tóm tắt luận án Biện pháp quản lý hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp của hiệu trưởng trường THPT huyện Thanh Hà, tỉnh Hải Dương

Biện pháp quản lý hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp của
hiệu trưởng trường THPT huyện Thanh Hà, tỉnh Hải Dương
1. Lý do chọn đề tài
Giáo dục - Đào tạo là một bộ phận quan trọng trong sự
nghiệp cách mạng của Đảng và dân tộc. Nghị quyết TW 4 khoá
VII đã chỉ rõ: “ Giáo dục-Đào tạo là quốc sách hàng đầu, là
động lực phát triển kinh tế, xã hội”. Trong Nghị quyết TW 2
khoá VIII cũng đã xác định rõ vai trò của giáo dục: “ Muốn tiến
hành cơng nghiệp hố, hiện đại hố thắng lợi phải phát triển
mạnh giáo dục-đào tạo, phát huy nguồn lực con người, yếu tố
cơ bản của sự phát triển nhanh và bền vững” . Trong Chiến
lược phát triển giáo dục giai đoạn 2011-2020 xác định rõ mục
tiêu chiến lược của giáo dục Việt Nam là: Đổi mới căn bản và
toàn diện theo hướng chuẩn hoá, hiện đại hoá, xã hội hoá, dân
chủ hóa và hội nhập quốc tế; chất lượng giáo dục được nâng cao
một cách toàn diện, gồm: giáo dục đạo đức, kỹ năng sống, năng
lực sáng tạo, năng lực thực hành, năng lực ngoại ngữ và tin học;
đáp ứng nhu cầu nhân lực, nhất là nhân lực chất lượng cao phục
vụ sự nghiệp cơng nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước. . .
Trong bối cảnh hiện nay để hội nhập và phát triển đòi
hỏi giáo dục phải đáp ứng 4 trụ cột mà UNESCO đã đưa ra: “
Học để biết, học để làm, học để chung sống và học để tự khẳng
định mình”. Để thực hiện mục tiêu này, ngồi giờ giảng dạy
trên lớp, giáo viên cịn phải có trách nhiệm tổ chức, hướng dẫn,
tạo điều kiện thuận lợi để học sinh tham gia vào các hoạt động
giao lưu nhằm nâng cao các kỹ năng hoạt động nhóm, kỹ năng
vận dụng các kiến thức đã học vào thực tiễn trong cuộc sống
của mỗi cá nhân, gia đình và cộng đồng; đồng thời nhằm hạn

1

chế các tệ nạn xã hội đang có nguy cơ xâm nhập vào nhà trường
thông qua các hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp.
Tuy nhiên, trong thực tế việc quản lý các hoạt động
giáo dục ngoài giờ lên lớp còn nhiều bất cập, nhất là đối với các
trường ở khu vực nông thôn. Các trường THPT huyện Thanh
Hà, Tỉnh Hải Dương là một huyện thuần nông duy nhất của tỉnh
Hải Dương, điều kiện tiếp cận với thay đổi của xã hội có phần
cịn hạn chế. Chính vì vậy đa số học sinh ngại tham gia vào các
hoạt động ngoài giờ lên lớp, một số học sinh có năng lực học
tập thì chỉ chun tâm vào việc học các mơn văn hố. Số học
sinh chưa tích cực học tập thì lại dành thời gian cho các việc vui
chơi, giải trí khác, nhất là các trị chơi điện tử, các thơng tin
lệch lạc trên Internet . . . Thực tế đó đã dẫn đến tình trạng ngày
càng có nhiều học sinh hư hỏng, đua địi, sống thực dụng, thờ ơ,
nói năng, hành xử thơ bạo, thiếu văn hố . . . Nếu khơng kịp
thời chấn chỉnh thì sẽ xa rời mục tiêu giáo dục.
Trong những năm gần đây việc giáo dục ngoài giờ lên
lớp của nhà trường chưa thực sự được chú trọng. Đa số các hoạt
động ngoài giờ lên lớp đều được “giao khốn” cho Đồn TN
niên đảm trách. Nhìn chung, việc quản lý HĐGD NGLL của
hiệu trưởng còn nhiều hạn chế, chưa đảm bảo yêu cầu phát triển
giáo dục toàn diện theo mục tiêu chung của giáo dục. Bên cạnh
đó tình hình CSVC của nhà trường cịn thiếu thốn chưa đáp ứng
đủ điều kiện cho hoạt động đặc thù này.
Xuất phát từ lý do trên tôi chọn đề tài: “ Biện pháp
quản lý hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp của hiệu trưởng
trường THPT huyện Thanh Hà, tỉnh Hải Dương”.

2

2. Mục đích nghiên cứu
Đề xuất một số biện pháp quản lý HĐGD NGLL của
hiệu trưởng trường THPT nhằm thực hiện mục tiêu giáo dục
toàn diện cho học sinh.
3. Khách thể và đối tượng nghiên cứu
3.1 . Khách thể nghiên cứu
Hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp của các trường
THPT huyện Thanh Hà, tỉnh Hải Dương.
3.2. Đối tượng nghiên cứu
Công tác quản lý hoạt HĐGD NGLL của hiệu trưởng
các trường THPT huyện Thanh Hà, tỉnh Hải Dương.
4.Giới hạn phạm vi nghiên cứu đề tài
4.1.Giới hạn về đối tượng nghiên cứu
Đề tài tập trung nghiên cứu biện pháp quản lý hoạt
động giáo dục ngoài giờ lên lớp của hiệu trưởng
4.2.Giới hạn về địa bàn nghiên cứu
Đề tài chỉ khảo sát tại các trường THPT huyện Thanh
Hà, tỉnh Hải Dương.
4.3.Giới hạn về khách thể khảo sát
Đề tài khảo sát thực trạng hoạt động giáo dục ngoài giờ
lên lớp 4 trường THPT huyện Thanh Hà, tỉnh Hải Dương.
5.Giả thuyết khoa học
Hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp là hoạt động được
tiến hành xen kẽ với chương trình dạy học và diễn ra trong suốt
năm kể cả thời gian nghỉ hè để khép kín q trình giáo dục. Nếu
xây dựng được các biện pháp quản lý HĐGD NGLL của hiệu
trưởng trường THPT một cách khoa học, đồng bộ và khả thi thì
sẽ góp phần làm cho q trình giáo dục có thể được thực hiện

3


mọi nơi, mọi lúc nhằm đáp ứng nhu cầu đa dạng của đời sống
xã hội và thực hiện mục tiêu giáo dục toàn diện cho HS.
6. Nhiệm vụ nghiên cứu
- Xây dựng cơ sở lý luận quản lý hoạt động giáo dục
ngoài giờ lên lớp của hiệu trưởng trường THPT
- Phân tích đánh giá thực trạng cơng tác quản lý HĐGD
NGLL của hiệu trưởng trường THPT huyện Thanh Hà, tỉnh Hải
Dương.
- Đề xuất một số biện pháp quản lý hoạt động giáo dục
ngoài giờ lên lớp của hiệu trưởng trường THPT
7. Phương pháp nghiên cứu
7.1.Các phương pháp nghiên cứu lý luận
+ Phân tích các tài liệu, giáo trình, có liên quan đến đề tài
+ Nghiên cứu các văn bản pháp quy, những quy định của
ngành Giáo dục Đào tạo có liên quan đến công tác quản lý giáo
dục, quản lý hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp, chọn lọc cần
thiết nhằm xây dựng cơ sở nghiên cứu cho đề tài.
+ Phân tích khái qt hố các nội dung về lý luận hoạt
động giáo dục ngoài giờ lên lớp ở trường THPT.
7.2.Các phương pháp nghiên cứu thực tiễn
+ Phương pháp điều tra:
+ Phương pháp chuyên gia:
+ Phương pháp thống kê:
+ Phương pháp toán thống kê, tin học để xử lý số liệu
qua điều tra và khảo nghiệm.

4


CHƯƠNG 1:
Cơ sở luận quản lý hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp của
hiệu trưởng trường trung học phổ thông
1.1. Một số khái niệm cơ bản
1.1.1.Khái niệm về quản lý
Quản lý là hoạt động mang tính xã hội, khoa học, nghệ
thuật của chủ thể quản lý tác động lên đối tượng quản lý, khách
thể quản lý một cách hợp quy luật, qua các chức năng quản lý
(lập kế hoạch, tổ chức, điều khiển, kiểm tra)
1.1.2.Khái niệm về quản lý giáo dục
Quản lý giáo dục là sự tác động có ý thức của chủ thể
quản lý tới đối tượng quản lý nhằm đưa hoạt động sư phạm của
hệ thống giáo dục đạt kết quả mong muốn. Có thể khái quát qua
sơ đồ sau.
Công cụ

Khách thể
quản lý

Chủ thể
quản lý

Mục tiêu

Phương pháp

1.1 Sơ đồ hoạt động quản lý

1.1.3. Hoạt động giáo dục
Hoạt động giáo dục là dưới tác động chủ đạo của thầy
giáo, người học chủ động thực hiện hoạt động nhằm lĩnh hội tri
thức khoa học, rèn luyện kỹ năng, kỹ xảo, phát triển trí tuệ, hình
thành thế giới quan khoa học và phẩm chất, nhân cách.

5


1.1.4. Hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp
Hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp là một hoạt động
giáo dục cơ bản được thực hiện một cách có mục đích, có kế
hoạch, có tổ chức, được tiến hành xen kẽ với chương trình dạy
học và diễn ra trong suốt năm kể cả thời gian nghỉ hè để khép
kín quá trình giáo dục, làm cho q trình giáo dục có thể được
thực hiện mọi nơi, mọi lúc nhằm góp phần thực thi quá trình
giáo dục học sinh đáp ứng nhu cầu đa dạng của đời sống xã hội.
1.1.5.Quản lý hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp
Quản lý HĐGD NGLL là quá trình tác động của chủ
thể quản lý đến tập thể giáo viên và học sinh được tiến hành
ngoài giờ lên lớp theo chương trình kế hoạch nhằm đạt mục tiêu
giáo dục học sinh một cách toàn diện.
1.2 Vị trí, nhiệm vụ và vai trị của HĐGD NGLL
1.2.1 Vị trí HĐGD NGLL:
HĐGD NGLL đối với lứa tuổi HS THPT có vị trí then
chốt trong q trình giáo dục, nhằm điều chỉnh, định hướng q
trình giáo dục tồn diện đạt hiệu quả.
1.2.2 Nhiệm vụ của HĐGD NGLL
Nhiệm vụ giáo dục về thái độ

Nhiệm vụ giáo dục về kỹ năng:
Nhiệm vụ giáo dục về nhận thức:
1.2.3 Vai trò HĐGD NGLL:
Vai trò quan trọng nhất của HĐGD NGLL là góp phần
phát triển tâm lực, yếu tố nội lực tạo ra động cơ của sự phát
triển nhân cách, khai khác nguồn nhân lực. Đó là mục tiêu của
cơng cuộc cải cách giáo dục của nhân loại cũng như của đất
nước đang tiến hành.

6


1.3 Đặc điểm và nguyên tắc tổ chức của HĐGD NGLL
1.3.1 Đặc điểm của HĐGD NGLL
HĐGD NGLL có nội dung đa dạng, phong phú, có thể
diễn ra ở trong và ngoài nhà trường. Thời gian dành cho HĐGD
NGLL khá nhiều và linh hoạt, đòi hỏi các lực lượng xã hội phải
cùng nhà trường tổ chức tốt các HĐGD cho HS.
HĐGD NGLL có tính đa dạng về mục tiêu vì khơng
những nhằm mục tiêu giáo dục tư tưởng đạo đức, phẩm chất,
nhân cách của HS mà còn nhằm đạt các mục tiêu về đức, trí,
thể, mỹ và lao động.
1.3.2 Nguyên tắc cơ bản của HĐGD NGLL
 Phải đảm bảo tính mục đích, tính tổ chức, tính kế
hoạch
 Tính tự nguyện, tự giác, tự quản
 Đảm bảo tính tập thể
 Đảm bảo tính đa dạng và phong phú
 Đảm bảo tính hiệu quả
1.4. Mục tiêu, nội dung và phương pháp tổ chức HĐGD

NGLL
1.4.1 Mục tiêu của quản lý thực hiện chương trình
HĐGD NGLL ở trường THPT.
Mục tiêu của quản lý thực hiện chương trình HĐGD
NGLL là nhằm nâng cao chất lượng, hiệu quả của tổ chức
HĐGD NGLL cho HS ở trưởng THPT, giúp HS hiểu biết về
giá trị truyền thống của dân tộc, biết tiếp thu những giá trị tốt
đẹp của nhân loại củng cố mở rộng kiến thức đã học trên lớp,
giúp các em nhận thức rõ trách nhiệm của bản thân mình, có ý
thức lựa chọn nghề nghiệp cho phù hợp. Rèn luyện những kỹ

7


năng cơ bản đã hình thành ở THCS để trên cơ sở đó tiếp tục
hình thành và phát triển các năng lực chủ yếu như: năng lực tự
hoàn thiện, năng lực giao tiếp, năng lực hoạt động chính trị - xã
hội, năng lực tổ chức quản lý . . . từ đó HS có những thái độ
đúng đắn trước những vấn đề của cuộc sống, biết chịu trách
nhiệm về hành vi của mình, đấu tranh tích cực với những hành
vi sai trái của bản thân và của người khác để tự hồn thiện
mình, biết cảm thụ và đánh giá cái đẹp trong cuộc sống.
1.4.2 Nội dung và hình thức HĐGD NGLL ở trường
THPT.
Căn cứ vào yêu cầu về nội dung giáo dục được Luật
quy định, nội dung cụ thể của HĐGD NGLL bậc THPT được
xây dựng tập trung vào 6 vấn đề lớn sau:
-

Lý tưởng sống của thanh niên trong giai đoạn cơng

nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước.
-

Tình bạn, tình yêu và gia đình.

-

Nhiệm vụ xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.

-

Truyền thống dân tộc và truyền thống cách mạng,

bảo vệ di sản văn hóa.
-

Thanh niên với vấn đề lập thân, lập nghiệp.

-

Những vấn đề có tính tồn cầu như: bảo vệ môi

trường, hạn chế sự bùng nổ dân số chăm sóc sức khỏe sinh sản
vị thành niên, phịng ngừa đẩy lùi các tệ nạn xã hội . . . .
Nội dung HĐGD NGLL ở trường THPT được cụ thể
hóa thành 10 chủ đề phù hợp với hồn cảnh, điều kiện học tập,
rèn luyện của HS trong 9 tháng của năm học và 3 tháng hoạt
động hè. Cụ thể như sau:

8


Hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp theo chủ đề
Tháng

Chủ đề
Thanh niên học tập, rèn luyện vì sự nghiệp cơng

9

nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước.

10

Thanh niên với tình bạn, tình yêu và gia đình

11

TN với truyền thống hiếu học và tôn sư trọng đạo

12

TN với sự nghiệp xây dựng và bảo vệ tổ quốc

1

Thanh niên với việc giữ gìn bản sắc văn hóa dân tộc

2

Thanh niên với lý tưởng cách mạng

3

Thanh niên với vấn đề lập nghiệp

4

Thanh niên với hịa bình, hữu nghị và hợp tác

5

Thanh niên với Bác Hồ

6,7,8

Mùa hè tình nguyện vì cuộc sống cộng đồng
Qua nghiên cứu các tài liệu tham khảo, đồng thời đối

chiếu với thực tiễn, nhu cầu hoạt động của HS và nhà trường
hiện nay, có thể chia HĐGD NGLL gồm 6 nội dung cơ bản phù
hợp với mục tiêu giáo dục và có tác dụng giáo dục lớn đối với
học sinh.

 Hoạt động chính trị - xã hội, đạo đức, pháp luật
 Hoạt động văn hóa - nghệ thuật, thể dục-thể thao
 Hoạt động lao động, khoa học kỹ thuật, hướng
nghiệp

 Hoạt động vui chơi giải trí
 Hoạt động lao động cơng ích, xã hội và bảo vệ mơi
trường.

 Hoạt động nhân đạo

9


1.4.3 Phương pháp tổ chức HĐGD NGLL
Phương pháp tổ chức HĐGD NGLL rất đa dạng và
phong phú gồm các phương pháp chính sau:
- Phương pháp thảo luận nhóm:
- Phương pháp đóng vai:
- Phương pháp giải quyết vấn đề:
- Phương pháp giao nhiệm vụ:
- Phương pháp trò chơi:
- Phương pháp diễn đàn:
1.5. Vị trí, vai trị của hiệu trưởng trường THPT
Hiệu trưởng là người chịu trách nhiệm tổ chức và quản
lý toàn bộ hoạt động của nhà trường do cơ quan Nhà Nước có
thẩm quyền bổ nhiệm và cơng nhận.
Trong việc tổ chức, chỉ đạo HĐGD NGLL người hiệu
trưởng có vai trị vơ cùng quan trọng, phải đảm bảo chỉ đạo,
phối hợp nhịp nhàng hoạt động của các bộ phận, huy động các
bộ phận tham gia HĐGD để đảm bảo hiệu quả cao. Do đó, hiệu
trưởng phải nắm vững mục tiêu, nội dung chương trình tổ chức
HĐGD NGLL của từng khối lớp ở trường THPT; đặc điểm của
chương trình, tính đồng tâm của chương trình. . . để chỉ đạo
triển khai hoạt động tránh chồng chéo, trùng lặp. Phải chỉ đạo

để tuyên truyền sao cho học sinh nắm vững phương pháp, hình
thức tổ chức HĐGD NGLL, đồng thời triển khai đến giáo viên,
đồn thanh niên nhằm thực hiện có hiệu quả mục tiêu, nội dung,
chương trình HĐGD NGLL ở trường THPT.
1.6. Nội dung quản lý hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp
của hiệu trưởng trường THPT

10


Người hiệu trưởng chịu trách nhiệm quản lý toàn diện
hoạt động giáo dục của nhà trường trong đó có HĐGD NGLL.
Hệ thống, mục tiêu quản lý của hiệu trưởng về HĐGD NGLL
bao gồm:
1.6.1 Lập kế hoạch
Kế hoạch phải thể hiện rõ mục tiêu, thời gian thực hiện,
người phụ trách, lực lượng tham gia, địa điểm, các điều kiện
đảm bảo cho việc thực hiện kế hoạch.
1.6.2 Tổ chức thực hiện
Tổ chức thực hiện kế hoạch là sự xếp đặt những hoạt
động, những con người một cách khoa học, hợp lý, phối hợp
các bộ phận để tạo ra tác động tích hợp. Hiệu trưởng phải thơng
báo kế hoạch, chương trình hành động đến các thành viên trong
nhà trường sao cho mỗi thành viên hiểu và thực hiện đúng kế
hoạch, phải quy định đúng chức năng, quyền hạn cho từng
thành viên và phải tính đến năng lực, hiệu quả cho từng hoạt
động, xác lập cơ chế phối hợp giữa các bộ phận và các thành
viên liên quan.
1.6.3 Chỉ đạo thực hiện
Nội dung chỉ đạo gồm: Chỉ huy ra lệnh làm cho các bộ

phận cũng như các hoạt động diễn ra thuận lợi theo đúng
chương trình và đạt được mục tiêu mong muốn, động viên
khuyến khích thường xuyên, kịp thời bằng những lời khen,
những câu khích lệ khi họ gặp khó khăn, có sự khen thưởng vật
chất, theo dõi giám sát, uốn nắn kịp thời nhằm thực hiện kế
hoạch.
Chỉ đạo các hoạt động theo chủ điểm.

11


1.6.4 Kiểm tra, giám sát
Nội dung của việc kiểm tra HĐGD NGLL bao gồm:
đánh giá tiến độ, tốc độ thực hiện so với kế hoạch, xác định
mức độ đạt được so với mục tiêu đặt ra, phát hiện những lệch
lạc, sai sót cũng như những nguyên nhân của chúng, phát hiện
những vấn đề mới nảy sinh trong thực tiễn cần tiếp tục giải
quyết rút ra những bài học kinh nghiệm cho quản lý tiếp theo.
Kết luận chương 1
Hoạt động giáo dục NGLL là HĐGD có mục đích, có
kế hoạch, có tổ chức được thực hiện trong các hoạt động thực
tiễn về khoa học – kỹ thuật, lao động cơng ích, hoạt động xã
hội, văn hóa – nghệ thuật, hoạt động thể thao, vui chơi giải
trí, . . . được thực hiện NGLL, nhằm hình thành và phát triển
tồn diện nhân cách học sinh.
Quản lý thực hiện chương trình HĐGD NGLL là hoạt
động có mục đích, có tổ chức khoa học của hiệu trưởng đến tập
thể giáo viên, học sinh và các lực lượng giáo dục trong và ngoài
nhà trường nhằm huy động họ cung tổ chức, chỉ đạo thực hiện
hoạt động giáo dục NGLL theo những quy luật khách quan

nhằm thực hiện mục tiêu phát triển nhân cách toàn diện.
Nội dung và quy trình quản lý thực hiện HĐGD NGLL
của hiệu trưởng trường THPT bao gồm:
+ Lập kế hoạch HĐGD NGLL
+ Tổ chức thực hiện HĐGD NGLL
+ Chỉ đạo thực hiện HĐGD NGLL
+ Kiểm tra, giám sát HĐGD NGLL
Quản lý HĐGD NGLL ở trường THPT là một trong
những nội dung quản lý cơ bản ở trường THPT.

12


Chương 2: Thực trạng quản lý HĐGD NGLL của hiệu
trưởng trường THPT huyện Thanh Hà , tỉnh Hải Dương
2.1. Đặc điểm địa lý, kinh tế xã hội của huyện Thanh Hà,
tỉnh Hải Dương
Thanh Hà là một huyện nằm ở phía Đông Nam tỉnh Hải
Dương, Thanh Hà trải dài theo hướng Tây Bắc-Đơng Nam. Với
diện tích tự nhiên: 159 km2, dân số là 16 vạn dân, có 25 xã, thị
trấn, phía Tây và Nam có sơng Thái Bình bao quanh là địa giới
tự nhiên với thành phố Hải Dương và huyện Tứ Kỳ; Phía Đơng
và Đơng Nam có sơng Rạng và sông Văn Úc làm đường phân
địa giới với huyện Kim Thành và huyện An Lão (thành phố Hải
Phịng); phía Bắc giáp huyện Nam Sách. Địa hình bằng phẳng,
đất nơng nghiệp là chủ yếu. Điều kiện kinh tế - xã hội cịn gặp
nhiều khó khăn.
2.2. Thực trạng phát triển giáo dục phổ thông của huyện
Thanh Hà, tỉnh Hải Dương trong giai đoạn 2009-2012.
Những mặt mạnh:

+ Quy mô trường lớp của các trường THPT trong
huyện ổn định, phòng học kiên cố cao tầng.
+ Cán bộ, giáo viên đạt chuẩn, nhiều người có trình độ
trên Đại học, có ý thức học tập nâng cao trình độ chun mơn,
nghiệp vụ.
+ Học sinh Khá, Giỏi tương đối nhiều, ý thức học tập
và rèn luyện đa phần là tốt, có ý thức phấn đấu vươn lên.
+ Nhiều trường có chất lượng giảng dạy và học tập tốt,
là địa chỉ tin cậy của phụ huynh và học sinh địa phương.
Những mặt hạn chế:

13


+ Trình độ trên Đại học của giáo viên cịn ít, HS học
lực giỏi chưa nhiều, còn nhiều HS yếu, kém.
+ Nhiều trường chất lượng giáo dục chưa có sự đột phá,
có tỷ lệ học sinh TB, yếu kém nhiều.
+ Điều kiện để áp dụng CNTT cho đổi mới phương
pháp dạy học cịn khó khăn, trình độ tin học của giáo viên còn
thấp, phương tiện để phục vụ đổi mới phương pháp dạy học còn
thiếu và chưa đồng bộ.
2.3. Thực trạng hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp ở
trường THPT huyện Thanh Hà, tỉnh Hải Dương.
2.3.1 Thực trạng nhận thức về tầm quan trọng của
HĐGD NGLL tại các trường THPT huyện Thanh Hà, tỉnh
Hải Dương.
Biểu đồ 2.1.Nhận thức của CBQL và GV về sự cần thiết của
HĐGD NGLL

14


Biểu đồ 2.2
Nhận thức của HS về mức độ cần thiết của HĐGD NGLL

2.3.2 Thực trạng hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp
ở trường THPT huyện Thanh Hà, tỉnh Hải Dương.
 Thực trạng của Ban chỉ đạo HĐGD NGLL
 Thực trạng việc sử dụng các biện pháp chỉ đạo thực
hiện chương trình HĐGD NGLL của CBQL.
 Thực trạng việc sử dụng biện pháp khi tiến hành tổ
chức HĐGD NGLL của giáo viên.
 Thực trạng của việc quản lý thực hiện chương trình,
kế hoạch HĐGD NGLL của giáo viên.
 Thực trạng về nguyện vọng nhu cầu của các em học
sinh về các HĐGD NGLL.
 Những thuận lợi, khó khăn của các trường trong việc
quản lý, chỉ đạo thực hiện HĐGD NGLL.
2.4 Thực trạng công tác quản lý HĐGD NGLL của Hiệu
trưởng trường THPT huyện Thanh Hà, tỉnh Hải Dương.

15


2.4.1. Lập kế hoạch
Tùy theo điều kiện của từng trường mà xây dựng kế
hoạch cho phù hợp nhưng vẫn phải tập trung chủ yếu vào 6 nội
dung hoạt động nêu trên:
2.4.2. Tổ chức thực hiện

Tổ chức, lựa chọn chủ đề chung cho toàn trường, hướng
dẫn GVCN, Đoàn thanh niên phối hợp tổ chức thực hiện.
2.4.3. Chỉ đạo thực hiện
Chỉ đạo các lực lượng giáo dục tham gia vào HĐGD
NGLL
2.4.4 Kiểm tra, giám sát
Việc kiểm tra, đánh giá HĐGD NGLL được tiến hành
từ trên xuống của Ban chỉ đạo HĐGD NGLL và kết hợp với
việc tự kiểm tra, đánh giá của các lớp HS. Việc khiểm tra, đánh
giá đã được hiệu trưởng chỉ đạo trên chương trình kế hoạch đã
được xây dựng, có tiêu chí cụ thể cho từng hoạt động phù hợp
với những hoàn cảnh cụ thể của từng trường.
2.5. Đánh giá chung về thực trạng và nguyên nhân
Công tác quản lý HĐGD NGLL của hiệu trưởng các
trường THPT huyện Thanh Hà, tỉnh Hải Dương nhìn chung đã
có tiến bộ. Đội ngũ CBQL, GV đã phần nào nhận thức được vị
trí, vai trị của HĐGD NGLL, vì vậy đã cố gắng trong việc xây
dựng kế hoạch, tổ chức thực hiện HHĐGD NGLL trong điều
kiện cho phép của từng trường và thực hiện đầy đủ theo theo
chương trình của Bộ GD&ĐT
Tuy nhiên hiệu quả của cơng tác quản lý HĐGD NGLL
cịn nhiều hạn chế do nhận thức của một số CBQL và GV về vị

16


trí, vai trị của HĐGD NGLL ở trường THPT chưa cao nên
chưa đầu tư đúng mức cho công tác quản lý dẫn đến việc tổ
chức hoạt động chưa hiệu quả.
HĐGD NGLL cịn mang nặng tính hình thức, chưa đáp

ứng được nhu cầu của HS và mục tiêu giáo dục đề ra. Hình thức
hoạt động chưa phong phú, nội dung cịn nghèo nàn, chưa phù
hợp với nguyện vọng của HS nên chưa lôi cuốn, tạo sức hấp
dẫn đối với HS. Nhà trường chưa dành nhiều kinh phí cho hoạt
động, CSVC khơng đảm bảo để thực hiện tốt hoạt động. Việc
bồi dưỡng năng lực tổ chức, năng lực chuyên môn cho GV và
HS còn chưa được quan tâm đúng mức.
Đa số các trường đều xây dựng kế hoạch HĐGD NGLL
theo kế hoạch năm học, chỉ đạo Đoàn thanh niên xây dựng kế
hoạch sinh hoạt chủ điểm và GVCN xây dựng kế hoạch chủ
nhiệm theo từng tuần, tháng, học kỳ và cả năm, nhưng công tác
kiểm tra, đánh giá chưa thường xuyên, công tác tổng kết, rút
kinh nghiệm chưa được quan tâm đúng mức. Chưa chú trọng
phối hợp với các lực lượng giáo dục trong và ngồi nhà trường,
vì vậy chưa phát huy được sức mạnh của các lực lượng này.
Chính vì vậy, cần phải có những biện pháp quản lý
HĐGD NGLL một cách hợp lý và khoa học nhằm khắc phục
những hạn chế, tồn tại nêu trên để HĐGD NGLL thực sự là
hoạt động khơng thể thiếu trong việc hình thành và phát triển
nhân cách toàn diện của học sinh.

17


Chương 3: Một số biện pháp quản lý HĐGD NGLL của
hiệu trưởng trường trung học phổ thông
3.1. Các nguyên tắc đề ra các biện pháp
Nguyên tắc 1: Tính chiến lược
Nguyên tắc 2: Tính khả thi
Nguyên tắc 3: Tính hiệu quả

3.2. Một số biện pháp quản lý hoạt động giáo dục ngoài giờ
lên lớp của hiệu trưởng trường THPT.
3.2.1 Nâng cao nhận thức về công tác quản lý
HĐGD NGLL của hiệu trưởng trường THPT

 Mục tiêu của biện pháp
- Cần nhận thức đầy đủ vai trò, mục tiêu, ý nghĩa của
HĐGD NGLL trong toàn bộ HĐGD của nhà trường THPT
trong giai đoạn hiện nay
 Nội dung của biện pháp
- Giúp HS củng cố kiến thức trên lớp, rèn luyện kỹ
năng và giáo dục đạo đức, lối sống lành mạnh, phù hợp với tâm,
sinh lý lứa tuổi và hứng thú của học sinh.
 Các hoạt động
+ Đối với giáo viên: Thường xuyên tuyên truyền, giải
thích cho đội ngũ cán bộ, GV hiểu một cách đúng đắn vai trò
của HĐGD NGLL trong việc giáo dục toàn diện HS.
+ Đối với học sinh: Thường xuyên tuyên truyền, giáo
dục ý thức, thái độ, tình cảm và động cơ tham gia HĐGD
NGLL cho HS thông qua Ban HĐGD NGLL, tổ chức ĐTN,
GVCN.
+ Đối với các lực lượng hỗ trợ: Củng cố và đẩy mạnh
hoạt động của hội cha mẹ HS.

18


3.3.2 Tổ chức xây dựng kế hoạch HĐGD NGLL và
chỉ đạo việc thực hiện phân phối chương trình, sách giáo
khoa về HĐGD NGLL.

 Mục tiêu của biện pháp
- Kế hoạch HĐGD NGLL được đưa vào kế hoạch nhà
trường, được hội đồng sư phạm bàn bạc thông qua vào đầu năm
học.
 Nội dung của biện pháp
- Phải có sự thống nhất cao từ ban giám hiệu cho đến
từng cán bộ, GV trong nhà trường. Hiệu trưởng phải duyệt kế
hoạch đầy đủ, cụ thể theo quy trình từ giáo viên, tổ chun
mơn, các đoàn thể.
 Các hoạt động
- Các tiểu ban trong HĐGD NGLL tiến hành xây dựng
kế hoạch chi tiết cho bộ phận được phân công theo kế hoạch
hướng dẫn của nhà trường để đạt mục tiêu giáo dục của từng
chủ điểm, lựa chọn nội dung và hình thức hoạt động phù hợp
với khả năng của học sinh.
3.3.3 Chỉ đạo giáo viên chủ nhiệm, cán bộ đoàn tham
gia tổ chức hoạt động giáo dục ngoài giờ lên lớp.

 Mục tiêu của biện pháp
Cần có những biện pháp tích cực để từng bước nâng
cao năng lực tổ chức thực hiện HĐGD NGLL cho đội ngũ trong
nhà trường.
 Nội dung của biện pháp
Giáo viên chủ nhiệm cần phải sắp xếp để thực hiện các
chỉ đạo của hiệu trưởng khoa học.

19

Đối với cán bộ Đoàn thanh niên tăng cường khả năng
phối kết hợp giữa các bộ phận trong trường để thực hiện tốt các
hoạt động.
Đối với các tiểu ban HĐGD NGLL tập trung nghiên
cứu cho hoạt động được phân công nhiều hơn nữa.

 Các hoạt động
- Tổ chức cho GV tham gia các lớp học bồi dưỡng kỹ
năng HĐGD NGLL do Sở GD&ĐT tổ chức, trong từng hoạt
động cụ thể, Ban chỉ đạo NGLL cần có những hướng dẫn cụ
thể, chi tiế. Tổ chức cho GVCN học tập lẫn nhau về các kinh
nghiệm tổ chức sinh hoạt tập thể, kinh nghiệm quản lý lớp học,
nề nếp và tự quản, kinh nghiệm tổ chức các trò chơi tập thể và
các HĐGD NGLL.
- Cần định ra các nội dung cơ bản cần sinh hoạt trong
từng giờ ( sinh hoạt dưới cờ, sinh hoạt chủ nhiệm, tiết HĐGD
NGLL) và khuyến khích GVCN có các hình thức sáng tạo trong
các hoạt động: tổ chức văn nghệ, các cuộc thi tại lớp, sinh hoạt
chuyên đề, ngoại khóa . . để tạo sự u thích của HS đối với
HĐGD NGLL.
3.3.4 Phối hợp các lực lượng xã hội tham gia hoạt
động ngoài giờ lên lớp và hỗ trợ hoạt động của Đoàn TN.

 Mục tiêu của biện pháp
Khác với hoạt động trên lớp, HĐGD NGLL đa dạng,
phong phú về nội dung và hình thức. Giáo viên là người tổ chức
hoạt động nhưng không được đào tạo bài bản và đơi khi năng
lực cịn hạn chế về lĩnh vực phải tổ chức hoạt động. Vì vậy, để
đảm bảo tính đa dạng, phong phú của nội dung và hình thức

20


hoạt động, nhà trường phải phối hợp các lực lượng trong và
ngoài nhà trường, đặc biệt là cha mẹ HS trong tổ chức các hoạt
động giáo dục.

 Nội dung của biện pháp
- Phải tranh thủ sự lãnh đạo của cấp ủy đảng và chính
quyền địa phương. Sự phối hợp của các lực lượng đồn thể
trong cơng tác giáo dục chính trị, tư tưởng, pháp luật cho HS.
- Phối hợp với các lực lượng trong nhà trường: Hội cha
mẹ HS, Hội khuyến học, Hội chữ thập đỏ.
 Các hoạt động
- Thông qua Chi bộ nhà trường, bí thư đồn than niên
làm tốt công tác tham mưu, đề xuất với lãnh đạo đoàn cấp trên
trong việc lập kế hoạch hoạt động đoàn trong năm học.
- Thông qua Ban đại diện cha mẹ HS, đề nghị Chi hội
lớp thường xuyên nắm bắt tình hình học tập, rèn luyện của con
em mình thơng qua dự giờ, thăm lớp, . . .
3.3.5 Tăng cường CSVC kỹ thuật, nguồn lực tài
chính cho cơng tác quản lý hoạt động giáo dục ngoài giờ lên
lớp.

 Mục tiêu của biện pháp
Huy động các nguồn lực tài chính tăng cường cơ sở vật
chất và trang thiết bị phục vụ cho HĐGD NGLL nhằm nâng cao
chất lượng của hoạt động này.
 Nội dung của biện pháp
Cần phải xây dựng và tổ chức thực hiện một kế hoạch

dài hạn về tăng cường cơ sở vật chất, trong đó xác định rõ:các

21


nguồn kinh phí hỗ trợ, các nguồn trang thiết bị hỗ trợ, các lực
lượng nhân cơng đóng góp cho việc sửa sang CSVC nhà trường.

 Các hoạt động
- Xây dựng và tăng cường quỹ dành cho HĐGD NGLL
từ nhiều nguồn khác nhau: Quỹ Hội cha mẹ HS, Đoàn thanh
niên, Hội khuyến học, . . . vận động các nguồn kinh phí của các
tổ chức và cá nhân ngồi nhà trường. Đặc biệt là nguồn tài trợ
từ những tổ chức kinh tế phát triển ở địa phương có quan tâm
đến giáo dục của nhà trường, của những HS cũ của nhà trường
thành đạt trong cuộc sống.
3.3.6 Tăng cường công tác kiểm tra, đánh giá
 Mục tiêu của biện pháp
Tăng cường công tác kiểm tra, đánh giá để điều chỉnh
kế hoạch, điều chỉnh những biện pháp quản lý, tìm ra những
giải pháp uốn nắn những lệch lạc, xử lý những vi phạm và phát
huy những nhân tố tích cực, để phát huy những ưu điểm, khắc
phục khuyết điểm, tuyên truyền những kinh nghiệm giáo dục
tiên tiến nhằm làm cho đối tượng hoàn thành tốt nhiệm vụ được
giao, đồng thời phòng ngừa những sai phạm có thể xảy ra.
 Nội dung của biện pháp
Xây dựng kế hoạch kiểm tra, đánh giá phù hợp với từng
loại hoạt động.
Kiểm tra, đánh giá HĐGD NGLL có thể thực hiện:
Kiểm tra từ trên xuống của hiệu trưởng; Tổng kết, đánh giá, xếp

loại giữa các lớp theo nhiều mức độ khác nhau; Rút ra bài học
kinh nghiệm.
 Các hoạt động
- Dự giờ, kiểm tra giáo án, tổ chức cho giáo viên thao
giảng tiết sinh hoạt NGLL để đồng nghiệp dự giờ và có sự tham

22


gia đánh giá của các cấp lãnh đạo để nâng cao tay nghề cho đội
ngũ. Kiểm tra sự tham gia hoạt động của học sinh các lớp.
KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ
1. kết luận
Từ nghiên cứu lý luận và phân tích thực trạng quản lý
HĐGD NGLL, chúng tôi rút ra một vài kết luận sau:
- HĐGD NGLL là hoạt động giáo dục được thực hiện
một cách có mục đích, có kế hoạch, có tổ chức do nhà trường
quản lý, tiến hành ngồi giờ dạy học trên lớp, nó được tiến hành
xen kẽ hoặc nối tiếp chương trình dạy học trong phạm vi nhà
trường hoặc trong đời sống xã hội, được diễn ra trong suốt năm
học và cả thời gian nghỉ hè để khép kín q trình giáo dục, làm
cho q trình đó có thể được thực hiện mọi nơi, mọi lúc đảm
bảo cho chất lượng giáo dục toàn diện.
- Qua kết quả khảo sát cho thấy, chất lượng công tác
quản lý HĐGD NGLL ở nhà trường chưa được cao. Ý kiến
đánh giá của CBQL ,GV cho thấy hầu hết các kế quả đều ở mức
trung bình.
Từ việc nghiên cứu lý luận và thực tiến cho thấy để
nâng cao chất lượng quản lý HĐGD NGLL ở trường THPT,
chúng tôi đề xuất cần tăng cường 6 biện pháp quản lý:

Các biện pháp đã được khảo nghiệm qua các CBQL,
GV của 4 trường THPT huyện Thanh Hà, tỉnh Hải Dương. Hầu
hết các ý kiến đưa ra là cần thiết và có tính khả thi.
2. Khuyến nghị
2.1 Đối với Bộ GD&ĐT

23


- Cần có văn bản quy định chuẩn về kiểm tra, đánh giá
kết quả HĐGD NGLL.

2.2. Đối với Sở Giáo dục & Đào tạo Hải Dương
- Có kế hoạch đào tạo đội ngũ GV phụ trách HĐGD
NGLL chuyên sau thay vì bồi dưỡng trong hè.
- Cần có sự đổi mới về việc kiểm tra, đánh giá xem đó
là một tiêu chuẩn quan trọng trong việc thanh, kiểm tra và đánh
giá thi đua.
- Cần có nguồn chi ngân sách cho HĐGD NGLL, tăng
cường CSVC thiết bị nhiều hơn nữa cho tổ chức hoạt động.
- Cần cấp giấy chứng nhận có xếp loại về việc tham gia
các HĐGD NGLL nói chung và hoạt động ngoại khóa nói riêng
cho HS.
2.3. Đối với trường THPT
- Có kế hoạch đào tạo, bồi dưỡng cán bộ, GV phụ trách
HĐGD NGLL có kỹ năng tổ chức các hoạt động.
- Huy động tối đa, sử dụng các nguồn lực hiện có, đảm
bảo đầy đủ CSVC cũng như các phương tiện cho HĐGD
NGLL.
- Xây dựng chế độ khen thưởng, đánh giá công bằng,

kịp thời.
- Thực hiện tốt công tác xã hội hóa giáo dục nhằm huy
đơng các nguồn lực trong và ngoài nhà trường tham gia vào tổ
chức HĐGD NGLL, đặc biệt là huy động sự tham gia của phụ
huynh HS vào tổ chức, quản lý HĐGD NGLL. Có như vậy,

24


HĐGD NGLL mới thể hiện được vai trò quan trọng của mình
trong các hoạt động giáo dục nói chung của nhà trường.

25