Tác động của sự minh bạch thông tin đến công tác thẩm định giá bất động sản Chuyên đề tốt nghiệpTrường Đại Học Kinh Tế

TRNG I HC KINH T TP. H CHÍ MINH
KHOA KINH T PHÁT TRIN
CHUYÊN NGÀNH KINH T THM NH GIÁ


KHOÁ LUN TT NGHIP
 tài:

TÁC NG CA TÍNH MINH BCH
THÔNG TIN N CÔNG TÁC
THM NH GIÁ BT NG SN


GVHD: TS. Nguyn Qunh Hoa
SVTH: Phm Lê Thy Trang
MSSV: 31091021059
Lp: VG-01
ST: 0169.4.867.735


TP.HCM, NgƠy 26 tháng 03 nm 2013
i

LI CAM OAN

Tôi cam đoan đây là đ tài nghiên cu ca tôi. Nhng s liu trong khóa lun
đc thc hiên trên c s kho sát, điu tra th trng và tính toán ca bn thân tôi,
không sao chép t bt k ngun nào. Tôi hoàn toàn chu trách nhim trc nhà trng
v s cam đoan này.
TP. H Chí Minh, Ngày 26 tháng 3 nm 2013

Phm Lê Thy Trang
















ii

LI CM N
Sau bn nm hc đi hc, tôi đã đc các thy cô trng i Hc Kinh T
TP.HCM ch dy tn tình, giúp tôi có đc kin thc quý báu. c bit khi bc vào
nhng nm chuyên ngành, tôi nhn đc t thy cô khoa Kinh T Phát Trin không
ch có kin thc mà còn nhn đc s tn tâm, nhit huyt ca ngi thy. Gi đây,
khi sp tt nghip tôi xn trân trng cm n tt c các thy cô ca trng, đc bit là
các thy cô khoa Kinh T Phát Trin li bit n sâu sc nht đã tn tình ging dy và
truyn đt kin thc và to điu kin cho tôi hc tp tt trong sut bn nm đi hc.
 hoàn thành khoá lun này, đu tiên, xin gi li cm n chân thành đn TS.
Nguyn Qunh Hoa - ging viên ph trách môn Thm đnh giá Bt đng sn, ngi
đã truyn đt nhng kin thc b ích v bt đng sn và thm đnh giá bt đng sn.

S hng dn, gi ý tn tình ca cô đóng vai trò vô cùng quan trng cho vic thc
hin khoá lun này.
Trong quá trình thc tp ti phòng Thm đnh tài sn, Hi s Ngân hàng i Á,
Tp. Biên Hoà, tnh ng Nai, tôi cng nhn đc rt nhiu s giúp đ ca các anh
ch trong phòng thm đnh, tôi xin chân thành cm n các anh ch đã to điu kin
cho tôi hc hi kinh nghim và chuyên môn. Tôi xin gi li cm n đn anh Ngô Duy
Anh Xuân Sn, Trng phòng Thm đnh tài sn đã to điu kin cho tôi đc hoàn
thành tt quá trình thc tp, xin cm n ch Nguyn Th Tú Anh đã nhit tình ch dn
rt nhiu v chuyên môn thm đnh trong sut quá trình thc tp ti đây.
Ngoài ra, tôi cng xin chân thành cm n các anh ch  các công ty thm đnh
giá hot đng trên đa bàn Tp.HCM và các bn trong ging đng đã h tr tôi trong
quá trình kho sát, thu thp s liu cho khoá lun.
Sau cùng, xin chúc các thy cô ca trng i Hc Kinh T TP.HCM nói chung
và các thy cô Khoa Kinh T Phát Trin nói riêng ngày càng thành công hn na
trong công tác ging dy, chúc cho các anh ch trong Ngân hàng i Á, các công ty
thm đnh giá ngày càng thành công trong công vic, sm thng tin và chúc Ngân
hàng cng nh các công ty thm đnh giá ngày càng phát trin.
iii

NHN XÉT CA C QUAN THC TP

iv

NHN XÉT CA GIÁO VIÊN HNG DN

v

MC LC
LI CAM OAN i
LI CM N ii
NHN XÉT CA C QUAN THC TP iii
NHN XÉT CA GIÁO VIÊN HNG DN iv
MC LC v
DANH MC HÌNH NH viii
DANH MC BNG BIU viii
DANH MC T VIT TT ix
PHN M U 1
CHNG 1: THÔNG TIN VÀ TệNH MINH BCH THÔNG TIN TRÊN TH
TRNG BT NG SN VIT NAM
1.1 LÝ THUYT V BT NG SN VÀ TH TRNG BT NG SN 3
1.1.1 Bt đng sn 3
1.1.1.1 Khái nim 3

1.1.1.2 Thuc tính c bn ca bt đng sn 3
1.1.1.3 c trng ca bt đng sn 4
1.1.2 Th trng bt đng sn 4
1.1.2.1 Khái nim 4
1.1.2.2 c đim ca TTBS 5
1.2 THÔNG TIN V BT NG SN 6
1.2.1 Nguyên tc và yêu cu v thông tin bt đng sn 6
1.2.1.1 Nguyên tc 6
1.2.1.2 Yêu cu 7
1.2.2 Vai trò ca thông tin bt đng sn trên th trng 7
1.3 S MINH BCH THÔNG TIN 8
1.3.1 S minh bch thông tin ca nn kinh t 8
1.3.1.1 Khái nim 8
1.3.1.2 Tiêu chí đánh giá 9
1.3.2 S minh bch thông tin ca th trng bt đng sn 11
1.3.2.1 Ch s minh bch bt đng sn ca Jones Lang LaSalle 11
vi

1.3.2.2 Các ch s minh bch ph ca ch s minh bch bt đng sn
Jones Lang LaSalle 13
1.4 TÍNH MINH BCH THÔNG TIN TRÊN TH TRNG
BT NG SN VIT NAM 14
1.4.1 Tính minh bch thông tin trong th trng bt đng sn Vit Nam 14
1.4.1.1 Các lc lng tham gia th trng bt đng sn 14
1.4.1.2 Vai trò ca s minh bch thông tin đi vi các lc lng tham gia
th trng 16
1.4.2 ánh giá s minh bch thông tin ca th trng bt đng sn Vit Nam 17
1.4.2.1 Xp hng ch s minh bch ca Vit Nam 17
1.4.2.2 Mt s nguyên nhân đin hình 19
1.4.2.3 Tình hình ci thin ch s RETI ca Vit Nam trong các nm qua 21

1.4.3 Thc t thu thp ngun thông tin cho công tác thm đnh giá 35
Kt lun chng 1 36
CHNG 2: TÁC NG CA TÍNH MINH BCH THÔNG TIN N CÔNG TÁC
THM NH GIÁ BT NG SN
2.1 TÁC NG CA TÍNH MINH BCH THÔNG TIN N GIÁ BS 37
2.2 TÁC NG CA TÍNH MINH BCH THÔNG TIN N
CÔNG TÁC THM NH GIÁ 39
2.2.1 Các bc thc hin trong quá trình thm đnh giá liên quan đn
thông tin bt đng sn 39
2.2.2 Tác đng ca tính minh bch đn các phng pháp thm đnh giá 40
2.2.3 Kho sát thc t tính minh bch ca thông tin bt đng sn và
công tác thm đnh giá bt đng sn 44
2.2.3.1 c đim th trng bt đng sn Tp.HCM – ni ly mu quan sát 44
2.2.3.2 Phng pháp tin hành 44
2.2.3.3 Kt qu kho sát 44
Kt lun chng 2 56
CHNG 3: MT S  XUT NHM CI THIN TÍNH MINH BCH THÔNG
TIN TRÊN TH TRNG BT NG SN
3.1 XÂY DNG H THNG THÔNG TIN V BT NG SN 57
vii

3.1.1 Li ích mà h thng thông tin BS mang li 57
3.1.2 Các vn đ khi xây dng và vn hành h thng thông tin BS 59
3.1.3 Các bc trin khai và ni dung h thng thông tin BS 59
3.2 KIN NGH GII PHÁP CI THIN TÌNH HÌNH MINH BCH
CHO TH TRNG BT NG SN 61
3.2.1 Kinh nghim t các nc trên th gii 61
3.2.2 Ci thin khung pháp lý – gii pháp t phía c quan qun lý 62
3.2.3 Minh bch hoá thông tin tài chính 64
3.2.4 Gii pháp cho nhng đi tng s dng thông tin bt đng sn 65

Kt lun chng 3 66
KT LUN CHUNG 67

TÀI LIU THAM KHO
PH LC
Ph lc 1 – Danh sách các chuyên gia đc phng vn
Ph lc 2 – Danh sách các công ty ly mu kho sát
Ph lc 3 – Bng câu hi kho sát ý kin
Ph lc 4 – Bng s liu kho sát
Ph lc 5 – Danh sách hi viên Hi Thm đnh giá Vit Nam
Ph lc 6 – Nhng đim khác nhau gia VAS và IFRS có th nh hng đn quyt
đnh ca nhƠ đu t
Ph lc 7 – Mt s vn bn NhƠ nc v tiêu chun xây dng









viii

DANH MC HÌNH NH
STT
NI DUNG
TRANG
Hình 1.1
Mc đ minh bch thông tin BS ca các nc châu Á –

Thái Bình Dng nm 2012
17
Hình 1.2
S lng giao dch nhà qua sàn và không qua sàn trong
nm 2011 và nm 2012
19

DANH MC BNG BIU
STT
NI DUNG
TRANG
Bng 1.1
Các mc đ minh bch thông tin và s đim tng ng
qua các nm
12
Bng 1.2
Mc đ minh bch thông tin ca TTBS Vit Nam qua
các nm
17
Bng 1.3
Ch s th hin mc đ minh bch ca các nc châu Á
– Thái Bình Dng nm 2012
18
Bng 2.1
Mô t gii tính các đi tng đc kho sát
44
Bng 2.2
Mô t đn v công tác ca đi tng đc kho sát
44
Bng 2.3

Mô t s nm công tác ca các đi tng đc kho sát
44
Bng 2.4
Mô t các loi tài sn thm đnh ca đi tng đc kho sát
45
Bng 2.5
Mô t các phng pháp đc s dng cho thm đnh giá các
tài sn ca đi tng đc kho sát
45
Bng 2.6
Mô t mc đ xác đnh đc các thông tin s dng trong
phng pháp so sánh ca đi tng đc kho sát
46
Bng 2.7
Mô t mc đ xác đnh đc các thông tin s dng trong
phng pháp chi phí ca đi tng đc kho sát
47
Bng 2.8
Mô t mc đ xác đnh đc các thông tin s dng trong
phng pháp thu nhp ca đi tng đc kho sát
47
Bng 2.9
Mô t mc đ xác đnh đc các thông tin s dng trong
phng pháp thu nhp ca đi tng đc kho sát
48
Bng 2.10
Mô t ngun thông tin s dng và mc đ tip cn đc
ngun thông tin s dng ca đi tng đc kho sát
48
Bng 2.11

Mô t mc đ cn thit và mc đ tip cn đc ngun
thông tin khi xác đnh phng án s dng tt nht và hiu
qu nht
50
Bng 2.12
Mô t nhn đnh ca đi tng đc kho sát v mc đ đáp
ng các yêu cu ca thông tin minh bch
50

ix

DANH MC T VIT TT
T vit tt
Ni dung
BCTC
Báo cáo tài chính
BS
Bt đng sn
GTGT
Giá tr gia tng
IAS
Chun mc k toán quc t
IFRS
Chun mc báo cáo tài chính quc t
JLL
Công ty Jones Lang LaSalle
RETI
Ch s minh bch bt đng sn
TG
Thm đnh giá

TI
T chc minh bch quc t
TP.HCM
Thành ph H Chí Minh
TTBS
Th trng bt đng sn
VAS
Chun mc k toán Vit Nam
UBND
U ban nhân dân







1

PHN M U
1. Lý do chn đ tài
Th trng bt đng sn Vit Nam đã hình thành và phát trin trong nhiu nm
qua, đt đc rt nhiu thành tu đáng k góp phn phát trin an sinh xã hi. Tuy nhiên,
thc t li cho thy s phát trin đó thiu n đnh và kém bn vng. Vì vy, đ th trng
bt đng sn Vit Nam tin ti chuyên nghip nh các nc phát trin đòi hi mt chng
đng dài n lc phía trc, trong đó cn nht chính là tính minh bch. ây là mt bài
toán khó khi mà th trng bt đng sn luôn trong tình trng thiu thông tin trm trng
nh hin nay.
Riêng trong lnh vc thm đnh giá bt đng sn, ngun thông tin chính xác v các giao
dch chính là c s vng chc cho thm đnh viên c tính giá tr bt đng sn thm đnh.

Cùng vi xu hng đa giá th trng ca bt đông sn v giá tr thc nhm vc
dy th trng bt đng sn sau khng hong, nhn thy công tác thm đnh có mi quan
h cht ch ti th trng bt đng sn và chu s tác đng rt ln ca tính minh bch
thông tin th trng, tác gi chn đ tài ắTác đng ca tính minh bch thông tin đn
công tác thm đnh giá bt đng snẰ.
2. Mc tiêu nghiên cu
Mc tiêu nghiên cu chính ca đ tài là phân tích tác đng ca tính minh bch v
thông tin trên th trng bt đng sn đn công tác thm đnh giá bt đng sn, đ t đó
đ xut các gii pháp nhm ci thin tính minh bch ca thông tin hin nay.
 tài đc thc hin vi ba mc tiêu ph sau:
- Tìm hiu th nào là tính minh bch ca th trng bt đng sn. Nhng ch s
thng đc s dng đ đo lng tính minh bch th trng bt đng sn.
- Kho sát thc t v tác đng ca s minh bch thông tin bt đng sn đi vi
công tác thm đnh giá trên đa bàn TP.HCM. Trên tiêu chí, các nhân t xác đnh
càng khó khn càng biu hin cho vic kém minh bch ca vic cung cp thông
tin ca nhân t đó.
- T nhng kt qu thu đc, đ xut các gii pháp nhm ci thin, nâng cao cht
lng thông tin bt đng sn.
3. Phng pháp nghiên cu
 phc v mc đích nghiên cu ca đ tài, tác gi s dng các phng pháp
sau: kt hp phân tích – tng hp, thng kê mô t, điu tra phng vn.





2

4. i tng và phm vi nghiên cu
- i tng nghiên cu ca đ tài là th trng bt đng sn Vit Nam, các công

ty, t chc và cá nhân hot đng trong lnh vc thm đnh giá.
- Phm vi nghiên cu: th trng bt đng sn đi din là th trng TP.HCM, các
công ty, t chc hot đng thm đnh giá trên đa bàn TP.HCM.
5. Kt cu đ tài
 tài gm 3 chng:
Chng 1: Thông tin và tính minh bch thông tin trên th trng bt đng sn
Vit Nam, cung cp cái nhìn tng quát v lý thuyt và nhng kin thc chung cn thit
v th trng và thông tin bt đng sn. T c s đó, tp trung làm rõ tính minh bch
trong th trng bt đng sn thông qua các ch s đánh giá, cng nh đa ra đc nhng
nguyên nhân chính gây ra tình trng thiu minh bch.
Chng 2: Tác đng ca tính minh bch đn công tác thm đnh giá bt đng
sn, phân tích và tng hp kt qu kho sát cho thy mc nh hng ca tính minh bch
thông tin lên kt qu thm đnh giá.
Chng 3: Mt s đ xut nhm ci thin tính minh bch thông tin trên th trng
bt đng sn, gi ý nhng vic cn thc hin đ khc phc và nâng cao tính minh bch
ca th trng bt đng sn Vit Nam.
6. óng góp ca đ tài
Tác gi thc hin đ tài mong mun s giúp các c quan qun lý Nhà nc có cái
nhìn sâu sc hn v tình hình thc t ca hot đng thm đnh giá khi mà cht lng
thm đnh đang b hn ch bi thông tin kém minh bch. T đó s thúc đy các c quan
qun lý Nhà nc đa ra nhng gii pháp cp thit hn nhm ci thin s minh bch
thông tin. ng thi, tác gi cng mun chia s nhng ý kin, kinh nghim ca các
chuyên gia, các chuyên viên hot đng trong ngành thm đnh giá, đ có th hc hi ln
nhau, hn ch đc nhng ri ro ca s thiu minh bch thông tin lên kt qu thm đnh.

3

CHNG 1: THÔNG TIN VÀ TệNH MINH BCH THÔNG TIN
TRÊN TH TRNG BT NG SN VIT NAM
-o0o-
1.1 LÝ THUYT V BT NG SN VÀ TH TRNG BT NG SN
1.1.1 Bt đng sn
1.1.1.1 Khái nim
Theo điu 174 B lut Dân s s 33/2005/QH11 đc Quc hi nc Cng hoà xã
hi ch ngha Vit Nam thông qua ngày 14/06/2005 thì bt đng sn là các tài sn bao gm
đt đai; nhà , công trình gn lin vi đt đai, k c các tài sn gn lin vi nhà , công trình
xây dng đó; các tài sn gn lin vi đt; các tài sn khác do pháp lut quy đnh.
Theo tiêu chun thm đnh giá quc t 2005 thì bt đng sn đc đnh ngha là
đt đai và nhng công trình do con ngi to nên gn lin vi đt. ó là nhng vt hu
dng cùng vi nhng tài sn nm  trên, phía trên hay di mt đt.
1.1.1.2 Thuc tính c bn ca bt đng sn
Tính bt đng: Ngi ta không th di chuyn BS t ni này sang ni khác. Mi
BS đu có v trí nht đnh ti đim nó ta lc. iu này có ý ngha quan trng là giá c bt
đng sn tùy thuc vào đa đim, v trí ca nó và thng mang tính cht đa phng.
Tính đa dng (không đng nht): S khác nhau v hình th, v trí, quy mô, din
tích ca lô đt và các công trình trên đt hình thành nên tính đa dng ca BS. Thông
thng ít có bt đng sn nào ging ht nhau, do vy giá c ca mi BS gn lin vi
đc đim c th ca BS đó.
Tính khan him: Din tích đt đai hu dng là có hn so vi s phát trin ca dân
s. t đai hu dng là đt đai có th sinh sng, sn xut đc. S phát trin đt đai hu
dng luôn phi nm trong s cân bng vi môi trng sinh thái, din tích đt sn xut

và din tích đt . Nhu cu đt đai và nhà  ca con ngi thng là vt quá mc so
vi s phát trin ca đt đai hu dng nên luôn to s khan him trên TTBS.
Tính bn vng, đi sng kinh t lâu dài: t đai cùng các công trình trên đt thng
có tính bn vng cao, đi sng kinh t dài. Cuc sng ca con ngi luôn gn lin vi BS
nên vic xây dng, ci to thng có mc đích s dng hàng chc, hàng trm nm. Tính
hu dng ca đt đai cùng nhng công trình trên đt luôn đc ci to và bi đp nên BS
có đi sng kinh t dài. Nhìn chung, s tn ti ca BS là lâu dài so vi các loi tài sn,





4

hàng hóa khác: đi vi các công trình xây dng trên đt, s tn ti có khi hàng trm nm;
đi vi đt đai s tn ti hu nh là vnh vin.
1.1.1.3 c trng ca bt đng sn
Kh nng co giãn ca cung bt đng sn kém: Tính khan him ca BS to nên
s kém co giãn ca cung BS so vi nhu cu phát trin dân s và s bin đng ca giá
c. Kh nng kém co giãn này th hin  các mt sau:
- S phát trin đt đai luôn b hn ch v điu kin t nhiên và môi trng.
- Vic xây dng các công trình trên đt đòi hi nhiu thi gian, công sc và tin bc.
- Vic phân b đt đai cho nhng mc đích s dng c th phi tuân th quy hoch s
dng đt đai trong tng thi k.
Thi gian mua bán, giao dch dài, chi phí mua bán, giao dch cao: BS là tài
sn quan trng có giá tr cao đi vi s hu ch nên mi giao dch liên quan đn bt
đng sn đu phi đc cân nhc cn thn, đòi hi nhiu thi gian xem xét v mt vt
cht và pháp lý. Mt khác, thi gian mua bán cng tùy thuc vào thi gian ca th tc
chuyn quyn s hu theo quy đnh ca lut pháp.
Kh nng chuyn hóa thành tin mt kém linh hot: Giá tr cao cùng vi thi

gian mua bán lâu dài dn đn kh nng chuyn hóa thành tin mt kém linh hot. BS
thng gn lin vi cuc sng và sinh hot ca con ngi, tr phi có nhu cu thit yu
ch s hu mi chu thay đi. Kh nng này thng đc gii quyt bng vic cm c,
th chp thay vì bán đ chuyn quyn s hu.
Chu s can thip và qun lý cht ch ca Nhà nc: t đai là ngun tài nguyên
quan trng ca quc gia và gn lin vi đi sng sinh hot ca nhân dân. Mi s bin
đng v đt đai đu có nh hng đn đi sng kinh t chính tr ca quc gia đó nên
Nhà nc thng can thip và qun lý cht ch đi vi vic s dng và chuyn đi BS.
Hàng hoá BS mang nng yu t tp quán, th hiu và tâm lý xã hi: Vì có tính
bt đng do đó BS gn lin vi phong tc tp quán, th hiu ca đa phng ni BS
to lc. Nhng yu t đó có th là: thích  nhà thp tng, lô đt vuông vc, chn hng
nhà, tránh đng giao thông hng v lô đt,
1.1.2 Th trng bt đng sn
1.1.2.1 Khái nim
Th trng BS là ni din ra các hot đng mua bán, chuyn nhng, cho thuê,
th chp và các dch v khác có liên quan nh trung gian, môi gii, t vn, …v BS





5

gia các ch th trên th trng, mà  đó vai trò qun lý Nhà nc có tác đng quyt
đnh đn s thúc đy phát trin hay kìm hãm hot đng kinh doanh trên TTBS.
Ngoài ra, TTBS còn đc đnh ngha là quan h qua li gia cá nhân hay t chc
nhm trao đi các quyn ca bt đng sn theo quy lut th trng và theo qui đnh ca
pháp lut.
1.1.2.2 c đim ca TTBS
Không có th trng trung tâm: i vi TTBS thì không có đa đim cho th

trng chính thc. Vic mua bán bt đng sn thng thông qua các đn v kinh doanh
BS bng s liên h trc tip gia ngi có nhu cu (mua hoc bán), hoc ngi mua
tìm đn trc tip thng lng vi ngi bán thông qua li rao bán trên báo chí, ph
bin hn c là thông qua nhng ngi môi gii (cò nhà đt).
Th trng mang tính cht đa phng, nht là th trng nhà : c tính ca
đt đai là bn vng, không th thiêu hy, chia ct mang đi. S khan him đt  khu vc này
không th đc đáp ng bng s tha thi đt  đa phng khác. Hn na BS, nht là
nhà  thng mang tính cht truyn thng đa phng ca ngi s dng t hình dáng, cu
trúc đn tp quán ca ngi dân nên TTBS mang đm tính cht đa phng.
Th trng cnh tranh không hoàn ho: Do tính khan him ca đt đai, kh
nng co giãn ca BS kém nên TTBS cnh tranh kém hoàn ho hn hàng hóa thông
dng khác, bin đng ca giá đt thng mnh m hn bin đng ca giá c hàng hóa
thông thng, đòi hi có s can thip nhiu hn ca Nhà nc, đc bit là trong công
tác quy hoch, k hoch s dng đt.
S thiu thông tin cn thit cho các giao dch cng góp phn to nên s không
hoàn ho trong cnh tranh trên th trng bt đng sn. a s các giao dch trong TTBS
đc tin hành riêng r và giá c đc gi bí mt gia ngi mua và ngi bán nên các
thông tin có nm bt đc hoc b tit l cng b hn ch vì thiu các thông tin chi tit
nh din tích, tình trng s hu, điu kin giao dch.
Th trng chu s chi phi ca pháp lut: BS là tài sn ca mi quc gia, là
hàng hóa đc bit, các giao dch v BS tác đng mnh m đn hu ht các hot đng
kinh t -xã hi. Do đó, các vn đ v BS đu có s chi phi và điu chnh cht ch ca
h thng các vn bn quy phm pháp lut riêng v BS, đc bit là h thng các vn
bn quy phm pháp lut v đt đai và nhà . c đim này đc bit đúng  các trng
đt đai cp 1 (th trng s cp –giao đt và cho thuê đt) chu s tác đng nhiu nht
bi các quyt đnh ca Nhà nc. Chính ph các nc trên th gii đu quan tâm đn

6

BS và TTBS, luôn điu chnh chính sách v BS và TTBS nhm huy đng các
ngun lc v BS phc v cho các mc tiêu phát trin kinh t -xã hi.
Th trng BS có mi liên h mt thit vi th trng vn và tài chính: ng
thái phát trin ca th trng này tác đng đn nhiu loi th trng trong nn kinh t.
BS là tài sn đu t trên đt bao gm c giá tr đt đai sau khi đã đc đu t. Mà đu
t to lp BS thng s dng mt lng vn ln vi thi gian hình thành BS cng
nh thu hi vn dài. Khi BS tham gia lu thông trên th trng BS, các giá tr cng
nh các quyn v BS đc đem ra trao đi, mua bán, kinh doanh… gii quyt vn đ
lu thông tin t, thu hi vn đu t và mang li li nhun cho các bên giao dch. iu
này chng t TTBS là đu ra quan trng ca th trng vn. TTBS hot đng tt là
c s đ huy đng đc ngun tài chính ln cho phát trin kinh t thông qua th chp
và gii ngân (theo thng kê,  các nc phát trin lng tin ngân hàng cho vay qua th
chp bng BS chim 80% trong tng lng vn cho vay). Ngoài ra, TTBS còn có
quan h trc tip vi th trng xây dng và qua đó mà bc cu ti các th trng vt
liu xây dng và đ dung ni tht, th trng lao đng… Dao đng ca th trng này
có nh hng lan ta ti s phát trin n đnh ca nn kinh t quc dân.
1.2 THÔNG TIN V BT NG SN
Theo quy đnh ti Lut kinh doanh BS phi công khai thông tin v BS đa vào kinh
doanh. T chc cá nhân kinh doanh BS có trách nhim công khai thông tin v BS
đa vào kinh doanh. Thông tin v BS đc công khai ti sàn giao dch BS và trên
các phng tin thông tin đi chúng.
1.2.1 Nguyên tc và yêu cu v thông tin BS
1.2.1.1 Nguyên tc:
 đm bo cho các ch th kinh t tham gia giao dch trên th trng có đc
nhng thông tin đáng tin cy v BS, cn phi cung cp nhng thông tin sau:
- Thông tin v quyn s hu, quyn s dng ca BS đng ký giao dch.
- Quy hoch ca chính ph, ca đa phng v s dng đt có liên quan đn BS đng

ký giao dch.
- Quy đnh ca pháp lut hin hành liên quan đn các quyn li t BS nh quyn
s hu, quyn s dng, quyn cho thuê ca BS đng ký giao dch.
- Các thông tin c th v giá c, v trí, đc đim c th ca tng BS đng ký giao dch.





7

- Các thông tin v BS có th thay th hoc tng đng (giá c, đc đim v trí) đã
đng ký giao dch trên th trng.
1.2.1.2 Yêu cu:
Các thông tin cung cp cho các ch th trên TTBS phi đm bo yêu cu chính
xác, kp thi và đy đ.
- Mt trong nhng yêu cu quan trng đu tiên ca thông tin là tính chính xác trong
TTBS, yêu cu này càng tr nên cc k quan trng vì giá tr ca BS ln. Quyt đnh
đa ra da trên mt ngun thông tin chính xác có th giúp cho vic kinh doanh phát
trin. Ngc li, mt quyt đnh sai do da vào ngun thông tin không đúng s gây thit
hi không th lng đc cho mt ch đu t nào đó trên th trng.
- Thông tin phi kp thi, thông tin ch có giá tr khi nó đc cung cp mt cách kp
thi. Tính kp thi ca thông tin có liên quan cht ch đn thi gian. Thi gian càng dài,
thông tin càng đ lâu thì giá tr ca thông tin càng b gim.
- Thông tin phi đáp ng đc yêu cu đy đ. Nu thông tin không đy đ s dn
đn vic ra quyt đnh không chính xác.
- Ngoài ra các thông tin v pháp lut, c ch, chính sách, quy hoch, k hoch có liên
quan đn qun lý và phát trin TTBS phi đc công khai và minh bch. Trong điu
kin hin nay, có th đa nhng thông tin này lên mng đin t và các phng tin thông
tin đi chúng nh báo, tp chí, phát thanh, truyn hình.

1.2.2 Vai trò ca thông tin BS trên th trng
H thng thông tin trên TTBS là toàn b thông tin liên quan đn BS, bao gm
thông tin v: pháp lut, chính sách đt đai, quy hoch, k hoch s dng đt ca Chính
ph, v trí ca BS, môi trng, nhu cu, mc cung, tâm lý, tp quán ca ngi mua 
tng không gian và thi gian nht đnh. Do tính đc thù ca hàng hóa BS so vi các
hàng hóa thông thng khác, nên h thng thông tin đóng vai trò đc bit quan trng
đi vi s vn hành ca TTBS.
Hàng hóa BS có tính cá bit và mang yu t không gian, thi gian, chu tác đng
ca các yu t tâm lý, tp quán, th hiu. Các hàng hóa BS còn có tác đng, nh hng
qua li ln nhau. Mt khác, BS là loi hàng hóa khan him và là b phn tài sn quan
trng ca mi quc gia, nên h thng pháp lut liên quan đn BS thng đc quy
đnh cht ch, và chu s tác đng mnh ca các chính sách ca Chính ph.
Do hàng hóa BS chu tác đng ca rt nhiu yu t, nên đ có th đnh giá hàng
hóa BS đòi hi phi có mt h thng thông tin đng b và đy đ.Thc t cho thy,





8

điu kin quan trng đ TTBS vn hành mt cách trôi chy là phi có mt h thng
thông tin hoàn ho, công khai, minh bch và d tip cn. Giá c BS trên th trng có
phn ánh đúng đn quan h cung cu hay không ph thuc rt nhiu vào h thng thông
tin. H thng thông tin khó tip cn, không đy đ, mp m, thiu minh bch v quy
hoch hoc s thay đi chính sách ca Nhà nc, là mt trong nhng nguyên nhân quan
trng làm xut hin mt s cn st v giá c BS.
Vic hình thành mt h thng thông tin thng xuyên v TTBS cho phép th
trng hot đng trôi chy, gim chi phí giao dch, tng hiu qu hot đng ca th
trng và gim nguy c nn kinh t bong bóng do đu c quá mc vào BS.

1.3 S MINH BCH THÔNG TIN
1.3.1 S minh bch thông tin ca nn kinh t
1.3.1.1 Khái nim
Theo cách tip cn ca T chc minh bch quc t (TI), minh bch đc đnh ngha
là nhng nguyên tc to nên s nh hng đn các quyt đnh v hành chính, các hot đng
kinh doanh hay các giao dch đ đc tip cn không ch thông tin c bn nh các con s
và s kin mà còn là c ch và quy trình thc hin chúng. Vì vy, nhim v ca b phn
hành chính, các nhà qun lý cng nh các ngi tham gia trong quá trình này là làm sao
cho các đi tng có th tip cn thông tin cn thit mt cách d hiu và d d đoán.
Tính minh bch  đây không ch đ cp ti khi lng thông tin mà còn c phm
vi, tính chính xác và kp thi ca thông tin. Minh bch còn đc đnh ngha là “gia tng
vic tip cn lung thông tin kinh t, xã hi, chính tr kp thi và đáng tin cy cho tt c
các bên liên quan”. (Hoàng Th Thu Hà, 2007). Nu tip cn khái nim minh bch t
phía đi tng nhn tin thì tính minh bch th hin  tính đi chúng, d hiu và ph bin
ca thông tin, đm bo cho mi đi tng nhn tin có th d dàng x lý thông tin mà h
nhn đc. Nh vy có rt nhiu quan đim khác nhau v tính minh bch trong môi
trng kinh doanh nói chung và đu t nói riêng, nhng vn đ công khai, minh bch
hóa thông tin là mt trong nhng yu t bt buc. Thut ng “minh bch” th hin s
sn có và s đm bo v cht lng ca thông tin. Minh bch gn lin vi vic công b
thông tin mt cách công khai, rng rãi, chính xác, kp thi cho các đi tng liên quan
trc tip và gián tip đn hot đng ca mt ch th. Ch th này có th là mt nn kinh
t, mt t chc, mt doanh nghip hoc mt các nhân.







9

1.3.1.2 Tiêu chí đánh giá
 đánh giá mt nn kinh t có minh bch hay không minh bch và mc đ đn đâu
là mt công vic khó khn, ch yu ch có th đnh tính mà khó có th đnh lng đc.
Tuy nhiên, chúng ta có th s dng mt s tiêu chí c bn sau đây đ đánh giá mc đ minh
bch trong hot đng minh bch trong hot đng kinh t ca mt quc gia nh sau:
Ch s nhn thc v tham nhng (Corruption Perceptions Index -CPI)
Ch s này ln đu tiên đc đa ra vào nm 1995 và đc coi là công c hu hiu
ca T chc Minh bch quc t đ đánh giá mc đ minh bch ca mt quc gia. Hàng
nm, t chc này công b th t các quc gia trên th gii theo “mc đ tham nhng mà
đc nhn thc tn ti trong gii công chc và chính tr gia”. Ch s này da trên kt qu
ca 16 phiu điu tra và đánh giá ca các chuyên gia đc la chn t 10 vin, t chc
nghiên cu đc lp, có uy tín trên th gii nh Colombia University, Economist Intelligence
Unit (EIU), Freedon House, International Institute for Management Development,
Information International, World Economic Forum, World Markets Research Center… Ch
s này có giá tr dao đng t 0 đn 10, trong đó mc đim ti đa là 10. Nc nào đt đim
s cao tc là nn kinh t đt tính minh bch và ít tham nhng hn. Nói cách khác, CPI càng
cao thì phn ánh mc đ minh bch ca nn kinh t  các quc gia đó càng cao.
Mc đ tip cn vi ngun thông tin ca các đi tng có liên quan trong nn kinh t:
Các nc trên th gii ngày càng nhn thc đc tm quan trng ca vic minh bch
hoá và công khai thông tin là mt yu t nhm tng tính minh bch, đc bit trong hot đng
kinh t. Bi vì thông tin thiu minh bch s làm ny sinh và gia tng hin tng tham nhng.
Tiêu chí này th hin :
- Thông tin kinh t (h thng lut pháp, các chính sách, quy đnh…) luôn sn có
hay không, ví d trên h thng thông tin đi chúng, ti các c quan công quyn…
- Các thông tin này có đc trình bày mt cách d hiu cho mi đi tng nhn tin
hay không.
- Các thông tin có đc đa ra kp thi, đng thi có s chun b trc mi thay
đi hay không
-  có đc thông tin cn thit thì đi tng tip cn thông tin có mt nhiu chi

phí (thi gian, tin bc) hay không.
Mt nn kinh t đc coi là minh bch khi tt c các thông tin kinh t đc sn có
cho các đi tng, các thông tin kp thi, chính xác, d hiu và không mt nhiu chi phí





10

đ cho mi đi tng có nhu cu tìm hiu có th tip cn d dàng. Do đây là ch tiêu
mang tính đnh tính, nên đ đánh giá minh bch ca nn kinh t thông qua tiêu chí này,
cn phi s dng các bin pháp điu tra trên c s chn mu nhng đi tng có nhu
cu tip cn thông tin. T đó đánh giá xem h có d dàng tip cn vi các thông tin cn
có hay không và mc đ tip cn ca h đn đâu.
Hàng nm, Ngân hàng Th gii (WB) đã đa ra nghiên cu ca mình v mc đ
công khai thông tin ca các quc gia trên th gii thông qua ch s công khai thông tin
(Disclosure Index – DI). Ch s này có giá tr trong khong t 0 đn 10, giá tr càng ln
thì phn ánh mc đ công khai thông tin ca quc gia đó càng cao. Bên cnh đó, WB
cng đa ra đánh giá v mc đ bo h đi vi nhà đu t (Investor Protection Index –
IPI). IPI đc đa ra da trên s kt hp ca 3 ch s: ch s đánh giá trách nhim pháp
lý ca lãnh đo, quyn hn ca c đông và ch s mc đ công khai thông tin. Nói cách
khác, công khai thông tin cng phn ánh mt khía cnh nht đnh v mc đ bo h ca
quc gia tip nhn vn vi các nhà đu t. Hin nay, nhiu quc gia đang phát trin đã
đt đc kt qu tt trong mc đ bo h ca nhà đu t. Chính điu này đòi hi các
quc gia ngày càng to nên s công khai hn trong vic tip cn thông tin, trao nhiu
quyn hn hn cho các nhà lãnh đo và to thun li hn cho các nhà đu t khi phi
đi mt vi nhng trng hp khó khan nh các c quan công quyn không thc s
quan tâm, cn thn hoc không có s công bng trong các phán quyt ti toà án.
Mc đ tham gia ca các đi tng trong nn kinh t trong vic xây dng h thng

lut pháp, các chính sách kinh t, các quy đnh, th tc hành chính:
Tiêu chí này đánh giá tính minh bch thông qua mc đ đóng góp ý kin ca các
doanh nghip, t chc, cá nhân vào vic xây dng h thng pháp lut, các chính sách
kinh t, các quy đnh, th tc hành chính. Mt nn kinh t đc đánh giá là minh bch
khi vic xây dng h thng pháp lut, các quy đnh không ch là công vic ca các nhà
lp pháp mà còn là quyn li ca mi đi tng trong nn kinh t. Các vn bn pháp
lut phi đc đa ra tham kho ý kin rng rãi ca tt c công chúng trc khi đa vào
thc hin nhm đm bo các vn bn đó thc s có ý ngha thc tin và tt c công
chúng đu nm đc ni dung nhng vn bn này. Bên cnh đó, gim ti đa s hn ch
xung đt li ích gia các bên trong nn kinh t. Có nh vy thì vic thc hin các vn
bn quy đnh pháp lut s đem li hiu qu kinh t, xã hi cao hn.
Nng lc cnh tranh ca nn kinh t:
Mt nn kinh t có nng lc cnh tranh cao cng đng ngha vi nn kinh t đó rt
minh bch, công khai d dàng hp dn các nhà đu t trong và ngoài nc. Khi tính toán





11

nng lc cnh tranh ca nn kinh t, các chuyên gia kinh t đã đa vào đó các yu t
nh chi phí gia nhp th trng, đt đai và mt bng, kinh doanh, chi phí không chính
thc, chi phí thi gian, thc hin các chính sách ca trung ng, u đãi doanh nghip
Nhà nc, tính nng đng, tiên phong và chính sách phát trin khu vc kinh t t nhân…
Do vy, gia nng lc cnh tranh và tính minh bch ca nn kinh t có mi quan h qua
li vi nhau, có th dùng tiêu chí nng lc cnh tranh đ đánh giá mc đ minh bch
ca nn kinh t.
1.3.2 S minh bch thông tin ca th trng bt đng sn
T khái nim v s minh bch ca nn kinh t nói chung, ta có th hiu s minh bch

trong TTBS là s công b thông tin mt cách công khai, rng rãi, chính xác, kp thi cho
các đi tng liên quan trc tip và gián tip đn các hot đng trong TTBS và phi đm
bo cho mi đi tng nhn tin có th d dàng x lý thông tin mà h nhn đc. Theo điu
11 Lut Kinh doanh BS Vit Nam 2006, ni dung thông tin v BS bao gm:
- Loi BS.
- V trí BS.
- Thông tin v quy hoch có liên quan đn BS.
- Quy mô, din tích ca BS.
- c đim, tính cht, công nng s dng, cht lng ca BS.
- Thc trng các công trình h tng, các dch v v k thut và xã hi có liên quan đn BS.
- Tình trng pháp lý ca BS bao gm h s, giy t v quyn s hu, quyn s dng
BS và giy t có liên quan đn vic to lp BS; lch s v s hu, s dng BS.
- Các hn ch v quyn s hu, quyn s dng BS (nu có).
- Giá bán, giá chuyn nhng, thuê, thuê mua BS.
- Quyn và li ích ca ngi th ba có liên quan.
- Các thông tin khác.
1.3.2.1 Ch s minh bch bt đng sn ca Jones Lang LaSalle
Qua tìm hiu, đ đánh giá v tính minh bch trong TTBS thì ch s minh bch
BS (RETI) ca tp đoàn dch v đa c và tài chính quc t Jones Lang LaSalle (JLL)
là mt trong nhng ch s đánh giá khá toàn din và đc chp nhn  nhiu quc gia.
Jones Lang LaSalle đc thành lp nm 1968 ti Chicago (M), Jones Lang
LaSalle hin là mt trong nhng công ty qun lý tin t và dch v BS hàng đu th





12

gii. c bit, Jones Lang LaSalle có hn 50 nm kinh nghim ti khu vc Châu Á

Thái Bình Dng, vi hn 17.200 nhân viên làm vic ti 79 vn phòng  13 quc gia
trong khu vc. Là công ty duy nht trong lnh vc cung cp các dch v t vn và qun
lý đu t bt đng sn đc Forbes bu chn mt trong “400 Công Ty Ln Nht” trong
ba nm lin. Trên th gii, Jones Lang LaSalle có 180 vn phòng và hot đng ti 750
thành ph ca hn 60 quc gia và vùng lãnh th. Vi đi ng chuyên gia hot đng khp
ni trên th gii, công ty cung cp dch v kt hp nhm đem li các giá tr gia tng cho
các khách hàng bng vic s hu, qun lý và đu t BS. Jones Lang LaSalle là doanh
nghip hàng đu trong th trng dch v qun lý bt đng sn và tài sn doanh nghip
vi tng s 130 triu met vuông trên toàn cu. Doanh s toàn cu nm 2008 đt 2.7 t
USD. LaSalle Investment Management, b phn qun lý đu t ca công ty Jones Lang
LaSalle, là mt trong nhng công ty ln nht th gii v qun lý bt đng sn vi các
loi hình đa dng nht. Tng tài sn do công ty qun lý tr giá khong 36 t USD.
Ch s minh bch BS - RETI đc công b ln đu tiên vào nm 1999 và báo
cáo mi nht là vào nm 2012. ây là mt nghiên cu đc thc hin hai nm mt ln
và đc xem là công c chin lc giúp các nhà đu t BS xác đnh c hi và chin
lc kinh doanh trên toàn cu. Các cuc kho sát tính minh bch TTBS da vào nhng
thuc tính sau:
- S hin din ca các ch s v hot đng đu t.
- Nhng thông tin c bn v th trng sn ca các t chc, công ty đc niêm yt
trên th trng chng khoán.
- Các yu t pháp lut và qui đnh.
- Tiêu chun đo đc và tính chuyên nghip.
RETI là mt công c giúp nhà đu t và ch đu t phát trin c cu chin lc
đu t toàn cu hoc khu vc phù hp hoc đ đt ra các t sut li nhun đu t ti
thiu cho tng vùng và thành ph c th. S minh bch là yu t hàng đu đa mt thành
ph đi đn thành công.
- Ch s này có th thu hút s quan tâm ca các nhà đu t bt đng sn và ngi
mua/thuê.
- Là mt thành t quan trng ca mt thành ph luôn m rng và gn kt vi toàn cu.
- S minh bch nh hng đn dòng vn.

- Chính ph các quc gia ngày càng ý thc hn tm quan trng ca s minh bch.





13

- Chính quyn đa phng ngày càng nhn thc rõ tm quan trng ca th trng
bt đng sn minh bch đi vi vic nâng cao sc cnh tranh ca mt thành ph.
 có đc RETI, JLL đã tin hành kho sát bng bng câu hi vi s tr giúp ca
các công tác viên trên toàn th gii. Mi câu hi có 5 s la chn vi thang đim t 1
đn 5. Trong đó, “1” th hin mc đ minh bch cao nht và “5” th hin mc đ minh
bch thp nht. Các quc gia đc xp vào nm nhóm theo s theo s đim tng ng:
Bng 1.1: Các mc đ minh bch thông tin và s đim tng ng qua các nm
Xp loi
S đim
2004
S đim
2006
S đim
2008
S đim
2010
S đim
2012
Minh bch cao
1.00 – 1.49
1.00 – 1.49
1.00 – 1.49

1.00 – 1.49
1.00 – 1.70
Minh bch
1.50 – 2.70
1.50 – 2.49
1.50 – 2.49
1.50 – 2.49
1.70 – 2.60
Bán minh bch
2.71 – 3.60
2.50 – 3.49
2.50 – 3.49
2.50 – 3.49
2.60 – 3.76
Minh bch thp
3.61 – 4.49
3.50 – 4.24
3.50 – 4.49
3.50 – 4.49
3.76 – 4.20
Không minh bch
4.50 – 5.00
4.25 – 5.00
4.50 – 5.00
4.50 – 5.00
4.20 – 5.00
Ngun: Tng hp ca tác gi t các báo cáo ca Jones Lang LaSalle qua các nm.
1.3.2.2 Các ch s minh bch ph ca ch s minh bch BS Jones Lang LaSalle
Ch s đánh giá hiu qu đu t (Performance Measurement)
- Các ch s đu t đu t nhà nc, t nhân và các chng khoán BS theo chui thi gian.

-  tin cy và tn sut đnh giá BS.
Thông tin v các quy lut c bn ca th trng (Market Fundamentals)
Cung cp d liu theo chui thi gian chính xác v cung, cu, sut tin thuê và li
nhun ca tt c các loi BS ti nhng th trng ln.
Các công c niêm yt (Governance of Listed Vehicles)
- Công khai tài chính theo các tiêu chun quc t.
- Qun tr doanh nghip theo các tiêu chun quc t.
H thng qun lý – pháp lý (Regulatory and Legal)
- Hp đng có th thi hành đc.
- Bo đm quyn s hu.
- Chuyn nhng quyn s hu tài sn.
- Qun lý thu, phí công bng và hiu qu.





14

- Các tiêu chun xây dng và phân vùng đc qun lý hiu qu và công bng.
Quá trình giao dch (Transaction Process)
- Luôn có thông tin v BS rao bán hoc cho thuê.
- Tiêu chun ngh nghip ca ngi môi gii và nhà cung cp dch v.
- Phí dch v, phí qun lý, chi phí n phi minh bch, rõ ràng.
1.4 TÍNH MINH BCH THÔNG TIN TRÊN TH TRNG BT NG SN
VIT NAM
1.4.1 Tính minh bch thông tin trong th trng bt đng sn Vit Nam
1.4.1.1 Các lc lng tham gia th trng bt đng sn
Nhà nc:
Nhà nc tham gia TTBS vi t cách là ngi qun lý v mô đi vi các hot

đng ca TTBS, xây dng h thng pháp lut, to khuôn kh pháp lý. ng thi, Nhà
nc cng thc hin các bin pháp kinh t, tài chính thúc đy TTBS phát trin, thc
hin qun lý và giám sát, cung cp h thng thông tin v BS. Bên cnh đó, Nhà nc
còn cung cp mt s dch v cho các giao dch trên TTBS. S tham gia ca Nhà nc
mà trc tip là Chính ph vào TTBS đc th hin ch yu  2 mt: th nht là thông
qua công c quy hoch và k hoch cùng các đòn by đ điu tit v mô th trng, th
hai là thông qua vic qun lý th trng đ có bin pháp điu tit quan h cung - cu, giá
c. Nhà nc còn tham gia giao dch trên th trng nh các ch th khác nhm đáp ng
nhu cu v BS trong vic thc hin chc nng qun lý. Nhà nc giám sát, theo dõi
quá trình thc thi các quy đnh ca Nhà nc v s phát trin to nên mt h thng hu
hiu và công bng v phân phi s dng đt và đm bo phát trin có cht lng cao.
Các nhà đu t phi tuân th các quy đnh ca Nhà nc v quy hoch xây dng và phi
có s chp thun ca chính quyn đa phng v tng mt bng quy hoch và các giy
phép cn thit trc khi khi công xây dng. Khi vic xây dng đc trin khai, các cán
b giám sát do chính quyn giao nhim v kim tra vic tuân th các quy đnh ca quy
đnh ca Nhà nc v đu t xây dng BS, đm bo an toàn xây dng và an sinh xã
hi, môi trng. Nu các d án do doanh nghip t nhân đu t đáp ng nhu cu xã hi
thì các nhà làm lut cng nh các cán b giám sát va phi đm bo quyn li ca cng
đng va không to nên các rào cn đi vi các d án có tính sáng to, có thit k tt và
đáp ng đc nhu cu xã hi.






15

Ngi mua, ngi bán thông thng:
Các t chc, cá nhân mua bán BS vi mc đích s dng trc tip hoc gián tip,

không nhm mc đích kinh doanh. Các t chc, cá nhân có nhu cu s dng BS đ  hoc
s dng vào mc đích sn xut kinh doanh s tham gia giao dch trên th trng vi t cách
là ngi đi mua, đi thuê hoc bán BS hin ti do chuyn đa đim c trú. ây là lc lng
đông đo nht có nhu cu thc t v BS. H mua bán BS không nhm mc đích đu c.
Các đi tng tham gia kinh doanh BS (các nhà đu t):
Theo Lut Kinh doanh BS 2006 ca Vit Nam, phm vi hot đng kinh doanh
BS ca các t chc, cá nhân trong nc bao gm:
a) u t to lp nhà, công trình xây dng đ bán, cho thuê, cho thuê mua
b) Mua nhà, công trình xây dng đ bán, cho thuê, cho thuê mua
c) Thuê nhà, công trình xây dng đ cho thuê li
d) u t ci to đt và đu t các công trình h tng trên đt thuê đ cho thu đt đã có h tng.
đ) Nhn chuyn nhng quyn s dng đt, đu t công trình h tng đ chuyn nhng,
cho thuê, thuê quyn s dng đt đã có h tng đ cho thuê li.
Các đi tng tham gia kinh doanh dch v BS:
Theo Lut Kinh doanh BS 2006 ca Vit Nam, hot đng kinh doanh BS ca
t chc, cá nhân trong nc bao gm:
a) Dch v môi gii BS
b) Dch v đnh giá BS
c) Dch v sàn giao dch BS
d) Dch v t vn BS
đ) Dch v đu giá BS
e) Dch v qung cáo BS
g) Dch v qun lý BS
Các t chc tín dng:
Kinh doanh BS đòi hi phi có ngun vn ln. Cho nên, cn phi huy đng vn
t các t chc tín dng hot đng trên th trng vn, ch yu là các ngân hàng. Do đc
tính không th di di và lâu bn, nên BS thng đc dùng làm tài sn th chp. Vì
vy, ngân hàng phi da trên TTBS đ đnh giá BS làm tài sn th chp. Khi khon