Vũ Bằng - mùa xuân

Bµi 15
Mïa xu©n cña t«i

- Vò B»ng -

Bài 15: Tiết

Mùa xuân của tôi
- Vũ Bằng -
I. Tìm hiểu chung
1. Tác giả: Vũ Bằng (1913 1984)
- Tiểu sử: Vũ Bằng sinh ra tại Hà Nội.
Ông đã sáng tác từ tr ớc Cách Mạng
Tháng Tám. Sau năm 1954, ông vào
Sài Gòn viết văn, làm báo và
hoạt động cách mạng
(công tác tình báo) .
Cuối đời, ông phải sống xa quê h ơng
và chịu nhiều nỗi oan khuất.
- Phong cách sáng tác: Sở tr ờng của
ông là tùy bút, bút kí và truyện ngắn.

Bài 15: Tiết

Mùa xuân của tôi
- Vũ Bằng -
I. Tìm hiểu chung
1. Tác giả: Vũ Bằng (1913 1984)
2. Tác phẩm: Th ơng nhớ m ời hai
b. Hoàn cảnh sáng tác:

Tác phẩm đ ợc viết trong hoàn cảnh đất n ớc
bị chia cắt. Vũ Bằng phải sống xa quê h
ơng, gia đình nh ng trong lòng ông lúc nào
cũng da diết một nỗi nhớ, một tình yêu
dành cho Bắc Việt , Hà Nội và ng ời
vợ tấm mẳn nơi quê nhà.
c. Giới thiệu tác phẩm:
- Tùy bút Th ơng nhớ m ời hai gồm có m ời
hai thiên t ơng ứng với m ời hai tháng trong
năm (tính theo lịch âm của ng ời Việt).
- Văn bản Mùa xuân của tôi trích từ thiên
thứ nhất Tháng giêng mơ về trăng non
rét ngọt.
d. Thể loại:
Tùy bút bút kí.
e. Ph ơng thức biểu đạt:
Biểu cảm.
a. Đọc - chú thích văn bản:
SGK trang 173 177.
T
h
á
n
g

m
ờ
i

m

ộ
t

Bài 15: Tiết

Mùa xuân của tôi
- Vũ Bằng -
I. Tìm hiểu chung
1. Tác giả: Vũ Bằng (1913 1984)
2. Tác phẩm: Th ơng nhớ m ời hai
a. Đọc - chú thích văn bản:
b. Hoàn cảnh sáng tác:
c. Giới thiệu tác phẩm:
d. Thể loại:
e. Ph ơng thức biểu đạt
f. Bố cục: 3 phần
Cảm nhận về quy luật tình cảm của
con ng ời với mùa xuân.
Cảm nhận về cảnh sắc, không khí
mùa xuân đất Bắc.
Cảm nhận về cảnh sắc, không khí
mùa xuân từ sau ngày rằm tháng
giêng.

Bài 15: Tiết

Mùa xuân của tôi
- Vũ Bằng -
I. Tìm hiểu chung
II. Tìm hiểu chi tiết

1. Quy luật tình cảm của con ng ời với mùa xuân
- Câu mở đầu, nhà văn rất tự tin phát biểu một quy luật:
Tự nhiên nh thế, ai cũng chuộng mùa xuân.


Biện pháp đảo ngữ, đ a vị ngữ lên tr ớc nhằm nhấn mạnh rằng
tình yêu mà con ng ời dành cho mùa xuân là một điều hiển
nhiên .


Cách vào đề có phần đột ngột nh ng lại tự nhiên, thân mật, giữa
ng ời đọc và tác giả d ờng nh không có khoảng cách.


Từ quy luật vừa phát biểu, Vũ Bằng chứng minh bằng một
giọng điệu tha thiết, một lập luận vững chắc, không thể phủ
nhận đ ợc.

Bài 15: Tiết

Mùa xuân của tôi
- Vũ Bằng -
I. Tìm hiểu chung
II. Tìm hiểu chi tiết
1. Quy luật tình cảm của con ng ời với mùa xuân
- Câu mở đầu, nhà văn rất tự tin phát biểu một quy luật :
Tự nhiên nh thế, ai cũng chuộng mùa xuân.
- Quy luật đ ợc chứng minh bằng một lập luận chặt chẽ và lời văn
tha thiết.

Bài văn hấp dẫn, cuốn hút ng ời đọc ngay từ những
dòng đầu tiên.

Bài 15: Tiết

Mùa xuân của tôi
- Vũ Bằng -
I. Tìm hiểu chung
II. Tìm hiểu chi tiết
1. Quy luật tình cảm của con ng ời với mùa xuân
2. Cảnh sắc, không khí mùa xuân Bắc Việt
a. Cảnh sắc mùa xuân
- Hình ảnh đặc tr ng mùa xuân Bắc Việt:
+ Màu sắc: sông xanh, núi tím, đôi mày thanh tân của ng ời con gái
(hoặc của nàng xuân chăng ?)
+ Tiết trời: m a riêu riêu, gió lành lạnh
+ Âm thanh: tiếng nhạn trong đêm xanh, tiếng trống chèo vọng lại từ
những thôn xóm xa xa, câu hát huê tình
+ Khung cảnh: nhang, trầm, đèn, nến, bầu không khí gia đình đoàn tụ
êm đềm, trên kính d ới nh ờng
- Từ :
+ sử dụng hàng loạt các tính từ rất gợi hình, gợi cảm
+ dùng hệ thống các từ láy vừa tinh tế, vừa giàu nhạc điệu
- Biện pháp nghệ thuật: kết cấu sóng đôi, điệp ngữ.
Bức tranh mùa xuân đất Bắc hiện lên trong kí ức của nhà
văn với những nét đặc tr ng, riêng biệt nhất:
Đó là cái se lạnh của m a riêu riêu, gió lành lạnh nh còn v
ơng lại từ mùa đông cũ nh ng đồng thời lại có cái ấm áp, nồng
nàn tràn ngập đất trời, thấm tận lòng ng ời của tiếng nhạn kêu,
tiếng trống chèo, câu hát huê tình và đặc biệt là không khí êm

đềm, sum họp ngày Tết cổ truyền dân tộc.
Sông xanh Núi tím
M a riêu riêu Gió lành lạnh
Tiếng trống chèo xa xa
Câu hát huê tình của cô
gái đẹp nh thơ mộng

Bài 15: Tiết

Mùa xuân của tôi
- Vũ Bằng -
I. Tìm hiểu chung
II. Tìm hiểu chi tiết
2. Cảnh sắc, không khí mùa xuân Bắc Việt
a. Cảnh sắc mùa xuân
b. Sức sống mùa xuân
1. Quy luật tình cảm của con ng ời với mùa xuân
- Mùa xuân khơi sức sống trong thiên nhiên:
+ Máu căng lên trong lộc của loài nai
+ Mầm non cây cối nằm im mãi không chịu đ ợc, phải trồi ra
thành những cái lá nhỏ li ti
+ Đ ờng sá không lầy lội, rét ngọt ngào chớ không còn tê buốt
căm căm
- Mùa xuân khơi sức sống trong con ng ời:
+ Thú giang hồ, say s a sự sống
+ Nhựa sống trong ng ời căng lên, tim trẻ ra và đập mạnh hơn
+ Sống lại và thèm khát yêu th ơng thực sự
+ Lòng anh ấm lạ ấm lùng, cảm nh có không biết bao nhiêu hoa
mới nở, b ớm ra ràng mở hội liên hoan

Bài 15: Tiết

Mùa xuân của tôi
- Vũ Bằng -
I. Tìm hiểu chung
II. Tìm hiểu chi tiết
2. Cảnh sắc, không khí mùa xuân Bắc Việt
a. Cảnh sắc mùa xuân
b. Sức sống mùa xuân
1. Quy luật tình cảm của con ng ời với mùa xuân
- Mùa xuân khơi sức sống trong thiên nhiên và con ng ời:

Nhựa sống trong ng ời căng lên máu căng lên trong lộc của
loài nai
mầm non cây cối nằm im không
chịu đ ợc

Tim ng ời ta cũng trẻ hơn ra và đập mạnh hơn

những con vật anh cũng sống lại và thèm khát yêu th ơng

Trong lòng thì có không biết bao nhiêu hoa mới nở,
b ớm ra ràng mở hội liên hoan

nh
d ờng nh
Y nh
cảm nh
Biện pháp so sánh bộc lộ một cách sinh động và tinh tế những
sắc thái tâm trạng, cảm xúc của con ng ời.

Kết hợp với giọng văn sôi nổi, ngôn ngữ trau chuốt, nhịp nhàng
càng cho thấy sức sống rạo rực của mùa xuân đang trào dâng trong
từng câu chữ và trong kí ức của ng ời xa quê.

Bài 15: Tiết

Mùa xuân của tôi
- Vũ Bằng -
I. Tìm hiểu chung
II. Tìm hiểu chi tiết
2. Cảnh sắc, không khí mùa xuân Bắc Việt
1. Quy luật tình cảm của con ng ời với mùa xuân
3. Cảnh sắc, không khí mùa xuân sau ngày rằm tháng giêng

Thiên nhiên và con ng ời hiện lên với những nét biến chuyển tinh tế trong
thời điểm: tết hết mà ch a hết hẳn
- Thiên nhiên:
+ Hoa cỏ: đào hơi phai nh ng nhụy vẫn còn phong, cỏ không m ớt xanh nh ng lại
nức một mùi h ơng man mác
+ Tiết trời:
~ Hết nồm, m a xuân thay cho m a phùn,
~ Nền trời không còn đùng đục nh màu pha lê mờ có những vệt t ơi xanh,
sáng sủa; Nền trời trong trong làn sáng hồng hồng rung động nh cánh con ve mới
lột



Bài 15: Tiết

Mùa xuân của tôi

- Vũ Bằng -
I. Tìm hiểu chung
II. Tìm hiểu chi tiết
2. Cảnh sắc, không khí mùa xuân Bắc Việt
1. Quy luật tình cảm của con ng ời với mùa xuân
3. Cảnh sắc, không khí mùa xuân sau ngày rằm tháng giêng

Thiên nhiên và con ng ời hiện lên với những nét biến chuyển tinh tế:
- Thiên nhiên:
- Con ng ời:
+ Thịt mỡ d a hành đã hết bữa cơm giản dị
+ Cánh màn điều hạ xuống
+ Trò vui ngày tết tạm kết thúc
Cuộc sống êm đềm th ờng nhật

Bài 15: Tiết

Mùa xuân của tôi
- Vũ Bằng -
I. Tìm hiểu chung
II. Tìm hiểu chi tiết
2. Cảnh sắc, không khí mùa xuân Bắc Việt
1. Quy luật tình cảm của con ng ời với mùa xuân
3. Cảnh sắc, không khí mùa xuân sau ngày rằm tháng giêng

Thiên nhiên và con ng ời hiện lên với những nét biến chuyển tinh tế:

Nghệ thuật miêu tả:
- Hình ảnh chọn lọc, đặc tr ng: đào phai, cỏ m ớt xanh, sự chuyển biến của tiết
trời

- Ngôn ngữ biểu cảm, giàu nhạc điệu: các tính từ và từ láy (phai, còn phong,
m ớt xanh, nức một mùi h ơng man mác, đùng đục, rạo rực, sáng sủa, trong trong,
hồng hồng)
- Biện pháp so sánh sử dụng một cách sinh động và sáng tạo: nh màu pha lê
mờ, nh cánh con ve mới lột

T H ạ C H L A M
B I ể U C ả M
T ì N H Y Ê U
M I ề N B ắ C
V

B ằ N G
T I N H T ế
1
2
3
4
5
6
Câu 1. Tên tác giả của văn bản Một thứ quà của
lúa non: Cốm
Câu 2. Ph ơng thức biểu đạt chính của ba văn bản Một thứ
quà của lúa non: Cốm, Sài Gòn tôi yêu, Mùa xuân của tôi
là gì?
Câu 3. Tình cảm mà tác giả Vũ Bằng dành cho quê
h ơng khi viết về mùa xuân.
Câu 4. Mùa xuân đ ợc nói đến trong văn bản Mùa
xuân của tôi là ở miền nào?
Câu 5. Tên tác giả văn bản Mùa xuân của tôi?

Câu 6 . Điểm chung trong ngòi bút sáng tác của
ba tác giả Thạch Lam, Minh H ơng, Vũ Bằng là
gì?
T
ú
B
Y
ù
T