Nghiên cứu hoạt động giải bài tập vật lý với sự hỗ trợ của máy tính cầm tay

Sáng kiến kinh nghiệm Nguyễn Minh Tú, THPT Việt
Bắc
I. TÊN ĐỀ TÀI
 !"#$%"
II. TÍNH CẤP THIẾT CỦA ĐỀ TÀI
 &'()*+,-./010%2
345(67-..%32$.898:34%6
7'*+;"<3=>03=?03>8@"45
(.#%A<B40%6
434*+B!!/C3.%0
/C!3D6E.F>%(GHHIJGHHK07&LMNO!8@P
:<%A%/Q3DOA<O*ROO".
N(STU6QP"0</"<0V!1W:<%
B!!8"(X6 !"#$%") OTO,
%Y8@@(3/.4'*+#!!Z
#!(V:#?!6E!/$
' OTO.B34C!6
7:$F>%(GHHIJGHHK0+2&LMNO%A[5-\3D
][^O(*(W!%!"#$%"%/]
O*RO_07&LMNO5\3D3^O((W!
%!"#$%"%/Q]O*RO_6
`
Sáng kiến kinh nghiệm Nguyễn Minh Tú, THPT Việt
Bắc
*aY0BVO*ROQ<7:0!3.%b3D%/Q!
8@P3.%:<%`HHcA`G0dHcSIHcA
`H``6
*aY034C3!X<e8@ OTO.#!P%!A
3!034CBf
gGHce8@A OTO6
gdhc4e8@ OTO6

g`hc3/4e8@ OTO6
QP"0<B89(- OTO
$4i&!$-$BXV0/.-B!B
89*+%!0'!j%#!434C%!
]6
k]!FY80/(Xf^+e8@%!"
#$%"%A]O*RO”6
III. NỘI DUNG ĐỀ TÀI
1.Mục đích nghiên cứu
Oa21#!B!0#>e8@
%A OTO0
OTOl%B#?!6
G
Sáng kiến kinh nghiệm Nguyễn Minh Tú, THPT Việt
Bắc
2. Nhiệm vụ nghiên cứu
J!8]O*RO6
J!#>!e8@!%!"#$%"TJm?
hIH +0TJm?hIHn+!%!"#-#>BaBa6
Jo(%A.BaP]O*RO.
B89 OTO6
3. Phương pháp nghiên cứu
J<X8"0+&E+&QQ]
O*RO6
JO\<%B89(
OTO/C%AV(0/"<".(W6
J<B89e8@ OTO0%3%AX OTO
%jj6
4. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu
JNABf8"&Q(*+

< OTO6
JR%f A.B89*+
 OTO6
5. Nội dung
5.1. Giới thiệu chức năng cơ bản của các loại MTCT
p
Sáng kiến kinh nghiệm Nguyễn Minh Tú, THPT Việt
Bắc
T!%!"#$%"<-!bBVX-!
>af#!0Z!-0BaP0<BaP0
\abq6NA!%!"Tm?hIH +0Tm?hIHn+-%%A
>f%S#10<+jST0Aq
OX"0/r<C1%>f#!0<jS
T0%0#10BaP0<BaP0#!A
6
5.2. Cách trình bày cách giải bài tập vật lý với sự hỗ trợ của MTCT
T1W`f…………
Trình bày ngắn gọn lời giải về nội dung vật lý
(chủ yếu là biểu thức, phương trình)
Kết quả
T1WGf………66
Trình bày ngắn gọn lời giải về nội dung vật lý
(chủ yếu là biểu thức, phương trình)
Kết quả
666
5.3. Hướng dẫn học sinh giải một số bài tập vật lý với sự hỗ trợ của MTCT
nhãn hiệu “Casio Fx 570 ES”
(Kết quả bài toán chính xác tới 4 chữ số thập phân)
s
Sáng kiến kinh nghiệm Nguyễn Minh Tú, THPT Việt

Bắc
Bài 1. O%aO!N]0%:a3-Xl
`
P8
3PO
`
i-X8l
G
P83PO
G
i74l:a3-
X8)l
`
gl
G
,P83PO
p
tG0Ii-X8)l
`
Jl
G
,8
3PO
s
tH0K6*5"#3P8O
`
O
G
:a3-
X8Bal

`
l
G
u
Tóm tắt cách giải Kết quả
J7.!3Pf
` G ` G ` G
` G p s
G6 i G6 i G6 i G6
l l l l l l
T T T T
g g g g
π π π π
+ −
= = = =
` G ` G ` G
G G G G
` G p s
l l l l l l
T T T T
+ −
→ = = =
G G G G G G
` G p ` G s
iT T T T T T→ + = − =
G G G G
p s p s
` G
i
G G

T T T T
T T
+ −
→ = =
Tính T
1
: ))G6I?
G
gH6K?
G
, ÷G,t
`6vv`GpHIIh
Tính T
2
: +3#O
`
]%wnRoxy8b".
We8])g,8])J,.F#O
`
z]%t
*r   )  )  G6I ?
G
  J H6K ?
G
  ,  ÷ G ,  t
`6KGpshKGhp
O
`
t`0vv`G),
h

Sáng kiến kinh nghiệm Nguyễn Minh Tú, THPT Việt
Bắc
O
G
t`0KGph),
Bài 2.T8X{|Ba|$Af?
`
tp0I)`Hπg
H0pG,)%,i?
G
tG0K)`HπJH0sK,)%,6OP%BaP8\u

Tóm tắt cách giải Kết quả
RBaP8\f
?t?
`
g?
G
tp0I)`HπgH0pG,gG0K)`HπJH0sK,
?tp0I)`HπgH0pGJ
G
π
,gG0K)`HπJH0sK,
Tìm x: +*}mO ~Lns ~LnG p6I+*}mO
)J,)H6pGJ)+*}mO?`H
?
÷G,,gG6K+*}mO)J,
)JH6sK,td6HpGI`Gps
∠
JH6vG`h``Hh

E4Cf?td0HpGI)`HπSH0vG`h,)%,
?td0HpGI)`Hπ
SH0vG`h,)%,
Bài 3. A81"89-<2w<A%o6Nr$A%
<<4%X`GQPBV8{<AH0Gsphx6Nr
$A%<<4?"X$AhH*•-!b<8@`HH
QPBV<8@8{<A81"`0`GHsx6O#w0ou
Tóm tắt cách giải Kết quả
J :A81"<<4%X0-f
d
Sáng kiến kinh nghiệm Nguyễn Minh Tú, THPT Việt
Bắc
€
`
tw}
`

→
wt
Tính R: 12 ÷ 0.2435 = 49.28131417
J :A81"<<4?"X0-f
G G G
G
G
G G G G
G G
G ` G `
G G
G ` G `
i

`
s6 6
L
U
Z Z Z R
I
U U U U
L L
I I f I I
ω
π
→ = = −
 
       
 
→ = − → = −
 ÷  ÷  ÷  ÷
 
       
 

Tính L: ))`HH?
G
÷`6`GHs?
G
,J)`G?
G
÷H6Gsph?
G
,,÷)s×+*}mO?`H

?
?
G
×hH?
G
,tH6GpdKIHsd
wtsv0GK`p)
Ω
,
otH0Gpdv)*,
Bài 4.T4$B?λ
`
tH0hhhµ%λ
G
tpII%A%4
C<P]"<<45%]s$6OP%C<
λ
H
3%%Au
Tóm tắt cách giải Kết quả
Á8@/xf
H
h
hc hc
eU
λ λ
= +
-f
`
` H

G
G H
h
h
hc hc
eU
hc hc
eU







= +
λ λ
= +
λ λ

↔
` G
H
G `
p
s
λ λ
λ =
λ −λ
tH0dhKIµ%6

Tính
H
f
λ
p?H6hhh?H6pII÷)s?H6pIISH6hhh,
I
Sáng kiến kinh nghiệm Nguyễn Minh Tú, THPT Việt
Bắc
tH6dhKddG``v
H
λ =
tH0dhKIµ%
Bài 5. *<#.%C
`
t`H
JK
T0C
G
ts6`H
JK
Trx7!v%
13/6Rr<#C
p
tG6`H
Jd
T1.<#C
p
l%1
l)3/8".,u
Tóm tắt cách giải Kết quả

`p Gp
0F F
ur ur
 <8C
`
0C
G
 !8@C
p
 1
3/6
C
p
l%1l3f
`p Gp `p Gp
HF F F F
+ = ⇔ =−
ur ur r ur ur
→
C
p
rTl%x70m
`p
tm
Gp
O-f
` p
`p
G
• 6 •

6=
q q
F k
AC
0
G p
Gp
G
• 6 •
6=
q q
F k
CB
` p G p
`p Gp
G G G G
• 6 • • 6 •
` s
6 6
)v ,
q q q q
F F k k
AC CB AC AC
= → = → =
−
Tính AC: )`÷xoR*x,?
G
,xoR*xTxoT)s
÷)vJxoR*x,,?
G

+*}mOTxoT`tp
xTtp0HHHH%
Bài 6. *<#C
`
tC
G
th6`H
J`d
TBrAb[70T%
%!Xx7TtK%6T!<#r3/3#-lA
<%/εt`0HHHhvs6k!bBV<BV[x%!-
K
Sáng kiến kinh nghiệm Nguyễn Minh Tú, THPT Việt
Bắc
u
G,?
G
×`6HHHhvs,t`6G`I`GhGh6`H
Jp

nt`0G`I`6`H
Jp
)Q‚%,
v
Sáng kiến kinh nghiệm Nguyễn Minh Tú, THPT Việt
Bắc
Bài 7. T%<BPƒ6*<<4
2$%3/\€tIQ6T!<
2w
`

tpΩ0w
G
tdΩ0x7%81"89<
8`0h%48<3/\+tH0`%%
G
0<2
]s6`H
JI
Ω%0<2%j34!81"A3/!3.6
6O#<281"89x7u
6k!bb#T.8{<C%j34-BV`‚pxu
Tóm tắt cách giải Kết quả
6„8@f
d
AB
l
R
S
ρ
= = Ω
6&ew
xT
t?H…?…d
→
w
T7
tdS?
QPw
x
tH€

TL
tH 
C D
V V→ = →
TT 
≡
L6+az
%<f)w
`
‚‚w
xT
,)w
G
‚‚w
T7
,
O-f
` G
` G
` G
6 6
p d)d ,
i
p `G
AC CB
AC CB
AC CB
R R R R
x x
R R

R R x R R x
−
= = = =
+ + + −

G
` G
p d)d , v) d `G,
p `G )p ,)`G ,
N AC CB
x x x x
R R R
x x x x
− − + +
→ = + = + =
+ − + −
→
+ −
= =
− +
2
N
U 7(x 3)(12 x)
I
R
54x 9x 108
DB
2
6(6 x) 42(6 x) (x 3)
U .I

12 x 54x 9x 108
− − +
⇒ = =
− − +
w
x7
td0HHHH
Ω
`H
Sáng kiến kinh nghiệm Nguyễn Minh Tú, THPT Việt
Bắc
Q"f
DB
1
2
1
DB
2
2
2
U
7(x 3)(12 x)
I
R
54x 9x 108
U
7(6 x) (x 3)
I
R 54x 9x 108
+ −

= =
− +
− +
= =
− +
†48Ba%j34:Lf

−
= − = =
− +
A 1 2
2
63 x 126 1
I I I
3
54x 9x 108

{
=
⇒
= −
1
2
x 3
x 18
),)+e8@>+~oQn,
†48Ba%j34:Tf
−
= − = =
− +

A 2 1
2
126x 63 1
I I I
3
54x 9x 108
⇒ = Ω = Ω >
1 2
x 1,2 , x 25,8 6
    )+e  8@    >
+~oQn,6
Q"fw
xT
t`0G
Ω
iw
T7
ts0K
Ω
%
AC
CB
R
AC 1,2 1
CB 4,8 4
R
= = =
Q".%T!x`f
AB 1,5
AC 0,3m

5 5
= = =
xTtH0pHHH%
Bài 8.Q!x7Br/-@#%]3#@~
-‡t`G%6ˆ]3#0x7x‰7‰6E8Vx7%
Gs%$]3#P8V%p%6k!bb#x7
B38Vu
Tóm tắt cách giải Kết quả
JOB8b".f
Š Š
` ` ` `
` ` ` ` ` `
`Gf d d d d
= + → = +
)`,

``
Sáng kiến kinh nghiệm Nguyễn Minh Tú, THPT Việt
Bắc
J+8b".f
Š Š
G G ` `
` ` ` ` ` `
`G Gs pf d d d d
= + → = +
− +
)G,

Š
` `

`
` `
6 `G
`G
d f d
d
d f d
= =
− −
)p,
OF)`,0)G,)p,-f
`
`
` ` `
`
`G` ` `
`G
`G Gs
p
`G
d
d
d d d
d
−
+ = +
−
+
−
&BaP8|>+~oQn OTO

Bf8
`
tJ`G…H8
`
tdH)%,
8
`
tdH0HHHH%
Bài 9.  ".U4\XjBaP".f
?tpgGg
G
)?l%0l,0A(BV6*5"?!bf
6OV$4.BC5BVh%3.F3:$".
u
6ˆ5BVB`'h1"u
Tóm tắt cách giải Kết quả
,RBaP".f
?tpgGg
G
)?l%0l,
ˆ5BV".B3V
ft?JptGg
G
6
O"th%BBaPf
G
gGJhtH)`,
&BaP)`,f
O#f ~Ln)p$,` ~LnGT~+OphtG
tJhtt

`G
Sáng kiến kinh nghiệm Nguyễn Minh Tú, THPT Việt
Bắc
Tóm tắt cách giải Kết quả
?tH6d`vp`dppd
"tJH6KGpGhvhIv),
,N\t`'h1"tdh),
O#f ~Ln`G?dhgT~+Oph?dh‹Gt
s`0hdp6HvdGh
tH0d`vp),
ts`hdp0Hvdp)%,
Bài 10. 3A3##B2<C!P5U<F!]
`
tG
%0.#Q
`
tG#04.#Q
G
tp0h#6*5"#/%3#5<
C!Pu
Tóm tắt cách giải Kết quả
kZ%$WC!P03#5%B8Q3
-!]B3/"\0/%3#<
C!P"8xt68Q6
T/%3#<C!Pxt
dA
∫
t
pdV
∫

-
1 1
p V
p
V
=
"
2
1
V
1 1
V
dV
A p V
V
=
∫
t
2
1
V
1 1
V
dV
p V
V
∫
tGGd0K`GGIKvŒ
JN\abF%Rf]G+‡TGht
JO#/xf]x×G×`H

∧
Jp×
x
d
∫
x,
?
J`
0G×`H
∧
Jp0p6h×`H
∧
JptGGd6K`GGIKv
xtGGd0K`GpŒ
IV. KẾT QUẢ
`p
Sáng kiến kinh nghiệm Nguyễn Minh Tú, THPT Việt
Bắc
T!B89*+ OTO5B/!
8@"F>%GHHK<8"/"<".(
W6E4C]"vhc*+!8@B.P%34C%A
!#?!6*aY0".*+W%83D^&!
 OTO%/Q`G_]O[BVO*ROQ<7:HG>%
(GHHKSGHHvGHHvSGH`H5Hh0-fHG7Hp
E"43#6H`*+/E"43#3D^&!
OTO%/Q`G_]ˆA6
V. NHỮNG KIẾN NGHỊ - ĐỀ XUẤT
JO\*^+e8@ OTO<8"_.!&Q
-.\0BX!#?!%A8
]O*RO6

JNB%F`JG4RRTO8^
 !"#$%"_
VI. LỜI KẾT
 Q<a208340<B89
! OTOBa!Q5'/?1"8B
%<A.B89*+ OTO6B"0
X5<B%@#X6
`s
Sáng kiến kinh nghiệm Nguyễn Minh Tú, THPT Việt
Bắc
Trên đây là một số ý kiến chủ quan của cá nhân tôi đối với đề tài đã nghiên
cứu. Kính mong sự đóng góp, trao đổi của các bạn đồng nghiệp, các cấp quản lý
để đề tài ngày một hoàn thiện và mang lại hiệu quả cao trong việc giảng dạy và ôn
luyện HS giỏi.
Xin trân trọng cảm ơn!
`h