Phát triển bền vững vùng chuyên canh lúa ở huyện Cần Đước - Tỉnh Long An và những định hướng giải pháp đến năm 2020

Chuyên đ tt nghip GVHD: TS. Nguyn Tn Khuyên

SVTH: Nguyn Th Thanh Tho Page 1


TRNGăI HC KINH T TP.HCM
KHOA KINH T PHÁT TRIN




CHUYểN  THC TP
 TÀI:

PHÁT TRIN BN VNG VÙNG CHUYÊN CANH LÚA
 HUYN CNăC ậ TNH LONG AN VÀ NHNG
NHăHNG GIIăPHÁPăNăNMă2020



GVHD: TS.Nguyn Tn Khuyên
SVTH : Nguyn Th Thanh Tho
Lp: Kinh t nông nghip và ptnt

Niên khóa 2008-2012
Chuyên đ tt nghip GVHD: TS. Nguyn Tn Khuyên

SVTH: Nguyn Th Thanh Tho Page 2

MC LC
T VNă 5
1. Lý do chnăđ tài. 6
2. Mc tiêu nghiên cu caăđ tài 7
3. Câu hi nghiên cu 8
4. Phm vi nghiên cu caăđ tài 9
5. Phngăphápănghiênăcu và ngunătăliu. 9

6. Kt cu ca bài lun 10
CHNGă1:ăTNG QUAN TÀI LIUăVÀăCăS LÝ THUYT 12
I. Lý thuyt v phát trin nông thôn toàn din trên khía cnh kinh t 12
II. Lý thuyt v phát trin nông nghip bn vng 13
III. Các mô hình lý thuyt v tngătrng và phát trin nông nghip. 15
1. Mô hình David Ricardo. 15
2. Mô hình Park S.S 17
IV. Các nhân t tácăđngăđn s phát trin bn vng ca các vùng chuyên canh lúa 19
1. TácăđngăcaăcácăyuătăđuăvƠo 19
2. Tácăđngăcaăcácănhơnătăđuăra 23
2.1 Tácăđngăcaănhơnătăchínhăsáchăphátătrinănôngănghip. 24
2.2 ChătiêuăphnăánhătătrngăđóngăgópăcaăcơyălúaăvƠoăngƠnhănôngănghip 26

CHNGă2ă:ăTHC TRNG V TÌNH HÌNH PHÁT TRIN CÁC VÙNG
CHUYÊN CANH LÚA CA HUYN CNăC TNH LONG AN 28
I. iu kin t nhiên và tài nguyên thiên nhiên 28
1. iu kin t nhiên 28
1.1 V tríăđa lý 28
1.2 aăhình 28
1.3 Khíăhu 29
1.4 Thyăvn 30
2. CácăngunătƠiănguyên 31
2.1 TƠiănguyênăđt 31
2.2 TƠiănguyênărng. 32
2.3 TƠiănguyênăkhoángăsn 32

Chuyên đ tt nghip GVHD: TS. Nguyn Tn Khuyên

SVTH: Nguyn Th Thanh Tho Page 3

3. ánhăgiáăchungăđiuăkinătănhiênăvƠătƠiănguyênăthiênănhiênănhăhngăđnă
cácăvùngăchuyênăcanhălúaăgo 32
3.1 Nhngăđimăthunăli 32
3.2 Nhngăđimăkhóăkhn 33
II. Tìnhăhìnhătngătrng kinh t nông nghip 34
1. Săltătìnhăhìnhăphátătrinăkinhătănôngănghipănóiăchung 34
2. VaiătròăcaăcơyălúaăđiăviăsătngătrngăcaăngƠnhănôngănghip 39
3. VaiătròăcaăcơyălúaăđiăviăsătngătrngăkhuăvcătrngătrtăcaăngƠnhă

nôngănghip. 40
III. Thc trng vic sn xut và phát trin các vùng chuyên canh lúa go 42
1. ThcătrngătìnhăhìnhăsnăxutălúaăcaăhuynăCnăcătnhăLongăAn. 42
1.1 Vădinătíchăgieoătrngălúa 42
1.2ăVăsnălngălúaăquaăcácănm 43
1.3ăVănngăsutălúaăquaăcácănm 44
2. SoăsánhătìnhăhìnhăsnăxutălúaăcaăhuynăCnăc 48
2.1 Soăviăchătiêuăđtăraăcaăhuyn. 48
2.2 SoăviăhuynăgiápăranhăCnăGiuc 49
2.3 Văthăcơyălúa caăhuynăCnăcăsoăviătnhăLongăAn. 52
3. SăhìnhăthƠnhăcácăvùngăđtăthíchăhpăviăcácăvùngăchuyênăcanhălúa. 54
4. NhngăvnăđăkhóăkhnămƠăvùngăchuyênăcanhălúaăhinănayămcăphi 55

5. Cácăyuătătácăđngăđnăsăphátătrinăbnăvngăcaăcácăvùngăchuyênăcanhă
lúa 56
5.1 TácăđngăcaăcácănhơnătăđuăvƠo 56
5.2 Tácăđngăcaăcácănhơnătăđuăra. 61
5.3ăăánhăgiáăsătácăđngăcaăcácăchínhăsáchăđnăvicăcanhătácăvƠăsnăxutălúaă
tiăhuynătrongăthiăgianăvaăqua. 62
6. ánhăgiáăchung 63
6.1 Phân tích SWOT 63
6.2 XơyădngăchinălcăSWOT 64
CHNGă3:ăGIIăPHÁPăPHÁTăTRINăBNăVNGăCÁCăVÙNGăCHUYểNăCANHă
LÚAăTIăHUYNăCNăC 67
I. Dăkinăkăhochăphátătrinăcácăvùngăchuyênăcanhălúaăđnănmă2020 67

Chuyên đ tt nghip GVHD: TS. Nguyn Tn Khuyên

SVTH: Nguyn Th Thanh Tho Page 4

II. Mtăsăgiiăphápănhmăphátătrinăbnăvngăcácăvùngăchuyênăcanhălúaăăhuynă
CnăcătnhăLongăAn. 69
1. Giiăphápătngăquátănhmăphátătrinăbnăvngăcácăvùngăchuyênăcanhălúa 69
2. Giiăphápăchiătitătácăđngăđnăcácăvùngăchuyênăcanhălúa 70
2.1 Quyăhochăliăđtănôngănghipătácăđngăđnăcácăvùngăchuyênăcanhălúa 70
2.2 Giiăphápăvăhuyăđngăvnănhmăphátătrinăbnăvngăcácăvùngăchuyên
canh lúa 72
2.3 Giiăphápăvăkhoaăhcăkăthut 72

2.4 nhăhngăđuătăphátătrinăthyăli. 73
2.5 yămnhăphátătrinăcácădchăvănôngănghip,ănôngăthôn 74
2.6 TngăcngăđƠoăto,ănơngăcaoăchtălngăngunănhơnălc. 74
3 Cácăcăsăchăyuăquytăđnhăsăphátătrinăbnăvngăvùngăchuyênăcanhălúa 75
3.1 Thătrngătiêuăthăsnăphm 76
3.2 Boăvămôiătrng 77
4 Kinănghăđiăviăsăphátătrinăbnăvngăcácăvùngăchuyênăcanhălúa 78
KTăLUN 79
TÀIăLIUăTHAMăKHO 80

Chuyên đ tt nghip GVHD: TS. Nguyn Tn Khuyên

SVTH: Nguyn Th Thanh Tho Page 5

TÓM TT  TÀI
Tên đ tƠi: ắPhát trin bn vng vùng chuyên canh lúa  huyn Cnăc ậ

tnh Long An và nhngăđnhăhng giiăphápăđnănmă2020”
Giáo viên hng dn: TS. Nguyn Tn Khuyên
Sinh viên thc hin: Nguyn Th Thanh Tho
Ni dung:
Lúa nc không nhng là cây trng truyn thng t bao đi ca ngi dân Vit
Nam mƠ nó còn đóng vai trò đm bo nn an ninh lng thc trên th gii. Hiu
đc tm quan trng đó mƠ ngi dân luôn có ý thc trong vic phi phát trin bn
vng cây trng truyn thng này. Là mt trong mi ba tnh thành nm trong vùng
đng bng sông Cu Long ậ va lúa ln ca c nc, Long An có nhiu huyn phát
trin tt các ging lúa và ngày càng nhân rng ra nhiu ging lúa cao sn cho nng
sut và cht lng cao. Cn c là mt trong nhng huyn thun nông ca tnh
Long An chuyên canh tác các ging luá đc sn ngƠy cƠng đa dng và phong phú.

Tuy nhiên theo quy lut tt yu ca t nhiên, din tích đt canh tác ngày thu hp gây
tr ngi rt ln cho vn đ canh tác và m rng quy mô trong tng lai. Nhm tìm
ra nhng khó khn trc mt cng nh khc phc quy lut tt yu ca t nhiên đ
không nh hng đn s phát trin ca các vùng trng lúa trong dài hn, đ tài
nghiên cu s đa ra mt s gii pháp c bn da trên thc trng nhng khó khn
mà huyn đang mc phi.
Tuy v th cây lúa ca huyn so vi tnh còn khiêm tn nhng hy vng vi nhng
gii pháp c bn s phn nào giúp huyn tháo g khó khn trc mt vƠ đnh hng
đc gii pháp trong dài hn, nhm nâng tm v th ca cây lúa so vi tnh.

Chuyên đ tt nghip GVHD: TS. Nguyn Tn Khuyên

SVTH: Nguyn Th Thanh Tho Page 6

T VNă
1. Lý do chnăđ tài.
Vit Nam là mt nc nông nghip vi cây lúa là cây trng chính, là cây
cung cp ngun lng thc và xut khu hƠng nm. Tuy nhiên, quá trình công
nghip hóa- hin đi hóa đt nc đang din ra rt mnh m  tt c các nc trên
th gii và Vit Nam cng không lƠ nc ngoi l, điu này nh hng rt ln đn

nông nghip, mà nguyên nhân tt yu là do din tích đt trng trt ngày càng thu
hp, thay vƠo đó lƠ các khu công nghip mc lên. Vì l đó mƠ nn an ninh lng
thc quc gia đƣ lên ting báo đng và cn có bin pháp gii quyt cp bách.
Là mt trong mi ba tnh thành nm trong vùng trng đim an ninh lng
thc- va lúa ln ca c nc, Long An trong thi gian qua đƣ không ngng phát
trin các vùng chuyên canh lúa go ậ cây trng truyn thng không riêng vùng đng
bng sông Cu Long mà còn ca c nc. Vi trình đ khoa hc k thut ngày càng
phát trin, t nhng ging lúa truyn thng gin đn đn nay đƣ có nhiu ging lúa
mi l ln lt xut hin mang nét đc thù riêng bit ca tng vùng. Và mt trong
nhng vùng đƣ vƠ đang thc hin có hiu qu cho thu nhp cao t vic trng lúa
mang li là huyn Cn c tnh Long An.
Vi v trí đa lý thun li, là huyn giáp ranh vi thành ph H Chí Minh,

trong nhng nm qua Cn c luôn làm tt vai trò phân phi và n đnh lng
thc cho s lng nhân khu ln ti thành ph. Là mt trong nhng huyn đc
thiên nhiên u đãi khai thác tt li th so sánh v v trí đa lý, đt đai, đ m, ch đ
nhit thun li cho vic phát trin nông nghip, hoa mƠu đc bit là các vùng trng
lúa, hình thành nên các vùng chuyên canh sn xut lúa go không riêng ging lúa
truyn thng mà còn c các ging lúa cao sn vƠ đc sn mang li giá tr kinh t
cao. ó cng chính lƠ kt qu đt đc ca ngi dân huyn ni đơy qua quá trình
ng dng và chuyn giao tin b khoa hc k thut trong vic lai to ra các ging
lúa mi l cho cht lng cao, chng chu tt góp phn tng thu nhp cho nông h
vƠ đáp ng đc nhu cu ngày càng cao theo nhp bc ca li sng hin đi. T
nhng bc đi lúc đu còn nhiu khó khn đn nay huyn đƣ thc s ln mnh to
Chuyên đ tt nghip GVHD: TS. Nguyn Tn Khuyên

SVTH: Nguyn Th Thanh Tho Page 7

nim tin cho nn an ninh lng thc quc gia, t tin là vùng lúa go phân phi đi c
nc vƠ còn đáp ng nhu cu xut khu.
Tuy nhiên do đi sng ngày càng hin đi và phát trin, dân s tng nhanh,
nn kinh t dn chuyn dch c cu t nông nghip qua phi nông nghip làm nh
hng nghiêm trng đn ngành nông nghip đc bit lƠ đt trng trt ngày càng thu
hp, khin mt s cây trng khó có th mƠ đng vng và duy trì trong dài hn đc
bit là các vùng chuyên canh lúa go. ng trc nhng vn đ khó khn đt ra đó,
ngi dân huyn Cn c nói riêng và tnh Long An cng nh nn an ninh lng
thc quc gia nói chung s có nhng gii pháp nào nhm phát trin bn vng ngành

ngh truyn thng vƠ thng hiu ca mình? Chính vì vy, đ tr li câu hi đc ra
đó, nghiên cu đ tài “Phátătrin bn vng vùng chuyên canh lúa  huyn Cn
c ậ tnh Long An và nhngă đnhă hng giiăphápăđnănmă2020” là rt
quan trng và cn thit.
2. Mc tiêu nghiên cu caăđ tài
 Mc tiêu tng quát:
Nghiên cu, phơn tích, đánh giá thc trng các vùng trng trt và sn xut lúa
 huyn Cn c. So sánh v th cây lúa ca huyn so vi ch tiêu huyn đƣ đt ra,
các vùng lân cn và so vi toàn tnh Long An. Xác đnh rõ nhng đim thun li,
hn ch, yu t tác đng đ t đó đa ra nhng gii pháp nhm phát trin bn vng
vùng chuyên trng lúa ni đơy vƠ đnh hng đn nm 2020.
 Mc tiêu c th:

+ Tìm hiu tình hình trng trt các vùng chuyên canh lúa go  huyn Cn
c tnh Long An trong nhng nm qua.
+ So sánh v th cây lúa so vi ch tiêu huyn đƣ đt ra, các huyn lân cn và
so vi lúa ca toàn tnh.
+ Xác đnh c th nhng thun li vƠ khó khn ca các vùng trng lúa trong
huyn.
Chuyên đ tt nghip GVHD: TS. Nguyn Tn Khuyên

SVTH: Nguyn Th Thanh Tho Page 8

+ Phân tích nhng yu t tác đng đn quá trình gieo trng ca các vùng
trng lúa  huyn Cn c tnh Long An.

+ a ra nhng gii pháp nhm đy nhanh quá trình phát trin các vùng
chuyên canh lúa  huyn Cn c.
+ Song song vi quá trình phát trin, đa ra nhng đnh hng nhm phát
trin bn vng các vùng trng lúa này.
3. Câu hi nghiên cu
 Tình hình phát trin các vùng chuyên canh lúa  huyn Cn c
– tnh Long An nh th nào?
+ Tình hình tng trng kinh t nông nghip t nm 2000 đn 2010  huyn
Cn c tnh Long An nh th nào?
+ Cn c có nhng điu kin t nhiên thun li vƠ khó khn nƠo đi vi
các vùng trng lúa.
+ Sn lng lúa go thu hoch đc ti huyn có vai trò đóng góp nh th

nào vào tng trng ngành nông nghip ca huyn nói riêng và ca tnh nói chung ?
+ V th cây lúa ca huyn đng th my so vi cây lúa ca toàn tnh?
+ Thc trng vic s dng đt nông nghip ca huyn có nh hng gì đn
các vùng chuyên trng lúa ca huyn ?
+ Khó khn ln nht hin nay mà các vùng chuyên trng lúa ca huyn vp
phi là gì ?
 Nhng gii pháp nào nhm phát trin bn vng các vùng trng lúa
 huyn Cn c- tnh Long An ?
+ Vic ng dng thành tu khoa hc k thut ca huyn đƣ có tác đng nh
th nƠo đn các vùng chuyên canh lúa ?
+ Th trng đu ra cho lúa go có liên quan đn vic phát trin v lâu dài
các vùng chuyên canh lúa này hay không ?

Chuyên đ tt nghip GVHD: TS. Nguyn Tn Khuyên

SVTH: Nguyn Th Thanh Tho Page 9

+ Nhng gii pháp nào cn đc ra nhm phát trin bn vng vùng chuyên
canh lúa ti huyn Cn c tnh Long An.
4. Phm vi nghiên cu caăđ tài
V ni dung : Bài lun ch yu nghiên cu hng phát trin bn vng các
vùng chuyên canh tác các loi lúa ti huyn Cn c, không đi sơu phơn tích tng
ging lúa và k thut gieo trng.
V không gian :  tƠi hng phát trin bn vng vùng chuyên canh tác lúa
đc thc hin trên đa bàn huyn Cn c tnh Long An.

V thi gian : Bài lun s dng s liu thng kê v ngành nông nghip, hin
trng s dng đt ch yu lƠ đt nông nghip, sn lng lúa thu hoch đc ti
huyn giai đon t nm 2000 đn 2011 đ phơn tích hng phát trin bn vng các
vùng trng lúa ti ni đơy.
5. Phngăphápănghiênăcu và ngunătăliu
.
Các phng pháp đc s dng trong bài lun bao gm:
- Phng pháp thng kê mô t, so sánh, đi chiu và quy np đc s
dng đ có th đa ra mt cái nhìn tng quát, xác thc v tình hình canh tác lúa ca
các vùng trong huyn.
- Phng pháp phơn tích ma trn SWOT đc s dng đ xem xét.
ánh giá tng th các mi quan h, rút ra đim mnh, đim yu, c hi và thách

thc trong quá trình phát trin các vùng chuyên canh lúa qua đó đ xut nhng gii
pháp tác đng mt cách hiu qu nht.
- Phng pháp c lng bình phng bé nht dùng hi qui giá tr sn
xut lúa go theo bin thi gian t và d báo đim ti nm 2012 theo các hàm xu th
bc 1( Y
t
= 
0
+ 
1
Time + u
t

), bc 2 (Y
t
= 
0
+ 
1
Time + 
2
Time
2
+ u
t

), bc 3 (Y
t
=

0
+ 
1
Time + 
2
Time
2
+ 

3
Time
3
+ u
t
)
Chuyên đ tt nghip GVHD: TS. Nguyn Tn Khuyên

SVTH: Nguyn Th Thanh Tho Page 10

Bài lun phn ln s dng s liu th cp t các báo cáo, điu tra có tính
cht thng kê ca các phòng ban ca huyn Cn c và Vin Nghiên Cu Kinh

T Phát Trin ậ trng i Hc Kinh T Tp.HCM; Sách, báo, và các s liu trên
internet có liên quan.
6. Kt cu ca bài lun
Ngoài phn m đu, phn kt lun, ph lc và danh mc tài liu tham kho,
kt lun, kt cu bài lun gm 3 chng chính:
CHNG 1: TNG QUAN TÀI LIU VÀ C S LÝ THUYT
Bài lun đim qua các tài liu có liên quan v các vn đ phát trin nông thôn
toàn din trên khía cnh kinh t. Xây dng mt nông thôn hin đi và phát trin là
to cho ngi dân có cuc sng m no, đy đ c v vt cht và tinh thn, đó chính
là xây dng mt c s kinh t vng chc cho ngi dân vùng nông thôn. Kinh t
nông thôn ch yu là kinh t nông nghip vƠ đi đa s ngi dân là làm nông gm
trng trt vƠ chn nuôi, lúa nc vn là cây trng truyn thng t bao đi ca ngi

dân Vit Nam, đc bit là vùng Nam B. Vì vy cây lúa s là ch đ đc nghiên
cu xuyên sut bài lun mà ct lõi ca nó là phát trin bn vng các vùng chuyên
canh trng lúa. Toàn b lý thuyt đc đ cp đn trong bài lun s là nhng mô
hình v phát trin vƠ tng trng kinh t nông nghip có liên quan đn vn đ
nghiên cu, mà trng tâm là phát trin bn vng cho nên phát trin kinh t nông
nghip bn vng cng s đc đ cp đn. Song song đó, lý thuyt v các yu t tác
đng nh nh hng ca các yu t đu vƠo, đu ra cng nh các chính sách cng
s đc trình bày.
CHNG 2: THC TRNG V TÌNH HÌNH PHÁT TRIN CÁC VÙNG
CHUYÊN CANH LÚA CA HUYN CN C - TNH LONG AN.
Trong nhng nm gn đơy, nn kinh t huyn Cn c nói riêng, tnh Long
An cng nh nn kinh t toàn cu nói chung phát trin mt cách vt bc, các khu

công nghip mc lên nh nm, dân s tng nhanh khin din tích đt trng trt ngày
càng thu hp li, nh hng rt ln đn vic canh tác và phát trin các ngành ngh
Chuyên đ tt nghip GVHD: TS. Nguyn Tn Khuyên

SVTH: Nguyn Th Thanh Tho Page 11

nông nghip. Din tích đt trng lúa ca ngi dân huyn Cn c cng vì th mà
ngày càng thu hp, tuy nhiên vi trình đ khoa hc k thut phát trin, tin b ngày
cƠng đc ng dng sâu rng vào vic gieo trng vƠ canh tác lúa nên nng sut và
sn lng ca huyn trong nhng nm gn đơy không ngng tng lên, cho cht
lng ngoài kh nng mong đi ca ngi dân, sn lng đt đc vt d kin k
hoch đt ra. Song song vi vic c gng và sáng to ng dng trong sn xut,

chính quyn đa phng còn n đnh đu ra cho nông dân bng vic hình thành các
t hp tác chuyên thu mua các ging lúa đc sn, cht lng cao ca bà con nông
dân, tin hành thành lp nhiu trung tâm khuyn nông và các dch v nông nghip
nhm n đnh đu ra ln đu vào cho nông dân, phơn tích điu kin t nhiên và đa
hình tng vùng nhm phát trin và gi vng các vùng chuyên canh lúa, bo v đc
thng hiu đc trng ca quê hng mình.
CHNG 3: GII PHÁP CH YU NHM PHÁT TRIN BN VNG
CÁC VÙNG CHUYÊN CANH LÚA.
Trên c s thc t v vic gieo trng và sn xut lúa go các loi ca ngi
dân huyn Cn c, da vào mô hình SWOT phân tích nhng đim mnh mà
huyn có đc cng nh nhng đim yu mà huyn mc phi nhm đa ra nhng
c hi thách thc và có nhng gii pháp nhm phát trin bn vng các vùng chuyên

canh lúa ca huyn trong thi gian sp ti. Tin hƠnh đu t, quy hoch nâng cp
các công trình thy li, h thng kênh mng ti tiêu phc v cho sn xut còn
thiu sót, xác đnh huyn cn gì và thiu gì đ t đó có đnh hng lơu dƠi đu t
trang thit b khoa hc k thut đúng cách vƠ hp lý. Xúc tin đy mnh vic hot
đng ca các t hp tác, trung tâm khuyn nông và các dch v nông nghip nhm
to tơm lỦ an tơm cho ngi dơn tng gia sn xut và bo v đc thng hiu go
đc sn NƠng thm Ch Ơo ca ngi dân huyn Cn c.

Chuyên đ tt nghip GVHD: TS. Nguyn Tn Khuyên

SVTH: Nguyn Th Thanh Tho Page 12

CHNGă1:ăTNG QUAN TÀI LIU VÀ CăS LÝ THUYT
I. Lý thuyt phát trin nông thôn toàn din trên khía cnh kinh t
Phát trin nông thôn toàn din theo quan đim ca Micheal Dower là mt quá
trình thay đi bn vng có ch ý v xã hi, kinh t, vn hóa vƠ môi trng nhm
nâng cao cht lng đi sng ca ngi dơn đa phng. c bit hn đi vi các
mô hình phát trin kinh t nhm tng kh nng sn xut ca ngi dân vùng nông
thôn thì phát trin nông thôn theo khía cnh kinh t s lƠ tơm đim kèm theo các yu
t v xã hi, vn hóa vƠ môi trng . Vy phát trin nông thôn  khía cnh kinh t
theo quan đim ca Micheal Dower nh th nào và vic phát trin kinh t theo quan
đim mi có phù hp vi vn đ thc t mà ta nghiên cu là phát trin bn vng các
vùng chuyên canh lúa hay không ? Chúng ta cùng phân tích lý thuyt này nhm vn
dng vào vn đ thc t mƠ ta đang nghiên cu.

Theo ắB cm nang ào to và thông tin v Phát trin nông thôn toàn
dinẰ(2011) quan đim ca Micheal Dower :
Phát trin nông thôn toàn din theo khía cnh kinh t là vic phát trin kinh
t theo hng sn xut đa ngành ngh, h tr đ tng cng và đa dng hóa nn
kinh t nông thôn.  đm bo cho ngi dân có li ích đáng k t hot đng và
thúc đy phn vinh lâu dài  đa phng hn là li ích trc mt cn tránh gây tác
đng xu đn các khu vc khác trong nn kinh t quc dân và đn các khu vc và
đa phng khác trên lãnh th qun lý.
Phát trin nông thôn là mt công vic phc tp. Nó đòi hi s đóng góp ca
toàn dân, phát huy ni lc ca ngi dơn đa phng lƠ chính nên đi lin vi ngi
dơn đó chính lƠ sinh k, lƠ công n vic làm cho c dơn ti chính đa phng ca h.
Chính vì nhng l đó mƠ s h tr ca các t chc cng nh nhƠ nc nhm đa

dng hóa nn kinh t nông thôn là rt quan trng và cn thit hn bao gi ht. T
các ngành sn xut nông nghip truyn thng  nông thôn mà thc t hn  vn đ
mà ta nghiên cu là phát trin bn vng các vùng chuyên canh lúa  huyn Cn
c tnh Long An cn bit tn dng ti đa ni lc ca đa phng v điu kin t
nhiên, ngun lc ca ngi dân nhm phát huy th mnh vƠ đc trng ca vùng,
Chuyên đ tt nghip GVHD: TS. Nguyn Tn Khuyên

SVTH: Nguyn Th Thanh Tho Page 13

trng trt và gieo trng các ging lúa phi trên c s da vƠo điu kin có đc ti
ch, phát huy ni lc ca ngi dân nhm rút ra nhng thun li vƠ khó khn, đin
hình nh khoanh vùng loi dch bnh nào bùng phát nhiu nht  khu vc nào : khu

vc này ry nâu xut hin nhiu thì đc thù khu đó la chn ging lúa gieo trng có
kh nng thích nghi vƠ cho nng sut cao, đc bit chng chu ry nâu t khá đn
trung bình. Phát trin nông thôn theo khía cnh kinh t có ngha lƠ phát huy ti đa
th mnh ca đa phng vi ni lc lƠ ngi dơn, lƠ điu kin sn có ti ch và
ngoi lc là yu t khoa hc k thut tác đng da trên ni lc ca đa phng.
Phát trin các vùng chuyên canh lúa go  huyn Cn c tnh Long An là mt ví
d thc t cho vic phát huy ni lc ti ch, chm đúng đim mnh nhm đa ging
lúa vào gieo trng t ging lúa truyn thng cho đn các ging có kh nng cho
nng sut cao, chng chu tt. ó lƠ mt thành công ln trong vic phát trin nông
thôn trên khía cnh kinh t cho ngi dân huyn Cn c nói riêng và tnh Long
An nói chung.
II. Lý thuyt v phát trin nông nghip bn vng

Mt cách tng quát phát trin bn vng là quá trình phát trin to ra dòng
chy liên tc các li ích v xã hi, kinh t vƠ môi trng, dòng chy liên tc là
không b gián đon ngt quãng v tt c các mt ca mt s vic . iu đó có ngha
bn vng ca mt quá trình phát trin có ngha lƠ to ra dòng chy liên tc trên tt
c các khía cnh, không vì li ca vic này mà nh hng làm hi đn vic khác.
Theo các nhà kinh t hc đơy còn lƠ hiu qu Parecto, mà tính bn vng có th coi
nh tng t là mt trong nhng h qu t lý thuyt này mang li. Vì bn vng tuy
nói thì d nhng đ thc hin đc nó phi là mt quá trình lơu dƠi nên đánh giá
đc nó ht sc khó khn và phc tp. Thc t đ đánh giá đc tính bn vng ca
môi trng cn phi có đy đ ba chc nng: mt là to cho con ngi mt không
gian sng vi phm vi và cht lng tin nghi cn thit. Hai là cung cp cho con
ngi các tài nguyên k c vt liu nng lng và thông tin cn thit đ sng và sn

xut. Ba là cha đng các ph thi do con ngi to ra trong cuc sng và hot
đng sn xut và gi không cho ph thi làm ô nhim môi trng. Môi trng bn
Chuyên đ tt nghip GVHD: TS. Nguyn Tn Khuyên

SVTH: Nguyn Th Thanh Tho Page 14

vng v lâu, v dƠi hay không cng chính do con ngi quyt đnh nên dù phát trin
kinh t trên khía cnh nông nghip hay phi nông nghip thì môi trng bn vng là
yu t u tiên hƠng đu. Vy trong nông nghip thì phát trin bn vng đc hiu
chi tit nh th nào?
Theo giáo trình Kinh t hc nông nghip bn vng ca inh Phi H (2008),
phát trin nông nghip bn vng đc khái quát nh sau:

Phát trin nông nghip bn vng là s phát trin mà đáp ng đc nhu cu
tng trng chung ca nn kinh t nhng không làm suy thoái môi trng t nhiên
– con ngi và đm bo đc sinh k bn vng trên mc nghèo đói cho ngi dân
nông thôn [1,Tr.30].
Song song vi phát trin nông nghip theo hng bn vng, nó còn là xu
hng, là mi quan h và có s gn kt t nhiu yu t li vi nhau thành mt khi
đ cho ra kt qu cui cùng là bn vng.
Tng trng kinh t vƠ môi trng t nhiên là hai yu t không th tách ri
nhau, nu sn phm to ra cho doanh thu và li nhun tng cao mƠ môi trng thì
suy gim ô nhim thì liu có gi đc th cân bng sinh thái không? in hình trên
thc t các vùng chuyên canh lúa go tin hành gieo trng các ging lúa đc sn cho
nng sut cao và cht lng nông phm tt, nu ai cng ngh cƠng trng nhiu li

nhun cƠng tng cao lƠ không đúng. Vì không phi đt nƠo cng trng lúa đc và
nu không có s am hiu thì vic phá đt tp trung trng lúa lƠ điu tt nhiên theo
tâm lý ca đi đa s ngi dân nông thôn, đt s b lm dng quá mc bc màu môi
trng lên ting kêu cu vƠ ngi dơn không đc gì mà còn mt chi phí b ra
trc mt và v lơu dƠi đt sn xut s ngày càng khan him do không bit cách
canh tác. Vì s thiu am hiu tng tn mà cách tip cn cng cha sơu dn đn
ngi dơn thng tht mùa chu l vào cui mùa v ny sinh nghèo đói, cht lng
cuc sng suy gim nh hng đn tình trng sc khe, con em không đc giáo
dc ti ni ti chn. ơy li đt ra mt mi quan h mi đó lƠ tng trng nông
Chuyên đ tt nghip GVHD: TS. Nguyn Tn Khuyên

SVTH: Nguyn Th Thanh Tho Page 15

nghip suy gim nguyên nhân do không có tính bn vng trong sn xut nh hng
đn cuc sng ngi dân nông thôn.
Tt c nhng Ủ nêu trên đu th hin mt vn đ duy nht đó chính lƠ bn
vng. Bn vng trong nông nghip là mt vn đ ht sc quan trng và cn đc
quan tơm hƠng đu, vì khoa hc k thut luôn luôn mi m các nhà khoa hc luôn
tìm kim phát minh ra nhng công c hin đi phc v ngi dơn nhng nu ngi
dân không bit cách sn xut thì cho dù có hin đi mi m đn đơu mƠ đƣ mt tính
bn vng thì th h con cháu v sau s không còn đc sn xut trên chính mnh
đt mƠ gia đình h đƣ canh tác t nhiu th h trc. Con cháu đi sau có đc
hng thành qu mà th h trc mang li hay không, các vùng lúa chuyên canh
nhân ging lúa quý him có đc ngày càng nhân rng hay không là do quá trình

phát trin trong nông nghip có bn vng hay không, mà s bn vng này còn cn
có s tip cn và phi hp t các ngành. Vì gi vng cái c và s cng hng hc
hi t cái mi s là mt cách thc đóng góp tích cc nht vào quá trình phát trin
kinh t, xói đói gim nghèo, bo v môi trng vƠ duy trì tính đa dng sinh hc ca
các h sinh thái.
III. Các mô hình lý thuyt v tngătrng và phát trin nông nghip.
Quá trình tng trng và phát trin nông nghip ca Vit Nam tri qua nhiu
giai đon và có nhiu bin đi tng ng vi tng giai đon đó, đ gii thích cho
vic nƠy, inh Phi H (2008) đƣ gii thiu hàng hot các mô hình tng trng nông
nghip, trong đó có 2 mô hình cho cái nhìn đc trng vƠ thích hp nht v phát trin
bn vng các vùng chuyên canh lúa go, đó lƠ mô hình v rung đt ca David
Ricardo và mô hình v các yu t tác đng đn sn lng nông nghip ca Sung

Sang Park. Ni dung chi tit ca 2 mô hình nƠy đc gii thích nh sau:
1. Mô hình David Ricardo.
Theo lun đim c bn, David Ricardo cho rng ắ đt đai ca sn xut nông
nghip là ngun gc ca tng trng kinh tẰmƠ ông vch ra hai ý ch yu là: gii
hn ca đt nông nghip làm cho li nhun ca ngi sn xut có xu hng gim và
gii hn ca đt lƠm cho nng sut lao đng nông nghip thp. Lun đim ca
Chuyên đ tt nghip GVHD: TS. Nguyn Tn Khuyên

SVTH: Nguyn Th Thanh Tho Page 16

David Ricardo có phù hp vi vic sn xut nông nghip  mi mô hình kinh t và
mi thi k hay không chúng ta cùng đi vƠo phân tích chi tit mô hình này.

 v đu tiên theo Ricardo cho rng li nhun ca ngi sn xut có xu
hng gim là do din tích đt sn xut có xu hng ngày càng thu hp. LỦ do đn
gin mà đt sn xut gim là do dân s ngƠy cƠng tng nhanh đòi hi mt lng ln
nhu cu lng thc mà sn xut nông nghip thì cn có đt. Nhm tng thêm din
tích đt trng trt, nhng ngi sn xut đƣ m rng din tích đt trng ngay trên
nhng mnh đt xu nhm đáp ng đ nhu cu lng thc, thc phm vƠ điu này
s đy chi phí sn xut tng cao dn đn li nhun ca ngi sn xut có xu hng
gim. Vì chi phí m rng đt sn xut tng cao dn đn giá thƠnh lng thc tng
cao trong khi đi sng và tin lng danh ngha ca ngi dân khu vc công nghip
vn phi đc đm bo, làm cho li nhun ca nhƠ t bn công nghip gim theo.
Nh vy  khía cnh đu tiên Ricardo cho rng vn đ m rng đu t sn
xut dn đn tng trng lƠ do quá trình tích ly li nhun. Vic tích ly b gim

nên nh hng trc tip không nhng đn nông nghip mà còn c công nghip làm
cho tng trng nn kinh t cng b nh hng.
 v th hai ca mô hình này li đi v mt khía cnh khác ca vic nh
hng t đt trng trt là làm cho nng sut lao đng thp đi. Vì điu kin sn xut
trng trt lƠ đt có xu hng ngày càng gim đi trong khi dân s không ngng tng
lên dn đn tình trng d tha lao đng trong nông nghip xut hin. iu đó cng
đng ngha vi vic ngi lao đng tht nghip hoc bán tht nghip trong nông
thôn. Do đó hiu sut s dng lao đng thp và nh hng đn nng sut lao đng
làm cho tng trng nn kinh t cng b nh hng theo.
Nh vy, theo David Ricardo đt nông nghip càng ngày càng b thu hp li
làm cho li nhun ca ngi sn xut vƠ nng sut lao đng có xu hng thp đi.
Nhng lun đim này ca ông không phù hp vi thc t và tình hình kinh t ngày

nay, dân s tng nhanh đt thu hp lƠ điu không th tránh khi tuy nhiên vn đ v
an ninh lng thc cho ngi dân vn phi đc bo đm ch không vì vn đ đt
mà gim đi. Thc tin nht là lúa go ậ ngun lng thc chính luôn đc ngi
Chuyên đ tt nghip GVHD: TS. Nguyn Tn Khuyên

SVTH: Nguyn Th Thanh Tho Page 17

dơn quan tơm hƠng đu, vùng Cn c thuc đa bàn tnh Long An trong thi gian
qua luôn tp trung đy mnh và phát trin ging cây trng ch lc nƠy. Tuy đt có
thu hp do dân s tng cng nh các khu công nghip không ngng mc lên, nhng
ngi dân huyn ni đơy luôn áp dng nhiu bin pháp k thut nhm tng nng
sut cơy lúa, đc bit luôn nhân ging và phát trin nhiu ging lúa cao sn mi,

tng thêm v gieo trng vƠ thay đi nhiu loi cây hoa màu phát huy ht tim nng
đ phì nhiêu ca đt nhm tn dng tt vic s dng ngun tƠi nguyên đt.
2. Mô hình Park S.S (1992)
Qua s lt v mô hình tng trng kinh t  lnh vc nông nghip ca
David Ricardo chúng ta đƣ thy rõ quan đim ca ông trong vn đ đt là ngun
gc ct lõi ca vic tng trng kinh t là không phù hp vi vic phát trin kinh t
ca thi k ngƠy nay. i đn mô hình ca Sung Sang Park ông li phân chia quá
trình phát trin nông nghip thƠnh ba giai đon rõ nét lƠ giai đon s khai, đang phát
trin và phát trin. Lý do mà ông chia quá trình phát trin nông nghip thành 3 giai
đon cng nh trong mi giai đon sn lng nông nghip ph thuc vào các yu t
nào, hàm sn xut nào th hin nét đc trng cho tng giai đon, chúng ta cùng tìm
hiu chi tit qua tng giai đon trong mô hình ca Sung Sang Park.

 giai đon s khai lƠ giai đon mi bc đu hình thành nn kinh t nông
nghip, sn lng thu đc trong thi k này ch yu ph thuc vào các yu t t
nhiên nh đt đai thi tit vƠ lao đng. Tt c nhng yu t nƠy đc Park S.S tóm
gn li thành mt hàm sn xut nhm th hin đc mi quan h gia các yu t
đu vƠo vƠ đu ra:
Y= F (N, L)
Trong đó: Y : là sn lng nông nghip
N : là yu t t nhiên
L : lƠ lao đng
Trong giai đon này, nn kinh t còn nghèo nàn lc hu, mi yu t đu vào
đu xut phát t yu t thiên nhiên, t nhng th sn có, ngun lc sn xut ra sn
Chuyên đ tt nghip GVHD: TS. Nguyn Tn Khuyên

SVTH: Nguyn Th Thanh Tho Page 18

phm bt ngun là nhng công c thô s, đn gin cha có s đu t nhiu v vn
ln khoa hc công ngh. Chính vì l đó nên ngi dân sn xut theo kiu tri cho,
có gì làm ny dn đn tình trng vic lƠm thì ít nhơn công lao đng thì nhiu, dn
đn mt quy lut tt yu đc hình thành mà theo các nhà kinh t hc gi là quy
lut nng sut biên gim dn. Quy lut nƠy đc th hiên rõ nét trong sn xut qua
vic nu sn xut đt kt qu cao ti mt mc nht đnh nƠo đó thì qua mt giai
đon mi nu nhân công lao đng c tng dn thì sn lng sn phm sn xut ra s
ngày càng gim dn.
Qua thi gian trng trt sn xut, ngi dân dn tích ly kinh nghim và có

mt bc đt phá khác qua vic bit ng dng thành tu khoa hc k thut, đa cơy
trng sang mt giai đon mi đc chm sóc k hn, phân bón thuc tr sơu đem
li kt qu đáng k cho ngi dơn. ơy cng lƠ giai đon th hai mƠ Park S.S đƣ
phân ra trong quá trình phát trin nông nghip vƠ đc ông khái quát qua hàm sn
xut :
Y = F(N, L) +F (Ci).
Trong đó Ci: lƠ đu vào do công nghip cung cp sn lng trên 1ha đt nông
nghip (nng sut đt ) tng lên tng ng vi lng phân bón và thuc hóa hc s
dng tng lên. Ci đc hiu mt cách đn gin đó chính lƠ tác nhơn ca yu t khoa
hc k thut, công ngh làm cho sn lng Y tng lên. em lỦ thuyt này ca Park
S.S ng dng vào mô hình thc t đi vi xã M L  huyn Cn c tnh Long
An ta hoàn toàn có th thy rõ các vùng chuyên canh luá có đc các ging lúa đc

sn là do ng dng thành tu khoa hc k thut, s dng công ngh thâm dng vn
vào trong sn xut, chuyên canh các ging lúa ni ting nh ging NƠng Thm Ch
Ơo , Tài Nguyên, np IR 29ầ
Nn kinh t phát trin đt mc toàn dng, li nhun tng khin thu nhp đc
ci thin, mc vn đu t vƠo sn xut ca ngi dơn tng cao so vi giai đon s
khai. Sn lng nông nghip lúc này ph thuc vào công ngh thâm dng vn, k
thut công ngh đc nâng thêm mt bc đt phá mi, quá trình tng trng nông
nghip giai đon này tng lƠ do tng vn sn xut nông nghip t quá trình tích ly
Chuyên đ tt nghip GVHD: TS. Nguyn Tn Khuyên

SVTH: Nguyn Th Thanh Tho Page 19

li nhun. Tt c mi quan h v tng vn, k thut công ngh tng cao đu làm
tng tng giá tr sn lng đc Park S.S khái quát bi hàm sn xut :
Y = F (N,L) + F(Ci) +F (K)
Trong đó K: vn sn xut .
Trong giai đon phát trin mnh nƠy, Sung Sang Park cho rng sn lng
trên mt lao đng tng lên tng ng vi lng vn sn xut (K) s dng tng
thêm. Nu ta lng lỦ thuyt nƠy vƠo vic phát trin bn vng các vùng chuyên canh
lúa mt cách khéo léo thì hoƠn toƠn có th thy đc vic nng sut lúa tng lên
(tng sn lng lúa c nm ca huyn Cn c nm 2011 đt 89.336,10 tn, đt
99,99% so ch tiêu k hoch nm, tng hn nm 2010: 2.344,16 tn, bng 102,69%
so vi nm 2010 ) và s xut hin nhiu ging lúa mi l lƠ do tng vn trong khơu
chuyn giao công ngh khoa hc k thut, đa nhiu ging gen mi l vào gieo

trng cho nng sut cao nh tin hƠnh th nghim nhiu ging lúa có trin vng
(OM 6600, OM 7347, OM 7262).
IV. Cácănhơnătă tácă đngă đnăsăphátătrină bnăvngăcaăcácăvùngă
chuyên canh lúa
1. TácăđngăcaăcácăyuătăđuăvƠo
 Vn
Vn là yu t quan trng tham gia vào tt c các khâu ca quá trình sn
xut. S thay đi quy mô vn sn xut s nh hng đn sn lng lúa sau thu
hoch đc và làm gim doanh thu li nhun mang li.
Trong quá trình gieo trng và sn xut, nhu cu vn là rt ln cho vic đu t
c s h tng, nghiên cu và chuyn giao khoa hc công ngh, ci to rung đt, h
tr chi phí cho vic đu t nhiu ging gen mi l ầDo đó, vic đu t đáp ng

nhu cu vn kp thi s đy nhanh s phát trin ca các vùng chuyên canh lúa.
Vn trong nông nghip có nhng đc đim riêng là mang tính thi v, ri ro
cao, lu chuyn chm và mt s phi tính theo giá tr c hi. Vì vy, ngun vn
trong nông nghip dùng cho các vùng chuyên canh lúa đc hình thành ch yu t
Chuyên đ tt nghip GVHD: TS. Nguyn Tn Khuyên

SVTH: Nguyn Th Thanh Tho Page 20

vn t có ca nông dân do tit kim đc vƠ đu t vào tái sn xut m rng, tng
thêm thu nhp; vn đu t ca ngơn sách nhƠ nc, vn vin tr vƠ cho vay u đƣi
t các chính ph và t chc tài chính - tin t trên th gii và vn đu t trc tip
nc ngoài (FDI) ch yu cho xây dng c s h tng nông thôn nh h thng ti

tiêu, nghiên cu và trin khai khoa hc nhm phc v tt nht cho vic sn xut ca
nông dân. Nhu cu vn đu t cho tái sn xut m rng trong nông nghip rt ln
đc bit đu t cho vic nhp nhiu ging lúa có nhóm gen mi l, cho nng sut
cao, thích nghi tt, nhng kh nng tit kim ca nông dân thp, đu t t ngân sách
nhƠ nc hn ch, thu hút đu t t ngun vn tín dng vƠ đu t nc ngoài vào
nông nghip không cao dn ti cn phi có s can thip tích cc t nhƠ nc thông
qua h thng c ch, chính sách v vn.
Các ch tiêu ch yu thng đc s dng đ phân tích tình hình s dng vn
trong nông nghip đc bit đi vi các vùng chuyên canh lúa , gm: (i) quy mô vn
đu t cho canh tác lúa, (ii) c cu vn đu t vào lnh vc trng trt so vi đu t
vào các ngƠnh vƠ các lnh vc sn xut, (iii) mc đu t vn bình quân trên 1 ha
din tích trng lúa và (iv) hiu qu s dng cho vic tp trung vn đu t vƠo

chuyên canh lúa.
 Laoăđng tham gia vào khu vc chuyên canh lúa
Lao đng nông nghip là toàn b nhng ngi tham gia vào các hot đng
sn xut nông nghip. Lao đng tham gia vào khu vc chuyên canh lúa chính là
toàn b lao đng trong khu vc nông nghip tham gia vào. Tác đng ca lao đng
th hin  c s lng và cht lng, trong đó cht lng ca lao đng ngày càng
nh hng quan trng đn vic gia tng sn lng lúa thu hoch đc. Lao đng có
trình đ hc vn cao, đc đƠo to chuyên môn s có nng sut lao đng cao vƠ đc
bit d dàng tip thu và ng dng khoa hc công ngh, t đó quá trình chuyn đi
c cu cây trng vt nuôi din ra nhanh hn vƠ hiu qu hn.
Lao đng nông nghip nói chung và lao đng tham gia vào các vùng chuyên
canh lúa nói riêng hin nay có nhng đc đim đó lƠ:

Chuyên đ tt nghip GVHD: TS. Nguyn Tn Khuyên

SVTH: Nguyn Th Thanh Tho Page 21

- S lng lao đng nông nghip bin đng theo xu hng có tính quy
lut gim dn và ph thuc vào mc tng trng ca các ngành kinh t khác.
- Cht lng ngun lao đng nông nghip bin đng theo xu hng có
tính quy lut tng dn tng ng vi s lng lao đng nông nghip gim dn.
- Cu lao đng trong nông nghip nht lƠ trong lnh vc trng trt có
tính thi v cao vào mùa v thu hoch, nên cn chú trng đáp ng nhu cu lao đng
lúc thi v cng thng cng nh to thêm vic lƠm cho lao đng trong lúc thi v
nông nhàn.

Ch tiêu s dng ph bin nht đ phơn tích tình hình lao đng nông nghip
lƠ: trình đ hc vn, lao đng nông nghip đƣ qua đƠo to, nng sut lao đng nông
nghip, thng đc tính bng giá tr sn lng nông nghip theo giá c đnh bình
quơn 1 lao đng nông nghip c th lƠ nng sut lao đng hot đng trong lnh vc
chuyên canh lúa đc tính bng doanh thu đt đc trên mt lao đng tham gia vào
khu vc này.
 tăđai
Trong tƠi nguyên thiên nhiên đt có vai trò quan trng nht đi vi sn xut
nông nghip. t đai nông nghip là toàn b các loi đt mà xã hi s dng vào
mc đích sn xut nông nghip. Khi phơn tích tác đng ca đt đn phát trin bn
vng ca các vùng chuyên canh lúa cn lu Ủ đc đim ch yu sau:
- Mc dù lƠ t liu sn xut, nhng là t liu sn xut đc bit, nu s dng

hp lý thì cht lng ca đt s tng lên.
- t đai có gii hn v din tích nên cn s dng mt cách tit kim.
- Cht lng các loi đt rt khác nhau và gn cht vi điu kin đa hình, khí
hu và ngun nc, nên cn phi b trí các ging lúa thích hp và theo tùy tng
mùa v.
Các ch tiêu ch yu s dng ph bin đ đánh giá tình hình s dng đt nông
nghip, gm: (i) quy mô đt nông nghip bình quân nhân khu hoc nhân khu
Chuyên đ tt nghip GVHD: TS. Nguyn Tn Khuyên

SVTH: Nguyn Th Thanh Tho Page 22

nông nghip, (ii) h s s dng đt nông nghip và (iii) hiu qu s dng đt nông

nghip, bao gm: nng sut rung đt (tính bng tng sn lng lúa thu hoch đc
hoc bng tng giá tr ca lúa sau thu hoch), li nhun và thu nhp bình quân trên
mt ha đt nông nghip.
 Khoa hc và công ngh
Khoa hc và công ngh là yu t đu vào ngày càng quan trng lƠm thay đi
phng pháp sn xut, nâng cao cht lng sn phm, gia tng nng sut lao đng,
tit kim lao đng và gim chi phí sn xut.
Ni dung ch yu ca cách mng khoa hc và công ngh trong nông nghip
nói chung và trong canh tác lúa nói riêng hin nay tp trung vƠo 4 lnh vc c bn
là: thy li hóa, c gii hóa, hóa hc hóa và sinh hc hóa. Mi lnh vc có vai trò
tác đng đn vic phát trin tng vùng lúa theo các khía cnh và mc đ rt khác
nhau.

- Thy li hóa là bin pháp hƠng đu nhm khai thác và s dng ngun
nc đ gia tng sn lng lúa sau thu hoch và hiu qu sn xut, hn ch nhng
tác hi do nc gây ra và ci thin môi trng nông thôn.
Các ch tiêu thng đc s dng đ đánh giá trình đ thy li hóa: h thng
kênh mng ni đng, tng din tích và t trng din tích đc ti tiêu ch đng.
- C gii hóa trong chuyên canh lúa là quá trình ci bin v công c sn
xut thô s nhm chuyn lao đng th công thƠnh lao đng c gii, nơng cao nng
sut lao đng, thúc đy chuyn dch lao đng, đáp ng kp thi tính thi v, nâng
cao cht lng và h giá thành nông sn.
Các ch tiêu thng đc s dng đ đánh giá trình đ c gii hóa trong
chuyên canh lúa, gm: tng din tích và t l din tích đc c gii hóa trong các
khâu ca quy trình sn xut lúa go, mc đ trang b máy móc trên 1 đn v din

tích đt canh tác lúa.
Chuyên đ tt nghip GVHD: TS. Nguyn Tn Khuyên

SVTH: Nguyn Th Thanh Tho Page 23

- Hóa hc hóa là quá trình áp dng nhng thành tu v công nghip hóa
cht vào phc v sn xut và bo qun sn phm nông nghip, nhm nơng cao nng
sut mi loi lúa khác nhau vƠ gia tng hiu qu sn xut.
Ch tiêu thng đc s dng đ đánh giá trình đ hóa hc hóa là: mc đu
t phơn hóa hc vƠ nông dc trên 1 ha din tích lúa đc gieo trng hoc trên 1
tn lúa thu hoch đc.
- Sinh hc hóa là quá trình áp dng nhng thành tu khoa hc và công

ngh v sinh hc và sinh thái vào sn xut nông nghip nhm nâng cao nng sut,
cht lng sn phm và bo v môi trng sinh thái.
Ch tiêu thng đc s dng đ đánh giá trình đ sinh hc là t l din tích
lúa gieo trng áp dng các thành tu v công ngh sinh hc vƠ sinh thái nh ging
mi, phòng tr dch hi tng hp.
2. Tácăđng ca các nhân t đu ra
 Th trngăvƠătrìnhăđ phát trin ca th trng
Th trng quyt đnh trc tip đn tc đ gieo trng và thu hoch ca các
vùng chuyên canh lúa. Sn xut ging lúa nào gì? S lng bao nhiêu? sn xut nh
th nƠo? u cn c vào nhu cu ca th trng. Nu th trng không chung
ging go đó vì lỦ do nƠo đó chng hn nh cm không do hay không có mùi
thm thì kh nng tiêu th ca vùng chuyên canh ging lúa đó s khó khn, sn xut

ca ngi dân s bt n, quá trình chuyn giao công ngh s trì tr. Th trng
ging go nào tiêu th càng nhanh, các hình thc liên kt sn xut ậ tiêu th nông
sn đc đy mnh thì vùng chuyên canh ging lúa đó cƠng phát trin ngày càng
theo hng n đnh và bn vng. Ngoài ra vic liên kt ắ4 nhƠẰ cƠng cht ch bao
nhiêu vic canh tác càng bn vng by nhiêu.
 Xuăhng tiêu dùng nông sn
Xu hng tiêu dùng nông sn quyt đnh trc tip đn xu hng chuyn đi
tng ging lúa, phng thc sn xut, bo qun sau thu hoch. Mc tiêu dùng tùy
Chuyên đ tt nghip GVHD: TS. Nguyn Tn Khuyên

SVTH: Nguyn Th Thanh Tho Page 24

theo loi go và dch v kèm theo ph thuc ch yu vào qui mô dân s và mc thu
nhp. Xu hng chung là qui mô dân s càng ln thì lng tiêu dùng mt hàng lúa
go càng nhiu , và các dch v có liên quan cng tng theo, còn đi vi thu nhp
ca dơn c, có hai khuynh hng xy ra, khi thu nhp còn thp, tiêu dùng các loi
go thông thng tng vƠ khi thu nhp tng, tiêu dùng các loi go thông thng
gim và thay vƠo đó lƠ tiêu dùng các loi go có cht lng cao tng. Xu hng tiêu
dùng các loi go cht lng cao s tác đng ti kinh t cao qua thu nhp ca ngi
dơn đc ci thin vƠ đáp ng đúng nhu cu th trng, s chn đc qui trình sn
xut chuyên môn hóa v ging lúa nào, có đnh hng phát trin phù hp v lâu v
dài và hình thành các vùng quy hoch chuyên canh lúa.
2.1 Tácăđng ca nhân t chính sách phát trin nông nghip.
Các chính sách phát trin nông nghip, thúc đy chuyn dch c cu kinh t

nông nghip có vai trò ht sc quan trng trong vic đy mnh và phát trin bn
vng các vùng chuyên canh lúa c th lƠ đy mnh khai thông các ngun lc, khc
phc nhng khó khn hn ch trong quá trình sn xut tng loi ging lúa và có
hình thc chuyn đi tng loi ging cho phù hp.
 Chính sách tín dng: chính sách tín dng có vai trò ht sc quan
trng trong vic đáp ng nhu cu vn cho quá trình gieo trng và sn xut. Nhu cu
vn đ chuyn đi là rt ln, ngun vn t có ca ngi dân rt hn ch do đó cn
có chính sách tín dng tht tt đ ngi dân có th tip cn các ngun vn khác nh
tín dng ngân hàng, tín dng t các chng trình, d án phát trin sn xut nông
nghip ca thành ph, ca đa phng.
 Chínhăsáchăđtăđai:ăvic qui hoch s dng đt giúp quá trình din ra
thun li, nhanh chóng hn vƠ tránh đc tình trng s dng đt sai mc đích và b

hoang đt nông nghip. Các chính sách v đt đai còn giúp quá trình đn đin đi
tha d dƠng hn, t đó vic m rng qui mô, áp dng khoa hc k thut thun li
hn.
 Chính sách khoa hc công ngh
Chuyên đ tt nghip GVHD: TS. Nguyn Tn Khuyên

SVTH: Nguyn Th Thanh Tho Page 25

Khoa hc công ngh có vai trò ht sc quan trng trong tng trng và phát
trin các vùng chuyên gieo trng và sn xut lúa go. Do đó, đ khoa hc công ngh
phát trin cn có các chính sách đu t hp lý. Tuy nhiên, chính sách khoa hc công
ngh không ch chú trng vào vic nghiên cu mà vn đ chuyn giao khoa hc

công ngh cng rt quan trng. Chính sách h tr, u đƣi nông dơn ng dng thành
tu khoa hc công ngh vào thc t sn xut tng ging lúa gieo trng s góp phn
phát trin bn vng các vùng chuyên canh lúa, nơng cao thng hiu ging lúa ca
tng vùng min, bo v đc thng hiu trên th trng.
 Chính sách khuyn nông.
Khuyn nông là công tác cc k hiu qu trong vic gii thiu các mô hình,
phng pháp sn xut mi loi ging lúa hiu qu đn ngi nông dân, t đó
hng cho ngi nông dân phát trin sn xut tt hn. Qua công tác khuyn nông,
ging luá s đc trng hp lý hn  tng vùng mang li k qu sn xut cao hn.
 ChínhăsáchăđƠoătoălaoăđng nông nghip.
Chính sách đƠo to ngun nhân lc nông nghip hot đng trong các vùng
chuyên canh lúa có tác dng nơng cao trình đ chuyên môn và kin thc cho ngi

lao đng ti các khu vc này. T đó vic vn dng các mô hình, phng thc sn
xut hiu qu đc d dƠng hn, kh nng quyt đnh chuyn đi và ng dng
thành tu khoa hc công ngh nhanh chóng hn.
 Chínhăsáchăđuăt
C s h tng là yu t tiên quyt cho hiu qu ca công tác đy mnh và
phát trin bn vng các vùng chuyên canh lúa nói riêng và chuyn đi c cu kinh
t nông nghip nói chung. Thc trng c s h tng nông thôn nói chung hin nay
còn kém do đó nh hng không nh đn hiu qu sn xut và chuyn đi các
ging lúa cho nng sut cao t nhng ging lúa truyn thông. Chính vì vy, chính
sách đu t c s h tng kp thi vƠ đúng mc s giúp quá trình sn xut và phát
trin bn vng các vùng chuyên canh lúa din ra nhanh và hiu qu hn.