Đề và đáp án thi học sinh giỏi môn Địa lý 9- THCS Mỹ Hiệp 2010-2011.

PHÒNG GD-ĐT PHÙ MỸ ĐỀ THI HỌC SINH GIỎI CẤP HUYỆN
TRƯỜNG THCS MỸ HIỆP Lớp 9 – Năm học: 2010- 2011
………………………………. Môn: ĐỊA LÍ
Thời gian: 150 phút (Không kể thời gian phát đề)
______________________________________
Câu 1(3,0điểm)
Vì sao trên Trái Đất lại có ngày và đêm? Nếu Trái Đất không tự quay quanh trục mà chỉ
quay quanh Mặt Trời thì sẽ có hiện tượng gì xảy ra trên Trái Đất?
Câu 2(5,0điểm)
Xác định vị trí, giới hạn nước ta trong khu vực ĐNÁ. Từ năm 1977 về trước quan niệm
về chủ quyền nước ta có gì khác với hiện nay?
Vị trí địa lí đặc biệt cùng với lịch sử phát triển lãnh thổ lâu dài và phức tạp đã tạo cho
nước ta một hoàn cảnh tự nhiên độc đáo như thế nào?
Câu 3(4,0điểm)
Hãy chứng minh rằng các đặc điểm sông ngòi nước ta phản ánh rõ nét đặc điểm của địa
hình và khí hậu.
Câu 4(4,0điểm)
Dựa vào At- lát địa lí Việt Nam và những kiến thức đã học em hãy trình bày đặc điểm
dân cư nước ta và giải thích?
Câu 5(4,0điểm)
Cho bảng số liệu sau: Sản lượng thủy sản(nghìn tấn)
Năm Tổng số
Chia ra
Khai thác Nuôi trồng
1990 890,6 728,5 162,1
1994 1465,0 1120,9 344,1
1998 1782,0 1357,0 425,0
2002 2647,4 1802,6 844,8
a) Vẽ biểu đồ thích hợp thể hiện sản lượng thủy sản thời kì 1990- 2002?
b) Nhận xét biểu đồ.
(Học sinh được sử dụng At-lát địa lí Việt Nam của nhà xuất bản Giáo Dục)

PHÒNG GD-ĐTPHÙ MỸ HƯỚNG DẪN CHẤM VÀ BIỂU ĐIỂM
TRƯỜNG THCS MỸ HIỆP ĐỀ THI HỌC SINH GIỎI CẤP HUYỆN
_________ Lớp 9 – Năm học: 2010- 2011
Môn: ĐỊA LÍ
____________________________________________________________

Câu 1(4,0điểm)
*Trái Đất có ngày và đêm:( 2,0 điểm)
-Trái Đất có dạng hình cầu nên cùng một lúc ánh sáng Mặt Trời không thể chiếu sáng khắp bề
mặt được .Một nữa Trái Đất nhận được ánh sáng Mặt trời đó là ngày , còn nữa kia ở trong bóng
tối là đêm(0, 5 điểm).
- Nhờ vận động tự quay quanh trục mà lần lượt mọi điểm trên Trái đất đều có ngày và đêm
(0, 5 điểm).
- Nhịp điệu ngày và đêm kế tiếp nhau làm cho sự phân phối bức xạ Mặt trời trên Trái đất được
điều hòa (0, 5 điểm).
-Thời gian Trái đất quay một vòng quanh trục là 1 ngày đêm [24 giờ ](0, 5 điểm).
*Nếu Trái đất không tự quay quanh trục mà chỉ quay quanh Mặt trời thì sẽ xảy ra hiện tượng:
- Trái đất vẫn có ngày, đêm nhưng một năm chỉ có một ngày đêm [ ngày dài 6 tháng và đêm dài
6 tháng] đối với tất cả mọi nơi trên Trái đất(1,0 điểm).
- 6 tháng ngày mặt đất sẽ tích tụ một lượng nhiệt rất lớn và nóng lên dữ dội , trong 6 tháng đêm
mặt đất lại tỏa ra một lượng nhiệt rất lớn làm cho nhiệt độ hạ thấp =>Sự sông trên Trái đất
không thể tồn tại được (0, 5 điểm).
- Sự chênh lệch nhiệt độ=> chênh lệch áp suất rất lớn 2 nữa cầu ngày đêm => gió rất mạnh trên
bề mặt Trái đất(0, 5 điểm).
Câu 2(5,0điểm)
*Vị trí, giới hạn nước ta trong khu vực ĐNÁ (2,0 điểm)
- Phần đất liền nước ta có tọa độ địa lí từ 8
0
30
’

B ->23
0
22
’
B và từ 102
0
Đ -> 109
0
Đ (0,25 điểm)
- Như vậy nước ta nằm hoàn toàn trong vành đai nhiệt đới nữa cầu Bắc thiên về Chí tuyến hơn
Xích đạo (0,25 điểm).
- Nước ta nằm giữa các nước ĐNÁ , thuộc trung tâm châu Á gió mùa (0,5 điểm).
- Nước ta nằm ở vị giao tiếp giữa nhiều khu vực tự nhiên khác nhau như vị trí cầu nối phần lục
địa ĐNÁ với các đảo ,quần đảo xung quanh biển Đông. (0, 5 điểm).
- Nước ta nằm trên đường giao thông hàng hải quốc tế quan trọng từ Ấn Độ Dương sang Thái
Bình Dương.( 0,5 điểm).
*Từ 1977 về trước quan niệm về chủ quyền nước ta khác với hiện nay (1,0 điểm).
- Trước 1977 coi nước Việt Nam chỉ bao gồm phần đất liền hình chữ S và 2 quần đảo Hoàng Sa
và Trường Sa đã trở thành lạc hậu (0,5 điểm).
- Nước Việt Nam ngày nay gồm phần lục địa rộng 330.290km
2
và phần biển rộng gấp nhiều lần
phần lục địa trong đó có 2 quần đảo Hoàng Sa và Trường Sa(0,5 điểm).
*Ý nghĩa đối với tự nhiên(2,0 điểm).
- Thiên nhiên nước ta mang tính chất nhiệt đới gió mùa (0,5 điểm).
- Nước ta không bị hoang mạc hóa và bán hoang mạc hóa như một số nước cùng vĩ độ( Tây á,
Bắc Phi) (0,5 điểm).
- Nhờ nhiệt độ cao , độ ẩm lớn mưa nhiều nên thực vật phát triển xanh tốt quanh năm . Đặc biệt
vị trí đó là nơi tiếp giáp và hội tụ của các hệ thực vật Ấn, Miến từ phía Tây sang và Mã Lai ,In-
đô- nê –xi- a tới (0,5 điểm).

- Bờ biển nước ta dài , nhiều vũng vịnh, ngoài biển có nhiều đảo, quần đảo, thềm lục địa lại
chứa nhiều tài nguyên (khoáng sản,hải sản) có giá trị. Ảnh hưởng của biển vào sâu trong đất
liền. Tuy nhiên có bão gây tác hại cho sản xuất và sinh hoạt(0,5 điểm).
Câu 3(4,0điểm)
-Nước ta có mạng lưới sông ngòi dày đặc ,dọc bờ biển trung bình cứ 20km lại gặp một cửa sông.
Có tới hàng nghìn sông suối lớn nhỏ trên khắp lãnh thổ . Vì khí hậu nhiệt đới gió mùa ,lượng
mưa hàng năm lớn ,trung bình trên 1500mm/ năm (0,5 điểm).
- Phần lớn sông ngòi nước ta nhỏ, ngắn, dốc còn các sông lớn như Mê kông , sông Hồng thì chỉ
có phần hạ lưu chảy qua lãnh thổ nước ta .Do ảnh hưởng của địa hình ¾ là đồi núi và cao
nguyên , bề ngang lãnh thổ hẹp , núi lại ăn lan ra sát biển(0,5 điểm).
-Hướng chảy chủ yếu của các sông là TB-ĐN như sông Hồng, Mê kông, sông Mã, sông Cả…Do
sông ngòi đã phản ánh được hướng nghiêng chung của địa hình là TB-ĐN. Bên cạnh đó cũng có
một số sông chảy theo hướng vòng cung , uốn dòng theo các cánh cung núi( sông Cầu, sông
Thương, sông Lục Nam…). Một số sông miền Trung chảy theo hướng Tây-Đông, vì địa hình ở
miền Trung có dãy Trường Sơn ở phía Tây, thấp dần về phía Đông. (1,0 điểm).
-Chế độ nước chảy của sông phụ thuộc vào tính chất nhiệt đới ẩm gió mùa của khí hậu. Các
sông đều có một mùa lũ và một mùa cạn tương ứng với mùa mưa và mùa khô của khí hậu. Mùa
lũ chiếm tới 78,8% lượng nước cả năm(1,0 điểm).
- Sông ngòi nước ta mang nhiều phù sa: Do lượng mưa trên lãnh thổ nước ta lớn , phần lớn là
mưa rào, mưa tập trung vào một mùa . Độ dốc của địa hình của lưu vực dòng sông , dòng chảy
ngắn , lưu vực sông nhỏ , diện tích rừng ngày càng thu hẹp…(1,0 điểm).
Câu 4(4,0điểm)
* Đặc điểm phân bố dân cư:
- Dân cư nước ta phân bố không đều giữa các vùng, các địa phương. (1,0 điểm).
- Tập trung đông ở các đồng bằng, ven biển (1,0 điểm).
- Tập trung nhiều ở nông thôn và ít ở thành thị (1,0 điểm).
* Giải thích:
- Vùng đông bằng, ven biển có điều kiện sinh sống thuận lợi như đất đai màu mở, hải sản cho
nghề biển…(0,5 điểm).
- So về qui mô diện tích và dân số nước ta thì số lượng dân số thành thị còn ít , số thành thị củng

còn khiêm tốn nên chưa thu hút được nhiều thị dân( Công nghiệp và dịch vụ chưa phát triển) Do
đó dân thành thị còn quá ít (0,5 điểm).
Câu 5(3,0điểm)
a) Vẽ biểu đồ: Vẽ 3 đường biểu diễn thể hiện: Tổng sản lượng thủy sản ; sản lượng khai thác và
sản lượng nuôi trồng trên một hệ trục tọa độ . Chia tỉ lệ trên trục tung, trục hoành chính xác, vẽ
đẹp ,kí hiệu của các đường biểu diễn khác nhau , có chú thích, tên biểu đồ. (1,5 điểm).
b) Nhận xét:Từ năm 1990-> 2002 tổng sản lượng thủy sản, sản lượng khai thác và sản lượng
nuôi trồng đều tăng, trong đó: (0,75 điểm).
- Tổng sản lượng thủy sản :tăng 1765,8 nghìn tấn gần gấp 3 lần (0,25 điểm).
- Thủy sản khai thác: tăng 1074,1 nghìn tấn gấp 2,5 lần (0,25 điểm).
- Thủy sản nuôi trồng: tăng 682,7 nghìn tấn gấp 5,2 lần[tăng nhanh nhất] (0,25 điểm).