Một số kinh nghiệm dạy tốt môn Âm nhạc 7

I. Phần chung
1. Lý do chọn đề tài
Môn hát nhạc là một môn nghệ thuật, nó luôn tồn tại và phát triển cùng
với sự phát triển của con ngời. Vì thế sự phát triển của con ngời xã hội thì
nghệ thuật không thể thiếu đợc đối với mỗi con ngời và mỗi xã hội. Nó
chính là cái hay, cái đẹp, là sự thẩm mĩ của mỗi con ngời trong xã hội. Cho
nên là một giáo viên dạy âm nhạc, tôi đi sâu vào nghiên cứu một số vấn đề để
nâng cao chất lợng thẩm mĩ, giáo dục và phát huy đợc tính cách tích cực của
học sinh, nó cũng chính là phơng tiện giúp học sinh phát triển toàn diện.
1.1. Cơ sở pháp chế
Nhiệm vụ năm học này do Bộ giáo dục và đào tạo ban hành về yêu cầu
đổi mới của Trờng trung học cơ sở trong thời kỳ đổi mới hiện nay. Môn hát
nhạc đợc tách riêng nhằm thực hiện nội dung giáo dục toàn diện hoàn chỉnh.
Nh vậy, môn hát nhạc là một nội dung hoàn chỉnh trong chơng trình giáo dục
bậc trung học cơ sở, quan trọng hơn nó là phơng tiện mang tính đặc thù.
Bản thân tôi đợc đào tạo chuyên ngành hát nhạc và đợc phân công
công tác tại Trờng THCS Chu Văn An Xã Lâm Thợng Huyện Lục Yên.
Tuy thời gian công tác ngắn nhng tôi có những điều băn khoăn trớc thực tế
giữa gia đình và xã hội Bộ môn âm nhạc cha đợc chú trọng, học sinh đón
nhận còn bỡ ngỡ, cha hiểu hết cái hay, cái đẹp, cái phong phú của bộ môn
nghệ thuật này. Để bộ môn hát nhạc đợc nâng cao về chất lợng cũng nh quy
mô trong việc dạy và học trong năm học này cho nên tôi áp dụng đề tài:
Một số kinh nghiệm để dạy tốt môn âm nhạc 7
1.2. Cơ sở lý luận
Dạy môn hát nhạc ở bậc trung học cơ sở, qua đó tôi nhận thấy cha có
sự quan tâm sâu sát của các gia đình bởi cho đó là một môn phụ, cha chú
trọng, cha hiểu đợc cái hay, cái đẹp của nghệ thuật, vì lứa tuổi này rất hiếu
động nhng đã hình thành đợc ý thức, biết so sánh mọi vật xung quanh, rất
thích những gì mới mẻ. Vì vậy, sinh hoạt âm nhạc là một phơng tiện giúp học
sinh phát triển toàn diện.
Bản thân tôi là một giáo viên dạy môn hát nhạc, cũng tận tâm cố gắng

truyền tải cho các em những kiến thức ban đầu để làm nền tảng cho sự phát
triển toàn diện của các em, vì môn hát nhạc tạo cho các em sự hứng khởi, sự
hiểu biết hớng tới cái hay, cái đẹp trong cuộc sống đời thờng, cũng nh trong
gia đình và các hoạt động ngoài xã hội.
1.3. C s thc tin :
Trng THCS Nguyn Thỏi Hc l mt trong nhng nh trng cú
mt i ng giỏo viờn ụng o, nhiu nm lin cú nhng thnh tớch cao
trong cụng tỏc dy v hc. Tuy nhiờn, i a s hc sinh ca trng u l
con em nụng thụn, nờn iu kin i li, hc tp rt khú khn. Chớnh vỡ vy,
1
vic tỡm hiu, giỳp to iu kin cho hc sinh hc tp v nht l tỡm ra
nhng bin phỏp dy hc cú hiu qu nõng cao cht lng dy v hc l
mt trong nhng vn ht sc quan trng.
Vi tt c nhng lý do nờu trờn, tụi quyt nh chn ti ny.
2. Nhiệm vụ đề tài
Mục tiêu giáo dục trung học cơ sở là đào tạo ra một lớp ngời kế cận
sau này của đất nớc thì phải có những kiến thức cơ bản và những phẩm chất
cao quý về mọi mặt, trí tuệ, hiểu biết và thẩm mĩ về cái hay, cái đẹp. Đó là
nội dung giáo dục khoa học đúng với từng đối tợng, sự hiểu biết của từng học
sinh trong trờng, trong lớp. Vì thế, ngành giáo dục nói chung và mỗi giáo
viên nói riêng, phải quyết tâm thực hiện tốt bộ môn của mình. Riêng tôi ý
thức rằng phân môn của mình là phải đi sâu vào khai thác triệt để năng khiếu
âm nhạc của các em, để cho các em bộc lộ rõ tài năng của riêng mình.
3. Giới hạn đề tài
Đề tài này đợc viết dới sự hiểu biết của tôi, đây là bộ môn mới, bộ môn
này thuộc về năng khiếu, các em học sinh lại ở lứa tuổi hiếu động, vì thế tôi
áp dụng đề tài này với khối lớp 7 tôi phụ trách. Cho nên phải có hiệu quả và
chất lợng nâng cao sự hiểu biết của lứa tuổi học sinh trong trờng.
4. Đối tợng nghiên cứu
Căn cứ vào nhiệm vụ và yêu cầu nội dung của đề tài, tôi chọn đối tợng

nghiên cứu là các em học sinh lớp 7. Đề tài này tôi thực hiện để nâng cao
chất lợng bộ môn hát nhạc của học sinh, tôi chỉ đạo cho tất cả các đối tợng
học sinh.
5. Phơng pháp nghiên cứu
Dạy hát cho học sinh THCS chủ yếu dạy theo phơng pháp truyền khẩu,
để các em hát một bài hát thêm sinh động, đầy cảm xúc sáng tạo. Cho nên,
việc hớng dẫn cho các em là một quá trình, nói rõ một cách hoàn thiện là dựa
vào hình tợng âm nhạc kết hợp chặt chẽ kỹ năng ca hát với yêu cầu nghệ
thuật để thể hiện một cách sâu sắc hình tợng đó.
Không ngừng chú trọng phát triển cho các em kỹ năng hát đồng đều,
chuẩn xác, có sắc thái, diễn cảm và rõ lời, duy trì thờng xuyên sự hứng thú
với các em. Cho nên khi dạy một bài hát cần tiến hành các bớc sau:
- Giới thiệu bài (Tên bài, tác phẩm, tác giả)
- Hát mẫu (giáo viên hát hoặc nghe băng nếu có điều kiện)
- Hớng dẫn từng câu ngắn (phân chia câu)
2
- Củng cố bài, nâng cao chất lợng tiếng hát và tập hát diễn cảm.
- Kiểm tra từng nhóm, tổ, cá nhân.
* Tập đọc nhạc tách riêng hai yếu tố cao độ, trờng độ để học sinh
tập luyện với bài trớc khi đọc giai điệu. Khi tập đọc nhạc có kiểu bài nh Tập
tiết tấu, tập cao độ, tập nhận âm hình ở một số câu nhạc quen thuộc, tập nghe,
tập ghi,
Qua phần này phát triển năng lực tai nghe và năng lực cảm thụ âm
nhạc thông qua tập hát tập đọc nhạc và tập ghi chép nhạc.
* âm nhạc thờng thức: Phân môn này đợc lồng ghép vào cả phần tập
đọc nhạc và hát. Những bài học về âm nhạc thờng thức nên để các em tự đọc
và đặt một số câu hỏi cho các em trả lời, minh họa cùng với hình ảnh và nghe
(nếu có điều kiện)
6. Thời gian nghiên cứu
Trong năm học này tôi đăng ký đề tài vào tháng 9, căn cứ vào để xây

dựng đề tài tôi tiến hành điều tra khả năng học tập của các em qua dàn ý đại
cơng, để áp dụng vào thực tế, rút kinh nghiệm sau đó hoàn thành vào tháng
11.
7. Tài liệu tham khảo
Đối với bộ môn hát nhạc là một bộ môn mới đợc phổ biến, cho nên tài
liệu tham khảo rất hiếm. Tuy nhiên, tôi đã tìm tòi các tài liệu sau để nghiên
cứu:
+ Sách giáo viên, sách giáo khoa 7
+ Phơng pháp dạy môn hát nhạc ở bậc THCS.
+ âm nhạc tác giả, tác phẩm II
Trần Cờng Cao Minh Khanh
Biên tập tuyển chọn
HN 1989
3
II. Nội dung đề tài
1. Thời gian và các bớc tiến hành
Trong năm học này, tôi đăng ký đề tài để nghiên cứu và tôi đã thực
hiện đề tài của mình ngay từ đầu năm với sự giám sát, hỗ trợ của Tổ chuyên
môn tôi đã tiến hành từng bớc một.
Tổng hợp kết quả khảo sát đầu năm về số lợng học sinh và kiến thức
của học sinh.
Tổng số học sinh: Duy trì: %
Học tập:
Giỏi: em = %
Khá: em = %
TB: em = %
Yếu: em = %
Đạt từ TB trở lên % .
Nhìn chung, các em đều ngoan, có tinh thần đoàn kết, song tinh thần
học tập cha cao, một số em cha tự giác học tập cho nên vận dụng vào các bài

cha nhanh, các vị trí nốt nhạc trên khuông nhiều học sinh cha nắm rõ nên
việc tập đọc nhạc trở lên rất khó khăn. Về phân môn hát nhạc thì nhiều học
sinh không có giọng hát nên cha hứng thú trong giờ học. Cho nên, đối với
từng đối tợng đó mà giáo viên cần phải chú ý để cho các em có nhiều tiến bộ
đạt kết quả cao trong học tập.
2. Nội dung thực hiện
Âm nhạc là một nhu cầu trong đời sống tinh thần của trẻ. Trẻ tham gia
ca hát là đợc tự hoạt dộng để nhận thức thế giới xung quanh và bản thân
mình. Những hình tợng những âm thanh của bài hát, bản nhạc tác động vào
cảm xúc của các em, giúp cho việc phát triển trí tuệ, óc tởng tợng và có tác
dụng giáo dục tình cảm đạo đức, rất tốt. Âm nhạc là một bộ môn năng
khiếu, tuy việc dạy học không nhằm đào tạo các em trở thành những ngời
hoạt động âm nhạc chuyên, mà giúp các em có một trình độ văn hóa âm
nhạc nhất định để góp phần cùng các môn học khác để giáo dục nhân các,
làm cho nội dung học tập có tính toàn diện, làm thăng bằng, hài hòa các hoạt
động học tập của học sinh.
+ Học hát.
4
+ Tập đọc nhạc.
+ Âm nhạc thờng thức.
Ba phân môn này có ba chức năng nhất định, nhng ba phân môn này
đều nhằm mục đích truyền đạt cho các em một số kiến thức và kỹ năng để
nâng cao năng lực và kỹ năng hoạt động, hiểu biết và cảm thụ âm nhạc, tạo
cho các em một số kiến thức và kỹ năng để nâng cao năng lực và kỹ năng
hoạt động, hiểu biết và cảm thụ âm nhạc, tạo cho các em có trình độ văn hóa
âm nhạc phù hợp với lứa tuổi.
Phơng pháp dạy phân môn: Trong quá trình giáo dục thẩm mỹ nghệ
thuật thì phơng pháp giảng dạy là một yếu tố quan trọng nó ảnh hởng đến
chất lợng giáo dục.
Hát nhạc là một bộ môn thực hành, lấy thực hành để truyền tải những

kiến thức cơ bản về âm nhạc, do đó phơng pháp giảng dạy âm nhạc có những
đặc thù nhất định biểu hiện qua ngôn ngữ âm nhạc.
Tóm lại: Dạy, nghe hát cho các em đợc tự bản thân thu nhận đợc cái
hay, cái đẹp, sự tinh tế, phong phú của các tác phẩm bằng những liên tởng và
t duy của chính các em dựa trên cơ sở gợi ý của giáo viên.
3. Kết quả
Sau một thời gian nghiên cứu và vận dụng vào thực tế, tôi thấy kết quả
học tập môn âm nhạc của các em có phần khả quan hơn, số học sinh khá tăng
lên, học sinh yếu giảm, thời gian thực hành tăng, các em đã biết dựa vào kiến
thức đã đợc học thì đa số các em làm đợc, thông qua các lần kiểm tra cá nhân
có nhiều em tiến bộ. Nhng bên cạnh đó vẫn còn tồn tại một số em lời học,
nhận thức chậm, năng khiếu hạn chế cũng gây khó khăn cho các em làm ảnh
hởng chung đến chất lợng của lớp.
4. Bài học kinh nghiệm
Đối với giáo viên: Bản thân tôi đã triển khai kế hoạch giảng dạy với
từng lớp, đi sâu vào 4 đối tợng học sinh trong lớp, xây dựng từng nhóm học:
Giỏi Khá - TB Yếu. Thờng xuyên theo dõi uốn nắn từng học sinh, chỉ
ra đợc cách thức để các em hiểu sâu hơn trong từng bài để tìm hiểu thế giới
xung quanh bằng cảm xúc, thông qua hình tợng âm thanh để phát triển về trí
tuệ.
Đối với học sinh: Phải có đầy đủ sách vở để học tập, có đầy đủ đồ
dụng, ngoài việc xây dựng mỗi khối lớp học phải có nhóm học tiêu biểu của
từng đối tợng khác nhau và sau đó cho các em tự nhận xét về cái đợc, cái cha
đợc và giáo viên kết luận. Nh vậy sẽ tạo cho các em mối liên hệ tốt giữa thầy
trò.
5
Vậy muốn thành công trong bộ môn mình phụ trách, ngời giáo viên
nói chung và bản thân tôi nói riêng phải truyền tải tới cho học sinh những
kiến thức cơ bản và cần thiết để học sinh tiếp thu một cách triệt để. Ngoài ra,
phải phối hợp với gia đình, đoàn thể cùng nhà trờng tạo điều kiện để các em

phát huy hết trí tuệ và tài năng sẵn có của mình trong quá trình học tập đạt
kết quả cao hơn. Cho nên, muốn đạt đợc kết quả cao trong giờ dạy đối với
môn hát nhạc, giáo viên cần thiết kế một giờ dạy chu đáo và tỉ mỉ, đảm bảo
đúng nội dung chơng trình đã quy định.
Giáo án thực nghiệm
Bài 5 Tiết 5 Tuần 5
Ôn tập bài hát: Lý cây Đa
- Nhạc lý: Nhịp 4 / 4
- Tập đọc nhạc: TĐN số 2
A. Mục tiêu
- Ôn tập bài hát Lý cây đa, tập thể hiện tính chất mềm mại của giai
điệu.
- Học sinh có khái niệm về nhịp 4/4 với các nốt đen, trắng, tròn. Nhận
biết âm Son ở vị trí dòng kẻ phụ.
B. Chuẩn bị
1. Thầy:
- Tập thể hiện động tác phụ họa theo bài hát.
- Đánh nhịp 4/4
- Chép nhạc.
2. Trò:
- Học thuộc lời ca bài hát Lý cây đa
- Vở ghi thanh phách.
C. Hoạt động của thầy và trò
1. Kiểm tra sĩ số:
2. Kiểm tra bài cũ:
6
Hát lại bài Lý cây đa
3. Bài mới
Hoạt động của
thầy

Nội dung
Hoạt động của
trò
Giáo viên nhắc lại
tính chất bài, sửa
sai.
- Giáo viên giới
thiệu động tác.
- Giáo viên giới
thiệu nhịp 4/4 (C)
- Hớng dẫn học
sinh cách đánh
nhịp.
- Giáo viên bắt
nhịp học sinh hát
bài Mái trờng
mến yêu
- Giáo viên hớng
dẫn đọc gam.
- áp dụng bài tập
đọc nhạc
- Đọc từng câu.
1. ôn bài hát Lý cây đa
- Chú ý: Hát nhẹ nhàng, duyên dáng,
ngân đủ 3 phách ở nốt kết của hai câu
trong bài.
- Động tác phụ họa Tôi lơi ới a cây
đa câu 1. Ngón tay trỏ của bàn tay
trái đa ngang tầm mắt.
2. Nhạc lý

a) Nhịp 4/4 (ký hiệu C)
Mỗi nhịp có 4 phách, mỗi phách
bằng một nốt đen. Phách 1 mạnh,
phách 2 nhẹ, phách 3 nhẹ vừa, phách 4
nhẹ.
Ví dụ:
b) Cách đánh nhịp 4/4
Sơ đồ
c) ứng dụng nhịp 4/4
Vỗ tay theo nhịp bài hát Mái trờng
mến yêu
3. Tập đọc nhạc: Số 2
ánh trăng
- Thực hiện 1
đến 2 lần.
- HS thực hiện
động tác vận
động.
- HS ghi nội
dung vào vở.
- HS thực hiện
theo nhóm. Mỗi
nhóm 1 đến 2
lần.
- Học sinh cảm
nhận đợc nhịp
4/4
HS đọc từng câu
ghép, các câu
hoàn thiện bài.

7
4. Củng cố
- Nhắc lại những nét chính phần nhạc lý.
- Đọc lại bài tập đọc nhạc, ghép lời ca bài tập đọc nhạc số 2
ánh trăng
5. Dặn dò
Về nhà học bài và trả lời câu hỏi số 1 và 2 (Trang 17). / .
5. Kết luận
Để xã hội tồn tại và phát triển đợc bền vững, lâu dài thì ngành giáo dục
luôn đi đầu. Vì vậy, Nhà nớc phải luôn quan tâm đến ngành giáo dục, vì giáo
dục có một vai trò to lớn, một trách nhiệm nặng nề là chuyển giao văn hóa
cho thế hệ mai sau, đào tạo những nhân tài tơng lai của đất nớc, phù hợp với
sự phát triển của xã hội.
Qua khảo sát quá trình nghiên cứu và vận dụng đề tài, bản thân tôi rút
ra phơng pháp tối u để nâng cao chất lợng giảng dạy một cách tốt nhất giúp
học sinh dễ nhớ, dễ thuộc thêm yêu thích bộ môn. Cho nên, việc chuẩn bị cho
8
một giờ dạy và phơng pháp lên lớp đó là việc làm cần thiết, luôn đóng vai trò
quan trọng để phát huy đợc cái hay, cái đẹp trong bộ môn. Luôn coi trọng bài
soạn cũng nh tiết dạy trên lớp đảm bảo độ chính xác, khoa học.
- Soạn đúng theo phơng pháp mới
- Giảng dạy đúng đặc trng của bộ môn
- Su tầm tài liệu liên quan đến bài giảng
Trên đây là một số biện pháp kinh nghiệm tôi đã áp dụng vào giảng dạy.
Tôi rất mong đợc sự đóng góp của các đồng chí.
6. Kiến nghị - Đề xuất
Hiện nay, nhà trờng đã có đầy đủ các nhu cầu của bộ môn. Tuy nhiên,
vẫn còn một số kiến nghị sau:
- Rất mong đợc sự quan tâm của các bậc phụ huynh

- Cha có sách tham khảo
- Cha có phòng học bộ môn.
Theo dõi thực hiện
Tuần Thực hiện Tồn tại Bổ xung
1
2
3
4
5
6
9
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
10
21
22
23
24

25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
11
35
NhËn xÐt, ®¸nh gi¸ cña tæ chuyªn m«n vµ ban
gi¸m hiÖu nhµ trêng
12