Các bài làm văn cho tp "Những đứa con trong gia đình"

Những đứa con trong gia đình- Câu chuyện giàu chất hiện thực về những đứa con trưởng thành
trong thử thách khốc liệt của chiến tranh
Nguyễn Thi là một nhà văn-chiến sĩ mà cuộc đời và sự nghiệp sáng tác đã để lại nhiều bài học lớn cho
cả một thế hệ nhà văn thời chống Mĩ. Ông đã hi sinh ở mặt trận Sài Gòn trong chiến dịch Mậu Thân
1968. Trong di sản viết về chiến tranh của ông, có tác phẩm đã hoàn chỉnh, có tác phẩm mới ở dạng
phác thảo nhưng tất thảy đều ngồn ngộn chất sống và giàu tính thẩm mĩ chứng tỏ tác giả của nó là một
tài năng văn học lớn.
Từng sống ở Nam Bộ trước cách mạng và sau này lại tham gia chiến đấu trên chiến trường ấy,
Nguyễn Thi rất am hiểu con người và cảnh vật nơi này. Có thể nói ông là nhà văn của người nông dân
đồng bằng sông Cửu Long trong cuộc chiến tranh chống Mĩ ác liệt. Ông đã trút tâm huyết xây dựng
họ thành những nhân vật văn học đáng nhớ đầy cá tính, có lòng yêu nước và lòng căm thù giặc sâu
sắc, sống bộc trực, hồn nhiên, giàu tình nghĩa.
Những đứa con trong gia đình là một trong những truyện ngắn xuất sắc nhất của Nguyễn Thi rút từ tập
Truyện và kí xuất bản năm 1978. Truyện kể về những đứa con trong một gia đình nông dân một lòng
một dạ đi theo cách mạng và có những mối thù riêng với quân giặc. Chiến và Việt – hai chị em đồng
thời là hai nhân vật chính của tác phẩm không còn cha mẹ. Cha bị địch giết hồi chín năm (kháng chiến
chống Pháp), còn mẹ thì chết vì trúng đạn đại bác Mĩ. Họ lớn lên trong sự dìu dắt, đùm bọc của ông
Năm (người chú ruột) và sau này là của đoàn thể, đồng đội (một gia đình mới thân thiết của hai chị
em). Tuy nói chuyện một gia đình nhưng tác phẩm của Nguyễn Thi có khả năng ôm trùm hiện thực
rộng lớn. Số phận của mấy chị em ở đây cũng như cảnh ngộ gia đình họ không phải chỉ có Ý nghĩa cá
biệt. Có biết bao người, bao gia đình cũng phải gánh chịu những mất mát và đã vượt lên như thế trong
cuộc chiến tranh khốc liệt này. Hình tượng cuốn sổ gia đình được nhắc tới mấy lần trong truyện có
nghĩa nghệ thuật rất quan trọng. Nó hé lộ cho ta Ý đồ nghệ thuật của nhà văn muốn qua câu chuyện
một gia đình để đề cập đến những vấn đề khái quát hơn. Lời của chú Năm trong truyện đã nói lên điều
đó: “Chú thường ví chuyện gia đình ta nó cũng dài như sông, để rồi chú sẽ chia cho mỗi người một
khúc mà ghi vào đó. Chú kể chuyện con sông nào ở nước ta cũng đẹp, cũng lắm nước bạc, nhiều phù
sa, vườn ruộng mát mẻ cũng sinh ra từ đó, lòng tốt của con người cũng sinh ra từ đó. Trăm sông đổ về
một biển, con sông của gia đình ta cũng chảy về biển, mà biển thì rộng lắm, chị em Việt lớn lên rồi sẽ
biết, rộng bằng cả nước ta và ra ngoài nước ta”. Thông thường, sự kháo quát nghệ thuật của Nguyễn
Thi là như vậy. Nó luôn tự nhiên như đời sống do bắt mạch thực sự được vào cuộc sống.
Trên một Ý nghĩa khác, hình tượng cuốn sổ ngầm chứa chức năng lí giải chiều sâu hành động hiện tại

của các nhân vật. Cuốn sổ ghi chép đủ những sự việc đáng nhớ xảy ra với gia đình lớn của chị em
Việt-Chiến, từ chuyện người nào bị giặc giết chết vào ngày nào đến chuyện ai bị chúng nhục mạ ra
sao. Đặc biết, cuốn sổ kể khá tỉ mỉ từng chiến công đánh giặc của các thành viên gia đình, trong đó có
chiến công của Chiến và Việt theo du kích bắn tàu Mĩ trên sông Định Thủy. Cuốn sổ- ấy là lịch sử
một gia đình, nó cho thấy truyền thống và sự tiếp nối. Nó là một hình thức giáo dục lòng tự hào về
truyền thống mà chú Năm rất có Ý thức xây dựng cho thế hệ con cháu. Chú nói: “Chừng nào bây
trọng trọng, tao giao cuốn sổ cho chị em bây”. Câu nói ấy cũng rất mực tự nhiên mà chứa đầy Ý
nghĩa. Chính thế hệ mới sẽ là người viết tiếp những trang mới, vẻ vang cho truyền thống. Không thể
nói mọi chiến công mà Chiến, Việt lập được lại không liên quan đến cuốn sổ gia đình này. Kể lại sự
việc nhưng không bao giờ quên khám phá chiều sâu của nó chính là thuộc tính bản chất của ngòi bút
Nguyễn Thi.
Nguyễn Thi rất có biệt tài dựng người, dựng cảnh. Vốn sống của ông phong phú khiến cho các chi tiết
mà ông lẩy ra bao giờ cũng như giẫy trên trang sách, rất sinh động. Nhiều nhân vật chỉ xuất hiện
thoáng qua trong truyện nhưng đã kịp để lại một ấn tượng khó quên, cả về hành động lẫn ngôn ngữ.
Chú Năm của Chiến, Việt thật dễ nhớ với “giọng hò đã đục và tức như tiếng gà gáy”(“Chú hay kể sự
tích của gia đình và cuối câu chuyện, thế nào chú cũng hò lên mấy câu”). Giọng hò của người đàn ông
trung niên này tuy không hay nhưng chứa đựng mọt cái gì đó thật tha thiết khiến cho chị em Chiến,
Việt tuy rất thấy buồn cười nhưng vẫn rất cảm động. Theo như lời kể trong tác phẩm, ông ít nói,
nhưng những câu nói của ông được hai chị em nhân vật chính khắc ghi trong tâm khảm. Nó tương tự
như những châm ngôn kết tinh của cả một đời từng trải sông nước, lăn lộn với ruộng vườn và chung
thủy một dạ với cách mạng.
Bên cạnh nhân vật chú Năm, hình ảnh người má của hai chị em Chiến, Việt cũng hiện lên với những
nét chạm khắc rạch ròi. Đó là người đàn bà xốc vác, gan dạ, giỏi thu xếp cả việc chung lẫn việc riêng.
Nguyễn Thi đã chọn được nhiều chi tiết thật tài tình để xây dựng chân dung con người ấy. Nào là
chuyện bà đi đấu tranh về bị cà nông giặc bắn đuổi theo, một trái rơi bịch trước mặt, không nổ, “bà
đến dòm dòm rồi bỏ luôn vào rổ, cắp về”; nào là chuyện bà bế con, dắt con đi đòi đầu chồng từ ấp
trong tới ấp ngoài, vượt qua sông về tới quận; nào là chuyện bà tần tảo sớm hôm làm lụng nuôi con,
miệng nói, tay làm, chưa dứt câu dặn con mà chân đã “đẩy xuồng ra tuốt giữa sông”… Đặc biệt, chi
tiết bà đối mặt với quân thù hai bàn tay to bản “phủ lên đầu đàn con đang nép dưới chân” hoặc “dùa
đàn con lại đằng sau tránh đạn” đã cho ta hình dung đặc biệt rõ nét hình ảnh một người mẹ nơi Thành

đồng Tổ quốc những năm đánh Mĩ.
Hai nhân vật được khắc họa rõ nét trong tác phẩm là Chiến và Việt. Chiến là chị. Theo lời chú Năm,
cô “không khác mẹ một chút nào”. Ngay cả Việt cũng nhận thấy thế. Cô có đức tính kiên trì, chịu khó,
chỉ nội một việc bỏ ăn để đánh vần cuốn sổ gia đình suốt từ trưa cho đến lúc trời chạng vạng đã đủ
chứng tỏ điều đó. Cô cũng thừa hưởng ở mẹ đức tính han góc. Trong ngày tòng quân, cô nói với em:
“Tao đã thưa với chú Năm rồi. Đã làm thân con gái thì ra đi tao chỉ có một câu: Nếu giặc còn thì tao
mất, vậy à!”. Ở cô, khả năng vun vén, thu xếp gia đình cũng thể hiện rất rõ. Trước khi cùng em đi bộ
đọi, mọi chuyện nhà đã được cô xếp đặt đâu vào đó, tỉ mỉ chu đáo, “nói nghe thiệt gọn” khiến cho chú
Năm cũng phải có chút sững sờ, “nhìn hai cháu thiệt lâu” rồi nói: “Khôn! Việc nhà nó thu gọn đươc
thì việc nước nó mở được rộng, gọn bề gia thế, đặng bề nước non. Con nít chúng bây kì đánh giặc này
khôn hơn chú hồi trước”. Câu nói của chú Năm thể hiện sự yên tâm của thế hệ trước đối với lớp người
sau. Rõ ràng, họ đã trưởng thành, có thể gánh vác được những việc lớn của đất nước.
Khác với chị Chiến đã có dáng dấp của một người lớn thực thụ dù đôi lúc còn tranh giành với em,
Việt cong giữ nguyên tính chất của một cậu bé. “Cậu Tư” này trong gia đình có điệu cười “lỏn lẻn” rất
dễ thương. Cậu ta thường ngày vẫn hay tranh phần hơn với chị, từ chuyện bắt ếch đến chuyện đòi đi
bộ đội trước chị. Cậu còn vô tâm vô tính, phó mặc chuyện nhà cho chị “Tôi nói chị tính sao cứ tính
mà”. Trong khi chị bàn những việc phải làm ngày mai, Việt vẫn đùa nghịch “chụp một con đom đóm
úp trong lòng bàn tay” và thú vị quan sát điệu bộ cử chỉ, cách nói năng “in hệt má” của chị. Vào bộ
đội rồi, cậu ta “giấu chị như giấu của riêng vậy” vì sợ mất chị trước những lời gạ gẫm đùa tếu của anh
em. Trong hành trang người lính của mình, ngoài cái võng, bộ quân phục, Việt còn mang theo cái ná
thun-một vật bất lí thân từng gắn bó với Việt từ ngày cậu còn “để đầu trần, mình mẩy tèm lem sình đất
từ chỗ móc mương lên, lội tắt trong vườn, đi tìm chim”. Tuy còn rất trẻ con như thế, Việt đã chiến đấu
rất dũng cảm không thua kém ai. Việt đã dùng thủ pháo tiêu diệt được một chiếc xe bọc thép của địch.
Bị thương, Việt quyết bò đi tìm đồng đội. Nghe tiếng xe, pháo của giặc, Việt nằm chờ với tâm niệm
“Tao sẽ chờ mày! Trên trời có mày, dưới đất có mày, cả khu rừng này chỉ còn có mình tao. Mày có
bắn táo thì tao cũng bắn dược mày. Nghe súng nổ, các anh tao sẽ chạy tới đâm mày! Mày chỉ giỏi giết
gia đình tao, còn đối với tao thì mày là thằng chạy”. Có bao nhiêu là sự coi thường, khinh bỉ kẻ thù thể
hiện qua lời độc thoại ấy. Quả thực, Việt đã là một người lính chững chạc trong khi còn mang đayaf
đủ nét thơ ngây, trong sáng, đáng yêu của một cậu bé vừa đến tuổi thành niên.
Nhìn chung, trong khi xây dựng nhân vật, Nguyễn Thi rất quan tâm đến việc cá thể hóa. Nhân vật nào

cũng có những nét riêng, độc đáo, hiện lên mồn một trước mắt độc giả. Chú Năm nói khác mấ Việt, và
Việt nói khác chị Chiến. Lời nói của ai thể hiện rõ tính cách người đó. Nhưng mặt khác, nhà văn cũng
có Ý thức nhấn mạnh điểm giống nhau giữa họ. Chẳng thế mà ông nhiều lần qua lời chú Năm, qua lời
Việt so sánh Chiến với người má của cô, và để người má ấy nói về Việt: “Đó, lại giống cái thằng cha
nó rồi!”. Nói đến điểm giống nhau ở đây là nói đến nét bền vững trong truyền thống một gia đình giàu
tinh thần cách mạng, có lòng căm thù giặc sâu sắc, sống rất mực tình nghĩa thủy chung. Đây chính là
điểm nút sẽ giúp ta lí giải được sức mạnh tinh thần giúp các nhân vật vượt qua được thử thách lớn lao,
gay gắt đến như vậy. Mở rộng ra, đấy cũng chính là điểm nút khiến mọi chi tiết , sự việc được miêu tả
trong tác phẩm quy rụ lại thống nhất ở tinh thần chung là khẳng định những phẩm chất đẹp đẽ của
người dân Nam Bộ trong chiến tranh chống Mĩ cứu nước. Nhiều câu nói thốt ra từ miệng chú Năm
hay từ miệng má Việt, vì vậy có tầm khái quát triết lí, mang âm vang triết lí của cả một dân tộc bất
khuất, dù nó được biểu hiện ra trong một hình thức rất mực giản dị - giản dị đến bất ngờ như câu nói
của má Việt: “Người chết có cái vui của người chết, nếu khong người ta sanh con ra làm gì?”. Ở đây,
ta có thể nhận ra một đặc điểm trong sáng tác Nguyễn Thi: tính triết lí rất cao nhưng đấy là triết lí của
chính cuộc đời- một cuộc đời được tái hiện sinh động qua những biểu hiện mang tính bản chất. Ta có
thể chứng minh thêm cho điều vừa nói bằng chi tiết: hai chị em Chiến, Việt khiêng bàn thờ má sang
gửi nhà chú Năm: “Chị Chiến đứng ra giữa sân, kéo cái khăn trên cổ xuống, cũng xắn tay áo để lộ hai
bắp tay tròn vo sạm đỏ màu cháy nắng, rồi dang cả thân người to và chắc nịch của mình nhấc bổng
một đầu bàn thờ má lên. Việt ghé vào một đầu. Nào, đưa má sang ở tạm bên nhà chú, chúng con đi
đánh giặc trả thù cho ba má, đến chừng nào nước nhà độc lập con lại đưa má về. Việt khiêng trước,
chị Chiến khiêng lịch bịch phía sau. Nghe tiếng chân chị, Việt thấy thương chị lạ. Lần đầu tiên, Việt
mới thấy lòng mình rõ như thế. Còn mối thù thằng Mĩ thì có thể rờ thấy được vì nó đang đè nặng trên
vai. Hai chị em khiêng má băng tắt qua dãy đất cày trước cửa, men theo chân vườn thoảng mùi hoa
cam, con đường hồi trước má vẫn đi để lội hết đồng này sang bưng khác”. Khó mà không dẫn hết ra
đoạn văn đầy xúc động này. Nó đã nói lên hết sức cô đọng về cuộc chiến đấu của chúng ta: có yêu
thương, có căm thù, có cái mất mát nhưng có cái vĩnh hằng, có cái quyết liệt nhưng cũng có sự thanh
thản, có yếu tố hành động nhưng cũng có yếu tố tâm linh… Và mùi hoa cam, nó chỉ thoảng qua một
lần mà thơm mãi. Trong văn Nguyễn Thi, mùi hương trữ tình này thường chỉ được dùng rất dè sẻn,
nhưng chính vì vậy mà nó vô cùng quí, để lại trong lòng người đọc những cảm nghĩ sâu xa.
Một thành công nữa rất cơ bản của Nguyễn Thi trong Những đứa con trong gia đình là nghệ thuật

phân tích tâm lí nhân vật. Ta đã thấy phần nào điều đó qua việc phân tích cái tài của ông khi lựa chọn
các chi tiết đặc sắc làm nổi bật cá tính nhân vật ở trên. Cần đặc biệt lưu Ý rằng truyện ngắn này được
tổ chức dựa trên dòng hồi ức của nhân vật Việt khi bị thương trên trận địa. Miêu tả tâm lí của người
tỉnh táo đã khó mà ở đây lại là tâm lí của người luôn nằm trong trạng thái giữa mê và tỉnh, hiển nhiên
nhiệm vụ nghệ thuật đặt ra càng khó bội phần. Nhưng nhà văn đã thể hiện một cách xuất sắc trạng thái
“chập chờn cơn tỉnh cơn mê” đó của nahan vật. Bốn lần Việt tỉnh dậy trrn trận địa, mỗi lần Việt nhớ
gì, nghĩ gì đều được nhà văn miêu tả rất cụ thể, tinh tế và chính xác. Thông thường, mạch hồi tưởng
của nhân vật trong bước khởi đầuphụ thuộc rất nhiều vào yếu tố dẫn dụ của ngoại cảnh. Tác giả hiểu
điều đó rất rõ. Tâm lí con người tuy phức tạp nhưng vẫn diễn biến một cách lô gic. Lần thứ hai Việt
tỉnh dậy, nghe tiếng ếch nhái kêu dậy lên, Việt tự nhiên nhớ về những đêm đi soi ếch, nhớ “Khi đổ ếch
vào thùng, chú Năm thế nào cũng sang”. Thế là hình ảnh chú Năm hiện lên với những câu hò và cuốn
sổ gia đình cùng Ý nghĩa của nó. Lần thứ ba Việt tỉnh dậy, tiếng cu rừng nhắc Việt nhớ tới chiếc ná
thun, rồi chiếc ná thun nhắc tới hành trang trong chiếc ba lô ngày nhập ngũ, ngày nhập ngũ là ngày má
Việt vừa mất, thế là nỗi nhớ “chuyển vùng” sang hình ảnh của người má thân yêu. Việt tỉnh dậy lần
thứ tư trong tiếng súng thôi thúc. Sự thôi thúc ấy khiến Việt liên hệ tới Ý nghĩ thôi thúc ngày đi bộ
đội, liên hệ tới chuyện chị em giành nhau nhập ngũ trước, sau đó là chuyện mang bàn thờ má đi gửi
bên nhà chú… Nhìn chung, nhà văn nắm rất chắc quy luật diễn biến tâm lí con người. Ông đã khéo
léo tạo cho tác phẩm một hình thức kết cấu độc đáo tương đồng với kết cấu của những giấc mơ chập
chờn, từ đó cứ mở rộng dần đối tượng được miêu tả và đi mỗi lúc một sau vào đời sống tâm hồn của
nhân vật.
Trong khi làm sáng tỏ tâm lí nhân vật, nhà văn đã sử dụng một ngôn ngữ trần thuật đặc biệt phù hợp.
Đấy là ngôn ngữ của chính nhân vật nói về mình và kể về người khác, mặc dù bề ngoài có vẻ là ngôn
ngữ khách quan của người trần thuật. Điều đó thể hiện ngay ở cách xưng hô rất đỗi thân thương, gắn
bó: “Việt” chứ không phải anh hay chú bé, “chị Chiến” chứ không phải cô, chị, “chú Năm” chứ không
phải ông Năm, … Điều đó cũng thể hiện ở màu sắc địa phương của lời trần thuật: “Chú nói ít, nhưng
đã nhậu vào ba hột là chú nói tới”, “Thím Năm vừa khóc vừa kể thôi là kể”, “hai bên giáp mặt, ba
cười hề hề, nhưng má chẳng thèm dòm, hai mắt hứ một cái “cóc”, rồi đi thẳng” … Thật khó kể hết
được những ví dụ sinh động như thế. Nhiều người từng biểu dương Nguyễn Thi rất thạo ngôn ngữ
Nam bộ. Cần phải thấy rằng, cách sử dụng ngôn ngữ của ông ở đây trước hết có tác dụng làm nổi bật
tâm lí những con người sống ở vùng đất ấy, sau nữa mới gọi dậy không khí của một vùng, một thời…

Những đứa con trong gia đình thể hiện khá rõ tài năng của Nguyễn Thi trên nhiều mặt: khả năng khái
quát cao, khả năng dựng cảnh, dựng người và mô tả tâm lí sâu sắc, khả năng vận dụng ngôn ngữ Nam
Bộ đầy linh hoạt, biến hóa và cả chất triết lí rất riêng toát lên từ chính hiện thực chứ không phải từ
những lời trữ tình ngoại đề của tác giả. Tất nhiên, những phương diện tài năng ấy không biểu lộ riêng
rẽ. Chúng hòa lẫn vào nhau hết sức tự nhiên đưa đến sức thuyết phục lớn cho tác phẩm, làm cho độc
giả khi đọc tác phẩm không còn thấy đó là văn mà chỉ thấy đó là cuộc đời.
Đề : Vẻ đẹp con người Nam bộ trong kháng chiến chống Mỹ qua tác phẩm Những đứa con trong
gia đình của nhà văn Nguyễn Thi.
Những đứa con trong gia đình của nhà văn Nguyễn Thi gắn liền với không khí của những ngày
kháng chiến chống đế quốc Mỹ quyết liệt và hào hùng. Câu chuyện kể về những đứa con trưởng thành
trong gia đình lớn cách mạng, hun đúc những vẻ đẹp truyền thống của quê hương. Mỗi một nhân vật
trong tác phẩm đã thể hiện một cách đặc sắc phẩm chất, cá tính của con người Nam Bộ trung dũng
kiên cường, gắn bó với gia đình, quê hương, trung thành với cách mạng.
Tác phẩm được xây dựng theo kết cấu truyện ngắn hiện đại: là mạch hồi ức của anh tân binh Việt, đan
xen giữa quá khứ và hiện tại, nối kết một cách tự nhiên tình cảm gia đình – quê hương – cách mạng.
Không gian giàu kịch tính và thời gian nghệ thuật của tác phẩm tạo nên sự đan cái của những câu
chuyện kể không theo trình tự tuyến tính mà có sự sắp xếp hợp lý, tạo ra sự liên tưởng nhiều chiều.
Xoay quanh nhân vật trung tâm là hai chị em Chiến và Việt còn là hệ thống hình tượng nhân vật gắn
bó với nhau trong tình ruột thịt, có những nét bản chất thống nhất như chảy ra trong cùng huyết thống,
nhưng mỗi người một vẻ không ai giống ai. Chính những nét tiêu biểu đó đã góp phần tái hiện thành
công phẩm chất đáng quí của những con người quê hương Nam bộ giàu lòng yêu nước, căm thù giặc,
giúp người đọc hiểu rõ hơn về một thời đại hào hùng và giá trị nhân bản của cuộc kháng chiến chống
Mỹ.
Những nhân vật trong gia đình được giới thiệu gắn với hình ảnh thân thương của quê hương và những
kỷ niệm cụ thể thời thơ ấu dữ dội của anh tân binh Việt. Chiến đấu giữa bầy giặc Mỹ, bị thương, lạc
đồng đội, người chiến sĩ ấy giữa cơn mê tỉnh chập chờn đã nhớ về những hình ảnh thân thương nhất từ
thời ấu thơ. Dường như đó chính là nguồn sức mạnh giúp anh vượt qua cái chết tìm về sự sống, tìm về
đồng đội. Những con người trong gia đình Việt gắn với hồi ức thiêng liêng và cảm động làm sống dậy
cả một quá khứ yêu thương và căm thù: chị Chiến, má, chú Năm. Hiểu theo một nghĩa rộng, đó cũng
là những đứa con trong gia đình lớn: cách mạng.

Tất cả những con người ấy cùng giống nhau ở lòng căm thù giặc sâu sắc, vì những tội ác mà chúng đã
gây ra với người thân trong gia đình. Gắn bó với mảnh đất quê hương, những con người ấy còn giàu
tình nghĩa, trung thành với cách mạng bởi cách mạng đã đem lại cho họ sự đổi đời thật sự. Dường như
anh chiến sĩ Việt đã thừa hưởng được từ thế hệ đi trước, chú Năm và má, hành động dũng cảm gan
góc và lòng say mê khao khát được đánh giặc. Trong các nhân vật được tái hiện, chú Năm và má được
khắc hoạ với những nét riêng độc đáo.
Chú Năm thể hiện đầy đủ bản tính tự nhiên của người nông dân Nam bộ hiền lành chất phác, giàu cảm
xúc mơ mộng nội tâm. Một người từng trải qua đắng cay của cuộc đời làm mướn trước cách mạng, để
thành bản tính ít nói. Đau thương hằn sâu từ cuộc đời gian khổ và với tư cách chứng nhân của tội ác
của thằng Tây, thằng Mỹ và bọn tay sai phải chăng đã làm nên nét đa cảm trong gương mặt với đôi
mắt lúc nào cũng mở to, mọng nước.Chất Nam bộ rặt trong con người ông thể hiện qua việc hay kể sự
tích cho con cháu, và kết thúc câu chuyện thể nào cũng hò lên mấy câu. Néy đặc biệt độc đáo ở người
đàn ông này là có sổ ghi chép chuyện gia đình. Cuốn sổ ghi đầy đủ những chuyện thỏn mỏn của nhiều
thế hệ, như minh chứng cho tấm lòng thuần hậu của ông. Đó còn là những trang ghi chép tội ác của kẻ
thù gây ra, những chiến công của từng thành viên, như một biên niên sử. Bản thân ông cũng chính là
một trang sử sống, khi gửi gắm, nhắn nhủ cho hai chị em Chiến và Việt: “chuyện gia đình ta nó cũng
dài như sông, để rồi chú sẽ chia cho mỗi người một khúc mà ghi vào đó…”. Nhân vật đã thể hiện vẻ
đẹp của tấm lòng sắt son, ý thức trách nhiệm của thế hệ đi trước.
Má của Chiến và Việt là hội tụ phẩm chất tốt đẹp của người phụ nữ Nam bộ anh hùng trong kháng
chiến. Những ấn tượng tác giả để lại đậm nét trong người đọc về nhân vật này là về tính gan góc từ
khi còn là con gái. Người đàn bà hết lòng thương yêu chồng con ấy đã phải trải qua thời khắc dữ dội
khi kẻ thù chặt đầu chồng, nhưng má đã vượt lên đau thương để nuôi dạy đàn con khôn lớn trưởng
thành. Hình ảnh người mẹ ấy đối mặt với họng súng quân thù như gà mẹ xoè cánh che chở đàn con,
khiến kẻ thù phải run sợ trước đôi mắt của người vượt sông vuợt biển. Nuôi con và cả con của đồng
chí, má là hiện thân của vẻ đẹp gan góc được tôi luyện trong đấu tranh, với đức hy sinh vô bờ bến lặng
thầm, tảo tần lam lũ, đau thương chôn kín trong giọt nước mắt lặng lẽ kín đáo. Trong tâm hồn người
phụ nữ ấy là tình yêu lớn lao, ý chí bất khuất kiên cường và cả tinh thần dám hy sinh, đổi mạng sống
vì cách mạng.
Hai chị em Chiến và Việt đã được thừa hưởng tất cả những vẻ đẹp của thế hệ đi trước, tính cách được
tạo nên từ truyền thống gia đình, từ hoàn cảnh đặc trưng: thương cha má, cùng chung lo toan công

việc cách mạng, giàu tình nghĩa với quê hương. Không phải ngẫu nhiên hai chị em đã cùng xung
phong tòng quân một ngày, để trả mối thù cha bị chặt đầu, má bị trái cà nông quân thù sát hại. Trong
hoàn cảnh khốc liệt của cuộc chiến đấu, biết căm thù cũng là một phẩm chất cần thiết, bởi căm thù
giặc tàn phá quê hương, sát hại người thân cũng là một biểu hiện sâu sắc của tình yêu với quê hương,
gia đình! Bởi vậy đêm tòng quân không chỉ có hai chị em tranh nhau ghi tên mà thanh niên trong xã
ghi tên tòng quân cũng rất đông. Hành động của hai chị em có sự đồng tình của chú Năm, như một
điểm nhấn hành động này hoàn toàn không phải là tự phát mà gắn với ý thức giác ngộ của tuổi trẻ trên
quê hương đau thương và anh dũng.
Kí ức của Việt gắn với hình ảnh của chị Chiến, với kỷ niệm tuổi thơ trong trẻo của hai chị em. Người
con gái ấy có cá tính riêng, có những nét giống má, gan góc, chăm chỉ, đảm đang tháo vát. Hai chị em
kề tuổi nên có lúc còn rất trẻ con, nhưng bao giờ trong những lần cãi vã thì chị cũng nhường em. Đến
khi tham gia công việc cách mạng, Chiến tỏ ra chín chắn hơn Việt. Những mất mát đau thương đã
khiến cô gái ấy sớm trưởng thành, nhưng không hề làm chai sạn tâm hồn giàu nữ tính. Lúc nào Chiến
cũng có cái gương nhỏ, như những người con gái mới lớn nào cũng thích làm duyên. Câu chuyện của
hai chị em trước đêm tòng quân đã chứng tỏ khả năng quán xuyến, thay thế vai trò của mẹ để chăm
em, khiến cho bản thân cậu em thân thiết phải ngạc nhiên vì chứng kiến một chị Chiến giống in như
má, răm rắp nghe theo sự cắt đặt của chị.
Một trong những tình tiết truyện tạo được xúc động mạnh cho người đọc là hình ảnh hai chị em trước
đêm tòng quân khiêng bàn thờ má qua gửi chú Năm. Hai chị em đã làm cho người chú phải ngạc
nhiên vì sự trưởng thành trước tuổi. Đó là chi tiết cho thấy những đứa con trong gia đình cách mạng
này đã ý thức rõ chỉ có lên đường diệt giặc mới trả được mối thù giặc Mỹ đè nặng hai vai. Việc nhà
việc nước vẹn toàn, lời động viên của chú Năm dành cho hai chị em đã thể hiện niềm tin tưởng vào
thế hệ trẻ thời chống Mỹ.
Xuyên suốt mạch truyện là dòng hồi ức của Việt, nhân vật trung tâm của tác phẩm. Người chiến sĩ ấy
vốn là đứa trẻ gan dạ từng chứng kiến cảnh kẻ thù quăng đầu cha mà xông tới nhằm thằng liệng đầu
mà đá. Được dìu dắt từ ấu thơ, Việt cũng đã biết làm cảnh giới, chiếc ná cao su thành vật báo hiệu khi
có động. Bản tính hồn nhiên của một cậu bé mới lớn thể hiện ra ở sự hiếu thắng, lúc nào cũng giành
phần hơn, nhưng từ sâu thẳm là tình cảm yêu thương những người ruột thịt, tự hào với truyền thống
quê hương. Những lần ngất đi tỉnh lại của Việt giữa bãi chiến trường ngổn ngang xác giặc đã giúp anh
có thêm sức mạnh tình thương vượt lên cái chết để trở về đội ngũ. Nguyễn Thi đã thành công khi

không miêu tả vào những chiến công của anh chiến sĩ mà đã chỉ ra cho người đọc vẻ đẹp nhân văn
trong tâm hồn người cầm súng. Vẻ đẹp ấy là hội tụ của ý chí, quyết tâm và trên hết là tình thương yêu
sự gắn gó với người thân và sau này là tình cảm chan hoà thân ái giữa cậu Tư với đồng chí đồng đội
như trong một nhà.
Tác phẩm thành công khi đã đem lại cho người đọc sự hình dung về mảnh đất Nam Bộ anh dũng và
đau thương trong những ngày kháng chiến chống Mỹ. Đạc biệt, bằng sự am hiểu sâu sắc bản chất của
người dân Nam Bộ yêu nước, tác giả đã dựng nên những con người vừa bình thường giản dị nhưng lại
có vẻ đẹp, tầm vóc phi thường của con người thời đại chống Mỹ cứu nước. Giọng kể chuyện giản dị,
xây dựng đối thoại tự nhiên và nghệ thuật xây dựng tính cách nhân vật đặc sắc đã để lại ấn tượng khó
quên về những đứa con trong gia đình cách mạng. Đồng thời còn phát hiện sâu sắc về sự trưởng thành
của thế hệ trẻ Việt Nam trong chiến đấu. Vẻ đẹp ấy kết tinh chủ nghĩa anh hùng cách mạng Việt Nam,
sức mạnh làm nên chiến thắng của nhân dân Việt Nam, một phẩm chất cao quí còn để lại những tấm
gương cho thế hệ sau noi theo.
Phân tích nghệ thuật kể chuyện trong truyện ngắn " Những đứa con trong gia đình " của
Nguyễn Thi
Bài làm 1
Nhà văn Nguyễn Thi tên thật là Nguyễn Ca , người Nam Hà . Ông vào Nam từ năm 1945 , gia nhập
quân đội và viết văn dưới bút danh Nguyễn Ngọc Tấn . Tập kết ra Bắc năm 1954 , năm 1962 ông trở
lại miền Nam lần thứ hai , viết văn dưới bút danh Nguyễn Thi . Ông thuộc lớp nhà văn cầm súng , ông
hi sinh trong vị trí , tư thế chiến đấu giữa mùa xuân tiến công và nổi dậy năm 1968 trong trận đánh
vào Sài Gòn . Là nhà văn chiến sĩ , Nguyễn Thi có nhiều đóng góp cho nền văn học cách mạng . Một
trong những đóng góp đáng kể của ông về nghệ thuật là sự thể hiện thành công ở truyện “Những đứa
con trong gia đình” . Truyện viết năm 1966 , lúc Bến Tre đã đồng khởi , nhân dân miền Nam đã cầm
vũ khí đánh lại Mỹ-Nhật giải phóng quê hương . Trong tác phẩm , Chiến và Việt lớn lên trong cảnh
tan tóc của gia đình và trong cuộc đồng khởi vĩ đại của quê nhà .
Tác giả Nguyễn Thi đã sử dụng nghệ thuật đồng hiện trong tác phẩm này , đây là một thủ pháp khá
quen thuộc về kết cấu tác phẩm , một yếu tố thuộc về hình thức . Như ta đã biết , kết cấu là việc tổ
chức , sắp xếp các yếu tố nội dung trong văn bản tác phẩm để nó đạt hiệu quả nghệ thuật cao nhất .
Thủ pháp đồng hiện góp vai trò quan trọng trong công việc này . Nó là một trong những thủ pháp tạo
ra được lối kết cấu độc đáo . Từ đó , cốt truyện nhân vật , chủ đề được thể hiện , gây hiệu quả nghệ

thuật sâu sắc . Dựa vào suy nghĩ của mình , tác giả thể hiện các sự kiện trong một thời điểm , các nhân
vật trong cả hai mảng thời gian hiện tại và quá khứ đan xen nhau rất có hiệu quả .
Sau một cuộc giao tranh quyết liệt giũa đơn vị của Việt và một chiến đoàn Mĩ , Việt lạc đơn vị giữa
rừng đầy xác giặc , chân tay tê dại nhức nhối , khắp người rỉ máu , miệng tê cứng không la lên được ,
sau đó ngất đi . Nhưng Việt vẫn cố bò đi và sẵn sàng chiến đấu bằng khẩu súng của mình.Mười ngón
tay không lên đạn được.Việt dùng răng giật cơ bẩm, đưa một viên đạn lên nòng .Chi tiết này nói lên ý
chí diệt giặc của Việt rất mạnh mẽ.Trong tâm trạng thì luôn nhớ tới chị (cùng di bắt ếch và giành phần
nhiều),tới chú Năm ( thường bênh mình và ghi sổ gia đình –đó là cuốn nhật kí,một cuốn sử nhà đặc
biệt,ghi chép những tội ác của kẻ thù,nỗi đau và thành tích của từng người trong gia đình). Sang tới
ngày thứ hai,Việt bắt đầu cảm thấy nóng và đói ,mắt bị thương nặng, đau khắp người . Đến đây hoàn
cảnh của Việt càng gay go.Người chiến sĩ trẻ,người thương binh đang lạc đồng đội này phát hiện mình
không thấy gì . Đường tìm về với đồng đội càng khó khăn gấp bội . Dù vậy ,anh vẫn sẵn sàng nổ súng
với một ngón cái hơi nhúc nhích do chín ngón còn lại đã bị thương .Tâm trí thì nhớ về ngày tòng quân
,nhớ ngày theo má đi đòi đầu ba,nhớ má tần tảo lo nuôi các con và dò bọn lính ,nhớ tới cái chết tức
tưởi của má .Trong hoàn cảnh hiểm nghèo , Việt không sợ chết mà (chỉ sợ không còn gặp được đồng
đội,không còn được cầm súng)mà hướng về ba má,nhớ đến cái chết đau thương của ba má .Khi về
đêm thì Việt cảm thấy kiệt sức hoàn toàn,cảm thấy không còn bò được nữa,cảm giác sờ sợ cái vắng
lặng ,lạnh lẽo của đêm tối.Lúc này tâm trạng Việt luôn hướng về đồng đội , điều đó rất hợp lí vì Việt
đã nghe thấy tiếng súng,tiếng kèn xung phong của ta và đang cảm thấy cuộc chiến đấu bùng ra .Do
đó,Việt lại bò được một đoạn ,bò về phía trận đánh,phía đồng đội,phía sự sống .
Nhưng trận đánh ở xa Việt ,cho nên tâm trí Việt lắng lại ,hồi tưởng ngày giành đi bộ đội với chị Chiến
và cảnh hai chị em bàn định việc nhà trước khi lên đường gia nhập ngũ.Cảm động nhất là khi hai chị
em bàn và gửi bàn thờ má: đối với hai chị em dường đó là việc hệ trọng nhất .Nghĩ gì thì cuối cùng
cũng vẫn đọng lại suy nghĩ về má.Hai chị em lo cúng má trước khi dời bàn thờ (càng cảm động hôn
khi hai người lo làm cơm cúng má trong tiếng hò như vỡ ra ,nhắn nhủ,tha thiết rồi ngắt lại như một lời
thề dữ dội của chú Năm).Và đối với hai chị em,dường như má vẫn còn sống(thoạt đầu Việt tin má đã
về ngồi đâu đó thật,cuối cùng lúc khiêng bàn thờ,tác giả đã nương theo ý nghĩ của nhân vật, để hai chị
em đóng vai trò kể chuyện -trước đó trác giả đứng ra kể chuyện-mà dùng các từ ngữ “đưa má sang ở
tạm nhà chú”,”khiêng má”- chứ không phải khiêng bàn thờ-rồi đến cái ngày độc lập lại “đưa má
về”.Cũng qua cảm nghĩ của hai chị em và của riêng Việt ở đoạn này (chúng con đi đánh giặc trả thù

cho ba má …Việt thấy thương cho chị.Còn mối thù thằng Mỹ nó đang đè nặng trên vai…)ta thấy hai
nhân vật trẻ này nhập ngũ không phải vì ý thích nông nổi mà do chiều sâu nhận thức:di đánh giặc vì
căm thù và yêu thương sâu nặng .Việt đã nhìn lại quá khứ bằng con mắt của ý chí ,của tâm tưởng.Qua
đó nhân vật bộc lộ nghị lực, ý chí,tinh thần chiến đấu cao và tình yêu thương đậm đà,hồn nhiên.Tuy
Việt hay tranh giành với chị nhưng biết nghe lời chị(lúc hai chị em bàn việc nhà),thương chị.Nhân vật
này cũng thể hiện nét hồn nhiên trẻ trung,thậm chí còn tính trẻ con (chi tiết cái ná thun theo Việt đi
chiến đấu,không muốn mất chị…).Chính tình chị em,chú cháu,má con, đồng đội đã tiếp sức cho Việt
vượt qua thử thách khắc nghiệt .
Sang tới ngày thứ ba ,Việt được tìm thấy và đưa về quân viện.Anh có thời gian trị vết thương, đồng
thời cũng có cả thời gian để mà ôn lại,nhớ lại. Ở quân y viện “hai con mắt băng kín mít” dấu tích của
người lính dũng cảm.Việt “với cây bút chì…mò mò viết thư”.Anh không dám nhờ người khác viết thư
cho chị.Anh sợ cái tiếng “cậu Tư”.Sợ mất chị Ba quyết chiến.Anh “giấu chị như giấu của riêng
vậy”.Thật là ngây thơ.Cái ngây thơ đáng yêu của một người lính trẻ ,dũng cảm thật đấy,mà cũng khờ
khạo trước cuộc đời.Ngay cả chuyện đùa vui của anh em theo tếu táo của lính anh cũng tưởng là
chuyện thật.
Trên chiến trường ngổn nang xác giặc,Việt ngất đi rồi tỉnh lại nhiều lần dù đã kiệt sức,người lính trẻ
ấy vẫn sẵn sàng chiến đấu tiếp nếu kẻ thù xuất hiện.Thế ma2khi nghe “ếch nhái kêu dậy lên”,Việt
bỗng trở thành chú bé con có “hai cái đèn soi,lóp ngóp đi”cùng chị .”Chiến và Việt ai cũng giành phần
nhiều là của mình”,phải nhờ chú Năm “đứng ra phân xử”.Ngay cả lúc nhập ngũ,hai chị em cũng
không ai chịu nhường ai đi trước ,chú Năm phải đứng ra “xin trên cứ ghi tên cho cả hai”
Qua một vài điều nói trên ,ta thấy thủ pháp nghệ thuật đồng hiện trong khắc hoạ nhân vật Việt,chủ yếu
dựa trên cơ sở của phép liên tưởng ,phép bắc cầu từ sự kiện này sang sự kiện khác,từ chi tiết,nhân vật
này sang chi tiết nhân vật kia…Trong sự liên kết đó,dòng hồi tưởng của nhân vật vẫn là sợi dây nối
quan trọng nhất.Từ chi tiết anh em trong quân y viện họi anh là cậu Tư , Việt chợt nhớ tới chị
Chiến,nhớ tới tiểu đội trưởng Tánh .Anh muốn viết thư cho chị nhưng khó có thể viết được vì hai mắt
còn bị băng kín.Thế là Việt nhớ lại lần chị bị trúng bom,nhớ lại trận đánh của chính mình…Việt nhớ
lại trong trận đánh,anh đã ngất đi,tỉnh lại ,bỗng nghe thấy tiếng ếch và cùng lúc đó,tuổi thơ,những
ngày xa xưa uất hận cùng ùa về trong trí nhớ…Các tình tiết truyện diễn ra rất tự nhiên.Thủ pháp nghệ
thuật này ta đã gặp ở truyện “Đôi mắt”của Nam Cao . Ở đó,câu chuyện cũng diễn ra trong hồi tưởng
của nhân vật Hộ.Khác chăng là Nam Cao để Hộ xưng “Tôi” và tự kể.Còn ở đây,Nguyễn Thi trực tiếp

miêu tả tâm trạng Việt . ông vừa miêu tả diễn biến tâm trạng nhân vật vừa mượn tâm trạng ấy nói lên
câu cuyện mình muốn kể . Đây cũng là một lối kể chuyện độc đáo.
Vẫn bằng cách trên,theo lời độc thoại của nhân vật Việt,tác giả lần lượt giớ thiệu và đồng hiện các
nhân vật Chiến,chú Nam,ba má Việt,Tánh…Cũng như Việt,Chiến tòng quân ra chiến đấu trong một
tiểu đội bộ đội nữ địa phương .Chị đã chiến đấu dũng cảm,coi cái chết cũng chỉ như “chết giấc”, “như
ta ngủ vậy’.Chiến chỉ khác ở Việt ở chỗ là người chị cả trong gia đình nên sớm trưởng thành ,biết lo
toan,tính toán già dặn hơn lứa tuổi 20 :cô gái 20 xuân này đóng vai trò một người chị với lòng yêu
thương ,nhường nhịn ;một người má với nỗi lo tính khôn ngoan mọi mặt ;một người chiến sĩ với tâm
hôn khát khao chiến đấu,trả thù.Có tinh thần quyết chiến cao như tên của cô “Quyết Chiến”.Câu nói
điển hình của cô với em : “Nếu giặc còn thì tao mất” –và cô đã trở thành tiểu đội trưởng quân địa
phương.Chiến có nhiều nét giống mẹ cô (từ tính tình đến lời nói),giống như những người thời chiến
phải đương đầu với hoàn cảnh thương đau quyết liệt .Chiến mang hình ảnh của má trong mình nhưng
lại khác hơn vì cô đã vươn lên được mạnh mẽ với khẩu súng trong tay.
Chú Năm cũng chỉ là một nhân vật thoáng qua trong dòng tâm tưởng,gợi lên từ một tiếng ếch trên
chiến trận đã im tiếng súng …Mỗi lần Việt và Chiến soi ếch về ,chú đều “kiếm con trọng trọng đem
về nhậu”.Có hai đoạn văn đẹp như thơ tả đoạn chú Năm “nhậu vào ba hột là chú nói tới”hay “hò lên
mấy câu”.Câu hò khiến chú xúc động “đôi mắt mở to, đọng nước”. Đoạn văn khi kể về cuốn sổ gia
đình chú ghi,hầu để câu này “giao…chị em cất”.Cuốn sổ lần về quá khứ,lẫn trong hiện tại ,không theo
năm tháng. Đó là chứng tích lịch sử được khơi dậy lại ,chép lại bởi cái nhìn đa cảm ,cái yêu,cái ghét
của một tư cách Nam Bộ trọng nghĩa ,bộc trực sôi nổi,yêu đời.
Ba má Việt hiện về trong Việt như những kỷ niệm về lòng yêu thương và căm thù .Tình yêu của ba
má,con đường của ba và tội ác của giặc khiến chị em Việt không thể lên đường cứu nước.Những đoạn
văn này Nguyễn Thi như đồng cảm với nhân vật và viết lên bằng nước mắt . Đọc thấy xúc động cùng
nhân vật, đau nỗi đau cùng nhân vật .
Chính nghệ thuật đồng hiện làm cho câu chuyện thảm khốc và hào hùng , đậm đà tính người …tưởng
như chập chờn , đứt nối rời rạc…liền lại trong mạch nguồn tâm tưởng khá chặt chẽ .Chặt chẽ nhưng
vẫn giữ được cái vẻ bề bộn của tầng tầng lớp lớp chi tiết trong cuộc sống thường và trong chiến trạn
hồi chiến tranh .Các mảng sự kiện ,những đoạn đời trong quá khứ và hiện tại như được cố tình đan
chéo vào nhau,bổ sung cho nhau một cách hợp lý,làm cho tính cách nhân vật được khắc hoạ rõ nét và
chủ đề truyện được bọc lộ khá nổi bật.Lối kết cấu đặc biệt này buộc tác giả phải đi đến tận cùng trong

việc phân tích và diễn đạt diễn biến phức tạp nhưng tinh tế của tâm lý nhân vật.Nó cũng đòi hỏi nhà
văn phải nhập thân như người trong cuộc ,am hiểu và đồng cảm với nhân vật.Tất cả các điều
này,Nguyễn Thi đều vượt qua và thể hiện rất thành công .
Truyện tái hiện hiện thực nóng bỏng của vùng quê rất đỗi thân thương với những người con chân chất
hồn nhiên mang quyết tâm cao độ cầm súng trả thù nhà nợ nước,giành lại cuộc sống.Qua các nhân vật
ta thấy sức mạnh truyền thống đấu tranh của gia đình ,quê hương,xứ xở. Đồng thời mỗi người lại góp
một “khúc sông”xứng đáng vào con sông gia đình kiên cường,tất cả đổ vào ,tạo ra biển cả truyền
thống dân tộc
Bài làm 2
Những đứa con trong gia đình của nhà văn Nguyễn Thi gắn liền với không khí của những ngày kháng
chiến chống đế quốc Mỹ quyết liệt và hào hùng. Câu chuyện kể về những đứa con trưởng thành trong
gia đình lớn cách mạng, hun đúc những vẻ đẹp truyền thống của quê hương. Mỗi một nhân vật trong
tác phẩm đã thể hiện một cách đặc sắc phẩm chất, cá tính của con người Nam Bộ trung dũng kiên
cường, gắn bó với gia đình, quê hương, trung thành với cách mạng.
Tác phẩm được xây dựng theo kết cấu truyện ngắn hiện đại: là mạch hồi ức của anh tân binh Việt, đan
xen giữa quá khứ và hiện tại, nối kết một cách tự nhiên tình cảm gia đình – quê hương – cách mạng.
Không gian giàu kịch tính và thời gian nghệ thuật của tác phẩm tạo nên sự đan cái của những câu
chuyện kể không theo trình tự tuyến tính mà có sự sắp xếp hợp lý, tạo ra sự liên tưởng nhiều chiều.
Xoay quanh nhân vật trung tâm là hai chị em Chiến và Việt còn là hệ thống hình tượng nhân vật gắn
bó với nhau trong tình ruột thịt, có những nét bản chất thống nhất như chảy ra trong cùng huyết thống,
nhưng mỗi người một vẻ không ai giống ai. Chính những nét tiêu biểu đó đã góp phần tái hiện thành
công phẩm chất đáng quí của những con người quê hương Nam bộ giàu lòng yêu nước, căm thù giặc,
giúp người đọc hiểu rõ hơn về một thời đại hào hùng và giá trị nhân bản của cuộc kháng chiến chống
Mỹ.
Những nhân vật trong gia đình được giới thiệu gắn với hình ảnh thân thương của quê hương và những
kỷ niệm cụ thể thời thơ ấu dữ dội của anh tân binh Việt. Chiến đấu giữa bầy giặc Mỹ, bị thương, lạc
đồng đội, người chiến sĩ ấy giữa cơn mê tỉnh chập chờn đã nhớ về những hình ảnh thân thương nhất từ
thời ấu thơ. Dường như đó chính là nguồn sức mạnh giúp anh vượt qua cái chết tìm về sự sống, tìm về
đồng đội. Những con người trong gia đình Việt gắn với hồi ức thiêng liêng và cảm động làm sống dậy
cả một quá khứ yêu thương và căm thù: chị Chiến, má, chú Năm. Hiểu theo một nghĩa rộng, đó cũng

là những đứa con trong gia đình lớn: cách mạng.
Tất cả những con người ấy cùng giống nhau ở lòng căm thù giặc sâu sắc, vì những tội ác mà chúng đã
gây ra với người thân trong gia đình. Gắn bó với mảnh đất quê hương, những con người ấy còn giàu
tình nghĩa, trung thành với cách mạng bởi cách mạng đã đem lại cho họ sự đổi đời thật sự. Dường như
anh chiến sĩ Việt đã thừa hưởng được từ thế hệ đi trước, chú Năm và má, hành động dũng cảm gan
góc và lòng say mê khao khát được đánh giặc. Trong các nhân vật được tái hiện, chú Năm và má được
khắc hoạ với những nét riêng độc đáo.
Chú Năm thể hiện đầy đủ bản tính tự nhiên của người nông dân Nam bộ hiền lành chất phác, giàu cảm
xúc mơ mộng nội tâm. Một người từng trải qua đắng cay của cuộc đời làm mướn trước cách mạng, để
thành bản tính ít nói. Đau thương hằn sâu từ cuộc đời gian khổ và với tư cách chứng nhân của tội ác
của thằng Tây, thằng Mỹ và bọn tay sai phải chăng đã làm nên nét đa cảm trong gương mặt với đôi
mắt lúc nào cũng mở to, mọng nước.Chất Nam bộ rặt trong con người ông thể hiện qua việc hay kể sự
tích cho con cháu, và kết thúc câu chuyện thể nào cũng hò lên mấy câu. Néy đặc biệt độc đáo ở người
đàn ông này là có sổ ghi chép chuyện gia đình. Cuốn sổ ghi đầy đủ những chuyện thỏn mỏn của nhiều
thế hệ, như minh chứng cho tấm lòng thuần hậu của ông. Đoócòn là những trang ghi chép tội ác của
kẻ thù gây ra, những chiến công của từng thành viên, như một biên niên sử. Bản thân ông cũng chính
là một trang sử sống, khi gửi gắm, nhắn nhủ cho hai chị em Chiến và Việt: “chuyện gia đình ta nó
cũng dài như sông, để rồi chú sẽ chia cho mỗi người một khúc mà ghi vào đó…”. Nhân vật đã thể hiện
vẻ đẹp của tấm lòng sắt son, ý thức trách nhiệm của thế hệ đi trước.
Má của Chiến và Việt là hội tụ phẩm chất tốt đẹp của người phụ nữ Nam bộ anh hùng trong kháng
chiến. Những ấn tượng tác giả để lại đậm nét trong người đọc về nhân vật này là về tính gan góc từ
khi còn là con gái. Người đàn bà hết lòng thương yêu chồng con ấy đã phải trải qua thời khắc dữ dội
khi kẻ thù chặt đầu chồng, nhưng má đã vượt lên đau thương để nuôi dạy đàn con khôn lớn trưởng
thành. Hình ảnh người mẹ ấy đối mặt với họng súng quân thù như gà mẹ xoè cánh che chở đàn con,
khiến kẻ thù phải run sợ trước đôi mắt của người vượt sông vuợt biển. Nuôi con và cả con của đồng
chí, má là hiện thân của vẻ đẹp gan góc được tôi luyện trong đấu tranh, với đức hy sinh vô bờ bến lặng
thầm, tảo tần lam lũ, đau thương chôn kín trong giọt nước mắt lặng lẽ kín đáo. Trong tâm hồn người
phụ nữ ấy là tình yêu lớn lao, ý chí bất khuất kiên cường và cả tinh thần dám hy sinh, đổi mạng sống
vì cách mạng.
Hai chị em Chiến và Việt đã được thừa hưởng tất cả những vẻ đẹp của thế hệ đi trước, tính cách được

tạo nên từ truyền thống gia đình, từ hoàn cảnh đặc trưng: thương cha má, cùng chung lo toan công
việc cách mạng, giàu tình nghĩa với quê hương. Không phải ngẫu nhiên hai chị em đã cùng xung
phong tòng quân một ngày, để trả mối thù cha bị chặt đầu, má bị trái cà nông quân thù sát hại. Trong
hoàn cảnh khốc liệt của cuộc chiến
Phân tích nhân vật Việt và Chiến trong " những đứa con trong gia đình "
Nhà văn Nguyễn Thi tên thật là Nguyễn Ca , người Nam Hà . Ông vào Nam từ năm 1945 , gia nhập
quân đội và viết văn dưới bút danh Nguyễn Ngọc Tấn . Tập kết ra Bắc năm 1954 , năm 1962 ông trở
lại miền Nam lần thứ hai , viết văn dưới bút danh Nguyễn Thi . Ông thuộc lớp nhà văn cầm súng , ông
hi sinh trong vị trí , tư thế chiến đấu giữa mùa xuân tiến công và nổi dậy năm 1968 trong trận đánh
vào Sài Gòn . Là nhà văn chiến sĩ , Nguyễn Thi có nhiều đóng góp cho nền văn học cách mạng . Một
trong những đóng góp đáng kể của ông về nghệ thuật là sự thể hiện thành công ở truyện “Những đứa
con trong gia đình” . Truyện viết năm 1966 , lúc Bến Tre đã đồng khởi , nhân dân miền Nam đã cầm
vũ khí đánh lại Mỹ-Nhật giải phóng quê hương . Trong tác phẩm , Chiến và Việt lớn lên trong cảnh
tan tóc của gia đình và trong cuộc đồng khởi vĩ đại của quê nhà .
1.Giống nhau:
Đây là 2 chị em ruột sinh ra và lớn lên trong cùng một hoàn cảnh, lại chỉ hơn kém nhau có 1 tuổi nên
trong tính cách của họ có nhiều nét tương đồng .cả 2 chị em đều trẻ trung, hồn nhiên, ngây thơ.Và cả 2
chị em đều được thừa hưởng những đức tính, những truyền thống quý báu của gia đình. Cả 2 chị em
đều giàu tình yêu thương và rất gắn bó với gia đình. Họ yêu quý ba má, yêu thương và đùm bọc lẫn
nhau. Chị Chiến luôn săn sóc, nhường nhịn, che chở cho em. Còn Việt coi chị Chiến như người mẹ
thứ 2 của mình. Họ đều có chung mối thù với quân giặc, luôn khao khát cầm súng chiến đấu để trả thù
cho ba má. Họ luôn gan góc, dũng cảm và hoàn toàn xứng đáng với niềm hi vọng, niềm tin của những
người đi trước. CÓ thể nói rằng, Chiến và Việt đã trở thành người đại diện cho cả 1 lớp người, 1 thế
hệ của thời đại mình
2.Khác nhau
Nhưng thành công của Nguyễn Thi chính là ở chỗ không sa vào những khuôn mẫu chung cũ mòn,
cứng nhắc. Bởi lẽ, Chiến và Việt đã được khắc họa với những cá tính riêng, sinh động, không thể trộn
lẫn. Chính những nét đẹp riêng biệt này đã mang lại sức sống nội tại cho nhân vật
a.Nhân vật Chiến
Chưa đầy 20 tuổi nên trong tính cách của Chiến có nhiều nét trẻ trung, hồn nhiên. Chiến vẫn còn tranh

nhau với em công bắt ếch, công bắn tàu giặc, tranh đi bộ đội. Khi đi bộ đội, chị Chiến vẫn mang theo
trong túi một mảnh gương nhỏ. Chính những nét tính cách trẻ trung này khiến ta có cảm giác nhân vật
rất sống động và được khắc họa với vẻ đẹp đầy nữ tính
Nhưng là chị lớn trong 1 gia đình ba má mất sớm, chịu nhiều đau thương mất mát nên Chiến già dặn,
trưởng thành hơn so với lứa tuổi. Cô giống hệt má ở đức tính đảm đang, tháo vát, giàu đức hi sinh. Cô
yêu thương, săn sóc, che chở, nhường nhịn em. Trong các cuộc tranh cãi, bao giờ chị Chiến cũng
nhường Việt. Chỉ một lần duy nhất cô không nhường nhịn em là khi Việt tranh đi bộ đội nhưng hành
động ấy cũng biểu lộ tấm lòng yêu thương của người chị muốn giữ lấy cho em mình một chút ít tháng
ngày bình yên, còn giành về phần mình hiểm nguy gian khó. Cô lo toan chu đáo công việc gia đình.
Trước khi lên đường đi nhập ngũ, Chiến thu xếp việc nhà trọn vẹn, từ việc gửi em sang nhà chú Năm,
nhà thì cho xã mượn làm phòng học, viết thư cho chị Hai, gửi bàn thờ ba má….Cô thu xếp trọn vẹn
tới mức chú Năm phải thốt lên: “Việc nhà mà nó thu được gọn thì việc nước nó mở được rộng” Còn
Việt thì vô cùng kính phục chị, thấy chị “y như là má vậy”
Chiến còn thừa hưởng cả bản lĩnh gan góc, dũng cảm của má. Đức tính này như được nhân lên gấp
nhiều lần nhờ sự nhẫn nại, kiên trì của một người phụ nữ. Cô có thể ngồi đánh vần cuốn sổ gia đình từ
sáng tới trưa, từ trưa tới xế, quên cả ăn, không biết mệt Lúc ra đi, Chiến thể hiện ý chí sắt đá của mình
bằng một câu nói quyết liệt như một lời thề thiêng liêng: “Nếu giặc còn thì tao mất, vậy à”. Trong lời
thề đó có sự kết đọng của truyền thống cách mạng được truyền từ thế hệ này sang thế hệ khác trong
gia đình
Chiến không chỉ là bằng chứng cho sự hồi sinh của người mẹ mà còn là hiện thân cho vẻ đẹp của
người phụ nữ Nam Bộ: chịu thương chịu khó, bất khuất kiên cường
b.Nhân vật Việt
Việt chỉ kém 1 tuổi nhưng lại là em trai nên trong tính cách của Việt còn rất trẻ con, hồn nhiên.Việt
luôn tranh giành với chị và luôn giành cho mình phần thắng. Và mặc dù rất thương chị, song hồn
nhiên và vô tâm nên Việt phó mặc tất cả việc nhà cho chị. Nét trẻ con của một cậu con trai mới lớn
được bộc lộ rất rõ khi 2 chị em sắp sửa lên đường đi chiến đấu. Chị lo lắng việc nhà bao nhiêu thì em
vô tư, náo nức, sung sướng bấy nhiêu, Trong lúc chị Chiến lo thu xếp gửi em, gửi nhà, gửi bàn thờ ba
má thì Việt chỉ còn nghĩ đến niềm vui là được lên đường cầm súng chiến đấu. Đáp lại những lời bàn
tính của chị, Việt chỉ biết “ừ”, thậm chí còn chụp con đom đóm để nghịch và ngủ quên lúc nào không
biết. Thậm chí đến tận lúc ra trận, cậu vẫn cứ hồn nhiên, trẻ con như thế, cầm theo “ná thun” để ở túi

ngực, khi bị thương nặng, nằm lại giữa mặt trận, Việt không sợ chết, không sợ giặc, chỉ sợ bóng tối và
sợ con ma cụt đầu
Dù nghịch ngợm, hiếu động và còn ham chơi nhưng Việt đã biết cùng chị Chiến chuẩn bị cơm cúng
ba má. Trước khi mang bàn thờ ba má để gửi, Việt đã biết cùng chị Chiến chuẩn bị cơm cúng ba má.
Và đến khi khiêng bàn thờ ba má đi gửi, Việt đã cảm nhận sâu sắc về tình yêu thương đối với chị, về
truyền thống cách mạng của cha ông, về nỗi niềm của những người đã khuất. Việt cảm nhận sâu sắc
mối thù đang đè nặng trên vai. Có lẽ những suy nghĩ của Việt vừa cảm động, vừa sâu sa đã khiến Việt
trong khoảnh khắc ấy thực sự vững vàng và lớn hơn cả chị gái của mình.
Việt cũng là một chàng trai gan góc, dũng cảm. Khi đi chiến đấu, Việt đã rất anh dũng và lập được
chiến công lớn: tiêu diệt 1 xe bọc thép của giặc và 6 tên địch. Tuy nhiên anh đã bi thương rất nặng và
phải nằm lại một mình giữa chiến trường. Xung quanh anh là máy bay, là xe tăng, là đạn pháo của
giặc nhưng Việt cũng không hề sợ hãi mặc dù lúc này Việt phải đối mặt với những điều thật đáng sợ:
bị thương nặng, đặc biệt là cái cảm giác phải ở một mình. Hơn thế, cậu con trai mới lớn tưởng như
còn rất non nớt, ngây thơ này lại tỏ ra rất vững vàng, kiên cường. Nghe tiếng súng nổ, tiếng máy bay,
tiếng xe bọc thép đang cày nát cả khu rừng nhưng Việt vẫn có những ý nghĩ quật cường. Đối với anh,
bọn giặc vẫn là “thằng chạy”. Những vết thương nặng trên cơ thể đã làm cạn kiệt dần sức lực của
Việt. Cậu ngất đi tỉnh lại rất nhiều lần nhưng chưa có giây phút nào Việt khuất phục trước cái chết.
Mắt không nhìn thấy gì, chân không đi nổi và đôi bàn tay không đủ sức xua đám ruồi bu trên thân thể.
Thế mà Việt vẫn lết đi tìm đồng đội: “Việt đã bò đi được một đoạn, cây súng đẩy đi trước, hai cùi tay
lôi người theo. Phía đó là sự sống”. Sau bao ngày ròng rã, anh Tánh và đồng đội tìm thấy Việt thì
ngón tay lành lặn duy nhất và có thể cử động được của Việt vẫn còn để trên cò súng trong tư thế sẵn
sàng chiến đấu.Ta có thể nói rằng ,nhân vật Việt hiện lên với những nét hồn nhiên, sinh động của tuổi
trẻ nhưng mang tâm hồn, cốt cách của một chiến sĩ thật sự
Nguyễn Thi đã thực sự thành công khi khắc họa tính cách của 2 nhân vật này. Những chi tiết chân
thực và ngôn ngữ mang tính cá thể hóa rất cao đã mang lại cho các nhân vật sức sống nội tại bền
vững. Những nét đẹp chung gợi ra tầm vóc của 1 thế hệ, 1 lớp người. Còn những cá tính riêng mang
lại vẻ đẹp sinh động cho hình tượng nhân vật. Nguyễn Thi đã góp cho văn xuôi cách mạng những
gương mặt mới mẻ, độc đáo.
Trong truyện ngắn “Những đứa con trong gia đình”, Nguyễn Thi viết: “Truyện của gia đình ta
nó cũng dài như sông, để rồi chú sẽ chia cho mỗi người 1 khúc và ghi vào đó”. Hãy phân tích và

chứng minh rằng trong truyện ngắn nói trên đã có 1 dòng sông truyền thống gia đình liên tục
chảy từ thế hệ cha anh đến đời Chiến, Việt
Lời nói của nhân vật chú Năm gợi suy nghĩ về mối quan hệ của mỗi con người với gia đình, của gia
đình với dân tộc, đất nước. Nếu ví gia đình là 1 dòng sông thì dòng sông ấy được tạo thành bởi những
khúc sông hợp lại và mỗi con người chỉ xứng đáng là thành viên của gia đình khi tiếp nối được truyền
thống tốt đẹp của cha anh
Hình ảnh nảy còn chứa đựng 1 mối quan hệ rộng lớn hơn. Mỗi con sông gia đình đều bắt nguồn và sẽ
hòa nhập vào truyền thống của dân tộc, vào nguồn mạch chung của quê hương, đất nước mình. Chính
sự hòa quyện giữa tình cảm gia đình với tình yêu nước, giữa truyền thống của gia đình với truyền
thống của dân tộc đã tạo nên sức mạnh to lớn của con người Việt Nam trong cuộc kháng chiến chống
Mĩ cứu nước. Trong truyện ngắn “Những đứa con trong gia đình” thực sự đã có một dòng chảy của
truyền thống gia đình. Dòng sông truyền thống ấy được tiếp nối từ thế hệ này sang thế hệ khác trong
gia đình của Chiến, Việt.
1.Cội nguồn
a.Dòng sông ấy bắt nguồn từ những khúc sông của thế hệ khác trong gia đình. Cội nguồn của khúc
sông ấy hiện lên trong hồi ức của nhân vật Việt với lời kể của má và cuốn sổ gia đình của chú Năm. Ở
đó hiện lên hình ảnh của bao nhiêu người đã khuất: ông, bà, bác, ba, má, thím…Họ khác nhau về lứa
tuổi nhưng đều bị hành hạ, bị giết chết bởi sự tàn bạo của kẻ thù. Cuộc đời họ đã trở thành nguồn mạc
của dòng sông truyền thống trong gia đình.
b.Nổi bật nhất trong dòng sông ấy là khúc sông của má Việt.
Dưới ngòi bút của Nguyễn Thi, bà hiện lên với vẻ đẹp đặc trưng của người phụ nữ lao động vùng
Nam Bộ. Bà tần tảo, chịu thương chịu khó như thể sinh ra là để đương đầu với gian nan, cực nhọc:
dáng xốc vác, khỏe khoắn, gáy đen xạm…Trong hồi ức của Việt còn in đậm hình ảnh của má: quần vo
quá gối, chân dính sình đất. Song ấn tượng sâu đậm nhất mà người mẹ để lại chính là lòng dũng cảm,
nghị lực phi thường của 1 người phụ nữ từng trải qua nhiều đau thương mất mát: Trước cái chết bi
thảm, khủng khiếp của người chồng, má Việt không khóc cũng không chịu gục ngã: vừa bế con vừa đi
đòi lại đầu chồng. Ngay cả khi tên lính văng đầu ba Việt vào ngực má, bà cũng không chút sợ hãi. Có
lẽ chưa ở đâu, chưa bao giờ tấm lòng yêu thương và đức hi sinh của người vợ, người mẹ lại phải biểu
lộ 1 cách đau đớn, dữ dội và khác thường đến thế. Dù chỉ còn lại một mình, người mẹ ấy cũng vẫn bộc
lộ sự gan góc, quật cường khi đối mặt với kẻ thù. Dù chỉ đọc những trang viết của Nguyễn Thi 1 lần

thôi cũng không sao quên được hình ảnh bàn tay to bản đang xòe ra phủ lên đầu những đứa con.
Trong suốt cả cuộc đời đắng cay, đau thương của mình, má Việt đã lặng lẽ vượt lên những bất hạnh
khủng khiếp để sống và nuôi dạy các con nên người. Bà đã nuốt những giọt nước mắt vào trong lòng,
bà truyền cho các con tình yêu thương và cả lòng căm thù. Chính vì thế má Việt không bao giờ chết
cho dù bà đã ngã xuống vì đạn pháo của kẻ thù. Dòng chảy trong khúc sông này của bà sẽ được tiếp
nối và hồi sinh ở những khúc sông sau.
c.Cùng với má Việt, chú Năm cũng được khắc họa với tư cách đại diện cho truyền thống của gia đình.
Hình ảnh của chú hiện lên gắn liền với những câu hò và cuốn sổ ghi lại câu chuyện gia đình: giọng hò
của chú không hay, “nó đục và tức như tiếng gà gáy”, nhưng chính những câu hò mộc mạc này lại
chất chứa bao nhiêu tâm sự của con người yêu sông nước, yêu đạo nghĩa
Đặc biệt chú nâng niu, gìn giữ cuốn sổ gia đình như 1 báu vật. Đó là 1 cuốn sổ rất bình thường: giấy ố
vàng, chữ lọng cọng, lời lẽ thô vụng nhưng nội dung chứa đựng không hề bình thường. Nó là cuốn gia
phả biết bằng máu và nước mắt của thời chống Mĩ. Qua đó, người ta thấy hiện lên lịch sử đau thương
và anh dũng của cả 1 dòng họ. Chú Năm là người đã truyền cho Chiến và Việt những tình cảm thiêng
liêng, trân trọng đối với lịch sử ấy. Chú Năm chính là khúc sông nối liền thế hệ trước với thế hệ sau.
Chú là người giữ lửa và truyền lửa- ngọn lửa của tình yêu và lòng căm thù.
2.Sự tiếp nối của dòng sông truyền thống
Chiến và Việt là những khúc sông sau của dòng sông gia đình. Họ lớn lên khi tất cả những người thân
yêu nhất không còn nữa, nhưng họ vẫn có 1 gia đình và xứng đáng là những đứa con của gia đình ấy
bởi lẽ họ đã tiếp nối được nguồn mạch của những khúc sông trước, phát huy được truyền thống đáng
tự hào của gia đình.
a.Nhân vật Chiến
Không phải ngẫu nhiên chú Năm nhận xét Chiến là 1 đứa con gái giống mẹ như đúc. Có thể nói cô gái
này chính là bằng chứng cho sự hồi sinh của người mẹ. Dù chưa đầy 20 tuổi, Chiến đã là 1 người chị
lớn đảm đang, tháo vát, vô cùng chịu thương, chịu khó, tần tảo như má ngày xưa. Cô thu vén công
việc gia đình, chăm lo săn sóc 2 em. Cô yêu thương, săn sóc, che chở, nhường nhịn em. Trong các
cuộc tranh cãi, bao giờ chị Chiến cũng nhường Việt. Chỉ một lần duy nhất cô không nhường nhịn em
là khi Việt tranh đi bộ đội nhưng hành động ấy cũng biểu lộ tấm lòng yêu thương của người chị muốn
giữ lấy cho em mình một chút ít tháng ngày bình yên, còn giành về phần mình hiểm nguy gian khó.Cô
lo toan chu đáo công việc gia đình. Trước khi lên đường đi nhập ngũ, Chiến thu xếp việc nhà trọn vẹn,

từ việc gửi em sang nhà chú Năm, nhà thì cho xã mượn làm phòng học, viết thư cho chị Hai, gửi bàn
thờ ba má…Cô thu xếp trọn vẹn tới mức chú Năm phải thốt lên: “Việc nhà mà nó thu được gọn thì
việc nước nó mở được rộng” Còn Việt thì vô cùng kính phục chị, thấy chị “y như là má vậy” Cũng
như người mẹ, Chiến gan góc, dũng cảm. Là con gái nhưng cô luôn khao khát được cầm súng chiến
đấu trả thù cho ba má. Cô lên đường với quyết tâm sắt đá : “Nếu giặc còn thì tao mất, vậy à”
Nhưng Chiến không chỉ thừa hưởng sức sống của người mẹ, không chỉ tiếp nối nguồn mạch của khúc
sông trước mà còn có cơ hội đi xa hơn nữa. Cuộc đời của người mẹ đầy những đắng cay bất hạnh.
Còn Chiến dù lớn lên trong mất mát đau thương vẫn có thể cất lên tiếng cười
.Người mẹ ngã xuống mà không kịp cầm súng để trả thù cho chồng. Còn người con gái đã là tiểu đội
trưởng lập nên nhiều chiến công khi chưa đầy 20 tuổi
b.Nhân vật Việt:
Song có lẽ trong dòng sông gia đình ấy, khúc sông có dòng chảy mạnh nhất, xa nhất lại chính là Việt.
+Việt chỉ kém Chiến 1 tuổi nhưng là con trai nên còn rất hồn nhiên, thơ ngây, vô tư, hay tranh giành
với chị và lần nào cũng giành phần thắng
+Phó thác việc nhà cho chị
+ Nhưng nét hồn nhiên thơ trẻ ấy không ngăn cản Việt trở thành 1 chàng trai dũng cảm. Còn trẻ
nhưng có trách nhiệm với gia đình, luôn khao khát cầm súng chiến đấu để trả thù cho ba má. Dù
không đủ kiên trì như chị Chiến để ngồi đọc cuốn sổ gia đình nhưng những suy nghĩ của Việt về
truyền thống cha ông rất sâu sắc.Việt cảm nhận sâu sắc mối thù đang đè nặng trên vai. Có lẽ những
suy nghĩ của Việt vừa cảm động, vừa sâu sa đã khiến Việt trong khoảnh khắc ấy thực sự vững vàng và
lớn hơn cả chị gái của mình.
+ Đặc biệt khi xung trận, Việt đã chiến đấu anh dũng và lập nhiều chiến công lớn. Đồng đội nhìn thấy
ở chàng lính trẻ còn măng sữa này cái bản lĩnh gan góc, kiên cường của 1 người chiến sĩ thực sự.Khi
đi chiến đấu, Việt đã rất anh dũng và lập được chiến công lớn: tiêu diệt 1 xe bọc thép của giặc và 6 tên
địch. Tuy nhiên anh đã bi thương rất nặng và phải nằm lại một mình giữa chiến trường. Xung quanh
anh là máy bay, là xe tăng, là đạn pháo của giặc nhưng Việt cũng không hề sợ hãi mặc dù lúc này Việt
phải đối mặt với những điều thật đáng sợ: bị thương nặng, đặc biệt là cái cảm giác phải ở một mình.
Hơn thế, cậu con trai mới lớn tưởng như còn rất non nớt, ngây thơ này lại tỏ ra rất vững vàng, kiên
cường. Nghe tiếng súng nổ, tiếng máy bay, tiếng xe bọc thép đang cày nát cả khu rừng nhưng Việt
vẫn có những ý nghĩ quật cường. Đối với anh, bọn giặc vẫn là “thằng chạy”. Những vết thương nặng

trên cơ thể đã làm cạn kiệt dần sức lực của Việt. Cậu ngất đi tỉnh lại rất nhiều lần nhưng chưa có giây
phút nào Việt khuất phục trước cái chết. Mắt không nhìn thấy gì, chân không đi nổi và đôi bàn tay
không đủ sức xua đám ruồi bu trên thân thể. Thế mà Việt vẫn lết đi tìm đồng đội: “Việt đã bò đi được
một đoạn, cây súng đẩy đi trước, hai cùi tay lôi người theo. Phía đó là sự sống”. Sau bao ngày ròng rã,
anh Tánh và đồng đội tìm thấy Việt thì ngón tay lành lặn duy nhất và có thể cử động được của Việt
vẫn còn để trên cò súng trong tư thế sẵn sàng chiến đấu
Có thể nói với những chiến công như thế, Chiến và Việt không chỉ tiếp nối mà còn phát huy mạnh mẽ
truyền thống cách mạng của gia đình. Để lí giải cho sức mạnh phi thường ở họ, Nguyễn Thi đã khám
phá và khẳng định tình cảm gia đình sâu nặng, thiêng liêng. Không ai có thể quên được hình ảnh 2 chị
em Việt khiêng bàn thờ ba má đi gửi và trong lòng Việt trào dâng những ý nghĩ hòa trộn giữa lòng yêu
thương thắm thiết và lòng căm thù cháy bỏng: “Nào, đưa má sang ở tạm bên nhà chú, chúng con đi
đánh giặc trả thù cho ba má, đến chừng nào nước nhà độc lập con lại đưa ba má về. Nghe tiếng chân
chị, Việt thấy thương chị lạ. Lần đầu tiên Việt mới thấy lòng mình rõ như thế. Còn mối thù thằng Mĩ
thì có thể rờ thấy được, vì nó đang đè nặng ở trên vai.” Làm sao mà những con người trẻ tuổi này có
thể yên lòng khi đối diện với những trách nhiệm thiêng liêng nhường ấy? Chiến và Việt không chỉ
xứng đáng là những đứa con của gia đình mà còn xứng đáng là đại diện cho thế hệ trẻ Việt Nam anh
hùng thời chống Mĩ. Thế hệ ấy đã tiếp nối truyền thống bất khuất, kiên cường của dân tộc Việt Nam
mà nhà thơ Tố Hữu đã ca ngợi:
Lớp cha trước lớp con sau
Đã thành đồng chí chung câu quân hành
Còn nhà thơ Hoàng Trung Thông cũng ghi lại truyền thống ấy “Trên báng súng”:
Tôi lại viết bài thơ trên báng súng
Con lớn lên đang viết tiếp thay cha
Người đứng dậy viết thay người ngã xuống
Người hôm nay viết tiếp người hôm qua
Tạo dựng hình tượng dòng sông gia đình, Nguyễn Thu đã góp phần ngợi ca, khẳng định chủ nghĩa anh
hùng cách mạng của đồng bào miền Nam nói riêng và của nhân dân VIệt Nam nói chung. Ý tưởng sâu
sắc và độc đáo ấy đã được thể hiện bằng những hình tượng nhân vật chân thực, sinh động, giàu cá tính
và lối trần thuật độc đáo.
HOÀN CẢNH SÁNG TÁC, TÓM TẮT CỐT TRUYỆN, CHỦ ĐỀ CỦA TRUYỆN NHỮNG

ĐỨA CON TRONG GIA ĐÌNH
* Hoàn cảnh sáng tác
Nguyễn Thi gắn bó với nhân dân miền Nam và thực sự xứng đáng với danh hiệu: Nhà văn của người
dân Nam Bộ. Nhân vật của Nguyễn Thi có cá tính riêng nhưng tất cả đều có những đặc điểm chung
"rất Nguyễn Thi". Đó là:Yêu nước mãnh liệt, thủy chung đến cùng với Tổ quốc, căm thù ngùn ngụt
bọn xâm lược và tay sai của chúng, vô cùng gan góc và tinh thần chiến đấu rất cao- những con người
dường như sinh ra để đánh giặc ;Tính chất Nam bộ: thẳng thắn, bộc trực, lạc quan, yêu đời, giàu tình
nghĩa. Tác phẩm tiêu biểu của ông là : Người mẹ cầm súng , Những đứa con trong gia đình , …
Tác phẩm được viết ngay trong những ngày chiến đấu ác liệt khi ông công tác với tư cách là một nhà
văn- chiến sĩ ở Tạp chí Văn nghệ Quân giải phóng năm 1966. Sau được in trong Truyện và kí NXB
Văn học Giải phóng, 1978.
* Tóm tắt tác phẩm:
Việt là một chiến sĩ Giải phóng quân, xuất thân từ một gia đình nông dân có mỗi thù sâu nặng với Mĩ-
nguỵ: ông nội và bố Việt đều bị giặc giết hại; mẹ Việt vừa phải vất vả nuôi con vừa phải đương đầu
với những đe doạ, hạch sách của bọn giặc, cuối cùng cũng chết vì bom đạn. Gia đình chỉ còn lại Việt,
chị Chiến, thằng Út em, chú Năm, và một người chị nuôi đi lấy chồng xa. Truyền thống gia đình Việt
đều được chú Năm ghi chép vào một cuốn sổ của gia đình.
Việt và Chiến hăng hái tòng quân đi giết giặc. Việt nhỏ tuổi, đồng đội gọi thân mật là câu Tư. Anh rất
gắn bó với đơn vị . Trong trận chiến đấu ác liệt tại một khu rừng cao su, Việt đã hạ được một xe bọc
thép của địch nhưng bị thương nặng và lạc đồng đội. Việt ngất đi tỉnh lại nhiều lần. Mỗi lần tỉnh lại,
dòng hồi ức lại đưa anh trở về với những kỉ niệm thân thiết đã qua: kỉ niệm về má, chị Chiến, chú
Năm, về đồng đội và anh Tánh,
Tánh cùng tiểu đội đi suốt ba ngày mới tìm được Việt trong một lùm cây rậm và suýt nữa thì bị ăn đạn
của “câu Tư . Việt được đưa về điều trị tại một bệnh viện dã chiến. Anh Tánh giục Việt viết thư cho
chị Chiến kể lại chiến công của mình. Việt nhớ chị chiến, muốn viết thư nhưng không biết viết sao vì
tự thấy chưa thấm gì với thành tích của đơn vị và những ước mong của má.
* Chủ đề:
Truyện kể về những đứa con trong một gia đình nông dân Nam Bộ có truyền thống yêu nước, căm thù
giặc và khao khát chiến đấu, son sắt với cách mạng. Sự gắn bó sâu nặng giữa tình cảm gia đình với
tình yêu nước, giữa truyền thống gia đình với truyền thống dân tộc đã làm nên sức mạnh tinh thần to

lớn của con người Việt Nam trong cuộc kháng chiến chống Mĩ cứu nước.