Tiết 107-Các thành phần chính của câu

Môn ngữ văn
Lớp 6




TIEÁNG VIEÄT
BAØI DẠY:

Tiết 107 : CÁC THÀNH PHẦN CHÍNH CỦA CÂU
I. PHÂN BIỆT THÀNH PHẦN CHÍNH VỚI THÀNH PHẦN PHỤ CỦA CÂU.
1. Tìm hiểu ví dụ:
a. Tìm các thành phần câu trong câu sau :
TN
CN
VN
b. Lần lượt bỏ từng thành phần câu nêu trên và rút ra nhận xét.
Chẳng bao lâu,tơi
đã trở thành một chàng dế thanh niên cường tráng.
Về cơ bản ý nghóa câu không thay đổi.
Không biết ai trở thành thanh niên.
Không hiểu tơi như thế nào.




Tiết 107 : CÁC THÀNH PHẦN CHÍNH CỦA CÂU

I. PHÂN BIỆT THÀNH PHẦN CHÍNH VỚI THÀNH PHẦN PHỤ CỦA CÂU.
Trong câu phần
bắt buộc có mặt
là thành phần
nào
-Là thành phần chính bắt
buộc có mặt
Thành phần nào
có thể lược bớt
-Thành phần phụ khơng bắt buộc
Những thành phần bắt buộc phải có mặt
để câu có cấu tạo hồn chỉnh và diễn đạt ý
trọn vẹnLà các thành phần chính.Thành phần
khơng bắt buộc có mặt gọi là thành phần phụ

1/Tìm hiểu ví dụ :

Tiết 107 : CÁC THÀNH PHẦN CHÍNH CỦA CÂU
I/PHÂN BIỆT THÀNH PHẦN CHÍNH VỚI THÀNH PHẦN PHỤ CỦA CÂU
1/Tìm hiểu ví dụ :
2/Ghi nhớ
II. VỊ NGỮ
Chẳng bao lâu, tôi đã trở thành một chàng dế thanh niên cường tráng.
1/Đặc điểm vị ngữ
-Vị ngữ có thể kết
hợp với những từ
nào ở phía trước ?
Vị ngữ có khả năng kết hợp với phó từ chỉ quan hệ thời
gian: đã,sẽ, đang,vừa,mới,sắp,
-Vị ngữ trả lời cho những câu hởi như thế nào ?

Có thể trả lời các câu hỏi :Làm sao ?Như thế nào?Làm gì ?
a/Tìm hiểu ví dụ
Vị ngữ là thành phần chính của câu có khả năng kết với các
phó từ chỉ quan hệ thời gian và trả lời cho các câu hỏi làm
gì ? Làm sao ?Như thế nào ?Hoặc là gì ?

Tiết 107 : CÁC THÀNH PHẦN CHÍNH CỦA CÂU
I/PHÂN BIỆT THÀNH PHẦN CHÍNH VỚI THÀNH PHẦN PHỤ CỦA CÂU
1/Tìm hiểu ví dụ :
2/Ghi nhớ
II. VÒ NGÖÕ
1/Đặc điểm vị ngữ
Phân tích cấu
tạo của vị ngữ
trong các câu
sau :
a/Một buổi chiều, tôi ra đứng cửa hang như mọi khi,xem hoàng hôn
xuống
VN
b/Chợ Năm Căn,nằm sát bên bờ sông, ồn ào, đông vui,tấp nập.
c/Cây tre là người bạn thân của nông dân Việt Nam ( ).Tre,nứa,mai,vầu
giúp người trăm công nghìn việc khác nhau.
VN
VNVN VN VN
VN
VN
-Tìm cấu tạo VN các câu trên ?
-Cụm từ: Cụm động từ
-Cụm từ :Cụm ĐT,TT
-Cụm từ :Cụm DT, ĐT

Tiết 107 : CÁC THÀNH PHẦN CHÍNH CỦA CÂU
I/PHÂN BIỆT THÀNH PHẦN CHÍNH VỚI THÀNH PHẦN PHỤ CỦA CÂU
II. VÒ NGÖÕ
1/Đặc điểm vị ngữ
- Vị ngữ thường là động từ hoặc cụm động từ,
tính từ hoặc cụm tính từ, danh từ hoặc cụm danh
từ
- Câu có thể có một hoặc nhiều vị ngữ
2/Cấu tạo vị ngữ
Ghi nhớ (SGK)
III/ Chủ ngữ:
a/Một buổi chiều, tôi ra đứng cửa hang như mọi khi,xem hoàng hôn
xuống
b/ Chợ Năm Căn nằm sát bên bờ sông, ồn ào, đông vui,tấp nập.
c/ Cây tre là người bạn thân của nông dân Việt Nam ( ).Tre,nứa,
mai,vầu giúp người trăm nghìn công việc khác nhau.
-Cho biết giữa chủ ngữ và vị ngữ có mối quan hệ như thế nào ?
+Chủ ngữ nêu tên sự vật ,hiện tượng
+Vị ngữ biểu thị hành động trạng thái, đặc điểm của sự vật
1/Đặc điểm chủ ngữ

Tiết 107 : CÁC THÀNH PHẦN CHÍNH CỦA CÂU
I/PHÂN BIỆT THÀNH PHẦN CHÍNH VỚI THÀNH PHẦN PHỤ CỦA CÂU
II. VÒ NGÖÕ
1/Đặc điểm vị ngữ
2/Cấu tạo vị ngữ
III/ CHỦ NGỮ:
1/Đặc điểm chủ ngữ
-Chủ ngữ có thể trả lời cho những câu hỏi như thế nào ?

Chủ ngữ thường trả lời cho câu hỏi Ai?Con gì?Cái gì?
2/Cấu tạochủ ngữ

Tiết 107 : CÁC THÀNH PHẦN CHÍNH CỦA CÂU
I/PHÂN BIỆT THÀNH PHẦN CHÍNH VỚI THÀNH PHẦN PHỤ CỦA CÂU
II. VÒ NGÖÕ
1/Đặc điểm vị ngữ
2/Cấu tạo vị ngữ
III/ CHỦ NGỮ:
1/Đặc điểm chủ ngữ
2/Cấu tạochủ ngữ
a/Một buổi chiều, tôi ra đứng cửa hang như mọi khi,xem hoàng hôn
xuống
1từ(đại từ)
b/ Chợ Năm Căn nằm sát bên bờ sông, ồn ào, đông vui,tấp nập.
Cụm danh từ
c/ Cây tre là người bạn thân của nông dân Việt Nam ( ).Tre,nứa,
mai,vầu giúp người trăm nghìn công việc khác nhau.
Từ (danh từ)
-Câu có một hay nhiều chủ ngữ.

Tiết 107 : CÁC THÀNH PHẦN CHÍNH CỦA CÂU
I/PHÂN BIỆT THÀNH PHẦN CHÍNH VỚI THÀNH PHẦN PHỤ CỦA CÂU
II. VÒ NGÖÕ
1/Đặc điểm vị ngữ
2/Cấu tạo vị ngữ
III/ CHỦ NGỮ:
1/Đặc điểm chủ ngữ
2/Cấu tạo chủ ngữ
-Em hãy cho biết

chủ ngữ có những
đặc điễm gì và có
cấu tạo như thế nào
Ghi nhớ (SGK)

Tiết 107 : CÁC THÀNH PHẦN CHÍNH CỦA CÂU
IV. LUYỆN TẬP.
Bài 1: Xác đònh chủ ngữ, vò ngữ trong những câu sau. Cho
biết mỗi chủ ngữ hoặc vò ngữ có cấu tạo như thế nào?

Đôi càng tôi mẫm bóng
CN(cụm DT) VN(cụm DT)

Những cái vuốt ở chân, ở khoeo cứ cứng dần và nhọn hoắt.
CN(cụm DT) VN(hai cụmTT)

Thỉnh thoảng, muốn thử sự lợi hại của những chiếc vuốt, tôi
co cẳng lên đạp phanh phách vào các ngọn cỏ.
CN (ĐT)
VN(hai cụm động từ)

Những ngọn cỏ gẫy rạp, y như có nhát dao vừa lia qua.
CV(Cụm DT) VN(Cụm ĐT)

Bài 2: Đặt ba câu theo yêu cầu sau.

Một câu có vò ngữ trả lời câu hỏi Làm gì? Để kể lại một việc
tốt em hoặc bạn em mới làm được.

Một câu có vò ngữ trả lời câu hỏi Là gì? Để giới thiệu một

nhân vật trong truyện em vừa đọc với các bạn trong lớp.

Một câu có vò ngữ trả lời câu hỏi Như thế nào? Để tả hình dáng
hoặc tính tình đáng yêu của một bạn trong lớp em.
IV. LUYỆN TẬP.
Trong giờ kiểm tra, em đã cho bạn mượn bút.
Bạn em rất tốt.
Bạn Lan là lớp trưởng
CÁC THÀNH PHẦN CHÍNH CỦA CÂU

1. Dòng nào dưới đây nêu chính xác nhất về vai trò thành
phần chính của câu?
A. Là những thành phần bắt buộc phải có mặt của câu.
B. Là những thành phần không bắt buộc phải có mặt của câu.
C. Là những thành phần bắt buộc phải có mặt để câu có
cấu tạo hoàn chỉnh và diễn đạt được một ý trọn vẹn.
CÁC THÀNH PHẦN CHÍNH CỦA CÂU
CỦNG CỐ

I. PHÂN BIỆT THÀNH PHẦN CHÍNH VỚI THÀNH PHẦN PHỤ CỦA CÂU.
1. Tìm hiểu ví dụ:
2. Ghi nhớ.
II.VỊ NGỮ
1. Tìm hiểu ví dụ:
2. Ghi nhớ.
III. CHỦ NGỮ
1. Trả lời câu hỏi.
2. Ghi nhớ.
IV. LUYỆN TẬP.
Bài 2: Đặt ba câu theo yêu cầu sau.

Bài 1: Xác đònh chủ ngữ, vò ngữ trong những câu sau. Cho biết
mỗi chủ ngữ hoặc vò ngữ có cấu tạo như thế nào?
CÁC THÀNH PHẦN CHÍNH CỦA CÂU

Dặn dò:

Về nhà làm bài tập 3 SGK trang 94

Chuẩn bò: soạn bài “Câu trần thuật đơn”