BỆNH CẦU TRÙNG GÀ
Bệnh cầu trùng ở gà là
một bệnh khó kiểm soát. Cầu
trùng ký sinh làm tổn
thương nghiêm trọng đường
tiêu hoá, làm cho gà dễ chết.
Bệnh cầu trùng lây lan
nhanh trong các đàn gà, đặc
biệt là trong điều kiện chăn
nuôi tập trung, điều kiện vệ
sinh thú y kém, công tác
quản lý và chăn nuôi không
đảm bảo.
BỆNH CẦU TRÙNG GÀ
Các loại cầu trùng ký sinh ở gà – 8 loài
Loài Eimeria tenella
Loài Eimeria maxima
Loài Eimeria acervulina
Loài Eimeria mivati
Loài Eimeria brunetti
Loài Eimeria mitis
Loài Eimeria hagani
Loài Eimeria necatrix
BỆNH CẦU TRÙNG GÀ
Các loại cầu trùng ký sinh trên gà ở Việt Nam
Loài Eimeria tenella
Loài Eimeria maxima
Loài Eimeria acervulina
Loài Eimeria brunetti
Loài Eimeria mitis
Loài Eimeria necatrix
BỆNH CẦU TRÙNG GÀ
Đặc điểm sinh sản và gây bệnh của cầu trùng:
- Sinh sản vô tính.
- Sinh sản hữu tính.
Hai giai đoạn này thực hiện trong tế bào biểu
mô ruột.
- Sinh sản bằng bào tử.
Giai đoạn này diễn ra ở ngoài cơ thể vật chủ.
BỆNH CẦU TRÙNG GÀ
Đặc điểm sinh sản và gây bệnh của cầu trùng:
Quá trình sinh sản vô tính và hữu tính trong tế
bào biểu mô ruột thoạt đầu gây hiện tượng xung
huyết, sau đó là hoại tử và xuất huyết niêm mạc
ruột. Sự phá vỡ hàng loạt tế bào niêm mạc ruột
gây xuất huyết lan tràn, tế bào biểu mô bong
tróc. Ở các giai đoạn phát triển tiếp theo, cầu
trùng xâm nhập sâu vào vách ruột gây hoại tử,
xuất huyết cả lớp tế bào hạ niêm mạc và tuyến
ruột.
BỆNH CẦU TRÙNG GÀ
Nguyên nhân và phương thức truyền lây:
- Bệnh chủ yếu do các loại cầu trùng như:
Eimeria tenella (ký sinh ở manh tràng), Eimeria
necatnix, E.acervulina, E.maxima, E.brunetti (ký
sinh trùng ở ruột non).
- Bệnh lây lan chủ yếu qua đường tiêu hóa do gà
ăn phải nang của cầu trùng có trong thức ăn,
nước uống bị nhiễm mầm bệnh.
BỆNH CẦU TRÙNG GÀ
Triệu chứng:
- Eimeria tenella (cầu trùng ký sinh ở manh
tràng)
Chủ yếu xảy ra ở gà từ 2-8 tuần tuổi. Có 2 thể
bệnh
*Ở thể cấp tính: Gà ủ rũ, ăn ít, uống nước
nhiều, lúc đầu đi phân có bọt màu vàng hơi
trắng sau đó có màu đỏ nâu do lẫn máu (phân
gà sáp) gà đi lại khó khăn, xã cánh xù lông, mắt
trũng sâu niêm mạc nhợt nhạt, chân gập lại,
khụy xuống và chết sau khi có biểu hiện co giật
từng cơn.
BỆNH CẦU TRÙNG GÀ
Triệu chứng:
- Eimeria tenella (cầu trùng ký sinh ở manh tràng)
Gà bị bệnh ủ rũ Phân nhày, có lẫn máu
BỆNH CẦU TRÙNG GÀ
Triệu chứng:
- Eimeria tenella (cầu trùng ký
sinh ở manh tràng)
* Ở thể mãn tính: Bệnh tiến
triển chậm hơn như gầy ốm,
xù lông, kém ăn, chân đi như
bị liệt, tiêu chảy thất thường…
Do tính chất bệnh không điển
hình khó chẩn đoán. Ở thể
này gà là vật mang mầm bệnh.
( Nguy hiểm )
BỆNH CẦU TRÙNG GÀ
Triệu chứng:
- Eimeria necatrix: (cầu trùng ký sinh ở ruột non)
ký sinh chủ yếu ở tá tràng gà giò, gà lớn (lớn hơn 4 tháng
tuổi).
Triệu chứng của bệnh biểu hiện không rõ dễ nhằm
lẫn với các bệnh khác. Gà cũng gầy yếu, xù lông,
kém ăn, chậm lớn, tiêu chảy, phân sáp, có khi
phân lẫn máu tươi, gà mái mắc bệnh thường giảm
đẻ…
E.acervulina, E.maxima, E.brunetti cũng gây bệnh tương
tự như E.necatrix
BỆNH CẦU TRÙNG GÀ
Bệnh tích:
- Eimeria tenella:
Xuất huyết niêm mạc manh tràng và trương to ở 2
manh tràng. Manh tràng có tính đàn hồi màu xanh
thẫm. Mổ ra trong xuất huyết tấm tấm và đầy máu.
Nặng thì 2 manh tràng xuất huyết, hoại tử từng
mảng đen. máu có thể đông thành những cục lổn
nhổn.
Hậu môn con vật ướt, lông bết, xung quanh cơ
vòng hậu môn có những điểm xuất huyết. Hiện
tượng phù nề thể hiện rõ ở các cơ quan và mô bào.
BỆNH CẦU TRÙNG GÀ
Bệnh tích:
- Eimeria tenella:
H
1
: Sưng & xuất huyết H
2
: Máu đông đen lổn nhổn
BỆNH CẦU TRÙNG GÀ
Bệnh tích:
- Eimeria tenella:
BỆNH CẦU TRÙNG GÀ
Bệnh tích:
- Eimeria necatrix:
Tá tràng sưng to, ruột phình to từng đoạn khác
thường, chỗ vách ruột trương to thường dễ vỡ, trong
ruột chứa chất lỏng bẩn thối có lợn cợn bã đậu. Bề
mặt niêm mạc ruột dày lên có nhiều điểm trắng đỏ.
Bệnh nặng thường thấy máu tươi lẫn lộn với các
chất chứa trong ruột (tiêu phân sống).
E.acervulina, E.maxima, E.brunetti cũng có bệnh
tích tương tự như E.necatrix
BỆNH CẦU TRÙNG GÀ
Bệnh tích:
- Eimeria necatrix:
H
1
: Ruột sưng to từng đoạn
BỆNH CẦU TRÙNG GÀ
Bệnh tích:
- Eimeria necatrix:
H
2
: trong ruột có máu tươi lẫn
lộn với các chất khác
H
3
: Bề mặt niêm mạc ruột dày
lên có những điểm trắng đỏ
BỆNH CẦU TRÙNG GÀ
Chẩn đoán:
- Quan sát triệu chứng của gà.
- Nếu gà chết mổ khám bệnh tích
-Trong phòng thí nghiệm:
Kiểm tra phân tìm trứng của cầu trùng.
Trứng cầu trùng có thể nuôi cho gà hoặc bồ câu
ăn
theo dõi và mổ khám xác định vị trí ký sinh của
cầu trùng trong hệ thống tiêu hoá để định loại
loài cầu trùng ký sinh.
BỆNH CẦU TRÙNG GÀ
Phòng và trị bệnh cầu trùng:
- Phòng bệnh:
Vệ sinh chuồng trại sạch sẽ, vệ sinh thức ăn,
nước uống sạch sẽ tránh nhiễm mầm bệnh từ
nền chuồng, ủ phân gà bằng phương pháp vi
sinh vật tạo nhiệt để diệt cầu trùng.
Sát trùng chuồng trại, thiết bị, dụng
cụ chăn nuôi. Có thời gian nghỉ chuồng,
trong thời gian đó tiêu độc khử trùng bằng các
dung dịch formol 2%, crezol 3%,
amoniac(NH
3
)10%,
methylbromid(CH
3
Br)…
BỆNH CẦU TRÙNG GÀ
Phòng và trị bệnh cầu trùng:
- Trị bệnh:
Trị bệnh cầu trùng bằng hóa dược là phương
pháp thu lại hiệu quả cao
* Nguyên tắc: không nên dùng một lúc nhiều loại
thuốc, cũng không nên chỉ dùng một loại thuốc
kéo dài nhiều năm trong một cơ sở chăn nuôi gà.
1. Sunfamid và các nhóm hoá dược 1àm tăng
cường hiệu lực của Sulfamid.
Sulfamid là ức chế sự phát triển của vi sinh vật
nói chung và cầu trùng nói riêng bằng cách cạnh
tranh với PABA (Phía - Amino Benzoic - Axit),
ngăn cản sự tổng hợp axit folic, cần thiết cho sự
sinh trưởng và phát triển của cầu trùng.
BỆNH CẦU TRÙNG GÀ
Phòng và trị bệnh cầu trùng:
- Trị bệnh:
1*Coccistop 2000 (hãng Intervet, Hà Lan sản
xuất): thuốc bột màu trắng, đóng gói200 gam, tan
trong nước.
Thành phần gồm:
Sulfadimedine: 40 gram
Sulfadimethoxine : 4 gram
Diavedrine : 6 gram
Vitamin K : 4 gram
Tá dược VĐ: 200 gram
Thuốc có tác dụng trên các loài cầu trùng
E.acervulina, E. maxima,E. tenella, E.brunetti, E.
necatrix ở giai đoạn sinh sản nội sinh.
BỆNH CẦU TRÙNG GÀ
Phòng và trị bệnh cầu trùng:
- Trị bệnh:
Liều điều trị bệnh: 1 gram pha trong 1 lít nước,
uống trong 3 - 5 ngày liên tục.
Liều phòng bệnh: 1 gram pha trong 1 lít nước,
uống trong 4 - 7 ngày liên tục.
2*Esb3: (hãng Novatis, Thuỵ Sỹ sản xuất):
Thành phần chính là Sulfachlozine sodium
monohydrate (30%).
BỆNH CẦU TRÙNG GÀ
Phòng và trị bệnh cầu trùng:
- Trị bệnh:
Liều điều trị bệnh: 1 gam pha trong 1 lít nước,
cho uống 3 - 5 ngày. Nếu chưa khỏi có thể lặp
lại liệu trình trên sau khi dùng thuốc 2 - 3 ngày.
3*- Baycox (hãng Bayer, Đức sản xuất).
Thành phần chính là Toltrazuril: 25 mg
Baycox tác động đến tất các các giai đoạn phát
triển của cầu trùng, kể cả sinh sảnvô tính và hữu
tính, đồng thời có tác dụng kích thích và tăng
cường hệ thống miễn dịch của cơ thể gà.
BỆNH CẦU TRÙNG GÀ
Phòng và trị bệnh cầu trùng:
- Trị bệnh:
Liều điều trị: 1 ml pha trong liên tục trong 1 lít
nước lít nước (tương đương với nồng độ 25 ppm).
Uống liên tục trong 2 ngày.
Ngoài ra còn có thể sử dung các loại thuốc
Anticoccid, Avicoc, Ancoban, Salinomycin…
xong hiệu quả nhất và được sử dụng rộng rãi là
Baycox.
Xin cảm ơn !