VAI TRÒ của tài CHÍNH CÔNG TRONG hệ THỐNG tài CHÍNH QUỐC GIA

ĐẠI HỌC KIẾN TRÚC ĐÀ NẴNG
KHOA KINH TẾ
BÀI TIỂU LUẬN
MÔN TÀI CHÍNH CÔNG
TÊN ĐỀ TÀI:
VAI TRÒ CỦA TÀI CHÍNH CÔNG TRONG HỆ THỐNG TÀI CHÍNH
SINH VIÊN THỰC HIỆN: NGUYỄN THỊ PHƯƠNG
GIÁO VIÊN HƯỚNG DẪN: NGÔ ĐỨC CHIẾN
LỚP: 11NH
ĐÀ NẴNG 12/2014
LỜI MỞ ĐẦU
Trong bất cứ quốc gia nào, nền kinh tế nào, bộ phận tài chính công vẫn luôn luôn đóng
vai trò quan trọng nhất không những đối với hệ thống tài chính mà còn đối với toàn bộ
nền kinh tế quốc dân và tất cả các hoạt động của nhà nước. Người ta có thể tiếp cận vai
trò tài chính công ở những góc độ khác nhau.
Tài chính được coi là một trong ba nguồn lực không thể thiếu của mỗi quốc gia mỗi khi
muốn tổ chức một hoạt động nào đó.Chính vì vậy, trong nền kinh tế đã nảy sinh ra nhiều
quỹ tiền tệ để đáp ứng cho nhu cầu hoạt động của mình, và mỗi chủ thể đều có một quỹ
tiền tệ riêng. Cũng như các chủ thể khác, nhà nước cũng cần có một quỹ tiền tệ để thực
hiện các chức năng của mình. Và đó cũng chính là tài chính công.
Để hiểu rõ hơn vai trò cụ thể của tài chính công trong hệ thống tài chính của nước
ta,chúng ta sẽ cùng phân tích đề tài “ Vai trò của tài chính công trong hệ thống tài chính”.
2
I. Đặt vấn đề
Chính phủ ( hay khu vực chính phủ nói chung) luôn phải đảm bảo những nhiệm vụ
lớn lao của cả một quốc gia, dân tộc và thuộc về các chức năng vốn có của nhà nước.
Cùng với quá trình phát triển phạm vi, yêu cầu thực hiện các nhiệm vụ của nhà nước càng
phong phú hơn, đa dạng hơn. Chính vì vậy, Chính phủ luôn cần có nguồn lực tài chính lớn
để đáp ứng cho việc thực hiện các nhiệm vụ của mình. Từ đó xuất hiện khái niệm tài
chính công.
II. Tìm hiểu về tài chính công

1.Tài chính công là gì?
- Tài chính công phản ánh hệ thống các quan hệ kinh tế dưới hình thức tiền tệ trong quá
trình phân phối tổng nguồn lực tài chính quốc gia biểu hiện thong qua các hoạt động
thu,chi bằng tiền để hình thành và sử dụng các quỹ tiền tệ của nhà nước và các chủ thể
công quyền nhằm thực hiện các chức năng kinh tế xã hội của nhà nước trong việc cung
cấp hàng hoá,dịch vụ công cho xã hội không vì mục đích lợi nhuận.
2. Đặc điểm của tài chính công
- Tài chính công thuộc sỡ hữu của nhà nước và gắn liền với quyền lực chính trị của nhà
nước : Nhà nước là chủ thể duy nhất quyết định đến quá trình tạo lập và sử dụng quỹ công
đặc biệt là quỹ ngân sách nhà nước.Các quyết định của nhà nước được thể chế bằng luật
do cơ quan quyền lực cao nhất ( Quốc hội phê chuẩn ).Việc tạo lập và sử dụng quỹ công
phụ thuốc vàoquan điểm của nhà nước và các mục tiêu kinh tế- xã hội quốc gia đặt ra
trong từng thời kỳ.
- Đặc điểm về nguồn thu,chi của tài chính công : Hoạt động thu,chi của tài chính công
chủ yếu mang tính chất không hoàn lại trực tiếp nên không thể đánh giá một cách hiệu
quả và chính xác. Tuy nhiên hiệu quả của tài chính công có thế đánh giá một cách tương
đối thông qua các chỉ tiêu kinh tế-xã hội như tốc độ tăng trưởng kinh tế, tỷ lệ thất
nghiệp,hộ nghèo,tỷ lệ thất học…
3
- Chứa đựng lợi ích chung,lợi ích công cộng : Về thực chất, tài chính công phản ảnh
mối quan hệ kinh tế giữa nhà nước và các chủ thể khác trong nền kinh tế trong việc phân
phối nguồn tài chính quốc gia nên hoạt động tài chính công phản ánh các quan hệ lợi ích
giữa nhà nước và các chủ thể khác trong nền kinh tế, trong đó lợi ích tổng thể ( lợi ích
quốc gia) được đặt lên hàng đầu và chi phối các lợi ích khác.
- Phạm vi hoạt động rộng: Tài chính công gắn liền với việc thực hiện các chức năng,
nhiệm vụ của nhà nước, được thực hiện trên tất cả các lĩnh vực từ kinh tế,văn hoá, giáo
chính công có tác động đến thu nhập của hầu hết các chủ thể trong nền kinh tế kể cả chủ
thế đầu tư hay tiêu dùng. Tuy nhiên phạm vi và mức độ tác động tuỳ thuộc vào chính sách
tài chính công, bối cảnh kinh tế- xã hội quốc gia trong từng thời kỳ và tuỳ thuộc vào từng
chủ thể.

3. Bản chất của tài chính công
- Bản chất kinh tế:
+ Tài chính công phản ánh tổng thể mối quan hệ kinh tế giữa nhà nước và xã hội
trong quá trình phân phối các nguồn lực tài chính.
+ Tài chính công phản ánh hoạt động thu chi bằng tiền của Nhà Nước.
- Bản chất chính trị
+ Thoả mãn các mục tiêu có tính xã hội.
+ Tài chính công là công cụ thực hiện nhiệm vụ kinh tế.
III. Vai trò của tài chính công trong hệ thống tài chính và các kiến nghị đề xuất
1.Vai trò của tài chính công
Vai trò của tài chính công gắn liền với vai trò của nhà nước trong từng thời kỳ nhất
định. Mỗi quốc gia đều có những sứ mạng chính trị riêng, có những quy định khác nhau
trong việc quản lý điều hành các hoạt động kinh tế xã hội.
4
a.Tài chính công là công cụ bảo đảm nguồn lực tài chính cho việc duy trì tồn tại và
hoạt động có hiệu quả của bộ máy nhà nước.
- Tài chính công là công cụ đắc lực trong tay của nhà nước để huy động các nguồn lực
quốc gia và từ những nguồn lực huy động được sử dụng cho các hoạt động của bộ máy
nhà nước thực hiện các chức năng của mình.
Có thể nói rằng đây là vai trò lịch sử của tài chính công xuất phát từ nội tại của phạm trù
tài chính. Một nhà nước ra đời, để có thể tồn tại và duy trì hoạt động của mình thì phải có
nguồn lực tài chính để chi tiêu, thực thi các kế hoạch,hành động. Đặc biệt trong thời đại
kinh tế phát triển, vai trò của nhà nước càng trở nên quan trọng chính vì vậy hoạt động
của nhà nước càng them phong phú và đa dạng, nhu cầu chi tiêu của chính phủ do đó mà
chi tiêu của chính phủ không ngừng tăng lên cả về quy mô lẫn phạm vi.
- Tài chính công là công cụ để khai thác, động viên và tập trung các nguồn lực tài
chính, đáp ứng đầy đủ kịp thời cho nhu cầu chi tiêu mà nhà nước đã dự tính và phát sinh.
Tài chính công được sủ dụng để huy động một phần nguồn tài chính của quốc gia thong
qua đóng góp bắt buộc hoặc tự nguyện của các chủ thể trong nền kinh tế tạo lập quỹ tài
chính công. Các nguồn lực tài chính này được nhà nước huy động từ trong nội bộ nền

kinh tế quốc dân và từ nước ngoài, từ mọi hoạt động và mọi thành phần kinh tế dưới
nhiều hình thức huy động khác nhau như: Thuế, phí, lệ phí bắt buộc, công trái….trong đó
thuế là công cụ chủ yếu nhất. Những khoản huy động này có thế mang tính bắt buộc hoặc
tự nguyện hoàn trả hoặc không hoàn trả , tuy nhiên tình bắt buộc và không hoàn tả là chủ
yếu.
- Tài chính công phân phối các nguồn lực tài chính đã được huy động và tập trung hình
thành quỹ công cho các nhu cầu của nhà nước theo những quan hệ tỷ lệ hợp lý. Phân phối
sản phẩm quốc dân theo hướng tích luỹ để ổn định và phát triển kinh tế đồng thời cung
cấp nguồn vốn đẻ thoả mãn các yêu cầu về hàng hoá và dịch vụ công cộng mà tài chính
của khu vực tư không thể thực hiện được một số đặc điểm đặc biệt của hàng hoá công.
Ngoải ra phân phối của tài chính công còn đảm bảo duy trì hoạt động của bộ máy nhà
nước và đảm bảo an ninh quôc phòng.
5
Như vậy các quỹ tài chính công vừa đảm bảo duy trì, tăng cường sức mạnh của bộ máy
nhà nước, vừa đảm bảo thúc đẩy kinh tế, thực hiện chức năng xã hội của nhà nước đối
với các lĩnh vực, các chủ thể trong nền kinh tế.
- Tài chính công là công cụ để kiểm tra, giám sát để bảo đảm cho các nguồn tài chính
đã được huy động một cách hợp lý hay chưa, việc phân phối và sử dụng đã tiết kiệm và
đạt hiệu quả cao nhất không? Từ đó nhà nước sẽ có những biện pháp điều chỉnh, quỹ tài
chính của nhà nước luôn được huy động mạnh nhất, chính xác hợp lý nhất, đảm bảo
nguồn lực cho việc duy trì tồn tại và hoạt động có hiệu quả của bộ máy nhà nước.
b. Tài chính công có vai trò chi phối các hoạt động của tài chính tư.
Nội dung của tài chính công ở nước ta hiện nay bao gồm: ngân sách nhà nước (NSNN)
từ trung ương đến địa phương, dự trữ nhà nước, tín dụng nhà nước, ngân hàng nhà nước,
tài chính của các cơ quan hành chính nhà nước, tài chính của các đơn vị sự nghiệp nhà
nước, các quỹ tài chính nhà nước. Trong đó NSNN được xem là bộ phận quan trọng nhất,
chi phối đến các thành tố khác. Ở đây cần đề cập đến 3 thành tố có quan hệ chặt chẽ với
nhau và lien quan trực tiếp tới tài chính công hiện nay đó là: NSNN, các quỹ tài chính nhà
nước và tài chính các đơn vị hành chính sự nghiệp. Tài chính công với những chính sách
tài chính bao gồm các chính sách thuế và chi tiêu ngân sách của nhà nước nhằm điều tiết

chu kỳ kinh tế, đảm bảo công ăn việc làm, ổn định giá cả và tăng trưởng lien tục của nền
kinh tế nước ta trong suốt thời gian vừa qua. Nền kinh tế nước ta đang trên đà phát triển,
nền kinh tế thị trường luôn cần có sự quản lý vĩ mô của nhà nước, và tài chính công tại
nước ta đang phát huy vai trò của mình cùng với những bước tiến của mình thể hiện trên
các góc độ: tài chính công chiếm tỷ trọng lớn trong nền kinh tế nước ta, nó là một công cụ
quản lý vĩ mô gắn liền với hoạt động nhà nước về các tài chính của nhà nước nhưng được
thực thi theo khuôn khổ pháp luật nhằm ổn định kinh tế và hài hoà xã hội, nó luôn tác
động đến các khâu tài chính khác trong hệ thống tài chính quốc dân, nó ảnh hưởng đến sự
phát triển của các khu vực kinh tế và thị trường tài chính. Và nó càngó vai trò cực kỳ quan
trọng hơn khi nước ta ngày càng hội nhập sâu vào kinh tế thế giới. Tài chính công huy
động nguồn tài chính bảo đảm nhu cầu chi tiêu của nhà nước: khi nói đến tài chính công
là nói đến các quỹ NSNN, mà để có được quỹ này thì đòi hỏi tài chính công phải phát huy
6
khả năng bằng cách sử dụng các công cụ tài chính nhằm thu hút các nguồn thu NSNN
như: thuế, tín dụng nhà nước, nguồn thu từ các hoạt động nhà nước. Nhưng việc thực hiện
phải được thông qua với tỷ lệ phù hợp và có hiệu quả, cụ thể như: Tỷ lệ động viên từ GDP
vào thuế thể hiện hiệu quả của hệ thống thuế quốc gia, tuy vậy cũng thể hiện gánh nặng
thuế, tạo sức ép cho các chủ thể kinh tế. So sánh tỷ lệ động viên từ thuế vào NSNN của
Việt Nam và một số quốc gia khác có thể thấy tỷ lệ thu thuế trên GDP của nước ta thấp
hơn các nước phát triển khá nhiều. Cụ thể, năm 2010, thu thuế/GDP của Nhật Bản ở mức
28%, Anh 35%, Pháp 43%, Mỹ 24%. Con số này tính trung bình cho các nước tổ chức
hợp tác phát triển kinh tế (OECD) là 34% năm 2010. Tuy vậy so với các nước đang phát
triển cũng như các nước trong khu vực thì thu thuế/GDP của nước ta vẫn cao hơn, ví dụ
như Singapore 13% và Thái Lan 15%. Tuy nhiên chính sách thuế sẽ luôn được điều chỉnh
cho phù hợp với thông lệ quốc tế. Trong hệ thống chính sách thuế đã từng bước giảm dần
sự phân biệt giữa các thành phần kinh tế, tạo môi trường kinh doanh thuận lợi để các
doanh nghiệp phát triển sản xuất, ví dụ năm 2009 giảm thuế thu nhập doanh nghiệp từ
28% xuống 25%, và đến đầu năm 2014, thuế thu nhập doanh nghiệp giảm xuống còn
22%, nâng cao năng lực cạnh tranh, đẩy mạnh xuất khẩu, thủ tục hành chính trong thu
nộp thuế được đơn giản hoá, công tác quản lý thuế được đổi mới và dần được hiện đại

hoá, góp phần khuyến khích đầu tư, phát triển sản xuất kinh doanh. Bên cạnh nguồn thu
chủ yếu là thuế thì còn có các khoản thu khác như phí, lệ phí của công dân như phí cầu
đường, lệ phí trước bạ, học phí…Các khoản thu tín dụng nhà nước: hoạt động cho vay
nhưng với mục đích có lợi cho người dân.
- Không những thế tài chính công còn có vai trò trong công tác quản lý, điều hành giá cả
thị trường xã hội:
• Thực hiện lộ trình điều chỉnh giá bán đối với một số hàng hoá dịch vụ nhà nước
còn quản lý giá ( điện, xăng dầu ), tiến dần tới qaunr lý giá theo cơ chế thị
trường. Chính phủ đã thực hiện điều chỉnh giá bán điện cho các hộ tiêu dùng
lớn, giá bán than cho sản xuất giấy, phân bón , xi măng đề tăng. Chính phủ thực
hiện việc trao quyền tự quyết định giá xăng cho các doanh nghiệp kinh doanh
xăng dầu theo cơ chế thì trường từ ngày 01/5/2007. Trong quá trình điều hành,
7
chính phủ đã tập trung chỉ đạo quyết liệt công tác quản lý giá, sử dụng hợp lý
các công cụ tài chính và tiền tệ nhằm giảm chi phí đầu vào cho nền kinh tế,
kiểm soát lượng tiền trong lưu thông, chống đầu cơ, tăng giá ảo để đảm bảo
kiềm chế tốc độ tăng chỉ số giá tiêu dùng thấp hơn tốc độ tăng trưởng kinh tế
theo nghị định của quốc hội, trong đó các giải pháp quan trọng đã được thực
hiện là: thúc đẩy tiến độ thực hiện và giải ngân vốn đầu tư XDCB, tổ chức phát
hành tín phiếu, trái phiếu để thu hút lượng tiền nhàn rỗi trong dân cư, đảm bảo
cấp phát đầy đủ và kịp thời kinh phí mua vắc-xin, các chi phí khác lien quan
đến công tác phòng chống, dập dịch, thực hiện giảm ngay thuế nhập khẩu đối
với 18 nhóm mặt hàng ( thịt bò, thịt lợn, trứng gia cầm, nguyên liệu sữa, sữa
thành phẩm, dầu thực vật, thức ăn chăn nuôi…). Nhờ vậy, trong điều kiện kinh
tế phát triển, sức mua có khả năng thanh toán của các tầng lớp dân cư tăng,
hướng chuyển dịch cơ cấu kinh tế thường sẽ làm cho gía cả hàng hoá dịch vụ
đó giảm xuống. Khi giá cả hàng hoá giảm xuống thì lượng cầu sẽ tăng lên. Để
đáp ứng cho sự gia tăng về cầu hàng hoá, các doanh nghiệp sẽ mở rộng quy mô
sản xuất nhằm thu lợi nhuận nhiều hơn. Ngược lại khi áp dụng thuế suất cao,
giá tăng thì lượng cầu sẽ giảm, các doanh nghiệp sẽ thu hẹp quy mô sản xuất

kinh doanh và có thể tìm lĩnh vực mới để đầu tư nhằm chuyển chuyển dịch cơ
cấu kinh tế với mục đích sản xuất mặt hàng khác tạo ra lợi nhuận nhiều hơn.
• Với sự điều chỉnh công cụ tài chính thông qua thuế XNK, thuế tiêu thụ đặc
biệt nhà nước có thế điều tiết, hướng dẫn tiêu dùng, bảo vệ sản xuất trong
nước, đồng thời khuyến khích các doanh nghiệp, tổ chức kinh tế thay thế
nguyên liệu nhập khẩu bằng nguyên liệu sản xuất sẵn có trong nước thueo mức
độ tỷ lệ nội địa hoá, góp phần tăng khả năng cạnh tranh của hàng hoá trong
nước ngay trên thị trường nội địa cũng như trên thị trường quốc tế. Khi đánh
thuế hàng nhập cao, giá hàng nhập đắt sẽ khuyến khích người tiêu dùng dùng
hàng trong nước. Với điều kiện đó, hàng sản xuất trong nước có thể cạnh tranh
hơn, giá thành hạ so với hàng nhập khẩu.
8
c. Tài chính công có vai trò hướng dẫn và điều tiết các hoạt động của tài chính tư.
- Tài chính công có vai trò quan trọng trong việc thực hiện công bằng xã hội và giải
quyết các vẫn đề xã hội. Tài chính hướng dẫn các chủ thể thực hiện trách nhiệm của mình
theo những quy định đã được đặt ra: Ví dụ cụ thể như:
• Công cụ thuế suất với các mức thuế khác nhau đối với từng loại sản phẩm,ngành
nghề,vùng lãnh thổ, tài chính công có vai trò định hướng đầu tư,điều chỉnh cơ cấu
của nền kinh tế, kích thích hoặc hạn chế phát triển sản xuất kinh doanh theo từng
loại sản phẩm.
• Thuế thu nhập của doanh nghiệp Việt Nam hiện nay là 22%.
Thuế tiêu thụ đặc biệt với các mức thuế khác nhau tuỳ thuộc vào từng loại hànhoá:
Các chủ thể của tài chính tư dựa trên nhưng quy định này để thực hiện.
BIỂU THUẾ TIÊU THỤ ĐẶC BIỆT
STT Hàng hoá, dịch vụ Thuế suất (%)
I Hàng hoá
1
Thuốc lá điếu, xì gà và các chế phẩm khác từ
cây thuốc lá
65

2 Rượu
a) Rượu từ 20 độ trở lên

Từ ngày 01 tháng 01 năm 2010 đến hết ngày
31 tháng 12 năm 2012
45
Từ ngày 01 tháng 01 năm 2013 50
b) Rượu dưới 20 độ 25
3 Bia

Từ ngày 01 tháng 01 năm 2010 đến hết ngày
31 tháng 12 năm 2012
45
Từ ngày 01 tháng 01 năm 2013 50
4 Xe ô tô dưới 24 chỗ

a) Xe ô tô chở người từ 9 chỗ trở xuống, trừ
loại quy định tại điểm 4đ, 4e và 4g Điều này


Loại có dung tích xi lanh từ 2.000 cm
3
trở
xuống
45
9
STT Hàng hoá, dịch vụ Thuế suất (%)

Loại có dung tích xi lanh trên 2.000 cm
3

đến
3.000 cm
3
50
Loại có dung tích xi lanh trên 3.000 cm
3
60

b) Xe ô tô chở người từ 10 đến dưới 16 chỗ,
trừ loại quy định tại điểm 4đ, 4e và 4g Điều
này
30

c) Xe ô tô chở người từ 16 đến dưới 24 chỗ,
trừ loại quy định tại điểm 4đ, 4e và 4g Điều
này
15

d) Xe ô tô vừa chở người, vừa chở hàng, trừ
loại quy định tại điểm 4đ, 4e và 4g Điều này
15

đ) Xe ô tô chạy bằng xăng kết hợp năng
lượng điện, năng lượng sinh học, trong đó tỷ
trọng xăng sử dụng không quá 70% số năng
lượng sử dụng.
Bằng 70% mức
thuế suất áp
dụng cho xe
cùng loại quy

định tại điểm
4a, 4b, 4c và 4d
Điều này
e) Xe ô tô chạy bằng năng lượng sinh học
Bằng 50% mức
thuế suất áp
dụng cho xe
cùng loại quy
định tại điểm
4a, 4b, 4c và
4d Điều này
g) Xe ô tô chạy bằng điện
Loại chở người từ 9 chỗ trở xuống 25
Loại chở người từ 10 đến dưới 16 chỗ 15
Loại chở người từ 16 đến dưới 24 chỗ 10
Loại thiết kế vừa chở người, vừa chở hàng 10
5 Xe mô tô hai bánh, xe mô tô ba bánh có dung 20
10
STT Hàng hoá, dịch vụ Thuế suất (%)
tích xi lanh trên 125cm
3
6 Tàu bay 30
7 Du thuyền 30
8
Xăng các loại, nap-ta, chế phẩm tái hợp và
các chế phẩm khác để pha chế xăng
10
9
Điều hoà nhiệt độ công suất từ 90.000 BTU
trở xuống

10
10 Bài lá 40
11 Vàng mã, hàng mã 70
II Dịch vụ
1 Kinh doanh vũ trường 40
2 Kinh doanh mát-xa, ka-ra-ô-kê 30
3
Kinh doanh ca-si-nô, trò chơi điện tử có
thưởng
30
4 Kinh doanh đặt cược 30
5 Kinh doanh gôn 20
6 Kinh doanh xổ số 15
- Thúc đẩy chuyển dịch cơ cấu kinh tế, đảm bảo kinh tế tăng trưởng ổn định và bền
vững.
Nâng trần bội chi năm 2014 lên 5,3% GDP vì yêu cầu đầu tư vẫn rất lớn
Sang năm 2014, để kinh tế tăng trưởng ở mức hợp lý khoảng 5,5%, nếu tốt thì khoảng
5,8% - 6%, vẫn phải có một phần đầu tư và tính toán tối thiểu thì cũng phải đầu tư
khoảng 255.000 tỷ đồng và cân đối tổng thu- tổng chi thì chúng ta buộc phải đề nghị
tăng bội chi và dành toàn phần bội chi này cho đầu tư.
d. Tài chính công với vai trò điều tiết vĩ mô các hoạt động kinh tế- xã hội.
Nền kinh tế đặc biệt là kinh tế thị trường với những ưu điểm về khả năng sang tạo
ra hàng hoá, dịch vụ phong phú, thực hiện được sự phát triển thịnh vượng. Về kinh tế,
khuyến khích lực lượng sản xuất phát triển, thúc đẩy quá trình tích luỹ và tập trung.
Song bên cạnh đó cũng chứa đựng hàng loạy khuyết tật mà bản than nó không tự giải
11
quyết được như: mất cân đối cung cầu giữa sản xuất và tiêu dùng gây ra lạm phát, huỷ
hoại môi trường tự nhiên, chênh lệch giàu nghèo ngày càng sâu sắc…chính vì vậy cần
có sự điều tiết của nhà nước bằng nhiều công cụ khác nhau. Trong các công cụ quản lý
điều tiết của nhà nước thì công cụ tài chính đóng vai trò quan trọng chủ yếu.

- Tài chính công đóng vai trò quan trọng trong việc thúc đẩy chuyển dịch cơ cấu
kinh tế, đảm bảo kinh tế tăng trưởng ổn định và bền vững. Với chức năng phân bổ
nguồn lực tài chính thong qua quá trình tạo lập và sử dụng quỹ công, tài chính công
tác động đến việc phân bổ và góp phần nâng cao hiệu quả sử dụng các nguồn tài chính
trong toàn bộ nền kinh tế. Công cụ thuế với các mức thuế suất ưu đãi khác nhau đối
với từng loại sản phẩm, ngành nghề, vùng lãnh thổ…
- Tài chính công có vai trò định hướng đầu tư, điều chỉnh cơ cấu nền kinh tế, kích
thích hoặc hạn chế phát triển sản xuất kinh doanh theo từng loại sản phẩm. Với việc
phân bổ nguồn lực tài chính cho đầu tư xây dựng cơ sở hạ tầng, đầu tư vào các ngành
nghề then chốt, các công trình mũi nhọn, hỗ trợ tài chính cho các thành phần kinh tế
trong các trường hợp cần thiết như giá trợ cấp…
- Tài chính công góp phần tạo điều kiện thuận lợi cho phát triển sản xuất kinh doanh
hình thành và hoàn thiện cơ cấu sản xuất, cơ cấu kinh tế, nhằm thúc đẩy kinh tế tăng
trưởng. Cùng với việc thúc đẩy kinh tế tăng trưởng tài chính công còn có vai trò quan
trọng trong việc bình ổn kinh tế vĩ mô như: đảm bảo tốc độ tăng trưởng hợp lý, duy trì
việc sử dụng lao động ở tỷ lệ cao, hạn chế sự tăng giá đột ngột đồng loạt và kéo dài…
Nó được thực hiện qua các biện pháp như tạo lập và sử dụng các quỹ dự trữ quốc gia,
quỹ hỗ trợ việc làm, điều chỉnh thuế, điều chỉnh chi tiêu chính phủ, phát hành trái
phiếu…
- Tài chính công đóng vai trò quan trọng trong việc thực hiện công bằng xã hội và
giải quyết các vấn đề xã hội. Vai trò này được thể hiện thong qua việc sử dụng các
công cụ thu,chi của tài chính công để điều chỉnh thu nhập giữa các tầng lớp nhân dân,
giảm bớt những bất hợp lý trong phân phối thu nhập, đảm bảo công bằng và giải quyết
các vấn đề xã hội của nền kinh tế vĩ mô.
12
Một trong những tiêu chí để đánh giá mức độ phát triển của nền kinh tế xã hội đó là
mức sống của dân cư, mặt bằng về văn hoá, phúc lợi xã hội. Nhu cầu về các hàng hoá,
dịch vụ công với chất lượng cao như: giáo dục, y tế, văn hoá và các các dịch vụ xã hội
khác ngày càng tăng lên cùng với sự phát triển của nền kinh tế, văn minh của xã hội
đòi hỏi nhà nước phải tăng cường đầu tư công. Hằng năm, phân bố nguồn lực tài chính

công để thực hiện các biện pháp trong sự nghiệp giáo dục, đào tạo ( phổ cập giáo dục),
sự nghiệp y tế ( chương trình y tế cộng đồng), sự nghiệp văn hoá, xã hội được thực
hiện thông qua các khoản chi tiêu công. Ngoài ra nhà nước còn có những khoản chi
tiêu công lien quan đến phúc lợi, an ninh xã hội…nhằm nâng cao mức sống của nhân
dân. Kinh tế phát triển kéo theo sự chênh lệch thu nhập giữa các vùng miền, vùng dân
cư càng gia tăng. Để thực hiện công bằng xã hội, giảm bớt khoảng cách giữa người
giàu và người nghèo chính phủ sử dụng những chính sách tài chính công thông qua
công cụ thuế và chi tài chính công. Thuế thu nhập cá nhân luỹ tiến từng phần có vai
trò điều tiết mạnh thu nhập của những người có thu nhập cao và điều tiết ở mức hợp lý
đối với các cá nhân có thu nhập trung bình hoặc thấp. Bên cạnh đó thuế tiêu thụ đặc
biệt, thuế giá trị gia tăng, thuế xuất nhập khẩu có vai trò điều tiết thu nhập thực tế có
khả năng thanh toán của dân cư bằng việc đánh thuế cao với hàng hoá dịch vụ cao cấp,
đánh thuế thấp với các mặt hàng thiết yếu đảm bảo đời sống dân cư.
2.Những hạn chế của tài chính công ở nước ta hiện nay
Bên cạnh những lợi ích tài chính công mang lại cho quốc gia thì song song với đó là
việc nó vẫn còn tồn tại một số hạn chế như: Tài chính công chưa thực sự phát huy hết
vai trò của mình, nó còn mờ nhạt, chính sách vẫn còn lỏng lẽo, chưa kiểm soát được
thị trường trong nước đã làm cho giá cả của một số mặt hàng vẫn chưa được ổn định
như: giá sữa và giá ô tô cao gấp nhiều so với các nước trên thế giới, hoặc khi giá xăng
dầu thế giới tăng thì giá xăng dầu của nước ta cũng tăng theo, nhưng khi giá xăng dầu
trên thế giới giảm xuống thì giá xăng dầu trong nước vẫn chưa được bình ổn. Điều này
là do tổ chức tài chính nước ta vẫn chưa thực hiện tốt, không kiểm soát chặt chẽ được
giá cả trên thị trường nói riêng cũng như nền kinh tế nói chung làm cho sự phân hoá
nghiêm trọng giữa các ngành kinh tế, các vùng kinh tế hay giữa các doanh nghiệp sản
xuất…làm cho kinh tế mất ổn định, rối loạn dẫn đến lung đoạn và bị trì trễ, việc điều
13
hành ngân sách nhà nước vẫn còn khó khan, hạn chế, do đó chưa phát huy hết vai trò
của tài chính công như: chất lượng công tác dự báo chưa cao,việc triển khai đồng thời
chính sách tài khoá và chính sách tiền tệ nới lỏng đã làm gia tăng áp lực lạm phát, mức
dư nợ tính cả nợ của doanh nghiệp nhà nước, nợ trái phiếu chinhs phủ, nợ đọng xây

dựng cơ bản thì nợ công của nước ta đã vượt trần…
Nếu tài chính công không vững mạnh thì sẽ kéo theo hàng loạt những vấn đề về
kinh tế sẽ không được giải quyết và dẫn đến sự mất cân đối trong hệ thống tài chính
quốc gia, nền kinh tế của ta sẽ bị mất tự chủ trên thị trường quốc tế và ngày càng càng
trở nên trì trệ, rối loạn và suy thoái. Chúng ta có thể thấy vai trò của tài chính công là
không thể phủ nhận dù đôi khi nó có mang lại một số chưa tích cực trong xã hội ( độc
quyền giá điện, nước…). Ngoài ra vấn đề đang lo lắng hiện nay nữa đó là tình hình
quy mô nợ công lớn, xu hướng tăng nhanh, rủi ro lớn, đang ở mức báo động, các
khoản nợ trái phiếu, nợ đọng xây dựng cơ bản, nợ ngân hàng chính sách, nợ bảo hiểm
xã hội cũng đáng lo ngại, áp lực trả nợ rất lớn trong khi năng lực trả nợ của chính phủ
không cao.
Tuy nhiên tài chính là cái đảm bảo lợi ích cho tất cả mọi người đều được hưởng công
bằng như nhau. Vì vậy, ta có thể thấy tài chính công có sức ảnh hưởng lớn như thế nào
đối với nền kinh tế vì nói đến tài chính công là nói đến trách nhiệm đối với xã hội
đứng ở góc độ vững vàng là trụ sở vững chắc để điều tiết và tác động đến các cấu trúc
tài chính khác trong trong nước nhằm thúc đẩy nền kinh tế phát triển
3. Những kiến nghị đề xuất nhằm khắc phục những hạn chế của tài chính công.
Chính vì việc thực hiện các chính sách chưa được tốt, các chính sách còn lỏng lẽo,
và quan trọng hơn là việc đánh giá nợ công chưa được chính xác về nợ công: trong
báo cáo của Chính phủ và Uỷ ban tài chính ngân sách nhận định rằng nợ công vẫn ở
mức an toàn (64%), trong khi nếu như tính cả số nợ của doanh nghiệp nhà nước, nợ
trái phiếu chính phủ, nợ đọng xây dựng cơ bản thì nợ công của nước ta đã vượt trần
dẫn đến nhiều kết quả chưa tích cực.
Vì vậy:
14
- Cần đánh giá một cách thực tế, thẳng thắn về tỷ lệ nợ công để có thể tìm ra các
phương án tháo gỡ nợ công.
- Chính phủ cần có báo cáo bổ sung gửi Quốc hội và báo cáo hàng năm về nợ công,
trong đó cụ thể hoá về cơ cấu nợ, chủ thể nợ, mức nợ hàng năm, tỷ trọng nợ
công/GDP, phương án trả nợ, vấn đề sử dung đồng vốn vay.

- Cần xem xét lại vai trò, trách nhiệm của Chính phủ, các bộ, ngành trong việc quản
lý, sử dụng chi chưa chặt chẽ, tiết kiệm, hiệu quả trong điều kiện nợ lớn.
- Cần phát huy, sử dụng hết quyền giám sát và quyền quyết định các vấn đề quan
trọng lien quan đến vấn đề về tài chính công.
15
KẾT LUẬN
Một quốc gia ở bất kỳ thời đại nào, giai đoạn nào cũng luôn đến tài chính công. Và cần
tích cực đổi mới và hoàn thiện nó trên mọi phương diện. Tài chính công giúp duy trì sự
tồn tại và hoạt động của bộ máy nhà nước, giúp điều tiết nền kinh tế vĩ mô đồng thời nó
còn thúc đẩy kinh tế tăng trưởng ổn định bền vững. Không những thế tài chính công còn
đóng vai trò rất quan trọng trong việc thực hiện công bằng xã hội và giải quyết các vấn đề
xã hội. Như vậy, vai trò của tài chính công là rất lớn đối với mỗi quốc gia.
Tài liệu tham khảo:
-Bài giảng Tài chính công
- />20141029014034746.htm
- vneconomy.vn/tai-chinh/chi-ngan-sach-mem-den-tuy-tien-20141125071224844.htm
16
17