Những nét cơ bản về tình hình kinh tế, chính trị dưới thời cổ Babilon

1
PHẦN 1: DẪN NHẬP

Lồi người ra đời cách đây hàng triệu năm và từ đó con người đã sáng tạo ra
những giá trị vật chất, tinh thần. Nhưng mãi đến thế kỉ IV TCN, khi xã hội ngun
thuỷ bắt đầu tan rã ở Ai Cập, nhà nước bắt đầu ra đời. Đây chính là cột mốc đánh
giấu xã hội bước vào thời kì văn minh .
Trong thời cổ đại (cuối thiên kỉ IV, đến những thế kỉ trước sau cơng
ngun), ở phương đơng suất hiện bốn trung tâm văn minh lớn.Và nền văn minh
Lưỡng Hà cổ đại là một trong bốn cái nơi của nền văn minh của lồi người.
Lưỡng Hà theo tiến Hi Lạp “mêđốt và pơtamốt” nghĩa là miền giữa hai con
sơng, hai con sơng đó là sơng Tigrơ ở phía đơng và sơng Ơphrát ở phía tây. Cả hai
con sơng đó đều bắt nguồn từ miền rừng núi Acmênia chảy qua lãnh thổ nước Irắc
ngày nay rồi đổ qua vịnh Ba Tư. Lưỡng Hà được hai con sơng này bồi đắp phù sa
nên đất đai rất phì nhiêu, màu mỡ, vì vậy cũng như Ai Cập, khi cơng cụ còn thơ sơ
thì nền kinh tế ở đây vẫn có điều kiện phát triển, do đó đã sớm bước vào xã hội văn
minh.
Những thành tựu mà người Lưỡng Hà cổ đại đạt được trong thời gian này có
trong tất cả các mặt như kinh tế, chính trị, xã hội, văn hố, luật pháp...được thể
hiện dưới các triều đại nối tiếp nhau trong giai đoạn này. Trong đó, giai đoạn cổ
Babilon, dưới thời vua Hammurabi(1792-1750 TCN), được đánh dấu là cột mốc
chói lọi trong lịch sử văn minh của Lưỡng Hà cổ đại .
Những thành tựu về vật chất, tinh thần, đã thúc đẩy kinh tế,xã hội, chính
trị...phát triển nhanh chóng biến Babilon, trở thành quốc gia hùng mạnh nổi tiếng
trong lịch sử Lưỡng Hà cổ đại. Có thể thấy rõ điều đó khi nghiên cứu một trong
những thành tựu đó, và trong phạm vi đề tài, bài tiểu luận này tập trung nghiên cứu
về thành tựu của Luật pháp mà đỉnh cao là Bộ luật Hammurabi, dưới thời vua
Hammurabi. Thơng qua bộ luật này sẽ phần nào khái qt được những nét cơ bản
về tình hình kinh tế,xã hội, chính trị dưới thời cổ Babilon.
THƯ VIỆN ĐIỆN TỬ TRỰC TUYẾN
2

PHN 2:
B LUT HAMMURABI
Babilon, l mt thnh ph do ngi Amụrit thnh lp trung tõm Lng H.
Trong thi kỡ u, Babilon cũn tng i yu, n na u th k XVIII TCN,
Hammurabi ó ln lt ỏnh bi cỏc thnh bang sung quanh, thng nht hu ht
vựng Lng H. Trờn c s ú, ụng ó xõy dng b mỏy nh chuyờn ch tp
quyn trung ng . S sut hin ca nh nc ỏnh du c s ra i ca lut phỏp
c quan th hin quyn lc ca nh nc vi nhõn dõn. ỏp ng nhu cu ú, vi
t cỏch l vua ca Babilon, ụng ó ban hnh b lut mang tờn ca mỡnh: b lut
Hammurabi.
K tha nhng b lut ra i trc ú nh: b lut ra i sm nht ca
thnh bang UA v b lut ca nc ETNUNA ụng bc Babilon cú ni dung núi
v k tha ti sn, a tụ, vay n lói, quan h nụ l...thỡ b lut Hammurabi c
gúi gn trong 282 iu lut vi cỏc ni dung phong phỳ hn m thụng qua ú cú
th thy c rừ nột v tỡnh hỡnh kinh t, xó hi, chớnh tr ca Babilon trong giai
on ny.V nú tr thnh b lut quan trng nht ca Lng H c i, l nh
cao rc r ca thnh tu v lut phỏp.
B lut c chia lm ba phn : m u, ni dung iu lut, kt lun. Phn
u l núi v s mng thiờng liờng v uy quyn ca Hammurabi cng nh mc
ớch khi ban hnh ra b lut: vỡ hnh phỳc ca loi ngi, thnh Anu v thn
Enlin ó ra lnh cho trm - mt v vua quang minh chớnh trc, phỏt huy chớnh
ngha i, dit tr nhng gian ỏc khụng tụn theo phỏp lut, lm cho k mnh
khụng h hip k yu, lm cho trm giụng thn Samat soi n dõn en, t ỏnh sỏng
n ni ni .
Phn kt lun mt ln na nhn mnh li uy quyn, cụng c ca vua cng
nh tớnh hiu lc ca b lut: õy l phỏp lut do vua Hammurabi bỏch thng t
ra em lai hnh phỳc chõn chớnh v nn thng tr nhõn t. ngi mnh
khụng h hip k yu v cho nhng ngi cụ qu cú ch nng ta thnh
Babilon... cho to ỏn tin vic xột s, cho k thit thũi c trỡnh by chớnh
ngha, trm khc nhng li vng ngc lờn ct ỏ trc bc tng ca trm tc l

THệ VIEN ẹIEN Tệ TRệẽC TUYEN
3
bức tượng của một vị vua công bằng. Từ nay cho đến nghàn đời sau các vua trong
nước phải theo những lời chính nghĩa của trẫm, không được thay đổi việc xét sử tư
pháp do trẫm quyết định và thẩm tra do trẫm xác lập, không được phá hoại những
chế độ do trẫm đặt ra ”.
Phần nội dung gồm 282 điều luật đề cập đến những vấn đề như: thủ tục kiện
tụng các tội hình sự, và vấn đề dân sự...thông qua đó có thể khái quát được tình
hình kinh tế, chính trị, xã hội trong giai đoạn vua Hammurabi.

THÖ VIEÄN ÑIEÄN TÖÛ TRÖÏC TUYEÁN
4
PHẦN 3.
TÌNH HÌNH, KINH TẾ, CHÍNTRỊ XÃ HỘI,QUA BỘ LUẬT HAMURABI


- TÌNH HÌNH KINH TẾ:
Đến thời Babilon, nền kinh tế Lưỡng Hà có bước tiến bộ đáng kể đặc biệt là
về nông nghiệp. Điều đó thể hiện qua các điều luật về ruộng đất được đề cập tương
đối lớn trong bộ luật Hammurabi . Do được hai con sông lớn bồi đắp phù sa nên đã
tạo điều kiện thuận lợi cho Babilon phát triển nông nghiệp và nó chiếm vị trí quan
trọng trong việc thúc đẩy nền kinh tế phát triển . Cũng chính vì điều đó mà nông
nghiệp rất được quan tâm trong bộ luật của đất nước . Nền nông nghiệp phát triển
phát triển đặt ra yêu cầu sự suất hiện của tư liệu xản suất và thời kì này đã suất
hiện công cụ đồng thau. Đặc biệt nguời Babilon còn biết chế tác ra lưỡi cày bằng
đồng thau do bò kéo nên nhờ vậy mà năng suất không ngừng tăng lên. Sự phát
triển của nông nghiệp cũng đồng nghĩa với sự có mặt ngày càng đông đúc của tầng
lớp nông dân . Đây là tầng lớp không có ruộng đất mà phải thuê ruộng của dân tự
do hoặc của tam ca. Chính vì điều đó và để tạo điều kiện cho người nông dân xản
suất có hiệu quả nên trong bộ luật Hammurabi ban hành rất nhiều điều luật qui
định rõ ràng về mối quan hệ về ruộng đất và tới quyền lợi của tầng lớp nông dân.
Để tạo điều kiện cho nguời nông dân có tư liệu sản xuất trong bộ luật
Hammurabi ở một số điều luật quy định người nông dân được thuê ruộng đất để
cày cấy. Và để cho người nông dân đảm bảo năng suất lao động bộ luật có quy
định những điều luật có tính ràng buộc với người nông dân, như trong những điều
luật 42 : “dân tự do thuê ruộng để cày, nếu không có thoc thì coi như người này
chưa hết lòng chăm bón vì vậy phải lấy người bên cạnh làm tiêu chuẩn để nộp thóc
cho chủ ruộng”. hoặc trong điều 43 “nếu không cày cấy mà để ruộng bỏ hoang thì

phải căn cứ theo người bên cạnh để nộp thóc cho chủ ruộng và phải cày bừa
ruộng lại cho bằng phẳngđể trả lại cho chủ ruộng ”.
Bên cạnh những điều luật có tính chất ràng buộc đó thì bộ luật cũng quy
định những điều luật quan tâm đén quyền lợi của người nông dân, như trong điều
THÖ VIEÄN ÑIEÄN TÖÛ TRÖÏC TUYEÁN
5
48 nu dõn t do mc n cú li tc m thn Adỏt lm lt hay hn hỏn lm hoa
mu khụng mc c thỡ nm ú ngi nụng dõn khụng phi tr thúc cho ch
rung v li tc nm ú cng khụng phi tr.
Ngoi ra b lut cng nhng iu lut quy nh trỏch nhim ca nụng õn
vi hnh vi ca mỡnh . Cú nghió l nụng õn phi cú trỏch nhim vi rung t
cng nh thnh qu lao ng ca mỡnh . Mt khỏc h phi cú trỏch nhim vi
rung t ca ngi khỏc nu h lm nh hng ti sn ca nong õn khỏc thi h
phi n bự thit hai nh b lut quy nh .
Cú th thy iu ú qua mt s iu lut, iu 53 quy nh : nu dõn t do
li bing khụng chu cng c ờ p bờn rung ca mỡnh, do ú ờ b v lm
ngp nc sang rung cca ngi khỏc thỡ ngi ú phi n bự thit hi
Hoc iu 59 quy nh nu dõn t do cht cõy ci trong vn ca ngi
khỏc m khụng bỏo cho ch vn bit thỡ phi n ẵ mina bc
Qua nhng iu lut ny cho ta thy mt iu , lut Hmmurabi ó da rờn
c s quyn li ca tng lp nụng dõn ra nhng iu lut tng i dõn ch v
nghiờm khc mang tớnh rng buc , to ý thc t giỏc ca ụng o tng lp nụng
dõn trong lao ng . Vỡ vy , nú gúp phn to iu kin thỳc y cho nn nụng
nghip ngy cng phỏt trin .
Bờn cnh s phỏt trin ca nụng nghip , trong thi gian ny Babilon cng
cú iu kin phỏt trin th cụng nghip v thng nghip . c bit c dõn Lng
H ó sỏng ch ra loi cy cú lp b phn gieo ht õy l s kin ỏnh du s
phỏt trin nhanh chúng ca nn nụng nghip v bin nú thnh ng lc thỳc y
nn kinh t ca Babilon phỏt trin hựng mnh .
- TèNH HèNH CHNH TR

Sau khi Hmmurabi lờn lm vua thng nht hu ht vựng lng H , ụng ó
xõy dng mt nh nc chuyờn ch tp quyn trung ng , mi quyn hnh tp
trung vo c vua ngi ng u t nc . th hin sc mnh ca mỡnh
cng nh ca b mỏy nh nc , ng thi giỳp b mỏy ny iu hnh t nc n
nh , phn vinh , ụng ó cú nhiu chớnh sỏch thay i v mi mt. c bit l v
THệ VIEN ẹIEN Tệ TRệẽC TUYEN