Cuộc chia tay của những con búp bê

Ng÷ v¨n

TiÕt 5, 6: Cuéc chia
tay cña nh÷ng con
bóp bª
Khánh Hoài

Nhà văn Khánh Hoài
•
Bút danh khác: Bảo Châu
•
Tên Khai sinh: Đỗ Văn Xuyền, sinh năm 1937.
•
Quê gốc: xã Đông Kinh, Đông Hưng, Thái Bình.
•
Nơi ở hiện nay: thành phố Việt Trì.
•
Là Hội viên Hội Nhà văn Việt Nam (1981) Khánh Hoài học tiểu
học và trung học ở Thái Bình, Hà Nội và Hải Phòng. Thời kỳ
học Trung học đã tham gia hoạt động bí mật trong phong trào
học sinh, sinh viên. Năm 1956-1959 học Đại học sư phạm Hà
Nội. Từ 1959-1987: Dạy học, làm hiệu trưởng nhiều trường
phổ thông ở Vĩnh Phú. Từ 1988 đến nay: Chi Hội trưởng chi
hội Văn nghệ Việt Trì; Trưởng Ban Văn hóa-Xã hội và Phó chủ
nhiệm thường trực ủy ban bảo vệ chăm sóc trẻ em thành phố
Việt Trì.
•
Tác phẩm đã xuất bản: Trận chung kết (truyện dài, 1975);
Những chuyện bất ngờ (truyện vừa 1978); Cuộc chia tay của
những con búp bê (truyện, 1992); Chuyện ở lớp, chuyện ở nhà

(hay Băng ngũ hổ, truyện vừa, 1993-1994)
•
Nhà văn đã được nhận: giải A, giải Văn nghệ Vĩnh Phú 10 năm
(1975-1985).Giải chính thức giải thưởng Hùng Vương

Hai anh em đều là nhân vật
chính vì mọi sự việc của câu
chuyện đều có sự tham gia của
cả hai.
Nhân vật chính của văn bản
là ai? Vì sao?

Câu chuyện đ&ợc kể theo
ngôi thứ mấy? Việc chọn lựa
ngôi kể này có tác dụng gì?
Truyện đợc kể theo ngôi thứ nhất.
Ngời xng tôi trong truyện là ngời
chứng kiến các việc xảy ra, cũng là ngời
chịu nỗi đau nh em gái của mình. Cách
chọn lựa ngôi kể này cũng làm tăng lên
tính chân thực của câu chuyện và do vậy
sức thuyết phục của truyện tăng cao hơn.

Tại sao tên truyện lại là Cuộc chia tay
của những con búp bê ? Tên truyện có
liên quan gì đến ý nghĩa của câu truyện?
Những con búp bê vốn là đồ chơi của tuổi
nhỏ, thờng gợi lên thế giới trẻ em với sự ngộ
nghĩnh, trong sáng, thơ ngây, vô tội . Những
con búp bê trong truyện cũng nh hai anh em

Thành và Thuỷ trong sáng, vô t, không có
tội lỗi gìthế mà lại phải chia tay nhau. Tên
truyện đ gợi ra một tình huống buộc ngời ã
đọc phải theo dõi và góp phần thể hiên đợc
ý đồ mà ngời viết muốn thể hiện.

* Bè côc

* Bố cục : 3 đoạn

Từ đầu -> hiếu thảo nh vậy: Chia búp
bê

Tiếp ->trùm lên cảnh vật :Chia tay lớp
học

Còn lại: Chia tay anh em

Vì bố mẹ chia tay nhau, hai anh em
Thành và Thủy cũng phải mỗi người một
ngả: Thủy về quê với mẹ, còn Thành ở lại
với bố. Hai anh em nhường đồ chơi cho
nhau, Thủy đau đớn chia tay thầy cô, khi
chia tay còn quyến luyến anh không muốn
rời…


Bi t anh b rách áo, Thủy đem kim chỉ ra
tận sân bóng vá áo cho anh.

Thành tỉ mỉ giúp em trong học tập

Chiều nào cũng đến lớp đón em, vừa đi
vừa trò chuyện.

Thành nhờng hết đồ chơi cho em nhng
Thuỷ lại sợ lấy ai gác đêm cho anh nên
lại nhờng anh con búp bê Vệ Sĩ
Hai anh em rất mực gần gũi, yêu th
ơng, chia sẻ và quan tâm lẫn nhau.

TruyÖn Cuéc chia tay cña nh÷ng con “
bóp bª kÓ vÒ viÖc:”
A. Hai anh em Thµnh vµ Thñy chia
bóp bª.
B. Nh÷ng con bóp bª chia tay nhau.
C. Cuéc chia tay ®Çy c¶m ®éng cña
Thµnh vµ Thñy khi bè mÑ li h«n.
C

Trong truyÖn, nh©n vËt chÝnh lµ:
A. Hai anh em Thµnh vµ Thñy
B. Hai con bóp bª.
C. Bè mÑ Thµnh vµ Thñy.
A

- Rơi vào cảnh gia đình tan vỡ.
- Phải sống trong nỗi đau tinh thần :
sống thiếu cha hoặc thiếu mẹ.
2. C nh ng c a hai anh em:

Thủy:
- Run lên bần bật.
- Cặp mắt tuyệt vọng.
- Hai bờ mi sng mọng lên vì khóc nhiều.

Thành:
- Cắn chặt môi để khỏi bật lên tiếng khóc.
- Nớc mắt cứ tuôn ra nh suối ớt đầm cả
gối và hai cánh tay áo.

- Rơi vào cảnh gia đình tan vỡ.
- Phải sống trong nỗi đau tinh thần :
sống thiếu cha hoặc thiếu mẹ.
2. C nh ng c a hai anh em:
Phải chia đồ chơi, tâm trạng của
hai anh em đau đớn, xót xa, tủi hờn.

Lời nói và hành động của Thuỷ khi thấy
anh chia hai con búp bê Vệ sĩ và Em Nhỏ
ra hai bên có gì mâu thuẫn? Theo em có
cách nào để giải quyết đợc mâu thuẫn ấy
không? Kết thúc truyện Thuỷ đã lựa chọn
cách giải quyết nh thế nào? Chi tiết này
gợi lên trong em những suy nghĩ và tình
cảm gì?


Mâu thuẫn ở chỗ một mặt Thuỷ rất giận dữ không

muốn chia rẽ hai con búp bê, nhng mặt khác em
lại rất thơng Thành, sợ đêm đêm không có con vệ
sĩ canh giấc ngủ cho anh, nên em rất bối rối sau
khi đã tru tréo lên giận dữ .

Muốn giải quyết mâu thuẫn này, chỉ còn cách gia
đình Thủy Thành phải đoàn tụ.

Cuối truyện, Thuỷ lựa chọn cách để lại con Em nhỏ
ở bên cạnh con Vệ sĩ để chúng không bao giờ xa
nhau.

Cách lựa chọn của Thuỷ gợi lên trong lòng ngời
đọc lòng thơng cảm đối với Thuỷ, em vừa giàu
lòng vị tha, vừa thơng anh, thơng cả những con
búp bê, thà mình chịu chia lìa chứ không để búp bê
phải chia tay, thà mình chịu thiệt thòi để anh luôn
có con Vệ sĩ gác cho ngủ đêm đêm.

Quan sát đoạn Tôi đứng dậy -> cảnh vật. Chi
tiết nào trong cuộc chia tay của Thuỷ với lớp học làm
em giật mình và chi tiết nào khiến em cảm động
nhất? Vì sao?

Chi tiết khiến ai cũng phải giật mình là Thuỷ cho biết
em sẽ không đợc đi học nữa do nhà bà ngoại xa tr
ờng quá, mẹ bảo sẽ sắm cho em một thúng hoa quả
để ra chợ ngồi bán.

Chi tiết cảm động: Cô giáo Tâm tặng Thuỷ quyển vở

và cây bút máy nắp vàng. Cô Tâm thốt lên: Trời ơi!
Cô giáo tái mặt và nớc mắt giàn giụa.
Thuỷ không đợc hởng quyền của trẻ em. Gia
đình tan vỡ, em mất đi quyền đợc cả bố mẹ yêu th
ơng, chăm sóc, nuôi nấng, dạy dỗ. Mất quyền đợc
cha mẹ chăm sóc, em mất tiếp quyền đợc học hành

Em hãy giải thích vì sao khi dắt em
ra khỏi trờng, tâm trạng của Thành
lại kinh ngạc thấy mọi ngời vẫn đi
lại bình thờng và nắng vẫn vàng
ơm trùm lên cảnh vật .
Thành kinh ngạc vì trong khi mọi việc
đều diễn ra rất bình thờng, cảnh vật
vẫn rất đẹp, cuộc đời vẫn bình yên
ấy thế mà Thành và Thuỷ lại phải chịu
đựng sự mất mát và đổ vỡ quá lớn.

Cuối truyện, hình ảnh Thủy hiện ra qua
những chi tiết nào?

Mặt tái xanh nh tàu lá.

Chạy vội vào nhà ghì lấy con búp bê.

Khóc nức lên, nắm tay tôi dặn dò.

Đặt con Em Nhỏ quàng tay vào con Vệ
Sĩ.
Thủy là em nhỏ có tâm hồn trong sáng,

nhạy cảm, rất yêu quí anh trai. Em đã
phải chịu nỗi đau không đáng có.

Tiªu ®Ò cña truyÖn lµ cuéc chia tay cña
nh÷ng con bóp bª nhng cuèi truyÖn l¹i
kh«ng chia. Nªu nhËn xÐt cña em vÒ kÕt
thóc truyÖn?
KÕt thóc t¸c phÈm cã hËu, kh«ng hoµn
toµn bi quan, gîi mét c¸i g× ®ã tÝch cùc

1. Nghệ thuật

Kể bằng con mắt và những suy nghĩ của
ngời trong cuộc (nhân vật Thành - ngời
kể xng tôi trong truyện)

Lời kể chân thành, giản dị, không có xung
đột dữ dội, ồn ào phù hợp tâm trạng
nhân vật và có sức truyền cảm.
2. Nội dung: Truyện khắc hoạ những tình
cảm và tấm lòng vị tha, nhân hậu trong
sáng và đẹp đẽ của hai em bé.

Hai anh em Thµnh vµ Thñy kh«ng
muèn chia bóp bª v×:
A. Ai còng muèn m×nh ®îc c¶ hai
con.
B. Kh«ng muèn hai con bóp bª xa
nhau.
C. Kh«ng muèn nghe lêi mÑ ph¶i

chia tay nhau.
C

Thông điệp nào đợc gửi gắm qua câu
chuyện?
A. Hãy tôn trọng và bảo vệ ý thích
của trẻ em.
B. Hãy để trẻ em đợc sống trong
một mái ấm gia đình.
C. Hãy hành động vì trẻ em.
B