B GIÁO DC VÀ ÀO TO
TRNG I HC KINH T TP. H CHÍ MINH
NGUYN THÀNH HUYÊN
HOÀN THIN H THNG XP HNG
TÍN DNG CA VIETCOMBANK
LUN VN THC S KINH T
TP. H CHÍ MINH – 2008
B GIÁO DC VÀ ÀO TO
TRNG I HC KINH T TP. H CHÍ MINH
NGUYN THÀNH HUYÊN
HOÀN THIN
H THNG XP HNG TÍN DNG
CA VIETCOMBANK
LUN VN THC S KINH T
Chuyên ngành : Ngân hàng
Mã s : 60.31.12
Ngi hng dn khoa hc : TS.NGUYN MINH KIU
TP. H CHÍ MINH - 2008
LI CAM OAN
Tác gi cam oan s liu trong bài vit này là chính xác, trung thc, và
tài “HOÀN THIN H THNG XP HNG TÍN DNG CA
VIETCOMBANK” c trình bày là nghiên cu ca tác gi, cha c ai
công b trong bt k công trình nào khác.
tài nghiên cu này c hoàn thành có s giúp ca các NHTM và
t chc kim toán ti Vit nam. Tác gi chân thành cm n s tn tình hng
dn ca TS.Nguyn Minh Kiu. Tác gi cng chân thành cm n các nhà
nghiên cu, các nhà qun tr ca Ngân hàng TMCP Ngoi thng Vit nam, và
các nhà qun tr ca NHTM cùng các t chc kim toán trong nc có nêu tên
trong tài nghiên cu này ã giúp tác gi trong vic tip cn các tài liu
nghiên cu.
Vic công b m t s thông tin mang tính nhy cm có th nh h!ng n
hot ng ca các NHTM nên tác gi ã rt cân nh"c khi a các s liu vào
tài nghiên cu, và mong các t chc có liên quan thông cm giúp tác gi hoàn
thành tt tài nghiên cu này.
MC LC
Trang :
DANH MC CÁC KÝ HIU, CH VIT TT.
DANH MC CÁC BNG BIU.
GII THIU.
1. Lý do chn tài. 01
2 Xác nh vn nghiên cu. 02
3. Mc tiêu nghiên cu ca tài. 04
4. i tng và phm vi nghiên cu. 05
5. Phng pháp nghiên cu và tip cn vn . 05
6. Kt cu ca lun vn. 06
7. Ý ngha khoa hc và thc tin ca tài 06
CHNG I : CÁC NGHIÊN CU VÀ KINH NGHIM V XP
H!NG TÍN DNG.
1.1 T"ng quan v xp hng tín dng. 8
1.1.1 Khái ni#m xp hng tín dng 8
1.1.2 i tng ca xp hng tín dng. 8
1.1.3. T$m quan trng ca xp hng tín dng. 10
1.1.3.1. Ri ro tín dng. 10
1.1.3.2. Thi#t hi t% ri ro tín dng. 11
1.1.3.3. Vai trò ca xp hng tín dng trong qu&n tr ri ro. 12
1.1.4. Nguyên t'c xp hng tín dng. 12
1.1.5. Mô hình xp hng tín dng. 12
1.1.6. Phng pháp xp hng tín dng theo mô hình i(m s. 13
1.1.7. Quy trình xp hng tín dng. 14
1.2. M)t s nghiên cu và kinh nghi#m v xp hng tín
dng.
14
1.2.1. Nghiên cu ca Stefanie Kleimeier v mô hình i(m
s tín dng cá nhân áp dng cho các ngân hàng bán l*
ti Vi#t nam.
15
1.2.2. Các nghiên cu và kinh nghi#m xp hng tín dng trên
th tr+ng tài chính ca M,.
16
1.2.2.1. H# thng xp hng tín nhi#m ca Moody’s và S&P. 17
1.2.2.2. Mô hình i(m s tín dng doanh nghi#p ca Edward I.
Altman.
18
1.2.2.3. S tng -ng gi.a mô hình i(m s tín dng ca
Edward I. Altman và xp hng tín nhi#m ca Standard
& Poor.
21
1.2.2.4. Mô hình i(m s tín dng cá nhân ca FICO. 22
1.2.3. Kinh nghi#m xp hng tín dng ca m)t s NHTM và
t" chc ki(m toán / Vi#t nam.
24
1.2.3.1. H# thng xp hng tín nhi#m ca CIC. 24
1.2.3.2. H# thng xp hng tín dng ca BIDV. 24
1.2.3.2.1. Xp hng tín dng và xp hng kho&n vay cá nhân. 24
1.2.3.2.2. Xp hng tín dng doanh nghi#p. 27
1.2.3.3. H# thng xp hng tín dng ca Vietinbank (Tr0c
ây là Incombank).
29
1.2.3.3.1. Xp hng tín dng cá nhân. 30
1.2.3.3.2. Xp hng tín dng doanh nghi#p. 31
1.2.3.3. H# thng xp hng tín dng ca E&Y. 33
1.2.3.3.1. Xp hng tín dng cá nhân. 34
1.2.3.3.2. Xp hng tín dng doanh nghi#p. 36
CHNG II : H TH1NG XP H!NG TÍN DNG C2A
VIETCOMBANK.
2.1. Chính sách tín dng ca Vietcombank. 39
2.2. Nguyên t'c chm i(m tín dng. 39
2.3. S3 dng kt qu& tính i(m xp hng tín dng. 40
2.4. Mô hình tính i(m xp hng tín dng ca
Vietcombank.
40
2.4.1. Xp hng tín dng cá nhân. 40
2.4.2. Xp hng tín dng doanh nghi#p. 42
2.4.2.1. Mô hình chm i(m xp hng tín dng doanh nghi#p
ti các chi nhánh ca Vietcombank.
42
2.4.2.2. Mô hình chm i(m xp hng tín dng doanh nghi#p
ti VCI.
47
2.5. Nghiên cu m)t s tình hung xp hng tín dng thc
t ti Vietcombank.
49
2.5.1. Nghiên cu tr+ng hp th nht : Doanh nghi#p ã
c xp loi A nhng có xu h0ng phát sinh n xu.
50
2.5.2. Nghiên cu tr+ng hp th hai : Doanh nghi#p ã
c xp loi A nhng có xu h0ng phát sinh n xu.
53
2.6. ánh giá h# thng xp hng tín dng ca
Vietcombank.
56
2.6.1 Nh.ng kt qu& t c. 56
2.6.2 Nh.ng hn ch t-n ti c$n kh'c phc. 58
CHNG III : HOÀN THIN H TH1NG XP H!NG TÍN DNG
C2A VIETCOMBANK
3.1. Mc tiêu hoàn thi#n xp hng tín dng ca
Vietcombank.
61
3.2 xut s3a "i b" sung mô hình chm i(m xp hng
tín dng ca Vietcombank
62
3.2.1. Hoàn thi#n mô hình chm i(m xp hng tín dng cá
nhân ca Vietcombank.
62
3.2.2. Hoàn thi#n mô hình chm i(m xp hng tín dng
doanh nghi#p ca Vietcombank.
65
3.2.2.1. H0ng d4n ca Ngân hàng Nhà n0c v mô hình xp
hng tín dng doanh nghi#p.
65
3.2.2.2. xut s3a "i b" sung mô hình chm i(m xp hng
tín dng doanh nghi#p ca Vietcombank.
67
3.3. Ki(m chng mô hình chm i(m xp hng tín dng
ca Vietcombank sau iu ch5nh.
73
3.3.1 Ki(m chng mô hình chm i(m xp hng tín dng cá
nhân ca Vietcombank sau iu ch5nh.
73
3.3.2 Ki(m chng mô hình chm i(m xp hng tín dng
doanh nghi#p ca Vietcombank sau iu ch5nh.
74
3.4 Các bi#n pháp h6 tr c$n thit ( h# thng xp hng
tín dng ca Vietcombank phát huy hi#u qu&.
78
KT LU7N.
TÀI LIU THAM KHO.
81
PH LC I : TIÊU CHU8N TÍNH IM XP H!NG TÍN DNG
DOANH NGHIP C2A VIETCOMABNK.
PH LC II : KT QU CH9M IM XHTD DOANH NGHIP
C2A CÔNG TY CP A.
PH LC III : TIÊU CHU8N TÍNH IM XP H!NG TÍN DNG
DOANH NGHIP THEO HNG D:N C2A
NGÂN HÀNG NHÀ NC.
PH LC IV : TIÊU CHU8N TÍNH IM XP H!NG TÍN DNG
DOANH NGHIP THEO HNG D:N C2A
NGÂN HÀNG NHÀ NC, VÀ XU9T S;A
<I B< SUNG C2A TÀI NGHIÊN CU.
PH LC V : KT QU CH9M IM XHTD DOANH NGHIP
C2A CÔNG TY CP A B=NG MÔ HÌNH S;A <I
THEO XU9T C2A TÀI NGHIÊN CU.
DANH MC CÁC KÝ HIU, CH VIT TT
Ký hiu Din gii
Basel
Hip c v giám sát hot ng ngân hàng.
BIDV
Ngân hàng u t và Phát trin Vit Nam.
CIC
Trung tâm Thông tin tín dng ca Ngân hàng Nhà nc.
DNNN Doanh nghip Nhà nc.
TNN
Doanh nghip có vn u t nc ngoài.
E&Y
Công ty TNHH Ernst & Young Vit Nam.
FICO
Fair Isaac Corp.
Moody’s
Moody’s Investors Service.
NHNN
Ngân hàng Nhà nc Vit nam.
NHTM
Ngân hàng thng mi.
R&I
Rating & Investment Information.
SEC
y ban Chng khoán và Giao dch M.
S&P
Standard & Poor's.
TNHH
Trách nhim hu hn.
TMCP
Thng mi c phn.
Vietcombank
Ngân hàng TMCP Ngoi thng Vit nam.
Vietinbank
Ngân hàng Công thng Vit nam.
XHTD
Xp hng tín dng.
DANH MC CÁC BNG BIU
Bng
Trang
1.01
Ký hiu XHTD cá nhân theo Stefanie Kleimeier. 15
1.02
Ch tiêu chm im XHTD cá nhân ca Stefanie
Kleimeier.
16
1.03
H thng ký hiu xp hng công c n dài hn ca
Moody’s.
18
1.04
Tng quan gia ch s tín dng Z”-iu chnh ca
Altman vi h thng ký hiu xp hng ca S&P.
21
1.05
T trng các tiêu chí ánh giá trong mô hình im s tín
dng FICO.
22
1.06
H thng ký hiu xp hng ca VantageScore. 23
1.07
T trng các tiêu chí ánh giá trong mô hình im s tín
dng VantageScore.
23
1.08
Các ch tiêu chm im cá nhân ca BIDV. 25
1.09
H thng ký hiu XHTD cá nhân ca BIDV. 26
1.10
Các ch tiêu chm im tài sn m bo. 26
1.11
Ma trn kt hp gia kt qu XHTD vi kt qu ánh giá
tài sn m bo ca BIDV.
27
1.12
H thng ký hiu ánh giá tài sn m bo ca BIDV. 27
1.13
im trng s các ch tiêu phi tài chính chm im
XHTD doanh nghip ca BIDV.
28
Bng
Trang
1.14
im trng s các ch tiêu tài chính và phi tài chính chm
im XHTD doanh nghip ca BIDV.
28
1.15
H thng ký hiu xp hng doanh nghip ca BIDV. 29
1.16
Các ch tiêu chm im tín dng cá nhân ca Vietinbank. 30
1.17
H thng ký hiu XHTD cá nhân ca Vietinbank. 31
1.18
im trng s các ch tiêu phi tài chính chm im
XHTD doanh nghip ca Vietinbank.
32
1.19
im trng s các ch tiêu tài chính và phi tài chính chm
im XHTD doanh nghip ca Vietinbank.
32
1.20
H hng ký hiu XHTD doanh nghip ca Vietinbank. 33
1.21
Các ch tiêu chm im cá nhân ca E&Y. 34,35
1.22
H hng ký hiu XHTD cá nhân ca E&Y. 36
1.23
Các ch tiêu chm im tài chính doanh nghip ca E&Y. 36
1.24
Ma trn XHTD kt hp gia tình hình thanh toán n và
tình hình tài chính ca E&Y.
38
2.01
Các ch tiêu chm im XHTD cá nhân ca Vietcombank. 41
2.02
H thng ký hiu XHTD cá nhân ca Vietcombank. 42
2.03
Hng dn tính toán mt s ch tiêu phân tích tài chính
trong chm im XHTD doanh nghip ca Vietcombank.
44
2.04
im trng s các ch tiêu phi tài chính chm im
XHTD doanh nghip ca Vietcombank.
45
Bng
Trang
2.05
im trng s các ch tiêu tài chính và phi tài chính chm
im XHTD doanh nghip ca Vietcombank.
45
2.06
H thng ký hiu XHTD doanh nghip ca Vietcombank. 46
2.07
Thang im và các ch tiêu chm im XHTD doanh
nghip ca Vietcombank ti VCI.
48
2.08
Tình hình xp loi và n xu ca nhóm i tng nghiên
cu
50
2.09
Tóm tt bng cân i k toán nm 2007 ca Công ty
TNHH A.
51
2.10
Chm im các ch tiêu tài chính ca Công ty TNHH A. 52
2.11
Chm im các ch tiêu vay n và chi phí tr lãi ca Công
ty TNHH A.
52
2.12
Chm im các ch tiêu thông tin phi tài chính ca Công
ty TNHH A.
53
2.13
Tóm tt bng cân i k toán nm 2007 ca Công ty CP
A.
54
2.14
im trng s các ch tiêu phi tài chính ca Công ty CP
A.
55
2.15
im trng s các ch tiêu tài chính và phi tài chính chm
im XHTD doanh nghip ca Vietcombank.
55
3.01
Các ch tiêu chm im cá nhân. 63
3.02
H thng ký hiu XHTD cá nhân. 64
Bng
Trang
3.03
ánh giá tình hình tr n ca cá nhân. 64
3.04
Ma trn xp loi khon vay cá nhân. 65
3.05
Thang im và trng s các ch tiêu chm im xp hng
doanh nghip theo quyt nh 57/2002/Q-NHNN.
66
3.06
H thng ký hiu xp hng doanh nghip theo quyt nh
57/2002/Q-NHNN.
67
3.07
Chm im các ch tiêu tài chính XHTD doanh nghip. 69
3.08
Chm im các ch tiêu d báo nguy c khó khn tài
chính XHTD doanh nghip.
70
3.09
Chm im các ch tiêu thông tin phi tài chính XHTD
doanh nghip.
71
3.10
ánh giá tình hình tr n ca doanh nghip. 72
3.11
Ma trn xp loi khon vay doanh nghip. 73
3.12
Chm im XHTD cá nhân KH_A bng mô hình sa i
theo xut ca tài nghiên cu.
74
3.13
Chm im các ch tiêu tài chính ca Công ty TNHH A
bng mô hình sa i theo xut ca tài nghiên cu.
75
3.14
Xác nh ch s nguy c v n ca Công ty TNHH A
bng hàm thng kê Z-score ca Altman.
76
3.15
Chm im các ch tiêu d báo nguy c khó khn tài
chính ca Công ty TNHH A bng mô hình sa i theo
xut tài nghiên cu.
76
Bng
Trang
3.16
Chm im các ch tiêu thông tin phi tài chính ca Công
ty TNHH A bng mô hình sa i theo xut ca tài
nghiên cu.
77
I.01
Chm im quy mô doanh nghip ca Vietcombank. Ph lc I
I.02
Xác nh doanh nghip theo l!nh vc/ngành ca
Vietcombank.
Ph lc I
I.03
Tiêu chu"n ánh giá các ch tiêu tài chính ca doanh
nghip ngành nông, lâm, ng nghip theo Vietcombank.
Ph lc I
I.04
Tiêu chu"n ánh giá các ch tiêu tài chính ca doanh
nghip ngành thng mi dch v theo Vietcombank.
Ph lc I
I.05
Tiêu chu"n ánh giá các ch tiêu tài chính ca doanh
nghip ngành xây dng theo Vietcombank.
Ph lc I
I.06
Tiêu chu"n ánh giá các ch tiêu tài chính ca doanh
nghip ngành công nghip theo Vietcombank.
Ph lc I
I.07
Tiêu chu"n ánh giá dòng tin ca doanh nghip theo
Vietcombank.
Ph lc I
I.08
Tiêu chu"n ánh giá nng lc qun lý ca doanh nghip
theo Vietcombank.
Ph lc I
I.09 Tiêu chu"n ánh giá uy tín giao dch ca doanh nghip
theo Vietcombank.
Ph lc I
I.10
Tiêu chu"n ánh giá các yu t bên ngoài ca doanh
nghip theo Vietcombank.
Ph lc I
I.11
Tiêu chu"n ánh giá các yu t khác ca doanh nghip
Ph lc I
Bng
Trang
theo Vietcombank.
II.01
Chm im các ch tiêu tài chính ca Công ty CP A.
Ph lc II
II.02
Chm im dòng tin ca Công ty CP A.
Ph lc II
II.03
Chm im nng lc qun lý ca Công ty CP A.
Ph lc II
II.04
Chm im uy tín giao dch ca Công ty CP A.
Ph lc II
II.05
Chm im các yu t bên ngoài ca Công ty CP A.
Ph lc II
II.06
Chm im các yu t khác ca Công ty CP A.
Ph lc II
III.01
Tiêu chu"n ánh giá các ch tiêu tài chính ca doanh
nghip ngành nông, lâm, ng nghip theo quyt nh
57/2002/Q-NHNN.
Ph lc III
III.02
Tiêu chu"n ánh giá các ch tiêu tài chính ca doanh
nghip ngành thng mi dch v theo quyt nh
57/2002/Q-NHNN.
Ph lc III
III.03
Tiêu chu"n ánh giá các ch tiêu tài chính ca doanh
nghip ngành xây dng theo quyt nh 57/2002/Q-
NHNN.
Ph lc III
III.04
Tiêu chu"n ánh giá các ch tiêu tài chính ca doanh
nghip ngành công nghip theo quyt nh 57/2002/Q-
NHNN.
Ph lc III
Bng
Trang
IV.01
Tiêu chu"n ánh giá các ch tiêu tài chính ca doanh
nghip ngành nông, lâm, ng nghip.
Ph lc IV
IV.02
Tiêu chu"n ánh giá các ch tiêu tài chính ca doanh
nghip ngành thng mi dch v.
Ph lc IV
IV.03
Tiêu chu"n ánh giá các ch tiêu tài chính ca doanh
nghip ngành xây dng.
Ph lc IV
IV.04
Tiêu chu"n ánh giá các ch tiêu tài chính ca doanh
nghip ngành công nghip.
Ph lc IV
V.01
Chm im các ch tiêu tài chính ca Công ty CP A bng
mô hình sa i theo xut ca tài nghiên cu.
Ph lc V
V.02
Xác nh ch s nguy c v n ca Công ty CP A bng
hàm thng kê Z-score ca Altman.
Ph lc V
V.03
Chm im các ch tiêu d báo nguy c khó khn tài
chính ca Công ty CP A bng mô hình sa i theo
xut ca tài nghiên cu.
Ph lc V
V.04
Chm im các ch tiêu thông tin phi tài chính ca Công
ty CP A bng mô hình sa i theo xut ca tài
nghiên cu.
Ph lc V
GII THIU
Ngân hàng thng mi (NHTM) là nh ch tài chính trung gian thc
hin nghip v kinh doanh tin t và cung ng các dch v tài chính. Ti Vit
nam, thu nhp c bn ca các NHTM vn ch yu t hot ng tín dng vi
nhiu áp lc và ri ro. Ngân hàng Trung ng các nc di s bo tr ca
Ngân hàng Thanh toán quc t, trong các cuc hp ti Basel ã a ra nhng
yêu cu v qun tr ri ro trong ó chú trng và cao vai trò xp hng tín
dng (XHTD) ni b i vi NHTM c quy nh trong Hip c Basel I
(Nm 1988) và b sung trong hip c Basel II (Nm 2004).
1. Lý do chn tài.
Thc tin ã cho thy tht bi ca NHTM trong hot ng tín dng gn
cht vi thiu hiu bit v khách hàng. Mt trong nhng k thut qun tr ri ro
tín dng ca NHTM là s dng phân tích chm im xp hng uy tín v mt
tín dng ca m!i khách hàng mt cách th"ng xuyên. Do vy, vn xây dng
và hoàn thin h thng XHTD ni b ang c các NHTM quan tâm nh#m
ngn nga và hn ch ri ro tín dng, gim bt t$ l n xu phi trích d phòng
ri ro, áp ng các yêu cu ca Basel và Ngân hàng Nhà nc (NHNN).
Trong iu kin hin nay ca Vit nam, xp hng tín nhim do các công
ty xp hng cung cp ch% mi dng li & mt s doanh nghip niêm yt và kt
qu xp hng có kh nng cha chính xác vì thông tin không y . Ngay c
trên th tr"ng XHTD quc t, các t chc xp hng hàng u là Fitch Ratings,
Moody’s và Standard & Poor's c'ng không th tránh kh(i sai lm khi ánh giá
ri ro, mt s doanh nghip c h xp hng an toàn thì nay li tr& thành ri
ro th hin qua s mt giá liên tc ca c phiu và trái phiu trên th tr"ng
chng khoán quc t, buc các t chc xp hng này phi nhìn li các tiêu chí
ánh giá và xem xét li nh h&ng lên kt qu xp hng ca mi quan h gia
GII THIU
2
h vi khách hàng c ánh giá. Kt qu ca mt cuc iu tra kéo dài 10
tháng trong nm 2007 ca y ban Chng khoán và Giao dch M (SEC) i
vi các hot ng ca Fitch Ratings, Moody’s và Standard & Poor’s ã khng
nh iu mà các nhà u t Ph Wall t lâu ã nghi ng “Nhiu t chc xp
hng tín nhim ln ã coi thng các quy tc v xung t li ích và ch chú ý
n li nhun khi xp hng các loi chng khoán”. SEC ã phát hin ra rng
các t chc xp hng trên ã b “è bp” bi khi lng và mc phc tp
tng cao ca các loi chng khoán mà h c yêu cu ánh giá. Các NHTM
chc chn ã rút ra c nhiu iu qua tình hình trên và buc phi d a vào kt
qu XHTD ni b ! hn ch ri ro. Tuy nhiên, ch tiêu c" bn trong ch#m
i!m và xp hng tín nhim khách hàng hin nay ca mt s NHTM v$n cha
phn nh chính xác ri ro, và xp hng tín nhim i vi khách hàng th! nhân
v$n cha c chú trng
Hip c Basel II c%ng cp vai trò ca c" quan qun lý ngân hàng
trong vic ánh giá h thng XHTD ni b ! phân loi ri ro tài sn ca t
chc tín d&ng. Nhng trong th c t, NHNN r#t khó ki!m chng h thng xp
hng ánh giá ri ro ca các NHTM có úng hay không. Trong khi ó, nu
c s' d&ng h thng ánh giá ri ro kém chính xác, các NHTM có th! quá
lc quan v tri!n vng khách hàng d$n ti hu qu khó lng. T nh(ng phân
tích và nhn nh nêu trên ã cho th#y tm quan trng ca vic nghiên cu
nhm hoàn thin h"n n(a h thng XHTD ni b ca các NHTM, và ây rõ
ràng là công vic mà các NHTM ti cn tin hành mt cách nh k) nhm áp
ng vi nh(ng thay i v môi trng kinh doanh và tng cng h"n n(a kh
nng d báo trong qun tr ri ro tín d&ng.
2. Xác nh vn nghiên cu.
Basel ã nghiên cu các yêu cu v an toàn vn trong ó quy nh ri ro
tín d&ng và ri ro th trng, c ban hành ln u vào nm 1988 trong Hip
c Basel I. Nm 2004, hip c Basel II ã c thông qua, b sung thêm ri
ro hot ng, quy nh t* l vn an toàn ti thi!u gn ch+t ch, vi mc ri
ro ca tài sn ngân hàng liên quan n nhiu yu t bao g-m xp hng tín
GII THIU
3
nhim ca khách hàng, mc tp trung ca khon vay vào mt nhóm khách
hàng. Nhm tip cn các chu.n m c quc t nh Basel trong qun tr ri ro ca
các NHTM theo ph"ng pháp hin i, NHNN ã có quyt nh 57/2002/Q/-
NHNN ngày 24/01/2002 tri!n khai thí i!m án phân tích, xp loi tín d&ng
doanh nghip. Quý II nm 2008 va qua là mc cui ! các NHTM ti Vit
nam trình án XHTD ni b lên NHNN (Nhng th c t thì a s các NHTM
v$n cha hoàn thành). Và NHNN c%ng ã yêu cu tng cng ki!m soát n
x#u ca các NHTM qua Quyt nh 493/2005/Q/-NHNN ngày 22/4/2005 v
phân loi n, trích lp và s' d&ng d phòng ! x' lý ri ro tín d&ng.
Hin nay ti Vit nam, hu ht các NHTM v$n ang th c hin phân loi
n theo /iu 6 ca Quyt nh 493/2005/Q/-NHNN cn c vào thi gian quá
hn ca các khon vay ang có d n. Nhiu kh nng n x#u ca các NHTM
có th! cao h"n con s chính thc mà các ngân hàng a ra nu th c hin phân
loi khách hàng và n theo /iu 7 ca Quyt nh 493/2005/Q/-NHNN cn c
vào kt qu XHTD ni b ca NHTM :
a) Nhóm 1 (N tiêu chu.n) bao g-m : Các khon n c t chc tín
d&ng ánh giá là có kh nng thu h-i y c n gc và lãi úng hn.
b) Nhóm 2 (N cn chú ý) bao g-m : Các khon n c t chc tín
d&ng ánh giá là có kh nng thu h-i y c n gc và lãi nhng có d#u hiu
khách hàng suy gim kh nng tr n.
c) Nhóm 3 (N di tiêu chu.n) bao g-m : Các khon n c t chc
tín d&ng ánh giá là không có kh nng thu h-i n gc và lãi khi n hn. Các
khon n này c t chc tín d&ng ánh giá là có kh nng tn th#t mt phn
n gc và lãi.
d) Nhóm 4 (N nghi ng) bao g-m : Các khon n c t chc tín
d&ng ánh giá là kh nng tn th#t cao.
) Nhóm 5 (N có kh nng m#t vn) bao g-m : Các khon n c t
chc tín d&ng ánh giá là không còn kh nng thu h-i, m#t vn.
GII THIU
4
/i vi Ngân hàng TMCP Ngoi th"ng Vit nam (Vietcombank), h
thng XHTD ni b ã c xây d ng và tri!n khai ng d&ng t nm 2003, tuy
nhiên, ki!m chng qua tình trng n x#u phi trích d phòng ri ro v$n gia tng
thi gian gn ây cho th#y h thng XHTD ni b v$n còn nhiu khuyt i!m
d$n n sàng lc khách hàng cha hiu qu, và h thng này cn c b sung
chnh s'a nhm phù hp h"n vi iu kin kinh t xã hi ã thay i và các
hip c quc t mà Vit nam cam kt. /ó là lý do cn thit chn tài nghiên
cu “Hoàn thin h thng xp hng tín d&ng ca Vietcombank”.
3. Mc tiêu nghiên cu ca tài.
/ tài nghiên cu này nhm tr li cho câu h0i ca các nhà qun tr là
ti sao tình trng n x#u thuc khi khách hàng cá nhân và doanh nghip ca
Vietcombank v$n gia tng m+c dù ngân hàng này ã áp d&ng ph"ng pháp tiên
tin trong qun tr ri ro là ch#m i!m XHTD khách hàng t nm 2003 n
nay, và ngay c khi h thng XHTD ni b này ã c chnh s'a gn ây nh#t
là nm 2007 nhng tình hình n x#u v$n còn mc áng phi quan tâm. Th c
vy, tính n tháng 6/2008, tng d n tín d&ng toàn h thng Vietcombank là
104.298 t* -ng gim 1.980 t* -ng so vi tháng 5/2008 nhng có n 2.418
t* -ng n x#u vi t* trng 2,32%, tng 573 t* -ng so vi tháng 5/2008. Tuy
nhiên, ó v$n cha phi là con s th c ca n x#u ti Vietcombank bi vì : Tc
gia tng quá nhanh d n tín d&ng trong toàn h thng trong bn tháng u
nm 2008 ã vô tình làm gim t* trng n x#u; Tình trng óng bng b#t ng
sn và chng khoán v$n còn kéo dài, lm phát cao s, tip t&c .y n x#u gia
tng. M+t khác, nu ch xét riêng t* trng n x#u so vi tng d n thì có th! s,
không th! hin c ht s nghiêm trng, cn phi xem xét n x#u trong mi
quan h vi vn t có, phi thn trng vi bc tranh tài chính ã c làm p
và gim t* l n x#u bng cách cho khách hàng vay li ! tr nh(ng khon n
x#u ho+c n có nguy c" x#u khi n hn.
Nghiên cu này nhm tip cn c" s lý lun hin i v xp hng tín
nhim, phân tích hin trng và ki!m chng các ch tiêu ánh giá trong XHTD
ni b Vietcombank so vi h thng ánh giá xp hng tiên tin ca nh(ng tên
GII THIU
5
tui hàng u trong l1nh v c này nh Moody’s và Standard & Poor's bng ch
s Z (Mô hình i!m s tín d&ng) ca Edward I. Altman ang c s' d&ng
hiu qu ti nhiu nc trên th gii ! d oán nguy c" phá sn và xp hng
ri ro tín d&ng.
T kt qu nghiên cu này, tài s, cho th#y c nh(ng thành t u
c%ng nh nh(ng hn ch t-n ti ca h thng XHTD ang c s' d&ng ti
Vietcombank, qua ó, tài nghiên cu mnh dn xu#t nh(ng gii pháp góp
phn hoàn thin h thng XHTD ca Vietcombank bng cách tip thu nh(ng
tin b trong kinh nghim XHTD ca các t chc tín nhim quc t, các
NHTM và t chc ki!m toán trong nc.
4. i tng và phm vi nghiên cu.
/i tng nghiên cu ca tài là mô hình các ch tiêu ánh giá tính
i!m XHTD khách hàng cá nhân và doanh nghip ang áp d&ng ti
Vietcombank t nm 2007 n tháng 9/2008.
Lý do ca gii hn thi gian nghiên cu nh trên vì h thng xp dng
tín d&ng ni b ã c iu chnh mt s ch tiêu ánh giá và áp d&ng trong
nm 2007 i vi khi khách hàng doanh nghip.
5. Phng pháp nghiên cu và tip cn vn .
Lun vn s' d&ng ph"ng pháp nghiên cu tình hung ! tip cn
chuyên môn v i tng nghiên cu theo ni dung, ph"ng pháp, và k thut
xp hng tín nhim ca Vietcombank. Nghiên cu này s' d&ng thông tin th
c#p là kt qu XHTD nm 2007 ca mt s khách hàng ang có d n tín d&ng
ti Vietcombank do Trung tâm thông tin tín d&ng Vietcombank và các chi
nhánh th c hin xp hng.
Lun vn s' d&ng ph"ng pháp phân tích s liu nh tính ! làm rõ
hin trng h thng XHTD ni b. Và bng cách s' d&ng ph"ng pháp so sánh
vi các tiêu chu.n ánh giá ph bin trên th trng xp hng tín nhim quc t
GII THIU
6
và trong nc, qua ó, nghiên cu ! a ra nhn nh, xu#t gii pháp hoàn
thin h thng XHTD ca Vietcombank.
6. Kt cu ca lun vn.
B c&c ca tài nghiên cu “Hoàn thin H thng XHTD ca
Vietcombank” c chia thành phn gii thiu và ba ch"ng vi kt c#u chi
tit c xây d ng bao g-m :
Phn gii thiu là các ni dung nhm s" lc lý do nghiên cu, xác nh
tài nghiên cu, i tng và m&c tiêu ca nghiên cu, các ph"ng pháp
c s' d&ng trong nghiên cu, ý ngh1a và tính th c ti2n ca tài.
Ch"ng I trình bày các v#n v h thng XHTD bao g-m tng quan
v XHTD, kinh nghim XHTD các nc, th c ti2n XHTD ti Vit nam.
Ch"ng II trình bày th c trng h thng XHTD ni b ca
Vietcombank, kt qu th c t ca các tình hung nghiên cu XHTD ca h
thng. T ó lun vn tin hành phân tích, ánh giá, so sánh và ki!m chng các
ch tiêu ánh giá trong mô hình ch#m i!m ! rút ra c nh(ng thành t u
c%ng nh các hn ch t-n ti cn hoàn thin, b sung nhm tng cng hiu
qu ngn nga và gim thi!u ri ro tín d&ng qua h thng sàng lc khách hàng.
Ch"ng III trình bày các gii pháp th c ti2n góp phn hoàn thin H
thng XHTD ca Vietcombank.
7. Ý ngha khoa hc và thc tin ca tài.
Lun vn trình bày s cn thit phi hoàn thin H thng XHTD ni b
ti Vietcombank. / tài nghiên cu tp trung vào ph"ng pháp tính i!m và
xp hng, a ra hng ki!m chng các ch tiêu nhm nâng cao hiu qu qun
tr ri ro tín d&ng bng công c& tiên tin phù hp vi thông l quc t.
Kt qu ca tài nghiên cu này có th! c áp d&ng vào công tác
th c ti2n vì Vietcombank ang trong quá trình hoàn thin quy trình tín d&ng
GII THIU
7
trong ó có các v#n liên quan n XHTD khách hàng nhm phù hp vi
chính sách tín d&ng và c" c#u t chc mi sau c phn hóa.
/-ng thi, tài nghiên cu c%ng góp phn hoàn thin lý lun v qun
tr ri ro tín d&ng ca NHTM thông qua XHTD. Xây d ng thành công h thng
ánh giá, xp hng tín nhim ni b i vi khách hàng không ch giúp NHTM
phân loi n trung th c h"n, mà còn là công c& t v#n, giúp các nhà qun tr
NHTM có nh hng chin lc kinh doanh rõ ràng áp d&ng phù hp cho
tng nhóm i tng khách hàng.
CHNG I :
H THNG XP HNG TÍN DNG
Mc tiêu nghiên cu ca chng này nhm tip cn mt s c s lý lun
hin i trong lnh vc XHTD cá nhân và doanh nghip, nhng tham kho v
các h thng XHTD ca M, gii thiu mt s công trình khoa hc có liên
quan ca các tác gi nc ngoài ã công b nh : Mô hình ch s tín dng a
bin ca Altman trong d báo nguy c v n ca doanh nghip; Mô hình chm
im tín dng cá nhân trong nghiên cu ca Stefanie Kleimeier xut áp
dng cho các ngân hàng bán l ca Vit nam. Trong chng này, tài nghiên
cu cng c gng trình bày tng i chi tit v h thng XHTD ca mt s
NHTM và t chc kim toán trong nc. Qua ó, có th phát hin nhng thành
tu mà các h thng XHTD ca nhng t chc này ã t c có giá tr xem
xét xut áp dng hoàn thin cho h thng XHTD ni b ca Vietcombank.
1.1. Tng quan v xp hng tín dng.
1.1.1. Khái nim xp hng tín dng.
XHTD là vic a ra nhn nh v mc tín nhim i vi trách
nhim tài chính; ho!c ánh giá mc ri ro tín dng ph thuc các yu t bao
g"m n#ng lc áp ng các cam kt tài chính, kh n#ng d$ b v n khi các iu
kin kinh doanh thay i, ý thc và thin chí tr n ca ng%i i vay.
1.1.2. i tng xp hng tín dng.
H thng XHTD tip cn n tt c các yu t có liên quan n ri ro tín
dng, các NHTM không s& dng kt qu XHTD nhm th hin giá tr ca
ng%i i vay mà n thu'n là a ra ý kin hin ti da trên các nhân t ri ro,
t( ó có chính sách tín dng và gii hn cho vay phù hp. Mt s xp hng cao
ca mt khách hàng i vay cha phi là chc chn trong vic thu h"i 'y các
khon n gc và lãi vay, mà ch là c s a ra quyt nh úng n v tín