đồ án giao thông vận tải Phân tích tác động của giao thông xe buýt đến dòng giao thông hỗn hợp nhiều xe máy trên tuyến lê duẩn

ánh giá tác đng ca GT xe buýt đn DGTHH nhiu xe máy
Nguyn Vn Li – K45
i

LI M U 1
1. t vn đ 1
2. Mc tiêu nghiên cu ca đ tài 1
3. Các mc tiêu c th 2
4. Phm vi nghiên cu ca đ tài: 2
CHNG I - C S LÝ LUN VÀ CÁC CH TIÊU ÁNH GIÁ TÁC NG CA
GIAO THÔNG XE BUÝT N DÒNG GT HN HP NHIU XE MÁY 3
1.1. Khái nim, phân loi và các quan đim nghiên cu dòng xe: 3
1.1.1. Khái quát v dòng xe: 3
1.1.2.Dòng giao thông hn hp nhiu xe máy 11
1.2. Khái quát v mng li giao thông đng b thành ph
Hà Ni và mng li giao thông
đng b bng xe buýt 19
1.2.1. Mng li giao thông đng b thành ph Hà Ni 19
1.2.2. Khái quát v mng li VTHKCC ca thành ph Hà Ni: 23
1.3. Phng pháp nghiên cu tác đng ca giao thông xe buýt đn DGTHH nhiu xe máy 24
1.3.1. Hng nghiên cu tác đng ca GT xe buýt đn DGTHH nhiu xe máy 24
1.3.2. Trình t nghiên cu DGTHH nhiu xe máy 24
CHNG II – PHÂN TÍCH VÀ ÁNH GIÁ HIN TRNG ON TUYN NGHIÊN
CU (IM U: 24 LÊ DUN – I
M CUI: 354 LÊ DUN) 26
2.1 Khái quát v tuyn đng Lê Dun và hin trng đon nghiên cu: 26
2.1.1 Khái quát v tuyn đng: 26
2.1.2 Hin trng đon nghiên cu (im đu: 24 Lê Dun; im cui: 354 Lê Dun) 27
2.1.3. La chn nhng v trí hn ch đ nghiên cu 35
2.2. Phng pháp điu tra, phân tích d liu 38
2.2.1. Phng pháp điu tra 38

2.2.2. Phng pháp x lý 38
CHNG III – PHÂN TÍCH TÁC NG CA GT XE BUÝT N DGTHH NHIU
XE MÁY TRÊN TUYN NG LÊ DUN 40
3.1 Phân tích vn tc 40
3.1.1. Phân tích vn tc ti đim dng 41

ánh giá tác đng ca GT xe buýt đn DGTHH nhiu xe máy
Nguyn Vn Li – K45
ii
3.1.2. Phân tích vn tc dòng giao thông ti nút 44
3.2. Phân tích lu lng phng tin 49
3.2.1. Phân tích lu lng ti đim dng: 49
3.2.2.Phân tích lu lng ti nút giao thông 52
3.3. Phân tích mt đ phng tin 56
3.3.1. Phân tích mt đ ti đim dng 56
3.3.2. Phân tích mt đ ti nút giao thông 58
3.4. Phân tích chuyn làn ti đim dng 62
3.5. Phân tích xung đt gia giao thông xe buýt và giao thông hn hp nhiu xe máy 65
3.5.1 Xung đt ti đim dng 65
3.5.2 Xung đt ti nút giao thông 67
Kt lun 68
KÉT LUN VÀ KIN NGH 71
ánh giá tác đng ca GT xe buýt đn DGTHH nhiu xe máy
Nguyn Vn Li – K45
iii
DANH MC BNG BIU HÌNH V
Bng 1.1 Mc đ ph thuc xe máy ca h thng GT 121
Bng 1.2 Nguyên nhân các v TNGT  Hà Ni 2006 17
Bng 1.3 so sánh TNGT đng b  Vit Nam và các nc Châu Á 17
Bng 2.1 Các thông s k thut ca đng Lê Dun 27

Bng 2.2 Thng kê nút và t chc giao thông ti nút 29
Bng 2.3 Lu lng xe ti mt ct trên đng Lê Dun 32
Bng 2.4 C cu phng ti
n trên đon tuyn nghiên cu 34
Bng 2.5 Thng kê lu lng xe buýt trên đon tuyn nghiên cu 35
Bng 2.6 La chn nút giao thông đ nghiên cu 36
Bng 2.7 La chn đim dng nghiên cu đ tài 37
Bng 2.8 Thng kê các phng pháp điu tra đc s dng 38
Bng 3.1 Vn tc đim bình quân ti đim dng 43
Bng 3.2 Mc đ thay đi v
n tc ti đim dng khi xe buýt xut hin 43
Bng 3.3 vn tc đim ca các trng thái ti nút ( hng đi thng) 45
Bng 3.4 Mc đ thay đi vn tc DGT ti nút (hng đi thng) 46
Bng 3.5 Vn tc đim ca các các trng thái ti nút (hng r phi) 47
Bng 3.6 Mc thay đi vn tc DGT ti nút (hng r phi) 48
Bng 3.7 Thng kê lu lng phng tin đi qua mt ct ti đim dng Cty in đng st 50
Bng 3.8 Quy đi cng đ dòng xe cho các trng thái ca DX ti đim dng 51
Bng 3.9 Thng kê lu lng ti nút giao 7h30-7h45 (hng đi thng) 53
Bng 3.10 Quy đi cng đ dòng xe ti nút (hng đi thng) 53
Bng 3.11 Thng kê lu lng ti nút giao cho hng r phi 54
Bng 3.12 Bng quy đi cng đ cho hng r phi 55
Bng 3.13 Thng kê mt đ ti đim dng 56
Bng 3.14 Mc đ thay đi mt đ ti đim dng 57
Bng 3.15 Mt đ phng tin trc vch dng xe 58
Bng 3.16 Mc đ thay đi mt đ trc vch dng xe 59
Bng 3.17 Mt đ ph
ng tin trong nút giao 61
ánh giá tác đng ca GT xe buýt đn DGTHH nhiu xe máy
Nguyn Vn Li – K45
iv

Bng 3.18 Mc đ thay đi mt đ trong nút giao thông 61
Bng 3.19 Thng kê s ln chuyn làn trên đon vào, ra đim dng xe buýt 126 Lê Dun ca
các phng tin 63
Bng 3.20 Thng kê xung đt ti đim dng 126 Lê Dun Cty in đng st 65
Bng 3.21 Thng kê s v xung đt ti nút khi không có xe buýt 67
Bng 3.22 Thng kê s v xung đt khi có buýt 68
Bng 3.23 ánh giá tác đng ca GT xe buýt đn DGTHH nhi
u xe máy trên đon tuyn
nghiên cu (21/04/2008) 69
Biu đ 1.1 S v TNGT ti Hà Ni theo phng thc đi li (2006) 18
Biu đ 2.1 c cu dòng xe trên đon tuyn nghiên cu 34
Biu đ 3.1 So sánh vn tc dòng xe  các trng thái ti đim dng 43
Biu đ 3.2 So sánh vn tc đim bình quân  các trng thái ti nút (hng đi thng) 46
Biu đ 3.3 So sánh vn t
c đim bình quân ca các trng thái ti nút (hng r phi): 48
Biu đ 3.4 So sánh cng đ quy đi cho các trng thái DX  đim dng 51
Biu đ 3.5 So sánh cng cng đ quy đi gia các trng thái (hng đi thng) 545
Biu đ 3.6 So sánh cng đ quy đi cho các trng thái hng r phi 56
Biu đ 3.7 So sánh v mt đ phng tin ti đi
m dng  hai trng thái 58
Biu đ 3.8 So sánh mt đ dòng xe ti đim dng  hai trng thái 60
Biu đ 3.9 So sánh mt đ phng tin trong nút  hai trng thái 62
Biu đ 3.10 S ln chuyn làn ti đim dng 64
Biu đ 3.11 T l các loi chuyn làn ti đim dng 64
Biu đ 3.12 S lng xung đt ti đi
m dng 66
Biu đ 3.13 T l các loi xung đt ti đim dng 67
Biu đ 3.14 So sánh s xung đt ti nút (21/04/2008) 68
Hình 1.1 Minh ha đm xe ti mt ct 4
Hình 1.2 Minh ha xác đnh s lng PT gia hai đim quan sát 7

Hình 1.3 Mô t các loi xung đt và mc đ nghiêm trng 9
Hình 1.4 Mng li VTHKCC thành ph Hà Ni 23
Hình 2.1 ng Lê Dun và đon nghiên cu ca đ tài 26
Hình 2.2 Hình minh ha
đon tuyn nghiên cu 27
ánh giá tác đng ca GT xe buýt đn DGTHH nhiu xe máy
Nguyn Vn Li – K45
v
Hình 2.3 Các mt ct ngang đin hình ca đng Lê Dun 28
Hình 2.4 Mt bng nút Lê Dun – Nguyn Khuyn – Hai Bà Trng 30
Hình 2.5 S đ b trí pha đèn nút Lê Dun – Nguyn Khuyn - HBT 30
Hình 2.6 Mt bng nút Lê Dun – Khâm Thiên – Nguyn Thng Hin 31
Hình 2.7 S đ b trí các pha đèn tín hiu nút Lê Dun – Khâm Thiên – Nguyn Thng Hin
32
Hình 2.8 Nút Lê Dun – Khâm Thiên - Nguyn Thng Hin 35
Hình 2.9 im dng xe buýt (126 công ty in đng st) 37
Hình 3.1 Minh ha b trí đo tc đ ti đim dng 39
Hinh 3.2 Mô phng b trí đim đo tc đ ti nút 44
Hình 3.3 Minh ha đm lu lng ti đim dng
Hình 3.4 Minh ha thng kê mt đ ti đim dng: 56
Hình 3.5 Minh ha đon xác đnh mt đ trc vch dng xe. 58
Hình 3.6 Mô t đon phân tích mt đ ti nút 60
Hình 3.7 Minh ha đm chuyn làn: 62
ánh giá tác đng ca GT xe buýt đn DGTHH nhiu xe máy
Nguyn Vn Li – K45
vi
DANH MC CÁC T VIT TT

1. GTVT Giao thông vn ti
2. ATGT

An toàn giao thông
3. CSGT
Cnh sát giao thông
4. CSHT
C s h tng
5. DGTHH
Dòng giao thông hn hp
6. DX
Dòng xe
7. PT
Phng tin
8. UBNDTP
y ban nhân dân thành ph
9. VTHKCC Vn ti hành khách công cng

ánh giá tác đng ca GT xe buýt đn DGTHH nhiu xe máy
Nguyn Vn Li – K45
1
LI M U
1. t vn đ
Trong nhng nm qua, trên c s ch trng khuyn khích phát trin vn ti HKCC
ca ng, Nhà nc và UBNDTP, h thng VTHKCC đã phát trin mnh m, mng li xe
buýt đã ph kín toàn TP góp phn ci thin b mt ca TP. Tuy nhiên, khi lng vc ca GT
xe buýt mi ch đáp ng đc 7% nhu cu đi li ca xã h
i; trên mt s phng tin truyn
thông cng đã ch ra nhng mt tiêu cc ca xe buýt nh: xe buýt là nguyên nhân gây ra ùn
tc GT, là mt yu t gây mt an toàn cho dòng GT thm chí còn dành tng cho xe buýt
nhng biêt danh “m miu” nh kiu: “hung thn” trong đô th, ”hòn đá tng“ trong GT đô th
…
Các đô th  Vit Nam là nhng đô th ph thuc vào xe máy. Dòng GT đc trng 
các đô th là dòng GT hn hp vi nhiu phng tin chuyn đng vi vn tc khác nhau
trong dòng GT. Mt s nghiên cu v DGTHH  TP đã đa ra đc t l v c cu các loi
phng tin trong dòng GTHH, c th nh sau
Loi pt Xe đp Xe máy Xe buýt Ôtô con Xe ti
T l (%) 25,3 63,2 6,7 3,6 1,1
Câu hi đt ra trong giai đon này đó là: “liu có nên tip tc khuyn khích vn ti
hành khách công cng bng xe buýt trong hoàn cnh nn KT – XH nc ta còn kém phát trin
cha th xây dng trong mt sm mt chiu h thng c s h tng GTVT ti u cho Hà
Ni” – đ tr li cho câu hi này chúng ta phi phân tích đc nh hng ca VTHKCC bng
xe buýt đn toàn mng li VT ca TP đ
đa ra đc nhng nh hng tích cc & tiêu cc
ca VTHKCC đn toàn mng li. Mt khía cnh quan trng ca vn đ này đó là vic phân

tích tác đng ca GT xe buýt đn DGTHH nhiu xe máy. Và vic nghiên cu tác đng ca
GT xe buýt đn DGTHH trên tng tuyn đng c th là c s đ gii quyêt vn đ này.
2. Mc tiêu nghiên cu ca đ tài
- Xác đnh h thng ch tiêu đánh giá tác đng ca GT xe buýt đn DGTHH nhiu xe máy
- a ra s so sánh v trng thái ca dòng giao thông trong hai trng hp:
¬ Trng hp 1:DGTHH nhiu xe máy không có s xut hin ca xe buýt.
¬ Trng hp 2: DGTHH nhiu xe máy có s xut hin ca xe buýt.
Trên c s đó đánh giá đc mc đ tác đng ca giao thông xe buýt đn cht lng DGTHH
nhiu xe máy.
ánh giá tác đng ca GT xe buýt đn DGTHH nhiu xe máy
Nguyn Vn Li – K45
2
3. Các mc tiêu c th
Ü ánh giá tác đng ca giao thông xe buýt đn vn tc ca DGTHH
Ü ánh giá tác đng ca giao thông xe buýt đn lu lng ca DGTHH
Ü ánh giá tác đng ca giao thông xe buýt đn mt đ ca DGTHH
Ü ánh giá tác đng ca giao thông xe buýt đn s chuyn làn trong DGTHH
Ü ánh giá tác đng ca giao thông xe buýt đn s xung đt trong DGTHH
4. Phm vi nghiên cu ca đ tài:
 tài đc tin hành nghiên cu trên m
t đon thuc trc đng Lê Dun, là ni có
dòng giao thông đc trng cho DGTHH nhiu xe máy và có nhiu tuyn xe buýt hot đng.
 tài tin hành nghiên cu ti nhng v trí b hn ch trên đon tuyn, c th là ti v
trí mt đim dng xe buýt và mt nút giao thông trên đon tuyn. Thi gian nghiên cu ca
đ tài đc tin hành ch yu trong ba khong cao đim sáng (7h00-8h00), cao đim tra
(12h00-13h00) và cao đim chiu (17h00-18h00) ngày 21/04/2008.
Mc dù trong phm vi đon tuyn nghiên cu ca đ tài có s giao ct vi các tuyn
đng st quc gia xut phát t ga Hà Ni, tuy nhiên, trong các khong cao đim nghiên cu
ca đ tài, không có chuyn tàu nào hot đng trên các tuyn đng st này. Vì vy, đ tài
nghiên cu tác đng ca GT xe buýt đn DGTHH nhiu xe máy trên mt đon tuyn ca

đng Lê Dun mà không chu nh hng ca giao thông đng st.
Vi mc tiêu, ni dung và phm vi nghiên cu ca đ tài nh trên, toàn b thuyt
minh đ tài ngoài phn m đu và kt lun đc kt cu thành 3 chng nh sau:
Chng I: C s lý lun và các ch tiêu đánh giá tác đng ca GT xe buýt đn
DGTHH nhiu xe máy
Chng II: Phân tích đánh giá hin trng đon tuyn nghiên cu (đim đu:24 Lê
Dun; đim cui: 354 Lê Dun)
Chng III: Phân tích tác đng ca giao thông xe buýt đn DGTHH nhiu xe máy
Do điu kin và kh nng còn hn ch, đ tài không th tránh khi nhng thiu sót, rt
mong nhn đc s góp ý ca thy cô đ đ tài đc hoàn thin hn.
Hà Ni, Tháng 5/2008




Chng I: C s lý lun và các ch tiêu đánh giá tác đng ca GT xe buýt đn DGTHH nhiu xe máy
Nguyn Vn Li – K45
3
CHNG I - C S LÝ LUN VÀ CÁC CH TIÊU ÁNH GIÁ TÁC NG CA
GIAO THÔNG XE BUÝT N DÒNG GT HN HP NHIU XE MÁY
1.1. Khái nim, phân loi và các quan đim nghiên cu dòng xe:
1.1.1. Khái quát v dòng xe:
a) Khái nim dòng xe

- Dòng xe: Là tp hp các phng tin tham gia giao thông trên đng theo cùng mt
hng chuyn đng trong mt không gian và thi gian nht đnh. Tính cht ca dòng xe bao
gm nhng nét chính nh sau:
+Tính hn tp:dòng xe gm nhiu loi phng tin khác nhau v chng loi (thô s,c
gii) tính nng cùng nhng ngi điu khin khác nhau (v gii tính, tui tác, trình đ nhn
thc và mc đ phn ng) đu tham gia giao thông. Vì th, s chuyn đng ca dòng xe mang

tính hn tp do có nhiu thành phn khác nhau cùng tham gia.
+ Tính ngu nhiên: s chuyn đng ca dòng xe là mt quá trình ngu nhiên gm các
bin ngu nhiên biu th các đc tính ca phng tin và ngi điu khin phng tin cng
nh s tng tác ca các đi tng này.
b) Phân loi dòng xe:

Theo tính cht ca dòng xe chia ra:
- Dòng xe liên tc: là dòng xe không có các tác nhân gây nhiu nh tín hiu đèn, điu
kin bên ngoài tác đng làm gián đon dòng xe. Giao thông trên đng là kt qu tác đng
qua li gia các xe trong dòng xe, gia các xe và yu t hình hc ca đng, vi đc trng
môi trng bên ngoài.
- Dòng xe gián đon: là dòng xe có các yu t gây nhiu nh tín hiu đèn, du hiu
dng xe,…
c) Các quan đim nghiên cu dòng xe:

Có hai quan đim nghiên cu dòng xe
- Quan đim v mô: Da trên s tng tác gi thit dòng xe nh mt môi trng liên
tc đ thu đc nhng đc tính c bn ca dòng xe và quan h gia các đc tính c bn này.
Quan đim này xem xét dòng xe mt cách tng quan da trên các nguyên lý vt lý tng t
nh s chuyn đng ca dòng cht khí hay dòng cht lng, tc là nghiên cu s chuyn đng
ca mt tp hp các phng tin tham gia giao thông. Phng pháp này có hn ch là không
nghiên cu t m các hin tng bên trong dòng xe.
- Quan đim vi mô: xác lp tính quy lut chuyn đng ca tng xe riêng bit và c ch
truyn chuyn đng t xe này sang xe khác, tc là ngi ta phi xét các ch tiêu đc trng cho
ngi điu khin phng tin (ví d: thi gian phn ng khi thy đèn đ
, c ly đi vi xe phía
Chng I: C s lý lun và các ch tiêu đánh giá tác đng ca GT xe buýt đn DGTHH nhiu xe máy
Nguyn Vn Li – K45
4
trc …) Phng pháp này có hiu qu đi vi vic gii các bài toán liên quan ti đon

đng tng đi ngn.
Quan đim v mô nghiên cu dòng xe đông và liên tc. Quan đim vi mô nghiên cu
dòng xe gián đon, dòng xe ri rc, quãng cách gia các xe tha.
d) Các ch tiêu trong đánh giá dòng giao thông:

Trong phm vi nghiên cu ca đ tài, các ch tiêu đc s dng đ đánh giá dòng giao
thông s bao gm:
̇ Lu lng dòng giao thông
̇ Vn tc ca dòng giao thông
̇ Mt đ ca dòng giao thông
̇ S ln chuyn làn trong dòng giao thông
̇ S lng xung đt tim n trong dòng giao thông
Trong s các ch tiêu s dng đ đánh giá dòng giao thông thì ba ch tiêu v lu lng,
vn tc và m
t đ dòng giao thông là ba ch tiêu c bn (theo AASHTO – 94) đc s dng
ph bin trên th gii và  Vit Nam đ nghiên cu dòng giao thông. Tuy nhiên, vi nhng
đc trng riêng ca mình thì nhng ch tiêu c bn nh vy là cha đ đ đánh giá chính xác
bn cht thc s ca DGTHH nhiu xe máy  Vit Nam nói chung và  Hà Ni nói riêng.
Di đây là nhng ni dung khái quát v 5 ch tiêu đã trình bày  trên:
(1) L
u lng dòng giao thông
- Khái nim: Lu lng dòng xe là s lng phng tin chy qua mt mt ct ngang
đng ph trong mt khong thi gian xác đnh.
Nu gi N là s lng phng tin quan sát đc trong khong thi gian T thì lu
lng là: N/T
Hình 1.1 Minh ha đm xe ti mt ct

- Phân loi: Tùy thuc vào mc đích điu tra lu lng giao thông mà chia ra làm các
loi lu lng sau:
X Lu lng giao thông ngày

Chng I: C s lý lun và các ch tiêu đánh giá tác đng ca GT xe buýt đn DGTHH nhiu xe máy
Nguyn Vn Li – K45
5
X Lu lng giao thông gi cao đim (Peak hour volumn – PHV)
Mc đích nghiên cu lu lng giao thông gi cao đim nhm phc v trong vic:
quy hoch đng, chúng khó có th đc s dng cho mc đích thit k hoc phân tích s
vn hành. Lu lng thay đi trong sut 24h trong ngày, thông thng vi lu lng giao
thông cao nht trong bui sáng và bui chiu.
Lu lng giao thông bin đng liên t
c theo thi gian trong ngày, có nhng khong
thi gian lu lng rt ln gi là khong cao đim (Peak period) lu lng gi cao đim
thng đc hiu là lu lng ln nht đm đc trong mt gi trong mt ngày ti mt mt
ct trên mt hng (lu lng/làn /hng).Lu lng gi cao đim thng đc s dng nh
là ch tiêu quan trng nht khi thit k công sut ca c s h tng (đng), mi hng cn
đc thit k sao cho có kh nng đáp ng đc lu lng ln nht (cao đim) trên mi
hng.
X Cng đ
Trong khi lu lng giao thông gi là yu t c bn đi vi các thit k và phân tích
giao thông. Cht lng dòng giao thông thng có liên quan mt thit đn s dao đng ngn
hn trong nhu cu giao thông. Mt c s h tng có th đ công sut đ phc v nhu cu giao
thông gi cao đim nhng  mt thi đim nht đnh nào đó lu lng giao thông có th vt
quá kh nng thông qua ca đng, và điu này to nên s tc nghn.
Lu lng đc quan sát trong mt giai đon thi gian ít hn mt gi nhìn chung biu
th cng đ dòng giao thông trong mt gi.
(2) Vn tc dòng giao thông (v):
- Vn tc là thành phn th hai mô t tình trng ca dòng giao thông cho trc.  đo
lng vn tc ca phng tin đòi hi s quan sát c v quãng đng đi và thi gian đi ht
quãng đng đó ca phng tin. Vn tc đc đnh ngha là t l ca s chuyn đng, bng
chiu dài quãng đng chia cho đn v thi gian:
V=d/t

Trong đó: V - vn tc (km/h hoc m/s)
d – quãng đng đi li (km hoc m)
t – thi gian đi ht quãng đng d (gi hoc giây)
Trong s chuyn đng ca dòng giao thông, tng phng tin đi li vi vn tc khác
nhau. Do đó, dòng giao thông không có vn tc đc trng
đn gin và s phân b ca vn tc
cá nhân. T s phân b ca vn tc phng tin ri rc, ngi ta s dng giá tr trung bình đ
mô t dòng giao thông nh là mt khi thng nht.
- Phân loi vn tc trung bình ca dòng giao thông
Chng I: C s lý lun và các ch tiêu đánh giá tác đng ca GT xe buýt đn DGTHH nhiu xe máy
Nguyn Vn Li – K45
6
X Vn tc trung bình theo không gian và theo thi gian:
Vn tc trung bình có th đc xem xét theo hai cách:
+ Vn tc trung bình theo thi gian (
t
v
) đc đnh ngha là vn tc trung bình ca
toàn b phng tin qua mt mt ct ngang đng ph trong mt giai đon thi gian nht
đnh.
+ Vn tc trung bình theo không gian (
s
v ) đc đnh ngha là vn tc trung bình ca
tt c các phng tin đi ht chiu dài ca mt quãng đng trong mt giai đon thi gian
nht đnh.
Vn tc trung bình theo thi gian là giá tr vn tc đc đo lng qua mt đim còn
vn tc trung bình theo không gian có liên quan đn chiu dài ca quãng đng. C vn tc
trung bình theo không gian và vn tc trung bình theo thi gian đu đ
c tính toán t vic đo
lng mt chui thi gian và quãng đng đi li theo công thc sau:

i
d
t
vt
n
∑
=
s
i
i
dnd
v
t
t
n
==
∑
∑

Trong đó:
t
v - Vn tc trung bình theo thi gian

s
v
- Vn tc trung bình theo không gian
d - Quãng đng đi li
n - Thi gian đi li quan sát đc
t
i

- Thi gian đi li ca phng tin th i
X Vn tc đi li trung bình – vn tc phng tin chuyn đng trung bình
+ Vn tc đi li trung bình và vn tc xe chy trung bình là hai dng ca vn tc trung
bình theo theo không gian và thng đc s dng đ đo lng trong k thut giao thông. C
hai đu đc tính bng quãng đng chia cho thi gian trung bình đ đi li qua mt đon
đng. S khác nhau ch yu gia chúng là tng thi gian đc s dng đ tính toán hai loi
vn tc này.
+ Thi gian đi li đc hiu là toàn b thi gian đ đi qua mt đon đng cho trc.
Thi gian phng tin đi li đc hiu là toàn b thi gian mà vi khong thi gian này
phng tin hoàn toàn chuyn đng trong khi đi qua mt đon đng cho trc. S khác
nhau gia hai loi thi gian này chính là thi gian phng tin chuyn đng không bao gm
thi gian dng đ, trong khi thi gian đi li có bao gm. Vn tc đi li trung bình da vào
thi gian đi li trung bình trong khi vn tc phng tin chuyn đng trung bình da vào thi
Chng I: C s lý lun và các ch tiêu đánh giá tác đng ca GT xe buýt đn DGTHH nhiu xe máy
Nguyn Vn Li – K45
7
gian phng tin chuyn đng trung bình.
(3) Mt đ dòng giao thông (k):
Mt đ là s lng phng tin chy qua mt đn v đim chiu dài quãng đng
(đn v: phng tin/chiu dài quãng đng).
Gi N là s lng phng tin gia hai v trí quan sát cách nhau mt khong ti cùng
mt thi đim (biu th nh hình v)
Hình 1.2 Minh ha xác đnh s lng PT gia hai đim quan sát

Khi đó, mt đ:
N
k
X
=

Phng trình c bn ca dòng giao thông liên tc:
q =
s
v
* k
T phng trình này nu bit d liu ca hai tham s s d dàng tìm đc kt qu ca
hai tham s còn li.
(4) S ln chuyn làn trong dòng giao thông
- Chuyn làn là hin tng mt phng tin đang chuyn đng trên làn đng này ch
đng hoc buc phi chuyn sang làn đng khác đ đi do điu kin giao thông thay đi
nhm đm bo s an toàn cho mình. iu kin giao thông bao gm: tác đng ca phng tin
khác, điu kin đng xá, hin tng t nhiên: nng, ma, gió, bão … trong đó s tác đng
ca ph
ng tin khác là mt nguyên nhân quan trng to ra s chuyn làn trong dòng xe. Nh
vy s ln chuyn làn trong dòng giao thông là tng cng s ln chuyn làn ca tt c các
phng tin trong dòng xe đó.
- S ln chuyn làn có liên h mt thit đn s lng xung đt tim n trong dòng xe.
(5) S lng xung đt tim n trong dòng giao thông
- Khái nim v xung đt: Theo mt nghiên cu ca th vin quc gia Canada thì
xung đt giao thông đc đnh ngha nh sau:
Xung đt giao thông đc hiu là mt s vic bao gm hai hay nhiu ngi s dng
đng b mà trong đó mt phng tin phi phanh gp hay chuyn làn đ tránh va
chm.(Park và Zegeer 1998).
Chng I: C s lý lun và các ch tiêu đánh giá tác đng ca GT xe buýt đn DGTHH nhiu xe máy
Nguyn Vn Li – K45
8
Theo mt nghiên cu khác thì xung đt giao thông còn đc hiu là: khi hai phng
tin gây xung đt vi nhau đã đa mt phng tin th ba vào vùng nguy him do xung đt
đó gây ra.
Xung đt giao thông có th đc s dng đ thay th tt khi d liu v tai nn không

th đánh giá đc vn đ an toàn  nhng nút giao trong đô th (Hummer at al.1994).Xung
đt giao thông là nhng nghiên cu b xung v tai nn giao thông trên nhiu tuyn đng.S

quan trng ca vn đ ATGT  mt khu vc c th có th đánh giá bi xung đt giao thông.
Nghiên cu ca Parkin và Harris (1968) có th xem nh s m đu cho lnh vc
nghiên cu v TNGT.T khi h gii thiu hc thuyt v vic s dng d liu v xung đt
giao thông nh mt công c làm thc đo thay th cho tai nn giao thông. Ông coi sut xy
xung đt thc s là các yu t đ đánh giá kh nng ri ro (sut xy ra tai nn)
- Phân loi: Xung đt giao thông trong dòng giao thông hn hp đc phân ra thành
các loi nh sau:
X âm t phía sau.
X i đu.
X Vuông góc.
X Chéo góc - i đu.
X Chéo góc – Cùng chiu.
X Va cnh cùng chiu.
X Va cnh ngc chiu.
X Mt điu khin.
X Va chm vi vt th c đnh.
Nguyên nhân gây ra các xung đt là chuyn đng(Moverment) ca phng tin.Các loi
xung đt, mc đ nghiêm trng ca xung đt, và các loi chuyn đng ca phng tin đc
mô t bi hình v sau:
Chng I: C s lý lun v cỏc ch tiờu ỏnh giỏ tỏc ng ca GT xe buýt n DGTHH nhiu xe mỏy
Nguyn Vn Li K45
9
Hỡnh 1.3 Mụ t cỏc loi xung t v mc nghiờm trng
ký
hiệu
Biểu t-ợng GiảI thích
Ký

hiệu
Biểu
t-ợng
GiảI thích
Loại phơng tiện Loại xung đột
V1

(M)

Xe máy A1

Đâm từ phía sau
V2
(PC)
Xe 4 7 chỗ A2

Đối đầu
V3
(B)
Xe buýt + Xe khách A3

Vuông góc
V4
(T)
Xe tải



Chéo góc - Đối
đầu

V5
(Đ)
Xe đạp
A4


V6
(ĐB)
Đi bộ
V7
(K)
Xe khác
A5

chéo góc cùng
chiều
Chuyển động đúng
A6
CL

Rẽ trái





Va cạnh cùng
chiều
CS

Đi thẳng
A7
CR

Rẽ phải




Va cạnh ngợc
chiều
CU

Quay đầu
A8

Chuyển động sai


Mất điều khiển
WL1

Rẽ trái sai 1
WL2

Rẽ trái sai 2
A9
Va chạm với vật
thể cố định
WL3

Rẽ trái sai 3





WL4

Rẽ trái sai 4
Mức độ nghiêm trọng
WR1 Rẽ phải sai 1 S1

Xuýt tai nạn
WR2 Rẽ phải sai 2 S2

Thiệt hại vật chất
WU

Quay đầu sai S3



Bị thơng nhẹ
WC

Đi ngang sai S4 Bị thơng nặng
WD

Đi chéo sai S5

Tử vong

e) Cụng tỏc iu tra trong giao thụng:

4
4
11
32
Chng I: C s lý lun và các ch tiêu đánh giá tác đng ca GT xe buýt đn DGTHH nhiu xe máy
Nguyn Vn Li – K45
10
- Khái nim: điu tra đc hiu mt cách chung nht là tp hp các phng thc, phng tin
nhm tp hp, thu thp thông tin cn thit phc v cho vic phân tích đánh giá thc trng ca
mt hot đng hoc nguyên nhân, hin tng nào đó đ phc v cho công tác nghiên cu, xây
dng k hoch, chin lc và quy hoch phát trin.
- Quy trình điu tra bao gm 5 giai đon:
• Lp k hoch điu tra
• Thit k điu tra
• Thc hin điu tra
• Chun b s liu
• Phân tích s liu
- Phân loi phng pháp điu tra:
(1) Theo quy mô điu tra, chia làm hai phng pháp:
- iu tra toàn b: Thu thp thông tin ban đu  toàn b các đn v nm trong đi
tng điu tra. Hình thc này giúp ta có đy đ tài liu v đi tng nhng chi phí ln, mt
nhiu thi gian.
- iu tra không toàn b:

+ iu tra cc b: ch thu thp các thông tin  mt s đn v th hin rõ nht các đc
đim cn nghiên cu ca đi tng nh vy không cn phi điu tra toàn b mà vn hiu rõ
đc bn cht ca đi tng nghiên cu.
+ iu tra chuyên đ: thu thp thông tin theo mt khía cnh nào đó cn quan tâm nht
ca đi tng.
+ iu tra chn mu: dng này rt quan trng vì nó có th thay th cho điu tra toàn
b,  dng này ng
i ta điu tra trên mu đc chn t các đn v ca đi tng nghiên cu.
(2) Theo thi gian, bao gm hai phng pháp:
- iu tra thng xuyên: là cách tin hành ghi chép thu thp tài liu ban đu ca hin
tng mt cách liên tc.
- iu tra không thng xuyên: là cách tin hành ghi chép thu thp tài liu ban đu
ca hin tng mt cách không liên tc không gn lin vi quá trình phát sinh phát trin ca
hin tng.
(3) Theo hình th
c thu thp thông tin, gm 3 phng pháp:
- Phng pháp phân tích tài liu: đc áp dng trong trng hp cuc điu tra không
cn nhng thông tin mang tính thi s, nhà qun lý s tin hành nghiên cu nhng tài liu có
Chng I: C s lý lun và các ch tiêu đánh giá tác đng ca GT xe buýt đn DGTHH nhiu xe máy
Nguyn Vn Li – K45
11
sn hoc nhng kt qu đã đc tha nhn và công b ca các cuc điu tra đã thc hin hay
ca nhng lai hình điu tra khác.
- Quan sát: trong điu tra, quan sát là phng pháp thu thp thông tin s cp v đi
tng nghiên cu bng tri giác trc tip và ghi chép thng mi nhân t có liên quan đn đi
tng nghiên cu và có ý ngha trên quan đim mc đích nghiên c
u. Tính có h thng, tính
k hoch và tính có mc đích là nhng đc trng ca vic nghiên cu.
- Trng cu ý kin: là phng pháp thu thp thông tin s cp bng li da trên tác
đng qua li v mt tâm lý xã hi trc tip (phng vn) hoc gián tip thông qua bng hi.

(4) Theo cách thc tin hành, chia làm hai phng pháp:
- iu tra trc tip
- iu tra gián tip
(5) Theo công c đi
u tra, chia làm ba phng pháp:
- iu tra th công
- iu tra bán th công
- iu tra t đng
“Ngun: Bài ging iu tra trong quy hoch GTVT, b môn QH & QL GTVT”
1.1.2.Dòng giao thông hn hp nhiu xe máy
a) Khái nim:

- Dòng giao thông hn hp: theo khái nim và tính cht ca dòng xe thì dòng giao
thông hn hp là dòng xe mang đy đ tt c các tính cht ca mt dòng xe v s đa dng
chng loi, cht lng phng tin trong dòng, v ngi điu khin phng tin trong dòng,
và s chuyn đng ngu nhiên ca dòng xe.
- DGTHH nhiu xe máy là dòng giao thông hn hp mà thành phn xe máy chim trên
50% lu lng phng tin lu thông trong dòng.
DGTHH nhi
u xe máy là dòng giao thông đc trng  các đô th Vit Nam. ó là các
đô th mà s lng nhu cu đi li s dng xe máy chim t trng khá ln trong tng nhu cu đi
li ca đô th và các đô th này đc gi là: “ô th ph thuc xe máy, MCDS” (TS. Khut
Vit Hùng, H GTVT).
Chng I: C s lý lun và các ch tiêu đánh giá tác đng ca GT xe buýt đn DGTHH nhiu xe máy
Nguyn Vn Li – K45
12
Bng 1.1 Mc đ ph thuc xe máy ca h thng GT
Ch tiêu
Ch tiêu chính Ch tiêu nhánh n v đo
Giá tr

S hu xe máy S xe máy/1000 dân >350
S hu phng
tin
S hu xe con cá nhân S xe con/1000 dân <150
Xe buýt S xe buýt/1000 dân <1 S có sn các
ptvt thay th cho
xe máy
Xe đp S xe đp/1000 dân <350
T l xe máy trong DGT
% xe máy trong DGT (tính theo s
lng phng tin)
>50%
Phân b chuyn đi bng xe
máy
% chuyn đi bng xe buýt >40%
Phân b chuyn đi bng
VTHKCC
% chuyn đi bng VTHKCC <20%
Phân b chuyn đi bng xe
con
% chuyn đi bng xe con <20%
Vic s dng xe
máy
Phân b chuyn đi bng PT
PCG
% chuyn đi bng phng tin phi c
gii
>40%
“Ngun: TS. Khut Vit Hùng, seminar b môn 2006”
b) Khái quát v các loi phng tin hot đng trong DGTHH nhiu xe máy:

(1) Xe đp: là loi PTVT cá nhân thô s. Nó ra đi vào th k XVII và đã tri qua thi
k dài phát trin. Tuy là loi xe phi c gii nhng đn nay vn là mt loi phng tin đc
s dng khá ph bin trên th gii. Hin nay,  mt s nc phát trin xu th s dng xe đp
đang tng lên. Nhng đc đim c bn ca xe đp đó là:
- Giá xe r (bình quân khong 50 USD/xe). Vì vy, nó phù hp vi dân c có thu nhp
thp, d s dng, bo qun và sa cha (chi phí khai thác thp)
- Tính c đng và linh hot cao (xe đp có th đi đc vào nhng ngõ có chiu rng
mt đng hp đn 1m, đng mòn  mi điu kin đa hình). Tc đ tuy không cao (trung
bình là 12km/h) nhng có th đi đng dài trong nhng điu kin c
n thit.
- Không gây ô nhim môi trng và mc đ an toàn cao nhng tn hao nng lng c
th vì phi dùng sc ngi.
Chng I: C s lý lun và các ch tiêu đánh giá tác đng ca GT xe buýt đn DGTHH nhiu xe máy
Nguyn Vn Li – K45
13
- Sc cha ca xe đp trung bình là 1,2 ngi, trong vn ti hàng hóa có th ch đc
80÷100kg.
Tc đ ca xe đp không cao, do đó, nó ch thích hp vi c ly ngn và din tích
chim dng mt đng tng đi ln, vì vy thành phn này thng gây cn tr cho DGTHH
nhiu xe máy.
Vic s dng xe đp, phc v cho vic đi li là mt vn đ r
t phc tp, ph thuc
nhiu yu t nh thu nhp, ngh nghip, chiu dài chuyn đi, thi gian chuyn đi và s đáp
ng ca h thng VTHKCC.
(2) Xe máy: Xe máy do hai ngi c là Gottlieb Daimler và Wilhelm Maybach 
Bad Cannstatt (mt đa danh thuc Stuttgart) phát minh nm 1885. Xe máy là phng tin c
gii hóa nên nó có th coi xe máy là bc chuyn hóa t vn ti phi c gii nh sang vn ti
c gii nh th hin  s ci tin v tc đ và sc lc, s gia tng mc sng ca c dân. Xe
máy có đy đ nhng u vit vn có ca xe đp nhng tc đ cao nên rút ngn đc thi gian

mt chuyn đi. Sc ch ca nó cao hn xe đp (trung bình khong 1,5 ngi). c bit, xe
máy là phng tin c gii cá nhân giá thp (khong 1/10 giá xe ô tô). Vi nhng u vit đó
ca xe máy cng vi các đc đim riêng v c s h tng đô th và nhu cu đi li mà trong
khong 20 nm nay có s bùng n d di ca xe máy  các thành ph  Vit Nam.
Vn đ nan gii đt ra đi vi xe máy là nguy c d gây tai nn nguy him và gây ô
nhim môi trng.
(3) Ô tô con: Ô tô con có sc cha t 4-5 ngi. Ô tô con đc dùng đ vn chuyn
hành khách trong thành ph, gia thành ph vi khu vc vi ngoi thành hoc gia các thành
ph vi nhau. Trong thành ph, ô tô con đc dùng đ ch khách t nhà đn ni cn đn nh
nhà ga, bnh vin … ch khách ti ni GTCC, ch khách vào ban đêm khi không có giao
thông công cng.
(4) Ô tô ti:
xe ti là mt loi xe có đng c dùng đ vn chuyn hàng hoá. Các xe ti
có nhiu kích c, t kiu nh nh xe hi gi là xe bán ti (pickup truck) cho ti nhng loi xe
ti dùng  các khu m (không chy trên đng quy c) hay các loi xe móc chy trên đng
cao tc. Hin nay  Hà Ni, các xe ti hng nh đc s dng khá ph bin vì nó phù hp vi
mng li đng ca thành ph. Các xe ti hng nng b hn ch hot đng trong khu vc ni
thành trong khong thi gian ban ngày đ hn ch ùn tc giao thông trong thành ph.

(5) Xe buýt
Xe buýt là phng tin vn ti hành khách công cng ph bin nht hin nay. Xe buýt
đu tiên đc đa vào khai thác  th đô Luân ôn (Anh) vào nm 1900. Mt đ ca các
tuyn xe buýt trong đô th cao hn mt đ tuyn ca các phng tin khác, thng t 2 –
3km
2
. Các tuyn xe buýt ca VTHKCC thng có khong cách vn chuyn ngn do
VTHKCC nhm thc hin vic giao lu hành khách gia các khu vc trong thành ph vi
Chng I: C s lý lun và các ch tiêu đánh giá tác đng ca GT xe buýt đn DGTHH nhiu xe máy
Nguyn Vn Li – K45
14

nhau (  Hà Ni c ly trung bình ca tuyn là 10,2km). Trên mi tuyn, khong cách gia các
đim dng d ngn (Thông thng thì khong cách gia 2 đim dng đ lin k là 400m –
500m).
X Nhng u đim chính ca vn ti hành khách công cng bng xe bus
- Có tính c đng cao, không ph thuc vào mng dây dn hoc đng ray, không cn
tr và d hoà nhp vào h thng giao thông đ
ng b trong thành ph.
- Tn sut chy xe ln, yêu cu chính xác v mt thi gian, không gian đ đm bo
cht lng phc v hành khách. ng thi cng nhm đ gi gìn trt t, an toàn giao thông
đô th.
- Khai thác, điu hành đn gin. Có th nhanh chóng điu chnh chuyn, lt, thay xe
trong thi gian ngn mà không làm nh hng ti hot đng ca tuyn.
- Hot đ
ng có hiu qu vi các lung hành khách có công sut nh và trung bình. i
vi các tuyn mà lung hành khách có h s bin đng cao v thi gian thì có th gii quyt
thông qua vic la chn loi xe thích hp và mt biu đ vn hành hp lý.
- Chi phí đu t cho xe buýt tng đi thp so vi các phng tin VTHKCC hin đi
khác, cho phép tn dng mng li đng hin ti ca thành ph. Chi phí vn hành thp,
nhanh chóng đem li hiu qu.
- u t vào lnh vc VTHKCC nói chung và VTHKCC bng xe buýt nói riêng không
ch đn thun tìm kim li nhun mà còn vì các mc tiêu xã hi và to tin đ cho vic phát
trin kinh t, xã hi ca đô th.
X Nhng nhc đim ca vn ti hành khách công cng bng xe bus
-  dài các tuyn buýt ngn, trên tuyn có nhiu đim dng đ
cách nhau mt
khong cách ngn (400 – 600 m). Nh vy trong quá trình vn chuyn, xe buýt thng xuyên
phi tng gim tc đ đn và ri khi đim dng đ mt cách nhanh chóng nht. Vì vy đòi
hi xe buýt phi có đc tính đng lc phù hp, c th là xe buýt phi có tính nng đng lc và
gia tc ln.
- Chi phí vn ti ln, đc bit là chi phí nhiên liu và các chi phí c đnh khác. Xe buýt

có chi phí nhiên liu ln vì nó phi dng đ nhiu nên gia tc ln dn đn tiêu hao nhiên liu
nhiu.
- Kh nng vt ti trong gi cao đim thp vì xe buýt s dng bánh hi.
- S dng đng c đt trong nên cng đ gây ô nhim cao vì: khí x, bi hoc nhiên
liu và du nhn chy ra. Bên cnh đó còn gây ting n ln và chn đng…
- Nng sut vn chuyn không cao, n
ng sut vn ti thp, tc đ phng tin thp…
Chng I: C s lý lun và các ch tiêu đánh giá tác đng ca GT xe buýt đn DGTHH nhiu xe máy
Nguyn Vn Li – K45
15
Tuy vy, đi vi nc ta vn ti xe buýt vn là loi hình vn ti thông dng nht trong
h thng VTHKCC. Nó đóng vai trò ch yu trong vn chuyn hành khách  trong đô th ca
nc ta, phù hp vi c s h tng cha hoàn thin và đng nht ca nc ta.
X Vai trò ca vn ti hành khách bng xe bus
- Vn ti buýt là loi hình vn ti thông dng nh
t trong h thng vn ti hành khách 
đô th. Nó đóng vai trò ch yu  nhng vùng đang phát trin ca thành ph, nhng khu vc
trung tâm đc bit là  nhng thành ph c.
- Ngoài chc nng vn chuyn đc lp, nh tính nng c đng, xe bus còn đc s
dng nh mt phng tin tip chuyn và vn chuyn kt hp vi các phng thc vn ti
khác trong h thng vn ti hành khách công cng cng nh h thng vn ti ca thành ph.
- Trong các thành ph có quy mô va và nh, xe bus góp phn to dng thói quen đi
li bng phng tin công cng cho ngi dân thành ph, to tin đ phát trin cho các
phng thc vn ti hành khách công cng cao hn, hin đi hn và có sc cha ln hn
trong t
ng lai.
- S dng xe bus góp phn tit kim chi phí chung cho toàn xã hi( chi phí đu t
phng tin, chi phí tin hành qun lý giao thông, chi phí thi gian do tc đng) so vi vic
s dng phng tin vn ti cá nhân. Ngoài ra có nhiu tác đng tích cc khác ti mi mt
ca đi sng xã hi.

- Kinh nghim phát trin giao thông  các đô th trên th gii cho thy  các thành ph
có quy mô nh bé trung bình ( di 1 triu dân), thì xe bus là phng ti
n vn ti hành khách
công cng ch yu. S d nh vy là do tính u vit hn hn ca xe bus so vi các phng
tin vn ti cá nhân nu đng trên quan đim li ích cng đng.
- Tng vn đu t( xây dng đng , giao thông tnh, mua sm phng tin vn ti và
trang thit b phc v) cho mt chuyn đi bng xe bus nh h
n xe máy 3,3 ln , nh hn ô tô
con là 23 ln.
- Chi phí xã hi cho mt chuyn đi theo giá m bng xe bus ch bng 45% so vi xe
máy và bng 7,7% so vi ô tô con.
(6) Phng tin khác: bao gm: Xích lô, xe lam, xe súc vt kéo, xe đy t ch
- Xe Lam: là mt loi phng tin c gii nh ba bánh, nó cng tng t nh xe túc
túc (Thái Lan), Bemos (Indonesia), Tongas (n , Pakistan), Dolums (Th Nh Kì).
u đim ca lung xe Lam là tính c đng cao, có th đi li  nhng đng ph hp,
là phng tin vn ti hn hp ( ch c hàng hóa và hành khách) nên rt thích hp vi hành
khách có nhiu hành lý và hàng hóa đi kèm theo ngi. Xe Lam thích ng vi nhng lung
hành khách nh, phân b ri rác, s lng hành khách vn chuyn 1 chuyn t 6 – 8 ngi có
lúc lên ti 12 ngi. Hin nay trên th gii xe Lam thng đóng vai trò trung chuyn cho các
Chng I: C s lý lun và các ch tiêu đánh giá tác đng ca GT xe buýt đn DGTHH nhiu xe máy
Nguyn Vn Li – K45
16
phng thc VTHKCC khác.
Nhc đim ca xe Lam là ting n ln, mc đ gây ô nhim môi trng cao, tc đ
giao thông thp, không tin nghi, thiu thm m, mc chim dng mt đng ln và không
đm bo an toàn trong vn hành trên đng. Do giá xe tng đi thp (1.200 – 1400 USD/xe)
nên t nhân d dàng đu t phát trin loi phng tin này đ kinh doanh.
- Xích lô: cng là mt loai phng tin nh ba bánh, không có đ
ng c, có sc cha
khong 2-3 ngi, ch hàng khong 150-200kg.

u đim c bn ca xích lô là c đng, thích hp vi nhiu điu kin s dng và khai
thác, vn đu t ít.
Nhc đim: Xích lô là phng tin có tc đ chm hn c xe đp, có kích thc ln
(nht là khi ch hàng) nên gây cn tr giao thông nghiêm trng.
“Ngun: Bài ging QH GTVT T, V Hng Trng, 2001”
c) Các đc đim ca DGTHH nhiu xe máy :

Các đc đim đc trình bày di đây đc tp hp t mt s tài liu khác nhau trên c s
nhng đc đim và tính cht ca dòng xe:
- Th nht, đó là thành phn dòng xe: có nhiu loi phng tin cùng chuyn đng
trong dòng giao thông, bao gm: các phng tin phi c gii (xe đp, xích lô, xe đy t ch,
xe súc vt kéo …), các phng tin c gii (xe máy, ôtô con, xe ti và xe buýt). Trong s đó,
xe máy chim t l cao nht trên 50% s lng phng tin trong dòng xe (Qun lý giao thông
trong đô th ph thuc xe máy, TS. Khut Vit Hùng, 2007)
- Th hai, kh nng thông hành ca dòng xe là khá ln nh s linh hot ca xe máy.
Có ý kin hn ch xe máy, thay bng xe buýt đ gim ùn tc nhng v mt khoa hc là không
đúng. Ví d, trên đng Tôn c Thng, Hà Ni, đng mi chiu 6-7m, qua điu tra ngoài
ôtô có ti 7-8 ngàn xe máy/gi/hng. Nu vi s lng đó 50% chuyn sang đi xe buýt tc
là có 4000 HK/gi/hng thì không có loi xe nào có nng lc ln nh vy. (ng đô th và
t chc GT T.38, PGS. TS. Bùi Xuân Cy, 2006).
- Th ba, trong DGTHH nhiu xe máy tn ti nhiu nguy c mt an toàn dn đn tai
nn. Nguyên nhân ca hin tng này chính là do xe máy gây ra:
+ Vi đc đim là s linh hot và c đng ca xe máy, cùng s thiu ý thc trong điu
khin phng tin ca mt b phn ln ngi tham gia giao thông nên vic phóng nhanh vt
u thiu quan sát, đi sai làn đng điu khin phng tin trong tình trng không hoàn toàn
tnh táo do s dng cht kích thích (ru, bia, cht gây nghin…) là khá ph bin.
Theo thng kê ca CSGT Hà Ni, trong nm 2006, toàn thành ph xy ra 1000 v tai
nn cp đi mng sng ca 500 ngi và làm b thng 730 ngi. Bng sau th hiên nguyên
nhân ca các v TNGT:
Chng I: C s lý lun và các ch tiêu đánh giá tác đng ca GT xe buýt đn DGTHH nhiu xe máy

Nguyn Vn Li – K45
17
Bng 1.2 Nguyên nhân các v TNGT  Hà Ni 2006
Nguyên nhân
Không
làm ch
tc đ
Phóng
nhanh
vt u
R sai
lut
i sai
làn
Quá tc
đ
Do
ngi đi
b
Nguyên
nhân
khác
T l (%)
4 13 11 15 17 14 26
“Ngun: Bài phát biu ca ông Ngoan –PG CSGT Hà Ni ti TRAHUD First Seminar 2/2007”
+ S vi phm mt cách có h thng hành lang an toàn ca các tuyn đng b ca
nhng ngi dân sng dc theo các tuyn đng.
+ Vic qun lý, kim đnh cht lng phng tin và cp giy phép lái xe c gii 
Vit Nam còn lng lo to điu kin cho nhng ngi không đ kh nng điu khin phng
tin và các phng tin không

đ tiêu chun lu thông trên đng. ây chính là nguy c gây
mt an toàn cho DGTHH nhiu xe máy  Vit Nam bt c lúc nào.
Hin nay, dòng xe lu thông trên hu ht các tuyn đng b  Vit Nam là DGTHH
nhiu xe máy (tr mt s tuyn đng chuyên dng, đng khu công nghip…) vì vy mà
cùng vi s gia tng v s lng phng tin cng nh là chiu dài đng b hàng nm thì s
lng các v tai nn giao thông c tính cht nghiêm trng (gây cht ngi và thit hi ln v
tài sn)  Vit Nam cng tng theo mi nm gây nh hng nghiêm trng đn trt t an toàn
xã hi và nn kinh t ca nc ta.
Bng 1.3 So sánh TNGT đng b  Vit Nam và các nc Châu Á
T vong
Nc
Dân s
(000)
PT c gii
(000)
S v tai
nn
S ngi
TL1/10.000
dân
TL1/10.000
PT
Vit Nam
(2005)
81.994 14.151 16.911 11.739 1.4 8,3
Vit Nam
(2000)
78.500 6.964 22.486 7.500 1,0 10,8
Brunei 338 213 2.861 41 1,2 2.0
Cambodia 12.000 331 556 196 0,2 5,9

Indonesia 210.400 18.224 13.000 9.500 0,5 5,2
Laos 5.300 187 3.159 362 0,7 19,1
Chng I: C s lý lun và các ch tiêu đánh giá tác đng ca GT xe buýt đn DGTHH nhiu xe máy
Nguyn Vn Li – K45
18
Malaysia 23.300 10.590 250.417 6.035 2,6 5,7
Myanmar 47.700 424 3.459 1.021 0,2 24,3
Philippines 75.600 3.506 10.595 969 0,1 2,8
Singapore 4.000 689 77.475 189 0,5 2,7
Thailand 60.700 19.728 67.800 12.040 0,2 6,1
” Ngun: GRSP conference Report, Hanoi, 2002, Ghi chú: D liu ca các nc khác nm 2002”
Biu đ 1.1 S v TNGT ti Hà Ni theo phng thc đi li (2006)

“ Ngun: Hà Ni TUPWS, 2007”
-Th t, tc đ tng trng s lng xe máy hàng nm vn cao (15%/nm) nhng
xut hin xu th gia tng ôtô cá nhân vi s tng trng hàng nm tng đi ln ( Hà Ni là
12-15%/nm), nguyên nhân là do thu nhp tng nhanh. GDP bình quân đu ngi Hà Ni
khong 18,2 triu đng/nm (2004), tng trng GDP bình quân hàng nm là trên 10%/nm,
theo d đoán, 10 – 15% nhóm dân c thuc nhóm có thu nhp cao nht s có kh nng mua ô
tô con trong thi gian ti. Nh vy, nu không có s điu chnh ca Nhà nc đi vi s hu
ôtô cá nhân thì s xung đt gia xe máy và xe con trong DGTHH nhiu xe máy trong tng
lai s ngày càng “quyt lit” hn.
235
616
9
137
0
100
200
300

400
500
600
700
Ôtô Xe máy Xe đpNgi đi b
S v TN theo phng thc đi li

62%
14% qua
đng
bt cn
Chng I: C s lý lun và các ch tiêu đánh giá tác đng ca GT xe buýt đn DGTHH nhiu xe máy
Nguyn Vn Li – K45
19
1.2. Khái quát v mng li giao thông đng b thành ph Hà Ni và mng li giao
thông đng b bng xe buýt
1.2.1. Mng li giao thông đng b thành ph Hà Ni
Mng li GT đng b thành ph là mt thành phn ca h thng GT thành ph.
Cùng vi các mng li GT đng st, mng li GT đng thy và mng li GT đng
hàng không mng li GT đng b thành ph có nhim v
 phc v nhu cu sn xut vt
cht, lu thông hàng hóa, nhu cu đi li ca nhân dân thành ph và khách du lch cng nh
vic giao lu ca thành ph và các vùng ph cn và các vùng khác ca đt nc.
Phân loi GT đng b thành ph:
- GT đi ngoi: Là tp hp các tuyn đng ni gia thành ph vi các vùng ph cn
và vi đa phng khác.
- GT đi ni: Là mng li các tuyn đng đm bo vic lu thông gia các khu vc
trong thành ph và thng đc gi là mng li GT đô th.
- Quan h gia GT đi ni và GT đi ngoi: Gia GT đi ni và giao thông đi ngoi
có quan h mt thit vi nhau, nó nh hng đn vic quy hoch và cu trúc ca mng li

đng thành ph. Gn kt gia hai mng li thông qua các đng hng tâm và đng vành
đai thành ph. ( ng đô th và t chc giao thông - PGS. TS. Bùi Xuân Cy, 2006).
Sau đây là ni dung v mng li giao thông đng b ca thành ph Hà Ni:
a) Mng li đng quc l hng tâm

Hà Ni là trung tâm kinh t, chính tr,vn hóa, khoa hc, ca c nc. Nm  v trí
trung tâm ca đng bng Bc B, th đô Hà Ni là ni hi t ca các tuyn đng quan trng
nh: Quc l 1A, 2, 3, 5, 6, 32. ây là các tuyn đng ni lin th đô Hà Ni vi các trung
tâm dân c, kinh t, quc phòng ca c nc đng thi nó cng to ra s giao lu gia các
tnh thành trong c nc vi th đô.
Hà Ni là 1 trong 3 đnh quan trng trong tam giác phát trin kinh t (HN-HP-QN) ca
đng bng Bc B. H thng GT quc gia gi vai trò là h thng GT đi ngoi cho th đô Hà
Ni và cùng vi mng li GT ni th là c s có tính quyt đnh cho s phát trin ca c
vùng nói chung và cho Hà Ni nói riêng. Trong thi gian gân đây nhiêu tuyn đng đ
c ci
to và nâng cp nhm gii ta, phân lung cho GT cho th đô t xa, gim áp lc quá ti cho
mng li GT đô th Hà Ni đc bit trên các trc hng tâm hin nay.
- Quc l 1A phía Bc: ây là tuyn GT ni Hà Ni vi ca khu ng ng (Lng
Sn), mt trong nhng ca khu đng b chính giao lu gia Vit Nam và Trung Quc.
Hi
n nay đã đc nâng cp đt tiêu chun đng cp3. c bit đon t Bc Giang v Hà
Ni, tuyn đc tách ra làm mi đi gn các tuyn song song và các tuyn đng hin có
khong 800 - 1200m v phía ông Nam đ ni vi Cu ung mi gp Quc l 5 ti đây.