Hạn chế rủi ro thường gặp trong thanh toán quốc tế theo phương thức tín dụng chứng từ tại Sacombank

i

TRNG I HC M TP. H CHÍ MINH
CHNG TRÌNH ÀO TO C BIT



KHÓA LUN TT NGHIP
CHUYÊN NGÀNH TÀI CHÍNH NGÂN HÀNG

HN CH RI RO THNG GP
TRONG THANH TOÁN QUC T
THEO PHNG THC TÍN DNG
CHNG T TI SACOMBANK




SVTH: VÕ TH THY TIÊN
MSSV: 0854030948
Ngành: Tài Chính Ngân Hàng
GVHD: TS. NGUYN CHÍ C




Thành ph H Chí Minh - Nm 2012
i

LI CM N
e:f

 hoàn thành khóa lun tt nghip này, trc ht em xin chân thành gi li cám
n đn toàn th thy cô trng i hc M đã truyn đt kin thc quý báu trong sut
bn nm ti trng, vi nhng kin thc đó em có c hi vn dng vào thc t trong
k thc tp cng nh thc hin khóa lun tt nghip.
Em xin gi l
i cám n sâu sc đn TS. Nguyn Chí c đã tn tình hng dn,
đóng góp ý kin cho em t lúc làm báo cáo thc tp đn khi em phát trin đ tài làm
khóa lun tt nghip này.
Em xin chân thành cám n ch Hoàng V Ngc Qunh và các ch trong B phn
Thanh toán quc t ca S giao dch Tp. H Chí Minh đã to mi điu kin cho em
đc hc hi, trao đi thông tin và tip xúc môi trng làm vic thc t
 giúp em hc
hi đc cách thc làm vic cng nh có cái nhìn tng quan v hot đng thanh toán
quc t ti ngân hàng đ em có th vit báo cáo và phát trin lên thành khóa lun tt
nghip.
Vì em hoàn thành bài khóa lun tt nghip này trong thi gian ngn nên không
th tránh khi sai sót, em rt mong nhn s ch bo thêm ca quý thy cô, anh ch cùng
bn bè đ em có th thc hin tt nhng khóa lun trong tng lai. Xin kính chúc
Ngân hàng ngày mt phát tri
n hn, kính chúc quý thy cô, anh ch và bn bè di dào
sc khe và thành công trong cuc sng.



Sinh viên thc hin
Võ Th Thy Tiên

iv

DANH MC CÁC T VIT TT

BCT: B chng t
KH: Khách hàng
NH: Ngân hàng
NK: Nhp khu
NHPH: Ngân hàng phát hành
NHTB: Ngân hàng thông báo
NHTM: Ngân hàng thng mi
TDCT: Tín dng chng t
TMCP: Thng mi c phn
TTQT: Thanh toán quc t
UCP: Quy tc thc hành thng nht v tín dng chng t
XK: Xut khu
XNK: Xut nhp khu










v

MC LC
LI CM N i
NHN XÉT CA GING VIÊN HNG DN ii
NHN XÉT CA GING VIÊN PHN BIN iii
DANH MC CÁC T VIT TT iv
MC LC v
DANH MC BNG viii
DANH MC HÌNH ix
CHNG 1: GII THIU CHUNG V  TÀI NGHIÊN CU 1
1.1 TNG QUAN VN  NGHIÊN CU 1
1.2 LÝ DO CHN  TÀI 1
1.3 MC ÍCH NGHIÊN CU 3
1.4 PHNG PHÁP NGHIÊN CU 3
1.5 PHM VI NGHIÊN CU 3
1.6 KT CU KHÓA LUN 3
CHNG 2: C S LÝ LUN V RI RO TRONG THANH TOÁN QUC T
THEO PHNG THC TÍN DNG CHNG T CA NGÂN HÀNG THNG
MI 5
2.1 HOT NG THANH TOÁN QUC T CA NGÂN HÀNG THNG MI 5
2.1.1 Khái ni
m 5
2.1.2 Vai trò ca Thanh toán quc t 5
2.1.3 Các phng thc thanh toán trong TTQT 6
2.2 RI RO TRONG HOT NG TTQT THEO PHNG THC TDCT TI
NGÂN HÀNG THNG MI 9
2.2.1 Khái nim v ri ro trong hot đng TTQT 9
2.2.2 Mt s loi ri ro thng gp trong TTQT theo phng thc TDCT ca NHTM 10
2.2.3 Nguyên nhân ca ri ro trong TTQT theo phng thc TDCT 13
2.3 CÁC NGHIÊN CU Ã THC HIN LIÊN QUAN N  TÀI 15
2.4 PH

NG PHÁP NGHIÊN CU  TÀI 16

vi

CHNG 3: THC TRNG VÀ MT S RI RO THNG GP TRONG
HOT NG TTQT THEO PHNG THC TÍN DNG CHNG T TI
SACOMBANK 18
3.1 GII THIU TNG QUAN V SACOMBANK 18
3.1.1 Gii thiu s lc v quá trình hình thành và phát trin 18
3.1.2 C cu t chc và qun lý nhân s ti Sacombank. 19
3.1.1 Chc nng, nhim v và đnh hng trong nm 2012 21
3.1.2 Tình hình hot đ
ng kinh doanh ca Sacombank trong giai đon 2009 – 2011 22
3.2 THC TRNG VÀ MT S RI RO THNG GP TRONG PHNG
THC TÍN DNG CHNG T TI SACOMBANK 27
3.2.1 Thc trng v hot đng TTQT theo phng thc TDCT ti Sacombank 27
3.2.2 Mt s ri ro thng gp trong hot đng TTQT theo phng thc TDCT ti
Sacombank 29
3.3 ÁNH GIÁ S LC V KT QU T C, TN T
I VÀ NGUYÊN
NHÂN DN N RI RO TRONG THANH TOÁN TÍN DNG CHNG T TI
SACOMBANK 39
3.3.1 Kt qu đt đc 39
3.3.2 Hn ch và nguyên nhân 40
CHNG 4: GII PHÁP HN CH RI RO TRONG THANH TOÁN QUC
T THEO PHNG THC TÍN DNG TI SACOMBANK. 42
4.1 GII PHÁP CA NGÂN HÀNG I VI KHÁCH HÀNG 42
4.1.1 Chú trng nâng cao cht lng công tác thm đnh, đánh giá và phân loi khách
hàng 42
4.1.2 Tng cng hn na công tác t vn cho khách hàng 42

4.1.3 Duy trì quan h vi khách hàng truyn thng và thu hút thêm khách hàng mi 43
4.2 GIÁI PHÁP HOÀN THIN QUY TRÌNH NGHIP V TÍN DNG CHNG T 44
4.2.1 Tip tc duy trì và ci tin hn na nhng quy đnh v đnh mc ký qu 44
4.2.2 Tng cng công tác kim tra, kim soát 45
4.2.3 a dng hoá các loi th tín dng 45
4.3 HOT NG TÀI TR XUT NHP KH
U 46
4.3.1 Hot đng tài tr xut khu 46
4.3.2 Hot đng tài tr nhp khu 46

vii

4.4 MT S KIN NGH NHM HN CH RI RO TRONG THANH TOÁN TÍN
DNG CHNG T TI SACOMBANK 46
4.4.1 Kin ngh vi Ngân hàng Nhà nc 46
4.4.2 Kin ngh vi Doanh nghip xut nhp khu 47
LI KT 49
DANH MC TÀI LIU THAM KHO 50



viii

DANH MC BNG
Bng 3.1: Kt qu hot đng kinh doanh ca Sacombank giai đon 2009-2011 22
Bng 3.2: Tình hình huy đng vn trong giai đon 2009-2011 24
Bng 3.3: Tình hình hot đng tín dng ti Sacombank giai đon 2009-2011 25
Bng 3.4: Kt qu hot đng Thanh toán quc t ca Sacombank trong giai đon 2009-
2011 26
Bng 3.5: T trng Doanh s thanh toán L/C xut và L/C nhp ti Sacombank giai

đon 2009 – 2011 (phân tích theo chiu dc) 27
Bng 3.6: T trng Doanh s thanh toán L/C xut và L/C nhp ti Sacombank giai
đon 2009 - 2011 (phân tích theo chiu ngang) 28

Bng 3.7: Doanh s L/C cha thanh toán theo c cu L/C xut và L/C nhp giai đon
2009 – 2011 30













ix

DANH MC HÌNH
Hình 2.1: Quy trình nghip v theo phng thc tín dng chng t 8
Hình 3.1: S đ t chc ca Sacombank 20

1

CHNG 1: GII THIU CHUNG V  TÀI
NGHIÊN CU

1.1 TNG QUAN VN  NGHIÊN CU
Ngân hàng là mt trong các t chc tài chính quan trng nht ca nn kinh t.
Vi vai trò trung gian tài chính, tu thuc vào s phát trin ca nn kinh t nói chung
và h thng tài chính nói riêng mà loi hình NHTM thng chim t trng ln nht v
quy mô tài sn, th phn cng nh s lng. Hot đng ca NHTM rt đa dng và
mang tính rng khp, liên quan đn nhiu ngành, nhiu lnh vc ca nn kinh t
. Do
phm vi hot đng cng nh phm vi nh hng khá rng nh vy, ngân hàng phi
gánh chu nhiu ri ro khác nhau liên quan đn các hot đng kinh t đó. Mt s ri ro
đc thù mà các NHTM thng gp phi, đó là: ri ro tín dng, ri ro lãi sut, ri ro
thanh khon, ri ro hot đng, ri ro pháp lý, chính tr Hot đng trong lnh vc
nhy cm, ri ro ca ngân hàng không ch
liên quan đn các hot đng tín dng, huy

đng mà còn c hot đng dch v thanh toán, mà trong đó có l ri ro nht là thanh
toán quc t. Hin nay vi vic gia nhp vào t chc WTO, hot đng kinh doanh ca
các doanh nghip Vit Nam đc m rng trên nhiu quc gia t đó đòi hi nhu cu
TTQT cng phi nâng cao đ đáp ng nhu cu ca khách hàng. Nu nh hot đng
thanh toán n
i đa ch mang tính cht lu chuyn tin t trong nc vi nhng nguyên
tc, quy đnh đa phn b chi phi bi pháp lut trong nc nên nhng tranh chp s d
đc gii quyt thì thanh toán quc t li là mang đc trng khác. Mc dù nhng quy
tc, lut l v thanh toán quc t cng tuân theo nhng thông l quc t, nhng điu
khon nh
 UCP600, ISBP, URR752 và nhng điu khon quc t khác nhng vì là
giao thng gia các quc gia, nên mi nc đu có nhng điu lut riêng, tng doanh
nghip, tng ngân hàng  mi quc gia cng có quy đnh riêng.  có th cùng “đá”
trên “sân chi chung” này, ngoài nhng “phn thng ln”, các t chc, doanh nghip
cng có không ít ri ro, đc bit là trong vic thanh toán và giao nhn hàng.
1.2 LÝ DO CHN  TÀI
Trong tt c các hot đng kinh doanh ca ngân hàng, cho đn nay hot đng
TTQT vn là hot đng kinh doanh quan trng nht, mang li phn li nhun ln nht
cho ngân hàng. Tuy nhiên, bên cnh li nhun ln, bn thân hot đng thanh toán cng
cha đng rt nhiu ri ro. Ri ro trong hot đng TTQT có th gây ra tác đng nng
n đn các hot đng kinh doanh khác, thm chí đe do s tn t
i ca Ngân hàng. Hin
nay có rt nhiu phng thc thanh toán nhng đc s dng ph bin thì có chuyn
tin, nh thu và tín dng chng t. Nu nh hai phng thc đu đu bt li cho mt

2

bên là ngi mua hoc ngi bán, ngân hàng ch là trung gian và không b ràng buc
trách nhim phi thanh toán, thì phng thc tín dng chng t li t ra u vit hn,
nó đm bo quyn li cho tt c các bên tham gia. Bi vì nhng hot đng TTQT din

ra vi các đi tác có tr s  nhng quc gia khác nhau, thông tin v vic kinh doanh
ca h khó kim soát, đôi khi là thiu tin cy nên vic dùng phng thc này khá an
toàn và t
o đc s yên tâm cho mi bên v quyn li ca mình. C th nh nhà XK
s đc ngân hàng tr tin nu BCT xut trình phù hp vi L/C bt k nhà NK có
mun tr tin hay không; nhng chm tr trong vic chuyn chng t cng đc hn
ch ti đa do quy đnh c th trong L/C và mt khi chng t đc chuyn đn ngân
hàng thì vic thanh toán s đ
c tin hành ngày hoc vào mt ngày xác đnh, điu này
tránh vic chim dng vn ca nhà XK và đc bit nhà XK có th chit khu L/C
trc đ có tin chun b hp đng. Còn đi vi nhà NK, h ch thc hin vic tr tin
khi hàng hóa thc s đc giao, tránh vic la đo khi đa tin ri nhng không có
hàng và h cng yên tâm ch khi nhà XK chun b BCT đúng v
i L/C thì mi đc
thanh toán tin, điu này giúp nhà NK có đc nhng giy t theo đúng yêu cu đ
kim tra hành hóa. Riêng đi vi ngân hàng đây là phng thc thu đc nhiu mc
phí nh phí thanh toán L/C, phí ký hu B/L, phiu xác nhn thông báo…. do có nhiu
dch v đc thc hin đng thi cng m rng quan h vi khá nhiu đi tác  các
quc gia khác nhau. Vi khá nhiu u đim nh
 trên, quyn li ca c nhà nhp khu
và xut khu đc đm bo, ngc li ri ro ln nht thuc v ngân hàng. Chính vì
th, vic hn ch ri ro trong thanh toán quc t, đc bit là phng thc TDCT là mt
công vic không th thiu đi vi bt k mt ngân hàng nào.
Vi th mnh là mt trong nhng ngân hàng TMCP ln trong c nc, có mng
l
i kinh doanh rng khp, sn phm dch v ngân hàng đa dng và cht lng cao, h
thng máy tính và truyn thông hin đi, có uy tín đi vi khách hàng trong nc và
quc t hot đng TTQT ti Sacombank đã đt đc nhng thành qu nht đnh, đáp
ng mi nhu cu ca khách hàng v các nghip v liên quan đn thanh toán xut nhp
khu hàng hóa cho khách hàng mt cách nhanh chóng, chính xác và hiu qu. Tuy

nhiên, hot đng thanh toán qu
c t cng còn khá nhiu hn ch v mt cân đi gia
hot đng thanh toán xut khu và nhp khu đã nh hng đn hot đng thanh toán
ca ngân hàng. Mc dù s h s m L/C và h s yêu cu Sacombank là ngân hàng
thông báo rt nhiu, nhng t l thanh toán còn cha cao do có nhng ri ro. Chính vì
vy, lý do đu tiên mà tôi chn đ tài này là mun tìm ra nhng ri ro thc t mà ngân
hàng th
ng gp phi, đó có th là ri ro do s phc tp trong quy trình, s thiu kinh
nghim cng nh kin thc ca vi ngi s dng phng thc TDCT nên vic áp
dng phng thc này còn gp nhiu hn ch. Lý do th hai là tôi mun thông qua
nghiên cu này, đ xut mt s bin pháp hn ch ri ro cho phng thc trên, t đó
giúp ngân hàng có th thu hút đc nhi
u khách hàng s dng dch v thanh toán ca

3

mình, đem li ngun li nhun tt hn. Vì vy, tôi chn đ tài “Hn ch ri ro trong
thanh toán quc t theo phng thc tín dng chng t ti Ngân hàng Sài Gòn Thng
Tín ” làm đ tài khóa lun tt nghip.
1.3 MC ÍCH NGHIÊN CU
Mc đích nghiên cu ca đ tài là tìm hiu mt cách tng quát h thng c s lý
lun v ri ro TTQT. Tôi s nghiên cu thc trng hot đng và nhng ri ro thng
gp trong hot đng TTQT ti Sacombank, c th hn là phng thc TDCT. T
nhng tìm hiu đó, tôi s đ ra nhng gii pháp hn ch, phòng nga nhng ri ro
thng gp cho ngân hàng.
i vi mt hot đng kinh doanh nói chung và hot đng
ngân hàng nói riêng, li nhun luôn đi kèm vi ri ro. Tuy nhiên vì càng ngày ngân
hàng càng hot đng  nhiu lnh vc nên không phi lúc nào ngân hàng cng phát
hin đc nhng ri ro cng nh có bit ri ro nhng không d đ khc phc hiu qu.
Nh vy nu ngân hàng có th hn ch đn mc ti đa ri ro ca mình thì s thu hút

nhiu khách hàng s dng dch v thanh toán ca mình, nâng cao kh nng cnh trnh
không ch đi vi các khách hàng trong nc mà còn khách hàng quc t.
1.4 PHNG PHÁP NGHIÊN CU
 thc hin đ tài này, tôi da trên phng pháp phân tích các s liu t báo
cáo tài chính ca Sacombank và nhng báo cáo v tình hình doanh s xut nhp khu
ca phòng Thanh toán quc t Hi s. T đó tôi s so sánh nhng kt qu đt đc ca
tng nm vi nm trc đó, cui cùng là tng hp đ tìm ra v nguyên nhân có đc
t nhng kt qu trên. T nhng tìm hi
u đó, tôi s ch ra mt s trng hp đin hình
v ri ro hot đng TTQT thc t ti ngân hàng. Ngun thông tin chính đ làm đ tài
s là thu nhp các ngun tài liu chính thc t các sách chuyên ngành, trang web ca
Sacombank đ bit v các báo cáo tài chính thng niên, nhng quy đnh v hot đng
thanh toán, các báo và tp chí ngân hàng.
1.5 PHM VI NGHIÊN CU
Phm vi nghiên cu là hot đng TTQT theo phng thc TDCT ti Sacombank
trong giai đon nm 2009 đn 2011.  Sacombank còn nhiu chi nhánh thc hin
nghip v TTQT cha tht s tt và xy ra nhng ri ro riêng nhng vì s lng chi
nhánh ti Sacombank rt nhiu cng vi gii hn ca mt bài khóa lun tt nghip nên
tôi s c gng ch ra mt s ri ro thng gp nh
t ti nhng chi nhánh đó đ có th
đa ra cái nhìn tng quan v thc trng ri ro.
1.6 KT CU KHÓA LUN
Ngoài danh mc bng biu, danh mc vit tt và li kt, ni dung chính ca khóa
lun bao gm 4 phn chính sau:

4

Chng 1: Gii thiu chung v đ tài nghiên cu.
Chng 2: C s lý lun v ri ro trong Thanh toán quc t theo phng thc tín dng
chng t ca Ngân hàng Thng mi.

Chng 3: Thc trng và mt s ri ro thng gp trong hot đng Thanh toán quc t
theo phng thc tín dng chng t ti Sacombank.
Chng 4: Gii pháp hn ch ri ro trong hot đng Thanh toán qu
c t theo phng
thc tín dng chng t ti Sacombank.


5

CHNG 2: C S LÝ LUN V RI RO
TRONG THANH TOÁN QUC T THEO
PHNG THC TÍN DNG CHNG T CA
NGÂN HÀNG THNG MI
2.1 HOT NG THANH TOÁN QUC T CA NGÂN
HÀNG THNG MI
2.1.1 Khái nim
Quan h đi ngoi ca mi quc gia bao gm tng th các lnh vc: kinh t,
chính tr, vn hoá, khoa hc, k thut, du lch…trong đó quan h kinh t chim v trí
quan trng, là c s cho các mi quan h khác. Kt qu ca nhng mi quan h này
hình thành các khon thu chi tin t quc t ca mi quc gia. Tuy nhiên mi nc có
mi đc trng riêng và vì khong cách
đa lý gia các nc nên vic thanh toán không
th tin hành trc tip mà phi thông qua các t chc trung gian là NHTM vi mng
li hot đng khp ni trên th gii. Theo TS. Trn Hoàng Ngân, 2007 thì khái nim
Thanh toán quc t đc din đt nh sau:
“Thanh toán quc t là vic thc hin các ngha v tin t, phát sinh trên c s
các hot đng kinh t và phi kinh t gia các t chc hay cá nhân nc này vi các t

chc hay cá nhân nc khác, hoc gia mt quc gia vi mt t chc quc t, thng
đc thông qua quan h gia các Ngân hàng ca các nc có liên quan”

Nh vy, TTQT bao gm cách thc tr tin trong giao dch, buôn bán ngoi
thng hay các hot đng phi kinh t gia các ch th ti các quc gia khác nhau. Nó
cho thy ngi bán dùng cách nào đ thu đc tin sau khi bán hàng còn ngi mua
dùng cách nào đ tr tin cho ngi bán sau khi nhn hàng mình mun. Và nh
 vy,
h đu đt đc đn đích cui cùng là ngi bán nhn đ tin, ngi mua nhn đ
hàng theo đúng hp đng.
2.1.2 Vai trò ca Thanh toán quc t
a. i vi nn kinh t
Trong bi cnh hi nhp kinh t quc t, toàn cu hoá nn kinh t th gii thì
hot đng TTQT đóng mt vai trò quan trng trong vic phát trin kinh t ca đt
nc. Mt quc gia không th phát trin vi chính sách đóng ca, ch da vào tích lu
trao đi trong

6

nc mà phi phát huy li th so sánh, kt hp vi sc mnh trong nc vi môi
trng kinh t quc t. ây chính con đng tt yu trong chin lc phát trin kinh
t đt nc nên vai trò ca hot đng thanh toán quc t ngày càng đc khng đnh.
Thanh toán quc t góp phn gii quyt mi quan h hàng hoá tin t, to nên s liên
tc ca quá trình sn xut và
đy nhanh quá trình lu thông hàng hoá trên phm vi
quc t. Thanh toán quc t làm tng cng các mi quan h giao lu kinh t gia các
quc gia, giúp cho quá trình thanh toán đc an toàn, nhanh chóng, tin li và gim
bt chi phí cho các ch th tham gia.
b. i vi ngân hàng
Trong TTQT, ngân hàng đóng có vai trò quan trng đi vi ngân hàng. Nó có vai
trò trung gian thanh toán giúp cho quá trình thanh toán đc tin hành an toàn, nhanh
chóng , tin li và gim bt chi phí bng tin mt. Hot đng TTQT giúp ngân hàng
đáp ng tt hn nhu cu đa dng c

a khách hàng v các dch v tài chính có liên quan
ti TTQT. Các ngân hàng vi vai trò là trung gian thanh toán s bo v quyn li cho
khách hàng, đng thi t vn cho khách hàng, hng dn v k thut thanh toán trong
giao dch nhm gim thiu ri ro trong thanh toán và to s an toàn tin tng cho
khách hàng. iu này không ch giúp ngân hàng m rng qui mô hot đng mà còn là
mt u th to nên sc cnh tranh cho ngân hàng trong c ch th trng.
Hot đng TTQT không ch là m
t nghip v đn thun mà còn là mt hot đng
nhm h tr và b sung cho các hot đng kinh doanh khác ca ngân hàng. Hot đng
TTQT đc thc hin tt s m rng hot đng tín dng XNK, phát trin hot đng
kinh doanh ngoi t, bo lãnh ngân hàng trong ngoi thng, tài tr thng mi và các
nghip v ngân hàng quc t khác…Ngoài ra hot đng TTQT làm tng tính thanh
khon cho ngân hàng, to đi
u kin hin đi hóa công ngh bán hàng, giúp ngân hàng
m rng quan h vi ngân hàng nc ngoài t đó nâng cao uy tín cng nh khai thác
đc ngun tài tr trên th trng tài chính quc t.
2.1.3 Các phng thc thanh toán trong TTQT
Hin nay có nhiu phng thc TTQT dùng trong ngoi thng nh: phng thc
thanh toán chuyn tin (Remittance), phng thc nh thu (Collection), phng thc
thanh toán TDCT (Documentary Credit). Tuy nhiên, vi khá nhiu u đim nên
phng thc TDCT đc s dng rng rãi và ph bin. Vì vy trong phn này tôi xin
nói s v hai phng thc đu tiên và đ cp sâu hn vào phng thc TDCT.
Phng thc chuyn tin là phng th
c trong đó khách hàng (ngi yêu cu) yêu
cu ngân hàng phc v mình chuyn mt s tin nht đnh cho mt ngi khác (ngi
th hng)  mt đa đim nht đnh và trong mt thi gian nht đnh.

7

Phng thc nh thu là phng thc thanh toán trong đó bên bán (nhà xut khu) sau

khi giao hàng hay cung ng dch v, u thác cho ngân hàng phc v mình xut trình
b chng t cho bên mua (nhà nhp khu) đ thanh toán hay chp nhn thanh toán trên
c s hi phiu do nhà xut khu lp ra.
Phng thc tín dng chng t là phng thc thanh toán, trong đó theo yêu cu ca
khách hàng, mt ngân hàng s phát hành mt bc th (gi là th tín d
ng- letter of
credit) cam kt tr tin hoc chp nhn hi phiu cho mt bên th ba khi ngi này
xut trình cho ngân hàng b chng t thanh toán phù hp vi nhng điu kin và điu
khon quy đnh trong th tín dng.
T khái nim trên cho thy, phng thc TDCT có th đc áp dng trong ni thng
và ngoi thng. Trong ngoi thng, theo yêu cu ca nhà NK, ngân hàng phát hành
mt th tín dng cho nhà XK h
ng. Trong đó NHPH có s cam kt s tr tin cho
nhà XK khi nhà XK tuân th nhng điu kin quy đnh trong L/C và chuyn BCT cho
ngân hàng đ thanh toán.
Thut ng “tín dng- credit”  đây đc dùng theo ngha rng, ngha là “tín nhim”,
ch không phi đ ch “mt khon cho vay” theo ngha thông thng. iu này đc
th hin rõ trong trng hp khi ngi NK ký qu 100% giá tr ca L/C, thì thc cht
ngân hàng không cp b
t c mt khon tín dng nào mà ch cho ngi NK “vay” s
tín nhim ca mình. Nh vy, thut ng “tín dng” trong phng thc TDCT ch th
hin khon “tín dng tru tng” bng li ha tr tin ca ngân hàng thay cho li ha
tr tin ca nhà NK, vì ngân hàng có tín nhim hn nhà NK.
Nh vy, trong phng thc TDCT, ngân hàng không ch là ngi trung gian thu h,
chi h, mà còn là ngi đi din cho nhà NK thanh toán ti
n hàng cho nhà XK, bo
đm cho nhà XK nhn đc khon tin tng ng vi hàng hoá mà h đã cung ng.
ng thi, ngân hàng còn là ngi đm bo cho nhà NK nhn đc s lng và cht
lng hàng hoá phù hp vi BCT và s tin mình b ra.
• Các bên tham gia

Ngi xin m L/C (Applicant for L/C): là ngi yêu cu ngân hàng phc v
mình phát hành mt L/C, và có trách nhim pháp lý v vic tr tin ca ngân
hàng cho ngi bán theo L/C này.
Ngi th hng L/C (Beneficiary): là ngi
đc hng tin thanh toán hay s
hu hi phiu chp nhn thanh toán.
Ngân hàng phát hành L/C (Issuing Bank) hay ngân hàng m L/C (Opening
Bank): là ngân hàng mà theo yêu cu ca ngi mua, phát hành mt L/C cho
ngi bán hng.

8

Ngân hàng thông báo (Advising Bank): là ngân hàng đc ngân hàng phát hành
yêu cu thông báo L/C cho ngi th hng.
Ngân hàng xác nhn (Confirming Bank): trong trng hp nhà XK mun có s
đm bo chc chn ca th tín dng, thì mt ngân hàng có th đng ra xác nhn
L/C theo yêu cu ca ngân hàng phát hành.
Ngân hàng đc ch đnh (Nominated Bank): là ngân hàng đc NHPH u
nhim đ khi nhn đc b chng t phù hp vi nhng qui đnh trong L/C thì
thanh toán; chp nhn hi ký hn cho ngi th hng ho
c chit khu BCT.
• Quy trình nghip v tín dng chng t

Hình 2.1: Quy trình nghip v theo phng thc tín dng chng t
Bc 1: Sau khi kí hp đng ngoi thng, nhà NK ch đng vit đn và gi các
giy t cn thit liên quan xin m L/C gi ngân hàng phc v mình (NHPH L/C),
yêu cu ngân hàng m mt L/C vi mt s tin nht đnh và theo đúng nhng
điu kin nêu trong đn, đ tr tin cho nhà XK.
Bc 2: Cn c vào các giy t xin m L/C ca nhà NK, NH phc v nhà NK
sau khi đã đng ý, và nhà NK đã thc hin ký qu, thì s m mt L/C vi mt s
tin nht đnh đ tr tin cho nhà XK ri gi bn chính (bn gc) cho NH phc
v nhà XK (NHTB).
Bc 3: Nhn đc bn chính L/C t NH phát hành, NHTB phi xác thc L/C
đã
nhn đc và gi bn chính L/C cho nhà XK.
Bc 4 : Cn c vào các ni dung ca L/C và nhng tha thun đã ký trong hp
đng, nhà XK s tin hành giao hàng cho nhà NK.
Bc 5: Sau khi đã tin hành giao hàng, nhà XK phi hoàn chnh ngay BCT hàng
hoá theo đúng nhng ch th trong L/C và phát hành hi phiu ri gi toàn b các
chng t này cho NH thông báo/NH thanh toán đ xin thanh toán.
Hp đng ngoi thng
4
9
1
3
5
6
2
7
8
Ngi
xut khu

Ngi
nh
p
khu
NH
phát hành L/C
NH thông báo/
thanh toán L/C

9

Bc 6: NH thông báo/thanh toán nhn đc b chng t t nhà XK phi kim
tra tht k, nu thy các chng t này mà b ngoài ca chúng không có gì mâu
thun vi nhau thì s tin hành tr tin cho các chng t đó.
Bc 7: NH thông báo L/C chuyn b chng t cho NH phát hành L/C và yêu
cu NH này tr tin cho b chng tđó.
Bc 8: Nhn đc b chng t, NH phát hành phi kim tra k, nu các ch
ng
t khp đúng, không có s nghi ng thì NH phát hành trích tin t tài khon ký
qu m L/C đng tên nhà NK đ chuyn tr cho NH thông báo/ thanh toán L/C.
Bc 9: NHNK thông báo vic tr tin đi vi L/C cho nhà NK, đng thi NH
chuyn giao b chng t hàng hoá cho nhà NK đ ngi đó có cn c đi nhn
hàng.
2.2 RI RO TRONG HOT NG TTQT THEO PHNG
THC TDCT TI NGÂN HÀNG THNG MI
2.2.1 Khái nim v ri ro trong hot đng TTQT
Trong quá trình hot đng ca mình, TTQT không ch đn thun mang li nhng
li ích kinh t mà còn phát sinh nhng nguy c có th gây ra ri ro, tn tht trc tip
cho đt nc, cho ngân hàng, cho doanh nghip hot đng kinh doanh xut nhp
khu. Vì vy theo TS. Nguyn Vn Tin (2007), ta có khái nim ri ro nh sau: “Ri

ro trong hot đng TTQT ca NHTM là vn đ xy ra ngoài ý mun trong quá trình
tin hành hot đng TTQT và nh hng xu
đn hot đng kinh doanh ca NHTM”
Trong quá trình tin hành hot đng TTQT, ri ro xy ra khi quyn li ca mt
bên tham gia b vi phm. Ri ro không ch đc hiu theo ngha hp là vic chng t
không đc thanh toán, mà còn đc hiu rng ra là bt k mt s chm tr nào trong
các khâu ca quá trình TTQT. Ri ro có th xy ra vi tt c các bên tham gia: Vi
ngi bán, ri ro xy ra khi bán hàng không thu đc tin hoc ch
m thu đc tin, ri
ro v th trng, ri ro không nhn hàng, ri ro không thanh toán…; vi ngi mua,
ri ro xy ra khi ngi bán giao hàng không đúng vi các điu kin ca hp đng
(không đúng s lng, chng loi…), ri ro không giao hàng, ri ro trong quá trình
vn chuyn hàng hoá…; vi NH có liên quan, ri ro xy ra khi ngi mua hoc ngi
bán thiu trung thc, không thc hin đúng cam kt đã ghi trong hp đng, do t
giá
bin đng…
Mi phng thc thanh toán có mi ri ro riêng, nu nh hai phng thc
chuyn tin và nh thu, ri ro thuc v ngi bán hoc ngi mua thì phng thc
TDCT ri ro tác đng đn c NHTM vì NH không ch là trung gian thanh toán mà còn

10

đng ra chu trách nhim kim tra BCT và thanh toán cho nhà XK trc khi nhà NK
hoàn tr li cho NH.
2.2.2 Mt s loi ri ro thng gp trong TTQT theo phng thc
TDCT ca NHTM
Trong hot đng ngân hàng, li nhun và ri ro luôn đi đôi vi nhau và có mi
quan h ngc chiu. Li nhun càng cao thì ri ro ngân hàng gp phi càng ln và
ngc li. Trong hot đng thanh toán TDCT, ngân hàng cng không th tránh khi
ri ro. Vì vy theo nguyên nhân phát sinh, các ri ro trong thanh toán TDCT mà ngân

hàng và các bên tham gia thng gp là:
a. Ri ro tín dng
Ri ro tín dng là đc trng tiêu biu nht, d xy ra nht trong mi hot đng
ngân hàng. Ri ro trong ho
t đng tín dng là tình trng ngi đi vay không có kh
nng hoàn tr đc, không tr đúng hn hoc không tr đy đ gc và lãi vay cho ngân
hàng. Nu tt c các khon đu t ca ngân hàng đc thanh toán đy đ c gc và lãi
đúng hn thì ngân hàng không chu bt c ri ro tín dng nào. Trong trng hp ngi
vay tin phá sn thì vic thu hi gc và lãi tín dng là không chc chn, do đó ngân
hàng th
ng xuyên gp ri ro rín dng.
i vi ngân hàng phát hành: Th tín dng là mt bn cam kt thanh toán ca
ngân hàng m L/C đi vi ngi bán và khi m th tín dng này, ngân hàng đã cung
cp mt khon tín dng cho ngi NK, nhng không phi lúc nào nhà nhp khu cng
có đ s d trên tài khon làm vt bo đm cho th tín dng. Nu ngi nhp khu b
v n, phá sn hay mt kh
 nng thanh toán thì s gây ri ro cho ngân hàng phát hành
vì khi đó ngân hàng vn phi thanh toán cho ngi bán mà không thu đc tin t
ngi mua. ây là loi ri ro gây thit hi nng n nht cho ngân hàng m L/C. Nu
L/C đc ký qu 100% thì ri ro tín dng s không xy ra, song trên thc t phn ln
các nhà nhp khu đu đ ngh ngân hàng tài tr cho mình di hình thc k qu mt
phn hoc cho vay NK.  gim thi
u ri ro loi này, ngân hàng thng yêu cu vn
đn phi đc ký phát cho ngân hàng, hoc đ ra các bin pháp v ký qu, th chp tài
sn. Tu thuc vào uy tín, kh nng thanh toán ca khách hàng mà mc k qu cao
hay thp. i vi trng hp ký qu di 100%, ngân hàng phi đi mt vi nguy c
khách hàng mt kh nng thanh toán cao.
Trong vic cho vay tài tr nhp khu, ngân hàng đòi hi phi có tài sn th ch
p.
Nhiu khi, tài sn th chp chính là lô hàng nhp. Nu khách hàng không th thanh

toán, ngân hàng phi gp ri ro khi x lý lô hàng này. Ri ro tín dng còn xy ra rt
nhiu khi ngân hàng bo lãnh L/C nhp hàng tr chm. L/C tr chm có th đc coi là
mt cam kt bo lãnh thanh toán ca ngân hàng phát hành cho mt giao dch thng

11

mi khi hi phiu đòi n đn hn thanh toán. Hin nay các ngân hàng đã bo lãnh cho
doanh nghip m L/C tr chm quá nhiu, thm đnh h s cha tt, cha có cht
lng gây nên ri ro tín dng to ln và thc t cho thy các khon bo lãnh còn tn
đng hin nay cha x lý đc ch yu là L/C tr chm.
i vi ngân hàng ca nhà xut khu: Ri ro tín d
ng vi ngân hàng thông báo
có th là do khi chit khu chng t hàng hoá. Có hai loi chit khu chng t hàng
hoá xut khu là chit khu min truy đòi và chit khu bo lu quyn truy đòi. 
gim thiu ri ro, các ngân hàng thng chit khu truy đòi. Tuy nhiên, nu sau khi đã
chit khu mà ngân hàng b ngân hàng phát hành t chi thanh toán thì ri ro đi vi
ngân hàng là rt ln vì vic đòi li tin nhà xu
t khu rt khó khn, đòi hi thi gian,
nu nhà xut khu phá sn, mt kh nng thanh toán thì vic đòi đc tin là gn nh
không th.
Ngoài ra, khi cho vay tài tr xut khu, ngân hàng cng xó kh nng gp ri ro. Các
ngân hàng thng cho vay tài tr vn lu đng đ mua, sn xut hàng xut khu theo
hp đng ngoi thng đã ký kt hoc theo đn đt hàng. Tuy nhiên, do m
t lý do nào
đó mà ngi xut khu không th xut đc lô hàng đó, hoc đã dùng tin vay vào
mt mc đích khác hay lô hàng gp ri ro trong giao nhn hoc thanh toán thì ngân
hàng đã gp phi ri ro tín dng.
i vi ngân hàng xác nhn: Ta đu bit ngân hàng xác nhn thng là ngân
hàng ln, có uy tín hoc ngân hàng có quan h tin gi, tin vay vi ngân hàng m,
đc ngân hàng m yêu cu xác nhn và cam kt tr tin cho ngi bán nu ngân hàng

m
 không thc hin đc ngha v ca mình. Ri ro xy ra khi NHXN không nm
đc nng lc tài chính ca ngân hàng m đã vi xác nhn theo yêu cu ca h đ ri
lãnh trách nhim thanh toán thay cho ngân hàng m khi h mt kh nnh thanh toán.
Nu BCT đc trình đn ngân hàng xác nhn là hoàn ho, ngân hàng này phi tr tin
cho ngi xut khu bt lun có truy hoàn đc tin t ngân hàng phát hành hay
không, điu này d nhiên mang đ
n ri ro ln cho ngân hàng xác nhn.
b. Ri ro k thut
Ri ro k thut là nhng ri ro do nhng sai sót mang tính k thut trong quy
trình thanh toán TDCT.
Ri ro đi vi ngân hàng phát hành: Trong nghip v m L/C, nu NH phát
hành kim tra không k đn xin m L/C s dn đn vic chp nhn c nhng điu
khon hàm cha ri ro cho NH sau này.Khi nhn đc BCT xut trình, nu NHPH tr
tin hay chp nh
n thanh toán hi phiu k hn mà không có s kim tra mt cách
thích đáng b chng t, đ b chng t có li, nhà NK không chp nhn, thì NH
không th đòi tin nhà NK.Ngân hàng phát hành phi thc hin thanh toán cho ngi

12

th hng theo qui đnh ca L/C ngay c trong trng hp nhà NK mt kh nng
thanh toán hoc b phá sn do kinh doanh thua l. Trong trng hp hàng đn trc
BCT thì NHPH hay đc yêu cu chp nhn thanh toán cho ngi th hng mà cha
nhìn thy BCT. Nu không có s chp nhn trc ca ngi NK v vic hoàn tr, thì
NHPH s gp ri ro khi BCT có sai sót, khi đó nhà NK không chp nhn và NH s
không truy hoàn đc tin t nhà NK.
R
i ro đi vi ngân hàng thông báo: NHTB có trách nhim phi đm bo rng
th tín dng là chân tht, đng thi phi xác minh ch ký, mã khoá (test key), mu

đin ca NHPH trc khi gi thông báo cho nhà XK. Ri ro xy ra vi NHTB là khi
NH này thông báo mt L/C gi hoc sa đi mt L/C không có hiu lc trong khi
chính NH cha xác nhn đc tình trng mã khoá hay ch ký u quyn ca NH m
L/C.
Ri ro đi vi ngân hàng xác nhn: Nu BCT đc xu
t trình là hoàn ho thì
NH xác nhn phi tr tin cho nhà XK bt lun là có truy hoàn đc tin t NHPH hay
không. Nh vy, NH xác nhn chu ri ro tín dng đi vi NHPH. Nu NH xác nhn
tr tin hay chp nhn thanh toán hi phiu k hn mà không có s kim tra BCT mt
cách thích đáng, đ BCT có li, NHPH không chp nhn thanh toán thì NH xác nhn
không th đòi tin NHPH.
Ri ro đi vi ngân hàng đc ch đnh: Các NH
đc ch đnh không có trách
nhim thanh toán cho nhà XK trc khi nhn đc tin hàng t NHPH. Tuy nhiên
trong thc t, trên c s BCT đc xut trình, các NH đc ch đnh thng ng trc
cho nhà XK vi điu kin truy đòi đ tr giúp nhà XK, do đó NH này phi chu ri ro
tín dng đi vi NHPH hoc nhà XK.
c. Ri ro đo đc
Ri ro đo đc là nhng ri ro khi mt bên tham gia phng th
c thanh toán
TDCT c tình không thc hin đúng ngha v ca mình theo qui đnh ca L/C, làm
nh hng ti quyn li ca bên kia.
Ri ro đo đc đi vi nhà XK: Mc dù trong thanh toán TDCT đã có s cam
kt ca NH m L/C nhng s tin tng và thin chí gia ngi mua và ngi bán vn
đc coi là yu t quan trng đm bo cho s an toàn ca TTQT. Khi ngi NK
không thin chí, c ý không mun thc hi
n hp đng thì h có th da vào sai sót cho
dù là rt nh ca BCT đ đòi gim giá, kéo dài thi gian đ chim dng vn ca ngi
bán, thm chí t chi thanh toán.
Ri ro đo đc đi vi nhà NK: Vi ngi mua s trung thc ca ngi bán là

rt quan trng bi vì NH ch làm vic vi các chng t mà không cn bit vic giao
hàng có đúng hp đng hay không. Do đó nhà NK có th
 gp ri ro nu nhà XK có

13

hành vi gian di, la đo trong vic giao hàng nh : c tình giao hàng kém phm cht,
không đúng s lng…
Ri ro đo đc đi vi ngân hàng: NH là ngi gánh chu ri ro đo đc khi NH
phát hành phi thc hin thanh toán cho ngi hng li theo qui đnh ca L/C ngay
c trong trng hp ngi NK ch tâm không hoàn tr.NH là ngi gây ra ri ro đo
đc khi NH m L/C có th vi phm cam kt ca mình nh t chi thanh toán hoc trì
hoãn thanh toán hoc đng v phía khách hàng gây khó khn trong quá trình thanh
toán.
d. Ri ro chính tr, pháp lý
Ri ro chính tr trong thanh toán quc t theo phng thc TDCT là nhng ri ro
bt ngun t s không n đnh v chính tr ca các nc có liên quan trong quá trình
thanh toán. ó là các cuc ni lon, biu tình, bo đng hay chin tranh, đo chính,
đình công…hoc nhng ri ro bt kh kháng nh thiên tai, ho hon  các nc tham
gia làm chng t b
 tht lc cng có th gây ri ro trong quá trình thanh toán.
Thông thng là ri ro do thay đi môi trng pháp lý là s thay đi đt ngt v
thu XNK, hn ngch, c ch ngoi hi, lut XNK. Nhng thay đi này làm cho các
điu kin trên th trng tài chính thay đi đt bin không d tính trc làm các bên
tham gia XNK và ngân hàng không thc hin đc ngha v ca mình, làm cho L/C có
th b hu b, gây thit hi cho các bên tham gia.
Bên cnh
đó, Bên cnh nhng ri ro trên, thì phng thc TDCT còn có th gp
ri ro ngoi hi nh là s gim sút giá tr ca tài sn hay s tng thêm các khon n
phi tr do bin đng t giá ngoi t nh hng xu đn hot đng ca ngân hàng hoc

nh ri ro thiên ti nh l lt, hn hán…. cng nh hng đn quá trình thanh toán ca
NH.
2.2.3 Nguyên nhân ca ri ro trong TTQT theo phng thc
TDCT
a. Nguyên nhân khách quan
Mt nguyên nhân thng thy chính là hn ch v trình đ và nng lc ca phía
các doanh nghip XNK. Nn kinh t nc ta mi chuyn sang h thng m, hi nhp,
nên các doanh nghip đang gp phi nhiu khó khn. Trong khi đi th là nhng nhà
buôn t bn chuyên nghip có quá nhiu kinh nghim và s khôn ngoan còn các doanh
nghip ca ta còn hiu bit hn ch trong các thông l, tp quán thng quc t
, lut
pháp quc t cng nh lut pháp ca các nc đi tác. iu này dn đn rt nhiu thit
thòi cho doanh nghip ta khi tin hành xut nhp khu vi phía đi tác. Không nhng
vy các doanh nghip còn thiu đi ng chuyên gia gii trong lnh vc pháp lut, k

14

thut thanh toán quc t nên không th t vn cho doanh nghip trong thanh toán.
Ngoài ra, mt điu dn đn ri ro tín dng là doanh nghip không có đ kh nng tài
chính khi tham gia vào hot đng ngoi thng, hot đng kinh doanh ch yu bng
vn vay ngân hàng, nên do khi kinh doanh thua l, b la đo thì s gây tác hi trc
tip đn ngân hàng.
Nguyên nhân tip theo là v pháp lý khi lut pháp quc gia mâu thun vi quy
tc thc hành thng nht vê tín d
ng chng t UCP bt ngun do trên th gii, mi
nc có mt lch s phát trin riêng, không nc nào ging nc nào. Ri ro pháp lý
xy ra do s thiu hiu bit ca các bên đi vi lut pháp các nc, cng nh lut pháp
quc t nh UCP, URR dn đn s vn dng sai các quy đnh ca các nc khác. Vì
vy, đ hn ch loi ri ro này, doanh nghip XNK c
ng nh các ngân hàng cn có

nhng t vn pháp lut gii, cng tác vi công ty lut, trung tâm trng tài quc t xin
ý kin pháp lý, ngn chn ri ro ngay t đu, tránh trng hp xy ra tranh chp ri
mi đa nhau ra toà, mt rt nhiu thi gian và tin bc.
Mt nguyên nhân khác không kém phn quan trng đó là tình hình v kinh t
chính tr nh khng hong kinh t, khng hong tài chính - tin t, c
m vn kinh t,
chính sách ngoi thng thay đi hay v chính tr nh đình công, chin tranh, đo
chính. ây là nhng yu t nh hng rt ln đn vic thanh toán quc t nói chung và
thanh toán L/C nói riêng, nhng là nhng nguyên nhân rt khó tránh khi và khc
phc. i vi nhng nguyên nhân này, ngân hàng ch có th d đoán đ tránh trng
hp gp phi, nhng khi đã gp thì rt khó có th kh
c phc.
b. Nguyên nhân ch quan
Trong thanh toán quc t, ngân hàng ch là trung gian đng ra thu h và chi h
khách hàng và thu phí dch v, dng nh không gp phi mt ri ro nào. Tuy nhiên,
do nhiu nguyên nhân khác nhau, hot đng thanh toán L/C gp rt nhiu ri ro, trong
đó có ri ro ch quan t phía nng lc và trình đ ca cán b ngân hàng, gây cho ngân
hàng nhiu thit hi, nh hng đn uy tín ca ngân hàng.Do kh nng áp dng quy
ch và nng lc c
a cán b tín dng trong quá trình thm đnh khách hàng trc khi
m L/C mà gây ra ri ro tín dng cho ngân hàng. Khi tin hành vic ký qu, cho vay
thanh toán hàng nhp, ngân hàng phi xem xét k tình hình tài chính, kh nng thanh
toán ca doanh nghip cng nh uy tín và mi quan h đi vi ngân hàng. Nu không
nm chc đc nhng vn đ trên, không am hiu và kim tra đc các thông s k
thut và hiu qu kinh t ca d án mình tài tr thì kh nng ri ro là rt l
n. Nguyên
nhân sâu xa là do thông tin tín dng không đy đ, nó dn đn hu qu là s la chn
đi nghch, ngha là nhng ngi b t chi li chính là nhng ngi có kh nng
thanh toán, còn nhng ngi đc chn li có khi không tr đc n. Do trình đ
nghip v ngoi thng và thanh toán xut khu ca cán b ngân hàng còn yu nên

15

cha nm bt đc yêu cu ca L/C, dn đn sai sót trong quá trình lp chng t thanh
toán nh s không phù hp gia hp đng và th tín dng, không phát hin đc sai
sót ca chng t Hn na, ri ro k thut còn bt ngun t tính tc trách, cu th ca
cán b thanh toán, gây nhiu thit hi không đáng có cho ngân hàng.
Mt nguyên nhân na không ch ca cán b ngân hàng mà còn liên quan đn
doanh nghi
p xut nhp khu đó là nguyên nhân đo đc. Khi nhà nhp khu c tình
không thanh toán, nhà xut khu trình b chng t gi đ đc thanh toán, nhà xut
khu và nhp khu câu kt vi nhau thanh toán L/C đ ra tin, cán b ngân hàng c
tình che đy… thì dn đn ri ro đo đc. Nói chung, nguyên nhân sâu xa dn đn ri
ro đo đc là thông tin không cân xng, mt bên không có nhng thông tin chính xác
v kh nng tài chính, tình hình hot đng kinh doanh, uy tín và tính trung th
c ca
bên kia nên khi h c tình che giu, la gt thì rt khó phát hin ra.
2.3 CÁC NGHIÊN CU Ã THC HIN LIÊN QUAN N
 TÀI
Trên th gii, thanh toán quc t là nghip v đã đc s dng khá lâu và là dch
v không th thiu khi kinh doanh thng mi gia các nc khác nhau. Ti Vit
Nam, t khi m ca hi nhp và giao thng vi quc t thì dch v này mi bt đu
đc hình thành và dn dn chim đc s quan tâm ca các doanh nghip, chính ph
và quan trng nht là các ngân hàng thng mi. Trong TTQT có khá nhiu ph
ng
tin thanh toán phù hp vi tng nhu cu, tng đi tng và tng mc đích thanh toán,
tuy nhiên mt phng thc đc s dng ph bin và đem li s tin tng nhiu nht
vn là phng thc TDCT Vi nhng u đim cùng vi nhng ri ro trong quá trình
thanh toán thì đây là mt đ tài đc nhiu ngi chn làm nghiên cu.
Vi bn thân tôi, khi chn đ

tài này làm khóa lun tt nghip, tôi đã tham kho
mt s nghiên cu ca các tác gi khác  thc hin đ tài này, đó có nhng bài vit
khá c th, rõ ràng và mang tính thc tin cao. Có tác gi nghiên cu ri ro trong
phng thc TDCT ca mt chi nhánh, có tác gi li nghiên cu v toàn ngân hàng,
thm chí có tác gi li m rng ra mt s ngân hàng thc hin nghip v này ti Vit
Nam. Mi bài có bi c
nh thi gian và không gian khác nhau nên đu có nhng đóng
góp thit thc đ hoàn thin cng nh hn ch ri ro cho hot đng TTQT bng
phng thc TDCT. Mt trong nhng nghiên cu  bc đi hc mà tôi tham kho là
"Gii pháp hn ch ri ro trong thanh toán quc t theo phng thc tín dng chng t
ti ngân hàng thng mi c phn Sài Gòn Thng tín - chi nhánh Hà Ni" ca tác gi
V Th
 Vân Anh, lp 42B, khoa Tài Chính Doanh nghip, trng H Kinh t quc
dân, nm 2003. Mt u đim d thy là bài vit đi khá sâu vào thc trng ri ro trong
hot đng TTQT, đi c th vào TDCT và s b L/C lp ti NH trong giai đon 2001-
2003 có xy ra ri ro, đng thi nêu đc mt s trng hp xy ra ri ro ti chi

16

nhánh. Tuy nhiên thi đim mà tác gi thc hin đ tài là giai đon mà Sacombank
còn cha thc hin TTQT tp trung nên mi chi nhánh vn đm trách vic kim tra
BCT và thanh toán trc tip qua bên nc ngoài. Chính vì mi chi nhánh có cách kim
tra riêng trong khi các nhân viên còn khá tr, trình đ ngoi ng tt nhng còn hn ch
kinh nghim nên nhng ri ro xy ra là không th trách khi. Hin nay, trong toàn h
thng Sacombank đã trin khai chng trình thanh toán quc t tp trung, tc là m
i
kim tra chng t s chuyn v Hi S, đng thi t vn cho chi nhánh khi gp nhng
b h s khó. iu này đã làm gim mt s ri ro mà ngân hàng thng gp phi trong
thi gian trc.
i vi nghiên cu ca tác gi Nguyn Th Lan Phng, Lp 1501, khoa

Thng mi quc t, H Ngoi Thng v đ tài “H
n ch ri ro trong TTQT ti NH
Công Thng”, nm 2007. Vi đ tài này, tác gi đã đ cp khá rõ v thc trng ri ro
ca tng phng thc thanh toán trong toàn h thng Ngân hàng Công Thng, bài
vit cng phân tích s liu v doanh s cha thanh toán mt cách chi tit, rõ ràng và
nguyên nhân dn đn ri ro trên. Tuy nhiên vì vit chung v ri ro ca các phng
thc thanh toán nên tác gi cha nêu đc c th tng trng h
p ri ro và nhng bin
pháp mà ngân hàng x lý cng nh phòng nga ri ro đó. Ngoài hai nghiên cu trên,
tôi còn tham kho mt s tài liu v tình hình hot đng thanh toán quc t ti các
ngân hàng nh BIDV, Eximbank và Standar Chardter. Mi ngân hàng có nhng đc
trng riêng trong hot đng ca mình nhng do điu kin kinh t chung nên các ngân
hàng cng gp khó khn cng nh ri ro v lnh vc thanh toán. Sau khi tìm hiu v
hot đng TTQT và nh
ng ri ro thng gp ti mi hàng cng vi thi gian thc t
ti Ngân hàng Sài Gòn Thng Tín, tôi hi vng đ tài ca tôi s phn nào giúp ngân
hàng hn ch đc nhng ri ro thng gp hin nay ti ngân hàng.
2.4 PHNG PHÁP NGHIÊN CU  TÀI
Phng pháp chính đ thc hin đ tài này phân tích các s liu t báo cáo tài
chính ca Sacombank qua các nm 2009, 2010 và 2011. Ngoài ra trong thi gian thc
tp, tôi đc các anh ch là cán b nhân viên nhân hàng cung cp mt s báo cáo v
tình hình doanh s xut nhp khu ca phòng Thanh toán quc t Hi s. Da vào
nhng s liu đó tôi s so sánh nhng kt qu đt đc ca tng nm, s tng gim
ca n
m đó so vi nm trc đó và tìm hiu nguyên nhân ca s thay đi đó. Ngoài ta
tôi còn tìm hiu nhng ri ro xy ra trong các nm qua thông qua nhng bn bè và
ngi quen làm vic  mt s chi nhánh đ nêu ra mt s trng hp c th v ri ro
hot đng TTQT thc t ti ngân hàng.
Tôi tìm hiu thông tin qua nhng ngun tài liu chính thc t các sách chuyên
ngành, trang web ca Sacombank đ bit v các báo cáo tài chính thng niên, nh

ng
quy đnh v hot đng thanh toán, các báo đin t v tài chính và tp chí ngân hàng.

17

Vì đây là đ tài mang tính lý thuyt khá nhiu, các bc ca quy trình thanh toán phi
đc thc hin rt nghiêm chnh nên trong thc t còn có rt nhiu khó khn. Tôi hi
vng vi phng pháp nghiên cu trên tôi có th nêu ra nhng trng hp c th đ
giúp ngân hàng khc phc đc nhng hn ch và ri ro thng gp.