TRNG I HC KINH T THÀNH PH H CHÍ MINH
KHOA KINH T PHÁT TRIN
Chuyên ngành: Kinh t Thm nh Giá
KHOÁ LUN TT NGHIP
tài:
THM NH GIÁ TR VN CÂY CAO SU TI
TNH BỊNH PHC
GVHD: TS. NGUYN QUNH HOA
SVTH : PHM TH HNG ANH
Lp : Thm nh Giá 1 ậ K35
MSSV : 31091020621
TP.HCM, tháng 4.2013
i
LI CAM OAN
Tôi cam đoan đây là đ tài nghiên cu ca tôi, đc thc hin da trên c s
nghiên cu lý thuyt, kin thc v thm đnh giá kt hp vi vic kho sát tình hình
thc tin. Nhng s liu trong khoá lun thu thp đc và các kt qu tính toán là
hoàn toàn trung thc, không sao chép t bt k ngun nào khác.
Tôi xin chu hoàn toàn trách nhim trc nhà trng v s cam đoan này.
Tp. H Chí Minh, ngày 07 tháng 4 nm 2013
Tác gi
Phm Th Hng Anh
ii
LI CM N
hoàn thành khóa lun tt nghip này, tác gi luôn nhn đc s giúp đ
nhit tình t phía quý thy cô, bn bè cng nh các anh ch ti đn v thc tp. Vì
vy tác gi mong mun có vài li đ bày t s bit n sâu sc ca mình.
u tiên, xin gi li cám n chân thành đn TS. Nguyn Qunh Hoa – ging
viên ph trách môn Thm đnh giá Bt đng sn, ngi đã tn tình truyn đt nhng
kin thc quý giá v lnh vc thm đnh giá bt đng sn cng nh đã nhit tình
hng dn trong sut quá trình vit khóa lun tt nghip.
Tip đn, tác gi xin cm n quý Thy, Cô trong khoa Kinh t phát trin,
Trng i Hc Kinh t Thành ph H Chí Minh đã tn tình ging dy trong sut
bn nm hc tp. Vi vn kin thc đc tip thu trong quá trình hc không ch là
c s cho quá trình thc hin khóa lun mà còn là nn tng giúp cho quá trình hc
tp nghiên cu chuyên sâu ca tác gi sau khi ra trng.
V phía đn v thc tp - Công ty C phn a c i Á, xin chân thành cm
n Ban Giám c đã cho phép và to điu kin thun li đ tôi có th thc tp ti
công ty. ng gi li cm n đn các anh ch trong phòng Thm đnh ca công ty
đã h tr tôi trong sut quá trình thc tp.
Tác gi cng xin gi li cm n đn anh Vn Thin M, Phó Giám c Sàn
Giao dch bt đng sn – Công ty C phn a c i Á đã giúp đ trong quá trình
thu thp s liu.
Cui cùng tác gi kính chúc quý Thy, Cô và các anh, ch trong Công ty C
phn a c i Á luôn di dào sc khe, đt đc nhiu thành công tt đp trong
công vic và cuc sng.
Trân trng kính chào!
Phm Th Hng Anh
iii
NHN XÉT CA N V THC TP
iv
NHN XÉT CA GIÁO VIÊN HNG DN
v
MC LC
LI M U 1
1. Lý do chn đ tài 1
2. Mc tiêu nghiên cu 1
3. i tng và phm vi nghiên cu 1
4. Phng pháp nghiên cu 2
5. Kt cu đ tài 2
CHNG 1: C S LÝ LUN 3
1.1 C S LÝ LUN V BT NG SN 3
1.1.1 Khái nim bt đng sn 3
1.1.2 Các thuc tính ca bt đng sn 4
1.1.3 c trng ca bt đng sn 5
1.1.4 Phân loi bt đng sn 7
1.2 C S LÝ LUN V THM NH GIÁ T NÔNG NGHIP 7
1.2.1 t nông nghip 7
1.2.2 Thm đnh giá đt nông nghip 9
1.2.3 Phng pháp thm đnh giá đt nông nghip 9
1.3 C IM V LOI TÀI SN THM NH 11
1.3.1 Cây cao su và s sinh trng phát trin 11
1.3.2 Các yu t tác đng đn giá tr vn cây cao su 16
CHNG 2: TNG QUAN TH TRNG CAO SU 18
2.1 TÌNH HÌNH TH TRNG CAO SU VIT NAM – TH GII 18
2.1.1 Th trng Vit Nam 18
2.1.2 Th trng Th gii 19
2.1.3 Din bin giá cao su 23
2.1.4 Trin vng giá 24
2.2 XU HNG PHÁT TRIN DIN TệCH T TRNG CAO SU TI VIT
NAM 26
CHNG 3: THM NH GIÁ TR VN CAO SU TI TNH
BỊNH PHC 28
3.1 GII THIU V VN CAO SU THM NH 28
vi
3.1.1 Thông tin chung 28
3.1.2 V trí và li th 28
3.1.2 c đim tài sn gn lin trên đt. 29
3.2 NG DNG PHNG PHÁP SO SÁNH TRC TIP 29
3.2.1 Mô t v các bt đng sn so sánh 29
3.2.2 iu chnh v các yu t so sánh 34
3.2.3 c tính giá tr ca tài sn 36
3.3 NG DNG PHNG PHÁP THU NHP 37
3.3.1 Phng pháp dòng tin chit khu 37
3.3.2 Phng pháp vn hóa trc tip 44
KT LUN 48
TÀI LIU THAM KHO 50
GVHD: TS. Nguyn Qunh Hoa SVTH: Phm Th Hng Anh
1
LI M U
1. Lý do chn đ tài
Trên th gii, ngh thm đnh giá đã hình thành t rt lâu và đc xem là mt
ngh có vai trò quan trng trong nn kinh t. Ti Vit Nam ngh thm đnh giá ch
mi ra đi khong hn mi nm, dù thi gian hot đng cha lâu nhng s xut
hin ngh thm đnh giá đã có nhng tác đng tích cc trong vic qun lý hiu qu
nn kinh t, k c trong phòng, chng tham nhng, chng tht thoát, lãng phí. Hot
đng thm đnh giá có nhiu lnh vc nh thm đnh giá bt đng sn, thng
hiu, doanh nghip, nhng Vit Nam hin nay ch yu là trong lnh vc bt
đng sn. Mc dù ph bin trong lnh vc này nhng nhìn chung đa s ch tp trung
vào vic thm đnh giá các loi bt đng sn nh nhà , cao c vn phòng,ầ mà
cha có s quan tâm đúng mc đn dng bt đng sn là đt nông nghip, loi đt
chim mt b phn không nh trong qu đt đai hin nay dn đn vic thm đnh
giá loi bt đng sn này tr nên khó khn và đôi khi cha phn ánh đúng giá tr.
Trc tình hình trên, vic thm đnh đt nông nghip mt cách chun mc là điu
nên làm và nên đc nghiên cu đ đáp ng nhu cu thm đnh giá đt nông
nghip. ó là lý do ch yu đ tác gi la chn đ tài v thm đnh đt nông nghip,
vi trng hp c th là “Thm đnh giá tr vn cây cao su ti tnh Bình Phc”.
2. Mc tiêu nghiên cu
Thm đnh giá tr vn cao su nh th nào?
Nghiên cu và phân tích nhng yu t tác đng và hình thành giá tr vn cao
su phc v cho công tác thm đnh đt trng cây lâu nm nói riêng và đt nông
nghip nói chung.
Các phng pháp nào có th s dng trong công tác thm đnh giá tr vn
cao su hin nay?
3. i tng và phm vi nghiên cu
i tng nghiên cu
Vn cây cao su đang trong giai đon khai thác kinh doanh.
GVHD: TS. Nguyn Qunh Hoa SVTH: Phm Th Hng Anh
2
Phm vi nghiên cu
a bàn xã Tân Li, huyn ng Phú, tnh Bình Phc.
4. Phng pháp nghiên cu
Phng pháp thng kê thu thp s liu, kho sát thc t t đó tin hành phân
tích đnh lng t các s liu thu thp đc làm c s d liu đ xác đnh giá tr ca
loi bt đng sn đang nghiên cu.
5. Kt cu đ tài
Ngoài phn m đu và kt lun, đ tài nghiên cu gm có 3 chng:
CHNG 1: C S LÝ LUN
Chng này gii thiu tng quan v bt đng sn là đt nông nghip, thm
đnh giá tr đt nông nghip nói chung và các phng pháp đ c tính giá tr, bên
cnh đó nêu rõ các đc thù riêng v loi tài sn thm đnh là vn cây cao su và đa
ra các yu t tác đng đn giá tr ca loi tài sn này.
CHNG 2: TNG QUAN TH TRNG CAO SU
Chng 2 đánh giá khái quát v din bin tình hình th trng cao su Th gii
nói chung và ti Vit Nam nói riêng, cng nh xu hng phát trin din tích trng
cao su ti Vit Nam trong nhng nm ti. Qua đó tin hành d báo trin vng v
sn lng cung cu và giá ca cao su trong tng lai, mt trong nhng yu t tác
đng đn giá tr ca vn cây cao su thm đnh. Vic phân tích và d báo s góp
phn cho công tác thm đnh đc chính xác.
CHNG 3: THM NH GIÁ TR VN CAO SU TI TNH BÌNH
PHC
Trong chng 3, tác gi thc hin thm đnh giá tr vn cao su c th ti đa
bàn tnh Bình Phc bng phng pháp so sánh trc tip, phng pháp vn hóa
trc tip và phng pháp chit khu dòng tin. Các thông s đu vào cho ba phng
pháp này ch yu da trên các d liu quá kh đc ch ti sn cung cp cng nh
qua kho sát th trng ca tác gi. T đó tin hành tng hp, so sánh kt qu ca
ba phng pháp và đa ra mt mc giá phù hp cho vn cao su đang nghiên cu.
GVHD: TS. Nguyn Qunh Hoa SVTH: Phm Th Hng Anh
3
CHNG 1: C S LÝ LUN
1.1 C S LÝ LUN V BT NG SN
1.1.1 Khái nim bt đng sn
Tài sn đc chia làm nhiu loi, tùy tng mc đích s dng hay qun lý mà
có th có các tiêu thc khác nhau đ phân chia thành các loi. Mt cách phân chia
khái quát nht đã có cách đây hàng trm nm trong B Lut La Mã và cho đn nay
vn đc các nc s dng là phân chia tài sn thành hai loi: ng sn và Bt
đng sn.
Bt đng sn là mt thut ng đc s dng ph bin hu khp các quc gia
trên th gii. Thut ng Bt đng sn đc hiu tng đi rng và đa dng.
Theo Bách khoa toàn th m (www.wikipedia.org)
Bt đng sn là mt thut ng pháp lut ( mt s nc nh Liên hip Anh,
Canada, Úc, M) có ý ngha bao gm đt đai và nhng gì dính lin vnh vin vi
mnh đt đó. Nhng th đc xem là dính lin vnh vin nh là nhà ca, ga ra, kin
trúc trên hoc du khí, m khoáng cht di mnh đt đó. Nhng th có th d
ra khi mnh đt nh nhà di đng, lu, nhà tm thì không đc xem là bt đng sn.
Theo Lut Dân s Thái Lan, Lut Dân s c
Lut Dân s Thái Lan, ti iu 100 có ch rõ bt đng sn là đt đai và nhng
vt gn lin vi đt đai, bao gm c nhng quyn gn vi vic s hu đt đai.
Trong khi đó, Lut Dân s c đa ra khái nim bt đng sn bao gm đt đai và
các tài sn gn vi đt.
Theo Lut pháp Vit Nam
B Lut Dân s nm 2005 ca nc Cng hoà Xã hi Ch ngha Vit Nam, ti
iu 174 có quy đnh: Bt đng sn là các tài sn không th di di đc bao gm:
- t đai
- Nhà , công trình xây dng gn lin vi đt đai, k c các tài sn gn lin
vi nhà , công trình xây dng trên đó
GVHD: TS. Nguyn Qunh Hoa SVTH: Phm Th Hng Anh
4
- Các tài sn khác gn lin vi đt đai
- Các tài sn khác do pháp lut quy đnh.
Mc dù có nhng quy đnh c th nh trên, song vic phân đnh các tài sn là
đng sn hay bt đng sn thng không đn gin. Có phi chng tt c các công
trình xây dng và kin trúc đu là bt đng sn. Hay có phi tt c các tài sn đi lin
vi các công trình xây dng cng đu là bt đng sn không? Nhng khó khn này
thng làm cho ngi kinh doanh hoc đnh giá bt đng sn có cái nhìn sai v giá
tr đích thc ca các bt đng sn. tránh nhng sai lm trong quá trình đánh giá
bt đng sn, ngi ta phi nghiên cu đ ch ra các đc trng riêng có ca bt đng
sn, tìm ra nhng tiêu chí đ phân bit gia đng sn và bt đng sn.
Tóm li có mt cách hiu ph bin là: Bt đng sn là nhng tài sn vt cht
không th di di, tn ti và n đnh lâu dài. Nh vy, đc coi là bt đng sn khi
có các điu kin sau:
- Là mt yu t vt cht có ích cho con ngi;
- c chim gi bi cá nhân hoc cng đng ngi;
- Có th đo lng bng giá tr nht đnh;
- Không th di di hoc di di hn ch đ tính cht, công nng, hình thái ca
nó không thay đi;
- Tn ti lâu dài.
1.1.2 Các thuc tính ca bt đng sn
Thuc tính là nhng tính cht vn có bên trong ca bt đng sn
- Tính bt đng: Bt đng sn có v trí c đnh v v trí đa lý, v đa đim và
không có kh nng di di đc. c đim này là do bt đng sn luôn gn lin
vi đt đai, mà đt đai có đc đim là có v trí c đnh và có gii hn v din
tích và không gian. iu này có ý ngha quan trng trong vic lý gii giá tr và
li ích ca bt đng sn li gn lin vi tng v trí c th cng nh chu tác
đng ca yu t vùng và khu vc rt rõ rt.
GVHD: TS. Nguyn Qunh Hoa SVTH: Phm Th Hng Anh
5
- Tính không đng nht: Khác vi các loi hàng hóa khác, bt đng sn là
mt loi hàng hóa không có tính đng nht. S khác bit ca bt đng sn
trc ht là do s khác nhau v v trí lô đt, khác nhau v kt cu và kin trúc,
khác nhau v hng; v cnh quan và các vt ngoi cnh. Do vy khi thm
đnh bt đng sn cn chú ý đn đc đim c th ca bt đng sn.
- Tính khan him: Bt đng sn gn lin vi tài nguyên đt mà tài nguyên
đt thì hu hn. Mt khácdo nhu cu ngày càng cao v đt đai ca vic đô th
hoá, công nghip hoá, hin đi hoá và xây dng nhà đ đáp ng vi dân s
ngày càng tng nên gây ra hin tng cung không đ cu và tính khan him
ca đt đai. Do vy v lâu dài giá bt đng sn có xu hng tng lên.
- Tính bn vng, đi sng kinh t dài: Bt đng sn là mt loi hàng hóa đc
bit so vi các loi hàng hóa khác, vì nó là loi hàng hóa bn vng theo thi
gian. Tính lâu bn ca bt đng sn gn lin vi s tn ti vnh vin ca đt
đai. Mt khác, các công trình xây dng, công trình kin trúc thng có tui th
cao, có th đn hàng trm nm nu đc s dng, ci to và bo v tt. Ngay
trong nông nghip, bt đng sn là vn cây lâu nm cng có thi gian tn ti
lâu dài. ây là thuc tính riêng và quan trng ca bt đng sn khi so sánh vi
các tài sn khác.
1.1.3 c trng ca bt đng sn
Bt đng sn cng nh các tài sn khác, nó ch tr thành hàng hóa khi đc
trao đi trên th trng. Mt bt đng sn khi tr thành hàng hóa thì nó có giá tr và
giá tr s dng nhm tha mãn nhu cu nào đó ca con ngi. Tuy nhiên hàng hóa
bt đng sn là mt hàng hóa đc bit, do đó ngoài nhng đc đim chung ca hàng
hóa nó còn có nhng đc trng riêng bit đó là:
Kh nng co giãn ca cung bt đng sn kém
Tính khan him ca bt đng sn to nên s kém co giãn ca cung bt đng
sn so vi nhu cu phát trin dân s và s bin đng ca giá c. Kh nng kém co
giãn này th hin các mt sau:
- Tng cung v đt đai nói chung b gii hn bi din tích t nhiên.
GVHD: TS. Nguyn Qunh Hoa SVTH: Phm Th Hng Anh
6
- Các d án bt đng sn có đu t xây dng thng đòi hi mt thi gian
nht đnh, công sc và tin bc đ xây lp mi có th đa vào s dng.
Bên cnh các mt hn ch v mt t nhiên nêu trên còn có mt hn ch v mt
quy hoch và đây là mt hn ch ni bt nht. Bi vì vic phân b đt đai cho
nhng mc đích s dng c th phi tuân theo quy hoch s dng đt đai trong tng
thi k nên thông thng không th tùy tin chuyn mc đích trái vi quy hoch.
Vi nhng thay đi v chiu cao, din tích đt xây dng cng phi đm bo tuân
theo quy hoch và điu l xây dng ca chính quyn đa phng.
Thi gian mua bán dài, chi phí giao dch cao
Do bt đng sn là mt tài sn quan trng có giá tr cao nên vic mua, bán bt
đng sn phi đc cân nhc thn trng dn đn thi gian mua bán, giao dch
thng là dài so vi các tài sn khác, điu đó dn đn chi phí mua bán, giao dch
cao. Cng do đc trng này đòi hi nên hot đng kinh doanh bt đng sn luôn cn
đn s tham gia ca các t chc môi gii vi vai trò xúc tác đ giao dch thành
công, bên cnh đó còn có s tham gia ca ngân hàng và các t chc tín dng.
Kh nng chuyn hóa thành tin mt kém linh hot
Bt đng sn là mt loi hàng hóa đc bit so vi các loi hàng hóa khác nh
chng khoán, vàng hay ngoi t. Mc dù bt đng sn có sc hp dn cao đi vi
nhà đu t nhng vic chuyn hóa thành tin ca chng khoán, vàng hay ngoi t
thun tin hn, nguyên nhân là do bt đng sn thng có giá tr cao, li nhun
mang li cng ln đng thi thi gian mua bán dài dn đn vic chuyn hóa thành
tin mt kém linh hot.
Chu s can thip và qun lý cht ch ca Nhà nc
Bt đng sn gn lin vi đt đai mà đt đai là ngun tài nguyên quan trng
ca mi quc gia và gn lin vi đi sng sinh hot ca mi ngi dân. Vì vy các
quan h giao dch v bt đng sn thng có nh hng rt mnh đn đi sng kinh
t, xã hi và chính tr ca quc gia đó. Do đó nhà nc cn phi ban hành các quy
đnh, vn bn pháp lut, các ch trng, chính sách đ điu tit và qun lý cht ch
GVHD: TS. Nguyn Qunh Hoa SVTH: Phm Th Hng Anh
7
đi vi các hot đng ca th trng bt đng sn nhm duy trì s n đnh và khai
thác có hiu qu các ngun ni lc cho phát trin ca quc gia.
1.1.4 Phân loi bt đng sn
Bt đng sn đc phân chia thành nhiu loi, vi đc đim và yêu cu s
dng rt khác nhau. Có nhiu cách phân loi bt đng sn nh phân loi theo tình
trng s dng, theo quyn tài sn, Tuy nhiên ngi ta ch yu phân loi theo chc
nng s dng ca bt đng sn.
Cn c theo chc nng s dng, có th chia bt đng sn làm các loi:
- t: t nông nghip, đt lâm nghip, đt công nghip, đt , đt chuyên
dùng, đt cha s dng.
- Nhà : Nhà cao tng và nhà thp tng.
- Bt đng sn thng mi, dch v: Trung tâm mua sm, siêu th, ch,
- Bt đng sn sn xut: Khu công nghip, khu ch xut, nhà máy,.
- Bt đng sn công: Các tòa nhà ca y ban, s ban ngành,
- Bt đng sn đc bit: Di tích lch s, ngha trang,
Vic phân loi bt đng sn có ý ngha quan trng trong vic qun lý và s
dng bt đng sn ca nhà nc đm bo cho vic xây dng chính sách phát trin
và qun lý th trng bt đng sn phù hp vi tình hình thc t, là c s đ các nhà
đu t xem xét c hi đu t, đánh giá mt cách hp lý giá tr bt đng sn đ gim
thiu ri ro trong các quyt đnh đu t. Ngoài ra vic phân loi còn giúp các cá
nhân, t chc thm đnh giá nhn thc rõ v tài sn thm đnh và các tài sn so sánh
nhm đnh hng trong vic thu thp thông tin, phân tích và đa ra đc phng
pháp thm đnh thích hp.
1.2 C S LÝ LUN V THM NH GIÁ T NÔNG NGHIP
1.2.1 t nông nghip
1.2.1.1 Khái nim và phân loi đt nông nghip
GVHD: TS. Nguyn Qunh Hoa SVTH: Phm Th Hng Anh
8
Lut t đai nm 2003 đã chia đt đai làm ba nhóm bao gm: nhóm đt nông
nghip, nhóm đt phi nông nghip và nhóm đt cha s dng; cách phân loi da
trên tiêu chí duy nht là mc đích s dng ch yu ca đt, điu nàyto điu kin
thun li cho ngi s dng đt thc hin các quyn ca mình trong quá trình s
dng đt cng nh cho các c quan nhà nc trong quá trình qun lý đt đai.
Lut t đai nm 2003 và Ngh đnh s 181/2004/N-CP hng dn thi hành
không đa ra khái nim c th đt nông nghip mà lit kê các loi đt thuc nhóm
đt nông nghip bao gm:
- t sn xut nông nghip: đt trng cây hàng nm, đt trng cây lâu nm;
- t lâm nghip: đt rng sn xut, đt rng phòng h, đt rng đc dng;
- t nuôi trng thy sn;
- t làm mui;
- t nông nghip khác theo quy đnh ca Chính ph.
Nh vy có th hiu đt nông nghip là tng th các loi đt có đc tính s dng
ging nhau, vi t cách là t liu sn xut ch yu phc v cho mc đích sn xut
nông nghip, lâm nghip nh trng trt, chn nuôi, nuôi trng thu sn, trng rng,
khoanh nuôi tu b bo v rng, nghiên cu thí nghim v nông, lâm nghip.
1.2.1.2 Vai trò ca đt nông nghip
t đai là thành phn đc bit quan trng ca môitrng sng, là đa bàn phân
b các khu dân c, là ni xây dng các c s kinh t vn hoá – xã hi, an ninh quc
phòng. t đai tham gia vào tt c ngành kinh t ca xã hi. Tuy vy, đi vi tng
ngành c th đt đai có v trí khác nhau.
Hin nay theo thng kê ca Tng cc DS – KHHG, dân s Vit Nam khong
88 triu ngi, trong đó hn 70% sng nông thôn, din tích đt nông nghip là
hn 9 triu ha. Nh vy đt nông nghip là tài sn ca đa s ngi dân Vit Nam và
hu ht ngi dân sng vùng nông thôn. Vì vy trong nông nghip, đt đai có vai
trò là t liu sn xut không th thay th đc, nó va có tính cht ca đi tng lao
đng, va mang tính cht ca t liu lao đng. Ngoài ra đt nông nghip không ch
GVHD: TS. Nguyn Qunh Hoa SVTH: Phm Th Hng Anh
9
đóng vai trò là đa bàn t chc sn xut mà còn là ngun cung cp dinh dng ch
yu cho cây trng. Vì vy đt nông nghip thng gn lin vi các điu kin t
nhiên (th nhng, thi tit, khí hu, nc, cây trng, ) nên vic s dng đt đai
phi phù hp vi các điu kin t nhiên, kinh t và cht lng rung đt ca tng
vùng đ mang li hiu qu kinh t cao. Trong nông nghip, nu s dng hp lý đt
đai thì sc sn xut ca nó không ngng đc nâng lên. Sc sn xut ca đt đai
tng lên gn lin vi s phát trin ca lc lng sn xut, s tin b khoa hc k
thut, vi vic thc hin phng thc thâm canh và ch đ canh tác hp lý. Sc sn
xut ca đt đai biu hin tp trung đ phì nhiêu ca đt đai. Do đó cn phi thc
hin các bin pháp hu hiu đ nâng cao đ phì nhiêu ca đt đai, cho phép nng
sut đt đai tng lên.
1.2.2 Thm đnh giá đt nông nghip
Thm đnh giá đt nông nghip là s c tính v giá tr ca quyn s dng đt
nông nghip và quyn s hu tài sn gn lin vi đt c th bng hình thái tin t
cho mt mc đích đã đc xác đnh rõ, trong điu kin ca mt th trng nht đnh
và vi nhng phng pháp phù hp.
1.2.3 Phng pháp thm đnh giá đt nông nghip
Công tác thm đnh giá đt nông nghip ti Vit Nam ch yu s dng hai
phng pháp chính là phng pháp so sánh trc tip và phng pháp thu nhp.
1.2.3.1 Phng pháp so sánh trc tip
Phng pháp so sánh trc tip là phng pháp thm đnh giá tr tài sn da
trên c s thông tin v các tài sn tng t mi đc giao dch trên th trng.
Phng pháp này da trên các nguyên tc c bn là nguyên tc cung cu, nguyên
tc thay th, nguyên tc đóng góp, nguyên tc cân bng và nguyên tc ngoi vi.
Phng pháp tin hành
Bc 1: Nghiên cu th trng, kho sát và thu thp thông tin đ tìm kim thông tin
th trng phù hp cho nhng bt đng sn tng t cnh tranh vi bt đng sn
cn thm đnh. Ngha là tìm kim các d liu th trng, nhng tài sn đc bán
trong thi gian gn mà có th so sánh vi bt đng sn cn thm đnh v các mt:
GVHD: TS. Nguyn Qunh Hoa SVTH: Phm Th Hng Anh
10
kích c, đa đim, khu vc, môi trng, đc đim pháp lý và các thông tin đc đim
khác phù hp vi loi bt đng sn cn thm đnh.
Bc 2: Kim chng thông tin đ xác nhn thông tin đó là chính xác bng cách tin
hành điu tra khu vc ca bt đng sn là đi tng thm đnh giá và các tài sn có
kh nng so sánh, sau đó nhn dng vài kh nng so sánh gn gi nht.
Bc 3: La chn các đn v so sánh phù hpvà tin hành phân tích so sánh cho
tng đn v.
Bc 4: So sánh các bt đng sn đã đc mua bán vi bt đng sn cn thm đnh,
s dng các yu t so sánh và điu chnh nhng s khác nhau gia các giá bán.
1.2.3.2 Phng pháp thu nhp
Nhng nguyên tc ch yu làm c s nhm phân tích d liu trong quá trình
thm đnh giá tr bt đng sn bng phng pháp thu nhp gm: nguyên tc s dng
cao nht và tt nht, nguyên tc cung cu, nguyên tc d kin li ích tng lai.
Phng pháp thu nhp da trên c s c tính thu nhp hay dòng thu nhp
đc to ra t bt đng sn thm đnh, chuyn v giá tr hin ti thông qua t sut
vn hóa hoc t sut sinh li thích hp. Phng pháp thu nhp đc chia thành hai
phng pháp chính là phng pháp vn hóa trc tip và phng pháp chit khu
dòng tin, tùy vào ngun d liu khách quan thu thp đc t th trng mà la
chn đc phng pháp phù hp nht.
Phng pháp vn hóa trc tip:
Phng pháp vn hóa trc tip c tính giá tr th trng ca bt đng sn
thm đnh bng vic chuyn đi thu nhp thun d kin trong mt nm v giá tr
ca bt đng sn đó thông qua t sut vn hóa thích hp da trên gi đnh thu nhp
trong tng lai là n đnh hoc k hn đu t là vnh vin.
Công thc: V
R
=
V
R
: Giá tr bt đng sn
I
o
: Thu nhp thun d tính trong mt nm đu ca thi hn tính
R
o
: T sut vn hóa chung
GVHD: TS. Nguyn Qunh Hoa SVTH: Phm Th Hng Anh
11
Phng pháp chit khu dòng tin
Phng pháp chit khu dòng tin s đc s dng khi dòng thu nhp ca bt
đng sn thm đnh đc d báo không n đnh, và giá tr ca bt đng sn s đc
thu hi vào cui k hn tính toán theo t l thay đi d tính.
Các bc tin hành:
+ Chn thi hn d tính dòng thu nhp và tính dòng thu nhp hàng nm
+ Tính t sut sinh li ca dòng thu nhp
+ Tính giá tr thu hi vào cui k hn
+ Tính giá tr bt đng sn vi t sut sinh li tìm đc.
1.3 C IM V LOI TÀI SN THM NH
Bt đng sn cn đc thm đnh đc đ cp trong bài nghiên cu này là
thm đnh giá tr đt nông nghip, c th là thm đnh giá tr đt trng cây cao su.
Vì vy vic phân tích đc đim cng nh các yu t tác đng đn loi tài sn này có
vai trò quan trng trong công tác thm đnh nhm giúp xác đnh đc mc giá chính
xác phù hp.
1.3.1 Cây cao su và s sinh trng phát trin
1.3.1.1 c đim cây cao su
Gii thiu chung v cây cao su:
Cây cao su (tên khoa hc: Hevea brasiliensis), là mt loài cây thân g thuc v
h Thu Du (Euphorbiaceae). Cây cao su có ngun gc Braxin thuc châu M
La Tinh. Cao su là cây đa tác dng, trng cây cao su cho hiu qu kinh t cao, ngoài
khai thác m, thân cây còn là nguyên liu cho công nghip ch bin g, đng thi
có th giúp ci thin khí hu, gi m cho đt, vv
Cao su là cây công nghip dài ngày, cây ch sinh trng bng ht, thi gian
chm sóc cao su t lúc bt đu trng đn lúc bt đu thu hoch m kéo dài t 5 – 7
nm và thu hoch liên tc hn 25nm. Do thi gian thu hoch m kéo dài trong
nhiu nm nên vic thu hoch m đúng k thut có ý ngha quan trng trong vic
đm bo nng sut cao và bn vng trong nhiu nm. Vic thu hoch m cao su
GVHD: TS. Nguyn Qunh Hoa SVTH: Phm Th Hng Anh
12
thng kéo dài liên tc 8 – 10 tháng trong nm ch không theo mùa v nh các
loi cây trng khác. thu hoch m, ngi ta dùng dao co đi mt lp v mng
trên thân cây đ m chy ra và hng vào chén.
M cây cao su có giá tr kinh t cao, là mt trong bn nguyên liu chính ca
ngành công nghip th gii. Tùy vào tng đ tui mà sn lng m thu đc s
khác nhau, các cây già hn cho nhiu nha m hn. Sau khi cây cao su đã kt thúc
chu trình sn sinh nha m, ngi ta khai thác thân cây làm g. G t cây cao su
đc s dng trong sn xut đ g. G cao su đc đánh giá cao vì có th g dày,
màu sc hp dn và cng đc đánh giá nh là loi g thân thin môi trng.
Ht cao su dùng làm ging, làm nguyên liu ty ra, thc n gia súc, hoá cht
sn và các loi ph kin khác. Cành lá dùng làm ci đun, lá cao su dùng làm phân
bón khi phân hu.
Bên cnh đó các rng cao su có kh nng gi và to đc ngun nc, chng
xói mòn bo v đt, góp phn ph xanh đt trng đi núi trc và có giá tr cnh
quan sinh thái du lch.
c đim sinh thái ca cây cao su:
t đai: Cây cao su là loài cây d thích nghi, có th sng trên hu ht các loi
đt khác nhau nh đt đ Bazan, đt xám Potzon trên phù sa c và đt sa phin
thch. Cây cao su thích hp vi các vùng đt có bình đ tng đi thp di 200m.
Càng lên cao thì nhit đ càng thp và nh hng ca gió càng mnh không thun
li cho cây cao su. Vit Nam có th trng cao su đ cao đn 500m – 600m.
dc: Cây cao su thng đc trng trên nn đt có đ dc nh hn 8%.
đ dc 8% – 30% thì vn trng đc nhng chú ý đn các bin pháp chng xói
mòn. dc liên quan đn đ phì nhiêu ca đt. t càng dc thì xói mòn càng
mnh, khin các cht dinh dng trong đt, nht là trong lp đt mt mt đi nhanh
chóng. Khi trng cao su trên đt dc cn phi thit lp các h thng bo v đt,
chng xói mòn rt tn kém nh đê, mng,v.v Hn na, các din tích cao su trng
trên đt dc s gp nhiu khó khn trong công tác trng mi, chm sóc và vn
chuyn m v nhà máy ch bin.
GVHD: TS. Nguyn Qunh Hoa SVTH: Phm Th Hng Anh
13
sâu tng đt: đ sâu cho trng cây cao su là 0,8m – 2m, gii hn pH đt có
th trng cây cao su là 3,5 – 7,0. t trng cao su phi có cp ht sét lp đt mt
(0m – 30cm) ti thiu là 20%, lp đt sâu hn (>30cm) ti thiu là 25%. t ni
có mùa khô kéo dài, thì t l sét t 20% –25% (đt cát pha sét) đc xem là gii hn
cho cây cao su. t có thành phn ht thô chim trên 50% trong 0,8m lp đt mt là
ít thích hp cho vic trng cao su. Các thành phn ht thô s gây tr ngi cho s
phát trin ca r cao su và nh hng bt li đn kh nng d tr nc ca đt.
Khí hu: Cây cao su là cây trng nhit đi đin hình nên sinh trng bình
thng trong khong nhit đ 22
0
C – 30
0
C và khong nhit đ ti thích là 26
0
C –
28
0
C (Nhit đ 25
0
C là nhit đ mà nng sut cây có th đt mc ti đa). Các vùng
đt trng cao su hin nay trên th gii phn ln vùng khí hu nhit đi, có nhit
đ trung bình 20
0
C – 28
0
C.
Lng ma và m đ: Cây cao su thng đc trng trong nhng vùng có
lng ma 1.800mm/nm – 2.500mm/nm, s ngày ma thích hp là 100 –
150ngày/nm. m đ không khí bình quân thích hp cho s sinh trng và phát
trin ca cây cao su là trên 75%, đng thi m đ không khí cng th hin tng
quan t l thun vi dòng chy m khi khai thác. Bên cnh lng ma thì s phân
b ma và tính cht cn ma cng rt quan trng. Vic khai thác m tp trung vào
bui sáng, vì th s ngày ma vào bui sáng càng nhiu thì nng sut càng gim.
Kh nng chu hn: Cây cao su có kh nng chu hn cao hn mt s cây công
nghip khác nh: tiêu, cà phê,ầ, trung bình trên 4 – 5 tháng.
Kh nng chu úng: Cây cây cao su cng th hin kh nng chu đng tt. Tuy
nhiên tu thuc vào tng ging và tng giai đon thì kh nng chu đng khác nhau.
i vi cây đang trong giai đon co m, nu b ngp sâu khong 30 – 40 ngày, thì
75% s cây trên vn s cht, s còn li tng trng chm, cây khô và bong v nên
không co m đc na.
1.3.1.2 Quá trình chm sóc cao su kinh doanh và khai thác m
Theo quy trình k thut trng cao su nm 2004 ca Tng công ty Cao su Vit
Nam ban hành quy đnh phân hng đt trng cao su và mt đ trng cao su phù hp
GVHD: TS. Nguyn Qunh Hoa SVTH: Phm Th Hng Anh
14
cho tng hng đt. Mt đ trng dao đng trong khong t 476 – 571 cây/ha. Quá
trình trng và chm sóc cao su đc chia thành hai thi kì đó là thi k kin thit c
bn t 5 – 7 nm và thi k kinh doanh bt đu t nm 6 – 8 tr đi. Trung bình chu
k khai thác ca cây cao su kéo dài khong vài ba chc nm. Ngày nay vi s tin
b ca khoa hc k thut, ngi ta đã to ra đc các dòng cao su ghép mi có cht
lng m cao, chu đng đc khô hn và đc bit rút ngn đc thi gian kin
thit c bn xung t 1 – 2 nm. Tuy nhiên các ging cao su mi này thng thi
k khai thác ch kéo dài trong khong 20 nm.
phân chia các giai đon sinh trng ca cây cao su ngi ta không da vào
đc tính sinh lý ca cây mà da vào các thi k mà cây cho sn lng m khác
nhau đ phân ra thành các giai đon sinh trng.
Giai đon KTCB
ây là thi gian dài mà ngi trng cao su ch đu t ch không thu li
nhun. Trong giai đon này, cn phi tin hành chm sóc ngay t đu đc bit là
khâu bón phân và làm c. Nu thiu dinh dng trong giai đon này dn đn giai
đon khai thác m cây sinh trng kém, lng m thu đc thp. Hn th na, vic
bù đp thiu ht dinh dng khi bc vào giai đon khai thác thng không mang
li hiu qu và gây tn kém.Vic ti nc trong thi k KTCB thng không cn
thit vì cây cao su có th t cân đi nc không nh nhng cây công nghip dài
ngày khác nh tiêu, chèầ
Giai đon khai thác kinh doanh
Khai thác m
Vic co m rt quan trng và nh hng đn thi gian và lng m mà cây
có th cung cp. Bình thng cây cao su đt tiêu chun m co khi b vòng thân
cây đo cách mt đt 1 m đt t 50 cm tr lên, đ dày v co đ cao 1 m cách mt
đt phi t 6 mm tr lên. Lô cao su kin thit c bn có t 70% tr lên s cây hu
hiu đt tiêu chun m co thì đc đa vào co m. Cây cao su ch đc co m
trong 9 tháng (thng là 9 tháng cui nm), 3 tháng còn li (thng là 3 tháng đu
nm) không đc thu hoch vì đây là thi gian cây rng lá, nu thu hoch vào mùa
GVHD: TS. Nguyn Qunh Hoa SVTH: Phm Th Hng Anh
15
này, cây s cht. Trong sut thi k khai thác, vn cây đc chia thành 3 nhóm
theo s nm khai thác.
Nhóm I/Cây t: Vn cây đang nm co th 1 đn nm co th 10.
Nhóm II/Cây trung niên: Vn cây đang nm co th 11 đn nm th 17.
Nhóm III/Cây già: Vn cây đang nm co th 18 đn nm co th 20.
Các vt t cn thit khi khai thác m bao gm king, máng, chén hng
mtrang b cho cây co và dng c co m cho công nhân. Trung bình mt ngi có
sc khe bình thng có th co đc t 400 – 500 cây/ngày. Khi co m phi co
t trái sang phi, ngc vi mch m cao su. dc ca vt co t 200 – 350, vt
co không sâu quá 1,5 cm và không đc chm vào tng sinh g làm v cây không
th tái sinh. Khi co ln sau phi bóc tht sch m đã đông li vt co trc.
Hng đi co theo nhng cây k cn nhau, sau mi ln co phi đi đu co. Sau
khi trút m xong đt chén m li v trí c đ hng m chy tr, tránh trút sót m.
Chm sóc vn cây kinh doanh
Trong sut thi k kinh doanh, ba vic c bn cn làm đ chm sóc vn cây:
làm c hàng và c gia hàng, bón phân cho cây và bo v vn cây khi sâu bnh.
- Làm c: Dùng thuc tr c. Không đc cày sâu gia 2 hàng cây cao su.
- Bón phân cho vn cao su kinh doanh:
Bng 1.1. Liu lng phân hóa hc bón thúc cho vn cao su khai thác.
VT: Kg/ha
Nm co
Hng đt
m
Lân
Kali
N
Urê
P2O5
Lân nung chy
K2O
KCl
1-10
Ia và Ib
IIa và IIb
III
70
80
90
152
174
196
60
68
75
400
450
500
70
80
90
117
133
150
11-20
Các hng
100
217
75
500
100
167
Ngun: Quy trình k thut cây cao su 2004 – Tng công ty Cao su Vit Nam
GVHD: TS. Nguyn Qunh Hoa SVTH: Phm Th Hng Anh
16
1.3.2 Các yu t tác đng đn giá tr vn cây cao su
Giá tr bt đng sn – vn cây cao su bao gm giá tr ca đt và giá tr ca tài
sn trên đt là vn cao su nên giá tr vn cao su s ph thuc vào nhiu yu t tác
đng đn giá đt và giá cây cao su.
Nhóm các yu t có mi liên h trc tip vi bt đng sn
Các yu t t nhiên:
- a đim ni bt đng sn ta lc: bt đng sn đ cp là vn cao su, do
đt trng cao su thuc đt trng cây lâu nm nên các yu t nh hng đn giá
tr ca nó s khác so vi đt th c. C th cn xem xét đc đim đa hình đt
(đ bng phng, đ dc, đ trng ca khu đt), đc đim đt đai (đ màu m
ca đt rt quan trng đi vi giá tr đt khi s dng vào mc đích nông
nghip), v trí ca lô đt (đng đi vào lô đt).
- Hình dáng lô đt: hình dáng ca lô đt thng không nh hng đáng k
đn giá tr ca lô đt do quy mô ca đt trng cao su thng ln và tri rng
khp.
Yu t kinh t:
- Kh nng mang li thu nhp: mc thu nhp hàng nm t BS mang li s
có nh hng quan trng đn giá tr ca BS đó. Khi kh nng to ra thu nhp
t BS càng ln thì giá chuyn nhng ca nó càng cao và ngc li. BS
đây là vn cao su nên nhìn chung mt vn cao su vi ging tt, mt đ cây,
lch s nuôi trng đúng k thut, kh nng cho m tt và nng sut cao s có
giá tr cao.
Yu t th trng
- Tính hu dng: Xét v tính nng hiu qu ca mt vn cao su có th khai
thác ngay hay phi tn mt khon chi phí đu t đ ci to mà giá ca vn
cao su b nh hng nhiu hay ít.
GVHD: TS. Nguyn Qunh Hoa SVTH: Phm Th Hng Anh
17
- Giá cao su t nhiên: khi giá cao su tng khin mi ngi chuyn sang mua
đt trng cao su đ sn xut làm cu v đt trng cao su tng khin giá đt có
xu hng tng.
Nhóm các yu t chung bên ngoài
- Các yu t chung ca đa phng, quc gia: Cao su đc trng ch yu
trên đt đ bazan (ch yu ông Nam B, Tây Nguyên) và đt xám phù sa
c (ông Nam B) nên yu t đa phng có tác đng đn giá tr ca đt trng
cao su. Nhng đa phng nào có yu t đt đai, đa hình thích hp đ trng
cao su thì đt trng ni đó có giá cao hn so vi vùng kém thun li hn.
- Tình hình kinh t Vit Nam và th gii: Giá cao su tác đng cùng chiu vi
tình hình kinh t th gii, vi ngành công nghip lc du, các ngành công
nghip s dng cao su làm t liu sn xut chính (sn xut ô tô, ).