Tìm hiểu về kiến trúc Hà Nội

LỜI NÓI ĐẦU

Mười năm gần đây, thực tiễn kiến trúc Hà Nội đã đòi hỏi giới kiến trúc có
chất lượng nghề nghiệp đổi mới, và muốn hay không, càng sớm càng tốt, phải
tiếp xúc với kiến trúc các nước công nghiệp phát triển và các nước trong khu
vực. Kiến trúc Hà Nội đang đứng trước những biến động lớn của một thời điểm
then chốt, cần có một sự đột biến về chất cũng như về lượng, điều đó khiến cho
mỗi kiến trúc sư Bắc Hà phải cùng suy nghĩ và đóng góp cho sự đột biến đó.
Tính xã hội và tính cộng đồng của kiến trúc Hà Nội đang đặt ra những yêu cầu
mới. Phấn đấu cho một nền kiến trúc bền vững, trật tự, thuần khiết, nhân đạo,
giàu hiệu quả thị giác là trách nhiệm cao đẹp của mỗi người chúng ta.
THÖ VIEÄN ÑIEÄN TÖÛ TRÖÏC TUYEÁN


NI DUNG

I. Kin trỳc H Ni sau 12 nm nhỡn li
1. Kin trỳc H Ni hin nay
Nhng ai ó tng xa H Ni nhiu nm bõy gi khi tr li cỏi p vo mt
trc tiờn l tc xõy dung dn dp v lng ngi ụng o. Nh ca mc
lờn nh nm sau cn ma v nhỡn õu cng thy ton ngi l ngi. i vo H
Ni t bt c ng no, u nhỡn thy cỏc tuyn ng mi m, rng rói, khang
trang, nhng nh ca hai bờn li chen choc, li ra tht vo, hn n, kiu th trn
hn l kiu thnh ph ln, kộo di hỡnh nh vụ tn. Cng i sõu vo thnh ph
cỏi sinh ng m ri lon ú c nh nhõn lờn dn. T ờ Yờn Ph nhỡn xung,
b H Tõy dy c nh ca, khụng cũn õu mng cõy xanh m tng. H
Gm thỡ cú nguy c bin thnh cỏi ao con khi nh cao tng lan n. Vic chỳng
phỏ v cnh quan H Ni l mt hu qu ng nhiờn, cũn vic mt vi cụng
trỡnh cú úng gúp c cho b mt thnh ph hỡnh nh ch l mt s tỡnh c

may mn. Bng chng l chớnh nhng d ỏn gp nhiu thun li v suụn s nht
trong vic xột duyt v cp giy phộp xõy dng n khi c thc thi ri li lm
xu cnh quan nhiu nht, chng hn nh cao c vn phũng 46 Lý Thng Kit
vi hỡnh khi cc mch v cht liu vụ cm, hay cụng trỡnh Tung Shing Square
dự nm khỏ xa H Gm m vn nhụ lờn thụ thin bờn cnh y ban nhõn dõn
thnh ph. Trong khi ú, mt vi cụng trỡnh khỏc ó tng l ti tranh cói khỏ
gay gt thỡ nay li t ra ng c trong lũng H Ni. Vớ d in hỡnh l Cao c
vn phũng 53 Quang Trung ỏn ng tm nhỡn sut dc cỏc trc ng Quang
Trung v Khõm Thiờn, hoc l H Ni Tower t xa ó hin din mt cỏch chng
chc trờn ng in Biờn Ph v Trn Bỡnh Trng. Cho dự cũn ụi ch cha
tht tho ỏng v chi tit, song nhng úng gúp ca chỳng cho cnh quan H
Ni l rt n tng v tớch cc. Cú th k thờm khỏch sn Sakura gúc cụng viờn
Lờnin hay Lake View Hotel u dc ng Thanh Niờn. Rừ rng vic xõy dng
nh cao tng H Ni ang din ra mt cỏch t do m cha h c quy hoch.
THệ VIEN ẹIEN Tệ TRệẽC TUYEN


Chỳng ta cú kinh nghim ca khu vc H Gm nờn ó t ra thn trng hn i
vi khu vc Nh hỏt ln khi khng ch chiu cao xõy dng di 30m v bt
buc theo phong cỏch c in. Song iu ú ch cn nhng cha , vỡ hai cụng
trỡnh office bld 63 Lý Thỏi T v Opera Hotel t lỳc cũn ang thi cụng ó t ra
tranh chp vi Nh hỏt ln thnh ph, tc l vi chớnh cụng trỡnh c coi l
ch o ca khu vc mt di sn kin trỳc ht sc tinh t v quý bỏu ca H
Ni.
Thnh ph l mt c th sng. Xõy dng nh cao tng l mt phng thc
phỏt trin ụ th vn lờn cao. T lõu chỳng ta u bit n nhn mụ hỡnh ụ
th dng lũng cho v dng bỏt ỳp m i vi H Ni c hai mụ hỡnh ny u t
ra cha tht phự hp. V mt lý thuyt, chỳng ta mong mun phỏt trin khu vc
cao tng ra ngoi vi, ni cũn nhiu t trng v cú iu kin t chc mi cỏc cu
trỳc h tng, nhm bo tn trung tõm ph c nh mt di sn kin trỳc tng th.

Song trờn thc t cỏc nh u t u ch nhm n khu vc trung tõm ny, v
cỏc n v cú quyn s dng t ti õy vỡ mi li trc mt trong cuc ua tỡm
i tỏc ó to c hi cho nh cao tng mc lờn trong vựng cm a ú mt cỏch
trn lan v t phỏt. Cho nờn H Ni bõy gi, nh mt kin trỳc s ó núi vui, l
mt cỏi cho thng l ch v b gm nhm tng mng.
2. Nhng nguyờn nhõn ch quan v khỏch quan tỏc ng n kin trỳc
H Ni:
Nhng ting kờu go vang lờn yu t, lc lừng v vụ dng trc thc t
xõy dng t, khụng th ch i. Ngi cú chỳt kin thc v thm m cm thy
cú mt cỏi gỡ ú khụng n, nhng ch bt lc, nhỡn nhau lc u ngao ngỏn vỡ
ting núi ca h nh ri vo gia sa mc! Cỏc nh lm kinh t thỡ chua chỏt:
p m n c ! Thnh ph phi cú cng nhiu nh ca cng tt. H ch
trng lm giu lờn ó, ri hóy núi n thm m ụ th. M cng tht khú x:
Khụng dõn t xõy thỡ lm sao cú thờm ch cỏc khu tp th nay ó quỏ ti
v xung cp nghiờm trng, tng l ni kinh hong cho nhiu ngi. Chớnh
ngun u t nc ngoi cho xõy dng ang to nờn b mt phn vinh ca H
Ni. Khụng riờng gỡ H Ni m nay thỡ c nc ang i u vi nhng mõu
THệ VIEN ẹIEN Tệ TRệẽC TUYEN


thuẫn thời kinh tế thị trường, triển khai trong một nước nơng nghiệp chưa có đầy
đủ cơ sở, định chế, luật pháp làm nền tảng cho phát triển kinh tế theo lối mới.
Hà Nội làm sao thốt nổi số phận chung của các thủ đơ Đơng – Nam Á khi buộc
phải mở cửa ra làm ăn với thế giới, cái được cái mất và các căn bệnh cố hữu
kèm theo nhịp độ đơ thị hóa: mất dần di sản kiến trúc và cảnh quan, ơ nhiễm
mơi trường, ách tắc giao thơng, hố sâu ngăn cách giàu nghèo, nạn nhà ổ chuột,
kinh tế vỉa hè của khu vực phi chính quy của người nơng thơn nhập cư.
Cái gì rồi cũng có cái giá phải trả. Kiến trúc Hà Nội thời đổi mới được nhiều
thứ, nhưng cũng mất đi khơng ít. Trong thực tế, Hà Nội vẫn chưa chuyển hẳn
sang cơ chế thị trường, cả trong vấn đề ở. Gánh nặng bao cấp vẫn còn duy trì

cho khá nhiều giới, nhiều người. Thời mở cửa, người dân bung ra, có cái sai, cái
đúng. Nhưng ít ra nhiều người đã có chỗ kha khá. Nhà cửa chưa đẹp, còn hỗn
độn, nhưng đã tăng tiện nghi, khang trang hơn trước. Nhưng đó chỉ là thiểu số,
đa số người có đồng lương cố định vẫn còn rất vất vả vì nạn nhà ở. Hà Nội đang
là một cơng trường xây dựng lớn, với đủ dạng cơng trình hiện đại, sử dụng nhiều
kỹ thuật, vật liệu mới nhất. Phải nhìn nhận rằng đầu tư nước ngồi cho xây dựng
đang đem lại luồng sinh khí mới, làm sơi nổi hẳn hoạt động xây dựng ở Thủ đơ.
Tuy vậy, bên cạnh đó còn rất nhiều cái “chưa được”, thậm chí còn có thể gọi là
mất mát, trầm trọng nhất là việc phá hủy mơi trường và sự hỗn loạn trong
nghành xây dựng. Hà Nội còn nổi tiếng với “nhà chóp”. Nó lan đến cả TP Hồ
Chí Minh và các tỉnh. Tìm hiểu lý do mới vỡ lẽ ra rằng khởi đầu là người đi lao
động ở Đơng Âu về, có tiền mà khơng có chỗ ở bèn tậu một khoảnh đất còn rẻ ở
ngoại thành hoặc quanh Hồ Tây để xây nhà. Trong đầu họ chỉ có hình ảnh sang
trọng của các lâu đài thời Trung cổ Đơng Âu, với mái nhọn, mái củ hành và cả
lỗ châu mai. Cứ thế, họ ra kiểu cho nhà thầu xây dựng. Nay thì kiểu nhà này
cũng ít dần, nhưng Hà Nội lại có một dạng chóp khác do nước ngồi thiết kế,
dựng lên nào mái chùa, đầu đao, rồng phượng, úp lên nóc nhà cao tầng. Khách
sạn Shareton còn làm cả khu tiếp tân, sảnh lớn kiểu đình chùa, rõ ràng là khơng
ăn nhập nổi với khối cao tầng hiện đại đằng sau. Thẩm mỹ đơ thị còn là một
mảnh đất hoang vắng ở Hà Nội, nói như kiểu KTS Nguyễn Luận.
THƯ VIỆN ĐIỆN TỬ TRỰC TUYẾN


H Ni ó tng i u trong cn bin ng nh t va qua nờn ó thy xut
hin nhng lng ụ th na quờ na tnh, vi ngừ xúm ngon ngoốo, chy theo
cỏc trc l mi m, hu nh cha trang b h tng k thut ụ th. Cỏc xúm
liu, ch cúc, ch ngi, cỏc hot ng kinh t va hố cú mt khp ni. Tc
xõy dng li quỏ dn dp, lut l nh t cha y , quy hoch cha sn
sng. ú mi ch l nhng cỏi ri rm nhỡn thy t bờn ngoi. Nhỡn li thc lc
nhõn s quy hoch ụ th ca ta, phi cụng nhn rng cỏc cỏn b quy hoch v

qun lý quy hoch xõy dng cha qua thc hnh bao nhiờu, ch c o to
theo bi bn c rt lc hu so vi tỡnh hỡnh phỏt trin mi, li cha tng ph
trỏch cụng trỡnh quy mụ ln chin tranh v cỏi nghốo trong mt thi gian di
ó hn ch s phỏt trin ca ngnh kin trỳc, quy hoch ca chỳng ta. V mt
ny ta cũn tt hu so vi cỏc nc khu vc ụng Nam . Chuyn t ngt t
nn kinh t xó h ch ngha sang kinh t th trng cng lm ta lỳng tỳng hn.
3. Nhng tn ti ln ca thnh ph:
Kin trỳc l biu hin ca vn húa, li sng qua nh ca, ph th. Kin
trỳc H Ni nay th hin s ging co gia cỏi c, truyn thng v cỏi mi, quc
t húa. Mt thnh ph c nh H Ni cú lch s di c nghỡn nm d di vo s
phỏt trin hn lon khi bin thnh mt trung tõm chớnh tr, kinh t v vn húa
ca c nc. H Ni cú nhng c trng c bn ca cỏc th ụ ụng Nam
:
- Quỏ trỡnh hỡnh thnh khỏ nhanh qun c ụ th ln
- Xut hin mt khu ụ th tp trung vi thnh ph ht nhõn quỏ ti, bao
bc bi cỏc thnh ph v tinh cũn mang nng c cu truyn thng vn húa xúm
lng, vn minh nụng nghip lỳa nc, vi mt bng dõn trớ cũn thp:
- S phn vinh ca ụ th thu hỳt dõn nhp c t nụng thụn to ra cỏc khu
nh c t phỏt, nghốo nn. Cú s i lp rừ nột gia nh cao tng, khu sang
trng v cỏc xúm nh lp xp nghốo nn.
Nhiu cn bnh ụ th xut hin, nht l v mt nhõn vn:
- H ngn cỏch giu nghốo ngy cng sõu
THệ VIEN ẹIEN Tệ TRệẽC TUYEN