TRNG I HC KINH T THÀNH PH H CHÍ MINH
KHOA KINH T PHÁT TRIN
LP KINH T HC - K34
Ging viên hng dn: Trn Th Bích Dung
Sinh viên thc hin: Võ Tn c
Lp: Kinh T Hc
MSSV: 108209110
Tp. H Chí Minh, tháng 04 nm 2012
Niên khóa 2008 - 2012
a
MC LC
DANH MC HÌNH c
DANH MC BNG c
DANH MC T VIT TT c
GII THIU TÀI 1
1. Tính cn thit ca đ tài 1
2. Ni dung đ tài 2
3. Phng pháp vƠ đi tng nghiên cu 2
Chng 1: C S LÝ THUYT 3
1.1 Khái quát v chính sách tin t 3
1.1.1 Khái nim 3
1.1.2 Mc tiêu ca chính sách tin t 3
1.1.2.1 Mc tiêu n đnh giá tr đng tin 3
1.1.2.2 To công n vic làm 3
1.1.2.3 Tng trng kinh t 3
1.1.3 Các công c ca chính sách tin t 4
1.1.3.1 Nhóm công c trc tip 4
1.1.3.1.1 Quy đnh hn mc tín dng 4
1.1.3.1.2 n đnh mc lãi sut trn 5
1.1.3.1.3 C đnh t giá hi đoái 5
1.1.3.2 Nhóm công c gián tip 6
1.1.3.2.1 Nghip v th trng m 6
1.1.3.2.2 Chính sách tái chit khu chng t có giá 7
1.1.3.2.3 T l d tr bt buc 8
1.1.3.2.4 Qun lý lãi sut ca các ngơn hƠng thng mi: đa ra khung lãi sut,
bao gm lãi sut tr n 9
1.2 C ch lan truyn ca chính sách tin t : 9
Hình 1: C ch lan truyn qua các kênh ca chính sách tin t 10
1.2.1 Kênh lãi sut 10
1.2.1.1 C ch truyn ti lưi sut 10
1.2.2 Kênh t giá hi đoái 12
1.2.3 Kênh giá c phiu 14
1.2.4 Kênh tín dng 16
1.2.4.1 Kênh cho vay ngân hàng 16
b
1.2.4.2 Bng cơn đi tƠi sn 17
Chng 2: HIU QU CA CHệNH SÁCH TIN T TI VIT NAM GIAI ON 2001-
2011. 20
2.1 Tng quan v chính sách tin t ca Vit Nam t 1986-2011 20
2.2 Chin lc ca chính sách tin t 23
Chng 3: HIU QU CA CHệNH SÁCH TIN T QUA BNG CHNG THC
NGHIM GIAI ON 2001-2010 25
3.1 Khung phơn tích vƠ s liu 25
3.1.1 S lc v mô hình 25
3.1.2 Trt t các bin trong phân tích VAR 27
3.1.3 H s dn truyn 28
3.2 Kt qu c lng và phân tích 28
3.2.1 Kim tra tính dng 28
3.2.2 c lng mô hình vecto t hi quy VAR 29
3.2.3 Kt qu và phân tích 29
3.2.3.1 Tác đng ca lãi sut và cung tin đn lm phát, h cách sn lng (GAP) và
các kênh truyn dn 29
3.2.3.1.1 Kim đnh các hàm phn ng đy 29
Bng 1: H s truyn dn ca lãi sut ti các bin 30
Bng 2: H s truyn dn ca M2 ti các bin 31
3.2.3.1.2 Tác đng ca lãi sut và cung tin lên output 33
Chng 4: GII PHÁP VÀ KT LUN 36
1. Gii pháp 36
2. Kt lun 38
DANH MC TÀI LIU THAM KHO 40
PH LC i
c
DANH MC HÌNH
Hình 1: C ch lan truyn qua các kênh ca chính sách tin t 10
Hình 2: Tc đ tng trng ca các bin di dng logarimth i
Hình 3: Phn ng ca bin CPI trc tác đng ca các bin trong mô hình. vii
Hình 4: Phn ng ca các bin trc tác đng ca IRATE viii
Hình 5: Phn ng ca bin GAP trc tác đng ca các bin trong mô hình. ix
DANH MC BNG
Bng 1: H s truyn dn ca lãi sut ti các bin 30
Bng 2: H s truyn dn ca M2 ti các bin 31
Bng 3: Kim đnh mô hình đ tr th 5 ii
Bng 4: Kim đnh nghim đn v các bin vi sai phơn bc 0. ii
Bng 5: Kim đnh nghim đn v các bin vi sai phơn bc nht. v
Bng 6: Phơn rư phng sai ca lm phát CPI. x
Bng 7: Phơn rư phng sai ca output. x
DANH MC T VIT TT
VAR Vector t hi quy
M2 Cung tin
GAP H cách sn lng
NEER T giá hi đoái danh ngha
CSTT Chính sách tin t
NHNN Ngơn hƠng nhƠ nc
OIL Du
RESERVE D tr
CPI Ch s giá tiêu dùng
TINDUNG Tín dng ni đa
IRATE Lãi sut cho vay thc
d
NHN XÉT CA C QUAN THC TP
TPHCM, NgƠy… tháng… nm 2012
e
NHN XÉT CA GING VIÊN HNG DN
ánh giá hiu qu điu hành chính sách tin t trong giai đon 2001-2010 ti Vit Nam
GVHD: Trn Th Bích Dung
Sinh viên: Võ Tn c
1
GII THIU TÀI
1. Tính cn thit ca đ tài
Nh ta đư bit, chính sách tin t là mt chính sách điu tit kinh t v mô cc k
quan trng , và vn đ điu hành chính sách nh th nào có tác đng rt ln đn
toàn b nn kinh t.
Ti Vit Nam, bt đu t giai đon đi mi đn nay, chính sách tin t đang tng
bc hình thành, hoàn thin và phát huy tác dng đi vi nn kinh t. Thêm na,
khi mƠ đt nc ta đang theo đui mt nn kinh t th trng đnh hng xã hi ch
ngha, thì vic la chn và s dng các công c phù hp vi tng giai đon c th
ca nn kinh t luôn là mt vn đ thng xuyên phi quan tâm theo dõi và gii
quyt đi vi các nhà hoch đnh vƠ điu hành chính sách tin t quc gia, các nhà
nghiên cu kinh t nhm đt đc hiu qu mc tiêu đ ra.
Thc t trong thi gian gn đơy, chính sách tin t đc điu chnh vƠ thay đi, đư
dn đn bin đng cung tin trong nn kinh t và thông qua các kênh truyn dn, đư
tác đng không nh đn nn kinh t nh : hot đng đu t, GDP (tng sn phm
quc ni), lm phát, t giá , lãi sut và giá các loi tài sn khác.
Do đó, trong bi cnh nn kinh t trong nc và quc t nh hin nay, thì vic
nghiên cu v chính sách tin t , c th là các công c ca chính sách tin t là mt
vn đ có Ủ ngha lỦ lun và thc tin cao.
Xut phát t thc tin nêu trên, chúng tôi quyt đnh chn đ tƠi: “ánh giá hiu
qu điu hành chính sách tin t trong giai đon 2001-2010 ti Vit Nam”.
Qua đ tài này, tôi mun làm rõ v c ch lan truyn ca chính sách tin t thông
qua các kênh truyn dn, đng thi đ tài s phơn tích vƠ c lng c th nhng
tác đng ca chính sách tin t đn CPI và tng sn lng quc ni nhm cng c
li kin thc đư hc và b sung nhng điu mi mƠ mình cha bit. Thêm na, vic
đánh giá điu hành chính sách giúp tôi có nhng nhn đnh khách quan v vn đ
đang nghiên cu, m ra nhng Ủ tng mi có th làm tin đ cho các nghiên cu
chuyên sâu v sau.
C th đ tài s tp trung vào tr li các câu hi sau:
- Vic thay đi lãi sut, cung tin có nh hng đn sn lng và mc giá CPI ti
Vit Nam không?
ánh giá hiu qu điu hành chính sách tin t trong giai đon 2001-2010 ti Vit Nam
GVHD: Trn Th Bích Dung
Sinh viên: Võ Tn c
2
- Gi đnh các yu t khác không đi, khi lãi sut hoc cung tin thay đi 1% s
tác đng gây ra s thay đi bao nhiêu phn trm trong lm phát?
- Vic thay đi lãi sut, cung tin lan truyn qua các kênh khác nhau lƠ nh th
nào?
- Mt bao lơu đ chính sách tin t ngng tác đng đn CPI và sn lng?
- tr mi kênh có khác nhau không, cn bao lâu thì chính sách mi có hiu
qu?
2. Ni dung đ tài
tài bao gm 4 chng :
- Chng 1: Tng quan v c s lý thuyt ca chính sách tin t, các công c, và
các kênh truyn dn tác đng ca chính sách tin t đn nn kinh t.
- Chng 2: Phơn tích đánh giá vic điu hành chính sách tin t trong giai đon
2001-2010
- Chng 3: Phân tích thc nghim v tác đng ca chính sách tin t đn lm
phát và sn lng.
- Chng 4: Kin ngh và kt lun.
3. Phng pháp vƠ đi tng nghiên cu
Trc tiên, chúng tôi tng hp, phân tích nhng thay đi trong chính sách tin t ti
Vit Nam trong giai đon 1994 đn nay, đc bit tp trung vƠo giai đon 2001-
2010. Tip đn, s làm rõ các kênh truyn dn ca chính sách tin t. Cui cùng,
chúng tôi s dùng mô hình Vector t hi quy VAR cùng vi nhng kim đnh và
phân tích, nh hƠm phn ng đy vi phng pháp Cholesky vƠ phơn rư phng
sai, đ c lng c th thi gian tác đng ca cú sc tin t đn lm phát CPI và
sn lng trên c s d liu thu thp t Thng kê tài chính quc t ca Qu tin t
quc t IMF và ca Tng cc thng kê Vit Nam, cng nh các ngun d liu cn
thit t Ngân hàng th gii (WB) và Ngân hàng phát trin Châu Á (ADB).
ánh giá hiu qu điu hành chính sách tin t trong giai đon 2001-2010 ti Vit Nam
GVHD: Trn Th Bích Dung
Sinh viên: Võ Tn c
3
Chng 1: C S LÝ THUYT
1.1 Khái quát v chính sách tin t
1.1.1 Khái nim
Chính sách tin t (CSTT) là tng hòa các phng thc mà NHNN s dng nhm
tác đng đn lng tin cung ng và lãi st đ đt đc các mc tiêu kinh t, xã hi
ca đt nc trong tng thi k nht đnh.
1.1.2 Mc tiêu ca chính sách tin t
bt k quc gia nào thì thc thi chính sách tin t cng nhm đt đc các mc
tiêu sau: n đnh giá tr đng tin, tng trng kinh t bn vng, thúc đy đu t,
to công n vic làm, n đnh th trng tài chính và t giá hi đoái. Qua đó, có th
thy chính sách tin t là mt trong nhng chính sách quan trng trong quá trình
điu hƠnh v mô ca NhƠ nc, vì nó tác đng trc tip đn lnh vc lu thông tin
t. Bên cnh đó, chính sách tin t còn có th phi hp vi chính sách tƠi khóa, đ
vic điu hành và thc thi các chính sách kinh t có hiu qu cao hn.
1.1.2.1 Mc tiêu n đnh giá tr đng tin
Ngơn hƠng trung ng thông qua chính sách tin t có th tác đng đn s tng hay
gim giá tr đng tin ca nc mình. Giá tr đng tin n đnh đc xem xét trên
hai mt: Sc mua đi vi hàng ni đa ca đng tin (CPI - ch s giá c hàng hoá
và dch v trong nc) và sc mua đi vi hƠng nc ngoài (t giá ca đng tin
nc mình so vi ngoi t). Thông thng, chính sách tin t hng ti mc tiêu n
đnh giá tr đng tin trong dài hn da trên mc lm phát phù hp do NhƠ nc đ
ra, nhm to s tin tng đi vi các thành phn kinh t đ n đnh và thúc đy sn
xut hàng hóa.
1.1.2.2 To công n vic làm
Chính sách tin t m rng hay thu hp có nh hng trc tip ti vic s dng có
hiu qu các ngun lc xã hi, quy mô sn xut kinh doanh và t đó nh hng ti
t l tht nghip ca nn kinh t. Trong ngn hn nu lm phát do cu, s có s
đánh đi gia lm phát và tht nghip, ngha lƠ nu theo đui mt t l tht nghip
thp thì phi chp nhn mc lm phát tng cao.
1.1.2.3 Tng trng kinh t
ánh giá hiu qu điu hành chính sách tin t trong giai đon 2001-2010 ti Vit Nam
GVHD: Trn Th Bích Dung
Sinh viên: Võ Tn c
4
Tng trng kinh t luôn là mc tiêu ca mi chính ph trong vic hoch đnh các
chính sách kinh t v mô ca mình. gi cho nhp đ tng trng kinh t n đnh,
thì vic n đnh giá tr đng bn t là rt quan trng , s to lòng tin ca dân chúng
đi vi vic điu hành ca Chính ph. Mc tiêu này ch đt đc khi kt qu hai
mc tiêu trên đt đc mt cách hài hoà.
Gia các mc tiêu trên có mi quan h cht ch, h tr ln nhau. Vy đ đt đc
các mc tiêu trên thì Ngơn hƠng trung ng trong khi thc hin chính sách tin t
cn phi có s phi hp vi các chính sách kinh t v mô khác.
Mt khác đ bit các mc tiêu trên có thc hin đc không, hay đánh giá hiu qu
ca chính sách thì cn phi có mt đ tr nht đnh.
1.1.3 Các công c ca chính sách tin t
thc hin đc nhng mc tiêu đt ra cho chính sách tin t, Ngân hàng trung
ng s s dng 2 nhóm công c ca chính sách tin t đó lƠ: nhóm công c gián
tip (th trng) đc s dng ph bin hin nay; và nhóm công c trc tip (hành
chính) ít khi s dng.
1.1.3.1 Nhóm công c trc tip
Là các công c tác đng trc tip vào khi lng tin trong lu thông hoc các mc
lãi sut trung và dài hn. Công c trc tip đc áp dng ph bin trong thi k các
hot đng tƠi chính đc điu tit cht ch. Các công c đc s dng ch yu đó
là:
Quy đnh hn mc tín dng.
n đnh lãi sut (trn huy đng vn)
n đnh t giá
1.1.3.1.1 Quy đnh hn mc tín dng
Khái nim: Hn mc tín dng lƠ vic Ngơn hƠng trung ng quy đnh tng mc
d n ca các Ngơn hƠng thng mi không đc vt quá mt lng nƠo đó, trong
mt thi gian nht đnh (mt nm), đ thc hin vai trò kim soát mc cung tin ca
mình.
Vic đnh ra hn mc tín dng cho toƠn nn kinh t da vƠo các ch tiêu kinh t v
mô (tc đ tng trng, lm phát d kin), sau đó Ngơn hƠng trung ng s quy
ánh giá hiu qu điu hành chính sách tin t trong giai đon 2001-2010 ti Vit Nam
GVHD: Trn Th Bích Dung
Sinh viên: Võ Tn c
5
đnh cho các ngơn hƠng thng mi vƠ Ngơn hƠng thng mi không th cho vay
vt quá hn mc theo quy đnh.
C ch tác đng: ơy lƠ mt cng c điu chnh mt cách trc tip đi vi lng
tin cung ng, vic quy đnh pháp lỦ khi lng hn mc tín dng cho nn kinh t
có quan h cùng chiu vi qui mô lng tin cung ng theo mc tiêu ca Ngân
hƠng thng mi.
Quy đnh hn mc tín dng s giúp Ngơn hƠng trung ng điu chnh, kim soát
đc lng tin cung ng khi các công c gián tip kém hiu qu,đ c bit tác dng
nht thi ca nó rt cao trong nhng giai đon nn kinh t phát trin quá nóng, t l
lm phát quá cao ca nn kinh t. Song nhc đim ca nó rt ln: trit tiêu đng
lc cnh tranh gia các Ngơn hƠng thng mi,lƠm gim hiu qu phơn b vn
trong nn kinh t,d phát sinh nhiu hình thc tín dngngoƠi s kim soát ca Ngân
hƠng trung ng vƠ nó s kim hưm khi nhu cu tín dng cho vic phát trin kinh t.
1.1.3.1.2 n đnh mc lưi sut trn
Khái nim: Ngơn hƠng trung ng đa ra mt khung lưi sut hay n đnh mt trn
lưi sut cho vay đ hng các Ngơn hƠng thng mi điu chnh lưi sut theo gii
hn đó, t đó nh hng ti qui mô tín dng ca nn kinh t vƠ Ngơn hƠng trung
ng có th qun lỦ mc cung tin ca mình.
C ch tác đng: Vic điu chnh lưi sut theo xu hng tng hay gim s nh
hng trc tip ti qui mô huy đng vƠ cho vay ca các Ngơn hƠng thng mi ,
lƠm cho lng tin cung ng thay đi theo.
n đnh mc lưi sut trn giúp cho Ngơn hƠng trung ng thc hin qun lỦ lng
tin cung ng theo mc tiêu ca tng thi k, điu nƠy phù hp vi các quc gia khi
cha có điu kin đ phát huy tác dng ca các công c gián tip. Song, nó d lƠm
mt đi tính khách quan ca lưi sut trong nn kinh t, vì thc cht lưi sut lƠ “giá c”
ca vn, do vy lưi sut phi đc hình thƠnh t chính quan h cung cu v vn
trong nn kinh t. Mt khác vic thay đi quy đnh điu chnh lưi sut s lƠm cho
các Ngơn hƠng thng mi b đng, tn kém trong hot đng kinh doanh ca mình.
1.1.3.1.3 C đnh t giá hi đoái
ánh giá hiu qu điu hành chính sách tin t trong giai đon 2001-2010 ti Vit Nam
GVHD: Trn Th Bích Dung
Sinh viên: Võ Tn c
6
Khái nim:T giá hi đoái lƠ đi lng biu th mi tng quan v mt giá tr gia
hai đng tin. Nói cách khác, t giá hi đoái lƠ giá c ca mt đn v tin t nc
nƠy đc biu hin bng mt đn v tin t nc khác.
C ch tác đng: Tác đng đn hot đng kinh t, t hot đng xut nhp khu đn
sn xut kinh doanh vƠ tiêu dùng trong nc qua bin đi ca giá c hƠng hóa.
Ngơn hƠng trung ng có th quyt đnh mt ch đ t giá phù hp nhm điu
chnh cung cu ngoi t trên th trng ngoi hi. Vic thc hin ch đ t giá c
đnh có điu chnh trong nhng nm gn đơy đư phát huy tích cc li ích mƠ nó đem
li, vic điu chnh t giá tng mang li li th cnh tranh cho hƠng trong nc giúp
ci thin cán cơn thng mi.
1.1.3.2 Nhóm công c gián tip
ơy lƠ nhóm công c mƠ thông qua c ch th trng, t đó nó s điu chnh cung
tin cng nh lưi sut trong nn kinh t, bao gm:
1.1.3.2.1 Nghip v th trng m
- Khái nim: Nghip v th trng m là nhng hot đng mua bán chng khoán
do Ngân hƠng trung ng thc hin trên th trng m nhm tác đng ti lng
tin mnh, qua đó điu tit lng tin cung ng và lãi sut trong nc.
- C ch tác đng.
Nghip v th trng m có 2 loi.
Mt loi đc phép mua bán chng khoán vƠo nhng thi đim nht đnh sau khi
nghip v đc tin hƠnh vƠ mt loi không đc phép mua bán li.
Khi Ngơn hƠng trung ng đem các loi giy t có giá ra th trng m đ bán s
thu tin v, làm lng tin mnh gim vƠ qua s nhơn ca tin s lƠm gim lng
cung tin mt trong lu thông , t đó gim kh nng cho vay ca các ngơn hƠng
trung gian.Khi ngân hàng trung gian mua các giy t có giá ca Ngân hàng trung
ng thì d tr tin ca nó s gim xung vƠ kh nng cung ng tin ca nó b gim
xung.
Cho đn khi lng chng khoán tng lên, chng khoán tr nên quá nhiu trên th
trng thì giá ca nó s gim xung, đ to s thu hút thì lưi sut ca nó phi tng
lên. Lưi sut chng khoán tng lên buc các ngơn hƠng phi tng lưi sut đ tránh
tình trng ngi dơn rút tin ra khi ngơn hƠng đ đu t vƠo chng khoán. Lưi sut
ánh giá hiu qu điu hành chính sách tin t trong giai đon 2001-2010 ti Vit Nam
GVHD: Trn Th Bích Dung
Sinh viên: Võ Tn c
7
ngơn hƠng tng lƠm tng lng tin trong khơu huy đng vƠ gim trong khơu cho
vay, do đó tin tr nên khan him.
Ngc li khi Ngơn hƠng trung ng mua chng khoán t các đnh ch tài chính
trung gian hay các ch th kinh t khác, chng khoán khan him nên giá ca nó s
tng cao, to áp lc gim mc lưi sut ca nó xung, mi ngi s có xu hng
không đu t nm gi chng khoán mƠ đi tìm mt ngun đu t khác vi lưi sut
cao hn. iu nƠy xy ra buc các ngơn hƠng phi gim lưi sut th trng đ tránh
tình trng chi phí tr lưi quá cao cho lng tin gi vƠo ngơn hƠng
Nh vy khi Ngơn hƠng trung ng thc hin nghip v bán trái phiu, s lƠm gim
cung ng tin, tng lưi sut, t giá vƠ giá c tng vƠ ngc li.
Do tính linh hot ca nghip v th trng m nên đơy đc coi là mt công c linh
hot, hiu qu ca chính sách tin t , li ít tn kém chi phí, d thc hin vƠ thay đi
nhanh lng cung tin trong nn kinh t. Tuy nhiên, công c này ph thuc rt
nhiu vào các ch th tham gia trên th trng là ai, và mc đ dung np chng
khoán trên th trng, do đó cn phi có s phát trin đng b ca th trng tin t
và th trng vn.
1.1.3.2.2 Chính sách tái chit khu chng t có giá
- Bao gm các quy đnh vƠ điu kin v vic cho vay có kim soát bng cách tác
đng đn lãi sut cho vay tái chit khu.
- Lãi sut tái chit khu: là lãi sut mà Ngân hàng trung ng đánh vƠo các khon
tin cho các ngơn hƠng thng mi vay đ đáp ng nhu cu tin mt ngn hn hoc
bt thng ca các ngân hàng thng mi.
- Khi t l d tr tin mt thc t ca ngơn hƠng thng mi gim xung đn gn
t l an toàn ti thiu, h s phi cân nhc vic có tip tc cho vay hay không vì
buc phi tính toán gia s tin thu đc t vic cho vay vi các chi phí liên quan
trong trng hp khách hàng có nhu cu tin mt cao bt thng:
- Nu lãi sut chit khu bng hoc thp hn lưi sut th trng , thì ngân hàng
thng mi s tip tc cho vay đn khi t l d tr tin mt gim đn mc ti thiu,
vì nu thiu tin mt h có th vay t ngơn hƠng trung ng mƠ không phi chu
bt k thit hi nào.
ánh giá hiu qu điu hành chính sách tin t trong giai đon 2001-2010 ti Vit Nam
GVHD: Trn Th Bích Dung
Sinh viên: Võ Tn c
8
- Nu lãi sut chit khu cao hn lưi sut th trng, các ngơn hƠng thng mi
không th đ cho t l d tr tin mt gim xung đn mc ti thiu cho phép, thm
chí phi d tr thêm tin mt đ tránh phi vay tin t ngơn hƠng trung ng vi lãi
sut cao hn lưi sut th trng khi phát sinh nhu cu tin mt bt thng t phía
khách hàng.
- Do vy, vi mt lng tin mnh nht đnh, bng cách quy đnh lãi sut chit
khu cao hn lưi sut th trng, ngân hàng trung ng có th buc các ngân hàng
thng mi phi d tr tin mt b sung, tc làm gim lng tin mà Ngân hàng
thng mi có th đem cho vay, t đó làm gim lng cung tin. Ngc li, khi lãi
sut chit khu gim xung , các ngơn hƠng thng mi có th gim t l d tr
tin mt và do vy dn đn tng lng cung tin.
- Tuy nhiên, chính sách này ch phát huy tác dng khi các t chc tín dng có
nhu cu vay vn t Ngân hàng trung ng.
1.1.3.2.3 T l d tr bt buc
T l d tr bt buc là mt quy đnh ca Ngơn hƠng trung ng v t l gia tin
mt và tin gi mà các ngân hàng thng mi bt buc phi tuân th đ đm bo
tính thanh khon. Các ngân hàng có th gi tin mt cao hn hoc bng t l d tr
bt buc, nhng không đc phép gi tin mt thp hn t l này. Nu thiu ht
tin mt các ngơn hƠng thng mi phi vay thêm tin mt, thng là t Ngân hàng
trung ng đ đm bo t l d tr bt buc. ơy lƠ mt trong nhng công c ca
Ngân hàng trung ng nhm thay đi s nhân tin t.
S tng lên hay gim xung ca t l d tr bt buc tác đng đn c ch to tin
và lãi sut cho vay ca các ngơn hƠng thng mi, qua đó tác đng đn lng tin
cung ng.
ơy lƠ công c có nh hng rt mnh đn lng tin cung ng. Ch cn mt thay
đi nh t l d tr bt buc cng s dn đn s thay đi đáng k khi lng tin
cung ng. Tuy nhiên, bt li ch yu ca công c d tr bt buc là có th khin
cho mt s ngân hàng có d tr vt mc quá thp ri vƠo tình trng mt "kh nng
thanh toán ngay". ng thi, vic thay đi thng xuyên t l d tr bt buc khin
cho các ngơn hƠng ri vƠo tình trng bt n trong vic qun lý thanh khon, làm
phát sinh tng chi phí.
ánh giá hiu qu điu hành chính sách tin t trong giai đon 2001-2010 ti Vit Nam
GVHD: Trn Th Bích Dung
Sinh viên: Võ Tn c
9
1.1.3.2.4 Qun lý lãi sut ca các ngơn hƠng thng mi: đa ra khung lãi
sut, bao gm lãi sut tr n
- Ngơn hƠng nhƠ nc công b lãi sut c bn đ thc hin chính sách tin t
nhm đt mc tiêu ngn hn. Theo Lut Ngơn hƠng NhƠ nc, lãi sut c bn ch áp
dng cho ng Vit Nam, do Ngơn hƠng NhƠ nc công b, lƠm c s cho các t
chc tín dng n đnh lãi sut kinh doanh. (Lãi sut c bn đc xác đnh da trên
c s lãi sut th trng liên ngân hàng, lãi sut nghip v th trng m ca Ngân
hƠng NhƠ nc, lãi sut huy đng đu vào ca t chc tín dng vƠ xu hng bin
đng cung-cu vn. Theo Lut Dân s, các t chc tín dng không đc cho vay
vi lãi sut cao gp ri lãi sut c bn.Lãi sut c bn ch đc công b ln đu
vƠo ngƠy 30 tháng 5 nm 2000. Trong ln đu đc công b, lãi sut c bn mc
7,2%/nm. VƠo thi đim tháng 6 nm 2008, lưi sut c bn lƠ 14%/nm. iu này
có ngha lƠ các t chc tín dng có th quyt đnh mc lãi sut cho vay ca mình
cao ti 21%/nm.)
- Lãi sut tái cp vn là loi lãi sut mà đó Ngơn hƠng trung ng áp dng cho
các nghip v tái cp vn cho h thng ngân hàng trung gian (bao gm ngân hàng
thng mi). Vit Nam, Ngơn hƠng trung ng tái cp vn cho các Ngân hàng
thng mi qua các hình thc: cho vay li theo h s tín dng; chit khu, tái chit
khu thng phiu và các giy t có giá ngn hn khác; cho vay li di hình thc
cm c các giy t có giá ngn hn.
1.2 C ch lan truyn ca chính sách tin t :
Ngày nay chúng ta d dàng nhn thy s nh hng mnh m ca chính sách tin t
lên nn kinh t thông qua các kênh khác nhau. Do đó, vn đ nghiên cu chính sách
tin t là bc thit trong hot đng giám sát ca các quc gia. Bernanke và Gertler
(1995) cho rng c ch truyn dn ca chính sách tin t đn nn kinh t nh mt
hp đen, cái mƠ bn thân nó ch xy ra bên trong. ư có nhiu lý thuyt và bng
chng thc nghim vi c s lý thuyt vng chc đi sơu vƠo vic gii quyt vn đ
trên. Cách gii thích truyn thng bng mi liên kt ca lãi sut đc phát trin và
th hin rõ ràng trong mô hình IS-LM. Tuy nhiên, theo nhng quan sát trc đơy thì
nu ch thông qua kênh lãi sut , thì không th gii thích đy đ bin đng ca sn
lng đu ra, cái mà chu nh hng ca lãi sut cho vay, cung tín dng, khi tin
ánh giá hiu qu điu hành chính sách tin t trong giai đon 2001-2010 ti Vit Nam
GVHD: Trn Th Bích Dung
Sinh viên: Võ Tn c
10
M2. Hn th na,bt đng sn và giá c phiu, giá các loi tài sn, t giá hi đoái
cng đóng vai trò quan trng trong vic gii thích s bin đng đó khi chính sách
tin t thay đi. C th, các tác đng đc din đt qua s đ sau:
Hình 1: C ch lan truyn qua các kênh ca chính sách tin t
1.2.1 Kênh lãi sut
Kênh lãi sut lƠ kênh c bn đc đ cp ti trong nhiu lỦ thuyt kinh t trong hn
nm mi nm qua vƠ lƠ c ch truyn dn tin t quan trng trong mô hình IS-LM
ca phái Keynes, mt nn tng cho lỦ thuyt kinh t hc v mô hin nay vƠ nó có
th đc chia lƠm hai giai đon quan trng: (1) vic truyn ti t lưi sut danh ngha
ngn hn đn lưi sut thc dƠi hn, (2) tng cu vƠ sn lng b nh hng bi s
gia tng lưi sut thc thông qua kênh tin t.
1.2.1.1 C ch truyn ti lưi sut
Vit Nam hin nay lƠ quc gia đang phát trin nên nhu cu vn thng thông qua
ngơn hƠng lƠ ch yu, do đó tác đng ca lưi sut lƠ rt mnh đn huy đng vƠ cho
vay. Nu có mt s tp trung cao trong ngƠnh ngơn hƠng, vi li nhun ln vƠ mc
đ vn hóa cao thì các ngơn hƠng có xu hng ít chu điu chnh lưi sut hay gi
nguyên lưi sut, nu có mt cú sc v mô nh gia tng lm phát thì điu nƠy s lƠm
gim đi s truyn ti ca lưi sut.
ánh giá hiu qu điu hành chính sách tin t trong giai đon 2001-2010 ti Vit Nam
GVHD: Trn Th Bích Dung
Sinh viên: Võ Tn c
11
S cng nhc ca mc giá vƠ k vng hp lỦ đm bo s thay đi trong lưi sut
danh ngha ngn hn s lƠm thay đi lưi sut thc trong ngn hn vƠ dƠi hn. S
thay đi ca lưi sut thc cho trc phn ánh s thay đi ca chi phí s dng vn vƠ
đu t ca doanh nghip hay vic chi tiêu ca doanh nghip s chu tác đng bi lưi
sut thc. Mt điu hin nhiên lƠ s thay đi trong lưi sut s bao gm hai phn ng
trái chiu lƠ hiu ng thay th vƠ hiu ng thu nhp. Thay đi lưi sut cng tác dng
ti tng cu ca nn kinh t, t đó s nh hng ti sn lng đu ra.
Theo Mishkin (2006), mt chính sách tin t m rng đng ngha vi vic tng
cung tin s lƠm lưi sut thc gim, do đó chi phí s dng vn s đc gim. Mt s
gim lưi sut, giúp doanh nghip tng cng chi tiêu, đy mnh đu t. i vi h
gia đình, h s tng chi tiêu tiêu dùng mnh hn, ngoƠi ra h cng có th xem xét
kh nng đu t trong giai đon nƠy. S đ bên di cho thy rõ, lưi sut thc gim
lƠm đu t trong nn kinh t tng cao t đó lƠm tng tng cu sn lng.
M2 tng i
r
gim I tng C tng Y tng
Trong đó:
M2 lƠ cung tin, i
r
lƠ lưi sut thc, I lƠ đu t trong nc, C là chi tiêu tiêu dùng, Y lƠ sn
lng sn xut
Mt đim quan trng ca kênh lưi sut nƠy lƠ nhn mnh vƠo lưi sut thc hn lưi
sut danh ngha khi lưi sut có nh hng ti đn quyt đnh ca doanh nghip vƠ
ngi tiêu dùng.Thêm vƠo đó, c ch nƠy cho rng lưi sut thc t dƠi hn ch
không phi lưi sut thc t ngn hn mi tác đng mnh đn chi tiêu.LƠm th nƠo đ
s thay đi lưi sut danh ngha ngn hn mƠ ngơn hƠng trung ng đa ra dn đn
mt s thay đi tng ng mc lưi sut thc trên c trái phiu ngn vƠ dƠi
hn? im quan trng đơy lƠ giá c có tính c đnh, do đó khi chính sách tin t
ni lng lƠm gim lưi sut danh ngha trong ngn hn cng đng thi lƠm gim lưi
sut thc ngn hn; điu nƠy s vn đúng ngay c khi có các k vng hp lỦ.LỦ
thuyt k vng v cu trúc k hn phát biu rng lưi sut dƠi hn lƠ trung bình ca
các lưi sut ngn hn trong tng lai, tc lƠ vic gim lưi sut thc ngn hn s lƠm
gim lưi sut thc dƠi hn. Mc lưi sut thc thp hn nƠy s lƠm tng đu t tƠi sn
c đnh ca doanh nghip, đu t nhƠ , chi tiêu hƠng lơu bn vƠ đu t hƠng tn
kho vƠ kt qu lƠ lƠm gia tng tng sn lng.
ánh giá hiu qu điu hành chính sách tin t trong giai đon 2001-2010 ti Vit Nam
GVHD: Trn Th Bích Dung
Sinh viên: Võ Tn c
12
Vic lưi sut thc có tác đng đn chi tiêu ch không phi lƠ lưi sut danh ngha cho
thy mt c ch quan trng cho chính sách tin t kích thích nn kinh t nh th
nƠo, ngay c trong trng hp lưi sut danh ngha chm sƠn trong thi k lm phát.
Mt s m rng cung tin t (M2) có th tng mc giá d kin (P
e
) khin lm phát
d kin tng (CPI tng, qua đó gim mc lưi sut thc i
r
), khuyn khích chi tiêu, đu
t thông qua kênh truyn dn bng lưi sut đư nêu trên. C th :
M2 tng P
e
tng CPI tngi
r
gim I tng Y tng
Tuy nhiên, cng cn phi chú Ủ đn by thanh khon khi lưi sut xung quá thp. Vì gii hn
zero, nên khi lưi sut danh ngha xung thp gn bng không, thì theo lỦ thuyt tính a
chung thanh khon, ngi dơn s chn vic nm gi tin hn lƠ gi tin vƠo các đnh ch
tƠi chính. Do đó, các ngơn hƠng thng mi s gp khó khn trong vic huy đng nhm thu
tin v đ chuyn thƠnh ngun đu t. Lúc nƠy chính sách tin t mt vai trò trong vic thúc
đy tng trng kinh t lƠm gim tng cu, t đó s kéo theo gim phát xy ra.
Vòng xon đình đn sn lng vƠ suy thoái s xy ra khi gim phát vƠ lưi sut thp kéo dƠi,
thêm na k vng gim phát kéo dƠi s lƠm cho lưi sut thc gia tng nh hng xu đn
đu t góp phn lƠm h cách sn lng m rng.Suy thoái kéo dƠi lƠm cho gim phát tip
tc, lưi sut thc tng vƠ tng cu s xung thp hn na trong khi đó chính sách tin t li
mt tác dng.
Lưi sut danh ngha gim (gn bng 0) I gim Y gim CPI âm chính sách tin t
mt tác dng.
1.2.2 Kênh t giá hi đoái
T giá thc s nh hng đn giá tng đi gia hƠng hoá trong nc vƠ nc
ngoƠi, sau đó nh hng đn nhu cu c trong vƠ ngoƠi nc đi vi hƠng hóa trong
nc, vƠ do đó tác đng đn tng cu.
Kênh t giá trc tip truyn dn chính sách tin t tác đng đn lm phát, trong
đó t giá nh hng đn giá tính bng đng ni t ca hƠng hóa nhp khu cui
cùng, ri ti ch s giá tiêu dùng CPI vƠ tip đó lƠ t l lm phát. Thông thng, đ
tr ca kênh t giá trc tip nƠy đc coi lƠ ngn hn so vi kênh tng cu.
Thêm vƠo đó, t giá s nh hng đn giá tr ni t ca đu vƠo trung gian nhp
khu. Cui cùng, nó cng s nh hng đn tin lng danh ngha thông qua tác
đng ca ch s CPI lên s thit lp tin lng.Trong c hai trng hp, đu s nh
ánh giá hiu qu điu hành chính sách tin t trong giai đon 2001-2010 ti Vit Nam
GVHD: Trn Th Bích Dung
Sinh viên: Võ Tn c
13
hng đn chi phí sn xut hƠng hoá trong nc, vƠ do đó gơy ra lm phát trong
nc.
Nh lƠ mt giá c tƠi sn, t giá vn lƠ mt bin d kin đc xác đnh trong tng
lai. iu nƠy đóng góp vƠo vic d báo hƠnh vi hng tng lai vƠ vai trò ca
nhng k vng thit yu trong chính sách tin t.
Mt s bin đng t nc ngoƠi s tác đng thông qua t giá hi đoái, ví d, thay
đi trong lm phát nc ngoƠi, lưi sut nc ngoƠi vƠ phn bù ri ro t giá ca nhà
đu t nc ngoƠi.Nhng nhơn t nƠy tác đng đn nhu cu nc ngoƠi đi vi
hƠng hoá trong nc s trc tip nh hng đn tng cu hƠng hóa trong nc.
NgoƠi ra, t giá hi đoái còn tác đng đn bng cơn đi tƠi sn ca đn v tƠi chính.
S bin đng t giá hi đoái có nh hng đn tng cu thông qua bng cơn đi ca
công ty tƠi chính vƠ phi tƠi chính khi có mt s lng n đáng k bng đng ngoi
t. Vi nhng hp đng n bng đng ngoi t, chính sách tin t m rng lƠm
gim giá tr đng ni t, gia tng gánh nng n, kéo theo giá tr tƠi sn gim, dn
đn kh nng vay mn gim lƠm gim đu t, gim sn lng.
Tng quan các nghiên cu trc đơy v tác đng ca t giá đn lm phát.
Cùng vi s phát trin ca toƠn cu hóa, mt lng ln các nghiên cu v tác đng
ca t giá hi đoái đn lm phát đư đc tin hƠnh khp ni trên th gii.
McCarthy (2000) nghiên cu tác đng ca t giá vƠ giá nhp khu vƠo ch s giá
sn xut vƠ ch s giá tiêu dùng ni trong các nn kinh t công nghip đin hình vƠ
nhn thy t giá hi đoái có nh hng không đáng k đn lm phát giá c trong
nc trong khi giá nhp khu có tác đng mnh m hn. Tác đng ch hi mnh
hn nhng nc có nhp khu ln vƠ ph thuc nhiu vƠo t giá vƠ giá nhp
khu.Choudri vƠ Hakura (2006) nhn thy ti các nn kinh t mi ni vƠ đang phát
trin, mc đ truyn dn t giá đn lm phát mnh hay yu ph thuc vƠo mc đ
lm phát ban đu ca nc phá giá. S truyn dn yu đi vi nc có mc lm
phát ban đu thp vƠ cao đi vi nc có mc lm phát ban đu cao. Taylor (2000)
đư tin hƠnh quan sát các quc gia có lm phát thp trong nhiu nm vƠ nhn ra
rng, phá giá ni t không phi lúc nƠo cng gơy ra lm phát. Nhng nc có t l
lm phát thp s ít b lm phát sau khi phá giá. Vi lm phát n đnh mc thp,
khi doanh nghip đnh giá sn phm trc mt thi hn nƠo đó s đnh giá theo k
ánh giá hiu qu điu hành chính sách tin t trong giai đon 2001-2010 ti Vit Nam
GVHD: Trn Th Bích Dung
Sinh viên: Võ Tn c
14
vng lƠ giá s không bin đi nhiu. Trong môi trng lm phát cao thì s chuyn
dch nƠy s t thp thƠnh cao vì doanh nghip bit rng lm phát s lên cao, do đó
cng s đnh giá trc cho sn phm cao theo.
Vi Vit Nam, cng đư có các nghiên cu trong lnh vc nƠy, Võ Vn Minh (2009),
thc hin vi b s liu t nm 2001-2006 cho thy 1% thay đi t giá hi đoái
trung bình gây ra 0,16% thay đi cùng chiu trong lm phát sau mt nm sau khi đư
loi tr các phn ng tiêu cc, vƠ bin mt sau 15 tháng. Ngô Quang ThƠnh (2010)
s dng s liu chéo ca mt nm 2006 t thông tin lm phát vƠ các yu t có liên
quan ca 64 tnh, thƠnh ph ca Vit Nam vƠ nhn thy khi t giá hi đoái ti mt
đa phng tng 1%, ch s CPI ca đa phng đó tng 0,21%. Bên cnh đó,
nghiên cu nƠy còn ch ra tác đng lan ta theo đa lỦ ca CPI gia các đa phng.
Trong trng hp t giá đoái VND vi USD tng 1% ti mt đa phng, CPI các
đa phng còn li tng tng cng khong 0,11%. Tuy nhiên các nghiên cu nƠy
đu s dng nhng b d liu c, không thích hp áp dng phơn tích tình hình hin
nay vn đư có nhiu thay đi.
Vi s m rng ca nn kinh t M vƠ vic hng ti t giá hi đoái th ni nhiu
nn kinh t, đư có nhiu s chú Ủ ti hot đng truyn dn chính sách tin t thông
qua vic t giá hi đoái tác đng lên xut khu ròng. Kênh nƠy cng liên quan ti
nhng tác đng ca lưi sut, vì khi thc hin chính sách ni lng tin t thì lưi sut
thc trong nc gim, làm cho tin gi bng ni t tr nên kém hp dn hn so vi
nhng khon tin gi bng các ngoi t khác, dn ti s st gim trong giá tr ca
tin gi bng ni t so vi tin gi bng ngoi t, đó chính lƠ s gim giá ca đng
ni t. Giá tr ca đng ni t thp hn lƠm cho hƠng hóa nc đó tr nên r hn so
vi hƠng hóa nc ngoƠi, t đó h tr cho hot đng cho xut khu to ra thng d
trong cán cơn thng mi vƠ lƠm tng tng cu.S đ v hot đng ca c ch
truyn dn tin t thông qua t giá hi đoái đc biu din nh sau:
M2 tng i
r
gim e tng NX tng Y tng.
Trong đó:
M2 lƠ cung tin, i
r
lƠ lưi sut thc, e lƠ t giá danh ngha, NX cán cơn thng mi, vƠ Y lƠ
sn lng sn xut.
1.2.3 Kênh giá c phiu
ánh giá hiu qu điu hành chính sách tin t trong giai đon 2001-2010 ti Vit Nam
GVHD: Trn Th Bích Dung
Sinh viên: Võ Tn c
15
Có hai kênh quan trng có liên quan đn giá c phiu trong c ch truyn dn tin
t: kênh liên quan ti hc thuyt q ca Tobin v đu t vƠ nhng tác đng ca mc
đ giƠu có lên tiêu dùng.
Hc thuyt q ca Tobin đa ra mt c ch s dng các công c chính sách tin t
tác đng ti nn kinh t thông qua tác đng lên giá tr ca vn c phn (Tobin
1969).Tobin đnh ngha q lƠ giá th trng ca doanh nghip chia cho chi phí thay
th vn.Nu q cao, giá th trng ca công ty s cao so vi chi phí thay th vn hay
vn m nhƠ xng mi vƠ thit b mi s r hn so vi giá tr th trng ca công
ty. Các công ty khi đó có th phát hƠnh vn c phn vƠ thu đc giá cao so vi chi
phí trang thit b vƠ nhƠ xng mƠ h đang mua. Do đó, đu t s nhiu hn vì
doanh nghip có th mua đc rt nhiu hƠng hóa đu t mi bng mt lng nh
vn c phn phát hƠnh.
Mt khác, khi q thp, công ty s không mua hƠng hóa đu t mi vì giá tr th
trng ca công ty lƠ thp so vi chi phí vn. Nu công ty mun thu đc vn
khi q thp, h mua mt công ty khác vi giá r vƠ nhn đc lng vn c thay th.
u t vì th mƠ gim sút.
im then cht ca cuc tranh lun nƠy đó lƠ mi liên h q vƠ chi phí đu t.
Nhng chính sách tin t tác đng lên giá c phiu nh th nƠo? Trong lỦ thuyt
tin t, khi cung tin t tng, mi ngi nhn thy h có nhiu tin hn so vi h
mun vƠ vì vy h c gng gim lng tin nm gi bng cách tng mc tiêu dùng
vƠ đu t. Ni mƠ mi ngi có th chn đ đu t nhiu hn c lƠ th trng chng
khoán, nhu cu nm gi chng khoán gia tng cho nên giá ca chúng tng. Thuyt
ca Keynes cng dn ti mt kt lun tng t, bi vì lưi sut gim do chính sách
tin t ni lng đư lƠm trái phiu kém hp dn hn so vi c phiu, do đó lƠm tng
giá c phiu. Khi giá c phiu (P
e
) cao hn, s dn đn h s q cao hn vƠ do đó
đu t cao hn li dn đn mt c ch chuyn dch tip theo ca chính sách tin t
đn bin Y:
M2 tng P
e
tng q tng I tng Y tng.
Nhng tác đng ca s giƠu có: Mt kênh khác thc hin quá trình truyn dn tác
đng ca chính sách tin t thông qua giá c phiu đc mô t qua tác đng ca s
giƠu có lên tiêu dùng. Kênh nƠy đư nhn đc s ng h mnh m ca Franco
ánh giá hiu qu điu hành chính sách tin t trong giai đon 2001-2010 ti Vit Nam
GVHD: Trn Th Bích Dung
Sinh viên: Võ Tn c
16
Modigliani vƠ mô hình MPS ca ông (Modigliani 1971). Trong mô hình vòng đi
ca Modigliani, chi tiêu tiêu dùng đc quyt đnh bi nhng ngun lc trong sut
cuc đi ca cá nhơn, bao gm c ngun vn con ngi, tƠi sn thc vƠ tƠi sn tƠi
chính. Trong cu phn ca tƠi sn tƠi chính bao gm c c phiu ph thông. Khi giá
c phiu tng, giá tr ca tƠi sn tƠi chính cng tng, do vy lƠm tng ngun lc ca
ngi tiêu dùng vƠ vì vy chi tiêu tiêu dùng s tng. Khi chúng ta thy chính sách
tin t ni lng có th dn đn mt s tng giá c phiu, ta s có mt c ch truyn
dn tin t khác:
M2 tng P
e
tng gia tng s giƠu có Tiêu dùng tng Y tng.
Kênh giá nhƠ đt: Khung kh lỦ thuyt q ca Tobin ng dng trc tip vƠo th
trng nhƠ đt, ni mƠ nhƠ cng đc xem nh lƠ mt hình thc vn c phn. Khi
giá nhƠ tng, s lƠm tng chi phí thay th, dn đn tng q trong mô hình ca Tobin
v nhƠ đt, t đó khuyn khích sn xut. Tng t, giá nhƠ đt đang lƠ mt nhơn t
cu thƠnh cc k quan trng ca s giƠu có vƠ do vy khi giá nƠy tng s lƠm tng
s giƠu có, vì vy mƠ tiêu dùng tng. Ni lng tin t lƠ nguyên nhơn lƠm tng giá
nhƠ đt thông qua nhng c ch đư mô t trên lƠm tng tng cu. Bi vy, c ch
truyn dn tin t cng đc hình thƠnh thông qua kênh giá nhƠ đt.
1.2.4 Kênh tín dng
Có hai kênh truyn dn tin t c bn xut phát t kt qu ca vn đ thông tin
không cân xng trong th trng tín dng là: Kênh cho vay ngân hàng và kênh bng
cơn đi tài sn.
1.2.4.1 Kênh cho vay ngân hàng
Kênh cho vay ngơn hƠng da trên quan đim ngơn hƠng đóng vai trò đc bit trong
h thng tƠi chính bi vì các ngơn hƠng có đ các điu kin tt đ gii quyt vn đ
thông tin không cơn xng trong th trng tín dng. Do vai trò đc bit ca ngơn
hƠng, mt s ngi vay nht đnh s không th gia nhp vƠo th trng tín dng tr
phi h vay t ngơn hƠng. Chng nƠo mƠ cha có kh nng thay th hoƠn ho các
khon tin gi ngơn hƠng bán l bng các ngun vn khác ca các qu, kênh truyn
dn tin t qua cho vay ngơn hƠng hot đng nh sau: Chính sách tin t ni lng
lƠm tng d tr ngơn hƠng vƠ tin gi ngơn hƠng, tng cht lng các khon vay
ánh giá hiu qu điu hành chính sách tin t trong giai đon 2001-2010 ti Vit Nam
GVHD: Trn Th Bích Dung
Sinh viên: Võ Tn c
17
ngơn hƠng hin có. Chính vic tng các khon vay s dn đn đu t tng và làm
tng sn lng. Theo s đ, nh hng ca chính sách tin t lƠ:
M2 tng tin gi ngơn hƠng tng tng các khon vay I tng Y tng.
HƠm Ủ quan trng ca quan đim v kênh tín dng lƠ chính sách tin t có nh
hng ln ti s tiêu dùng ca các công ty nh ph thuc nhiu vƠo các khon vay
ngơn hƠng hn lƠ các công ty ln có kh nng huy đng vn trc tip t th trng
bng cách phát hƠnh c phiu vƠ trái phiu.
1.2.4.2 Bng cơn đi tƠi sn
Giá tr ròng ca các công ty cƠng thp đi thì các vn đ la chn bt li vƠ ri ro
đo đc khi tin hƠnh cho các công ty nƠy vay cƠng trm trng hn.Giá tr ròng thp
hn ngha lƠ ngi cho vay có ít tƠi sn th chp cho các khon vay ca h, vƠ vì
vy thua l t s la chn đi nghch s cao hn. Giá tr ròng thp ca các công ty
kinh doanh cng lƠm tng vn đ ri ro đo đc, bi vì điu nƠy có ngha lƠ nhng
ngi ch s hu có tin đóng góp c phn thp trong công ty ca h, khin cho h
có nhiu đng lc tham gia vƠo các d án đu t ri ro. Do thc hin các d án đu
t ri ro hn có th dn đn vic không tr đc n, lƠm gim giá tr ròng ca các
công ty , s dn đn gim cho vay vƠ vì th gim chi đu t.
Chính sách tin t có th nh hng ti bng cơn đi tƠi sn ca các công ty theo
mt s cách. Chính sách tin t ni lng (M) dn đn giá c phn tng (Pe) nh đư
trc mô t phn trc, lƠm tng giá tr ròng ca công ty vƠ vì vy dn đn
chi đu t cao hn (I ) vƠ tng tng cu (Y), nh gim la chn đi nghch vƠ ri ro
đo đc. S đ ca kênh bng cơn đi tƠi sn ca truyn dn tin t.
M2 tng P
e
tng lƠm gim la chn bt li vƠ ri ro đo đc tng cho vay
I tng Y tng.
Chính sách tin t ni lng lƠm gim lưi sut, to nên mt s tng trng trong bng
cơn đi tƠi sn ca công ty bi vì mt s st gim trong lưi sut thc khi m rng
chính sách tin t lƠm cho giá tr th chp tƠi sn ca công ty tng lên vi cùng mt
mc giá tr khi đi vay (chi phí th chp r hn) đo đó dòng tin ca công ty tng lên,
làm gim la chn bt li vƠ ri ro đo đc. Vì th, s đ cho kênh bng cơn đi tƠi
sn đc b sung nh sau:
ánh giá hiu qu điu hành chính sách tin t trong giai đon 2001-2010 ti Vit Nam
GVHD: Trn Th Bích Dung
Sinh viên: Võ Tn c
18
M2 tng i
r
gim dòng tin tng lƠm gim la chn bt li vƠ ri ro đo đc
tng cho vay I tng Y tng.
Nh Stiglitz vƠ Weiss (1981) đ cp, hn ch tín dng xy ra trong trng hp
ngi vay b t chi khan vay ngay c khi h sn sƠng tr lưi sut cao hn. ơy lƠ
do các cá nhơn vƠ các công ty vi các d án đu t ri ro nht sn sƠng tr lưi sut
cao nht, bi vì nu đu t mo him thƠnh công, h s lƠ ngi hng li. Vì vy
lưi sut cao lƠm tng la chn đi nghch vƠ lưi sut thp lƠm gim la chn đi
nghch.
Thêm na, các khon n phi tr đc c đnh trong hp đng theo giá tr danh
ngha vƠ ni lng tin t dn đn mc giá tng ngoƠi d tính, do đó lƠm tng giá tr
ròng thc, lƠm gim la chn đi nghch vƠ ri ro đo đc, dn đn tng chi tiêu
đu t vƠ tng sn lng nh s đ di đơy.
M2 tng lƠm tng mc giá ngoƠi d tính lƠm gim la chn bt li vƠ ri ro
đo đc tng cho vay I tng Y tng.
Quan đim v s dch chuyn giá không d tính có nh hng quan trng ti tng
cu có truyn thng lơu đi trong kinh t hc: ó lƠ nhơn t ch yu trong quan
đim gim phát n (debt-deflation) ca thi k i suy thoái theo thuyt ca Irving
Fisher (1933).
nh hng t bng cơn đi tƠi sn ca h gia đình.
Mc dù hu ht tƠi liu nghiên cu v kênh tín dng tp trung vƠo chi tiêu ca các
công ty kinh doanh, nhng cng nên quan tơm đn chi tiêu ca ngi tiêu dùng, đc
bit lƠ chi tiêu hƠng lơu bn vƠ nhƠ . S tht cht tin t khin các ngơn hƠng t
chi cho vay nên gơy ra s suy gim trong hot đng chi tiêu hƠng lơu bn vƠ nhƠ
bi ngi tiêu dùng không tip cn đc các ngun vn tín dng. Tng t nh
vy, vic tng lưi sut khin bng cơn đi tƠi sn ca h gia đình xu đi bi vì dòng
tin ca h gia đình b tác đng tiêu cc.
Mt cách khác đ nhn ra kênh cơn đi tƠi sn ca h gia đình hot đng nh th
nƠo đó lƠ xem xét nhng nh hng ca thanh khon đn chi tiêu hƠng lơu bn vƠ
nhƠ - mt yu t quan trng đc tìm thy trong cuc i suy thoái (Mishkin
1978). Vi quan đim hiu ng thanh khon nh hng lên bng cơn đi tƠi sn
thông qua tác đng ca nó lên mong mun chi tiêu ca ngi tiêu dùng nhiu hn
ánh giá hiu qu điu hành chính sách tin t trong giai đon 2001-2010 ti Vit Nam
GVHD: Trn Th Bích Dung
Sinh viên: Võ Tn c
19
so vi mong mun cho vay ca ngi cho vay. Bi vì thông tin không cơn xng v
cht lng, hƠng hóa lơu bn vƠ nhƠ lƠ nhng tƠi sn có tính thanh khon thp.
Nu thu nhp xu đi khin ngi tiêu dùng cn bán hƠng lơu bn hoc nhƠ ca h
đ có thêm tin, thì h có th b l bi h không th thu v đy đ giá tr tƠi sn ca
h trong hoƠn cnh túng qun đó. Ngc li, nu ngi tiêu dùng gi tƠi sn tƠi
chính (nh lƠ tin trong nhƠ bng, chng khoán vƠ trái phiu), h s d dƠng bán
chúng vi giá bng giá th trng vƠ thu v tin mt. Do đó, nu ngi tiêu dùng
nhn thy có nhiu kh nng lơm vƠo tình trng khó khn tƠi chính, h s ít mun
gi tƠi sn thanh khon thp nh hƠng hóa lơu bn vƠ nhƠ , mƠ gi các tƠi sn tƠi
chính có tính thanh khon cao hn.
Bng cơn đi tƠi sn ca h gia đình có nh hng quan trng ti c tính kh nng
gp khó khn tƠi chính ca h. C th, khi ngi tiêu dùng có mt khi lng ln
các tƠi sn tƠi chính trên tng các khon n ca h vƠ h c đoán kh nng khó
khn tƠi chính lƠ thp thì h sn sƠng chi tiêu cho hƠng lơu bn vƠ nhƠ . Khi giá c
phiu tng, giá tr ca tƠi sn tƠi chính cng tng lên, tiêu dùng hƠng hóa lơu bn
cng tng bi ngi tiêu dùng s cm thy an toƠn tƠi chính hn vƠ kh nng gp
khó khn tƠi chính cng thp hn. iu nƠy dn đn mt c ch truyn dn tin t
thông qua liên kt gia cung tin vƠ giá c phiu:
MÞ P
e
Þ TƠi sn tƠi chính
ÞKh nng khó khn tƠi chính ¯ Þchi tiêu hƠng hóa lơu bn vƠ nhƠ Þ Y
Tính thanh khon thp ca tƠi sn lơu bn vƠ nhƠ gii thích lỦ do ti sao khi tht
cht tin t khin tng lưi sut vƠ do đó lƠm gim dòng tin vƠo ca ngi tiêu
dùng, dn đn s suy gim chi tiêu cho hƠng lơu bn vƠ nhƠ . Dòng tin tiêu dùng
gim lƠm tng kh nng gp khó khn tƠi chính, vì th ngi tiêu dùng gim mong
mun gi hƠng lơu bn vƠ nhƠ , do đó gim chi tiêu ca h vƠ lƠm gim tng sn
lng. S khác bit duy nht gia quan đim v nh hng ca dòng tin đi vi
doanh nghip vƠ h gia đình lƠ không phi do ngi cho vay không sn lòng cho
ngi tiêu dùng vay khin cho tiêu dùng gim, mƠ lƠ ngi tiêu dùng không mun
chi tiêu.