nghia tuong minh va ham y- tiet 123

Tuần: 27
B. Tiếng Việt
Hướng dẫn ghi bài:

Phần ghi bài là phần có biểu tượng sau:  ở đầu dòng.

I. Phân biệt
nghĩa tường
minh và hàm
ý
1) Xét và phân
tích ví dụ:
2) Khái niệm:
II. Luyện tập

I. Phân biệt nghĩa tường minh và hàm ý:
1) Xét và phân tích ví dụ:
- Trời ơi, chỉ còn có năm phút!
Chính là anh thanh niên giật mình nói to, giọng cười nhưng đầy
tiếc rẻ. Anh chạy ra nhà phía sau, rồi trở vào liền, tay cầm một cái làn.
Nhà họa só tặc lưỡi đứng dậy. Cô gái cũng đứng lên, đặt lại chiếc ghế,
thong thả đi đến chỗ bác họa só già.
- Ô! Cô còn quên chiếc mùi soa đây này!
Anh thanh niên vừa vào, kêu lên. Để người con gái khỏi trở lại
bàn, anh lấy chiếc khăn tay còn vo tròn cặp giữa cuốn sách tới trả cho
cô gái. Cô kó sư mặt đỏ ửng, nhận lại chiếc khăn và quay vội đi.
( Theo Nguyễn Thành Long, Lặng lẽ Sa
Pa)
1) Qua câu “Trời ơi, chỉ còn có năm phút!”, em hi u ể
anh thanh niên muốn nói điều gì? Vì sao anh khơng nói thẳng điều

đó với họa sĩ và cơ gái ?
 Với câu nói của mình, anh thanh niên muốn nói thêm rằng “
Anh rất tiếc”, nhưng anh khơng muốn nói thẳng, điều đó có thể vì
ngại ngùng, vì muốn che giấu tình cảm của mình.
Tuần: 27
B. Tiếng Việt
NGHĨA TƯỜNG MINH
VÀ HÀM Ý
- Trời ơi, chỉ còn có năm phút!

I. Phân biệt
nghĩa tường
minh và hàm
ý
1) Xét và phân
tích ví dụ:
2) Khái niệm:
II. Luyện tập
I. Phân biệt nghĩa tường minh và hàm ý:
1) Xét và phân tích ví dụ:
- Trời ơi, chỉ còn có năm phút!
Chính là anh thanh niên giật mình nói to, giọng cười nhưng đầy
tiếc rẻ. Anh chạy ra nhà phía sau, rồi trở vào liền, tay cầm một cái làn.
Nhà họa só tặc lưỡi đứng dậy. Cô gái cũng đứng lên, đặt lại chiếc ghế,
thong thả đi đến chỗ bác họa só già.
- Ô! Cô còn quên chiếc mùi soa đây này!
Anh thanh niên vừa vào, kêu lên. Để người con gái khỏi trở lại
bàn, anh lấy chiếc khăn tay còn vo tròn cặp giữa cuốn sách tới trả cho
cô gái. Cô kó sư mặt đỏ ửng, nhận lại chiếc khăn và quay vội đi.
( Theo Nguyễn Thành Long, Lặng lẽ Sa

Pa)
2) Câu nói thứ hai “Ô! Cô còn quên chiếc mùi soa đây
này!” c aủ anh thanh niên có ẩn ý gì khơng?

Câu nói thứ hai của anh thanh niên khơng chứa ẩn ý.
Tuần: 27
B. Tiếng Việt
NGHĨA TƯỜNG MINH
VÀ HÀM Ý
- Trời ơi, chỉ còn có năm phút!
- Ô! Cô còn quên chiếc mùi soa đây này!

I. Phân biệt
nghĩa tường
minh và hàm
ý
1) Xét và phân
tích ví dụ:
2) Khái niệm:
II. Luyện tập
I. Phân biệt nghĩa tường minh và hàm ý:
1) Xét và phân tích ví dụ:
2) Khái niệm:
Từ những ví dụ đã phân tích, hãy rút ra kái niệm
về nghĩa tường minh và hàm ý?

Nghóa tường minh là phần thông báo được diễn đạt trực tiếp
bằng từ ngữ trong câu.

Hàm ý là phần thông báo tuy không được diễn đạt trực

tiếp bằng từ ngữ trong câu nhưng có thể suy ra từ những từ ngữ
ấy.
Lưu ý:

Hàm ý có thể giải đoán được: Người nghe có năng lực thì có
thể đoán ra hàm ý trong lời nói có chứa hàm ý.

Hàm ý có thể chối bỏ được: Người nói luôn luôn có thể chối
bỏ rằng họ không thông báo hàm ý nào đó trong lời nói của
mình, tức là người nói có thể không chòu trách nhiệm về hàm ý
chứa trong lời nói của chính họ.
Tuần: 27
B. Tiếng Việt
NGHĨA TƯỜNG MINH
VÀ HÀM Ý

I. Phân biệt
nghĩa tường
minh và hàm
ý
1) Xét và phân
tích ví dụ:
2) Khái niệm:
II. Luyện tập
I. Phân biệt nghĩa tường minh và hàm ý:
1) Xét và phân tích ví dụ:
2) Khái niệm:
II. Luyện tập
Bài tập 1 trang 75 NV9.II (Đọc lại đoạn trích đã dẫn ở mục I.)
a) Câu nào cho thấy họa só cũng chưa muốn chia tay anh

thanh niên? Từ ngữ nào giúp em nhận ra điều ấy?
- Trời ơi, chỉ còn có năm phút!
Chính là anh thanh niên giật mình nói to, giọng cười nhưng
đầy tiếc rẻ. Anh chạy ra nhà phía sau, rồi trở vào liền, tay cầm một cái
làn. Nhà họa só tặc lưỡi đứng dậy. Cô gái cũng đứng lên, đặt lại chiếc
ghế, thong thả đi đến chỗ bác họa só già.
- Ô! Cô còn quên chiếc mùi soa đây này!
Anh thanh niên vừa vào, kêu lên. Để người con gái khỏi trở
lại bàn, anh lấy chiếc khăn tay còn vo tròn cặp giữa cuốn sách tới trả
cho cô gái. Cô kó sư mặt đỏ ửng, nhận lại chiếc khăn và quay vội đi.
(Theo Nguyễn Thành Long, Lặng lẽ Sa Pa)
Tuần: 27
B. Tiếng Việt
NGHĨA TƯỜNG MINH
VÀ HÀM Ý
Nhà họa só tặc lưỡi đứng dậy.

I. Phân biệt
nghĩa tường
minh và hàm
ý
1) Xét và phân
tích ví dụ:
2) Khái niệm:
II. Luyện tập
Cô kó sư mặt đỏ ửng, nhận lại chiếc khăn và quay vội
đi.
I. Phân biệt nghĩa tường minh và hàm ý:
1) Xét và phân tích ví dụ:
2) Khái niệm:

II. Luyện tập
Bài tập 1 trang 75 NV9.II (Đọc lại đoạn trích đã dẫn ở mục I.)
b) Tìm những từ ngữ miêu tả thái độ của cơ gái trong câu
cuối đoạn văn. Thái độ ấy giúp em nhận ra điều ấy?
- Trời ơi, chỉ còn có năm phút!
Chính là anh thanh niên giật mình nói to, giọng cười nhưng
đầy tiếc rẻ. Anh chạy ra nhà phía sau, rồi trở vào liền, tay cầm một cái
làn. Nhà họa só tặc lưỡi đứng dậy. Cô gái cũng đứng lên, đặt lại chiếc
ghế, thong thả đi đến chỗ bác họa só già.
- Ô! Cô còn quên chiếc mùi soa đây này!
Anh thanh niên vừa vào, kêu lên. Để người con gái khỏi trở
lại bàn, anh lấy chiếc khăn tay còn vo tròn cặp giữa cuốn sách tới trả
cho cô gái. Cô kó sư mặt đỏ ửng, nhận lại chiếc khăn và quay vội đi.
(Theo Nguyễn Thành Long, Lặng lẽ Sa Pa)
Tuần: 27
B. Tiếng Việt
NGHĨA TƯỜNG MINH
VÀ HÀM Ý
Qua các hình ảnh này, có thể thấy cơ gái đang bối rối
dến vụng về vì ngượng. Cơ ngượng vì định kín đáo để khăn
lại làm kỷ vật cho người thanh niên, thế mà anh lại q thật
thà tưởng cơ bỏ qn, nên gọi cơ để trả lại.

I. Phân biệt
nghĩa tường
minh và hàm
ý
1) Xét và phân
tích ví dụ:
2) Khái niệm:

II. Luyện tập
I. Phân biệt nghĩa tường minh và hàm ý:
1) Xét và phân tích ví dụ:
2) Khái niệm:
II. Luyện tập
Tuần: 27
B. Tiếng Việt
NGHĨA TƯỜNG MINH
VÀ HÀM Ý
2) Baøi taäp 2 sgk trang 75.
Hàm ý của câu: Tuổi già cần nước chè: ở Lào Cai đi
sớm quá.  Ý nói ông họa sĩ chưa uống chè (Gợi ý nhắc nhở
anh thanh niên)
3) Bài tập 3 sgk trang 75, 76
Câu chứa hàm ý: Cơm chín rồi Vô ăn cơm.
4) Bài tập 4 sgk trang 76
a. Hà, nắng gớm, về nào. . . Câu này không chứa hàm ý
vì câu này câu độc thoại để ông Hai tự nói với mình.
b. Tôi thấy người đồn. . . Câu này không chứa hàm ý vì
câu này câu đối thoại bị bỏ lửng.