Vận dụng quy luật phủ định của phủ định trong quá trình xây dựng đất nước

Hµ Néi - 2013
TRƯỜNG ĐẠI HỌC THƯƠNG MẠI
KHOA LÝ LUẬN CHÍNH TRỊ

BÀI THẢO LUẬN
NHỮNG NGUYÊN LÝ CƠ BẢN CỦA CHỦ NHĨA MÁC-LÊNIN
Tên đề tài: Vận dụng qui luật phủ định của phủ định
trong qúa trình xây dựng đất nước
Nhóm thực hiện: 12
Lớp học phần: 1132MLNP0111
Giáo viên hướng dẫn:
PGS.TS. PHƯƠNG KỲ SƠN
1
BIÊN BẢN ĐÁNH GIÁ THẢO LUẬN
STT HỌ TÊN CHỨC VỤ TỰ ĐÁNH GIÁ NHÓM ĐÁNH GIÁ
1
Lê Văn Sơn Thành viên
2
Hoàng Văn Tài Thành viên
3
Nguyễn Thị Thanh Tâm Thành viên
4
Đinh Đức Tân Thành viên
5
Ngô Kim Thanh Thư ký
6
Nguyễn Văn Thạch Thành viên
7
Đào Thị Thắm Thành viên
8

Vũ Minh Thắng Thành viên
9
Đỗ Thị Thêu Thành viên
10
Vũ Thị Thu Nhóm trưởng
Nhóm trưởng Thư ký nhóm
2
MỤC LỤC
Trang
LỜI CAM ĐOAN 3
LỜI CẢM ƠN 4
LỜI NÓI ĐẦU 5
CHƯƠNG I. CƠ SỞ LÝ LUẬN CỦA ĐỀ TÀI 5
CHƯƠNG II. SỰ VẬN DỤNG VÀO THỰC TIỄN XÂY DỰNG ĐẤT NƯỚC 7
2.1 Vận dụng quy luật phủ định của phủ định vào xây dựng nền văn hóa 7
2.1.1 Những thành tựu và hạn chế trong quá trình hội nhập văn hóa thế giới 7
2.1.2 Sự vận dụng quy luật phủ định của phủ định vào việc xây dựng và phát triển nền văn
hóa Việt Nam tiên tiến đậm đà bản sắc dân tộc 8
2.1.3 Thành quả của việc vận dụng vào xây dựng và phát triển nền văn hóa Việt Nam
tiên tiến đậm đà bản sắc dân tộc 10
2.1.4 Những vấn đề đặt ra trong việc xây dựng và giữ gìn bản sắc dân tộc trong quá
trình toàn cầu hoá và hội nhập văn hóa hiện nay 11
2.2 Vận dụng qui luật phủ định của phủ định vào xây dựng nền kinh tế 11
KẾT LUẬN 14
3
LỜI CAM ĐOAN
Chúng tôi xin cam đoan nội dung
của Bài thảo luận này hoàn toàn được
hình thành và phát triển từ chính các
thành viên trong nhóm, được thực hiện

trên cơ sở nghiên cứu lý thuyết, nghiên
cứu khảo sát tình hình thực tiễn, dưới sự
hướng dẫn khoa học của PGS.TS
Phương Kỳ Sơn.
4
LỜI CẢM ƠN
Xin chân thành cảm ơn PGS.TS
Phương Kỳ Sơn đã truyền dạy những
kiến thức quý báu trong chương trình
học, đã tận tình hướng dẫn và giúp đỡ
kinh nghiệm cho bài thảo luận được
hoàn thành thuận lợi.
5
LỜI NÓI ĐẦU
Đất nước ta đang trong thời kỳ hội nhập với nền kinh tế mở. Tuy nhiên, việc hội
nhập có mặt tích cực và tiêu cực. Nếu chúng ta tiếp thu không chọn lọc, thì bên cạnh những
mặt tích cực của nền văn minh hiện đại, chúng ta dễ bị tiếp thu những những mặt tiêu cực.
Mặt khác, chúng ta còn lo ngại bị đánh mất truyền thống dân tộc, chạy theo các nước trên
thế giới, bị ảnh hưởng hoàn toàn bởi nền văn hoá của nước khác.
Qua hơn 20 năm với đường lối đúng đắn của Đảng, cùng với công cuộc đổi mới và
chủ động hội nhập quốc tế, chúng ta từng bước vững chắc đạt được những thành tựu rất
đáng tự hào như: nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa đang từng bước được
xây dựng; nền dân chủ XHCN với nhà nước pháp quyền của dân, do dân, vì dân đã được
thiết định. Bên cạnh việc hội nhập kinh tế, tiến trình hội nhập văn hóa cũng là một tất yếu
khách quan. Tiến trình giữa hội nhập kinh tế và hội nhập văn, nếu coi nhẹ hội nhập kinh tế
thì đất nước sẽ chậm thoát nghèo. Còn coi nhẹ hội nhập văn hóa đôi khi lại nguy hiểm hơn
bởi có thể bị các nền văn hóa khác đồng hóa. Vì vậy bên cạnh chiến lược phát triển kinh tế,
chúng ta cần có chiến lược phát triển nền văn hóa đậm đà bản sắc dân tộc phù hợp với phát
triển kinh tế. Chính vì vậy, nhóm chúng tôi đã chọn đề tài: “Vận dụng quy luật phủ định
của phủ định vào quá trình xây dựng đất nước” để làm đề tài cho tiểu luận này.

CHƯƠNG I. CƠ SỞ LÝ LUẬN CỦA ĐỀ TÀI
1.1 Khái niệm phủ định biện chứng
Theo nghĩa thông thường, phủ định được hiểu là sự không thừa nhận, bác bỏ hay sự
thay thế một sự vật, hiện tượng nào đó. Trong Triết học có hai quan điểm: quan điểm siêu
hình và quan điểm biện chứng về sự phủ định.
Quan điểm siêu hình hiểu sự phủ định là sự can thiệp của những lực lượng bên ngoài
dẫn tới thủ tiêu sự vật, chấm dứt sự phát triển của nó. Quan điểm biện chứng cho rằng phủ
định là khâu tất yếu của bất kì sự phát triển nào. Đó là sự thay thế sự vật này bằng sự vật
khác trên cơ sở mất đi của cái cũ và xuất hiện cái mới tiến bộ hơn, là quá trình giải quyết
mâu thuẫn nội tại của bản thân sự vật bị phủ định.
Vì vậy, phủ định biện chứng là quá trình tự thân phủ định, tự thân phát triển dẫn tới
sự ra đời của cái mới tiến bộ hơn so với cái bị phủ định (kết quả của quá trình đấu tranh giữa
các mặt đối lập bên trong sự vật ấy quyết định).
1.2 Nội dung quy luật
Quy luật phủ định của phủ định là một trong 3 quy luật cơ bản của phép biện chứng
duy vật. Quy luật này khái quát khuynh hướng phát triển tiến lên theo hình thức xoáy ốc thể
hiện tính chất chu kỳ trong quá trình phát triển.
Đó là cơ sở phương pháp luận của nguyên tắc phủ định biện chứng, chỉ đạo mọi
phương pháp suy nghĩ và hành động của con người. Phủ định biện chứng đòi hỏi phải tôn
trọng tính kế thừa, nhưng kế thừa phải có chọn lọc, cải tạo, phê phán, chống kế thừa nguyên
si, máy móc và phủ định sạch trơn, chủ nghĩa hư vô với quá khứ. Nguyên tắc phủ định biện
chứng trang bị phương pháp khoa học để tiếp cận lịch sử và tiên đoán, dự kiến những hình
thái cơ bản của tương lai.
6
Quy luật phủ định của phủ định biểu hiện sự phát triển của sự vật là do mâu thuẫn
trong bản thân sự vật quyết định. Mỗi lần phủ định là kết quả đấu tranh và chuyển hóa giữa
các mặt đối lập trong bản thân sự vật – giữa mặt khẳng định và phủ định. Sự phủ định lần
thứ nhất diễn ra là do sự vật cũ chuyển thành cái đối lập với mình. Sự phủ định lần thứ hai
được thực hiện dẫn tới sự vật mới ra đời. Sự vật này đối lập với cái được sinh ra ở lần phủ
định thứ nhất, nó được bổ sung nhiều nhân tố mới. Như vậy sau hai lần phủ định, sự vật

dường như quay trở lại cái cũ, nhưng trên cơ sở mới cao hơn là đặc điểm quan trọng nhất
của sự phát triển biện chứng thông qua phủ định của phủ định.
Phủ định của phủ định làm xuất hiện sự vật mới là kết quả của sự tổng hợp tất cả
nhân tố tích cực đã có và đã phát triển trong cái khẳng định ban đầu và trong những lần phủ
định tiếp theo. Do vậy, sự vật mới với tư cách là kết quả của phủ định của phủ định có nội
dung toàn diện hơn, phong phú hơn, có cái khẳng định ban đầu và kết quả của sự phủ định
lần thứ nhất.
Kết quả của sự phủ định của phủ định là điểm kết thúc của một chu kỳ phát triển và
cũng là điểm khởi đầu của chu kỳ phát triển tiếp theo. Sự vật lại tiếp tục phủ định biện
chứng chính mình để phát triển. Cứ như vậy sự vật mới ngày càng mới hơn.
Quy luật phủ định của phủ định khái quát xu hướng tất yếu tiến lên của sự vật - xu
hướng phát triển. Song phát triển đó không theo hướng thẳng mà theo đường "xoáy ốc". Sự
phát triển "xoáy ốc" là sự biểu thị rõ ràng, đầy đủ các đặc trưng của quá trình phát triển biện
chứng của sự vật: tính kế thừa, tính lặp lại, tính tiến lên. Mỗi vòng của đường xoáy ốc
dường như thể hiện sự lặp lại, nhưng cao hơn, thể hiện trình độ cao hơn của sự phát triển.
Tính vô tận của sự phát triển từ thấp đến cao được thể hiện ở sự nối tiếp nhau từ dưới lên
của các vòng trong đường “xoáy ốc”.
Trong quá trình vận động của sự vật, những yếu tố mới xuất hiện sẽ thay thế những
nhân tố cũ, trong đó những nhân tố tích cực của sự vật cũ được giữ lại. Song sự vật mới này
sẽ lại bị phủ định bởi sự vật mới khác. Sự vật mới khác ấy dường như là sự vật đã tồn tại,
song không phải là sự trùng lặp hoàn toàn, mà nó được bổ sung những nhân tố mới và chỉ
bảo tồn những nhân tố tích cực thích hợp với sự phát triển tiếp tục của nó. Sau khi sự phủ
định 2 lần của phủ định được thực hiện thì sự vật mới hoàn thành một chu kỳ phát triển.
1.3 Ý nghĩa
Quy luật phủ định của phủ định giúp chúng ta nhận thức đúng đắn về xu hướng phát
triển của sự vật. Quá trình phát triển của bất kì một sự vật nào cũng không bao giờ đi theo
một đường thẳng, nó gồm có nhiều chu kỳ khác nhau. Chu kỳ sau bao giờ cũng tiến bộ hơn
chu kỳ trước. Do đó chúng ta phải hiểu những đặc điểm đó để có cách tác động phù hợp với
yêu cầu phát triển.
Theo đó, mọi sự vật luôn xuất hiện cái mới thay thế cái cũ, cái tiến bộ thay thế cái

lạc hậu, cái mới ra đời trên cơ sở kế thừa tất cả những nhân tố tích cực của cái cũ. Do đó
trong hoạt động của mình, con người phải biết kế thừa tinh hoa của cái cũ, tránh thái độ phủ
định sạch trơn.
Trong giới tự nhiên cái mới phát triển một cách tự phát, còn trong xã hội cái mới ra
đời gắn liền với hoạt động có ý thức của con người. Chính vì thế trong hoạt động của chính
mình con người phải biết phát hiện cái mới và ủng hộ nó.
7
CHƯƠNG II. SỰ VẬN DỤNG VÀO THỰC TIỄN
XÂY DỰNG ĐẤT NƯỚC
2.1 Vận dụng quy luật phủ định của phủ định vào xây dựng nền văn hóa.
2.1.1 Những thành tựu và hạn chế trong quá trình hội nhập văn hóa thế giới.
Toàn cầu hóa là một xu thế không thể cưỡng lại đối với tất cả các quốc gia. Chủ
động để hội nhập là một thái độ tích cực, khôn ngoan, là khẳng định đường hướng có chiến
lược, có chiến thuật, có kế hoạch cho từng bước đi. Chủ động hội nhập sẽ khai thác được
nhiều nhất những thuận lợi, những cơ hội để dân tộc có nhiều lợi ích nhất, hạn chế được đến
mức thấp nhất những thách thức, những tiêu cực nảy sinh.
Hơn 20 năm hội nhập văn hóa thế giới quả là cuộc đấu tranh quyết liệt. Đánh giá về
thành tựu hội nhập văn hóa có nhiều ý kiến khác nhau, không được đồng thuận như khi
chúng ta đánh giá về thành tựu đổi mới kinh tế. Điều này chứng tỏ quá trình hội nhập văn
hóa của chúng ta còn có những vấn đề non yếu. Không ai phủ nhận sau 20 năm đổi mới, đời
sống văn hóa tinh thần của nhân dân ta được nâng cao, được mở rộng, phong phú đa dạng và
giàu có hơn nhiều. Nhưng cũng phải thừa nhận rằng, bên cạnh những mặt tốt đó, thì nhiều
mặt tiêu cực của đời sống xã hội cũng nảy sinh. Đạo đức xã hội xuống cấp nghiêm trọng,
đời sống văn hóa bị lai căng, nhiều chuẩn mực xã hội không còn được tôn trọng, một số mặt
xấu được duy trì công khai không có người lên tiếng, nhiều tệ nạn không ngăn chặn được.
Riêng về lĩnh vực văn học nghệ thuật, hơn 20 năm hội nhập thì văn chương nghệ thuật thế
giới ồ ạt tràn vào nước ta, cả những tác phẩm hay và những tác phẩm dở. Văn hóa bạo lực,
tình dục ngang nhiên thách thức những thuần phong mỹ tục, những món hàng ăn liền rẻ tiền
tấn công những giá trị sâu sắc, thâm nghiêm Những tính chất văn chương nghệ thuật ngoại
lai đó đôi khi còn có sức mạnh chiếm lĩnh hắn được một bộ phận làm nhiệm vụ sáng tạo,

biểu diễn và một bộ phận công chúng nhất là khá đông đảo giới trẻ hoan hô môt cách vô tội
vạ.
Trên thế giới đã có nhiều bài học về sự phát triển hài hòa giữa kinh tế và văn hóa
hóa. Những bài học nào cũng chỉ có những giá trị nhất định chứ không thể là chìa khỏa vạn
năng. Chiến lược xây dựng nền văn hóa Việt Nam phong phú, đậm đà bản sắc dân tộc là
hoàn toàn đúng đắn, nhưng triển khai xây dựng quản lý văn hóa toàn xã hội là vô cùng khó
khăn phức tạp, là thách thức lớn cần có sức mạnh của nhiều cấp nhiều ngành mới có thể làm
được. Với quyết tâm cao thì cuối cùng căn bệnh nào cũng tìm ra được thuốc đặc trị, cũng
tìm được giải pháp giải quyết đúng đắn.
Nền văn hóa Việt Nam mấy ngàn năm lịch sử tồn tại và phát triển đã thể hiện sức
sống mãnh liệt. Âm mưu đồng hóa của những nền văn hóa lớn hết đợt sóng này đến đợt
sóng khác cũng không xóa được bản lĩnh văn hóa Việt Nam. Có thể nói nền văn hóa Việt
Nam đã được tôi luyện và có sức đề kháng cao. Điều này cho chúng ta tin tuởng vào chặng
đường phát triển sắp tới của nền văn hóa dân tộc. Một vấn đề lớn và quan trọng đặt ra là:
Nền văn hoá tiên tiến, hiện đại do hội nhập quốc tế hình thành có mâu thuẫn, có thủ tiêu nền
văn hoá truyền thống và làm mất đi bản sắc dân tộc của văn hoá truyền thống ?
Phép biện chứng duy vật và thực tiễn xã hội cho thấy, đời sống tinh thần có cuộc
sống độc lập của nó so với nền tảng vật chất xã hội. Văn hoá, một khi ra đời, dù là xuất phát
từ tồn tại kinh tế, từ đời sống vật chất, nó trở thành thực thể độc lập với cơ sở kinh tế - xã
hội. Thực tế đã chứng minh những hệ tư tưởng, chính trị, văn hoá đã đóng vai trò điều chỉnh
và qui định chiều hướng vận động của xã hội. Ngày nay, loài người càng nhận rõ rằng văn
hoá không chỉ là cái phái sinh của điều kiện kinh tế - xã hội, mà còn là động lực nội sinh của
sự phát triển đó.
8
Văn hoá Việt Nam với bản sắc của mình, qua bao lần tiếp biến vẫn không bị sai lạc,
phai mờ, thậm chí qua bao lần đất nước bị xâm lăng, dân tộc bị thôn tính, nhưng bản sắc đó
không bao giờ mất, không những không mất mà nó ngày càng được khẳng định và phát
triển. Mỗi lần tiếp biến, văn hoá Việt Nam với bản lĩnh và sức sống của mình, lấy bản sắc
dân tộc làm tiêu chí, nó gạn lọc, tiếp thu những tinh hoa tốt đẹp của các nền văn hoá khác
trên khắp thế giới, làm giàu có và đậm đà thêm, phong phú thêm cho bản sắc của mình.

Nói như vậy không có nghĩa hội nhập văn hóa chỉ có đem lại những thuận lợi, tạo ra
tất cả những yếu tố tích cực cho và giữ gìn bản sắc văn hóa Việt Nam.
Chúng ta dể dàng nhận thấy: “Toàn cầu hoá và hội nhập” một mặt làm nâng cao chất
lượng sống, mặt khác cũng hình thành nên những chuẩn mực mới lạ trong đời sống tinh
thần, có thể dẫn đến "sự va chạm" giữa lối sống, lối tư duy hiện đại với lối sống và tư duy
truyền thống: Lối sống và cách tư duy hoà với thiên nhiên, tình cảm cộng đồng tình làng
nghĩa xóm dường như "mặc cảm" với lối sống đô thị và toán tính kinh tế có tính cá nhân,
nếp sống thanh bình dễ "dị ứng” với nhịp độ gấp gáp của tác phong công nghiệp, ứng xử
tình cảm nghiêng về đạo đức thường tương phản với văn hoá trí tuệ và nền pháp lý chặt chẽ,
lối sống tiêu xài không mấy phù hợp với truyền thống thanh đạm của con người Việt Nam…
Những năm gần đây, không chỉ ở thành thị mà cả ở nông thôn, điều kiện sống, tiện
nghi sinh hoạt, lối sống đã có sự thay đổi lớn, sự thay đổi đó diễn ra không chỉ ở bề ngoài
mà cả ở chiều sâu. Sự khủng hoảng một số mặt trong nhiều phương diện đời sống đang hình
thành liên quan đến từng gia đình. Trước đây một số người đi tìm sự thoả mãn lối sống của
họ ở nước ngoài, thì nay lối sống đó đã nảy nở tại Việt Nam, trên một số lĩnh vực lối sống
đó đã khống chế lối sống truyền thống Việt Nam, nhiều cách sinh hoạt, cách sống, cách
nghĩ thực sự đã xung đột với những chuẩn mực mà nhân dân ta cho là lành mạnh. Nhiều
hiện tượng trước đây hoàn toàn xa lạ thì nay ở không ít người được xem như là chuyện bình
thường: bạo lực, kích dâm, xem tiền là tối thượng, xem hưởng thụ vật chất là mục đích của
cuộc đời. Đồng minh của lối sống buông thả là luận điệu tự do, dân chủ không ranh giới. Tất
cả những cái đó nếu không kịp thời ngăn chặn, đến một lúc, an ninh quốc gia, thậm chí độc
lập dân tộc sẽ là cái bia bắn phá, lối sống dân tộc, văn hóa dân tộc sẽ bị coi là lạc hậu, lạc
lõng.
2.1.2 Sự vận dụng quy luật phủ định của phủ định vào việc xây dựng và phát triển nền
văn hóa Việt Nam tiên tiến đậm đà bản sắc dân tộc.
Hiện nay, vấn đề bản sắc văn hóa dân tộc và những biến thể của nó đang là một
trong những vấn đề được đặc biệt quan tâm ở Việt Nam. Nỗi ám ảnh về bản sắc hiện diện ở
khắp nơi, từ những diễn ngôn chính trị như "xây dựng nền văn hóa tiên tiến, hiện đại, đậm
đà bản sắc dân tộc", "hội nhập nhưng không hòa tan" cho đến các hoạt động kinh tế, văn hóa
xã hội như xây dựng thương hiệu Việt, tự kiểm điểm tính cách dân tộc hay phê bình văn học

nghệ thuật. Không thể phủ định, đây là một định hướng đúng đắn, một mối quan tâm lành
mạnh của toàn xã hội khi Việt Nam ngày càng tham gia một cách toàn diện hơn vào quá
trình toàn cầu hóa nhưng tự bản thân những khát vọng bảo tồn, phát huy bản sắc dân tộc
cũng đặt ra những câu hỏi hóc búa đối với toàn xã hội, trước hết là trong việc xác định bản
sắc văn hóa dân tộc và sau đó là việc ứng xử với bản sắc văn hóa đó.
«Bản» là cái gốc, cái căn bản, cái lõi, cái hạt nhân của một sự vật; «Sắc» là thể hiện
ra ngoài. Nói bản sắc dân tộc của văn hóa Việt Nam tức là nói những giá trị gốc, căn bản,
cốt lõi, những giá trị hạt nhân của dân tộc Việt Nam. Nói những hạt nhân giá trị hạt nhân tức
là không phải nói tất cả mọi giá trị, mà chỉ là nói những giá trị tiêu biểu nhất, bản chất nhất,
chúng mang tính dân tộc sâu sắc đến nỗi chúng biểu hiện trong mọi lĩnh vực như: văn học
nghệ thuật, sân khấu, hội họa, điêu khắc, kiến trúc, trong sinh hoạt, giao tiếp, ứng xử hằng
ngày của người Việt Nam.
9
Những giá trị hạt nhân đó không phải tự nhiên mà có, nó được tạo thành dần dần và
được khẳng định trong quá trình lịch sử xây dựng, củng cố và phát triển của nhà nước Việt
Nam. Những giá trị đó không phải là không thay đổi trong quá trình lịch sử. Có những giá
trị cũ, lỗi thời bị xóa bỏ, và có những giá trị mới, tiến bộ được bổ xung vào. Có những giá trị
tiếp tục phát huy tác dụng, dưới những hình thức mới. Dân tộc Việt Nam, với tư cách là chủ
thể sáng tạo, thường xuyên kiểm nghiệm những giá tri hạt nhân đó, quyết định những thay
đổi và bổ sung cần thiết, tái tạo những giá trị đó từ thế hệ này sang thế hệ khác.
Không nên có tư tưởng tĩnh và siêu hình đối với những giá trị hạt nhân đó, thậm chí
đối với những giá trị mà chúng ta vốn cho là thiêng liêng nhất. Nếu dân tộc không có ý thức
giữ gìn, bồi dưỡng, tái tạo để trao truyền từ thế hệ này sang thế hệ khác thì chúng cũng bị
mai một và tàn lụi đi.
Chúng ta thử so sánh bản sắc chủ nghĩa yêu nước Việt Nam trong những người cuộc
Cách mạng Tháng tám sôi sục, trong cuộc kháng chiến chống Pháp, Nhật, Mỹ với cái gọi là
"Bản sắc" chủ nghĩa yêu nước Việt Nam trong những năm tháng cuối đời nhà Nguyễn thì
thấy rõ. Hay là đối với chủ nghĩa yêu nước Việt Nam thời kỳ Lê - Mạc với chủ nghĩa yêu
nước Việt Nam thời Lý – Trần. Không thể nói đó là cùng một bản sắc chủ nghĩa yêu nước
được.

Có người hỏi có thể có những giá trị bản sắc là tiêu cực, hay là đã nói bản sắc là nói
cái gì tiến bộ, tích cực, xứng đáng được trao truyền và thừa kế. Như trên vừa nói, không nên
có cái nhìn tĩnh tại và siêu hình đối với bản sắc dân tộc. Cái gì sống đều thay đổi và phải
thay đổi. Bản sắc dân tộc cũng vậy. Giai cấp lãnh đạo phải sáng suốt và chủ động đối với
quá trình diễn biến của bản sắc dân tộc. Những giá trị nào lỗi thời phải xóa bỏ, những giá trị
mới nào cần bổ sung thêm vào, những giá trị nào cần kế thừa, nhưng dưới một hình thức
mới, và hình thức mới đó thêm ra sao ?
Thời đại hiện nay là thời đại của kỹ thuật giao thông liên lạc và thông tin cực kỳ phát
triển. Trái đất như bị thu nhỏ lại hàng mấy trăm lần, so với chục năm về trước. Do đó sự tiếp
xúc văn hóa giữa các dân tộc sống cách xa nhau là tất nhiên và tất yếu. Qua những cuộc tiếp
xúc đó, bản sắc văn hóa của các dân tộc đều có sự thay đổi, bên cạnh những cái khẳng định.
Thật là vô lý nếu chúng ta gạt bỏ mọi yếu tố tiến bộ và cái hay, đẹp của văn hóa nước khác
chỉ vì chúng ta sợ bị ngoại lai. Nhưng cũng sẽ là vô lý hơn, nếu chúng ta tiếp thu hàng loạt
không có phê phán mọi yếu tố của văn hóa nước ngoài, chỉ vì chúng là mới lạ, tân kỳ.
Những yếu tố tiến bộ của văn hóa nước ngoài, một khi đã được dân tộc ta chấp nhận
và biến thành sở hữu của mình rồi, thì chúng có thể trở thành một bộ phận của giá trị bản sắc
văn hóa Việt Nam, của dân tộc Việt Nam. Không ai có thể phủ nhận rằng, nhiều yếu tố Phật
giáo, Nho giáo, mặc dù bắt nguồn từ nước ngoài, nhưng đã trở thành bộ phận khăng khít của
bản sắc dân tộc và văn hóa Việt Nam, đã được dân tộc Việt Nam biến thành sở hữu thật sự
của mình.
Nói tóm lại, cái lỗi thời nhưng không được cải tiến, cái tốt nhưng lại bị cường điệu,
cái tốt ngoại lai nhưng không được bản địa hóa nhuần nhuyễn đều có thể biến thành tiêu cực
và tạo trở ngại cho sự phát triển bình thường của nền văn hóa dân tộc. Vì vậy, mà chúng tôi
khẳng định, những giá trị bản sắc của dân tộc Việt Nam, của nền văn hóa Việt Nam cần phải
được bộ phận lãnh đạo của dân tộc thường xuyên kiểm nghiệm, theo dõi, gìn giữ, cải tiến,
bổ sung, gạt bỏ những cái lỗi thời, đổi mới những hình thức không còn thích hợp, tiếp thu và
bản địa hóa mọi tinh hoa của văn hóa nước ngoài khiến cho những giá trị gọi là bản sắc
văn hóa của dân tộc ta phát huy tới mức cao nhất của hai tác dụng xúc tác và hội tụ, đối với
sự phát triển toàn diện và mọi mặt của dân tộc Việt Nam chúng ta. Tác dụng xúc tác là tác
dụng thúc đẩy mạnh mẽ sự phát triển. Tác dụng hội tụ là tác dụng gắn bó, kết hợp với các

mặt, các yếu tố thành một hệ thống nhất.
10
2.1.3 Thành quả của việc vận dụng vào xây dựng và phát triển nền văn hóa Việt Nam
tiên tiến đậm đà bản sắc dân tộc.
Đối với nước ta những năm vừa qua, trong quá trình mở cửa giao lưu với thế giới,
chúng ta không chỉ tiếp thu những giá trị hiện đại, tiên tiến mà còn bổ sung, điều chỉnh một
số nét của các giá trị truyền thống cho phù hợp với thời đại, thẩm thấu và làm đa dạng thêm
bản sắc của dân tộc. Chúng ta ngày càng ý thức rõ hơn về quá trình hội nhập. Trong quá
trình thực tiễn phát triển đất nước, chúng đã được những thành quả trong việc xây dựng và
phát huy bản sắc văn hóa đó là:
Quá trình hội nhập văn hóa đã làm cho các quốc gia đang ngày càng xích lại gần
nhau hơn bởi những giá trị truyền thống chung, đồng thời tạo điều kiện cho mỗi dân tộc phát
huy nét độc đáo, đặc trưng của mình. Quá trình này cũng sẽ tạo điều kiện cho thế giới luôn
tồn tại trong sự thống nhất chung của tất cả những cái riêng, cái đặc thù; cái chung không
bài trừ cái riêng mà cùng với cái riêng làm tiền đề cho nhau để cùng thúc đẩy nhau phát triển
và tiến bộ.
Vận dụng quy luật phủ định của phủ định, ta không thể bảo vệ thụ động bản sắc mà
chỉ hòa nhập cọ sát và biến đổi bản sắc mới xuất hiện và chói sáng. Từ Truyện Kiều, thơ
Nôm hay tranh khắc gỗ dân gian, tuồng chèo, nhạc Cung Đình Huế, Quan Họ hay Ca trù
chứa đựng bản sắc dân tộc vì từng là sự giao thoa, cọ sát, khai thác lẫn nhau của các dòng
văn nghệ, văn hóa khác nhau. Gần đây thì cái áo dài, cái nón tới tranh sơn mài, lụa, sơn dầu
từ thời Đông Dương tới Đổi Mới, Thơ Mới, tiểu thuyết, kiến trúc "Đông Dương", cải
lương đều là những suối nguồn, và "kho chứa" của bản sắc dân tộc. Nó trừu tượng song
không chung chung mà nằm ở các tác phẩm cụ thể của các tác giả cụ thể. Nếu có những
nghiên cứu nhận dạng được những nét chung nào đó của các tác phẩm, tác giả đó thì ta có
thể gọi tên "bản sắc dân tộc" ta. Giữ gìn bản sắc không co vào cố thủ trong tính riêng biệt,
khước từ giao lưu văn hoá. Trên thế giới này không có một nền văn hoá nào có tính thuần
nhất bản địa. Sự thay đổi giữa các nền văn hoá là do trao đổi. Khi trao đổi ngừng thì cả hai
địa bàn đều chững lại trong phát triển. Đây là phép biện chứng của nhân tố ngoại sinh trong
sự phát triển nội sinh.

Chẳng nói gì xa, nửa đầu thế kỷ XX, văn hoá và lối sống Pháp, theo đó là Âu châu,
xâm nhập vào ta nhanh và mạnh, tưởng như ngự trị, trong khi văn hoá dân tộc có dấu hiệu
suy yếu. Thế mà những năm 20 - 30 và đầu 40, dưới sự tác động của làn sóng ấy và cùng với
vốn liếng văn hoá giàu bản sắc có sẵn, đã nảy nở cả một nền văn học - nghệ thuật Việt Nam
mới hầu như chỉ tầng lớp tiểu tư sản mới hình thành tạo ra, với văn xuôi và thi ca, âm nhạc,
hội hoạ, sân khấu, phê bình văn học… còn âm vang đến tận ngày nay. Cuộc hội họa đầu của
thời mới bị đứt quãng ấy đã làm cho văn hoá Việt, con người Việt phong phú hơn, bổ túc
những nét mới cho bản sắc. Ta chối bỏ những cái gì đó, ta tiếp thu và sản sinh ra những cái
gì đó mới hơn, phù hợp hơn, có sức nâng cao ta lên.
Cuộc hội nhập thời nay mạnh mẽ hơn, toàn diện và toàn cục, sức chi phối, sức tác
động của nó không thể so sánh với trước được. Song ta sở hữu cả một vốn liếng gien, vốn
liếng bản sắc của ta vô cùng sâu lắng, vô cùng dai bền, không việc gì phải e ngại! Thử xem,
mình bắt chước ăn cá sống với mù tạt theo kiểu Nhật, nhưng thêm vào đấy là rau diếp cá, lá
cải xanh, củ cải sống. Mình hát nhạc pop, nhạc rock, song giai điệu và cách thể hiện thì
chẳng giống ai. Thậm chí, ở những sân bay quốc tế này nọ, cứ gặp dăm ba đồng bào mình
túm tụm, là nhận ra ngay. Ấy là trong cuộc sống thường nhật, chứ ở những phạm trù lớn lao
như cách nghĩ, cách sống, cách phấn đấu thì mình chẳng giống ai hết.
11
2.1.4 Những vấn đề đặt ra trong việc xây dựng và giữ gìn bản sắc dân tộc trong quá trình
toàn cầu hoá và hội nhập văn hóa hiện nay.
Để khắc phục những hạn chế, yếu kém, tiếp tục giữ gìn và phát huy bản sắc văn hóa
dân tộc, đáp ứng yêu cầu phát triển của xã hội và con người trong điều kiện đẩy mạnh công
nghiệp hóa, hiện đại hóa và hội nhập kinh tế quốc tế, trước mắt chúng ta cần thực hiện một
số nhiệm vụ cơ bản, cấp thiết sau:
Tăng cường sự lãnh đạo của Đảng, quản lý của Nhà nước, phát huy sức mạnh tổng
hợp của đất nước, tạo sự chuyển biến cơ bản và bước phát triển mạnh mẽ trong xây dựng,
nền văn hoá Việt Nam tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc đồng bộ với sự phát triển kinh tế -
xã hội.
Chúng ta nhất định phải đẩy mạnh hơn nữa phong trào ''Toàn dân đoàn kết, xây dựng
đời sống văn hoá'' gắn chặt với cuộc vận động chính trị sâu rộng trong toàn Đảng, toàn dân,

toàn quân học tập và thực hiện tư tưởng Hồ Chí Minh về đạo đức, lối sống, làm chuyển biến
mạnh mẽ công tác giáo dục, rèn luyện đạo đức, lối sống trong cán bộ, đảng viên và nhân
dân, nhất là đối với cán bộ chủ chốt các cấp và thanh niên.
Chúng ta phải gắn chặt nhiệm vụ xây dựng văn hoá với nhiệm vụ trung tâm xây
dựng kinh tế và nhiệm vụ then chốt xây dựng Đảng, bảo đảm hoạt động văn hoá tiến hành
đồng bộ với hoạt động kinh tế, hình thành nền tảng tinh thần vững chắc cho xã hội. Cũng
cần nói thêm rằng, để thực hiện tốt các nhiệm vụ cụ thể về xây dựng và phát triển văn hoá,
trong khi đặt lên hàng đầu nhiệm vụ xây dựng con người với những đức tính cơ bản, tốt đẹp,
chúng ta phải xây dựng và phát triển hài hoà các nhiệm vụ khác, từ xây dựng môi trường
văn hoá, phát triển văn học - nghệ thuật, thông tin đại chúng, bảo tồn và phát huy các di sản
văn hoá đến việc bảo tồn và phát triển văn hoá các dân tộc thiểu số, chính sách văn hoá đối
với tôn giáo và hợp tác quốc tế về văn hóa…
Chúng ta tiếp tục tăng cường các nguồn lực và phương tiện cho hoạt động văn hoá,
trước hết và tăng mức đầu tư từ ngân sách cho phát triển sự nghiệp văn hoá đi đôi với việc
huy động sự đóng góp của các tầng lớp nhân dân và sử dụng một cách có hiệu quả nhất các
nguồn lực đó; sớm xây dựng và thực hiện chiến lược tuyển chọn, đào tạo, phát triển các tài
năng văn hoá, nghệ thuật; tăng cường và đổi mới mạnh mẽ phương thức lãnh đạo của Đảng,
sự quản lý của Nhà nước đối với văn hóa.
2.2 Vận dụng qui luật phủ định của phủ định vào xây dựng nền kinh tế.
Quy luật phủ định của phủ định là phủ định biện chứng để phát triển, cứ sau mỗi lần
phủ định là xã hội sẽ phát triển thêm một bước. Trong công cuộc đổi mới của đất nước, để
phát triển đất nước là phải giải quyết mâu thuẫn. Để đưa công cuộc đổi mới tiếp tục tiến lên,
chúng ta phải giải quyết rất nhiều mâu thuẫn phức tạp mà trong bài viết này chúng tôi mới
nêu lên 8 mâu thuẫn. Việc giải quyết có hiệu quả những mâu thuẫn là điều kiện căn bản để
nâng cao năng lực lãnh đạo và sức chiến đấu của Đảng, phát huy sức mạnh toàn dân tộc, đẩy
mạnh toàn diện công cuộc đổi mới.
Nhà triết học Hêgen đã khẳng định: Cuộc sống tiến lên thông qua những mâu thuẫn.
Thực tiễn phát triển đất nước ta hiện nay một lần nữa khẳng định tính đúng đắn của luận
điểm đó.
Qua hơn 20 năm đổi mới, nhờ đường lối đúng đắn của Đảng và tính tích cực, chủ

động, sáng tạo của nhân dân trong việc hiện thực hoá đường lối đó, chúng ta đã đạt dược
những thành tựu to lớn, có ý nghĩa lịch sử. Nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ
nghĩa đang từng bước được xây dựng. Nền dân chủ XHCN với Nhà nước pháp quyền của
dân, do dân, vì dân đã được thiết định trên những đường nét cơ bản. Nền văn hoá tiên tiến,
đậm đà bản sắc dân tộc, sự thống nhất trong đa dạng đã hình thành. Khối đại đoàn kết toàn
dân tộc mà nền tảng là liên minh giữa giai cấp công nhân với giai cấp nông dân và đội ngũ
12
trí thức ngày càng được củng cố, thực sự trở thành một động lực quan trọng của đổi mới đất
nước.
Nền quốc phòng toàn dân và an ninh nhân dân với lực lượng vũ trang nhân dân cách
mạng, chính quy, tinh nhuệ, từng bước hiện đại ngày càng đủ mạnh để bảo vệ Tổ quốc và
cuộc sống yên lành của nhân dân. Nền ngoại giao độc lập, tự chủ, rộng mở, đa phương hoá,
đa dạng hoá với tinh thần Việt Nam sắn sàng là bạn, là đối tác tin cậy của các nước trong
cộng đồng quốc tế, phấn đấu vì hoà bình, độc lập và phát triển, không ngừng mở rộng các
quan hệ đối ngoại, nâng cao uy tín và vị thế của nước ta trên trường quốc tế đã phát huy vai
trò to lớn của mình trong đổi mới đất nước. Công cuộc xây dựng, chỉnh đốn Đảng đã góp
phần làm cho Đảng ta ngày càng vững mạnh, đủ sức gánh vác được sứ mệnh lịch sử mà dân
tộc ta giao phó. Những thành tựu đó đã làm cho sức mạnh tổng hợp của đất nước được tăng
lên nhiều, vị thế nước ta trên trường quốc tế không ngừng được nâng cao.
Những bài học được rút ra từ 20 năm đổi mới giúp chúng ta hoàn thiện hơn nữa
đường lối, chủ trương, chính sách và cách thức triển khai trong tổ chức thực tiễn sẽ góp
phần đẩy mạnh hơn sự phát triển của đất nước. Việc tham gia WTO là bước hội nhập kinh tế
quốc tế ở tầm cao nhất về cấp đối tác đã, đang và sẽ mang lại nhiều thuận lợi cho sự phát
triển…
Đó là những yếu tố quan trọng để chúng ta tiếp tục đẩy mạnh toàn diện sự nghiệp đổi
mới nhằm đưa nước ta thoát khỏi tình trạng kém phát triển và cơ bản trở thành nước công
nghiệp theo hướng hiện đại vào năm 2020.
Song, bên cạnh những thành tựu, tiến bộ đã đạt được sau hơn 20 năm đổi mới, vẫn
còn những yếu kém, khuyết điểm làm gay gắt những mâu thuẫn của quá trình phát triển.
Nền kinh tế phát triển chưa bền vững, chất lượng, hiệu quả và sức cạnh tranh thấp. Khó

khăn này thực chất đã tăng lên rất lớn, đặc biệt là đối với doanh nghiệp, khi AFTA có hiệu
lực đầy đủ đối với nước ta và từ khi nước ta chính thức gia nhập WTO. Nhiều nguồn lực và
tiềm năng trong nước để phát triển kinh tế chưa được huy động và sử dụng tốt. Thất thoát,
lãng phí trong quản lý kinh tế, đặc biệt trong quản lý đất đai, đầu tư xây dựng cơ bản, quản
lý doanh nghiệp Nhà nước còn rất nghiêm trọng. Cuộc vận động xây dựng, chỉnh đốn Đảng
và cải cách hành chính trong hệ thống chính quyền chưa đạt yêu cầu đề ra. Nhiều nơi còn vi
phạm quyền làm chủ của nhân dân, việc thực hiện luật pháp, kỷ cương không nghiêm. Nhiều
vấn đề xã hội bức xúc chậm hoặc chưa giải quyết tốt.
Từ đó, có thể thấy, để đưa công cuộc đổi mới tiếp tục tiến lên, chúng ta phải giải
quyết rất nhiều mâu thuẫn phức tạp, trong đó nổi lên những mâu thuẫn sau:
1. Mâu thuẫn giữa yêu cầu tăng trưởng, phát triển kinh tế với sự bất cập của cơ chế, chính
sách khai thác nguồn lực hiện nay.
Để đạt mục tiêu thoát khỏi tình trạng một nước kém phát triển, tốc độ phát triển kinh
tế thời gian tới phải đạt mức trung bình khoảng 8%/năm. Chỉ bằng cơ chế, chính sách như
hiện nay, chúng ta khó có thể thực hiện phát triển đột biến về khả năng khai thác những tiềm
năng lớn về tài nguyên, lao động trong nước, về khả năng tận dụng những cơ hội quốc tế để
gia tăng mạnh và sử dụng tốt các nguồn lực từ bên ngoài. Nền kinh tế hiện vẫn rất dễ bị tổn
thương trước tác động không lớn lắm của những biến đổi kinh tế bên ngoài. Khoảng cách về
kinh tế giữa nước ta với nhiều nước trong khu vực và thế giới ngày càng mở rộng. Sự tụt
hậu trên lĩnh vực này chưa được ngăn chặn.
2. Mâu thuẫn giữa tính ưu việt của nền kinh tế thị trường đinh hướng XHCN với những hạn
chế trong việc tìm ra quyết sách khắc phục mặt trái của kinh tế thị trường.
13
Tính ưu việt của quá trình phát triển nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ
nghĩa phải được thể hiện ngày càng đậm nét trước hết và chủ yếu ở khả năng bảo đảm sự kết
hợp hài hoà giữa tăng trưởng kinh tế với phát triển văn hoá, thực hiện tiến bộ và công bằng
xã hội, trong khi đó, chúng ta chưa tìm được những giải pháp hữu hiệu để giải quyết những
hậu quả xã hội do tác động tiêu cực của những mặt trái thuộc kinh tế thị trường và hội nhập
kinh tế quốc tế gây ra. Nhiều vấn đề xã hội có xu hướng ngày càng gay gắt. Đặc biệt, điều
làm cho nhân dân hết sức bất bình, lo lắng là tệ quan liêu, tham nhũng, lãng phí, nhũng

nhiễu dân, suy thoái về tư tưởng chính trị và phẩm chất đạo đức, lối sống của .một bộ phận
không nhỏ cán bộ, đảng viên rất nghiêm trọng. Văn hoá lai căng có xu hướng phát triển.
Hiện tượng ma chay, cưới xin, hội hè với nhiều hủ tục được khôi phục ở nhiều nơi. Đạo lý
xã hội, gia đình xuống cấp. Tình huống mất ổn định cục bộ có khả năng xảy ra nhiều hơn,
mức độ phức tạp của tình hình gia tăng hơn Chúng ta chưa tìm được những phương hướng
ngăn chặn có hiệu quả tình trạng đó.
3. Mâu thuẫn giữa tính tất yếu khách quan phải nâng cao sự đồng thuận xã hội trong đổi
đất nước với sự tấn công của các thế lực thù địch trong và ngoài nước nhằm phá hoại khối
đại đoàn kết toàn dân tộc.
Sự thống nhất trong Đảng, sự đồng thuận trong nhân dân là một điều kiện tất yếu để
đưa công cuộc đổi mới tiến lên mạnh mẽ hơn. Nhưng, cùng với những yếu kém của chính
chúng ta, thì sự tác động của các thế lực thù địch nhằm thực hiện chiến lược “diễn biến hoà
bình" đối với nước ta bằng nhiều con đường, nhiều biện pháp và phương tiện, cả trực tiếp
lẫn gián tiếp qua một số phần tử cơ hội về chính trị để chống phá trên lĩnh vực tư tưởng - lý
luận đã làm cho một bộ phận cán bộ, Đảng viên và nhân dân phân tâm Chúng ta có phần
còn lúng túng, hữu khuynh trong cuộc đấu tranh trên lĩnh vực này.
4. Mâu thuẫn giữa yêu cầu nâng cao tính tích cực chính trị với lối sống thực dụng trong một
bộ phận cán bộ, đảng viên và nhân dân.
Trong khi cuộc sống đòi hỏi phải thu hút mạnh mẽ sự quan tâm của nhân dân, phát
huy đóng góp của nhân dân vào việc hoàn thiện và tổ chức thực hiện đường lối đổi mới, thì
tình trạng thờ Ơ chính trị, chỉ lo vun vén cho lợi ích của bản thân và gia đình, lối sống thực
dụng chạy theo đồng tiền của một bộ phận cán bộ, đảng viên và nhân dân có chiều hướng
gia tăng. Chúng ta chưa tìm được cách để khắc phục tình hình này với hiệu quả cao.
5. Mâu thuẫn giữa yêu cầu đẩy mạnh đổi mới hệ thống chính trị với sự thiếu hụt trong
những biện pháp mang tính đột phá trên lĩnh vực này.
Công cuộc đổi mới kinh tế đã phát triển tới mức đòi hỏi phải đẩy mạnh hơn nữa việc
đổi mới tổ chức, phương thức hoạt động của hệ thống chính trị, sự kết hợp hài hoà hơn nữa
giữa các bộ phận cấu thành hệ thống đó, song, chúng ta chưa có những đột phá trên lĩnh vực
này. Đã có nhiều nghị quyết, nhiều chủ trương chống quan liêu, tham nhũng, lãng phí,
nhưng hiệu quả thực tiễn còn thấp. Bộ máy của hệ thống chính trị còn quá cồng kềnh, cơ chế

vận hành chưa thật khoa học, tình trạng lẫn lộn chức năng, nhiệm vụ giữa các bộ phận cấu
thành hệ thống chính trị còn xuất hiện ở nhiều cấp, nhiều địa phương. Việc thực hiện luật
pháp, kỷ cương không nghiêm. Nhiều nơi còn vi phạm quyền làm chủ của nhân dân. Đội
ngũ cán bộ, công chức chưa đủ mạnh, phương pháp hoạt động của nhiều cán bộ đảng, đoàn
thể còn trong tình trạng viên chức hoá Sự yếu kém đó, nếu không được khắc phục có hiệu
quả, thì một số phương diện của hệ thống chính trị sẽ trở thành lực cản lớn đối với đổi mới
trên lĩnh vực kinh tế.
14
6. Mâu thuẫn giữa quá trình phát triển dân chủ với tình trạng thiếu giá đỡ về lý luận và
thực tiễn cho quá trình đó.
Dân chủ hoá đời sống xã hội vừa là mục tiêu, vừa là động lực của đổi mới. Nhưng
chúng ta chưa tìm được những giải pháp tất nhất để xác lập vững chắc quan điểm khoa học
về dân chủ phù hợp với điều kiện một Đảng duy nhất cầm quyền, không đa nguyên về chính
trị, không tổ chức quyền lực Nhà nước theo nguyên tắc phân quyền, chưa tìm được những
cơ chế và hình thức thực hiện dân chủ thích hợp với truyền thống văn hoá chính trị, với trình
độ dân trí, trình độ văn hoá chung của nhân dân. Dân chủ trong Đảng, trong xã hội và ở cơ
sở tuy đã được nhấn mạnh trong nhiều nghị quyết, chỉ thị của Đảng và các văn bản pháp quy
của Nhà nước, nhưng kết quả đạt được trên thực tế còn nhiều hạn chế. Cải cách hành chính
tiến hành chậm, thiếu kiên quyết, hiệu quả thấp. Chưa có cơ chế để bảo đảm quyền lực Nhà
nước thực sự thuộc về nhân dân, vai trò giám sát thực hiện quyền kiểm tra của nhân dân đối
với chính quyền và cán bộ, Đảng viên còn mờ nhạt.
KẾT LUẬN
Quy luật phủ định của phủ định giúp chúng ta nhận thức đúng đắn về xu hướng phát
triển của sự vật. quá trình phát triển của bất kỳ sự vật nào cũng không bao giờ đi theo đường
thẳng mà diễn ra quanh co, phức tạp trong đó bao gồm nhiều chu kỳ khác nhau. Chu kỳ sau
bao giờ cũng tiến bộ hơn chu kỳ trước. Vì vậy, quá trình đổi mới của nước ta cùng đều diễn
ra theo chiều hướng đó. Nền kinh tế nhiều thành phần theo định hướng xã hội chủ nghĩa đặt
dưới sự quản lý điều tiết của nhà nước tạo tiền đề phủ định nền kinh tế tập trung, bao cấp đặt
nền móng cho xã hội phát triển cao hơn nó trong tương lai đó là xã hội chủ nghĩa.
Như vậy, trong thời đại ngày nay, hội nhập đang trở thành một xu thế khách quan.

Dân tộc Việt Nam, hay bất cứ một dân tộc nào khác không thể nằm ngoài quĩ đạo đó. Hội
nhập là con đường tất yếu, là lẽ sống còn của cả dân tộc. Vấn đề đặt ra là chúng ta hội nhập
như thế nào. Rõ ràng, chúng ta với tư thế chủ động, hội nhập trên cơ sở tự khẳng định mình,
nổ lực để vượt lên chính mình, nghĩa là, thông qua quá trình hội nhập, chúng ta có thể nhận
thức đầy đủ hơn, có ý thức hơn trong việc bảo tồn, phát huy bản sắc của dân tộc mình. Đồng
thời trong quá trình đó, chúng ta sẽ thấy được những hạn chế của những truyền thống có khả
năng cản trở sự tiến bộ để tìm cách khắc phục. Một khi đã nhận thức được như vậy, chắc
chắn chúng ta sẽ kết hợp hài hoà các giá trị truyền thống với các giá trị hiện đại, trên cơ sở
bảo tồn bản sắc dân tộc, giữ lấy những gì là tinh hoa, loại bỏ dần các yếu tố lỗi thời, tăng
cường giao lưu, học hỏi với bên ngoài thì sẽ vượt qua được những thử thách, sẽ khơi dậy
được vai trò động lực của các giá trị truyền thống. Với tinh thần và bản lĩnh của người Việt
Nam, chúng ta sẽ “phát huy tối đa nội lực, nâng cao hiệu quả hợp tác quốc tế, bảo đảm độc
lập tự chủ và định hướng xã hội chủ nghĩa”, kết hợp sức mạnh dân tộc với những ưu thế của
thời đại để phát triển đất nước và từng bước khẳng định vị thế bản lĩnh của dân tộc mình
trước cộng đồng.
15
TÀI LIỆU THAM KHẢO
1/. Công nghiệp hóa - hiện đại hóa và vấn đề giữ gìn bản sắc văn hóa dân tộc -
Nguyễn Văn Huyên.
2/. Bản sắc và toàn cầu hóa - GS. Cao Huy Thuần
3/. Đừng quá sợ đánh mất bản sắc dân tộc - Kim Hạnh
4/. Một văn hóa mới cho hội nhập hôm nay - Nguyên Ngọc
5/. Bản sắc văn hoá của dân tộc Việt Nam - GS. Minh Chi (Học viện Phật
giáo Việt Nam)
6/. Giáo trình Những nguyên lý cơ bản của chủ nghĩa Mác - Lênin
16