Kiểm toán các khoản ước tính kế toán tại công ty TNHH Deloitte Việt Nam

TR
NG I HC M TP. H CHÍ MINH
CHNG TRÌNH ÀO TO C BIT



LUN TT NGHIP
CHUYÊN NGÀNH K TOÁN – KIM TOÁN



KIM N C N C
NH KN I CÔNG TY TNHH
DELOITTE VIT NAM



SVTH: NGUYN NG C MINH
MSSV: 0854042204
N
nh: K TOÁN – KIM TOÁN
GVHD: PGS.TS V HU C





Thành ph H! Chí Minh – N∀m 2012
lun tt nghip GVHD: PGS.TS Hu c


SVTH: Nguyn ng c Minh i
LI CM N

Trc tiên, em xin gi li cm n chân nh n thy cô Trng i c M 
TP. H!∀#Minh ã truy∃n t nhi∃u kin thc b%#ch &thit th∋c cho em trong sut ()a
c 2008-2012. ∗c bit +m n thy PGS.TS Hu c ,tn −nh hng d.n em trong
thi gian vit &n +/nh (lun tt nghip 0y.
Em cng xin gi li cm n n các anh ch1 ki2m n viên trong Công ty TNHH
Deloitte Vit Nam ã to i∃u kin cho em 3c tip cn th∋c t, ch/ bo và góp ý cho em
trong quá trình th∋c hin ∃ tài. 45i qua thi gian th∋c tp i Deloitte Vit Nam, em hc
3c không ch/ là kin thc th∋c t mà trên ht còn là tinh thn làm vic nhóm thân thin và
cách qun lý thi gian hiu 6.
#nh +7c Quthy cô +)tht nhi∃u sc (8e &ni∃m vui 2tip 9c cng hin cho s∋
nghip :;o <9c &o o +=a >t nc.
#nh +7c Ban ?,nh o &+c anh +1trong Công ty TNHH Deloitte Vit Nam luôn
nh công trong công vic &trong cu≅c sng.
Em xin chân thành cm n!
lun tt nghip GVHD: PGS.TS Hu c

SVTH: Nguyn ng c Minh iv
DANH MC CÁC T VIT TT

STT Tvit tt Ch vit y 
1 BCTC Báo cáo tài chính
2 CTCP Công ty c%phn
3 ISA ChuΒn m∋c ki2m toán quc t
4 KH ch ng
5 KTV Ki2m toán viên
6 TNHH Trách nhim hu hn
7 VACO Công ty ki2m n Vit Nam

8 VAS ChuΒn m∋c k toán Vit Nam
9 VSA ChuΒn m∋c ki2m toán Vit Nam

lun tt nghip GVHD: PGS.TS Hu c

SVTH: Nguyn ng c Minh v
C C

CHNG MU 1
1. Lý do chn ∃ tài 1
2. M9c tiêu nghiên cu 1
3. Phng pháp nghiên cu 1
3.1 Ngu!n dliu s d9ng 1
3.2 Phng pháp nghiên cu 2
4. Phm vi nghiên cu 2
5. Kt c>u c=a (lun tt nghip 2
CHNG 1: GII THIU V CÔNG TY TNHH DELOITTE VIT NAM 3
1.1 5−nh −nh nh &Χt tri2n 3
1.1.1 Gii thiu chung 3
1.1.2 5−nh −nh nh &Χt tri2n 4
1.2 Tm0−n &chin l3c 4
1.3 ∗c i2m t ≅ng kinh doanh 5
1.3.1 ∀c ?i −nh <1ch &9 do Deloitte Vit Nam cung c>p 5
1.3.2 chng 6
1.4 C c>u t%chc &nhân s∋ 7
1.4.1 C c>u t%chc 7
1.4.2 Nhân s∋ki2m n 8
1.5 Chng 5−nh h∆tr3ki2m n Audit System 2 (AS/2) 9
lun tt nghip GVHD: PGS.TS Hu c


SVTH: Nguyn ng c Minh vi
1.5.1 Gii thiu AS/2 9
1.5.2 ∀cnh phn +=a AS/2 10
1.5.3 L3i #ch trong vic ng <9ng AS/2 11
CHNG 2: KI M !∀#N ∃#C C !%NH K!∀#N !&I CÔNG TY TNHH
DELOITTE VIT NAM 12
2.1 ∀c (i nim c Εn v∃c #nh kn 12
2.1.1 i nim 12
2.1.2 Phân ?i 12
2.1.3 4#nh ch>t 12
2.2 ∀c quy 1nh liên quan n kn &ki2m n +c (n c #nh kn 13
2.2.1 ChuΒn m∋c kn Vit Nam 13
2.2.1.1 Quy 1nh liên quan n d∋ phòng n3 phi thu khó òi 13
2.2.1.2 Quy 1nh liên quan n d∋ phòng gim giá hàng t!n kho 14
2.2.1.3 Quy 1nh liên quan ni Φn thuthu nhp ,n ?i 14
2.2.1.4 Quy 1nh liên quan n thay %i c #nh kn 17
2.2.2 ChuΒn m∋c ki2m n Vit Nam 18
2.2.3 Cc vΑn Εn (c +)liên quan 21
2.2.4 ChuΒn m∋c ki2m n quc t 23
2.3 Cc (o Φt th∋c tki2m n c tính k toán i công ty TNHH Deloitte Vit Nam
24
2.3.1 Tìm hi2u và i chiu quy trình vi yêu cu c=a chuΒn m∋c 24
2.3.1.1 Γ9c tiêu 24
lun tt nghip GVHD: PGS.TS Hu c

SVTH: Nguyn ng c Minh vii
2.3.1.2 Phng Χp 24
2.3.1.3 Quy trình ki2m toán các c tính k toán ti Deloitte Vit Nam 24
2.3.1.4 i chiu quy trình +=a Deloitte Vit Nam vi yêu cu c=a ChuΒn m∋c
ki2m n Vit Nam s540 - Ki2m ton +c c #nh kn 28

2.3.1.5 Kt 6 30
2.3.2 oΦt vic th∋c hin ki2m n +c (n c #nh kn 30
2.3.2.1 Γ9c tiêu (o Φt 30
2.3.2.2 i t3ng &phng Χp (o Φt 30
2.3.2.3 Ηng (o Φt vic th∋c hin quy 5−nh ki2m n +c ΙTKT i bn (ch
ng +=a công ty 31
2.3.2.4 Kt 6 35
CHNG 3: NHN ∋(T )∗ KIN +, 38
3.1 Nhn xét v∃+c quy 1nh &=9c ki2m n +c (n c #nh kn i Deloitte
Vit Nam 38
3.1.1 Nhn ϑΚt chung v∃công ty 38
3.1.1.1 Ιu i2m 38
3.1.1.2 M≅t sv>n ∃+Λn t!n i 39
3.1.2 Nhn ϑΚt v∃ quy5−nh ki2m nc #nh kn +=a Deloitte Vit Nam 40
3.2 Nhn ϑΚt v∃VSA 540 &ISA 540 40
3.3 M≅t skin 0:1 41
3.3.1 Kin0:1chung cho −nh −nh Χt tri2n công ty 41
3.3.2 Kin0:1chung cho quy 5−nh ki2m n c #nh kn 41
lun tt nghip GVHD: PGS.TS Hu c

SVTH: Nguyn ng c Minh viii
Kt lu−n 43
Ph. l.c 44
!/i li0u tham 123o 50

lun tt nghip GVHD: PGS.TS Hu c

SVTH: Nguyn ng c Minh ix
DANH MC 4NG
Bng 2.1: i chiu quy trình +=a Deloitte Vit Nam vi yêu cu c=a VSA 540 29

Bng 2.2: Kho sát quy trình ki2m toán khon m9c d∋ΧΛng n3Χi thu ()Λi 32
Bng 2.3: Kho sát quy trình ki2m toán khon m9c d∋ΧΛng gim giá hàng t!n kho 33
Bng 2.4: Kho sát quy trình ki2m toán khon m9c i Φn thuthu nhp ,n ?i 34


lun tt nghip GVHD: PGS.TS Hu c

SVTH: Nguyn ng c Minh x
DANH MC 5NH
S ! 1.1: C c>u t% chc c=a Deloitte Vit Nam 7
S ! 1.2: T% chc nhân s∋ki2m toán ti Deloitte Vit Nam 9





lun tt nghip GVHD: PGS.TS Hu c
SVTH: Nguyn ng c Minh 1

CHNG MU
1. Lý do chn  tài
Trong báo cáo tài chính (BCTC) có nhiu khon mc không th xác nh c
mt cách chính xác, mà ch có th c tính. ó là mt giá tr gn úng ca mt ch
tiêu liên quan n BCTC c c tính trong trng hp th c t ã phát sinh nhng
cha có s liu chính xác ho!c cha có ph∀ng pháp tính toán chính xác h∀n, ho!c
mt ch tiêu th c t cha phát sinh nhng ã c c tính  lp BCTC. Bên #∃nh
%i ro do sai &∋t xu(t )t t∗vic +,t n, các khon mc này thng là i tng
ca nhiu sai ph∃m d−n n BCTC b sai lch tr.ng yu vì chúng có th b x/ lý ch
quan theo hng có li cho doanh nghip. 01nh 23vy, 41nh tin cy #a #c c 41nh
k4n 5mt v(n c ngi s/6ng BCTC !c bit quan tâm.

Nh7m xem xét và ánh giá quy trình kim toán các khon c 41nh k4n t∃i
Công ty TNHH Deloitte Vit Nam có phù hp vi chu8n m c  ra cng nh áp ng
c yêu cu th c t khi kim toán các c 41nh k4n t∃i khách hàng, ngi vit 9
ch.n  tài: “Kim toán các khon c tính k toán t∃i Công ty TNHH Deloitte Vit
Nam” làm 4i cho :lun tt nghip#a ;3nh.
2. Mc tiêu nghiên cu
- Tìm hiu các chu8n m c k4n, chu8n m c kim 4n và quy nh #∋liên quan n
vic kim toán các :n c 41nh k4n trên BCTC.
- Tìm hiu quy trình kim toán các :n c 41nh k4n t∃i Công ty TNHH Deloitte
Vit Nam.
- Xem +,t s  )< hp gia quy trình kim toán các khon c 41nh k 4n #a
Deloitte Vit Nam và quy trình kim toán theo chu8n m c kim 4n.
- ánh giá vic p 6ng quy trình kim toán #a Deloitte Vit Nam cho t∗ng ∀n v
c kim toán. T∗ ó a ra nhn +,t2kin => v quy trình kim toán các:n
c 41nh k4n #a Deloitte Vit Nam.
3. Phng pháp nghiên cu
3.1 Ngun d liu s dng
a) D liu th c(p: lý thuyt kim toán các khon c 41nh k4n
lun tt nghip GVHD: PGS.TS Hu c
SVTH: Nguyn ng c Minh 2

- Chu8n m c k toán Vit Nam (VAS), Ch  k toán (theo Quyt nh 15/2006/Q-
BTC #a B4i #1nh) và các Thông t liên quan n các c 41nh k4n
- Chu8n m c kim toán Vit Nam (VSA) v quy trình kim toán các :n c 41nh k
4n
- Chu8n m c k4n quc t(IAS) liên quan
- Chu8n m c kim 4n quc t(ISA) liên quan
- Quy trình kim toán các:n c 41nh k4n #a Công ty TNHH Deloitte Vit
Nam (Deloitte Audit Approach Manual)
b) D liu s∀ c(p: s liu t∗ mt s khách hàng gi nh ca Công ty TNHH Deloitte

Vit Nam.
3.2 Phng pháp nghiên cu
- Thu thp d liu 2 c∀ s? lý thuyt liên quan n 4i
- Thu thp 2 tin nh :o &t h≅ s∀ kim toán t∃i các khách hàng ca Công ty
TNHH Deloitte Vit Nam
- ΑΒng v(n 2quan &t #ch th c hin kim 4n #a #c anh #kim 4n viên trong
công ty
4. m vi nghiên cu
Do s ∃n chvthi gian 24%3nh chuyên môn, nên ngi vit #tp
trung vào quy trình kim toán mt s c 41nh k4n, ó là “D phòng n phi thu
khó òi”, “D phòng gim giá hàng t≅n kho” 2“Χi &n thuthu nhp 9n 5∃i”.
5. Kt cu ca lun tt nghip
lun tt nghip c 4%3nh ∆y theo c(u 4%Εc nh sau:
Ch∀ng m?u
Ch∀ng 1: Gii thiu v Công ty TNHH Deloitte Vit Nam
Ch∀ng 2: Kim toán các c tính k toán t∃i Công ty TNHH Deloitte Vit Nam
Ch∀ng 3: Nhn xét2kin =>
lun tt nghip GVHD: PGS.TS Hu c
SVTH: Nguyn ng c Minh 3

CHNG 1: GII THIU V CÔNG TY TNHH
DELOITTE VIT NAM
1.1 !∀#∃%NH HÌNH THÀNH VÀ PHÁT TRI&N
1.1.1 Gi∋i thiu chung
Tên y #a Công ty: CÔNG TY TNHH DELOITTE VIΦT NAM
Tên ting Anh: DELOITTE VIETNAM COMPANY LIMITED
Tên vit tΓt: DELOITTE VIETNAM
Biu tng Công ty:

V(n )∗ng +i ,−N.i

Tng 12A, Tòa nhà Vinaconex
34 Láng H∃, Qun ng a, Hà Ni
in 4∃i: +84 4 6288 3568
Fax: +84 4 6288 5678
V(n )∗ng+i TP. H/0 Minh
Tng 11, ΧΗa =Saigon Trade Center
37 Tôn c ThΓng, Qun 1, TP. H≅01Minh
in 4∃i: +84 8 3910 0751
Fax: +84 8 3910 0750
Website: www.deloitte.com.vn


lun tt nghip GVHD: PGS.TS Hu c
SVTH: Nguyn ng c Minh 4

1.1.2 1+23nh hình thành và phát tri4n

Ngày 13 tháng 05 nΙm 1991, theo Quyt nh s 165-TC/Q.TCCB ca B tr?ng
B tài chính, Công ty kim toán Vit Nam (VACO) c thành lp.
Tháng 4 nΙm 1994, VACO tin hành thành lp liên doanh vi Deloitte Touche
Tohmatsu (DTT).
Ngày 01 tháng 10 nΙm 1997, mt b phn ca VACO – Phòng dch v quc t – ISD
c DTT công nhn là thành viên chính thc, hp pháp t∃i Vit Nam, m? ra mt thi kϑ
phát trin mi v chuyên môn ngh nghip
Vi nhng thành tích ã ∃t c, VACO vinh d c nhn B7ng khen ca Th
tng Chính ph và Huân ch∀ng lao ng H∃ng Ba do Ch tch nc trao t!ng nhân dp
10 nΙm thành lp VACO (1991 – 2001).
Ngày 07/05/2007 VACO ã hoàn thành vic chuyn Κi s? hu tr? thành Deloitte
Vit Nam và là thành viên #1nh thc ca Deloitte ông Nam Á.
Nhân dp 20 nΙm thành lp (1991 – 2011), Deloitte Vit Nam vinh d c trao t!ng

Huân ch∀ng lao ng H∃ng Nh(t.
Deloitte Vit Nam chính là hình nh mi và v th mi ca VACO t∃i th trng Vit
Nam. Deloitte Vit Nam v−n tip tc k th∗a, phát trin trên nn tng và thành qu mà
VACO ã xây d ng, ≅ng thi tip tc tΙng thêm chuyên gia nc ngoài nhiu kinh
nghim quc t n Vit Nam làm vic, a d∃ng hóa các lo∃i hình dch v. Chin lc
phát trin ca Công ty, tm nhìn và mc tiêu ho∃t ng, các lo∃i hình dch v và ch(t
lng dch v, k c t duy lãnh ∃o, qun lý, môi trng làm vic… u ≅ng nh(t vi
các chu8n m c #a Deloitte 4n cu. Các i tác và khách hàng ca VACO v−n tip tc
c cung c(p các dch v vi ch(t lng cao ca mt công ty quc t. Deloitte Vit
Nam hoàn toàn có c∀ s?  tip tc phát trin và duy trì v th là mt trong nhng công ty
kim toán hàng u t∃i Vit Nam.
1.2 TM NHÌN VÀ CHI5N L6C
Tm nhìn và chin lc ca Deloitte c phát trin trong mi quan h hp tác ch!t
chΛ gia các lãnh ∃o ca#c công ty thành viên trên toàn th gii, tp trung vào vic
cng tác khΓp th gii (As One) nh7m cung c(p s xu(t sΓc trong t(t c dch v ca công
ty thành viên.
• Tm nhìn ca Deloitte không thay Κi: luôn mong mun là tiêu chu8n xu(t sΓc, s l a
ch.n u tiên ca khách hàng trong các nhà cung c(p dch v khác.
lun tt nghip GVHD: PGS.TS Hu c
SVTH: Nguyn ng c Minh 5

• Tính chính tr c: Deloitte tin r7ng không có gì quan tr.ng h∀n danh ting, hành x/ vi
s liêm chính cao nh(t là nguyên tΓc c∀ bn. Deloitte th hin mt cam kt m∃nh mΛ
bn vng, luôn có trách nhim trong công vic.
• NΚi bt giá tr gia th trng-khách hàng: Deloitte óng vai trò quan tr.ng trong vic
giúp cho th trng vn và công ty khách hàng ho∃t ng hiu qu h∀n. Deloitte xem
xét vai trò này nh mt !c ân và luôn bit r7ng nó òi hΒi mt s cnh giác liên tc
và cam kt không ng∗ng.
• Cam kt vi nhau: Deloitte tin r7ng nn vΙn hóa không biên gii là mt li th c∃nh
tranh và luôn cam kt duy trì bo t≅n nó.

• Sc m∃nh t∗ s a d∃ng vΙn hóa: thách thc kinh doanh t∗ khách hàng thì phc t∃p.
Deloitte tin r7ng làm vic cùng nhau vi nn tng, vΙn hóa và phong cách suy nghΜ a
d∃ng sΛ giúp nhân viên phát trin thành các chuyên gia và nhà lãnh ∃o tt h∀n.
1.3 7C I&M ,89T :NG KINH DOANH
1.3.1/c ;i 3nh <=ch >do Deloitte Vit Nam cung cp
Deloitte Vit Nam cung c(p cho :ch ng #c 6ch 2:c nhau, #th:
- ?=ch >Ki4m toán

• Kim toán BCTC theo lut nh 2theo #c chu8n m c kim 4n quc t
• Chuyn Κi ∆o #o 4i #1nh
• Νt +,t 4n din 4i #1nh
• Νt +,t hthng k4n 2Kim &t ni b
• 0c 6ch 2t v(n k4n
- ?=ch >T vn Q1≅n +2=2i ro doanh nghip>− 1≅n +2=kinh doanh

(?=ch >ERS >−B.A)
• T v(n huy ng vn
• T v(n doanh nghip
• Soát xét toàn din ho∃t ng doanh nghip
• T v(n tái c∀ c(u tài chính doanh nghip
• T v(n mua bán, tách, sáp nhp, gii th doanh nghip

lun tt nghip GVHD: PGS.TS Hu c
SVTH: Nguyn ng c Minh 6

• T v(n xác nh giá tr doanh nghip
• T v(n nghiên cu th trng
- ?=ch >T vn #−i Α0nh
• Χi #1nh doanh nghip
• iu tra )p 5Ο2>Πi quyt tranh ch(p

• Mua ∆n 2&p nhp
• Χi c∀ c(u 2nh >Π
- T vn Thu

• HΘ tr nhà u t tham gia th trng
• Ho∃ch nh chin lc thu
• C∀ c(u kinh doanh có hiu qu cho mc ích tính thu
• Soát xét tính tuân th lut thu ca doanh nghip
• Tính và lp t khai thu
• T v(n thu cho chuyên gia nc ngoài
• T v(n c∀ c(u ti u hóa thu a quc gia
• T v(n thu cho nghip v mua bán doanh nghip
• T v(n hΘ tr lp h≅ s∀ chuyn giá
1.3.2 Βch −ng
Deloitte Vit Nam 5mt trong s các công ty kim toán ? Vit Nam có s lng
khách hàng ln nh(t. Tính n cui nΙm 2011, Deloitte Vit Nam có trên 1000 khách
hàng. Khách hàng ca Công ty r(t a d∃ng, bao g≅m:
Doanh nghip có ph∃m vi ho∃t ng rng trên th gii: Pentax Vietnam Co-Nht;
Procter & Gamble (P&G)-MΡ; SLD/S Telecom-Hàn Quc; Xí nghip liên doanh du khí
Vit Xô (Vietsovpetro)-Nga …
Các TΚng công ty: TΚng công ty Hàng không Vit Nam; TΚng công ty Du khí Vit
Nam; TΚng công ty Than Vit Nam…
Các d án trong nc và quc t: Ban qun lý d án ThΙng Long; D án Thy li
≅ng b7ng sông C/u Long; Ban qun lý các d án…
lun tt nghip GVHD: PGS.TS Hu c
SVTH: Nguyn ng c Minh 7

TΧng ∆Εm c
Phó TΧng Giám c

B.phn −nh Α0nh
Ki4m
+n
B.phn nghip >
∗ng
Φ1≅n
;Γ
−nh
Α0nh
∗ng
IT
T
vn +−i
Α0nh
T
vn
thu
∗ng
nhân
sΗ
∗ng
k
+n
T
vn
ERS
>−
BA
1.4. C CΙU TϑCHΚC ΛΜNHÂN SΝ
1.4.1 C cu tΧchc

,3nh 1.1: S c cu tΧ chc ca Deloitte Vit Nam
C∀ c(u tΚ chc ca Deloitte Vit Nam r(t ch!t chΛ, mΘi b phn có mt chc nΙng riêng:
TΧng giám c: là ngi ng u Deloitte Vit Nam, có toàn quyn quyt nh, iu
hành, tΚ chc và chu trách nhim v các chin lc cng nh t(t c các v(n  liên quan
n công ty, là ngi chu trách nhim trc pháp lut và trc Hi ≅ng thành viên v
ho∃t ng ca công ty.
Phó tΧng giám c: là ngi hΘtrcho TΚng giám c trong vic iu hành công ty
theo s phân công và ΣΤ quyn ca TΚng giám c theo t∗ng thi kϑ, chu trách nhim
trc TΚng giám c v nhng nhim v ã c phân công và uΤ quyn. MΘi Phó tΚng
giám c c phân công ph trách v mt mng dch v nh(t nh và chu trách nhim
v vic duy trì và phát trin kinh doanh ca công ty theo mng dch v c phân công
ph trách.
B. phn nghip v: th c hin ho∃t ng kinh doanh ca Deloitte Vit Nam, bao g≅m:
Phòng kim toán, b phn t v(n thu, b phn t v(n tài chính k toán.
lun tt nghip GVHD: PGS.TS Hu c
SVTH: Nguyn ng c Minh 8


B. phn hành chính:
• Phòng k toán: có trách nhim bo m công vic tài chính – k toán ca công ty,
tham mu cho Ban Giám c trong vic xây d ng ph∀ng án kinh doanh và qun lý
tài chính phù hp vi mô hình ho∃t ng ca công ty. Vai trò ch yu ca phòng k
toán là thu thp, x/ lý, cng nh kim tra, kim soát vic ch(p hành ch , chính
sách v qun lý tài chính, s/ dng tài sn, vt t, tin vn, k c vic bo toàn và phát
trin vn trong ph∃m vi công ty cng nh vic th c hin ch  thanh toán và các hp
≅ng kinh t.
• Phòng hành chính: qun lý và ch ∃o tΚ chc, th c hin toàn b công vic tΚ chc,
hành chính, vΙn th, lu tr, phát hành báo cáo trong công ty, chi nhánh và vΙn
phòng ∃i din. Bên c∃nh ó còn chu trách nhim trong vic tΚ chc, ch ∃o và th c
hin công tác qun tr vΙn phòng, iu hành tΚ xe, tΚ v sinh t∃p v và b phn l tân
ca công ty. Phòng hành chính tΚng hp cng là b phn thit lp h thng theo dõi
và qun lý nhân viên, h≅ s∀ cán b ca công ty, chu trách nhim giám sát th c hin
quy ch nhân viên trong toàn công ty.
• Phòng nhân sΗ: có trách nhim trong vic qun lý, ánh giá nhân viên, xây d ng,
thit k và tΚ chc th c hin các ch∀ng trình tuyn dng, ào t∃o hàng nΙm phù hp
vi yêu cu phát trin ca công ty và th trng lao ng và ã c Ban giám c
phê duyt. Phòng cng có trách nhim tham mu cho Ban giám c trong vic c/ các
c(p bc nhân viên theo h.c các khoá ào t∃o bên ngoài công ty phù hp vi yêu cu
phát trin ca t∗ng nhân viên và iu kin công vic.
1.4.2. Nhân sΗ ki4m toán
Nhân s kim toán ca Deloitte Vit Nam c tΚ chc theo các chc nΙng và nhim
v khác nhau nhng cùng phi hp vi nhau t∃o ra sc m∃nh tp th thng nh(t m bo
hoàn thành m.i mc tiêu, chin lc ca Công ty. Nhân s bphn kim 4n c minh
.a theo s∀ ≅sau:

lun tt nghip GVHD: PGS.TS Hu c
SVTH: Nguyn ng c Minh 9

B. phn ki4m toán


Phó TΧng Giám c
Giám c
TrΟng )∗ng ki4m +n
TrΟng nhóm ki4m
toán cp 3
TrΟng nhóm ki4m
toán cp 2
TrΟng nhóm ki4m
toán cp 1
TrΠ lý ki4m toán cp 2
TrΠ lý ki4m toán cp 1

,3nh 1.2: S tΧ chc nhân sΗki4m toán ti Deloitte Vit Nam
1.5 CHNG TRÌNH HΘTR6KI&M TOÁN AUDIT SYSTEM 2
(AS/2)
1.5.1 Gi∋i thiu AS/2
Là hãng thành viên ca Deloitte Touche Tohmatsu, Deloitte Vit Nam c trang b
ch∀ng 4%3nh kim toán !c thù – ch∀ng trình kim toán AS/2. ây là h thng kim
toán tiên tin c áp dng thng nh(t cho m.i thành viên ca Delloite trên toàn cu, bo
m cho cuc kim toán c th c hin vi ch(t lng ∃t tiêu chu8n quc t. Ch∀ng
trình này kt hp ph∀ng pháp, h≅ s∀ kim toán thông thng vi công ngh thông tin
hin ∃i, cho phép nâng cao hiu qu2 gim chi phí cho các hp ≅ng kim toán.
AS/2 là mt ch∀ng trình hu hiu trong lΜnh v c kim toán, c xây d ng d a trên
s kt hp gia lý thuyt kim toán hin ∃i vi nhng kinh nghim quý báu úc kt t∗
lun tt nghip GVHD: PGS.TS Hu c
SVTH: Nguyn ng c Minh 10

th c t ca các ∃i din kim toán Deloitte trên th gii. Ch∀ng trình bao quát hΘ tr
quá trình kim toán t∗ công vic lên k ho∃ch, th c hin n khi ra báo cáo kim toán.
Υ>i ra, AS/2 còn có các công c hΘtr phân tích, xác nh, qun lý, giao tip, phΒng
v(n, xem xét l∃i và th hin thông tin. Ch∀ng trình có s tích hp cao, cng nh kh
nΙng ng dng ca phn mm. Do !c im công vic kim toán là làm theo nhóm nên
AS/2 c xem là ch∀ng trình kim toán hiu qu khi làm vic theo nhóm.

1.5.2 /c +−nh phΡn Αa AS/2
ây là mt ch∀ng trình kim toán hoàn chnh, bao g≅m 3 thành phn chính là:
* Quy trình ki4m toán
Là h thng các ph∀ng pháp ;kim 4n viên áp dng trong vic cung c(p dch v
kim toán BCTC cho khách hàng  ∃t c ch(t lng hiu qu cao nh(t
Quy trình kim toán Báo cáo tài chính theo AS/2 có 5 bc:
- Bc 1: Th c hin các công vic trc kim toán
- Bc 2: Lp k ho∃ch kim toán tΚng quát
- Bc 3: Th c hin k ho∃ch kim toán
- Bc 4: TΚng kt và lp Báo cáo kim toán
- Bc 5: Th c hin các công vic sau kim toán
* H s ki4m toán
Là nhng công c nh7m m bo vic áp dng nh(t quán Quy trình kim toán trên
toàn th gii, h thng hóa các công vic kim toán cn th c hin mt cách ch!t chΛ,
y  nh7m tΙng cng hiu qu ca cuc kim toán.
Danh mc h≅ s∀ kim toán bao g≅m:
- 1000: K ho∃ch kim toán
- 2000: Báo cáo kim toán
- 3000: Qun lý cuc kim toán
- 4000: H thng kim soát ni b
- 5000: Kim tra chi tit Tài sn
- 6000: Kim tra chi tit N phi tr
- 7000: Kim tra chi tit Ngu≅n vn ch s? hu
- 8000: Kim tra chi tit Báo cáo kt qu kinh doanh
* PhΡn mm ki4m toán
ây là mt phn mm h thng l∃i các  mc trong h≅ s∀ kim toán ã nêu ? trên,
trong mΘi  mc, kim 4n viên có th t∃o và lu tr các file d liu th hin c th
lun tt nghip GVHD: PGS.TS Hu c
SVTH: Nguyn ng c Minh 11


nhng chu trình, th/ nghim,… mà mình ã th c hin nh7m t∃o ra c∀ s? cho vic a ra
ý kin ca mình cùng vi nhng tài liu c lu trong h≅ s∀ kim toán.
1.5.3 LΠi ích trong vic ng dng AS/2
• Giúp vic kim tra h≅ s∀ gia các c(p và tr li các nghi v(n trong sut quá trình
kim toán thun li.
• Các gi(y t làm vic c lu trên máy, d dàng x/ lý, tit kim thi gian và giúp
chuyên nghip hóa công vic ca kim toán viên.
• Các h≅ s∀ c d dàng lu tr vi nhiu thit b i kèm vi kh nΙng bo mt cao.
• Phn mm thit k mt m−u trình bày h≅ s∀ nh(t quán giúp cho vic kim soát ch(t
lng, trao Κi thông tin gia các thành viên din ra d dàng
• X/ lý thông tin ngay trên m∃ng, có th th c hin tip cn kim toán và các thông tin
quan tr.ng khác kp thi và chính xác.
• HΘ tr các công c hu ích cho cuc kim toán: ánh tham chiu in t/, bng cân
i phát sinh t ng, hΘ tr báo cáo hp nh(t.
• Phn mm này ch∃y trên môi trng Windows và thích ng vi các ch∀ng trình nh
Word, Excel… ây 5nhng ch∀ng trình r(t gn gi vi ngi s/ dng.
• H≅ s∀ kim toán d dàng chia sς t∃o thun li vic ào t∃o cng nh tham kho thông
tin ca khác hàng nΙm trc.
lun tt nghip GVHD: PGS.TS Hu c
SVTH: Nguyn ng c Minh 12

CHNG 2: KI&M #8∀N /∀C C #ΣNH K5
#8∀N #9I CÔNG TY TNHH DELOITTE VIT NAM
2.1 /∀C Β,∀I NIM C ΤΥN VC #ΣNH K5 TOÁN
2.1.1 Khái nim
Theo VSA 540 – Kim 4n #c :n c 41nh k4n:
“
Ωc tính k toán là mt giá tr gn úng ca mt ch tiêu liên quan trên BCTC c
c tính trong trng hp th c t ã phát sinh nhng cha có s liu chính xác ho!c cha
có ph∀ng pháp tính toán chính xác h∀n, ho!c mt ch tiêu th c t cha phát sinh nhng

c c tính  lp báo cáo tài chính.”
2.1.2 Phân loi
Theo VSA 540, c tính k toán c chia 4nh 25∃i sau:
- Ωc tính ch tiêu ã phát sinh bao g≅m:
• D phòng n phi thu khó òi
• D phòng các khon u t tài chính
• D phòng gim giá hàng t≅n kho
• Trích kh(u hao TSC
• Chi phí tr trc:
• Doanh thu ghi nhn trc
• …
- Ωc tính ch tiêu cha phát sinh bao g≅m:
• D phòng chi phí bo hành sn ph8m
• Chi phí trích trc
• …
2.1.3#0nh cht
Ωc 41nh k4n là mt giá tr gn úng c xác nh d a trên quan im ch quan
ca ∀n v. M!c dù có nhng ph∀ng pháp xác nh c th cng nh nhng quy nh có
liên quan ca B tài chính, song các c 41nh k4n v−n c lp d a trên quan im
#quan ca ngi làm k toán, thiu d liu chΓc chΓn  xác minh tính chính xác v
giá tr ca các c 41nh k4n. Có nhng c 41nh k4n ∀n gin và thng xuyên xy

lun tt nghip GVHD: PGS.TS Hu c
SVTH: Nguyn ng c Minh 13

ra ? các ∀n v nh kh(u hao, phân bΚ chi phí công c, dng c có th d dàng kim soát
và xác nh c ây có úng là chi phí ca doanh nghip phát sinh trong kϑ hay không.
Bên c∃nh ó, có nhng khon c 41nh k4n r(t khó xác nh nh chi phí bo hành sn
ph8m, d phòng gim giá hàng t≅n kho b?i phi d a vào nhn xét ch quan ca ∀n v
c kim toán v tình hình bán hàng ho!c giá c hàng hóa trên th trng.

Các c 41nh k4n chu nh h?ng ít nhiu t∗ ph∀ng pháp k toán áp dng trong
kϑ. Ví d khi thay Κi ph∀ng pháp tính giá hàng t≅n kho, giá tr hàng t≅n kho vào thi
im cui kϑ thay Κi, làm thay Κi khon d phòng gim giá hàng t≅n kho. T∀ng t ,
khi doanh nghip thay Κi ph∀ng pháp tính sn ph8m d? dang cui kϑ sΛ là thay Κi giá
tr khon mc này trên bng cân i k toán. Nhng khon này nh h?ng ít nhiu n
li nhun k toán cng nh li nhun chu thu ca doanh nghip, vì vy doanh nghip
thng iu chnh, x/ lý theo hng có li cho mình. Tuy bit có nhng gian ln và hành
vi không tuân th trong các khon c 41nh k4n, nhng chu8n m c và ch  k toán
không th nào quy nh ht t(t c các trng hp  nh7m gim bt tính ch quan trong
BCTC khi c công b. MΘi doanh nghip, mΘi lo∃i hình kinh doanh khác nhau l∃i có
nhng ph∀ng pháp c tính khác nhau nh7m phù hp cho !c thù kinh doanh ca mình.
2.2 /∀C QUY ςNH LIÊN QUAN 5N K5#8∀N ΛΜKI&M
TO∀N /∀C Β,8ΥN C #ΣNH K5#8∀N
3 )∃m vi #a  4i # gii ∃n trong mt s :n c 41nh k 4n nh “D
phòng n phi thu khó òi”, “D phòng gim giá hàng t≅n kho” 2“Χi &n thuthu
nhp 9n 5∃i. Do ∋, trong phn di ây ngi vit #cp n nhng quy nh liên
quan n #c c 41nh =y.
2.2.1 ChuΩn mΗc k toán Vit Nam
2.2.1.1 Quy =nh liên quan n dΗ phòng nΠ ph≅i thu khó òi
Hin 4∃i v−n cha #∋chu8n m c k toán c th nào quy nh vic trích lp d phòng n
phi thu khó òi cho doanh nghip. Chu8n m c k toán Vit Nam s 14 – “Doanh thu”
ch yêu cu h∀n là hng d−n c th nh sau:
“Khi xác nh khon phi thu là không chΓc chΓn thu c thì phi lp d phòng n
phi thu khó òi mà không ghi gim doanh thu. Các khon n phi thu khó òi khi
xác nh th c s là không òi c thì c bù Γp b7ng ngu≅n d phòng n phi thu
khó òi.”
lun tt nghip GVHD: PGS.TS Hu c
SVTH: Nguyn ng c Minh 14

2.2.1.2 Quy =nh liên quan n dΗ phòng gi≅m giá hàng tn kho

VAS 02 – “ng t≅n kho” #∋nêu mt s quy nh sau:
- Vic trích lp d phòng gim giá hàng t≅n kho là áp ng nguyên tΓc thn tr.ng, b?i
lΛ trong k toán, tài sn không c phn ánh ln h∀n giá tr thun có th th c hin
c c tính t∗ vic bán hay s/ dng chúng.  có c con s giá tr thun có th
th c hin c này, các k toán viên cn phi d a vào s bin ng ca giá c ho!c
chi phí tr c tip liên quan n các s kin din ra sau ngày kt thúc nΙm tài chính, mà
các s kin này c xác nhn vi các iu kin có ? thi im hin t∃i.
- D phòng c lp theo t∗ng khon mc và phi xem xét mc ích s/ dng ca
hàng t≅n kho  lp cho phù hp. Nguyên vt liu vì d tr  s/ dng h∀n là  bán
nên không c lp d phòng, ngo∃i tr∗ mt s trng hp !c bit.
- Vào cui mΘi kϑ k toán doanh nghip phi th c hin ánh giá l∃i giá tr thun có
th th c hin c ca hàng t≅n kho nΙm ó. T(t c các khon chênh lch hp lý gia
giá gc và giá tr thun có th th c hin c sΛ c ghi nhn vào chi phí sn xu(t
kinh doanh trong kϑ ca doanh nghip (theo hng hoàn nhp ho!c bΚ sung).
- D phòng gim giá hàng t≅n kho mang tính c tính cao vì vic xác nh giá tr có
th thu h≅i c là mt iu không chΓc chΓn. Trong mt s trng hp, vic này có
th thun li h∀n khi doanh nghip bán hàng t≅n kho ó trong thi gian lp BCTC sau
ngày kt thúc niên .
2.2.1.3 Quy =nh liên quan n+−i Ξ≅n thuthu nhp Ψn ;i
VAS 17 – “Thu thu nhp doanh nghip” 2Thông t s 20/2006/TT-BTC #∋quy nh
nh sau:
- Tài sn thu thu nhp hoãn l∃i: là thu thu nhp doanh nghip sΛ c hoàn l∃i trong
t∀ng lai tính trên các khon: chênh lch t∃m thi c kh(u tr∗; giá tr c kh(u
tr∗ chuyn sang nΙm sau ca các khon lΘ tính thu cha s/ dng; giá tr c kh(u
tr∗ chuyn sang nΙm sau ca các khon u ãi thu cha s/ dng. Công thc xác
nh 4i &n thuthu nhp 9n 5∃i nh sau:

Tài sn
thu thu
nhp
hoãn l∃i
=

TΚng chênh
lch t∃m thi
c kh(u tr∗
phát sinh
trong nΙm
+

Giá tr c kh(u
tr∗ chuyn sang
nΙm sau ca các
khon lΘ tính thu
và u ãi thu cha
s/ dng
x

Thu su(t thu thu
nhp doanh nghip
theo quy nh hin
hành
lun tt nghip GVHD: PGS.TS Hu c
SVTH: Nguyn ng c Minh 15

Chênh lch tm thΖi
- Chênh lch t∃m thi: khon chênh lch gia giá tr ghi sΚ ca các khon mc tài sn

hay n phi tr trong Bng Cân i k toán và c∀ s? tính thu thu nhp ca các khon
mc này.
- Chênh lch t∃m thi c kh(u tr∗: các khon chênh lch t∃m thi làm phát sinh các
khon c kh(u tr∗ khi xác nh thu nhp chu thu thu nhp doanh nghip trong
t∀ng lai khi mà giá tr ghi sΚ ca các khon mc tài sn ho!c n phi tr liên quan
c thu h≅i hay c thanh toán.
- C∀ s? tính thu thu nhp ca mt tài sn hay n phi tr: giá tr tính cho tài sn ho!c
n phi tr cho mc ích xác nh thu thu nhp doanh nghip.
- C∀ s? tính thu thu nhp ca mt tài sn: giá tr sΛ c kh(u tr∗ cho mc ích thu
thu nhp, c tr∗ khΒi các li ích kinh t mà doanh nghip sΛ nhn c và phi chu
thu thu nhp khi giá tr ghi sΚ ca tài sn ó c thu h≅i. Nu nhng li ích kinh t
này khi nhn c mà không phi chu thu thu nhp thì c∀ s? tính thu thu nhp ca
tài sn ó b7ng giá tr ghi sΚ ca nó.
- C∀ s? tính thu thu nhp ca mt khon n phi tr: Là giá tr ghi sΚ ca nó tr∗ i (-)
giá tr sΛ c kh(u tr∗ cho mc ích thu thu nhp ca khon n phi tr ó trong các
kϑ t∀ng lai. Trng hp doanh thu nhn trc, c∀ s? tính thu ca khon n phi tr
phát sinh là giá tr ghi sΚ ca nó, tr∗ i phn giá tr ca doanh thu ó sΛ c ghi nhn
nhng không phi chu thu thu nhp trong t∀ng lai.
- Nu giá tr ghi sΚ ca mt tài sn nhΒ h∀n c∀ s? tính thu ca tài sn ó thì chênh lch
làm phát sinh mt tài sn thu thu nhp hoãn l∃i v các khon thu thu nhp doanh
nghip sΛ c thu h≅i trong t∀ng lai.
- Nu giá tr ghi sΚ ca mt :n n)i 4%ln h∀n c∀ s? tính thu ca tài sn ó thì
chênh lch làm phát sinh mt tài sn thu thu nhp hoãn l∃i v các khon thu thu nhp
doanh nghip sΛ c thu h≅i trong t∀ng lai.
- Doanh nghip ch c ghi nhn tài sn thu thu nhp hoãn l∃i tính trên các khon
chênh lch t∃m thi c kh(u tr∗ này khi và ch khi chΓc chΓn có  li nhun tính
thu trong t∀ng lai  s/ dng các khon chênh lch t∃m thi c kh(u tr∗, các
khon lΘ tính thu và u ãi v thu cha s/ dng.
- Các khon chênh lch t∃m thi c kh(u tr∗ c phn ánh vào “Bng xác nh
chênh lch t∃m thi c kh(u tr∗”. “Bng xác nh chênh lch t∃m thi c kh(u

tr∗” dùng  phn ánh chi tit t∗ng khon chênh lch t∃m thi c kh(u tr∗ phát sinh
trong nΙm (t∗ng Tài sn, t∗ng khon N phi tr, t∗ng giao dch)
lun tt nghip GVHD: PGS.TS Hu c
SVTH: Nguyn ng c Minh 16

- Nu doanh nghip không có kh nΙng chΓc chΓn sΛ có c li nhun tính thu trong
t∀ng lai, k toán không c ghi nhn Tài sn thu thu nhp hoãn l∃i. Toàn b các
khon chênh lch t∃m thi c kh(u tr∗ này&Λ c theo dõi riêng trên “Bng theo
dõi chênh lch t∃m thi c kh(u tr∗ cha s/ dng”

Các kho≅n l[ tính thu và các kho≅n u ãi thu cha s dng
- Tài sn thu thu nhp hoãn l∃i cn c ghi nhn cho giá tr c kh(u tr∗ chuyn
sang các kϑ sau ca các khon lΘ tính thu và các khon u ãi thu cha s/ dng khi
chΓc chΓn có  li nhun tính thu trong t∀ng lai  s/ dng các khon lΘ tính thu
và các u ãi thu cha s/ dng ó.
- iu kin ghi nhn tài sn thu thu nhp hoãn l∃i phát sinh t∗ #c khn =y cng
ging vi iu kin ghi nhn tài sn thu thu nhp hoãn l∃i phát sinh t∗ các khon
chênh lch t∃m thi c kh(u tr∗. Tuy nhiên, s t≅n t∃i ca các khon lΘ tính thu
cha s/ dng là b7ng chng rõ ràng v vic doanh nghip có th không có li nhun tính
thu trong t∀ng lai. Khi doanh nghip liên tip thua lΘ thì doanh nghip ch ghi nhn tài
sn thu thu nhp hoãn l∃i phát sinh t∗ các khon lΘ tính thu hay các khon u ãi thu
cha s/ dng trong ph∃m vi doanh nghip có  các chênh lch t∃m thi chu thu ho!c
có b7ng chng thuyt phc khác v vic sΛ có li nhun tính thu  doanh nghip có th
s/ dng c các khon lΘ tính thu và các khon u ãi thu cha s/ dng ó. Trng
hp này yêu cu là phi trình bày giá tr tài sn thu thu nhp hoãn l∃i và các b7ng chng
ghi nhn tài sn thu thu nhp hoãn l∃i.
-  ánh giá kh nΙng chΓc chΓn sΛ có li nhun tính thu  có th s/ dng c các
khon lΘ tính thu c kh(u tr∗ chuyn sang nΙm sau và các khon u ãi thu cha
s/ dng, doanh nghip cn cân nhΓc các iu kin sau:
a) Doanh nghip có  các chênh lch t∃m thi chu thu liên quan n cùng c∀ quan

thu và cùng ∀n v chu thu mà các chênh lch này sΛ làm phát sinh các khon
phi chu thu  có th s/ dng c các khon lΘ tính thu ho!c các khon u
ãi thu cha s/ dng trc khi các khon này ht h∃n s/ dng;
b) Doanh nghip có li nhun tính thu trc khi ht h∃n s/ dng các khon chuyn
lΘ và các khon u ãi thu cha c s/ dng;
c) Nguyên nhân d−n n các khon lΘ tính thu cha s/ dng có tip tc xy ra hay
không; và