Ý NGHĨA LỊCH SỬ VÀ TÁC ĐỘNG CỦA CÁCH MẠNG THÁNG 10 NGA NĂM 1917 ĐẾN PHONG TRÀO GIẢI PHÓNG DÂN TỘC TRÊN TOÀN THẾ GIỚI

ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI
TRƯỜNG ĐẠI HỌC KHOA HỌC XÃ HỘI VÀ NHÂN VĂN
KHOA LỊCH SỬ
---------------
TIỂU LUẬN
MÔN: LỊCH SỬ THẾ GIỚI HIỆN ĐẠI
ĐỀ TÀI
Ý NGHĨA LỊCH SỬ VÀ TÁC ĐỘNG CỦA CÁCH MẠNG THÁNG 10
NGA NĂM 1917 ĐẾN PHONG TRÀO GIẢI PHÓNG DÂN TỘC
TRÊN TOÀN THẾ GIỚI

Chín mươi năm đã trôi qua kể từ ngày cuộc khởi nghĩa vũ trang của
công nhân, binh lính ở thành phố Petrograt dưới sự lãnh đạo của Đảng
Bônsevich Nga do Lênin đứng đầu giành thắng lợi. Có thể nói không một
thế kỷ nào trong lịch sử nhân loại lại được chứng kiến sự phát triển mạnh
mẽ và sâu rộng của cao trào cách mạng thế giới như thế kỷ XX và một
trong những biến cố vĩ đại nhất, lớn lao nhất và mang nhiều giá trị, ý
nghĩa đối với thời đại nhât chính là cuộc cách mạng xã hội chủ nghĩa
tháng Mười Nga năm 1917. Cuộc cách mạng này đã “mở ra con đường
giải phóng cho các dân tộc và cả loài người, mở ra một thời đại mới trong
lịch sử, thời đại quá độ từ chủ nghĩa tư bản lên chủ nghĩa xã hội trên toàn
thế giới”
(1)
. Đó chính là lí do vì sao em chọn đề tài “Ý nghĩa lịch sử của
cuộc Cách mạng tháng Mười Nga và tác động của nó đến phong trào
giải phóng dân tộc trên toàn thế giới”. Với đề tài này trước hết chúng ta
phải nêu lên được ảnh hưởng trước tiên của nó đối với nước Nga, sau đó
với phong trào giải phóng dân tộc và sau này là sự thiết lập hệ thống xã
hội chủ nghĩa trên toàn thế giới. Những bài học kinh nghiệm để lại của
thắng lợi cách mạng tháng Mười là tiền đề để các nước thực hiện cuộc
cách mạng xã hội chủ nghĩa mà thể hiện khá rõ nét ở cuộc cách mạng Việt

Nam . Đặc biệt tính triệt để sâu sắc mà chưa một cuộc cách mạng nào lúc
bấy giờ đạt được cho thấy tầm vóc lớn lao, dấu ấn không thể phai mờ của
cách mạng tháng Mười trong lịch sử thế giới hiện đại.
Cách mạng tháng Mười Nga không phải xảy ra một cách ngẫu
nhiên. Là một nước yếu kém nhất trong hệ thống tư bản chủ nghĩa trong
lòng nước Nga đã bộc lệ đến đỉnh điểm các mâu thuẫn đối kháng giữa
công nhân với tư bản, giữa nông dân với địa chủ, giữa quần chúng lao khổ
bị áp bức với nhà nước thống trị. Những tiền đề đó đã hòa quyện vào nhau
và trở thành thực tiễn của cuộc đấu tranh cách mạng của giai cấp vô sản
Nga. Kết quả là dẫn tới sự thắng lợi của cuộc cách mạng xã hội chủ nghĩa
và sự ra đời của một loại hình chính quyền kiểu mới, đó là các Xô viết và
hình thành một Nhà nước kiểu mới là Nhà nước xã hội chủ nghĩa.
Vì vậy Cách mạng tháng Mười Nga thành công đã mở ra một thời
kỳ mới, một kỷ nguyên mới cho nước Nga, nhân dân lao động Nga được
giải phóng khỏi chế độ Nga Hàng, đưa giai cấp công nhân Nga lên một vị
trí mới trên vũ đài chính trị. Từ đây, nhân dân lao động Nga thật sự được
làm chủ cuộc sống của mình một chế độ xã hội mới tự do, dân chủ và
hạnh phúc. Như Chủ tịch Hồ Chí Minh đã viết “Lần đầu tiên trong lịch sử
loài người, nhân dân lao động đã bắt tay vào xây dựng xã hội xã hội chủ
nghĩa không có bóc lột và áp bức dân tộc”
(2)
.
Cách mạng tháng Mười Nga thắng lợi đã khẳng định chân lý: Dưới
sự lãnh đạo của một Đảng Cộng sản chân chính, hết lòng vì lợi ích, hạnh
phúc của nhân dân, toàn tâm, toán ý phục vụ nhân dân thì lý tưởng cách
mạng xã hội chủ nghĩa mới có thể thực hiện đến cùng, mới đem lại được
tự do, bình đẳng thực sự cho mọi người, Đảng Bônsevich đã đưa nước
Nga từ lạc hậu, khủng hoảng, nhanh chóng, trở thành một nước có nền
khoa học tiên tiến hàng đầu thế giới, có hệ thống giáo dục phổ thông và
đại học chất lượng cao, có một nền y tế, một hệ thống chăm sóc sức khỏe

miễn phí cho mọi người một thời cả thế giới khâm phục. Cách mạng tháng
Mười Nga thắng lợi cho chúng ta thấy, trong thời đại ngày nay, sự kết hợp
tất yếu và tự nhiên giữa cuộc đấu tranh vì dân chủ và cuộc đấu tranh vì
chủ nghĩa xã hội, giữa dân chủ và chủ nghĩa xã hội chẳng những là mục
tiêu mà còn là động lực thúc đẩy tiến bộ xã hội, đưa loài người tới tự do,
hạnh phúc, dân chủ, văn minh.
Không chỉ ảnh hưởng trực tiếp lớn lao đến bản thân nước Nga, Cách
mạng tháng Mười Nga còn là một mốc đánh dấu thời kỳ đấu tranh cách
mạng mới vì những mục tiêu của thời đại là hòa bình, độc lập dân tộc, dân
chủ và chủ nghĩa xã hội.
Cách mạng tháng Mười Nga không chỉ đánh sự ra đời của Nhà nước
vô sản đầu tiên trên thế giới mà còn đặt nền móng cho một chế độ xã hội
phù hợp nhất với các lợi ích cơ bản của con người. Với việc đánh đổ chủ
nghĩa tư bản ở một khâu quan trọng của nó là đế quốc Nga làm cho chủ
nghĩa tư bản không còn là hệ thống duy nhất trên thế giới. Do vậy lần đầu
tiên trong lịch sử nhân loại Cách mạng tháng Mười Nga đã khẳng định sự
thiết lập một nền chuyên chính vô sản - đó là Nhà nước dân chủ kiểu mới.
Lê nin tuyên bố “Chúng ta đã sáng lập ra một nhà nước kiểu Xô Viết, do
đó đã mở ra một thời đại mới trong lịch sử thế giới, thời đại thống trị
chính trị của giai cấp vô sản, thay thế cho thời đại thống trị của giai cấp
tư sản”
(3)
.
Với những thắng lợi đã giành được của Cách mạng tháng Mười Nga
cùng với việc thiết lập nên chính quyền Xô Viết ở trên khắp lãnh thổ và
những sắc lệnh đầu tiên về hòa bình, ruộng đất, dân tộc… không ai có thể
phủ nhận được tính tất yếu của hình thái kinh tế xã hội chủ nghĩa thay thế
cho kinh tế - xã hội tư bản chủ nghĩa, không ai có thể hoài nghi về ý nghĩa
của cuộc cách mạng đó, một cuộc cách mạng đã “làm rung chuyển thế
giới”. Thắng lợi của Cách mạng tháng Mười Nga, sự ra đời của Liên bang

các nước cộng hòa xã hội chủ nghĩa Xô Viết, những thành quả trong việc
xây dựng trên tất cả các mặt chính trị, quân sự, ngoại giao, kinh tế, văn
hóa xã hội…. ở Liên Xô đã tạo nên sức mạnh thời đại nhằm bảo vệ hòa
bình và an ninh thế giới, đẩy lùi và ngăn chặn nguy cơ chiến tranh, thúc
đẩy phong trào đấu tranh vì hòa bình, dân chủ và tiến bộ xã hội…
Cách mạng tháng Mười Nga trên thực tế là thắng lợi vĩ đại nhất
không chỉ của giai cấp vô sản và nhân dân các dân tộc Nga mà còn là
thắng lợi của giai cấp vô sản, nhân dân lao động và các dân tộc bị áp bức
trên toàn thế giới như lời Lênin đã từng khẳng định “Không thể có bức
tường ngăn cách giữa những chiến thắng của Cách mạng tháng Mười Nga
và những chiến thắng của cách mạng xã hội chủ nghĩa quốc tế”
(4)
.
Cách mạng tháng Mười Nga thắng lợi đã tạo cơ sở, điều kiện cho
nhân loại thực hiện bước quá độ lịch sử từ chủ nghĩa tư bản lên chủ nghĩa
xã hội trên phạm vi toàn thế giới. Với chính sách dân tộc được ban hành,
với những kết quả của việc thực hiện quyền dân tộc tự quyết, Cách mạng
tháng Mười Nga đã thức tỉnh ý thức dân tộc của các dân tộc thuộc địa và
phụ thuộc trên toàn thế giới.
Từ sau Cách mạng tháng Mười Nga, cách mạng giải phóng dân tộc
thường phải gánh vác hai nhiệm vụ: chống đế quốc và chống phong kiến,
giai cấp vô sản ở các nước thuộc địa phải nắm lấy ngọn cờ dân tộc để làm
cách mạng dân tộc dân chủ nhân dân. Chủ tịch Hồ Chí Minh cũng đá
khẳng định: “Muốn giải phóng dân tộc không còn con đường nào khác
con đường cách mạng vô sản”.
Chính xuất phát từ những ảnh hưởng của tư tưởng Cách mạng tháng
Mười Nga về quyền tự quyết của các dân tộc nên ngay sau Cách mạng
tháng Mười Nga đến lượt “Châu Á thức tỉnh”. Mông cổ là một điểm mốc
đầu tiên trong tiến trình thức tỉnh ở châu Á và đã thành lập nước Cộng
hòa Mông Cổ. Phong trào cách mạng của quần chúng nhân dân dưới sự

lãnh đạo của giai cấp vô sản đã bùn lên ở Trung Quốc - một đất nước có
bề dày lịch sử và số dân đông nhất thế giới, ở Ấn Độ, Iran, Thổ Nhĩ Kì. Ở
Đông Nam Á cũng bắt đầu nhen nhóm những ngọn lửa đầu tiên của cao
trào cách mạng vô sản.
Thắng lợi của Cách mạng tháng Mười của công cuộc xây dựng Nhà
nước Xô Viết và đặc biệt là chiến thắng lịch sử của nhân dân Liên Xô
chống lại bọn phát xít trong chiến tranh thế giới thứ II thực sự đã đưa