TRNG I HC M TP. H CHÍ MINH
CHNG TRÌNH ÀO TO C BIT
KHÓA LUN TT NGHIP
CHUYÊN NGÀNH K TOÁN
NGHIÊN CU PHÁT TRIN
SN PHM TÍN DNG SINH VIÊN
TI SACOMBANK
SVTH: NGÔ TH AN H
MSSV: 0854042072
Ngành: K TOÁN
GVHD: PGS.TS NGUYN MINH KIU
Thành ph H Chí Minh – Nm 2012
i
LI CM N
dfdf
tài lun vn “Nghiên cu phát trin Sn phm tín dng sinh viên ti ngân hàng
Sacombank” là “công trình nghiên cu quy mô đu tiên” ca sinh viên. Bn thân
sinh viên đã hc đc nhiu kin thc và kinh nghim quý báu sau 4 tháng “vt v”
hoàn thành lun vn. Lun vn này đc thc hin tt không ch là công sc trong 4
tháng qua mà phi nói đn 4 nm sinh viên đc hc tp và rèn luyn v tri thc, nhân
cách t khoa chng trình ào To c Bit, tr
ng i hc M Tp.HCM.
Em xin gi li cám n đn tp th Thy Cô khoa chng trình ào To c Bit, cám
n các Thy Cô đã luôn tn tâm truyn đt kin thc và kinh nghim cho em. Mong
các Thy Cô luôn hnh phúc vi s nghip ging dy và đào to nhân tài cho đt
nc.
Em xin cm n PGS.TS Nguyn Minh Kiu, ngi đã trc tip hng dn em trong
sut quá trình làm lu
n vn, t khi hình thành ý tng cho đn lúc hoàn thành. Vn
kin thc sâu rng, s thông minh và cách đi x tn tình ca quý Thy đã thc s to
nên s khâm phc và quý trng ni em. Cám n Thy đã truyn cho em nim say mê
nghiên cu khoa hc và s ham hc hi hn na các kin thc kinh t.
Xin cám n Ba, M - luôn dành tình yêu thng và là ch da ln lao trên bc
đng trng thành. Cám n các b
n sinh viên trong lp KT08B khoa ào To c
Bit, bn bè thân hu,…luôn giúp đ tôi hoàn thành tt nhim v ca mình.
Sinh viên
NGÔ TH AN H
ii
DANH MC CÁC T VIT TT
BTC: B Tài Chính
CBNV: Cán b nhân viên
CMND: Chng minh nhân dân
KHCN: Khách hàng cá nhân
NHTM: Ngân hàng thng mi
NHNN: Ngân hàng Nhà Nc
NHCSXH: Ngân hàng chính sách xã hi
TMCP: Thng Mi C Phn
TP.HCM : Thành Ph H Chí Minh
TTQT: Thanh Toán Quc T
WTO: T chc kinh t th gii
SACOMBANK: Ngân hàng thng mi c phn Sài Gòn Thng Tín
iii
MC LC
LI CM N……………………………………………………………………………… i
NHN XÉT CA GING VIÊN HNG DN
………………………………………ii
DANH MC CÁC T VIT TT………………………………………………… iii
MC LC…………………………………………………………………………… iv
DANH MC BNG
………………………………………………………………………vi
DANH MC HÌNH………………………………………………………………… vii
CHNG 1: GII THIU 1
1.1 T VN 1
1.2 LÝ DO CHN TÀI 2
1.3 MC TIÊU NGHIÊN CU 3
1.4 PHNG PHÁP NGHIÊN CU 3
1.5 PHM VI NGHIÊN CU 4
1.6 KT CU CA KHÓA LUN 4
CHNG 2. C S LÝ THUYT 7
2.1 C S LÝ LUN CHUNG 7
2.2 QUY TRÌNH NGHIÊN CU PHÁT TRIN SN PHM TÍN DNG CA
SACOMBANK 11
2.3 CÁC NGHIÊN CU Ã THC HIN LIÊN QUAN TÀI 14
2.4 KINH NGHIM HOT NG TÍN DNG SINH VIÊN CÁC NC TRÊN
TH GII 19
iv
CHNG 3. PHÁT TRIN SN PHM TÍN DNG SINH VIÊN CA
SACOMBANK 23
3.1 KHO SÁT NHU CU V TÍN DNG CA SINH VIÊN 23
3.2 NH HNG PHÁT TRIN SN PHM TÍN DNG SINH VIÊN
SACOMBANK. 41
CHNG 4. KT LUN VÀ KIN NGH 45
4.1 KT LUN 45
4.2 KIN NGH 46
KT LUN 50
DANH MC TÀI LIU THAM KHO 52
PH LC 1 53
PH LC 2 56
PH LC 3 66
v
DANH MC BNG
Bng 3.1: c đim ca mu kho sát 25
Bng 3.2: Bng tng hp
kt qu thng kê các bin 28
Bng 3.3.1: Cm nhn ca sinh viên đi vi sn phm vay u đãi ca NHCSXH 31
Bng 3.3.2 Bng đo lng mc đ hài lòng ca sinh viên đi vi nhân t
s đáp ng 32
Bng 3.4.1 : Cm nhn ca sinh viên đi vi đ tin cy ca chng trình tín dng u
đãi do NHCSXH cung cp . 33
Bng 3.4.2: Bng đo lng mc đ hài lòng ca sinh viên đi vi nhân t
đ tin cy 34
Bng 3.5.1: Cm nhn ca sinh viên đi vi s đm bo ca chng trình tín dng u
đãi do NHCSXH cung cp 35
Bng 3.5.2: Bng đo lng mc đ hài lòng ca sinh viên đi vi nhân t
s đm bo 36
Bng 3.6.1: Cm nhn ca sinh viên đi vi s cm thông mà chng trình tín d
ng
u đãi do NHCSXH cung cp mang li
Bng 3.6.2: Bng đo lng mc đ hài lòng ca sinh viên đi vi nhân t s cm
thông 37
Bng 3.7.1: S hài lòng ca sinh viên đi vi chng trình tín dng u đãi do
NHCSXH cung cp 38
Bng 3.7.2: Bng đo lng mc đ hài lòng ca sinh viên đi vi nhân t
s hài lòng 38
vi
DANH MC HÌNH
Hình 2.1: Quy trình nghiên cu phát trin sn phm ca Sacombank 13
Biu đ 3.1: T l nam n tham gia phng vn 26
Biu đ 3.2: T l nm theo hc ca các sinh viên tham gia vay vn 26
Biu đ 3.3: Quê quán ca các sinh viên tham gia vay vn 27
Biu đ 3.4: T l ngành hc ca các sinh viên vay vn 28
1
CHNG 1: GII THIU
1.1 T VN
Có ngi đã ví s kin Vit Nam gia nhp T chc kinh t th gii (WTO) vào nm
2007 nh là hình nh v cuc hành trình ca chic thuyn mc, sau bao nm thong th
ni ao nhà nay bt đu bi ra bin ln vi bao nhiêu là sóng to, gió c đang ch phía
trc. Vi tôi, hình nh y thc s đã đc c th hóa qua chng đng hn nm nm
thc hi
n l trình cam kt WTO trong các lnh vc kinh t, tài chính. Thách thc có,
khó khn cng có, và có c nhng đ v. Tt c cho thy rõ mt điu rng, “m ca”
đem li c hi nhng song hành vi nhng c hi y là nhng cnh tranh khc lit khó
ng. Bi l đó, đ tn ti, phát trin và có th cnh tranh trên trng quc t, chính
ph
Vit Nam, bên cnh vic đu t c s h tng, các công trình giao thông đô th…
còn phi đc bit chú trng đn vic đu t cho giáo dc và đào to, đây đc coi là
quc sách ca nhiu quc gia trên th gii cng nh ti Vit Nam. Mt trong s nhng
chính sách đu t phát trin ngun nhân lc ca nhà nc đc chú trng hin nay đó
là chính sách tín dng u đãi cho hc sinh, sinh viên có hoàn cnh gia đình khó khn.
Tín dng sinh viên là hình thc cho vay nhm h tr cho sinh viên v hc phí, sách v
và các chi phí sinh hot khác. im khác bit c bn gia tín dng sinh viên và các
hình thc tín dng thông thng khác là lãi sut đc áp dng mc thp hn và vic
hoàn tr n vay có th đc hoãn li trong thi gian sinh viên còn theo hc trng.
Cách đây hn 10 nm, chính sách tín dng u đãi cho hc tp đã đc trin khai theo
Quyt đnh s 51/1998/Q-TT ngày 2-3-1998 ca Th tng Chính ph v vic thành
lp Qu tín dng đào to. Theo đó, ngày 27/9/2007, Th tng chính ph chính thc
ban hành chính sách tín dng dành cho hc sinh, sinh viên có hoàn cnh khó khn góp
phn trang tri chi phí cho vic hc tp và sinh hot ca hc sinh, sinh viên trong thi
gian theo hc ti trng. Sut t đó đn nay, chính sách tín dng này m
i nm đu
đc điu chnh và b sung cho hoàn thin và hiu qu hn. Nhng liu rng nhng
chính sách mang tính h tr ca nhà nc nh th có thc s hiu qu, và hiu qu đn
mc nào, các hn ch và các gii pháp ra sao?
2
Thng thn mà nói, không th ph nhn phn nào nhng ích li đc mang li t
nhng chính sách, nhng cng hoàn toàn không khó đ nhn ra nhng bt cp tn ti
xung quanh vn đ này. Thit ngh, điu thc s quan trng đi vi tín dng sinh viên
là không nên ch dng li mc đ tr cp, h tr và ch dành cho sinh viên nghèo có
hoàn cnh khó khn. Nhu cu chi tr h
c phí, chi phí sinh hot luôn là bài toán nan
gii đi vi phn ln sinh viên Vit Nam t xa đn nay, vy ti sao không xem sinh
viên là mt đi tng khách hàng và là mt ngun doanh li ln cho ngân hàng khi
cung cp loi hình sn phm Tín dng sinh viên này. Có l đây thc s là mt câu hi
nghiêm túc cn đc trao đi mt phm vi nht đnh trong đ tài này.
1.2 LÝ DO CHN TÀI
Qua kho sát s b, đã có khá nhiu nghiên cu v chính sách tín dng u đãi cho sinh
viên. Các chng trình nghiên cu ch yu nhm tp trung kho sát và đánh giá nhu
cu tín dng ca sinh viên theo các khía cnh có nhu cu hay không, nhu cu đn mc
nào, c th hn na là nhu cu v mc vay, thi gian hoàn tr n vay thm chí c v
hình thc hoàn tr n vay mà sinh viên mong mun. T đó, đ xut các gii pháp
nhm ci thin và đáp ng tt hn cho sinh viên. Th nhng, liu rng các đ xut y
có đc ng dng trong bi cnh nc ta, khi ngun chi cho ngân sách công còn hn
hp và hot đng cho sinh viên vay vn hc tp vn còn mang nng âm hng ca
chính sách h tr và bó hp trong c ch xin cho.
Trong khi đó, thit ngh nhu cu chi tr hc phí, chi phí sinh hot luôn là bài toán nan
gii đi vi ph
n ln sinh viên Vit Nam t xa đn nay, vy ti sao không xem sinh
viên là mt đi tng khách hàng và là mt ngun doanh li ln cho ngân hàng, c th
là nhóm ngân hàng TMCP khi cung cp loi hình sn phm Tín dng sinh viên này.
Hng suy ngh y thc s m ra mt hng đi mi, kh quan và kh thi hn cho mc
tiêu đào to ngun nhân lc có tri thc ca Vit Nam.
Ý thc tm quan trng ca vic t
p trung đu t, nâng cao cht lng cho giáo dc
nhm to ra ngun nhân lc có tri thc cao cho đt nc, giúp nc ta nhanh chóng rút
ngn khong cách v kinh t, khoa hc k thut và hi nhp mt cách bình đng vi
các nc phát trin. Tôi mnh dn đ xut và nghiên cu đ tài:
“Nghiên cu phát trin Sn phm tín dng sinh viên ti ngân hàng Sacombank”
3
Qua đó, có th phân tích bi cnh, nhng tn ti xung quanh vn đ Tín dng sinh viên
và nht là nhu cu v tín dng ca sinh viên Vit Nam hin nay. T đó, mong mun
thit k riêng mt loi hình sn phm tín dng cho sinh viên, trc tip ng dng và
phát trin ti Ngân hàng TMCP Sài Gòn Thng Tín.
1.3 MC TIÊU NGHIÊN CU
Nghiên cu này trc ht nhm mc tiêu xác đnh c th nhu cu v tài chính ca sinh
viên trong bi cnh ngày nay. Ch khi hiu đc suy ngh, cm nhn và mong mun
ca sinh viên, ta mi có th đ xut các gii pháp phù hp và đt hiu qu cao.
Trên c s đó, đây s là đnh hng nn tng cho vic phát trin sn phm Tín dng
sinh viên ti Sacombank và tin hành đ xut xây d
ng mt loi hình sn phm Tín
dng hoàn chnh cho sinh viên Vit Nam.
Ngoài ra, trên c s nm bt đc nhu cu ca sinh viên, đ xut mô hình sn phm
phù hp, các kin ngh và đ xut s đc đa ra nhm hin thc hóa mô hình sn
phm tín dng này. Ngoài ra, đây cng s là nhng nhân t c bn mà theo đó ngân
hàng Sacombank s tp trung gii quyt và đu t nhm
đáp ng tt nht nhu cu tín
dng cho sinh viên Vit Nam hin nay.
1.4 PHNG PHÁP NGHIÊN CU
Nghiên cu này s dng ngun s liu và tài liu có liên quan t các vn bn pháp quy
ca c quan qun lý nhà nc, t ngân hàng Chính sách xã hi và t các cá nhân có
tham gia s dng dch v tín dng u đãi cho sinh viên do NHCSXH cung cp. Ngoài
ra, báo cáo còn đc thc hin trên c s tham kho ý kin ca ging viên hng dn,
các chuyên gia trong vic xây dng bng câu hi kho sát.
Theo đó, các phng pháp thng kê mô t và điu tra, kh
o sát đc s dng. Phng
pháp thng kê mô t đc s dng nhm mô t thc trng ca dch v tín dng u đãi
cho sinh viên do NHCSXH cung cp thông qua vic thu thp và tham kho các kt qu
nghiên cu đã thc hin có liên quan đn dch v này. Phng pháp điu tra, kho sát
đc s dng qua hai bc. Bc mt là tin hành kho sát s b 10 sinh viên trng
H M
TP.HCM có tham gia chng trình tín dng u đãi cho sinh viên và hai nhân
viên NHCSXH ph trách mng dch v này đ xây dng bng câu hi kho sát. Theo
4
đó, bc hai s tin hành điu tra chính thc, phng vn trc tip thông qua bng câu
hi kho sát vi khong 100 sinh viên đã tham gia chng trình tín dng hc tp. Theo
đó, phng pháp phân tích, x lý s liu s đc s dng. Phn mm SPSS s đc s
dng đ tng hp, phân tích d liu theo hng thng kê mô t và trình bày kt qu
nghiên cu.
Sau cùng là phng pháp phân tích, thông tin thu th
p s đc kt hp vi nhng kin
thc trng, đng thi qua vic thu thp t sách báo kt hp vi các nhân viên có
liên quan đn đ tài ti ngân hàng. T đó, tin hành phân tích, đánh giá vn đ tín dng
sinh viên hin nay, đ xut mô hình sn phm và các chính sách phù hp.
1.5 PHM VI NGHIÊN CU
Do s gii hn v thi gian và kh nng tip cn, cuc kho sát nhu cu v tín dng
sinh viên thc hin đi vi các sinh viên trng H M TP.HCM, bao gm ti c s
chính và các c s ph khác. C th là các sinh viên đã hoc đang tham gia chng
trình tín dng u đãi cho sinh viên thông qua quy trình cung cp dch v ca
NHCSXH. Vic kho sát ý kin ca sinh viên thuc đi t
ng nghiên cu s dng li
con s khong 100 sinh viên. Và thi gian thc hin đ tài dn ra trong khong mt
tháng, t 24/4/2012 đn 24/05/2012.
Hai là, do c hi đc tip cn hc và làm vic ti Sacombank, nghiên cu ch dng
li nhng chính sách phù hp trc tip vi đc đim ca Sacombank. Và mô hình
sn phm s đc xây dng trên nn tng nhng đc đi
m c hu ca Sacombank.
1.6 KT CU CA KHÓA LUN
Mc tiêu chung ca nghiên cu là đánh giá thc cht vn đ v nhu cu tín dng sinh
viên Vit Nam hin nay và qua đó đ xut mt loi hình sn phm phù hp vi nhu
cu và bi cnh Vit Nam, trc tip ng dng ti Ngân hàng TMCP Sài Gòn Thng
Tín. Vi mc tiêu đó, đ tài nghiên cu này đc trình bày thành bn chng chính.
Chng mt s m đu bng phn
đt vn đ tng quan v tín dng cho sinh viên Vit
Nam hin nay. Tip theo đó, ln lt nhng ni dung v lý do chn đ tài, mc tiêu
nghiên cu, phng pháp áp dng ca khóa lun tt nghip s đc trình bày c th
nhm giúp bn đc có đnh hng tng quan ban đu v báo cáo thc tp. Cui
5
chng là phn kt cu ca khóa lun tt nghip, phn này s đim qua toàn b các
phn có trong khóa lun tt nghip, giúp bn đc có cái nhìn tng quan đn tng chi
tit đ tài nghiên cu.
Chng 2 s trình bày tng quan v c s lý thuyt ca đ tài nghiên cu. Thông qua
chng này, bn đc s đc cung cp nhng kin thc lý thuyt nn tng v tín d
ng,
c th hn là v tín dng đi vi mng khách hàng cá nhân. Thêm na, nhng đim
khác bit gia tín dng và tín dng cho sinh viên cng s đc trình bày trong chng
này. Ngoài ra, các nghiên cu liên quan đn đ tài do các chuyên gia thc hin trc
đây cng s đc trình bày mt cách tng quan. Qua đó, có th cung cp mt khung
khái nim, lý thuyt cho bn đc hiu rõ v mc tiêu và phng pháp nghiên cu. Hn
na,
đây còn là c hi mà sinh viên có th trình bày s nhn bit ca mình v s đa
dng và đ rng ca các lý thuyt trong phm vi nghiên cu. im nhn chng hai
là phn trình bày tng quan v quy trình phát trin mt sn phm tín dng ca ngân
hàng Sacombank. ây s chính là ni dung nn tng, làm c s cho vic nghiên cu
phát trin và đ xut mô hình sn phm tín dng cho sinh viên v sau. Sau cùng, ph
n
trình bày v tình hình phát trin tín dng sinh viên các nc trên gii s là ni dung
kt thúc chng hai. Nhìn chung, toàn b chng mt s tp trung các thông tin v c
s lý lun, các nghiên cu có liên quan, quy trình nghiên cu phát trin sn phm ca
Sacombank và tình hình phát trin sn phm các nc trên th gii nhm giúp bn
đc có hình dung tng quan v đ tài theo các khía cnh trng yu.
Chng ba s là phn trng tâm nghiên cu phát trin s
n phm tín dng cho sinh viên
ti ngân hàng Sacombank. Mun nghiên cu phát trin sn phm tín dng cho sinh
viên, điu tiên quyt cn nm rõ là nhu cu c th ca sinh viên. Thu hiu điu đó,
m đu chng ba là phn trình bày v cuc kho sát đã đc thc hin trong phm vi
khong 100 sinh viên, phn hi ý kin v chính sách h tr tín dng cho sinh viên hin
nay. Qua đó, nhng đi
m hài lòng hay c nhng u t, phin mun… cng s đc
tìm hiu. T đây, làm c s nn tng cho vic phát trin sn phm tín dng cho sinh
viên vi nhng đc tính chi tit đc trình bày phn tip theo ca chng ba. Kt
thúc chng ba, s là lúc cho ra đi mô hình sn phm tín dng sinh viên thc t nhm
đáp ng các nhu cu đã phân tích. Vic nghiên cu đ xu
t sn phm s đc din ra
theo đúng quy trình nghiên cu phát trin sn phm ca Sacombank, vi mt s bc
s đc đn gin hóa do mt vài hn ch v kh nng trin khai. Thông qua chng
6
này, hy vng bn đc s tìm thy đc mt mô hình sn phm tín dng phù hp hn
vi bi cnh và thõa mãn phn nào nhu cu sinh viên hin nay. Qua đó, làm c s cho
các mô hình ng dng hoàn thin hn v sau.
chng 4 ca đ tài, phn kt lun s đc trình bày vi các kin ngh đ xut đi
vi sn phm tín dng. Phn này s là lúc phân tích, din gi
i sâu hn v các đc tính
sn phm đã nêu phn trc. Xuyên sut chng 4 s là các đ xut, kin ngh và c
s lp lun cho các đ xut, kin ngh y. Thông qua chng 4, bn đc s đc tip
cn vi nhng quan đim mi m hn v chính sách tín dng cho sinh viên hin nay
và sn phm tín dng cho sinh viên mà ngân hàng Sacombank trc tip cung cp.
Sau cùng s là phn kt lun chung v khóa lun tt nghip, danh mc tài liu tham
kho và các ph lc đính kèm có liên quan. Ni bt phn này s là các hn ch ca
đ tài. Cán hn ch ca đ tài s đc nêu mt cách c th. Mc tiêu chính ca vic
này là nhm to nên mt cái nhìn khách quan hn v phía đ tài. Hn na, chính
nhng hn ch y, li chính là nh
ng gi m đn nhng hng nghiên cu v sau, sao
cho tòan din và hiu qu hn.
7
CHNG 2. C S LÝ THUYT
2.1 C S LÝ LUN CHUNG
2.1.1 Lý thuyt v tín dng
Nói v lý thuyt tín dng, theo Nguyn Minh Kiu (2011), tín dng ngân hàng là quan
h chuyn nhng quyn s dng vn t ngân hàng cho khách hàng trong mt thi
hn nht đnh vi mt khon chi phí nht đnh.
2.1.1.1 c đim ca tín dng ngân hàng
Ngân hàng đóng vai trò trung gian trong quá trình huy đng vn và cho vay. Tín dng
ngân hàng thúc đy quá trình tp trung và điu hòa vn gia các ch th trong nn
kinh t. Thi hn cho vay linh hot - ng
n hn, trung hn, dài hn, đáp ng mi nhu
cu vay vn ca khách hàng. Khi lng tín dng cho vay ln. Phm vi cho vay đc
m rng vi mi ngành, mi lnh vc. Tuy nhiên tín dng ngân hàng có đ ri ro cao
do vic ngân hàng có th cho vay s tin ln hn nhiu so vi s vn t có, hoc có s
chuyn đi thi hn và phm vi tín dng (Tô Kim Ngc, nm 2004, tr. 23).
2.1.1.2 Vai trò ca tín d
ng ngân hàng
Tín dng ngân hàng có vai trò đc bit quan trng trong vic cung cp vn cho nhu
cu kinh doanh ca các doanh nghip va và nh - bi chúng không đ điu kin đ
tham gia vào các th trng vn trc tip. Hn th, kh nng cung ng vn ca tín
dng ngân hàng cón góp phn đy nhanh nhp đ tích t, tp trung vn và tng cng
kh nng cnh tranh gia các doanh nghip. Tín dng ngân hàng còn đc s
dng
nh công c đ phát trin các ngành kinh t chin lc theo yêu cu ca chính ph,
tng cng tính linh hot ca nn kinh t, tit kim chi phí lu thông và tng tc đ
chu chuyn vn (Tô Kim Ngc, 2004, tr.24).
8
2.1.1.3 Phân loi tín dng ngân hàng
Theo Nguyn Minh Kiu (2011), tín dng ngân hàng có th chia thành nhiu loi khác
nhau tùy theo các tiêu thc phân loi khác nhau:
Da vào mc đích ca tín dng thì tín dng ngân hàng có th chia thành 5 loi chính.
Bao gm:
o Cho vay phc v sn xut kinh doanh công thng nghip;
o Cho vay tiêu dùng cá nhân;
o Cho vay mua bán bt đng sn;
o Cho vay sn xut nông nghip;
o Cho vay kinh doanh xut nhp khu…
Da vào thi hn tín dng, tín dng ngân hàng đ
c chia làm ba loi chính:
o Cho vay ngn hn: Là loi cho vay có thi hn di mt nm. Mc đích ca
loi cho vay này thng là nhm tài tr cho vic đu t vào tài sn lu đng.
o Cho vay trung hn: Là loi cho vay có thi hn t 1 đn 5 nm. Mc đích ca
loi cho vay này thng là nhm tài tr cho vic đu t vào tài sn c đnh.
o Cho vay dài hn: Là loi cho vay có th
i hn trên 5 nm. Mc đích ca loi cho
vay này thng là nhm tài tr cho vic đu t vào các d án đu t.
Da vào mc đ tín nhim ca khách hàng, tín dng ngân hàng đc chia làm hai loi
chính:
o Cho vay không có đm bo: Là loi cho vay không có tài sn th chp, cm c
hoc bo lãnh ca ngi khác mà ch da vào uy tín ca bn thân khách hàng
vay vn đ quyt đnh cho vay.
o Cho vay có đm b
o: Là loi cho vay da trên c s các bo đm cho tin vay
nh th chp, cm c hoc bo lãnh ca mt bên th ba nào khác.
Da vào phng thc cho vay, gm có các loi sau:
o Cho vay theo món vay
o Cho vay theo hn mc tín dng
o Cho vay theo hn mc thu chi
9
Da vào phng thc hoàn tr n vay, tín dng đc chia làm ba dng chính:
o Cho vay ch có mt k tr n hay còn gi là cho vay tr n mt ln khi đáo hn
o Cho vay có nhiu k hn tr n hay còn gi là cho vay tr góp
o Cho vay tr n nhiu ln nhng không có k hn n c th mà tùy kh nng tài
chính ca mình ngi vay có th tr n bt c
lúc nào.
2.1.2 Lý thuyt v tín dng sinh viên
Tín dng sinh viên cng chính là mt hình thc cho vay khách hàng cá nhân. im
khác bit c bn gia tín dng sinh viên và các hình thc tín dng thông thng khác
là lãi sut đc áp dng mc thp hn và vic hoàn tr n vay có th đc hoãn li
trong thi gian sinh viên còn theo hc trng. Ngoài ra, v c bn tín dng sinh viên
vn mang bn cht là tín dng cá nhân. Do đó, ngoài nhng đc đim riêng đã nêu tín
dng sinh viên vn th
hin nhng đc đim c bn ca tín dng cá nhân. C th nh
sau:
2.1.2.1 Khái nim
Nh đã bit, cho vay là hot đng truyn thng và quan trng nht ca NHTM. Cho
vay chim t trng cao nht trong tng tài sn, to thu nhp t lãi ln nht và cng là
hot đng mang li ri ro nht. Cho vay là mt hình thc cp tín dng, theo đó NHTM
giao cho khách hàng s d
ng mt khon tin đ s dng vào mc đích và thi gian
nht đnh theo tha thun vi nguyên tc có hoàn tr c gc và lãi.
Khách hàng vay vn ca NHTM bao gm các doanh nghip, các t chc kinh t, các
cá nhân và h gia đình là b phn ngày càng đóng vai trò quan trng trong các hot
đng cho vay ca NHTM. Các cá nhân và h gia đình vay tin t NHTM đ phc v
nhu cu tiêu dùng và phc v cho các mc đích riêng ca mình. Trong đó vay tiêu
dùng và hc tp ca đi tng sinh viên ngày càng có nhu cu càng cao.
Nh vy, cho vay khách hàng cá nhân ti NHTM bao gm các hình thc cho vay mà
ngân hàng cung cp cho các cá nhân hay h gia đình phc v cho mc đích tiêu dùng
và hc tp ca cá nhân là sinh viên có th gi là hình thc “Tín Dng Sinh Viên”
10
2.1.2.2 c đim hot đng cho vay khách hàng cá nhân ti NHTM phc v cho
nhu cu hc tp và tiêu dùng ca sinh viên.
c đim ca hot đng cho vay khách hàng cá nhân ti các ngân hàng thng mi
đc th hin rõ nét trên nhng khía cn sau:
V đi tng, đi tng cho vay ca tín dng cá nhân là các cá nhân và h gia đình có
nhu cu vay vn s dng cho nhng mc đích sinh hot tiêu dùng hay phc v hc
hành ca cá nhân là sinh viên
V thi hn vay vn, tùy thuc vào tng mc đích vay vn và hình thc cho vay mà
các khon vay ca khách hàng cá nhân có thi hn: ngn hn, trung hn đn dài hn.
Xét v quy mô và s lng các khon vay, thông thng quy mô ca mi khon vay
ca KHCN thng nh hn các khon vay ca doanh nghip. Tuy vy, các NHTM
s lng các khon vay KHCN thng ln. các NHTM hot đng theo đnh hng
là ngân hàng bán l, s
lng các khon vay KHCN là rt ln và do đó tng quy mô
các khon vay khách hàng cá nhân thng chim t trng ln trong tng d n ca
ngân hàng.
V chi phí cho vay, do các khon vay KHCN thng có quy mô nh, s lng các
khon vay này thng rt ln nên các ngân hàng thng phi b ra nhiu chi phí (c
v nhân lc và công c) trong vic phát trin khách hàng, thm đnh, xét duyt và qun
lý các khon vay. Do đó, chi phí tính trên mi đng cho vay KHCN thng ln h
n
các khon vay Doanh nghip.
Xét v lãi sut cho vay, lãi sut ca các khon vay KHCN thng cao hn các khon
vay khác ca NHTM. Nguyên nhân là do các chi phí ca cho vay KHCN, các khon
vay KHCN có mc đ ri ro cao. Vit nam lãi sut cho vay KHCN thông thng
cao hn lãi sut cho vay doanh nghip t 1, 2-1,5 ln.
Sau cùng là v mc đ ri ro tín dng, các khon vay cho KHCN thng có nhiu ri
ro nht đi vi ngân hàng. S d nh vy là do tình hình tài chính ca KHCN thng
thay đi nhanh chóng tùy theo tình trng công vic và s
c khe ca h. trong hot
đng sn xut kinh doanh, các cá nhân và h gia đình thng có trình đ qun lý yu,
11
thiu kinh nghim, trình đ k thut và do đó, ngân hàng s phi đi mt vi nhiu ri
ro khi ngi vay b tht nghip, gp tai nn, phá sn,…
2.1.2.3 Các hình thc cho vay khách hàng cá nhân
Các hình thc cho vay khách hàng cá nhân cng rt đa dng nh: cho vay bt đng
sn, cho vay tiêu dùng, cho vay sn xut kinh doanh, cho vay tiu thng…
Sau đây xin đn c trình bày cách hình thc cho vay c bn nht:
o Cho vay tiêu dùng: Là sn phm tín dng dành cho khách hàng cá nhân nhm
đ
áp ng nhu cu mua sm tin nghi sinh hot gia đình nhm nâng cao cht
lng đi sng dân c. Khách hàng vay là hng ngi có thu nhp không cao
nhng n đnh, ch yu là công nhân viên chc hng lng và có thu nhp n
đnh và s lng thì rt đông.
o Cho vay cm c tin gi: Là hình thc cho vay đi vi khách hàng cá nhân m
s tin gi tit kim ti ngân hàng có nhu cu s dng ti
n nhng s tin gi
cha đn hn. Trong trng hp này, khách hàng không lng trc đc nhu
cu s dng tin gi nên phát sinh nhu cu s dng tin trc khi s tin gi
đn hn. Nu rút tin trc hn, khách hàng b thit hi lãi, nu không rút trc
hn thì khách hàng không có tin chi tiêu. Do vy, đ giúp khách hàng có đc
tin chi tiêu nhng vn bo toàn đc lãi tin g
i, ngân hàng phát trin sn
phm cho vay này. Hu ht các ngân hàng thng mi đu có loi cho vay này
vì loi cho vay này va h tr cho khách hàng, qua đó, h tr cho công tác huy
đng vn va là loi cho vay phi ri ro vì đm bo tin vay bng tin gi ca
khách hàng ti ngân hàng.
2.2 QUY TRÌNH NGHIÊN CU PHÁT TRIN SN PHM TÍN
DNG CA SACOMBANK
Nh đã đ cp trên, trong phn c s lý thuyt này, ni dung v quy trình nghiên cu
phát trin sn phm tín dng cng s đc nêu mt các tng quát, nhm giúp bn đc
có cách nhìn c th hn v c s nghiên cu phát trin sn phm ca đ tài. Bi l,
vic nghiên cu và phát trin sn phm tín dng cho sinh viên trong đ tài này, v c
b
n s tuân theo nhng bc c bn đã nêu trong quy trình.
12
V c bn, theo ngun t liu ni b ca Sacombank (2008), quy trình nghiên cu và
phát trin mt sn phm tín dng mi s trãi qua 6 bc chính nh sau:
Bc 1: T ý tng s b ban đu, tin hành kho sát thông tin t khách hàng và t
các ngân hàng bn
Bc 2: Thông báo bng vn bn nhm thu thp ý kin đóng góp t các phòng ban,
chi nhánh, phòng giao dch .
Bc 3: Liên h và gii quyt các vng mc trong quy trình tác nghip liên quan
đn
đc tính ca sn phm.
Bc 4: a ra ý tng c th và vit quy trình v sn phm đó. Tin hành gi sn
phm v Trng phòng xét duyt xem xét. Mt khi đc s chp nhn ca
trng phòng xét duyt, sn phm s đc đem trình Hi ng Xét Duyt.
Bc 5: Trình hi đng xét duyt sn phm, tham gia Hp Bo V Sn Ph
m
Bc 6: Nu đc hi đng đng ý, tin hành đa ra quyt đnh và ban hành trin
khai sn phm trên toàn h thng.
Trên đây là sáu bc c bn trong quy trình nghiên cu mt sn phm ca sacombank.
Các bc s đc nêu di góc đ gin lc nhm giúp bn đc d theo dõi v ni
dung thông qua hình mô t di đây:
13
Hình 2.1: Quy trình nghiên cu phát trin sn phm ca Sacombank
Ngun: Tài liu nghiên cu phát trin sn phm ca Sacombank 2008
Ý tng ban
đu
Trin khai trên
toàn h thng
Hi đng xét
duyt- Hp bo
v sn phm
Trng phòng
xét duyt
Vit ý tng và
quy trình c
th, hoàn chnh
Khc phc
nhng khuyt
đim
Thông báo vn
bn trên h
thng, thu thp
ý kin ni b
Kho sát thông
tin t khách
hàng & ngân
hàn
g
b
n
Xem xét li
T chi
Chp nhn
Chp
T chi
Chp nhn
14
2.3 CÁC NGHIÊN CU Ã THC HIN LIÊN QUAN TÀI
Nhm cung cp mt khung khái nim, lý thuyt cho ngi đc hiu rõ v mc tiêu
nghiên cu và phng pháp nghiên cu ca đ tài, hai là trình bày s nhn bit ca
bn thân sinh viên v s đa dng và đ rng ca các lý thuyt trong phm vi nghiên
cu, sau đây xin đc trình bày hai nghiên cu đã đc thc hin và liên quan mt
thit đn đ tài.
2.3.1 Nghiên cu phát trin Qu tín dng cho sinh viên
Bài nghiên cu đu tiên đc trình bày có đ tài là “ Qu tín dng hc tp cho sinh
viên” (Lê Bo Lâm & nhóm nghiên cu, 2005).
Trong bài nghiên cu ca mình, Giáo s đã nêu lên nhng nhn đnh v cht lng
đào to đi hc nc ta, vn còn cha ngang bng vi các nc trong khu vc. Th
hai là tham kho tình hình hot đng tín dng sinh viên các nc trên th gii nh
Anh, M… t đó liên h vi tình hình hot
đng tín dng sinh viên Vit Nam. Trên
thc t, nc ta hin nay sinh viên đc vay tin t Qu tín dng đào to ca nhà
nc nhng Qu cha đáp ng đ nhu cu vay. Do ngun vn hn hp nên Qu cho
vay mc thp và đi tng đc vay cng b gii hn.
T thc t đó, đ tài nghiên cu đã tin hành cu
c kho sát trên 1200 sinh viên đang
theo hc ti các trng đi hc, cao đng trên đa bàn TP.HCM. Mc tiêu ca cuc
kho sát là nhm xác đnh nhu cu tín dng ca sinh viên và kh nng hoàn tr ca
sinh viên. T thc t vn đ tín dng sinh viên Vit Nam đc rút ra sau cuc kho
sát, nhóm nghiên cu đã đ xut thành lp Qu tín dng sinh viên. Theo nhn đnh ca
nhóm, nhng Qu đc thành lp v
i ngun vn đa dng phi hot đng không nhm
mc tiêu li nhun. xây dng mt Qu đáp ng đc nhu cu rng rãi ca sinh
viên cn gii quyt 3 vn đ ch yu là : to lp ngun vn, t chc điu hành Qu và
xây dng th l cho vay, hoàn vn. Theo đó, các ni dung trên cng đc Giáo s
phân tích c th và ch
t ch.
V to lp ngun vn, đ đáp ng nhu cu vay tín dng ca sinh viên cn phi xây
dng mt qu có ngun vn ln và có nhiu kh nng phát trin. Vì th nên t chc
huy đng vn t nhiu ngun nh:
15
o n v ch yu to lp ngun qu ban đu: có th là đn v đng ra thành lp
Qu, đn v tài tr chính ca Qu…
o Ngân sách nhà nc: bao gm ngân sách ca trung ng và các đa phng, h
tr to lp ngun vn cho Qu bng cách cp vn không tính lãi hoc lãi sut
rt thp trong thi gian dài, có th là 5 nm, 10 nm hoc lâu hn n
a. Sau thi
hn này Qu s hoàn vn hoc tr lãi theo mc lãi sut u đãi đ đm bo
nguyên tc hot đng “phi li nhun” ca Qu.
o Các t chc, doanh nghip và cá nhân: hin nay các t chc nh Hi khuyn
hc ca các đa phng, Hi đng hng, Hi cu sinh viên… các doanh
nghip và c mt s cá nhân có nhiu hot đng tài tr
nh cp hc bng, tng
phn thng… Qu có th t chc tuyên truyn, vn đng đ các t chc,
doanh nghip và cá nhân góp vn bng cách tng không hoàn li, góp vn ngn
hn hoc dài hn không tính lãi hoc lãi sut thp.
V t chc điu hành Qu, do Qu tín dng này không t chc hot đng nh mt
ngân hàng nên không trc tip thc hi
n các nghip v tín dng. Mi nghip v tín
dng s đc y thác cho mt hoc mt vài ngân hàng thc hin. Qu ch chu trách
nhim tìm kim ngun vn, lp phng án s dng hiu qu ngun vn, xác đnh
ngi đc vay, mc tin vay và phng thc hoàn tr… Vic điu hành Qu cn bo
đm tính minh bch, vic qun lý ph
i đc thc hin mt cách công khai và đc
kim soát cht ch, khách quan. Do đó đ điu hành hot đng ca Qu cn phi có 3
ban là: Ban Qun tr, Ban kim soát và Ban điu hành.
o Ban Qun tr: có nhim v theo dõi tình hình hot đng ca Qu, đ ra ch
trng và thông qua k hoch hot đng, kim tra vic thc hin k hoch,
điu l
ca Qu, đc bit là thu hút ngun vn. Ban Qun tr bao gm các
thành viên làm vic theo ch đ kiêm nhim không hng thù lao, hp đnh k
mi 3 tháng hoc 6 tháng. Thành phn ca Ban Qun tr gm đi din ca
nhng ngi góp vn, đi din cho chính quyn hoc đoàn th, đi din cho
nhng nhà tài tr, đi din ngân hàng, c quan báo, đài, Ban Giám hiu trng,
đi din sinh viên… Ban Qu
n tr s c ra mt Trng ban, mt Phó ban và
mt Th ký.
16
o Ban Kim soát: có nhim v kim tra vic điu hành Qu theo đúng ch
trng, k hoch ca Ban Qun tr, hp đnh k và đt xut đ kp thi gii
quyt các vn đ phát sinh. Thành phn gm đi din nhng ngi góp vn,
c quan thông tin, c quan chuyên môn, đi din c quan chính quyn hoc
các đoàn th…
o Ban i
u hành: có nhim v thc hin k hoch ca Ban Qun tr, phi hp
vi ngân hàng thc hin vic cho vay, thu hi n, xây dng k hoch phát
trin ngun vn và các phng thc cho vay trong tng thi k. Báo cáo đnh
k hoc đt xut cho Ban Qun tr, Ban kim soát v vic thc hin k hoch
và đ xut k hoch đ Ban Qun tr
thông qua. Ban điu hành gm Trng
ban là đi din Ban Giám hiu, các đi din ngân hàng, oàn thanh niên, Hi
sinh viên trng c ra mt Phó ban. Ban điu hành s có các nhân viên chuyên
trách giúp vic. Các nhân viên này s đc t chc thành 2 b phn, mt b
phn ph trách v to lp và qun lý ngun vn, mt b phn ph trách v cho
vay và thu hi vn.
V th l cho vay và hoàn vn, tt c
sinh viên ca trng có nhu cu vay vn đ trang
tri mt phn chi phí hc tp ca mình đu có th đng ký vay vn ca Qu vi mc
vay đc xác đnh da theo mc hc phí mà sinh viên phi đóng nhng không vt
quá mc ti đa do Qu quy đnh. Lãi sut cho vay s tùy thuc vào mc lãi sut cho
vay ca ngân hàng và có điu chnh 6 tháng / ln. Trong thi gian còn đi hc, sinh viên
cha ph
i tr vn vay nhng phi tr lãi sut vay hàng tháng cho ngân hàng và Qu s
h tr mt phn mc lãi sut này. Vic tr lãi sut vay có th thc hin theo tháng
hoc theo quý, nhng đó s là mt trong nhng điu kin u tiên khi xét duyt danh
sách nhng sinh viên đc tip tc vay vn. Sau khi ra trng, sinh viên có trách
nhim hòan tr vn vay và toàn b lãi vay theo đúng k hoch tr n đã ký k
t vi
ngân hàng, lúc này Qu s không h tr lãi sut cho vay na. Ban điu hành Qu có
th liên lc vi sinh viên đã ra trng thông qua h thng thông tin đi chúng (báo,
đài, internet…), chính quyn đa phng, câu lc b cu sinh viên hoc các t chc
ni sinh viên làm vic…
Qu tín dng hc tp ti i hc M Bán công Tp.HCM đc thành lp vào tháng
04/2004. u nm 2006, sinh viên ca trng bt đu tin hành
đng ký vay vn đt
đu tiên, ngha là trùng vi đt đóng hc phí ca hc k II nm hc 2005 – 2006.
17
Bc đu, Qu thc hin mt cách dè dt thông qua vic xác đnh đi tng vay và
mc đích vay, rút kinh nghim đ có th m rng hat đng vào các nm sau. Trong
quá trình thc hin, mô hình hot đng ca Qu s đc hoàn thin dn vi mc tiêu
trong thi gian không xa, Qu tín dng hc tp ca nhà trng s là ni đc sinh viên
tin cy, nht là đi vi nhng sinh viên có hoàn c
nh khó khn có điu kin thc hin
c m hc tp ca mình.
2.3.2 Kho sát nhu cu tín dng ca sinh viên H Cn Th đi vi
h thng ngân hàng TMCP.
Nm trong nhóm các đ tài có liên quan là bài nghiên cu “ Kho sát nhu cu tín dng
ca sinh viên H Cn Th đi vi h thng ngân hàng TMCP ” ca Nguyn Mai
Xuân Tho (2010).
Nhìn chung, bài nghiên cu này, tác gi cng tp trung kho sát nhu cu tín dng
ca các bn sinh viên ti trng H Cn Th trên các khía cnh có nhu cu hay
không, nhu cu đn mc nào, c th hn là nhu cu v mc vay, thi gian và cách thc
hoàn tr n
vay… im nhn ca đ tài là nhng tr ngi mà sinh viên cho là khó
khn nu nh tham gia vay vn ti các ngân hàng thng mi c phn (TMCP).
Phn cui đ tài nghiên cu là phn chy hi quy theo mô hình Probit nhm xác đnh
các nhân t nh hng đn nhu cu tín dng ca sinh viên. Bin ph thuc ca mô
hình là sinh viên có nhu cu hay không và hai nhóm bin đc lp là nhu cu s dng
các trang thit b ph tr
hc tp (máy tính, xe máy, kim t đin…) và các yu t t
hoàn cnh gia đình.
V kt qu thu đc, nhìn chung mc đ d báo đúng ca mô hình đt đn 83%. Ni
bt là có s khác bit gia kt qu kho sát vi kt qua điu tra thc hin tháng
11/2005 do Lê Bo Lâm và nhóm nghiên cu thc hin. Bi l, nhu cu sinh viên
trong trng hp này không ch xut phát t nh
ng khó khn v mt tài chính mà còn
do nhu cu s dng nhng sn phm nh xe máy, laptop…quyt đnh. Có l kt qu
nghiên cu này đã m ra mt hng nghiên cu hoàn toàn mi cho tín dng sinh viên
Vit Nam hin nay. Vn là tín dng h tr hc tp, nhng tín dng cho sinh viên ngày
nay không ch bó hp trong vic h tr hc phí cho sinh viên mà thêm na là nhng
nhu cu v sinh hot phí và c nhng chi chi phí mua sm trang thi
t b phc v hc
tp.
18
2.3.3 Tng hc phí đi hc là xu th chung- Phm Ph (2012)
Ngoài ra, vn đ tài chính cho giáo dc ngày nay đã tr thành mt trong nhng vn đ
nóng và thu hút đc s quan tâm mnh m ca xã hi. Trong mt bui ta đàm v
vn đ tài chính và đm bo cht lng giáo dc đi hc, đã có nhng ý kin mang
lung t tng khá mi m, m ra nhng hng kh quan hn cho vic ci thin cht
lng nn giáo d
c nc nhà. C th là nhng ý kin khi tham lun ca Phm Ph.
Ông đã khng khái nhn đnh rng, trong bi cnh ngày nay “ Tng hc phí đi hc là
xu th chung”. Hin nay, chi phí trung bình cho mt sinh viên trong mt nm Vit
nam ch khong 500 USD. Trong khi đó, con s này ngay các nc đang phát trin
trong vùng cng đã gp ba đn mi ln. Nh vy thì không th nói đn cnh tranh
ca n
n giáo dc đi hc cng nh chính cht lng ngun nhân lc. Hn na, Giáo
s còn cho rng, vic tng hc phí song hành vi vic tng cng chính sách min
phí, hc bng, cho sinh viên vay…li là nhng gii pháp to ra s công bng xã hi.
Nh vy, nu tng hc phí đi hc là xu th chung thì sinh viên s dùng ngun tin t
đâu đ chi tr và theo hc. Kt thúc phn tham lu
n, nhà nghiên cu Phm Ph đã gi
m ra mt hng phát trin đy trin vng cho giáo dc đi hc ca nc ta thông qua
vic nhn đnh rng nhiu nhà đu t đang xem Vit Nam là mt th trng giáo dc
đy tim nng và nhiu nhà đu t v giáo dc cng đã hin din Vit Nam. Và
phi chng, m
t trong nhng nhà đu t nhìn ra mng th thng tim nng y có ngân
hàng Sacombank vi sn phm tín dng cho sinh viên. Mt khi đã xem th trng giáo
dc ca nc ta tim nng, đng ngha vi nhng đng tin cho sinh viên vay là
nhng dòng đu t. Và nhng dòng đu t này chc chn đem li li nhun mt khi
sinh viên tt nghip đi hc vi mt công vic
n đnh và đng lng tng xng vi
nng lc. Nhn thc đúng đn nhng điu trên, chính là nn tng và là đng lc vng
chc cho vic nghiên cu phát trin sn phm tín dng cho sinh viên nhng phn
tip theo.
2.3.4 Tóm Tt
C ba đ tài nghiên cu đc trình bày tng quan trên đã m ra nhng hng đi
hoàn toàn mi cho vn đ tín dng sinh viên trong bi cnh hin nay. Cùng xut phát
đim t vic kho sát nhu cu tín dng c th ca sinh viên nhng c hai nghiên cu
đu li có nhng đóng góp khác nhau nhng li rt hu ích vào vic xây dng đ tài