừa thì râm là
Khi thấy đèn giao thông chuyển
màu đỏ thì người tham gia giao
thông dừng lại là
bẩm sinh
bẩm sinh
học được
III. CƠ SỞ THẦN KINH CỦA TẬP TÍNH
Cơ sở của tập tính là một chuỗi các phản xạ.
Các phản xạ được thực hiện qua cung phản xạ
Cơ quan
thụ cảm
Hệ thần
kinh
(cơ quan
phân tích)
Cơ quan
thực hiện
Kích thích
ngoài
Hoặc trong
Hành động
Sơ đồ cơ sở thần kinh của tập tính
Khi số lượng các xináp trong cung phản xạ
tăng lên thì mức độ phức tạp của tập tính
cũng tăng lên
III. CƠ SỞ THẦN KINH CỦA TẬP TÍNH
Có mấy loại
phản xạ?
Vậy tập tính
bẩm sinh thuộc
loại phản xạ
nào? Có đặc
điểm gì?
Có hai loại là : phản xạ có điều
kiện và phản xạ không điều kiện
III. CƠ SỞ THẦN KINH CỦA TẬP TÍNH
Các tập tính bẩm sinh là một chuỗi phản xạ không
điều kiện mà trình tự của chúng trong hệ thần kinh đã
được gen quy định sẵn từ khi sinh ra ( do kiểu gen quy
định) → thường bền vững, không thay đổi.
Tập tính học
được thuộc loại
phản xạ nào? Có
đặc điểm gì?
Tập tính học được là chuỗi phản xạ có điều
kiện. Quá trình hình thành tập tính là quá
trình hình thành các mối liên hệ mới giữa
các nơron -> cơ sở giải thích tập tính học
được có thể thay đổi.
Sự hình thành tập tính học được ở động vật phụ
thuộc vào mức độ tiến hóa của hệ thần kinh
(mức độ tổ chức hệ thần kinh đơn giản hay
phức tạp) và tuổi thọ của chúng.
Một số tập tính của động vật như tập tính sinh
sản,ngủ đông là kết quả phối hợp hoạt động của
hệ thần kinh và hệ nội tiết.
Ở động vật có hệ thần kinh dạng lưới và hệ
thần kinh dạng chuỗi hạch, các tập tính
của chúng hầu hết là tập tính bẩm sinh, tại
sao ?
Ở động vật có tổ chức bậc thấp, các tập tính của chúng
đều là bẩm sinh vì:
+ Hệ thần kinh có cấu tạo đơn giản
+ Số lượng tế bào thần kinh không nhiều → Khả năng
học tập rất thấp, việc học tập và rút kinh nghiệm rất khó
khăn
+ Tuổi thọ rất ngắn không có nhiều thời gian cho việc học
tập
Tại sao người và động vật có hệ thần kinh
phát triển có nhiều tập tính học được?
Động vật đặc biệt là người có
hệ thần kinh phát triển
thường có tuổi thọ dài cho
phép động vật thành lập
nhiều phản xạ co điều kiện ,
hoàn thành các tập tính phức
tạp thích ứng với điều kiện
sống rất thuận lợi cho việc
học tập và rút kinh nghiệm
Câu 1: Tập tính bẩm sinh ở động vật không có
đặc điểm:
A. Sinh ra đã có, không cần học hỏi
B. Mang tính bản năng
C. Có thể thay đổi theo hoàn cảnh sống
D. Được quyết định bởi yếu tố di truyền
Câu 2: Tập tính học được ở động vật có
chung đặc điểm:
A. Sinh ra đã có
B. Được truyền từ đời trước sang đời sau
C. Phải học trong đời sống mới có được
D. Suốt đời không đổi
Cóc dọa chuột
Sư tử săn mồi
CHIM SĂN MỒI