số phận con người t1

Thực hiện : Đặng Thị Lê Tuyến



I. Tìm hiểu chung:
1/ Tác giả : M. Sôlôkhốp (1905-1984)
Nêu ngắn gọn
những nét
chính về tác
giả Sô- Lô–
Khốp ?
- Là nhà văn Xô viết lỗi lạc , ông sinh tại thị trấn Vi-ô-
sen-xcai-a, thuộc tỉnh Rô xtốp, trong gia đình nông dân,
gắn bó máu thịt với vùng thảo nguyên sông Đông.
- Thời nội chiến : nghỉ học, sớm tham gia CM
- Năm 1922, ông lên Matxcơva làm nhiều nghề để
kiếm sống, tự học để thực hiện ước mơ viết văn .
- 1925 trở về quê và sáng tác “Sông Đông êm đềm”
- Chiến tranh Vệ quốc (1941-1945) làm phóng viên
chiến trường .
- 1939 được bầu vào Viện Hàn Lâm KH Liên Xô.
- 1965 được giải Nobel văn học
- Phong cách : tự sự,
hình tượng mạng đậm
tính sử thi, những con
người giàu nghị lực và
có ý thức trách nhiệm
cao…
- Tác phẩm chính:

Truyện sông Đông,
Sông Đông êm đềm,
Đất vỡ hoang, Họ đã
chiến đấu vì Tổ quốc .
II. ĐỌC HIỂU VĂN BẢN
1) Tóm tắt :
a) Cốt truyện :
Nhân vật chính của
truyện là An- đrây Xô
cô lốp - từng là một
người lính Xô -viết .
Anh đã kể cho tác giả
nghe về cuộc đời đau
khổ của mình
Chiến tranh bùng nổ
Chiến tranh bùng nổ
Chia tay vợ con lên đường ra trận
Chi n tranh ngày càng ác li tế ệ
Bị thương rồi bắt làm tù binh
Bị đày đọa 2 năm trong trại tập trung 2 phát xít.
Phát xít Đức bắt cả tù binh lái xe. Cơ hội để Xô- cô -lốp trốn
thoát, trở về phía Hồng quân
Biết tin ngôi nhà bị trúng bom phát xít, vợ và hai con gái
bị giết hại.
Tiến quân vào giải phóng Berlin
Vui mừng đọc thư con trai - giờ là đại úy pháo binh cũng
Vui mừng đọc thư con trai - giờ là đại úy pháo binh cũng
đang tiến công vào Berlin. Anh hi vọng gặp con trai trên
đang tiến công vào Berlin. Anh hi vọng gặp con trai trên
đất Đức.

đất Đức.
Nhưng đúng vào ngày chiến thắng, 9/5/1945
Đứa con trai duy nhất, niềm hy vọng cuối cùng của anh đã
bị một tên thiện xạ Đức bắn chết
Anh chôn niềm vui sướng và hi vọng cuối cùng trên đất Đức,
trở về đơn vị như người mất hồn
Giải ngũ, đến sống nhờ nhà người bạn và làm nghề lái xe.
Đau buồn, anh hay vào quán uống rượu
Tình cờ nhìn thấy bé Vania và anh bắt đầu thấy thích nó.Ban ngày anh trấn tĩnh, nhưng ban đêm thức giấc thì gối ướt đẫm nước mắt.
Chia tay với tác giả
Chia tay với tác giả
Hai con người côi cút, hai hạt cát đã bị sức mạnh phũ
phàng của bão tố chiến tranh thổi bạt tới những miền
xa lạ


b.Vị trí và bố cục văn bản:
- Bố cục: 3 phần:
+ Phần 1: Từ đầu….nghịch cát đấy”
+ Phần 2: Tiếp đó…gối ướt đẫm nước mắt”.
+ Phần 3: Còn lại
- Vị trí : trích phần kết thúc
truyện số phận con người
Dựa vào SGK và
phần tóm tắt
trên , em hãy nêu
vị trí và bố cục
văn bản?

N C NGAƯỚ
RÔT
TÔP


Bản
đồ
sông
Đông




2. NỘI DUNG:
a. Chiến tranh và thân phận con người
- Chiến tranh Xôcôlôp ra trận nếm trải những
gian truân:
+ Bị thương hai lần, hai năm bị đoạ đày trong trại tù
binh Đức.
+ Sau khi thoát khỏi cảnh nô lệ tù binh, Xô-cô-lốp
được biết một tin đau đớn:
o Vợ và hai con gái anh đã bị bom phát xít giết hại
o Đứa con trai yêu quí của anh bị “một tên thiện xạ
Đức” bắn chết ngay ngày chiến thắng.
 Cuộc đời Xô-cô-lốp tiêu biểu và phổ biến cho
nhiều con người Xô viết trong chiến tranh.

Hoàn cảnh và tâm
trạng của XÔ-CÔ-XỐP
sau khi chiến tranh kết

thúc được miêu tả như
thế nào ?



-
Sau chiến tranh:
+ Không còn quê, không còn
nhà, không còn người thân,
phải sống nhờ nhà người đồng
đội cũ
+ Anh tìm đến chén rượu
để dịu bớt nỗi đau: Phải nói
rằng tôi đã thật sự say mê
cái món nguy hại ấy…
+ Bị đẩy vào tình cảnh
bế tắc, anh suýt rơi vào
nguy cơ nghiện rượu.


=> bản lĩnh kiên cường
và nhân hậu của con
người Xô Viết: cứng rắn
và mềm dịu, kiên cường
và nhân ái.
+ Nhận nuôi Va – ni –a
+Tâm trạng: đêm nào
cũng mơ thấy vợ con,
gối đẫm nước mắt.
Qua phần tìm hiểu về

con người Xô – Cô –
Lốp, em có nhận xét gì
về nhân vật này ?



-
Va-ni-a là nạn nhân đáng
thương:
+ ngây thơ , tội nghiệp
+ Không nơi nương tựa :
mới 5 tuổi, bố chết ngoài mặt
trận , mẹ bị bom chết trên tàu
hỏa, sống lang thang , rách
rưới, đói khát
+ Dù còn thơ dại nhưng ý
thức được nỗi bất hạnh của
mình ( thở dài….)
Hoàn cảnh và
tâm trạng của
bé Va ni a sau
chiến tranh
được miêu tả
như thế nào?


Bà chủ đứng nhìn nó ăn ngấu nghiến
Bà chủ đứng nhìn nó ăn ngấu nghiến
mà nước mắt ròng ròng
mà nước mắt ròng ròng

Qua hoàn cảnh và tâm
trạng XÔ-CÔ – LỐP và
VA – NI –A, tác giả
muốn phản ánh điều gì ?
=> Chiến tranh để lại những vết thương mãi
mãi nhức nhói tâm hồn người lính , nhà văn
muốn nhìn thẳng vào những mất mát ; ca
ngợi khí phách của nhân dân Liên Xô trong
chiến tranh vệ quốc .


CHÂN THàNH cảm ơn
Quý THầY CÔ THAM Dự TI T H C
TậP THể L P 12C9
TRÂN TRọNG KíNH CHàO


b. Cuộc gặp gỡ giữa Xô – cô – lốp và bé Va-ni- a:
II. ĐỌC - HIỂU VĂN BẢN:
II. ĐỌC - HIỂU VĂN BẢN:
- Xô – cô – lốp:
+ Qua một cuộc gặp
gỡ và những câu hỏi
ngẫu nhiên, anh biết
được bé Va – ni – a mồ
côi, cha mẹ đều đã chết
dưới bom đạn chiến
tranh, không còn bà con

thân thích.


II. ĐỌC - HIỂU VĂN BẢN:
II. ĐỌC - HIỂU VĂN BẢN:
+ Cảm thương cho tình cảnh của chú bé, anh
lập tức quyết định nhận bé làm con nuôi.
 Đây là quyết định có tính chất bộc phát, hồn
nhiên, không có chút suy tính hay tư lợi nào, một
quyết định xuất phát từ tình yêu thương thật sự.
b. Cuộc gặp gỡ giữa Xô – cô – lốp và bé Va-ni- a:


II. ĐỌC - HIỂU VĂN BẢN:
II. ĐỌC - HIỂU VĂN BẢN:
+ Khi đưa đứa con trai mới nhận về nhà, cả hai
vợ chồng người bạn anh đều rất vui:
“Bà chủ múc súp bắp cải vào đĩa cho nó, rồi
đứng nhìn nó ăn ngấu nghiến mà nước mắt ròng
ròng”
o Đó là tiếng khóc thương cho hoàn cảnh tội
nghiệp của chú bé;
o Là cả tiếng khóc thương cho cả Xô – cô – lốp
o Là tiếng khóc cảm phục trước lòng tốt của Xô
- cô- lốp
o Tiếng khóc tự thương cho hoàn cảnh của bà.
b. Cuộc gặp gỡ giữa Xô – cô – lốp và bé Va-ni- a:


II. ĐỌC - HIỂU VĂN BẢN:

II. ĐỌC - HIỂU VĂN BẢN:
+ Xô – cô - lốp yêu thương bé Va – ni – a rất
mực: anh luôn tận tâm chăm sóc đứa con một
cách vụng về nhưng rất đáng yêu
 Tình thương bộc trực của người cha đau
khổ và hạnh phúc.
+ Có bé Va – ni – a, anh thấy mình như
được hồi sinh: anh thấy mọi thứ như bắt đầu
“trở nên êm dịu hơn”
 Chính lòng nhân ái đã giúp anh vượt qua
cô đơn
b. Cuộc gặp gỡ giữa Xô – cô – lốp và bé Va-ni- a:


II. ĐỌC - HIỂU VĂN BẢN:
II. ĐỌC - HIỂU VĂN BẢN:
- Bé Va – ni – a:
+ Khi được Xô – cô –
lốp nhận làm con, Va –
ni – a vô cùng sung
sướng và xúc động:
o “nhảy chồm lên cổ tôi,
hôn vào má, vào môi,
vào trán”
b. Cuộc gặp gỡ giữa Xô – cô – lốp và bé Va-ni- a:
o “nó áp sát vào người tôi, toàn thân cứ run lên
như ngọn cỏ trước gió”


II. ĐỌC - HIỂU VĂN BẢN:

II. ĐỌC - HIỂU VĂN BẢN:
+ Cậu vô cùng vui vẻ, hồn nhiên, gắn bó,
quyến luyến chẳng rời người bố: áp sát vào
người, ôm chặt lấy cổ, áp chặt má, bố đi vắng
thì “khóc suốt từ sáng đến tối”
 Tình cảm giữa họ là tình cảm chân thành
thắm thiết. Họ gặp nhau một cách ngẫu nhiên
nhưng khi gặp nhau thì gắn bó khăng khít, bù
đắp cho nhau những mất mát lớn lao trong
chiến tranh.
b. Cuộc gặp gỡ giữa Xô – cô – lốp và bé Va-ni- a:


II. ĐỌC - HIỂU VĂN BẢN:
II. ĐỌC - HIỂU VĂN BẢN:
- Điểm nhìn của tác giả và nhân vật Xô – cô –
lốp hoàn toàn trùng khớp nhau:
“Cái chính ở đây là phải biết kịp thời quay mặt
đi. Cái chính ở đây là đừng làm tổn thương em
bé, đừng để cho em thấy những giọt nước mắt
đàn ông hiếm hoi nóng bỏng lăn trên má anh”
 Cần phải tổ chức cuộc sống như thế nào để
trẻ em được sung sướng, hạnh phúc; phải
chăm sóc cho bao đứa trẻ bất hạnh vì chiến
tranh.
b. Cuộc gặp gỡ giữa Xô – cô – lốp và bé Va-ni- a:


II. ĐỌC - HIỂU VĂN BẢN:
II. ĐỌC - HIỂU VĂN BẢN:

- Sô – lô – khốp là nhà văn
hiện thực nghiêm khắc, ông
không tô hồng cuộc sống
khó khăn mà Xô-cô-lốp phải
vượt qua:
Xe anh quét nhẹ phải con
bò nhưng anh bị tước bằng,
bị mất việc, phải đi phiêu bạt
để kiếm sống.
c. Xô-cô-lốp đã vượt lên nỗi đau và sự cô đơn:


II. ĐỌC - HIỂU VĂN BẢN:
II. ĐỌC - HIỂU VĂN BẢN:
- Thể chất anh cũng dần yếu đi:
+ “trái tim tôi đã suy kiệt, đã chai sạn vì đau
khổ ”,
+ “có khi tự nhiên nó nhói lên, thắt lại và giữa
ban ngày mà tối tăm mặt mũi ”
- Nỗi đau ám ảnh anh không dứt:
+ “hầu như đêm nào cũng chiêm bao thấy
nhưng người thân quá cố”,
+ đêm nào thức giấc gối “cũng ướt đẫm nước
mắt”
c. Xô-cô-lốp đã vượt lên nỗi đau và sự cô đơn:


II. ĐỌC - HIỂU VĂN BẢN:
II. ĐỌC - HIỂU VĂN BẢN:
 Anh đã và đang gánh

chịu những nỗi đau không gì
bù đắp nỗi, thời gian cũng
không xoa dịu được vết
thương lòng.
Anh đã cứng cỏi nuốt thầm
giọt lệ để cho bé Va – ni – a
không phải khóc.
c. Xô-cô-lốp đã vượt lên nỗi đau và sự cô đơn:
=> Cái nhìn nhân đạo của tác giả.


d. Thái độ của người kể chuyện:
II. ĐỌC - HIỂU VĂN BẢN:
II. ĐỌC - HIỂU VĂN BẢN:
- Truyện được xây dựng theo lối truyện lồng
trong truyện, có hai người kể là Xô – cô – lốp và
tác giả.
 Người kể phải tuân theo cách nói năng, tâm
tính, giọng điệu của nhân vật Xô – cô – lốp và trực
tiếp bộc lộ tâm trạng.
- Người kể còn trực tiếp miêu tả bối cảnh và thời
gian gặp gỡ nhân vật chính, chân dung các nhân
vật, những đánh giá về các nhân vật đó.
 Tác giả không che giấu tình cảm, sự xúc động
trước số phận con người.