Bài 23_Nguyên tắc thông tin liên lạc bằng sóng vô tuyến

Ngày soạn: 7/1/2011 Người soạn: Đào Thị Gái
Tiết 40.Bài 23. NGUYÊN TẮT THÔNG TIN LIÊN LẠC
BẰNG SÓNG VÔ TUYẾN
I. MỤC TIÊU
- Nêu được những nguyên tắc cơ bản của việc thông tin liên lạc bằng sóng vô tuyến.
- Vẽ được sơ đồ khối của một máy phát và một máy thu sóng vô tuyến đơn giản.
- Nêu rõ được chức năng của mỗi khối trong sơ đồ của một máy phát và một máy thu sóng vô tuyến đơn giản.
II. CHUẨN BỊ
1. Giáo viên:
- Chuẩn bị thí nghiệm về máy phát và máy thu đơn giản (nếu có).
2. Học sinh
- Xem bài trước
III. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC
Hoạt động 1. ( 10 phút) Ổn định, kiểm tra
HOẠT ĐỘNG CỦA GV HOẠT ĐỘNG CỦA HS
- Ổn định, kiểm tra sĩ số
- Kiểm tra:
+ Sóng điện từ? Các đặc điểm sóng điện từ?
- Vào bài việc thông tin liên lạc ta đã biết dùng sóng
điện từ. Vậy nguyên tắt như thế nào?
- Báo học sinh vắng
- Trả bài.
Hoạt động 2: ( 10 phút) Hệ thống kiến thức
HOẠT ĐỘNG CỦA GV HOẠT ĐỘNG CỦA HS NỘI DUNG
- Ta chỉ xét chủ yếu sự truyền thanh vô tuyến.
- Tại sao phải dùng các sóng ngắn?
- Hãy nêu tên các sóng này và cho biết khoảng tần số của chúng?
- Âm nghe được có tần số bao nhiêu?
- Sóng mang có tần số từ 500kHz đến 900MHz , làm thế nào để sóng mang truyền tải được thông tin có tần số
âm?
E

t
- Sóng mang đã được biến điệu sẽ truyền từ đài phát → máy thu.
(Đồ thị E(t) của sóng mang chưa bị biến điệu)
- Cách biến điệu?
E
t
(Đồ thị E(t) của sóng âm tần)
- Biến điệu biên độ dung trong truyền thanh sóng nào?
E
t
(Đồ thị E(t) của sóng mang đã được biến
điệu về biên độ)
- Nó ít bị không khí hấp thụ. Mặt
khác, nó phản xạ tốt trên mặt đất
và tầng điện li, nên có thể truyền
đi xa.
+ Dài: λ = 10
3
m, f = 3.10
5
Hz.
+ Trung: λ = 10
2
m,
f = 3.10
6
Hz (3MHz).
+ Ngắn: λ = 10
1
m,

f = 3.10
7
Hz (30MHz).
+ Cực ngắn: vài mét,
f = 3.10
8
Hz (300MHz).
16Hz đến 20kHz.
- Biến điệu
- HS ghi nhận cách biến điệu các
sóng mang.
- Trong cách biến điệu biên độ,
người ta làm cho biên độ của
sóng mang biến thiên theo thời
gian với tần số bằng tần số của
sóng âm.
- Cách biến điệu biên độ được
dùng trong việc truyền thanh
bằng các sóng dài, trung và ngắn.
I. Nguyên tắc chung của việc
thông tin liên lạc bằng sóng vô
tuyến
1. Phải dùng các sóng vô tuyến
có bước sóng ngắn nằm trong
vùng các dải sóng vô tuyến.
- Những sóng vô tuyến dùng để
tải các thông tin gọi là các sóng
mang. Đó là các sóng điện từ cao
tần có bước sóng từ vài m đến vài
trăm m.

2. Phải biến điệu các sóng mang.
- Dùng micrô để biến dao động
âm thành dao động điện: sóng âm
tần.
- Dùng mạch biến điệu để “trộn”
sóng âm tần với sóng mang: biến
điện sóng điện từ.
3. Ở nơi thu, dùng mạch tách
sóng để tách sóng âm tần ra khỏi
sóng cao tần để đưa ra loa.
4. Khi tín hiệu thu được có cường
độ nhỏ, ta phải khuyếch đại
chúng bằng các mạch khuyếch
đại.
Hoạt động 3 ( 10 phút) Sơ đồ khối của một máy phát thanh vô tuyến đơn giản.
HOẠT ĐỘNG CỦA GV HOẠT ĐỘNG CỦA HS NỘI DUNG
- Y/c HS đọc Sgk và cho biết sơ đồ khối của một máy phát thanh vô tuyến đơn giản.
- Hãy nêu tên các bộ phận trong sơ đồ khối (5)?
- Hãy trình bày tác dụng của mỗi bộ phận trong sơ đồ khối (5)?
- Đọc sách giáo khoa
- Trình bày các bộ phận
- Nêu chức năng các khối
II. Sơ đồ khối của một máy phát thanh vô tuyến đơn giản
2
1
3
4
5
(1): Miro: Tạo ra dao động điện từ âm tần.
(2): Mạch phát sóng điện từ cao tần.: Phát sóng điện từ có tần số cao (cỡ MHz).

(3): Mạch biến điệu : Trộn dao động điện từ cao tần với dao động điện từ âm tần.
(4): Mạch khuyếch đại: Khuyếch đại dao động điện từ cao tần đã được biến điệu.
(5): Anten phát: Tạo ra điện từ trường cao tần lan truyền trong không gian
Hoạt động 4:( 10 phút) Sơ đồ khối của một máy thu thanh đơn giản
HOẠT ĐỘNG CỦA GV HOẠT ĐỘNG CỦA HS NỘI DUNG
- Y/c HS đọc Sgk và cho biết sơ đồ khối của một máy thu thanh vô tuyến đơn giản.
- Hãy nêu tên các bộ phận trong sơ đồ khối (5)?
- Hãy trình bày tác dụng của mỗi bộ phận trong sơ đồ khối (5)?
- Đọc sách giáo khoa
- Trình bày các bộ phận
- Nêu chức năng các khối
III. Sơ đồ khối của một máy thu thanh đơn giản
1
2
3
4
5
(1): Anten thu: Thu sóng điện từ cao tần biến điệu.
(2): Mạch khuyếch đại dao động điện từ cao tần: khuyếch đại dao động điện từ cao tần từ anten gởi tới.
(3): Mạch tách song: tách dao động điện từ âm tần ra khỏi dao động điện từ cao tần.
(4): Mạch khuyếch đại dao động điện từ âm tần: Khuyếch đại dao động điện từ âm tần từ mạch tách sóng
gởi đến.
(5): Loa: Biến dao động điện thành dao động âm.
Hoạt động 5. (5 phút) Giao nhiệm vụ
HOẠT ĐỘNG GV HOẠT ĐỘNG HS
- Trả lời câu hỏi sách giáo khoa
- Bài mới
+ Tán sắc ánh sang?
+ Ứng dụng?
- Ghi bài tập

- Ghi vở bài soạn
IV. RÚT KINH NGHIỆM. BỔ SUNG