B GIÁO DC VÀ ÀO TO
TRNG I HC KINH T THÀNH PH H CHệ MINH
KHOA KINH T PHÁT TRIN
CHUYÊN TT NGHIP
TÀI:
NÂNG CAO CHT LNG CHO VAY DOANH NGHIP
VA VÀ NH TI NGÂN HÀNG TMCP SÀI GọN
THNG TệN CHI NHÁNH SÀI GọN
Ging viên hng dn: TS. Trn Vn Thông
Sinh viên thc hin : Lê Th Hng
Lp : DT3
Khóa : K34
H : i Hc Chính Quy
Thành ph H Chí Minh, tháng 4 nm 2012
Li Cm n
Li đu tiên, cho phép em xin gi đn các thy cô khoa Kinh t Phát trin trng i Hc
Kinh T Thành Ph H Chí Minh lòng bit n chân thành. Trong sut 4 nm hc tp và sinh hot
ti trng, em đã hc hi đc rt nhiu điu. Các thy cô đã truyn đt cho em nhng kin thc
vô cùng quý báu, không ch là sách v mà còn là nhng bài hc cuc sng vô cùng thit thc và
cn thit. ó mãi là hành trang không th thiu giúp em t tin bc vào đi.
Xin cm n Thy Trn Vn Thông, ngi đã dành thi gian theo sát và hng dn em hoàn
thành chuyên đ này.
Cm n Ban lãnh đo Ngân hàng SACOMBANK đã cho em c hi hc tp ti Ngân hàng.
Khong thi gian thc tp 2 tháng tuy không dài nhng em đã đc to điu kin rt tt đ hc
hi, trau di và làm vic vi đy đ mi điu kin vt cht trang b t phía Ngân hàng.
Em cng xin gi li cm n sâu sc đn các anh ch Ngân hàng SACOMBANK chi nhánh
Sài Gòn và đc bit là các anh ch ti Phòng Giao dch Cng Qunh, ni em thc tp. Các anh
ch đã tn tình hng dn và h tr em trong công vic cng nh trong vic hoàn thành chuyên
đ này.
Li cui, em xin kính chúc sc khe đn quý thy cô trng i Hc Kinh T Thành Ph
H Chí Minh, ban lãnh đo và toàn th các anh ch nhân viên ca Ngân hàng SACOMBANK.
ng thi em cng xin chúc Ngân hàng SACOMBANK s không ngng phát trin và luôn là mt
trong nhng Ngân hàng thành công c trong và ngoài nc.
Trân trng cm n!
Thành ph H Chí Minh, ngày 2 tháng 4 nm 2012
Sinh viên
Lê Th Hng
NHN XÉT VÀ XÁC NHN CA N V THC TP
………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………
TP. H Chí Minh, Ngày… Tháng… Nm 2012
Ký tên – óng du
NHN XÉT CA GING VIÊN HNG DN
………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………
………………………………………………………………………………………………………………
TP. H Chí Minh, Ngày… Tháng… Nm 2012
Ký tên
MC LC
PHN M U 1
CHNG 1 : NHNG VN C BN V CHT LNG CHO VAY
I VI CÁC DOANH NGHIP VA VÀ NH CA NHTM 3
1.1. Hot đng cho vay đi vi doanh nghip va và nh ca ngân hàng thng mi 3
1.1.1. Doanh nghip va và nh trong nn kinh t 3
1.1.1.1 Khái nim 3
1.1.1.2 Vai trò ca doanh nghip va và nh 3
1.1.1.3 c trng ca DNVVN 4
1.1.2. Cho vay đi vi doanh nghip va và nh 6
1.1.2.1 Khái nim 6
1.1.2.2 Phân loi cho vay đi vi DNVVN 7
1.2. Cht lng cho vay đi vi doanh nghip va và nh (DNVVN) ca NHTM 11
1.2.1. Quan đim v cht lng cho vay 11
1.2.2. Các ch tiêu đo lng cht lng cho vay đi vi DNVVN ca NHTM 12
1.2.2.1 T l n quá hn, n xu 12
1.2.2.2. Ch tiêu v tng trng tín dng 13
1.3 Các nhân t nh hng ti cht lng cho vay đi vi DNVVN 14
1.3.1 Các nhân t ch quan 14
1.3.1.1. Chính sách tín dng ca Ngân hàng 14
1.3.1.2. Quy trình tín dng 15
1.3.1.3. Công tác t chc ngân hàng 16
1.3.1.4. Phm cht và trình đ cán b 16
1.3.1.5. Trình đ áp dng công ngh ngân hàng 16
1.3.2. Các nhân t t phía khách hàng 17
1.3.2.1. Nng lc ca khách hàng 17
1.3.2.2. S trung thc ca khách hàng 17
1.3.2.3. Tài sn bo đm 17
1.3.3. Các nhân t khác(mô hình PESTLE) 18
1.3.3.1. Môi trng kinh t 18
1.3.3.2. Nhng nhân t thuc v qun lỦ v mô ca Nhà nc 19
1.3.3.3. Môi trng vn hóa – xã hi 19
1.3.3.4. Môi trng t nhiên 19
CHNG 2 : THC TRNG CHT LNG CHO VAY I VI CÁC
DOANH NGHIP VA VÀ NH TI NH SACOMBANK CN SÀI GÒN 20
2.1 Gii thiu khái quát v Ngân hàng Sacombank Chi nhánh Sài Gòn 20
2.1.1 Lch s hình thành và phát trin 20
2.1.2 C cu t chc và các sn phm ca NH Sacombank CN Sài Gòn 21
2.1.2.1. C cu t chc 21
2.1.2.2. Các sn phm ca ngân hàng 21
2.1.3 Kt qu kinh doanh ca NH Sacombank Sài Gòn trong nhng nm gn đây 24
2.1.3.1 Kt qu kinh doanh 24
2.1.3.2 Tình hình hot đng ca Sacombank CN Sài Gòn 24
2.2 Thc trng cht lng cho vay đi vi các doanh nghip va và nh 26
2.2.1 C s pháp lý v hot đng cho vay đi vi DNVVN ca Sacombank CN
Sài Gòn 26
2.2.2 Quy trình cp tín dng đi vi DNVVN 28
2.2.3 Thc trng cho vay DNVVN ca Sacombank CN Sài Gòn 31
2.2.3.1. Tc đ tng trng d n cho vay đi vi DNVVN 31
2.2.3.2. Tình hình cho vay DNVVN so vi tng d n cho vay 32
2.2.4 Thc trng cht lng cho vay đi vi DNVVN ca Sacombank CN Sài
Gòn 32
2.3 ánh giá v cht lng cho vay ca CN đi vi DNVVN 34
2.3.1 Các kt qu đt đc 34
2.3.2 Nhng hn ch và nguyên nhân 34
2.3.2.1. Nhng hn ch v cht lng cho vay 34
2.3.2.2. Nguyên nhân nh hng đn cht lng cho vay 35
CHNG 3 : GII PHÁP NÂNG CAO CHT LNG CHO VAY I
VI DNVVN TI NH TMCP SÀI GÒN THNG TệN CN SÀI GÒN 37
3.1 nh hng hot đng ca NH Sacombank CN Sài Gòn trong thi gian ti 37
3.1.1. nh hng chung 37
3.1.2. nh hng c th đa ra 37
3.1.3. Mt s ch tiêu k hoch chi nhánh phn đu thc hin trong nm 2012: 40
3.2 Các gii pháp nâng cao cht lng cho vay trong DNVVN 40
3.2.1 V chính sách tín dng 40
3.2.2. V quy trình tín dng 42
3.2.2.1. Nâng cao cht lng công tác thm đnh trc khi ra quyt đnh cho vay 42
3.2.2.2. Gim thiu phát sinh n quá hn, n xu 43
3.2.2.3. Nâng cao hot đng kim tra, kim soát ca ngân hàng 45
3.2.3. Nâng cao trình đ cán b công nhân viên, đnh hng phát trin ngun
nhân lc 46
3.3 Mt s kin ngh 47
3.3.1 Kin ngh vi Ngân hàng Sacombank 47
3.3.2 Kin ngh vi NHNN 48
3.3.3 Kin ngh vi c quan qun lỦ Nhà nc 49
KT LUN 50
DANH MC BNG BIU, S , BIU
Bng 1 : Phân loi doanh nghip va và nh Ph lc 1
Bng 2: Kt qu kinh doanh các nm 2009-2011 Ph lc 3
Bng 3 : Tình hình huy đng vn ca Sacombank CN Sài Gòn Ph lc 4
Bng 4: Phân loi d n ca Chi nhánh nm 2009- 2011 Ph lc 5
Bng 5: T l tng trng d n cho vay đi vi DNVVN Ph lc 7
Bng 6: N quá hn ca DNVVN qua các nm 2009-2011 Ph lc 9
S đ 1: B máy t chc ca SACOMBANK Chi nhánh Sài Gòn Ph lc 2
S đ 2: Tóm tt quy trình cp tín dng ca SACOMBANK Ph lc 6
Biu đ 1: T l doanh s cho vay DNVVN qua các nm Ph lc 8
Biu đ 2: T l n quá hn ca DNVVN Ph lc 10
DANH MC CÁC T VIT TT
SACOMBANK
Ngân hàng TMCP Sài Gòn Thng Tín
Sacombank CN Sài
Gòn
Ngân hàng TMCP Sài Gòn Thng Tín Chi nhánh Sài
Gòn
DNVVN
Doanh nghip va và nh
NH
Ngân hàng
NHTM
Ngân hàng thng mi
QHKH
Quan h khách hàng
HV
Huy đng vn
VND
TMCP
Vit Nam đng
Thng mi c phn
Chuyên đ thc tp GVHD: TS. Trn Vn Thông
Lê Th Hng Lp: u t 3_K34
1
PHN M U
1. LỦ do chn đ tƠi
Tín dng trong đó cho vay là chc nng quan trng nht ca các t chc trung
gian tài chính, là dch v sinh li ch yu, đng thi cng là lnh vc cha đng
nhiu ri ro nht ca các NHTM và các đnh ch tài chính khác.
Trong điu kin nn kinh t m kéo theo s cnh tranh gay gt ca các t chc
tín dng trên th trng, các NHTM không ngng cnh tranh nhau trong vic thu
hút khách hàng vay vn. Tng trng tín dng là mt mc tiêu quan trng ca mi
ngân hàng, qua đó gia tng li nhun cho ngân hàng. Tuy nhiên cho vay nhiu cha
đm bo li nhun ngân hàng s tng. Trong quá trình vay có th phát sinh nhng
ri ro cho ngân hàng do doanh nghip vô tình hay c ý không tr n. Do vy, tng
trng tín dng đng thi đm bo cht lng cho vay s khin vic cho vay ca
ngân hàng tr nên hiu qu. Vic nâng cao cht lng cho vay giúp tình hình tài
chính ca NHTM đc ci thin, to ra nhng th mnh trong quá trình cnh tranh,
giúp cho ngân hàng cnh tranh và hn ch đc nhng ri ro, nhng tn tht to ln
có th xy ra, góp phn làm lành mnh hoá các quan h tín dng và to điu kin đ
m rng các quan h tín dng.
Qua nhng vn đ đc phân tích trên ta thy rõ s cn thit khách quan ca
vic cng c tng cng nâng cao cht lng cho vay ca các NHTM. Trong nhng
nm va qua, Sacombank CN Sài Gòn đã thc hin tt công tác cho vay, th hin
li nhun hàng nm không ngng tng lên và n xu đc kim soát. Tuy nhiên
cht lng cho vay li không đng đu các đi tng khách hàng. Vic đ n quá
hn chim mt t l tng đi trong d n cho vay DNVVN là mt nguy c khin
ngân hàng mt vn. T thc t đó Chi nhánh Sài Gòn ca Ngân hàng TMCP Sài
Gòn Thng Tín, và sau thi gian hc tp nghiên cu nhng vn đ mang tính lý
lun, em chn đ tài: "Nâng cao cht lng cho vay đi vi doanh nghip va
và nh ti ngân hàng TMCP SƠi Gòn Thng Tín chi nhánh SƠi Gòn” đ làm
chuyên đ nghiên cu ca mình.
2. Mc tiêu nghiên cu
Khóa lun s tp trung nghiên cu, phân tích và đánh giá hiu qu công tác
cho vay Doanh nghip va và nh (ly Sacombank chi nhánh Sài Gòn, mt trong
các ngân hàng Thng mi C phn ln nht Vit Nam hin nay và có hot đng
thanh toán quc t khá mnh trong thi gian qua làm đim nghiên cu).
Trên c s phân tích thc trng cng nh hiu qu ca hot đng cho vay
Doanh nghip va và nh ti Sacombank chi nhánh Sài Gòn, đ ra nhng quan
đim, nhng kin ngh và nhng gii pháp nhm nâng cao hiu qu phng thc
cho vay ti ngân hàng.
Chuyên đ thc tp GVHD: TS. Trn Vn Thông
Lê Th Hng Lp: u t 3_K34
2
3. Phm vi nghiên cu
Chuyên đ nghiên cu trong phm vi phân tích, đánh giá hot đng cho vay
Doanh nghip va và nh ti Ngân hàng TMCP Sài Gòn Thng Tín Chi nhánh Sài
Gòn qua các nm t 2009 đn 2011, đng thi đa ra mt s gii pháp và kin ngh
đ nâng cao cht lng cho vay DNVVN ti chi nhánh.
4. Phng pháp nghiên cu
Chuyên đ s dng tng hp các phng pháp lỦ lun kt hp vi thc tin,
phân tích tng hp, logic, lch s và h thng. Ngoài ra chuyên đ còn s dng
phng pháp thu thp x lý thông tin, thng kê, phân tích hot đng kinh t và x
lý h thng, tng hp phân tích và đánh giá s liu thc t ti ngân hàng. Chuyên đ
s dng nhng thông tin thu thp qua báo chí, sách v, các vn bn báo cáo ca
ngân hàng và thông qua vic tip xúc thc t ti ngân hàng. S liu thu thp là
ngun s liu th cp, da vào đó phân loi, so sánh s liu, các ch tiêu mà ngân
hàng đ ra đ đánh giá nguyên nhân, thc trng ca ri ro tín dng ti Chi nhánh
Sài Gòn.
Qua đó, đa ra mt s gii pháp nhm nâng cao hiu qu hot đng cho vay
doanh nghip va và nh phù hp vi đng li phát trin kinh t đi ngoi ca nn
kinh t và phù hp vi chính sách tín dng ca ngân hàng đ ra.
5. B cc ca đ tài
Chuyên đ đc kt cu thành các phn nh sau:
Phn m đu: Gii thiu lý do chn đ tài, mc tiêu nghiên cu, phm vi
nghiên cu, phng pháp nghiên cu và b cc ca đ tài.
Phn ni dung: gm 3 chng nh sau:
Chng 1: Nhng vn đ c bn v cht lng cho vay đi vi Doanh nghip
va và nh ca NHTM
Chng 2: Thc trng cht lng cho vay đi vi Doanh nghip va và nh
ca Ngân hàng TMCP Sài Gòn Thng Tín chi nhánh Sài Gòn
Chng 3: Gii pháp nâng cao cht lng cho vay đi vi Doanh nghip va
và nh ti Ngân hàng TMCP Sài Gòn Thng Tín chi nhánh Sài Gòn
Phn kt lun: Mt s vn đ rút ra sau quá trình nghiên cu và nhng đnh
hng cho đ tài tip theo.
Chuyên đ thc tp GVHD: TS. Trn Vn Thông
Lê Th Hng Lp: u t 3_K34
3
CHNG 1 : NHNG VN C BN V CHT LNG
CHO VAY I VI CÁC DOANH NGHIP
VA VÀ NH CA NHTM
1.1. Hot đng cho vay đi vi doanh nghip va và nh ca NHTM
1.1.1. Doanh nghip va và nh trong nn kinh t
1.1.1.1 Khái nim
DNVVN là nhng doanh nghip có quy mô nh bé v mt vn, lao đng hay
doanh thu. DNVVN có th chia thành 3 loi theo cn c vào quy mô là DN siêu
nh, DN nh và DN va. Vic phân loi DNVVN tùy thuc vào tng quc gia và
theo các tiêu chí khác nhau. Theo tiêu chí ca Nhóm Ngân hàng Th gii, DN siêu
nh là DN có s lng lao đng di 10 ngi, DN nh có s lng lao đng t 10
đn 50 ngi, còn DN va có t 50 đn 300 lao đng.
Vit Nam, theo ngh đnh s 90/2001/N-CP v tr giúp phát trin DNVVN
thì DNVVN đc đnh ngha là “C s sn xut, kinh doanh đc lp, đã đng kí
kinh doanh theo pháp lut hin hành, có vn đng kỦ không quá 10 t đng hoc s
lao đng trung bình hàng nm không quá 300 ngi”. Hin nay, theo Ngh đnh s
56/2009/N-CP, DNVVN đc chia làm 3 cp rõ ràng : siêu nh, va và nh tùy
theo quy mô tng ngun vn hoc tng lao đng bình quân nm. Vi nhng khu
vc hot đng khác nhau thì quy mô ca DNVVN cng khác nhau. Ta có bng
phân chia DNVVN: (tham kho ph lc 1)
1.1.1.2 Vai trò ca doanh nghip va và nh
Theo thng kê, nm 2011 c nc đã có gn 80 nghìn doanh nghip đng kỦ
thành lp. Trc đó, báo cáo ca B K hoch - u t công b s lng DN đng
ký kinh doanh theo Lut DN tính đn ht nm 2010 là hn 520.000. Nh vy, đn
thi đim này, c nc có chng 600.000 DN. Các DNVVN chim ti 97% trong
s này và đc đánh giá là mt cng đng hot đng ngày càng nng đng và hiu
qu, có đóng góp quan trng đi vi s phát trin ca nn kinh t. mi nn kinh
t quc gia hay lãnh th, các doanh nghip va và nh có th gi nhng vai trò vi
mc đ khác nhau, song nhìn chung có mt s vai trò tng đng nh sau:
n đnh nn kinh t: phn ln các nn kinh t, các doanh nghip va và
nh là nhng nhà thu ph cho các doanh nghip ln. S điu chnh hp đng thu
ph ti các thi đim cho phép nn kinh t có đc s n đnh. Vì th, doanh
nghip va và nh đc ví là thanh gim sc cho nn kinh t.
Chuyên đ thc tp GVHD: TS. Trn Vn Thông
Lê Th Hng Lp: u t 3_K34
4
Làm cho nn kinh t nng đng: các DNVVN có quy mô nh, nên d điu
chnh (xét v mt lỦ thuyt) hot đng.
To nên ngành công nghip và dch v ph tr quan trng: doanh nghip
va và nh thng chuyên môn hóa vào sn xut mt vài chi tit đc dùng đ lp
ráp thành mt sn phm hoàn chnh.
Là tr ct ca kinh t đa phng: nu nh doanh nghip ln thng đt c
s nhng trung tâm kinh t ca đt nc, thì doanh nghip va và nh li có mt
khp các đa phng và là ngi đóng góp quan trng vào thu ngân sách, vào sn
lng và to công n vic làm đa phng.
1.1.1.3 c trng ca DNVVN
Hin nay, các DNVVN không ch tp trung các thành ph ln nh Hà Ni,
TP H Chi Minh, Hi Phòng, à Nng … các tnh thành đa phng, qun
huyn, các DNVVN không ngng đc thành lp và phát trin vi tc đ nhanh
chóng. Nh tên gi ca mình, DNVVN mang nhng đc đim riêng rt khác bit so
vi các doanh nghip ln trên th trng. DNVVN mang nhng đc trng c bn
sau:
- Các DNVVN chim phn ln trong s các doanh nghip trong nc và
không ngng tng nhanh v mt s lng : Theo lut DN quy đnh, vic thành lp
DNVVN yêu cu s vn thành lp nh, vì vy s lng DNVVN chim mt t
trng ln trong nn kinh t. Vi u đim là vn điu l thp đã to mt đng lc to
ln cho các cá nhân, t chc kinh t t nhân đng ra thành lp DN ca mình. Mt
khác, t trc đó đã tn ti không ít các DNNN quy mô vn nh, lao đng ít; các
DNNN mi thành lp, đc tách ra hoc các công ty con ca các tp đoàn,…
- Các DNVVN có quy mô sn xut kinh doanh nh, vn ít : Mc dù tng
nhanh v s lng nhng nu xét v quy mô vn ca các DNVVN thì li rt thp.
Theo quyt đnh 90/2009, DNVVN là các DN có quy mô vn không vt quá 100
t đng, có s lao đng không vt quá 300 lao đng. Vi s vn nh nh vy, các
DN gp nhiu khó khn trong vic m rng th trng, nâng cao hiu qu sn xut
kinh doanh và nht là khó khn trong vic cnh tranh vi các DN ln sn xut cùng
mt loi sn phm trên th trng. Nht là khi nn kinh t có bin đng ln, ví d
bin đng v đu vào, DNVVN khó có kh nng chng đ và d dn đn b phá
sn. ng thi, vi s lao đng ít, các DNVVN s khó có đc các lao đng vi tay
ngh cao. Mt khác đa s ngi lao đng, nht là ngi lao đng có tay ngh
nghip v, trình đ chuyên môn gii, khi tìm kim vic làm đu có xu hng mun
vào các DN ln trên th trng, điu này khin các DNVVN gp khó khn trong
Chuyên đ thc tp GVHD: TS. Trn Vn Thông
Lê Th Hng Lp: u t 3_K34
5
quá trình tuyn dng lao đng và phi đu t nhiu hn cho công tác tuyn dng lao
đng.
- Phn ln các DNVVN là các DN ngoài quc doanh : các DNVVN ch yu
là các DN t nhân (chim khong 80%). Các DN t nhân có u đim là hot đng
linh hot nhng hiu qu đem li cha cao. Các DN t nhân khi thành lp và trong
quá trình hot đng thng thiu tm nhìn chin lc hot đng cho DN ca mình.
Và trong khi vn hành sn xut kinh doanh, khi có mt bin c xy ra thì không có
kinh nghim chng đ hoc không đ kh nng chng đ, dn đn thua l hoc
nng hn là phá sn. Vic qun lý các DN t nhân cng rt khó khn. Nhiu DN
còn c tình làm n phi pháp, trn thu và không thc hin đúng ch đ k toán.
qun lý tt các DNVVN, đòi hi mt s theo dõi sát sao và thc s có hiu qu.
Nh vy mi có th kim soát đc hot đng ca loi hình DN này.
- Thi gian hot đng ngn : Không k các DN Nhà nc va và nh đã
thành lp lâu đi và hot đng n đnh, đa s các DNVVN đu là các DN t nhân
đc thành lp trong hoc sau thi k m ca nn kinh t hoc là các DN Nhà nc
va đc tách ra. Vi nhng DNVVN thành lp khá lâu mà hot đng sn xut kinh
doanh tt, có hiu qu, h s dn dn m rng ngun vn ca mình và đng vào
hàng ng nhng DN ln. Nh vy, kinh nghim hot đng ca loi hình DN này
cha nhiu. Vi s vn ít và b dày kinh nghim hn ch, các DNVVN gp khó
khn trong vic duy trì hot đng sn xut kinh doanh, chng chi vi nhng thay
đi trong quá trình hot đng ca mình.
- Trình đ công ngh lc hu, phng pháp qun lý yu kém : ây là vn đ
ni cm đi vi đi đa s các DN ca nc ta do đc đim nn kinh t cha thc s
phát trin. DN hin nay, mt thc trng ph bin trong các DNVVN là h thng
máy móc, thit b lc hu. Mt đánh giá ca Hip hi doanh nghip va và nh nm
2011 cho bit, t l đi mi trang thit b trung bình hàng nm ch mc 5-7% so
vi 20% ca th gii. Công ngh lc hu làm tng chi phí tiêu hao 1,5 ln so vi
đnh mc tiêu chun ca th gii. Thc trng này dn đn tng chi phí đu vào, cao
hn t 30 - 50% so vi các nc ASEAN, đng thi dn đn cht lng sn phm
gim, giá thành cao và nng sut thp. Nhiu DNVVN rt yu kém trong tip cn
thông tin và các dch v h tr kinh doanh. Mt phn là do cht lng ngun nhân
lc thp, hn ch v trình đ chuyên môn, tin hc, ngoi ng ca giám đc và đi
ng qun lý DN, mt phn là do đu t cho h thng thông tin thp, cha có
phng tin k thut nên cha theo kp din bin ca th trng. Vì th, nhiu quyt
Chuyên đ thc tp GVHD: TS. Trn Vn Thông
Lê Th Hng Lp: u t 3_K34
6
đnh kinh doanh đc đa ra ch theo kinh nghim và phán đoán cm tính, đây là
đim yu nht ca các DNVVN trc áp lc cnh tranh quc t.
- Các doanh nghip hot đng nhiu lnh vc và ngành ngh đa dng :
Trong nn kinh t, các DNVVN là nhng thành phn hot đng linh hot nht. S
nh gn trong quy mô ln b máy t chc giúp DNVVN d dàng thích ng vi môi
trng kinh t đy bin đng. Vi mi thay đi nh nht ca nn kinh t, các
DNVVN đu chu tác đng và phi điu chnh hot đng ca mình đ phù hp vi
mi bin đi đó. Vi tính nng đng nh vy, các DNVVN đã đt đc hiu qu
trong hot đng ca mình và đóng góp không nh vào nn kinh t. S đa dng v
loi hình hot đng, phng thc qun lý, sn phm ca các DNVVN giúp cho h
đng vng đc trong th trng.
1.1.2. Cho vay đi vi doanh nghip va và nh
1.1.2.1 Khái nim
Cho vay là hot đng trong đó bên cho vay s giao cho bên đi vay mt khon
tin và yêu cu bên đi vay hoàn tr theo thi gian và lãi sut nht đnh. Trong hot
đng ca NH, cho vay đc xp vào mt trong nhng hình thc cp tín dng cho
KH. Theo khái nim cho vay trong quyt đnh 1627/2001/Q-NHNN v ban hành
quy ch cho vay ca t chc tín dng đi vi DN, cho vay đc đnh ngha là vic
NH giao cho khách hàng mt khon tin đ s dng vào mc đích và thi gian theo
tha thun vi nguyên tc có hoàn tr c gc và lãi. ây là hot đng quan trng
nht ca NH, chim t trng cao nht trong tng tài sn, to thu nhp ln t lãi.
Hot đng cho vay đi vi NH đc da trên Q 1627. Theo đó quan h cho vay
gia DN và NH có th hiu nh sau: DN phi cam kt hoàn tr vn gc và lãi vi
thi gian xác đnh. Các khon cho vay ca NH ch yu có ngun gc t các khon
tin gi ca khách hàng cá nhân, t chc và các khon vay mn khác. Bn thân
NH cng có trách nhim hoàn tr c gc và lãi cho các khon huy đng nói trên.
NH thu li nhun thông qua chênh lch lãi sut cho vay và đi vay, đng thi s
dng vn vay đ thc hin hot đng khác nh đu t, tài tr…
duy trì s tn ti và phát trin ca mình, NH yêu cu DN phi cam kt s
dng khon tin vay theo đúng mc đích đã tho thun vi NH, không trái vi quy
đnh ca pháp lut và các quy đnh khác ca NH cp trên. Lut pháp quy đnh phm
vi hot đng cho các NH, và mi NH đu có mc đích và phm vi hot đng riêng.
Bên cnh đó, mt phng án vay có hiu qu hay không có tác đng không nh ti
quyt đnh cho vay ca NH. Mt phng án có hiu qu s đm bo kh nng thu
hi vn và lãi cho NH.
Chuyên đ thc tp GVHD: TS. Trn Vn Thông
Lê Th Hng Lp: u t 3_K34
7
Hot đng cho vay ca NH luôn tim n nhiu ri ro v nhiu mt. Ri ro có
th do nhiu nguyên nhân khác nhau và nu xy ra s gây tn tht ln cho NH.
hn ch tn tht và đm bo kh nng thu hi n, các NH luôn yêu cu khách hàng
phi có tài sn bo đm cho khon vay ca mình. i vi mi khách hàng, NH s
đánh giá mc đ ri ro và đa ra mc giá tr tài sn bo đm tng ng. DNVVN là
mt trong nhng khách hàng quen thuc ca NH. Qua thng kê cho thy, ch có
khong 50% ngun vn ca DNVVN là vn ch s hu, còn li là vn vay, ch yu
là vay t NH. “Làm th nào đ vay đc vn NH?”, đây là câu hi trn tr các
DNVVN. Vi quy mô nh, hot đng sn xut kinh doanh d bin đng khi nn
kinh t bt n đnh, vic cho vay DNVVN luôn đc các NHTM kim soát cht
ch.
1.1.2.2 Phân loi cho vay đi vi DNVVN
Hot đng cho vay ca NH đc phân loi theo nhiu tiêu thc khác nhau. NH
tin hành phân loi cho vay đ d qun lý các khon cho vay và đa dng hoá sn
phm cho vay nhm tho mãn nhu cu ca DN. Phân loi cho vay đ NH xác đnh
lãi sut cho vay, cng nh loi hình cho vay thích hp vi mi loi cho vay khác
nhau.
Vic xác đnh phng thc cho vay có mt ý ngha rt quan trng ca quá
trình cho vay các DNVVN. Nu xác đnh đúng phng thc cho vay cho tng DN
s to ra yu t tích cc giúp cho DN thun li trong quá trình giao dch và ch
đng v tài chính trong sn xut kinh doanh, thun li trong vic thc hin phng
án sn xut kinh doanh, khuyn khích đc DN trong quan h vay vn vi NH. Nu
xác đnh sai phng thc cho vay s dn đn NH không kim soát cht ch đc s
vn cho vay dn đn tng ri ro tín dng, không khuyn khích đc DN vay vn.
Hin nay các NH thng áp dng các phng thc cho vay sau :
* Cho vay thu chi
Cho vay thu chi là nghip v cho vay qua đó NH cho phép ngi vay đc
chi tri trên s d tin gi thanh toán ca mình đn mt gii hn nht đnh và trong
khong thi gian xác đnh. Gii hn này đc gi là hn mc thu chi.
đc thu chi, DN làm đn xin NH hn mc thu chi và thi gian thu chi
(có th phi tr phí cam kt cho NH ). Trong quá trình hot đng, DN có th ký sec,
lp u nhim chi, mua th… vt s d tin gi đ chi tr (trong hn mc thu chi).
Khi DN có tin nhp v tài khon tin gi, NH s thu n gc và lãi. S lãi mà DN
phi tr là :
S lãi phi tr = Lãi sut thu chi x Thi gian thu chi x S tin thu chi.
Chuyên đ thc tp GVHD: TS. Trn Vn Thông
Lê Th Hng Lp: u t 3_K34
8
Các khon chi quá hn mc thu chi s chu lãi sut pht và b đình ch s
dng hình thc này. Thu chi da trên c s thu và chi ca DN không phù hp v
thi gian và quy mô. Thi gian và s lng thiu có th d đoán da vào d đoán
ngân qu song không chính xác. Do vy, hình thc cho vay này to điu kin thun
li cho DN trong quá trình thanh toán, ch đng, kp thi.
Thu chi là hình thc tín dng ngn hn, linh hot, th tc đn gin, phn ln
là không có đm bo, có th cp cho c DN ln cá nhân vài ngày trong tháng, vài
tháng trong nm, dùng đ tr lng, mua hàng, chi các khon phi np,… Hình
thc này nhìn chung ch s dng đi vi DN có đ tin cy cao, có thu nhp đu đn
và k thu nhp ngn.
* Cho vay trc tip tng ln
Cho vay trc tip tng ln là hình thc cho vay tng đi ph bin ca NH đi
vi các DN không có nhu cu vay thng xuyên, không có điu kin đ đc cp
hn mc thu chi. Mt s DN s dng vn ch s hu và tín dng thng mi là
ch yu, ch khi có nhu cu thi v, hay m rng sn xut đc bit mi vay NH, tc
là vn t NH ch tham gia vào mt giai đon nht đnh ca chu k sn xut kinh
doanh.
Mi ln vay, DN phi làm đn và trình NH phng án s dng vn vay. NH
s phân tích DN và ký hp đng cho vay, xác đnh mc cho vay, thi hn gii ngân,
thi hn tr n, lãi sut và yêu cu đm bo nu cn.
Mi món vay đc tách bit nhau thành các h s (kh c nhn n) khác
nhau.
Nhu cu vay Ngân hàng = Chi phí cn thit cho SXKD - Vn t có - Vn khác
Trong đó:
Chi phí cn thit Cho SXKD = Giá tr hp đng - Khu hao c bn - Thu -
Li nhun đnh mc cho SXKD
Nu cho vay da trên giá tr tài sn bo đm:
Mc cho vay= Giá tr tài sn đm bo x T l cho vay trên giá tr tài sn đm
bo.
Theo tng k hn n trong hp đng, NH s thu gc và lãi. Trong quá trình
DN s dng tin vay, NH s kim soát mc đích và hiu qu s dng, nu thy có
du hiu vi phm hp đng, NH s thu n trc hn, hoc chuyn n quá hn. Lãi
sut có th c đnh hoc th ni theo thi đim tính lãi.
Nghip v cho vay tng ln tng đi đn gin. NH có th kim soát tng
món vay tách bit. Tin cho vay da trên giá tr tài sn đm bo.
Chuyên đ thc tp GVHD: TS. Trn Vn Thông
Lê Th Hng Lp: u t 3_K34
9
* Cho vay theo hn mc
ây là nghip v tín dng theo đó NH tho thun cp cho DN hn mc tín
dng. Hn mc tín dng có th tính cho c k hoc cui k. ó là s d ti đa ti
thi đim tính.
Mi ln vay, DN ch cn trình bày phng án s dng tin vay, np các chng
t chng minh đã mua hàng hoc dch v và nu yêu cu vay. Sau khi kim tra tính
cht hp pháp và hp l ca chng t, NH s phát tin cho DN.
ây là hình thc cho vay thun tin cho nhng DN vay mn thng xuyên,
vn vay tham gia thng xuyên vào quá trình sn xut kinh doanh.Trong nghip v
này, NH không n đnh trc ngày tr n. Khi DN có thu nhp, NH s thu n, do đó
to ch đng qun lý ngân qu cho DN. Tuy nhiên, do các ln vay không tách bit
thành các k hn n c th nên NH khó kim soát hiu qu s dng tng ln vay.
NH ch có th phát hin vn đ khi DN np báo cáo tài chính, hoc d n lâu không
gim sút.
* Cho vay luân chuyn
Cho vay luân chuyn là nghip v cho vay da trên luân chuyn ca hàng hoá.
DN khi mua hàng có th thiu vn. NH có th cho vay đ mua hàng và s thu n khi
DN bán hàng. u nm hoc đu quý, ngi vay phi làm đn xin vay luân chuyn.
NH và DN tho thun vi nhau v phng thc vay, hn mc tín dng, các ngun
cung cp hàng hoá và kh nng tiêu th. Hn mc tín dng có th đc tho thun
trong 1 nm hoc vài nm. ây không phi là thi hn hoàn tr mà là thi hn NH
xem xét li mi quan h gia NH và DN cng nh tình hình tài chính ca DN.
Vic cho vay da trên luân chuyn hàng hoá nên c NH và DN đu phi
nghiên cu k hoch lu chuyn hàng hoá đ d đoán dòng ngân qu trong thi
gian ti. Khi vay, DN ch cn gi đn NH các chng t hóa đn nhp hàng và s
tin cn vay. NH cho vay và tr tin cho ngi bán. Theo hình thc này, giá tr hàng
hoá mua vào (có hoá đn, hp pháp, hp l, đúng đi tng) đu là đi tng đc
NH cho vay; thu nhp bán hàng đu là ngun đ chi tr cho NH. NH s cho vay
theo t l nht đnh tu theo khi lng và cht lng quan h n nn ca ngi
vay. Các khon phi thu và c hàng hoá trong kho tr thành vt đm bo cho khon
cho vay. Cho vay luân chuyn thng đc áp dng đi vi các DN thng nghip
hoc DN sn xut có chu k tiêu th ngn ngày, có quan h vay tr thng xuyên
vi NH.
Cho vay luân chuyn rt thun tin cho DN. Th tc cho vay ch cn thc hin
1 ln cho nhiu ln vay. DN đc đáp ng nhu cu vn kp thi , vì vy vic thanh
Chuyên đ thc tp GVHD: TS. Trn Vn Thông
Lê Th Hng Lp: u t 3_K34
10
toán cho ngi cung ng s nhanh gn. Nu DN gp khó khn trong tiêu th thì NH
s gp khó khn trong vic thu hi vn do thi hn ca khon vay không đc quy
đnh rõ ràng.
* Cho vay tr góp
Cho vay tr góp là hình thc tín dng, theo đó NH cho phép DN tr gc làm
nhiu ln trong thi hn tín dng đã theo tho thun. Cho vay tr góp thng đc
áp dng đi vi các khon vay trung và dài hn, tài tr cho tài sn c đnh và tài sn
lâu bn. S tin tr mi ln đc tính toán sao cho phù hp vi kh nng tr n
(thng là t khu hao và thu nhp sau thu ca d án, hoc t thu nhp hàng k
ca ngi tiêu dùng).
NH thng cho vay tr góp đi vi khách hàng thông qua hn mc nht đnh.
NH s thanh toán cho ngi bán l v s hàng hoá mà DN đã mua tr góp. Các ca
hàng bán l nhn tin ngay sau khi bán hàng t phía NH và làm đi lý thu tin cho
NH, hoc DN tr trc tip cho NH. ây là hình thc tín dng tài tr ngi mua
(qua đó đn ngi bán) nhm khuyn khich tiêu th hàng hoá.
Cho vay tr góp ri ro cao do DN thng th chp bng hàng hoá mua tr góp.
Kh nng tr n ph thuc vào thu nhp đu đn ca ngi vay. Nu ngi vay mt
vic, m đau, thu nhp gim sút thì kh nng thu n ca NH cng b nh hng.
Chính vì ri ro cao nên lãi sut cho vay tr góp thng là lãi sut cao nht trong
khung lãi sut cho vay ca NH.
* Cho vay gián tip
Phn ln cho vay ca NH là cho vay trc tip. Bên cnh đó NH cng phát trin
các hình thc cho vay gián tip. ây là hình thc cho vay thông qua các t chc
trung gian.
NH cho vay qua các t, đi, hi, nhóm nh nhóm sn xut, Hi Nông dân, Hi
Cu chin binh, Hi ph n…Các t chc này thng liên kt các thành viên theo
mt mc đich riêng, song ch yu đu h tr ln nhau, bo v quyn li cho mi
thanh viên. Vì vy, vic phát trin kinh t, làm giàu, xoá đói gim nghèo luôn đc
các t chc này rt quan tâm.
NH có th chuyn mt vài khâu ca hot đng cho vay sang các t chc trung
gian, nh thu n, phát tin vay… T chc trung gian cng có th đng ra bo đm
cho các thành viên vay, hoc các thành viên trong nhóm bo lãnh cho mt thành
viên vay. iu này rt thun tin khi ngi vay không có hoc không đ tài sn th
chp.
Chuyên đ thc tp GVHD: TS. Trn Vn Thông
Lê Th Hng Lp: u t 3_K34
11
NH cng có th cho vay thông qua ngi bán l các sn phm đu vào ca quá
trình sn xut. Vic cho vay theo cách này s hn ch ngi vay s dng tin sai
mc đích.
Cho vay gián tip thng đc áp dng đi vi th trng có nhiu món vay
nh, ngi vay phân tán, cách xa NH. Trong trng hp nh vy, cho vay qua trung
gian có th tit kim chi phí cho vay.
Cho vay qua trung gian đu nhm gim bt ri ro, chi phí ca NH. Tuy nhiên
nó cng bc l các khim khuyt. Nhiu trung gian đã li dng v th ca mình, đ
tng lãi sut cho vay li, hoc gi ly s tin ca các thành viên khác cho riêng
mình. Các nhà bán l có th li dng đ bán hàng kém cht lng hoc vi giá đt
cho ngi vay vn.
1.2. Cht lng cho vay đi vi doanh nghip va và nh (DNVVN) ca NHTM
1.2.1. Quan đim v cht lng cho vay
Cht lng cho vay là mt khái nim mang tính tng đi. Nói đn cht lng
cho vay là nói ti cht lng ca hot đng cho vay ca NH cho khách hàng. Trên
thc t hin nay, cha có mt đnh ngha chính thng và nht quán v cht lng
cho vay hay cht lng tín dng. Theo B Thng mi và Công nghip Anh quc
đnh ngha cht lng trong quyn “Qun lý cht lng tng th” thì cht lng đn
gin là “đáp ng đc các yêu cu ca khách hàng”. Theo đnh ngha ca t đin
ting Vit, “cht lng” là cái làm nên phm cht, giá tr ca s vt, hin tng;
cht lng sn phm là toàn b nhng đc tính ca sn phm tha mãn nhng đòi
hi nht đnh, tng ng vi công dng ca nó. Còn cho vay là vic NH giao cho
khách hàng mt khon tin đ s dng vào mc đích và thi gian theo tha thun
vi nguyên tc có hoàn tr c gc và lãi. T nhng khái nim trên, có th hiu mt
cách khái quát cht lng cho vay là s đáp ng v kt qu hot đng cho vay đi
vi NH, theo mt s chun mc, ch tiêu hay mc tiêu c th. Hot đng cho vay
đc coi là có cht lng khi vn vay đc khách hàng s dng hiu qu, đúng
mc đich, to ra s tin ln hn, thông qua đó NH thu hi đc gc và lãi, còn DN
có th tr đc n, bù đp chi phí và thu đc li nhun.
Trong phm vi nghiên cu ca đ tài, xét t góc đ qun tr ngân hàng, cht
lng cho vay đc biu hin các yu t sau :
- Kh nng thu hi đc n vay đúng thi hn đng thi đm bo tc đ tng
trng d n tín dng n đnh cho NH. Ngoài ra, cht lng cho vay còn đc th
hin ch tiêu li nhun hp lý, t l n quá hn đm bo đúng quy đnh và hp lý.
Chuyên đ thc tp GVHD: TS. Trn Vn Thông
Lê Th Hng Lp: u t 3_K34
12
- S hài lòng ca khách hàng khi s dng sn phm cho vay ca NH, đc th
hin các mt nh th tc đn gin, lãi sut hp lỦ,…
- Sn phm cho vay th hin đc công dng ca nó khi vn vay đc cung
cp kp thi, đc s dng đúng mc đích, đáp ng đc nhu cu vn vay ca
khách hàng cng nh nhu cu kim tra, thu hi n vay đúng thi hn ca NH cho
vay.
i vi mi NH có tiêu chun v cht lng cho vay khác nhau, tuy nhiên đu
đm bo kh nng thu hi n vay đúng thi hn và tc đ tng trng d n vay n
đnh. Mc đ hoàn tr càng cao thì ri ro càng thp, cht lng ca hot đng cho
vay càng cao. Tuy nhiên, nhìn vào khía cnh khác, vic hn ch ri ro do gii hn
quy mô hot đng cho vay đ tng kh nng thu hi n vay thì cha th coi là mt
hot đng có cht lng. Mt chính sách cho vay theo nguyên tc thn trng, chú
trng đn vn đ tài sn bo đm, hn ch mi ri ro có th xy ra khi cho vay, hn
ch n xu s làm gim mc li nhun kì vng ca các NH. Vc nâng cao cht
lng cho vay suy cho cùng là vì mc tiêu gia tng thu nhp cho NH. Vì vy, theo
quan đim đ tài, cht lng cho vay đc coi là tt nht khi đt mc tng trng
d n cho vay và ti đa hóa li nhun hn là ti thiu hóa ri ro.
1.2.2. Các ch tiêu đo lng cht lng cho vay đi vi DNVVN ca NHTM
1.2.2.1 T l n quá hn, n xu
Trong hot đng cho vay, kh nng hoàn tr ca khách hàng là yu t quan
trng nht đ cu thành cht lng cho vay. Khi mt khon vay không đc hoàn
tr mt cách đy đ và đúng hn nh đã cam kt mà không có lỦ do chính đáng thì
khon vay đó s b chuyn sang n quá hn vi lãi sut áp dng cao hn lãi sut khi
cho vay. Các khon n quá hn là du hiu cho thy kh nng doanh nghip không
tr đc n cho ngân hàng, là nguy c gây mt vn cho ngân hàng.
* T l n quá hn
T l n quá hn là t s gia n quá hn so vi tng d n ca ngân hàng tính
đn mt thi đim xác đnh. T l n quá hn đc tính theo công thc :
T l n quá hn = N quá hn ca DNVVN/Tng d n
Xét riêng trên d n đi vi DNVVN :
T l n quá hn = N quá hn ca DNVVN/D n DNVVN
T l n quá hn là mt trong nhng ch tiêu ph bin khi đánh giá v cht
lng tín dng nói chung và cht lng cho vay nói riêng. Ch tiêu này cho bit
nhng ri ro tim n v kh nng thu hi gc và lãi vay mà ngân hàng đang phi đi
mt. Theo quyt đnh s 493/2005/Q-NHNN v phân loi n, trích lp và s dng
Chuyên đ thc tp GVHD: TS. Trn Vn Thông
Lê Th Hng Lp: u t 3_K34
13
d phòng, n quá hn đc quy đnh là khon n mà mt phn gc và/hoc lãi đã
quá hn. Nh vy, c 5 nhóm n đc phân loi đu có th là n quá hn.
* T l n xu
T l n xu là t l phn trm gia n xu và tng d n ca NHTM mt
thi đim nht đnh. Ch tiêu này đc tính theo công thc :
T l n xu = N xu ca DNVVN/Tng d n
Nu ch da vào ch tiêu n quá hn thì cha đánh giá chính xác v cht lng
cho vay ca các ngân hàng. Theo quyt đnh s 493, ch tiêu này đc dùng đ đánh
cht lng tín dng ca mt ngân hàng. N xu gm n nhóm 3,4 và 5 theo phân
loi, bao gm n di tiêu chun, n nghi ng và n có kh nng mt vn.
i vi mt ngân hàng, t l này càng thp càng tt. Trên thc t, ri ro trong
kinh doanh là không tránh khi, nên NH thng chp nhn mt t l nht đnh đc
coi là gii hn an toàn. Mc gii hn này mi nc là khác nhau, riêng hin nay
t l n xu ca NH chp nhn là 5%.
Vic đánh giá t l n quá hn và n xu ca DNVVN trên tng d n trong
mi tng quan t trng d n DNVVN/tng d n còn cho ta bit hiu qu cho vay
đi vi DNVVN.
1.2.2.2. Ch tiêu v tng trng tín dng
- Doanh s cho vay : Là tng s tin mà ngân hàng đã cho vay đi vi khách
hàng trong mt thi k, tính cho tháng, quỦ, nm. Ch tiêu cho ta mt cách nhìn bao
quát v hot đng cho vay trong mt thi gian dài. Ch tiêu này càng ln chng t
quy mô tín dng ca ngân hàng đang tng trng, đây là du hiu tt đi vi NH.
- Doanh s thu n : Là tng s tin ngân hàng thu đc t khách hàng qua hot
đng cho vay qua mt thi k, tính cho tháng, quỦ, nm. Ch tiêu này cao chng t
ngân hàng có kh nng thu n tt và ngân hàng ch có th có đc doanh s thu n
cao khi ngân hàng cho vay nhiu và đó là các khon cho vay có cht lng tt.
- Ch tiêu tng trng d n cho vay : Ch tiêu này phn ánh mc đ cho vay
nhanh hay chm ca ngân hàng và đc tính theo công thc :
T l tng trng cho vay = (D n nm nay – D n nm trc) x 100%/D
n nm trc
Thông thng, t l này ln hn 0 do ngân hàng không ngng m rng cho
vay qua các nm. i vi mi ngân hàng tùy thuc vào hot đng và kt cu tài sn
khác nhau mà t l này khác nhau.
Chuyên đ thc tp GVHD: TS. Trn Vn Thông
Lê Th Hng Lp: u t 3_K34
14
Tóm li, khi xem xét cht lng cho vay ca mt NHTM, ta không ch cn c
vào mt ch tiêu mà phi s dng tng hp mt h thng ch tiêu đ có th đa ra
kt lun chính xác.
1.3 Các nhân t nh hng ti cht lng cho vay đi vi DNVVN
Nh ta đã bit, cht lng cho vay là ch tiêu đ đánh giá tình hình hot đng
cho vay ca mt NH và mang mt ý ngha ln đi vi s tn ti và phát trin ca
NH. Cht lng cho vay đc th hin s tho mãn nhu cu vay vn ca khách
hàng, phù hp vi s phát trin kinh t-xã hi ca đt nc, đng thi đm bo s
tn ti và phát trin ca NH. có th thc hin đc mc tiêu hot đng ca NH
là tìm kim li nhun da trên các hot đng ca mình, c th đây là hot đng
cho vay, mi NH phi làm sao đ nâng cao đc cht lng cho vay. thc hin
đc điu này ta cn nghiên cu tác đng ca các nhân t nh hng ti hot đng
cho vay, đó là 3 nhóm nhân t sau đây:
1.3.1 Các nhân t ch quan
1.3.1.1. Chính sách tín dng ca Ngân hàng
Chính sách tín dng ca NH là mt trong nhng chính sách trong chin lc
kinh doanh ca NH. ây là yu t đu tiên tác đng đn vic cung ng vn cho nn
kinh t.
Chính sách tín dng đc hiu là đng li, ch trng đm bo cho hot
đng tín dng đi đúng qu đo, liên quan đn vic khuch trng hay hn ch tín
dng. Mt chính sách tín dng đúng đn s thu hút đc khách hàng, đm bo kh
nng sinh li ca ca hot đng tín dng. Bt kì mt NH nào mun nâng cao hiu
qu hot đng ca mình thì phi có chính sách tín dng phù hp.
Ni dung chính sách tín dng gm có: Chính sách khách hàng, chính sách quy
mô và gii hn tín dng, lãi sut và phí sut tín dng, thi hn tín dng và k hn
n, các khon đm bo và chính sách đi vi các tài sn có vn đ. Các điu khon
ca chính sách tín dng đc xây dng da trên nhiu yu t khác nhau nh các
điu kin kinh t, chính sách tin t và tài chính ca ngân hàng Nhà nc, kh nng
v vn ca ngân hàng và nhu cu tín dng ca khách hàng. Khi các yu t này thay
đi, chính sách tín dng cng thay đi theo. i vi mi khách hàng, ngân hàng có
th đa ra các chính sách khác nhau cho phù hp. Ví d nh vi các khách hàng có
uy tín vi ngân hàng thì NH có th cho vay không có tài sn đm bo, có hn mc
cao hn, lãi sut u đãi hn; còn đi vi các khách hàng khác, vic có tài sn đm
bo là cn thit. Mt chính sách tín dng đúng đn
Chuyên đ thc tp GVHD: TS. Trn Vn Thông
Lê Th Hng Lp: u t 3_K34
15
Mt chính sách tín dng đúng đn s thu hút nhiu khách hàng, đm bo kh
nng sinh li t hot đng tín dng trên c s hn ch ri ro, tuân th phng pháp,
đng li chính sách ca Nhà nc và đm bo công bng xã hi. iu đó cng có
ngha cht lng cho vay tu thuc vào vic xây dng chính sách tín dng ca
NHTM có đúng đn hay không. Bt c ngân hàng nào mun có cht lng cho vay
tt cng đu phi có chính sách tín dng khoa hc, phù hp vi thc t ca ngân
hàng cng nh ca th trng.
1.3.1.2. Quy trình tín dng
Quy trình tín dng là tp hp nhng ni dung, nghip v c bn, các bc tin
hành trong quá trình cho vay, thu n nhm đm bo an toàn vn tín dng. Nó bao
gm các bc bt đu t khâu chun b cho vay, phát tin vay, kim tra trong quá
trình cho vay cho đn khi thu hi đc n.
Trong quy trình tín dng, bc chun b cho vay rt quan trng (khách hàng
nhp h s vay vn ). Bao gm 3 giai đon: khai thác và tìm kim khách hàng;
hng dn khách hàng v điu kin tín dng và thành lp h s vay; phân tích thm
đnh khách hàng và phng án, d án vay vn. Cht lng cho vay tu thuc nhiu
vào cht lng công tác thm đnh và quy đnh v điu kin, th tc cho vay ca
tng NHTM.
Kim tra quá trình s dng vn vay giúp cho ngân hàng nm đc din bin
ca khon cho vay đã cung cp cho khách hàng đ có nhng hành đng điu chnh
can thip khi cn thit, sm ngn nga ri ro có th xy ra. Vic la chn và áp
dng có hiu qu các hình thc kim tra s thit lp đc mt h thng phòng nga
hu hiu, gim ri ro tín dng, nói cách khác s nâng cao cht lng cho vay.
Thu hi và gii quyt n là khâu quyt đnh đn cht lng cho vay. S nhy
bén ca ngân hàng trong vic kp thi phát hin nhng biu hin bt li xy ra đi
vi khách hàng cng nh nhng bin pháp x lý kp thi, t vn cho khách hàng s
gim thiu đc nhng khon n quá hn và điu đó s có tác dng tích cc đi vi
hot đng cho vay.
ng thi vi các bc trong quy trình tín dng là công tác thu thp thông tin.
Thông tin tín dng càng nhanh, càng chính xác và toàn din thì kh nng phòng
chng ri ro tín dng càng tt. Thông tin tín dng có th thu thp đc t rt nhiu
ngun: t trung tâm tín dng ca Ngân hàng Nhà nc, t phòng thông tin tín dng
ca các ngân hàng thng mi, qua báo chí, các t chc ngh nghip, qua vic cán
b tín dng trc tip thu thp ti c s sn xut kinh doanh ca khách hàng, qua báo
cáo tài chính ca khách hàng.
Chuyên đ thc tp GVHD: TS. Trn Vn Thông
Lê Th Hng Lp: u t 3_K34
16
Quy trình tín dng ca ngân hàng thng mi không mang tính cng nhc. i
vi mi khách hàng khác nhau, ngân hàng có th ch đng, linh hot,thc hin các
bc trong quy trình tín dng cho phù hp. Ví d nh đi vi các d án ln, bc
phân tích là rt quan trng. Thm chí có trng hp quá phc tp, ngân hàng phi
thành lp t thm đnh riêng. i vi nhng món vay tiêu dùng, vic giám sát mc
đích s dng vn cn đc chú trng nhiu hn.
1.3.1.3. Công tác t chc ngân hàng
T chc ca ngân hàng cn c th hoá và sp xp có khoa hc, có tính linh
hot trên c s tôn trng các nguyên tc đã quy đnh.
Ngân hàng đc t chc mt cách có khoa hc s đm bo đc s phi hp
cht ch, nhp nhàng gia các phòng ban, gia các ngân hàng vi nhau trong toàn
h thng cng nh vi các c quan liên quan khác. Qua đó s to điu kin đáp ng
kp thi các yêu cu ca khách hàng, qun lý có hiu qu các khon vn tín dng,
phát hin và gii quyt kp thi các khon cho vay có vn đ, t đó nâng cao cht
lng cho vay.
1.3.1.4. Phm cht và trình đ cán b
Cht lng đi ng cán b ngân hàng là nhân t quyt đnh đn s thành bi
trong hot đng kinh doanh ca ngân hàng nói chung và trong hot đng cho vay
nói riêng. S d nh vy là vì cán b tín dng là ngi tham gia trc tip vào mi
khâu ca quy trình tín dng, t bc đu tiên đn bc cui cùng.
Cán b tín dng mà không có đo đc ngh nghip, làm vic thiu tinh thn
trách nhim, c ý làm trái pháp lut s làm nh hng đn cht lng cho vay.
Trình đ chuyên môn nghip v cng quyt đnh đn s thành công ca công tác
cho vay. Cán b tín dng gii v chuyên môn nghip v, có k nng, có kinh
nghim đánh giá chính xác tính kh thi ca d án, xác đnh đc tính chân thc ca
các báo cáo tài chính, phát hin các hành vi c tình la đo ca khách hàng (nh
sa cha báo cáo tài chính, lp h s th chp gi, dùng mt tài sn th chp đi vay
nhiu ni ) t đó phân tích đc kh nng qun lỦ và nng lc thc s ca khách
hàng đ quyt đnh có cho vay hay không.
Bên cnh đó cán b tín dng cn có s hiu bit rng v pháp lut, môi tròng
kinh t xã hi, đng li phát trin ca đt nc, s thay đi ca th trng, d
đoán trc đc nhng bin đng có th xy ra t đó t vn li cho khách hàng xây
dng li phng án kinh doanh cho phù hp.
1.3.1.5. Trình đ áp dng công ngh ngân hàng